The Hotel Expert. MAGAZINE VOOR TRAVELMANAGEMENT EN HOTELINKOOP

Nummer 02/2014

The Hotel Expert. MAGAZINE VOOR TRAVELMANAGEMENT EN HOTELINKOOP

GEBRUIKERS BESLISSEN. “CONSUMERISATIETREND” IS NIET TE STOPPEN.

OP PAD IN SINGAPORE.

HOTEL VAN DE TOEKOMST

LOCATIECHECK

MEER DAN SCHOON.

KAMER MET AANSLUITING.

MICE-METROPOOL BRUSSEL.

CHECK-IN. CHECK-IN.

VAN DE REDACTIE. Geachte lezers, Hete hangijzers bepaalden tot nu toe de herfst: of het nu gaat om ‘big data’ en reismanagement, mobiele en sociale media of consumerisatie – elk van deze thema’s zal ons tot ver na de herfst van 2014 bezig houden. Of, preciezer gezegd: hun op dit moment nauwelijks te overziene gevolgen voor de toekomst van het reismanagement.

Kortom: bedrijven uit de hele wereld zullen reizigers voortaan aanbiedingen op maat moeten doen om er bijvoorbeeld voor te kunnen zorgen dat hun verwachtingen aansluiten bij de boekingsfunctionaliteit voor hotels. Enerzijds. Tegelijkertijd moeten ze ervoor zorgen dat ze de baas blijven over hun eigen gegevens en processen.

Neem bijvoorbeeld consumerisatie. In het tijdperk van het miljoenvoudige 24/7-gebruik van mobiele apparatuur als smartphones en tablets moeten bedrijven ervoor zorgen dat ze de baas blijven over de te gebruiken apparatuur en tools.

Wij zijn bereid deze weg samen met u te bewandelen. Zowel lokaal als wereldwijd. Daarom verheug ik mij op een actieve uitwisseling van ideeën.

Vanuit deze optiek wens ik u veel plezier bij het lezen. Want de medewerker die geen verschil meer maakt tussen werk en vrije tijd, die online gaat waar en wanneer hij maar wil, die zal ook voor en tijdens zakenreizen geen enkele concessies meer willen doen. Noch qua functionaliteit, noch qua efficiëntie en al helemaal niet qua gebruiksvriendelijkheid en gebruikerservaring.

Uw

Tobias Ragge, HRS directeur

TITELFOTO MILTON BROWN | WESTEND61

2

INHOUD

INHOUD. NUMMER 02/2014.

OMSLAGVERHAAL. GEBRUIKERS BESLISSEN. CONSUMERISATIE IS NIET TEGEN TE HOUDEN. Smartphones, tablets, apps voor alle levensomstandigheden: wanneer er tegenwoordig technische innovaties op de markt komen, zijn ze vooral bestemd voor privégebruik. Maar ze veranderen ook de zakelijke wereld. Dit wordt in vakjargon consumerisatie genoemd – een trend waarmee reismanagers moeten leren omgaan.

4

REISMANAGEMENT.  DE INKOPER. CENTRALE HOTELINKOOP VOOR ZUID-WEST-EUROPA.

14

ZAKENREIS. MEER DAN SCHOON! OP PAD IN SINGAPORE. Knooppunt voor cultuur, gastronomie, conferenties en corporaties: Singapore doet er alles aan om het imago van fatsoensrakker en doorgangshuis kwijt te raken. De afgelopen jaren is de stadstaat er goed in geslaagd zich te presenteren als een zowel economische als toeristische trekpleister van formaat.

8

IN ÉÉN OOGOPSLAG. SINGAPORE IN DE SPOTLIGHT.

12

KAMER MET AANSLUITING. IN HET HOTEL VAN DE TOEKOMST DOMINEERT TECHNIEK.

20

MEETINGS & GROUPS. FRIETEN EN POLITIEK. MICE-LOCATIECHECK BRUSSEL. Brussel, dat is meer dan EU en Atomium. Internationaal publiek, een historisch centrum en een bovengemiddeld breed MICE-aanbod dat beantwoordt aan de hoogste eisen maken de Belgische hoofdstad tot een aantrekkelijk alternatief voor elk soort event.

16

IMPRESSUM Uitgever: HRS Hotel Reservation Service Robert Ragge GmbH, Blaubach 32, D-50676 Köln Verantwoordelijk voor de inhoud: Sitske de Roo | e-mail: [email protected] coördinatie, redactie en realisatie: publish! Medienkonzepte GmbH, Hannover Hoofdredactie: Anke Pedersen Auteurs: Jürgen Baltes, Silke Becker en Astrid Schwamberger Fotografen: Delmi Alvarez, Markus Bertschi, Bernd Lauter, Elliot Lee en genoemde fotobronnen



Copyright: HRS 2014

3

OMSLAGVERHAAL.

GEBRUIKERS BESLISSEN. “CONSUMERISATIETREND” IS NIET TE STOPPEN. TEKST: JÜRGEN BALTES

4

CONSUMERISATIE Neem je eigen apparaat mee: Reizigers gebruiken hun eigen mobiele apparatuur steeds vaker ook beroepsmatig

Smartphones, tablets, apps voor alle levensomstandigheden: Wanneer er tegenwoordig technische innovaties op de markt komen, dan zijn deze vooral gemaakt voor privégebruik. Maar ze hebben ook invloed op de bedrijfswereld. Dit wordt in vakjargon consumerisatie genoemd – een trend waarmee reismanagers moeten leren leven.

O

p jonge leeftijd”, herinnert de doorgewinterde zakenreiziger en jarenlang American-Express-manager Winfried Barczaitis zich, “beschikte ik op mijn werk altijd over de beste apparatuur.” Of het nu ging om een fax, een computer, een elektronisch vluchtboekingssysteem of de eerste mobiele telefoon. In elk geval waren het spullen die aanzienlijk beter waren dan alles wat je in die tijd privé kon gebruiken. Maar dat is tegenwoordig “compleet omgedraaid”, aldus de 63-jarige, die inmiddels als adviseur werkzaam is. Bij apparatuur of toepassingen worden de trends nu bepaald door Apple, Google en consorten. En die richten zich in eerste instantie op de consumenten. Dat geldt in het bijzonder voor de reisbranche: nauwelijks ergens anders hebben zo veel tools en diensten de markt veroverd, van prijsvergelijkingssystemen voor vluchten, hotels en huurauto’s en virtuele reisplanmanagers tot en met talloze apps voor spontane hotel- of taxiboekingen.

FOTO: MILTON BROWN | WESTEND61

SLACHTOFFER: BLACKBERRY Welke gevolgen de consumerisatietrend in de praktijk kan hebben, kan worden geïllustreerd aan de hand van Blackberry. Ooit werd diens innovatieve mobiele telefoon door ondernemers zeer gewaardeerd om de mogelijkheid van e-mailverkeer via een goed

5

FOTO: TRUST MANAGEMENT CONSULTANTS GMBH

OMSLAGVERHAAL.

gadgets er morgen op de markt zullen komen? Het enige dat vaststaat is dat reizigers alle apparaten en apps die ze handig vinden, ook zullen gebruiken – of ze nu als vakantieganger of zakenreiziger onderweg zijn.

VRIJHEID VERSUS CONTROLE

Adviseur Winfried Barczaitis: een brug slaan tussen de vrijheid voor reizigers en gegevensbeveiliging

beveiligde infrastructuur. Maar toen veroverden iPhone en smartphone de harten van de gebruikers, en in plaats van de bedrijven – de voornaamste klanten van Blackberry – bepaalden steeds meer de gebruikers zélf wat ze wilden gebruiken. Barczaitis noemt als voorbeeld een bedrijf dat onlangs volledig is overgestapt van de Blackberry op de veelzijdiger iPhones. “De reismanagers zijn door deze ontwikkeling ingehaald zonder het echt in de gaten te hebben”, stelt Barczaitis laconiek vast. En dat is ook geen wonder: Wie weet er nou welke nieuwe tools en

VAN TWEE KANTEN BEKEKEN HRS benadert de trend naar consumerisatie vanuit twee invalshoeken. Aan de ene kant bevordert de Hotel Solutions Provider doorlopend innovaties, verbetert bijvoorbeeld gebruikerservaring en gebruiksvriendelijkheid, en richt zich op een sterkere personalisering van het aanbod. Hier profiteert HRS van zijn jarenlange ervaring in het consumentensegment. Aan de andere kant breidt HRS de relaties met beleidsmakers in het reismanagement uit, onderzoekt hun speciale wensen en ontwikkelt de bijpassende technologieën en diensten om hen het dagelijkse werk te vergemakkelijken.

6

Reismanagers moeten dus op de ontwikkeling reageren – en zoeken naar een manier om hun reizigers het broodnodige gevoel van vrijheid te verschaffen zonder de controle en gegevensbeveiliging uit handen te geven. Maar dat lijkt niet eenvoudig te zijn. “Ik zie momenteel twee kampen”, aldus deskundige Barczaitis. Het ene kamp laat de reizigers hun gang gaan en probeert gelijktijdig op de achtergrond de gegevens bijeen te houden en veiligheidsmechanismen in te bouwen. Het andere daarentegen voert een streng beleid, schrijft boekingskanalen strikt voor en verbiedt privé-apparatuur of -toepassingen. “Dat hangt zeer van de bedrijfscultuur af.”

duidelijk: het is vooral “de normatieve kracht van het feitelijke” die de ontwikkeling bepaalt, aldus Winfried Barczaitis. Lees: de reizigers, vooral de jongere generatie, creëren de toekomstige wetmatigheden door hun gebruikersgedrag. Zo ziet men dat ook bij Egencia. De jonge generatie reizigers bepaalt zijn leven meer zelf, wil gebruikersvriendelijke tools, een individueel aanbod en meer controle, aldus de recente studie van de aanbieder van zakenreizen over de “grote trends van de toekomst”. En zij wil haar eigen apparatuur kunnen gebruiken”. Drie van de vier ondervraagde reizigers gebruiken daarom hun smartphone of tablet onderweg voor privé- en zakelijke doeleinden, 40% ook om hun reis te plannen. Ook Radius, een internationaal samenwerkingsverband van zakelijke reisbureaus, heeft in zijn meest recente global-travel-trends-rapport 2014 vastgesteld dat veel bedrijven

“De reismanagers zijn door de ontwikkeling ingehaald.” Hoe de kampen ongeveer zijn verdeeld, laten recente onderzoeken zien. Volgens de nieuwste consumerisatiestudie van Trend Micro in enkele grote landen staat bijvoorbeeld 59% van de bedrijven in Duitsland zijn medewerkers het gebruik van meegebrachte apparatuur toe, in de VS is dat 75%. Concrete regelingen, zegt men, bestaan zelden, aldus een onderzoek van TNS Infratest en Dell. Slechts een op de vijf bedrijven verbiedt dit. Het adviesbureau PAC op zijn beurt komt in een enquête onder 250 medewerkers tot het resultaat dat 30% privé-apparatuur mag gebruiken, 36% ook privéapps; bij nog eens 30% is er geen regeling getroffen. Maar hoe de huidige tussenstand er ook mag uitzien, de richting is wel

hun “Command and Control”-strategie opgeven. In plaats van boekingsmethodes voor te schrijven, staan ze veelvoudige kanalen toe, zoeken pragmatische reisrichtlijnen en processen. Menig bedrijf vraagt zich vertwijfeld af of het ooit met veel moeite opgezette klassieke inkoopproces nog wel toekomst heeft. “Sommigen zijn daar niet gerust op”, aldus het Radius-rapport. Maar angst is ook hier een slechte raadgever, gelooft Michael Strauss, CEO van het technologiebedrijf Pass Consulting. Voor hem is het absoluut noodzakelijk dat bedrijven duidelijke richtlijnen opstellen. Evenals Barczaitis stelt hij vast dat "beleid ofwel helemaal ontbreekt ofwel zeer streng is”. Met geen van beide is hij erg ge-

CONSUMERISATIE

CONTROLE OVER HET PROCES BEHOUDEN Het centrale punt, aldus Strauss, is dat de reismanager “heer en meester over het proces blijft”. Lees: hij moet garanderen dat alle reisgegevens en -kosten, waar ze ook ontstaan, in zijn centrale

daard PNR-reserveringsproces integreert. Momenteel loopt er een testfase voor ‘wilde’ hotelboekingen.

DE VRAAG NAAR DE REDEN Maar los van de technische oplossingen moet er een belangrijke vraag worden gesteld, aldus Strauss: “Waarom boeken de mensen ergens anders?”. Vinden ze daar bijvoorbeeld een nog beter passend aanbod, betere prijzen of meer service dan in de boekingstool van hun bedrijf? De deskundige maakt zich daarbij geen illusies: De consumenten-technologie met haar telkens nieuwe apparatuur en toepassingen zal de praktijk steeds een stap voor blijven, meent Strauss, want zij hoeft zich minder bezig te houden met veiligheid, richtlijnen of vastgelegde structuren. De taak van de bedrijfstechnologie is eenvou-

“Een veilig gebruik van particuliere mobiele telefoons is tegenwoordig mogelijk.” rapportage worden geïntegreerd. En hij moet in noodgevallen ook weten welke reizigers zich op een bepaald moment op welke plek bevinden. Juist hiervoor ontwikkelt Pass Consulting momenteel een oplossing. De IT-specialist hanteert daarbij een pragmatische aanpak: Medewerkers moeten volgens hem weliswaar worden aangespoord om de Corporateboekingtool van het bedrijf te gebruiken – “wat in 80% van de gevallen ook gebeurt”. Maar wie dit niet kan of wil, bijv. omdat het te oncomfortabel is, het aanbod ontbreekt of de prijzen slecht zijn, die moet ook de mogelijkheid hebben om alternatieven te gebruiken. Echter: “Het bedrijf moet ervan op de hoogte zijn”, aldus Strauss. De techniek hiervoor is er al, bijvoorbeeld van grote luchtvaart-reserveringssystemen. Zo test Sabre met Tru Trip een applicatie die boekingen – ongeacht uit welke bron – in het stan-

digweg om te proberen “niet al te ver achter te blijven”. Waarbij zakenreizigers vanzelfsprekend ook niet elke gadget nodig hebben, maar veeleer snel naar het aanbod op maat moeten worden geleid. En hier begint momenteel de volgende wedloop: die om de personalisering. Voortaan, aldus Strauss, zal het erom gaan wie zijn gebruikers het beste kent en wie hen het snelst het voor hun beste aanbod kan doen.

Michael Strauss, paspoortconsulent: consumenten-technologie is altijd een stap voor blijven

FOTO: PASPOORTADVIES

lukkig. Waarbij de discussie over eigen apparatuur – in vakjargon BYOD (“bring your own device”) – voor hem niet de belangrijkste is. “Een veilig gebruik van particuliere mobiele telefoons is tegenwoordig mogelijk”, aldus Strauss. In ieder geval eenvoudiger dan wanneer medewerkers “eigenlijk twee mobiele telefoons zouden moeten gebruiken, maar om dat te vermijden hun e-mails doorsturen van het zakelijke naar het privémobieltje”. Want dan is er namelijk “helemaal niets meer veilig”.

NEEM JE EIGEN APPARAAT MEE: RISICO’S VERMIJDEN. Steeds meer medewerkers gebruiken ook beroepsmatig eigen smartphones, tablets of notebooks. De BYOD-trend (Bring-your-own-device) om je eigen apparaat mee te brengen biedt evenwel risico’s, vooral m.b.t. gegevensbeveiliging en bescherming van bedrijfsnetwerken. Want voor je het weet, installeer je bijvoorbeeld een game-app die al je zakelijke relaties uitleest en ze met spam-mailtjes bestookt. Of je kunt op sociale netwerken een foto delen waarop concurrenten aan de hand van geografische gegevens kunnen zien welke klant men net heeft bezocht. Medewerkers moeten daarom bewust worden gemaakt van de noodzaak om zorgvuldig om te gaan met bedrijfsgegevens, zo luidt het advies van deskundigen. Deze moeten bijvoorbeeld niet op de eindapparatuur of zelfs in een openbare cloud worden opgeslagen. Idealiter worden privé- en bedrijfsgegevens op de apparaten streng gescheiden. Regels en aansprakelijkheidskwesties, bijvoorbeeld over het gedrag en over de plaatsbepaling bij verlies, over het gebruik van veiligheidssoftware of over wachtwoorden, moeten worden geregeld in een overeenkomst.

7

ZAKENREIS.

MEER DAN SCHOON. OP PAD IN SINGAPORE. TEKST: ANKE PEDERSEN · FOTO'S: ELLIOT LEE

Knooppunt voor cultuur, gastronomie, conferenties en corporaties: Singapore doet er alles aan om het imago van fatsoensrakker en doorgangshuis kwijt te raken. De afgelopen jaren is de stadstaat er goed in geslaagd zich te presenteren als een zowel economische als toeristische trekpleister in Zuidoost-Azië.

Imposant decor: De architectuur van Marina Bay Sands hotel staat symbool voor de herpositionering van Singapore

8

OP PAD IN SINGAPORE

L

ange tijd leek Singapore op de een of andere manier – niet aangesloten. Weliswaar nog ideaal als knooppunt en stopover-bestemming op de verdere route naar Azië, Australië of Nieuw-Zeeland. Maar sinds de grote schoonmaak van de ooit zo zondig-woelige Boogie (Bugis) Street aan het eind van de jaren 1990 stond het zelfopgelegde fatsoenlijke imago de reputatie van de stadstaat als levendige handelsmetropool – vergelijkbaar met New York of Hongkong – in de weg. Het eertijds prachtige winkelcentrum Orchard Road: volgestouwd met goedkope juwelierszaken en elektronicawinkels. Het toppunt van Britse koloniale pracht, het trotse Raffles Hotel: nog slechts een schaduw van zichzelf. Symbolen van een versteende saaiheid. Die tijden zijn voorbij! De leeuwenstaat zet inmiddels alles op alles om weer aansluiting te vinden bij de grote metropolen op deze aarde. Onder meer met spectaculaire 21ste-eeuwse architectonische hoogstandjes: de 165 meter hoge Singapore Flyer aan de Marina Baai, de futuristische (dubbele) helix-voetgangersbrug en de Singapore River tot en met het ultramoderne pretpark “Resort World” op Sentosa Island.

Een gouden greep is ook de enscenering van de ITB Asia als toonaangevende vakbeurs voor de boomende toerisme-industrie in Azië: Ter gelegenheid van de inmiddels zevende editie van 29 tot 31 oktober in het met 252 conferentieruimtes grootste Expo and Convention Center van Azië (Marina Bay Sands) worden meer dan 900 exposanten en 9.000 beslissers uit de branche uit meer dan 110 landen verwacht.

UITGESPROKEN DOEL: DE EERSTE STAD VAN AZIË Als onofficiële bekroning geldt de opening van het Marina Bay Sands hotel in 2010/2011. Het vijf miljard US-dollar dure hotel-, casino- en congrescomplex met 2.560 kamers, 60 restaurants, bars en nachtclubs, een shopping mall, musicaltheater, museum,

meer dan 600 speeltafels en 1.600 speelautomaten is symbool en herkenningsteken voor het nieuwe Singapore. “Wij zijn begonnen het aanzien van Singapore te veranderen”, zei Sheldon G. Adelson, president van het moederbedrijf Las Vegas Sands Corp. terecht. En hij doelde daarmee niet alleen op de opvallende gevel van het Marina Bay Sands op de grens van stadstaat en oceaan: drie naast elkaar staande glazen torens met het “SkyPark” op het dak: een soort begroeid surfboard dat met zijn 340 meter langer is dan de Eiffeltoren hoog. De architect, Mashe Safdie, zegt een soort portaal te hebben willen creëren, een poort tussen de stad en de zee. In geen geval moest het Marina Bay Sands hotel overkomen als een muur tussen enerzijds de oevers van ’s werelds grootste vracht- en contai-

“Wij zijn met Marina Bay Sands begonnen om het gezicht van Singapore te veranderen.”

9

ZAKENREIS.

Tussenstop: vers gezette koffie in een restaurant

Veel bedrijvigheid: zowel overdag als ’s nachts – Singapore heeft zich tot een bruisende stad ontwikkeld

Bouwboom en economische opleving: steeds meer Fortune-500bedrijven worden naar Singapore gelokt

nerhaven aan de zeeroute van China en Japan naar Europa en anderzijds de binnenhaven met zijn Fullerton Hotel, het Mandarin Oriental en het “Esplanade – Theatres on the Bay”. Bovendien wilde de regering een beeldbepalend bouwwerk, een nieuw symbool voor de stad: voilà! Maar voor de bedrijfsleider van Marina Bay Sands, Sheldon Adelson, gaat het niet alleen om de architectuur en de veranderde aanblik van de stad. Primair doel van zijn bedrijf is de positionering van Singapore als toonaangevende vrije tijds-, zaken- en conferentiebestemming – als “It-City” in Azië.

GEVOEL VAN VERANDERING IN MICE, HOTELMARKT EN BEDRIJFSLEVEN Ambitieus? Megalomaan? De meest recente ontwikkelingen spreken een andere taal. Alleen al voor 2012 kondigde het Singaporese Bureau voor Toerisme (STB) een nieuw record van 14,5 miljoen bezoekers (+10%) aan. Gelijktijdig steeg het aantal hotels tussen 2011 en 2013 met 69 tot 373 met bijna 55.000 kamers. Sterk toegenomen is ook het gemiddelde kamer-

10

tarief: van 210 Singapore-dollar (ca. 127 euro) in 2010 tot 258 dollar (ca. 156 euro) in 2013 met een gemiddelde bezettingsgraad van 86%. En het einde is nog niet in zicht. Terwijl nieuwe spelers in de hotelbranche er alles aan doen om op deze “zwaar bevochten markt” de aandacht op zich te vestigen, aldus Fairmont hotelmanager Scott Murray, zijn de gevestigde ketens begonnen met uitgebreide verjongings- en schoonheidskuren. Bijvoorbeeld het Swissôtel The Stamford, het hoogste hotel in Zuidoost-Azië, het Mandarin Oriental, het Fairmont en uiteraard het Raffles. Momenteel bereidt de van top tot teen gerenoveerde “grande dame” van Singapore zich voor op de 100ste verjaardag van haar wereldberoemde “Singapore Sling” in het komende jaar. Zelfs het ooit op zijn laatste benen lopende attractie-eiland Sentosa Island is erin geslaagd zijn aantrekkingskracht als recreatiegebied te herstellen: in 2009 ging hier eerst het door Sir Norman Foster ontworpen luxe resort “Capella Singapore” van start. Wat volgde was het “Resorts World Sentosa”, een 49 hectare groot recrea-

tiepark met amusement à la Universal Studios, nog meer hotels in het 3- tot 5-sterren-segment, conferentiefaciliteiten voor duizenden gasten en gourmetparadijzen van sterrenkoks als Joël Robuchon. Inmiddels worden op Sentosa Island hotels geëxploiteerd door Mövenpick en Starwood (“W”). Het gevoel van verandering, gecombineerd met een infrastructuur op wereldniveau en economische stabiliteit komt tot uitdrukking in de toevloed van steeds meer Fortune-500-bedrijven. Meer dan dat: op de lijst van landen waarmee en waarin probleemloos zaken kunnen worden gedaan (Ease of Doing Business 2013), staat Singapore volgens Germany Trade & Invest op een afgetekende eerste plaats (van 189 landen).

VAN FATSOENLIJK IMAGO TOT WERVELENDE ‘WALKING-CITY’ Uiteraard, aldus Simon Hirt, algemeen directeur van Raffles, wordt Singapore door velen nog steeds beschouwd als een pure stopover-bestemming. Maar de tijden waarin reizigers Singapore Airlines alleen maar boekten om te kunnen genieten van de veelgeprezen service aan boord en de SIAthuishaven links lieten liggen, lijken voorbij te zijn. Peisi Chen, HRS-manager ter plekke, noteert weliswaar nog altijd meer toeristische dan zakelijke boekingen. Toch was er in het afgelo-

OP PAD IN SINGAPORE

TOP 3 VAN ZAKEN-HOTELS.

In geordende banen: verkeer tijdens spitsuur

AANBEVOLEN DOOR PEISI CHEN, HRS-BUREAU SINGAPORE Venue Hotel. Budget-designhotel (2 sterren) met 81 modieuze kamers, even buiten het centrum. Het is 20 minuten lopen naar het metrostation Paya Lebar MRT, de rit naar het stadscentrum duurt ca. 15 minuten. Een blikvanger: de koloniale gevel in combinatie met een hoekige interieurinrichting. WiFi en kabel-TV zijn gratis. Standaard kamer vanaf ca. 55 euro.

“Het gevoel van verandering komt tot uitdrukking in de toevloed van steeds meer Fortune-500-bedrijven.” pen jaar sprake van een duidelijke toename van overnachtingen in het zakelijk segment met maar liefst zeven procent. Ook Melissa Ow van het STB zegt zelfverzekerd: er is nog meer mogelijk. Alleen al door de enorme conferentiecapaciteit van “geïntegreerde resorts” als Marina Bay Sands en “Resorts World” heeft de stad aanzienlijk meer mogelijkheden bij de organisatie en acquisitie van internationale evenementen en events. Bovendien verandert Singapore geleidelijk in een “walking city” – vooral rondom de Marina Bay. Per saldo, aldus Ow, werken deze ontwikkelingen als een magneet op toeristen, zakenreizigers en evenementenplanners. Ook het STB doet er het nodige aan om de aantrekkelijkheid verder te bevorderen. Voorbeeld ITB Asia. Om megabeurzen als deze aan te passen aan de behoeften van de web 2.0- en social media business, richten de organisa-

toren zich behalve op het desbetreffende beursaanbod ook doelbewust op het netwerk- en belevingsaspect. Rond de toerismebeurs bijvoorbeeld komt de stad met een tweewekelijks “Travel Rave”-festival, een platform voor gedachtenwisseling, ontmoeting en vermaak voor zowel de vertegenwoordigers van de reisindustrie als voor de bezoekers ter plekke. Ook Sheldon Adelson loopt over van dit soort plannen. Potentiële klanten vermoedt zijn bedrijf niet alleen binnen Singapore, waar kansspelen tot nu toe even streng verboden waren als het in het openbaar weggooien van bijvoorbeeld een stukje kauwgom of het roken buiten streng gemarkeerde zones. De tycoon uit Las Vegas speculeert ook op de markten van de buurlanden Maleisië en Indonesië – eigenlijk van heel Azië, tot en met Japan, Australië en Nieuw-Zeeland. Zijn belofte: “In Singapore zal het onmogelijk zijn je ’s nachts nog te vervelen.”

Capri by Fraser. Designhotel (4 sterren) met 313 ruime studio’s, allemaal met geïntegreerde woon- en slaapkamers, een goed uitgerust keukenblok en een uitgebreid home-entertainment-systeem. Het slechts enkele minuten van de Expo en vijf minuten van de luchthaven Changi gelegen hotel voldoet naadloos aan alle speciale wensen op het gebied van werk, ontspanning en gezelligheid. Studio deluxe vanaf ca. 156 euro. Swissôtel The Stamford. Luxe hotel (5 sterren). Met 1.261 kamers en balkonsuites het toonaangevende zakenhotel van Singapore. Strategisch gunstige ligging in het hart van de centrale zakenwijken met directe aansluiting op het City Hall metrostation en andere belangrijke verkeersknooppunten voor de deur. Standaard kamers vanaf ca. 181 euro.

Peisi Chen, HRS-kantoor Singapore

11

ZAKENREIS.

IN ÉÉN OOGOPSLAG. SINGAPORE IN DE SPOTLIGHT. TEKST: ASTRID SCHWAMBERGER

FEITEN. Inwonertal: 5,4 miljoen Hoofdstad: Singapore Talen: Engels (voertaal), Maleis, Mandarijn, Tamil Nationale feestdag: 9 augustus Tijd: Midden-Europese tijd (MET) +7 (winter), MET +6 (zomer) Nederlandse ambassade: 541 Orchard Road

HOTELWEZEN. #13-01 Liat Towers 238881 Singapur Tel.: +65 6737 1155 Fax: +65 6737 1940 E-mail: [email protected] Internet: singapore.nlembassy.org/ Openingstijden: maandag – vrijdag van 9.00 –13.00 uur

ECONOMIE. bruto investeringsvolume: 296 miljard US-dollar. Economische groei 2013: 4,2% Singapore behoort tot de “tijgers van Azië” en heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot een industrieland. Belangrijke bedrijfstakken: elektronica, aardolieverwerkende

en chemische industrie, werktuigbouw Inflatiepercentage 2013: 2,4% Werkloosheidspercentage 2013: 1,9% Valuta: Singapore dollar (S$, SGD) Wisselkoers: 1 Euro = ca. 1,70 SGD, 1 Zwitserse frank = ca. 1,40 SGD

VEILIGHEID. Singapore is politiek stabiel en veilig. De misdaadstatistieken behoren tot de laagste ter wereld. Wie voorschriften overtreedt, moet rekenen op een geldboete, een pak slaag of andere draconische straffen. Zo wordt bijvoorbeeld drugshandel

bestraft met gevangenisstraf of zelfs de doodstraf. Strafbaar zijn ook ongewenste toenaderingspogingen of het weggooien van afval. Ook homoseksualiteit is officieel verboden. Alarmnummer: 999 politie

COMMUNICATIE. Telefoon: Interlokaal bellen vanuit een openbare telefooncel is voordeliger dan vanuit het hotel. Eén minuut bellen naar Nederland kost met een Singtel Payphone Card ongeveer 0,45 SGD. Mobiel: Er zijn twee mobiele telefoonnetwerken: GSM 900 en GSM 1800. De providers Singtel, Starhub en M1 bieden ook prepaid-oplossingen aan. WiFi: Gebruikers van een Singaporese SIM-kaart surfen gratis in het Wireless@SG netwerk met max. 2 Mbps. Er zijn meer dan 1800 openbare hotspots. Onafhankelijk daarvan kunnen bezoekers zich sinds juni 2014 gratis bij hotspots aanmelden; inloggegevens worden verstuurd via SMS.

12

In de stad doen legio hotelverhalen de ronde: in het Raffles Singapore, in 1887 in koloniale stijl gebouwd, werd in 1915 de beroemde cocktail “Singapore Sling” uitgevonden. Een icoon van de 21ste eeuw is het Marina Bay Sands. De twee vijf-sterren-hotels maken deel uit van een groot aanbod van hotels in alle categorieën; veel internationale merken zijn vertegenwoordigd. Maar de hotelmarkt dreigt uit zijn voegen te barsten: de bezettingsgraad bedroeg in het afgelopen jaar gemiddeld ca. 86%, met stijgende tendens. Attracties en grote evenementen, internationale conferenties en beurzen zorgen voor een constante stroom van bezoekers. Tot 2018 is er behoefte aan nog eens 11.147 kamers, waarvan ca. de helft in het middensegment. Expansiemogelijkheden zijn er aan de rand van de stad en in de voorsteden.

APPS. Burpple: Sociaal netwerk met Food Selfies van de plaatselijke bevolking, met tips over restaurants, cafés en bars. Easibook: Boekingsplatform voor reizen met snelbussen. Ruim 12.000 routes in Singapore, Maleisië en Thailand. Hosay: Taalcursus in het Singlish, het slang van de plaatselijke bevolking. Correcte uitspraak en betekenis van meer dan 80 woorden en zinnen.

Senoko

OP PAD IN SINGAPORE Sembawang

Woodlands

Lim Chu Kang

Yishun Sungei Kadut Punggol Senkang

Yio Chun Kang Choa Chu Kang

Jurong West

Loyang

Gul

Jurong Industrial Estate

Paya Leba

Bishan

Jurong East Tuas

Serangoon

Thomson

Bukit Batok

Tampines Simei

Toa Paych Bukid Timah Clementi

Novena

Changi

Hougang

Ang Mo Kio

Bedok Kallang

Geylang Katong

Tanglin Down Town Queenstown

Tuas South Industrial Park

Bukid Merah Marina South

REIS.

GEMIDDELDE KAMERPRIJZEN. per nacht € 56

tweesterrenhotel driesterrenhotel

€ 103

viersterrenhotel

€ 148

vijfsterrenhotel

€ 219

AFSTANDEN.

VLUCHTTIJDEN. Singapore

Singapore

Johor Bahru

20 km

Amsterdam

Jurong Island

35 km

Hongkong

3 h 50 min

Kuala Lumpur

375 km

Sydney

8 h 20 min

Malakka

260 km

Tokio

7 h 50 min

Sentosa Island

220 km

Sjanghai

5 h 25 min

12 h 35 min

Kern van het streekvervoer: Singapores metro rijdt op stelten, het netwerk is 150 km lang

Vlucht: De veelvuldig onderscheiden Singapore Changi Airport (SIN) is een knooppunt voor vluchten van Europa naar Zuidoost-Azië en Oceanië. Non-stop verbindingen zijn er vanaf Amsterdam Schiphol tweemaal per dag: met KLM en Singapore Airlines. Streekvervoer: Kern van het openbare streekvervoer is de uiterst moderne, grotendeels bovengrondse, verhoogde metro (Mass Rapid Transport, MRT). Het spoornetwerk heeft een totale lengte van ca. 150 km en beschikt over meer dan 90 stations. Het busnet van de twee MRT-exploitanten SBS Transit en SMRT is al even wijd vertakt. Betalen met een EZ-Link geldkaart worden aanbevolen. Taxi’s zijn eveneens talrijk aanwezig. De prijzen zijn gematigd, maar variëren per aanbieder. In sommige gevallen worden toeslagen berekend, bijv. op de luchthaven, bij reservering of op bepaalde tijden. Langeafstandsverkeer: Veel busbedrijven bieden verafgelegen bestemmingen aan, vooral in Maleisië. Een ritje naar Kuala Lumpur duurt ongeveer zes uur. Treinen doen er in Maleisië op het enkelspoors, niet-geëlektrificeerde traject iets langer over. Autoverhuur: Wie zelf achter het stuur wil gaan zitten, heeft een internationaal rijbewijs nodig. Het verkeer rijdt links; op sommige wegen wordt tol geheven. Inreizen: Een paspoort is voldoende.

13

REISMANAGEMENT.

DE INKOPER. FOTO: SIEMENS AG

CENTRALE HOTELINKOOP VOOR ZUID-WEST-EUROPA. TEKST: ANKE PEDERSEN · FOTO: MARKUS BERTSCHI

Na een blik op de uitdagende besparingsplannen van zijn concern voor 2013 besloot Jürg Müller, Head of Procurement Mobility (Zuid-West-Europa / SWE), in overleg en coördinatie met het wereldwijde reismanagement van de firma Siemens AG, zijn hotelinkoop opnieuw te organiseren. Dat wil zeggen: te centraliseren en standaardiseren. Met ondersteuning van de “intelligent sourcing” van HRS lukte hem dat binnen enkele maanden. De resultaten van het pilotproject voor SWE waren zo overtuigend dat nu over een voortzetting en uitbreiding wordt nagedacht.

14

I

n het dagelijks werk van een inkoper is geen plaats voor emoties. Integendeel: wie zijn doelstellingen wil bereiken, moet koel calculeren en zakelijk-nuchter onderhandelen. Dat vindt ook Siemens-manager Jürg Müller, verantwoordelijk Head of Procurement Mobility (Zuid-West-Europa), gevestigd in Zürich. “Ik ben inkoper”, aldus Müller. Daaraan heeft ook de jarenlange verantwoordelijkheid voor de “Commodity Travel” en daarmee de zakenreizen van ongeveer 10.000 Siemens-medewerkers in Zwitserland, Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, België, Luxemburg en Griekenland niets kunnen veranderen. Waarom ook? Als Jürg Müller suggesties onderzoekt die losstaan van pure cijfers en feiten, dan gaat hij eens praten met zijn voor Zwitserland verantwoordelijke collega – een deskundige uit de reisbranche. Zij reikt hem “af en toe andere perspectieven” aan. Voor Müller “een goede combinatie” en een perfecte werkverdeling. Ieder ander zou vermoedelijk in de stress geschoten zijn van de uitdagende voornemens van zijn concern voor het boekjaar 2013. Die waren “zeer, zeer ambitieus”, geeft Müller toe. Maar dat frustreerde hem niet. “Dat geeft juist motivatie”, zegt hij. In dit geval om “naar nieuwe oplossingen te zoeken”. Want – zo werd al snel duidelijk – zonder een weloverwogen stra-

tegie zou het duidelijke uitgangspunt om de prijzen te verlagen niet gerealiseerd kunnen worden. En zo besloten het hoofd inkoop en het reismanagement voor zijn regio, een pilot te starten voor de “Intelligent Sourcing”service van HRS voor de hotelinkoop 2014.

INKOOP LOSKOPPELEN VAN EMOTIES “Tot nu toe werd de aanbesteding centraal ondersteund door het tariefbepalingstool, en de lokale reismanagers van de landen waren sterk betrokken bij het operatieve proces”, aldus zijn overwegingen. De eigenlijke onderhandelingen hadden de lokale reismanagers dus zelf gevoerd. Maar omdat de afzonderlijke markten en de desbetreffende kennis ter plekke zeer verschillend zijn, wilde ik de inkoop meer vanuit één centraal punt regelen, meer inkoopgedreven, om emoties uit te schakelen”. Het is immers een groot verschil of beslissingen centraal of door iemand met contacten ter plekke worden genomen. Daarna ging alles heel snel. Al begin 2013 wist hij “dat de doelstellingen zeer scherp zouden worden geformuleerd”, aldus Müller. Daarom had hij voldoende tijd om de aanbiedersmarkt in nauw overleg met het wereldwijde reismanagement in München zorgvuldig te onderzoeken. Bepaald geen ge-

BEST PRACTICE

makkelijke klus. Want een toekomstige partner moest immers de inkoop van reizen standaardiseren, maar ook rekening houden met de deskundigheid van de regionale reismanagers. Uiteindelijk viel de keuze op de “intelligent sourcing“-oplossing van de Keulse Hotel Solutions Provider HRS: “Zij hebben ons kunnen overtuigen met een goed concept en veelbelovende oplossingen”, aldus de Zwitser. Nadat ook de reismanagers van de landen bij de clusterbijeenkomst in mei 2013 groen licht hadden gegeven, gingen de nieuwe partners aan de slag: Allereerst maakte HRS vergelijkende analyses voor bestemmingen met een bepaald reisvolume. “Dat waren 15 à 20 belangrijke steden per land. Hiervoor leverden wij onze hotelgegevens aan HRS en gaf HRS vervolgens de benchmarkgegevens aan ons.” Tegelijkertijd voerden de HRSinkoopspecialisten ter plekke gesprekken met de lokale reismanagers om er achter te komen welke ervaringen en verwachtingen er waren, hoe aanbestedingen voortaan gezamenlijk zouden konden worden opgezet en gerealiseerd, etc.

NIEUWE MARKTTRANSPARANTIE Maanden later is Müller nog steeds enthousiast over de resultaten: “De benchmarks en analyses waren zeer goed en bijzonder nuttig voor de onderhandelingen”, is zijn oordeel over de nieuw verworven markttransparantie en het hieruit voortvloeiende optimalisatiepotentieel voor de bestaande hotelportfolio. Bovendien blijven de landen er in de praktijk bij betrokken. “De lokale reismanagers konden hun fiat geven of hun veto uitspreken.” Maar het belangrijkste was: “Uiteindelijk hadden we onze knowhow gecentraliseerd, beschikten over voortreffelijke benchmarkgegevens en konden aan de slag gaan.” Concreet: Via zijn online eRFP-platform nodigde HRS 1.154 hotels op 225 bestemmingen uit om aanbiedingen voor ca. 150.000 overnachtingen in de regio Zuid-West-Europa te plaatsen. Met als enige niet-onderhandelbare, wereldwijd geldende voorwaarde: Lowest Rate Availability, ontbijt, an-

Jürg Müller, Siemens: Kostenbesparing als gevolg van gestandaardiseerde kamertarieven

nulering tot 18 uur en WLAN inclusief. Na evaluatie van de vergelijkende gegevens besloten Jürg Müller en zijn team wie er zou worden uitgenodigd. Bij maar liefst ruim een derde deel – in totaal 430 hotels – ging het om reeds bestaande contracthotels. Dat zijn nieuwe partner aan zijn service alleen maar verdient als er bij de deelnemende hotels daadwerkelijk een vraag is naar voor provisie geschikte tarieven, daarvan was Müller zich zeer wel bewust. “Wij accepteren normale HRS-tarieven”, gaf hij daarom ook toe. “HRS heeft immers ook een oogje op de spotmarkt, daar pikken we graag een graantje van mee. De bezuinigingsdoelen staan centraal.” En de reacties van de kant van de hotels? Vooral afzonderlijke ketens kwamen in verzet, omdat wij hadden vastgelegd dat we uitsluitend de Lowest Rate Availability zouden accepteren”, schetst hij het daarop volgende ‘tumult’. Maar ondanks veel discussie hield hij vast aan zijn standpunt. “Vaak kwam alles tenslotte op zijn pootjes terecht, soms ook niet, afhankelijk van de marktsituatie.”

BETERE TARIEVEN OOK MET CONTRACTHOTELS Al van tevoren was afgesproken de duur van de aanbesteding tot twee maanden te beperken, van eind augustus tot half oktober, om de tarieven tijdig voor het kalenderjaar 2014 te kunnen invoeren. Na afloop van

de aanbestedingsperiode accepteerden Müller en zijn reismanagers ca. de helft van de eerder benaderde hotels – dat komt overeen met een vermindering van de hotelportfolio met 7,6%. En hoewel ruim de helft daarvan tot de bestaande Siemens-contracthotels behoort, heeft HRS in zijn onderhandelingen nog eens verdere verbeteringen kunnen realiseren van gemiddeld 4,6% t.o.v. de oorspronkelijke offerte. En de kostenbesparing? “Bij ons is sprake van procesoptimalisatie”, zegt inkoopprofessional Müller glimlachend, “omdat wij de tarieven gestandaardiseerd en daarmee vergelijkbaar hebben gemaakt”. Daarmee staan de reisparameters vast en worden onaangename verrassingen voorkomen. “En vanzelfsprekend hebben wij ook geld bespaard en zijn tevreden”. Müller: “De optimale compromisoplossing is het combineren van de mondiale en de lokale aanpak, het integreren van de lokale verschillen in de reiswereld, maar toch centraal te onderhandelen”. Uiteraard moet aan sommige punten nog wat extra aandacht worden besteed, zoals aan de “controle van de tijdige tariefinvoer”. “Maar het succes en de procesoptimalisatie zijn duidelijk zichtbaar”, aldus een enthousiaste Müller en zijn topmanagement in het hoofdkantoor van het reismanagement in München, “het project was en is zeer succesvol, zodat wij ook in 2015 met HRS de inkoop in deze regio zullen voortzetten ”.

15

MEETINGS & GROUPS. Hier die Bildunterschrift noch ne Textzeile und sogar eine dritte Zeile.

Traditie en moderne vormgeving: het conferentiecentrum The Square temidden van Jugendstil-architectuur

FRIETEN EN POLITIEK. MICE-LOCATIECHECK BRUSSEL TEKST: SILKE BECKER • FOTO’S: DELMI ALVAREZ

Brussel, dat is meer dan EU en Atomium. Internationaal publiek, een historisch centrum en een bovengemiddeld breed MICE-aanbod dat beantwoordt aan de hoogste eisen maken de Belgische hoofdstad tot een aantrekkelijk alternatief voor elk soort event.

B

russel? Dat associeer je direct met het Atomium en de kantoren van de Europese Unie. Voor velen is het niet meer dan het zenuwcentrum van Europa: het fletse decor van politieke beslissingen. Maar Brussel is heel wat meer. Brussel is een stad van tegenstellingen: enerzijds de elke avond weer sfeervol verlichte Grand Place – cultureel werelderfgoed van de UNESCO sinds 1998 – en anderzijds de futuristische, door spiegelende torenflats gedomineerde Europawijk. Hier ligt de oorsprong van zowel de knapperige frieten als de op de tong smeltende Belgische bonbon – en de uitvinder van de Jugendstil, Victor Horta, werd er opgevolgd door Hergé, de geestelijke vader van “Kuifje”. Kortom: Heel Brussel lijkt een ode aan René Magritte, zijn beroemdste bewoner: in zekere zin surrealistisch. Maar gelukkig geldt dat alleen voor zijn welhaast onoverzichtelijke diversiteit. Want dankzij de permanente aanwezig-

16

heid van de EU is niet alleen het aanbod van hotels en evenementlocaties overeenkomstig uitgebreid en gevarieerd. Gelijktijdig met de EU zelf is ook de MICE-professionaliteit jaar in jaar uit gegroeid. Niet voor niets behoort Brussel tot de belangrijkste congressteden ter wereld en staat zij volgens de Unie van Internationale Verenigingen in Europa op de eerste plaats; wereldwijd staat de metropool op de tweede plaats – na Singapore.

COSMOPOLITISCHE METROPOOL De heenreis is zowel voor Nederlandse als voor internationale conferentiedeelnemers eenvoudig te organiseren. De hoofdluchthaven Brussels Airport ligt 15 kilometer ten noordoosten van het centrum en is in slechts 20 minuten met de Airport Express te bereiken. Maar wees voorzichtig bij de boeking: prijsvechters vliegen overwegend op het kleinere Brussel-Charleroi, en die luchthaven ligt ongeveer 40 kilometer

buiten de stad! Met Thalys en Interregio (Amsterdam–Brussel), Eurostar (London–Brussel), de ICE uit Duitsland, de TGV uit Frankrijk en de Euro City uit Zwitserland is Brussel ook heel goed bereikbaar per trein. Bij boeking moeten planners echter niet verbaasd opkijken dat het ticket slechts de reis tot aan Gare du Nord of Gare du Midi omvat: hoewel de naam anders doet vermoeden, is het Gare Centrale namelijk niet het belangrijkste Brusselse station.

BREED MICE-AANBOD In verband met de vele internationale evenementen heeft Brussel een ongewoon breed MICE-aanbod, de aanbieders zijn perfect ingesteld op de meest uiteenlopende behoeften. Speciale wensen, die elders wellicht de wenkbrauwen omhoog doen gaan, worden hier met een glimlach ingewilligd. “Belgen zijn pragmatisch en vinden altijd wel een oplossing die werkt”, aldus Hans Kremer, Meeting en Incentive Manager bij “België Toerisme Wallonië-Brussel”. Toch gaat het er in Brussel een beetje langzamer aan toe dan hier bij ons. “Je moet wel eens iets langer op een antwoord wachten, maar de Belgische gesprekspartner heeft de aanvraag beslist niet vergeten”, verzekert Kremer. Ook het hotelwezen biedt in de conferentiesector vaak verrassende moge-

Centrum van de stad: de Grand Place

lijkheden. “Vanwege de vele politieke conferenties hebben zelfs kleine hotels voor hun categorie zeer ruime en uitstekend uitgeruste conferentiefaciliteiten”, aldus Susann Minkwitz, Account Manager Meetings & Groups bij HRS in Keulen. Of het nu een traditionele locatie met een historische ambiance, een boetiekhotel of een klassiek conferentiehotel betreft: Brusselse hotels bieden zelfs vaak speciale voorzieningen als tolkcabines. Minkwitz: “Reismanagers die het liefste alles onder één dak boeken, hebben in Brussel een ongelooflijk breed aanbod op het gebied van professioneel uitgeruste conferentiecentra in elke categorie.” Zij adviseert evenwel lang van tevoren te plannen, vooral als er tamelijk grote events op het programma staan. “In verband met de vele politieke evenementen zijn de hotels vaak zeer goed bezet.” Als er dan ook nog actuele politieke gebeurtenissen bijkomen, kan dat ondanks het grote aanbod voor schaarste zorgen. Vandaar dat het prijsniveau in Brussel ook hoog is. Afhankelijk van het seizoen betalen gasten volgens HRS-analyses in een 4-sterren-hotel tussen 120 en 170 euro per nacht. Uitzonderingen zijn alleen in de maanden juni, september en oktober mogelijk. “In het algemeen bieden de hotels dan een zeer goede prijskwaliteitverhouding, die vaak beter is dan in Parijs, Londen, Wenen of Barcelona”, aldus de tip van Susann Minkwitz.

AANTREKKELIJKE PLEKJES VOOR ELKE SMAAK Naast het uitstekende conferentie-aanbod van de hotels biedt de hoofdstad van het koninkrijk ettelijke individue-

FOTO: SOLVAY BIBLIOTHEEK

MICE-LOCATIECHECK

Ouderwetse schappen als decor: conferentieruimte in de bibliotheek Solvay, bouwjaar 1902

le eventlocaties. “Brussel heeft relatief weinig nieuwe evenementencentra, maar des te meer gerestaureerde en gemoderniseerde oude gebouwen”, aldus toerismedeskundige Hans Kremer. Naast de Jugendstil-gebouwen van Victor Horta is de Belgische hoofdstad rijk aan vooral originele locaties. Wat te denken van een vergadering in het Atomium, het symbool van de stad, met een diner naast dinosaurusskeletten in het museum voor natuurwetenschappen of met een receptie tussen de antieke boekenkasten van de authentiek gerestaureerde Solvay-bibliotheek uit het jaar 1902?

HOOFDSTAD VAN FIJNPROEVERS Onmiskenbaar het nationale gerecht in België is, nou ja, niet bepaald majestueus: frieten, geserveerd ofwel met verschillende sausjes en uitjes ofwel in combinatie met een schaal gekookte mosselen als moules-frites. Daarnaast biedt de Belgische keuken talrijke smakelijke vlees- en visgerechten, vaak met Franse invloeden. Een dessert van uiterst fijne bonbons en chocolade of een hete, zoete wafel is maar moeilijk af te slaan. Goed te weten: een zakendiner kan af en toe wel drie tot vier uur duren. Zelfs in het district rond de beroemde eetstraat Rue des Bouchers bevinden zich nog oorspronkelijke traditionele eetgelegenheden waar ook de Belgen eten, bijv. het Chez Léon. Natuurlijk zijn de meeste restaurants in deze buurt zeer toeristisch, hetgeen bijna automatisch ten koste gaat van de kwaliteit. Maar los daarvan wordt er doorgaans uitstekend gekookt, en vroegtijdige reservering is dan ook in het algemeen

dringend aan te bevelen. “Belgen eten graag buiten de deur en hechten daarbij zeer veel waarde aan kwaliteit”, aldus Kremer. Karakteristiek zijn ook rustieke restaurants in brouwerijstijl, bijvoorbeeld de Taverne Brouette aan de Grand Place. Verscheidene van deze aanbevelenswaardige traditionele restaurants met een redelijke prijs-kwaliteitverhouding hebben zich verenigd in “Accueil et tradition Grand Place de Bruxelles”.

ORIGINELE KADERPROGRAMMA’S Rond het thema genieten biedt Brussel ook talrijke ideeën als kaderprogramma. Wat te denken van een chocoladerally of een bonbonworkshop? Onderhoudend zijn ook culinaire stadswandelingen waarbij onderweg typische Brusselse specialiteiten worden geproefd of een diner, geserveerd tijdens een tramrit door de city. Voor bierfans is wellicht een bezoek aan een brouwerij interessanter, vanzelfsprekend met aansluitende proeverij van het traditionele Gueuze, een parelende bierspecialiteit. Rondleidingen door de Europese instellingen behoren uiteraard al bijna tot het verplichte programma. Er worden niet alleen rondleidingen voor groepen aangeboden, maar ook programma’s die zijn afgestemd op individuele wensen. Ook hier is het absoluut noodzakelijk om in verband met de grote vraag lang van tevoren te boeken. Hierbij nog een tip van Hans Kremer: “Wie de voor het eigen kiesdistrict verantwoordelijke Europese volksvertegenwoordigers direct aanspreekt, krijgt vaak sneller een afspraak.”

17

MEETINGS & GROUPS.

DE MICE-HOTSPOTS IN BRUSSEL.

Luxe hotel in een ruim 500 jaar oud gebouw. 154 moderne, in bruin/crème-kleuren uitgevoerde en met kunstwerken versierde kamers en 19 suites. Zes elegante conferentieruimtes voor max. 50 deelnemers en een balzaal voor 250 personen. → Rue de l‘Amigo 1

voor max. 350 personen. → Rue du Châtelain 17 07   LE DÔME

Klassiek 4-sterren-hotel met centrale ligging, wordt veel geboekt. Fraai historisch gebouw met 125 traditioneel ingerichte, comfortabele kamers. Drie conferentieruimtes voor maximaal 60 personen. → Boulevard du Jardin Botanique 9

02   BE MANOS

Zeer centraal gelegen, met veel elegant zwart vormgegeven luxe designhotel. Meervoudig onderscheiden hotel met 60 kamers. Twee zusterhotels: het elegante Manos Premier en het in landhuisstijl uitgevoerde Manos Stéfanie. Twee tamelijk kleine conferentieruimtes (zonder daglicht) en het huisinterne Manos Conference Center met zeven moderne conferentieruimtes voor max. 100 personen. → Square de l‘Aviation 23 03   BLOOM

Trendy, in 2007 geopend hotel met 305 kamers, individueel vormgegeven door jonge getalenteerde internationale kunstenaars. Duurzaam werkend ‘groen’ hotel, let op de bijzonderheden m.b.t. de service. Twaalf moderne conferentieruimtes voor max. 350 deelnemers. → Rue Royale 250 04   FIRST EUROFLAT

Traditioneel 4-sterren-hotel in de Europese wijk met 133 lichte, eigentijdse kamers. Kleine conferentiegedeelte met drie ruimten voor maximaal 80 deelnemers, ideaal voor kleine evenementen. → Boulevard Charlemagne 50

08   MARIVAUX

Zeer populair, comfortabel en centraal conferentiehotel in een voormalige bioscoop. 96 kamers in moderne landhuisstijl. Groot conferentiegedeelte met negen ruimten voor max. 175 deelnemers, waaronder twee als bioscoopzaal vormgegeven ruimten met grote flatscreens. → Boulevard Adolphe Max 98 09   PROGRESS

Boetiekhotel met 57 modern vormgegeven kamers, populair vanwege de goede prijs-kwaliteitverhouding. Licht conferentiegedeelte met vier ruimten voor max. 90 personen en een Live Music Club. → Rue du Progrès 9

06   LE CHÂTELAIN

5-sterren luxe boetiekhotel met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding. 107 klassiek-elegante, in crème/lichtblauw vormgegeven kamers. Elegant conferentiegedeelte met acht flexibel combineerbare, volledig uitgeruste ruimten

18

14   TAVERNE BROUETTE

Traditioneel brouwerijrestaurant in een historisch gebouw direct aan de Grand Place. Karakteristieke, rustieke keuken, tamelijk voordelig. Op de eerste etage een ruimte voor groepen van max. 70 pers. www.taverne-brouette.be/?lang=nl → Grand Place 2 15   SEAGRILL

Voortreffelijke viskeuken van sterrenkok Yves Mattagne, al jarenlang overladen met talloze onderscheidingen. Twee Michelin-sterren. Drie verschillend vormgegeven ruimten voor 20, 14 of zeven personen. Menu vanaf 120 euro, hoofdgerecht ca. 70 euro. www.seagrill.be → Wolvengracht 47

10   THE DOMINICAN DESIGN

16   BRUNEAU

Centraal, bekroond designhotel, momenteel zeer populair. Modern meubilair gecombineerd met art-deco-elementen. 150 kamers en drie conferentieruimtes voor max. 300 deelnemers. → Rue Léopold 9

Traditionele Franse gourmetkeuken, een Brussels fenomeen met één Michelin-ster. Menu’s vanaf 60 euro. www.bruneau.be → Avenue Broustin 73–75 17   COMME CHEZ SOI

11   STEIGENBERGER GRAND HÔTEL

Centraal gelegen 5-sterren grand hôtel met 225 kamers en 42 suites. 13 conferentieruimtes bieden plaats aan max. 600 personen. → Avenue Louise 71

05   HUSA PRESIDENT PARK

Het populairste hotel bij HRS-boekers. Modern, voor het gebodene zeer voordelig 4-sterren-hotel met 296 vriendelijke kamers en suites. Zeer grote ruime conferentie-afdeling met 16 ruimten op drie etages voor evenementen van 20 tot 550 personen. → Boulevard du Roi Albert II 44

nomeen. De specialiteit van de “mosselkoning” zijn – niet echt verrassend – mosselen, daarnaast alle klassiekers van de Belgische keuken. Rustieke ambiance, gematigde prijzen. www.chezleon.be/?q=nl → Rue des Bouchers 18

RESTAURANTS 12   LA TRUFFE NOIRE

De chef-koks Aziz Bhatti en Erik Lindelauf presenteren diverse truffelcreaties. Eén Michelin-ster. Restaurant voor 30 tot 50 personen, aparte evenementruimte voor acht tot 20 personen. Menu’s vanaf 139 euro, hoofdgerechten vanaf 40 euro. http://www.truffenoire.com/nl/ → Boulevard de la Cambre 12

Gerenommeerd gourmetrestaurant met twee Michelin-sterren. In de vierde generatie zorgvuldig gemoderniseerd en geleid door chef-kok Lionel Rigolet. Twee historisch vormgegeven ruimten en een moderne ruimte voor resp. maximaal 10, 34 en 30 pers., menu’s vanaf 100 euro. www.commechezsoi.be → Place Rouppe 23

EVENEMENTLOCATIES EN KADERPROGRAMMA 18   SQUARE

Centraal gelegen, in 2009 geopend modern congrescentrum, gedecoreerd met schilderkunst van Belgische kunstenaars (o.a. Magritte). 27 ruimten voor evenementen met 40 tot 4.250 pers. www.square-brussels.com → Rue Ravenstein 2

13   CHEZ LÉON

19   BOZAR

Oudste en met 420 plaatsen Brussels grootste traditionele restaurant, verdeeld over negen gebouwen. In Brussel een fe-

Cultuur- en expositiecentrum in het door art-deco-specialist Victor Horta vormgegeven prachtige Paleis voor Schone Kuns-

FOTO’S: 03, BLOOM | 10, THE DOMINICAN | 13, CHEZ LÉON | 19, WWW.ATOMIUM.BE - SABAM 2011 - NORMANN SZKOP

HOTELS 01   AMIGO ROCCO FORTE

MICE-LOCATIECHECK

21

05

20 16 22

02 11 06

09

12 03

07 08

15

10

13 14 01 04 19 18 17

23

ten, via een passage verbonden met het Square. Talrijke deels historische ruimten en drie concertenzalen voor max. 2.100 pers. www.bozar.be → Rue Ravenstein 23 20   ATOMIUM

Brusselser kan niet: confereren in het symbool van de Belgische hoofdstad. Daarbij hebt u de keuze uit vier ruimten voor 25 tot 200 personen. www.atomium.be → Square de l‘Atomium 21   TOUR & TAXIS

Tot beurs- en eventlocatie omgebouwd oud vracht- en douanecentrum in een als monument aangemerkte industriële architectuur. Diverse evenementenhallen,

daarnaast shops en restaurants. www.tour-taxis.com/nl/ → Avenue du Port 86c 22   KELDER VAN CUREGHEM

Een rustieke gewelfkelder uit de 19de eeuw met een unieke sfeer. Grote, flexibel te gebruiken eventruimte voor max. 400 personen. www.cureghemcellars.be → Ropsy Chaudronstraat 24

24   TRAMEXPERIENCE

Rijdend restaurant in een omgebouwde tram. Wisselende driegangenmenu’s van internationale topkoks, prijs inclusief begeleidende drankjes 89 euro, duur ca. twee uur, 34 plaatsen. Voor groepen kan de hele tram worden afgehuurd. www.tramexperience.be →C  ontact: Carole Mathieux, [email protected]

23   AUTOWORLD

Meetings tussen meer dan 250 eersteklas gerestaureerde oldtimers in een van de belangrijkste automobieltentoonstellingen van Europa. Acht conferentieruimten van verschillende grootte, perfect vooral voor grotere events met max. 2.500 personen. Een rondleiding is ook interessant als bijprogramma. www.autoworld.be/nl/ → Parc du Cinquantenaire 11

19

FOTO: FRANCIS AMIAND | MAMA SHELTER

CHECK-OUT.

BELEVING HIGHTECH. Wereldwijd investeren hotels in innovatieve techniek.

1

 ges” in de lobby’s geïnstalleerd: reusachtige touchscreens waarop gasten tips voor uitstapjes, weerinformatie en vliegdienstregelingen kunnen vinden of ook virtuele ansichtkaarten kunnen sturen. Dit allemaal is er ook als app. 3

20

FOTO: ACCOR

2 Novotel heeft “virtuele conciër-

3 I n CitizenM in Amsterdam kunnen  via “Mood Pads” verlichting, binnenklimaat, TV en gordijnen aan de actuele sfeer worden aangepast.

2

FOTO’S: SCALA PHOTOGRAPHY |CITIZENM

 in Boston openen hun kamer via een irisscan.

FOTO: RA2STUDIO | SHUTTERSTOCK.COM

1 Gasten van het Nine Zero hotel

HET HOTEL VAN DE TOEKOMST

KAMER MET AANSLUITING. IN HET HOTEL VAN DE TOEKOMST DOMINEERT TECHNIEK – VOOR EN ACHTER DE SCHERMEN. TEKST: JÜRGEN BALTES

Tablets vervangen de goede oude gastenmap, kamers worden geopend met de smartphone, verlichting, TV en airconditioning worden bediend via een app en gasten al in de lobby automatisch herkend: een nieuwe hightech-wereld doet haar intrede in de hotels. Dat wordt vooral gewaardeerd door jonge gasten.

S

burg zijn intrede doet. Elke gast van het eind juni geopende budgethotel krijgt op de dag van aankomst een bericht via zijn mobiele telefoon – bijvoorbeeld dat “zijn kamer 214 vanaf 15 uur klaar staat”, aldus directeur Marco Nussbaum. Hij loopt vervolgens op zijn gemak langs de receptie naar boven en opent de deur d.m.v. een NFC-smartphone. Op dat moment wordt de kamerprijs automatisch van de creditcard afgeboekt. Bij vertrek gaat alles in omgekeerde volgorde.

4

6 FOTO: NOPPORN | SHUTTERSTOCK.COM

5

Wie het touchpoint in de lobby passeert, wordt automatisch uitgecheckt. Op de iPod van het schoonmaakpersoneel verschijnt het bericht dat kamer 214 kan worden gereinigd. Het enige probleem: tot nu toe zijn er te weinig smartphones met NFC-chips. Volgens een recente enquête van het Fraunhofer-Instituut IAO in samenwerking met HRS is tot nu toe pas een op de tien hotelgasten met zekerheid in het bezit van een NFC-smartphone; 55% heeft er geen en 35% weet het

FOTO: IGOR.STEVANOVIC | SHUTTERSTOCK.COM FOTO’S: WWW.ECCLESTONSQUAREHOTEL.COM

esam open u: Wie in het nieuwe Bloc-hotel bij de Londense luchthaven Gatwick incheckt, opent geheel vanzelfsprekend met zijn smartphone de kamer, volledig contactloos via de draadloze technologie “Near Field Communication” (NFC). In de ruimte vindt hij vervolgens een tablet waarmee bijv. binnenklimaat, lichtsfeer en TV kunnen worden bediend. Op dezelfde manier werkt de eigen app van het hotel. Een mooie nieuwe wereld van techniek, die ook in het Prizeotel in Ham-

4 In het Eccleston Hotel in Londen,

 een hightech-hotel achter een historische gevel, kan de doorzichtige badkamerwand met één druk op de knop worden omgetoverd in melkglas.

5 Het Ushuaia Beach Resort op Ibiza

 registreert naast het creditcardnummer ook de vingerafdrukken van de gasten. De rekening wordt betaald door de vinger gewoon op de biometrische scanner te leggen.

6 Het Hilton Americas in Houston

 heeft zijn bewakingstechniek zo uitgebreid dat gasten via gezichtsherkenning kunnen worden gelokaliseerd of verloren gegane koffers in een mum van tijd kunnen worden teruggevonden.

21

CHECK-OUT.

niet. In het Prizeotel wordt daarom tijdelijk gebruik gemaakt van een hulpmiddel: stamgasten krijgen een plastic NFC-kaartje. En de ontwikkeling gaat verder: software-aanbieder Hetras, die kleine innovatieve ketens als Okko, Qbic en CitizenM uitrust met hightech, is bezig met het testen van iBeacons voor locatieherkenning in gesloten ruimten. De visie van directeur Ulrich Pillau: het check-in-systeem neemt de aankomende gast in de hotellobby waar en checkt hem automatisch in. Technisch is het zelfs mogelijk de

7 In het designhotel Blow Up Hall

 5050, Posen krijgt elke gast een iPhone, waarmee hij – onder andere – toegang heeft tot zijn kamer. Tevens maakt hij al bij het betreden van het hotel deel uit van een video-installatie.

centage al op 49,6. “In de hotelkamer willen de gasten vooral datgene aantreffen wat ze ook thuis gewend zijn”, aldus Michael Falk van de inkooporganisatie Progros, die voor 650 hotels onder andere techniek aanschaft. Tot de belangrijkste posten op Falks inkooplijst behoren momenteel nog grote flatscreen tv’s, hoogwaardige audioinstallaties en breedbandinternet met WiFi. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar is beslist geen simpele klus: “Een eerbiedwaardig slothotel in alle hoeken en gaten van de nieuwste techniek te voorzien, is vaak een hele uitdaging”, aldus Falk. Maar de toekomst ligt ook voor de Progros-manager in netwerkgebonden check-in- en sluitsystemen, de volledige integratie van meegebrachte apparatuur en de centrale bediening van de kamertechniek.

JONGE GASTEN ZIJN HELEMAAL WEG VAN TECHNIEK Zulke innovatieve oplossingen worden vooral gewaardeerd door jonge gasten. Zo wil volgens de Fraunhoferenquête 29,2% van de gasten bijvoorbeeld dat de toegang tot de kamer via smartphone wordt geregeld, bij de hotelgasten onder 30 jaar ligt dat per-

7

8

8 In het Prizeotel Hamburg wordt de

 interactie met de gasten ook buiten het hotel voortgezet. Via streaming kunnen zij de loungemuziek onderweg beluisteren.

FOTO: CONNEL | SHUTTERSTOCK.COM

Progros-manager Michael Falk: gasten verwachten techniek die ze thuis ook gewend zijn

gast al onderweg te herkennen en hem bijvoorbeeld via mobiele telefoon het hotel in te loodsen. En ter plekke bieden tablets geheel nieuwe mogelijkheden: Congresgangers kunnen via tablets hun documentatie op de kamer ontvangen of rechtstreeks een behandeling boeken in het wellnesscentrum. Het Balance Resort in Falkenstein in het Oostenrijkse Stegersbach bijvoorbeeld gebruikt deze techniek.

FOTO: BLOW UP HALL 5050, POSEN

9 9 Zoiets is ook te vinden in het  Mama Shelter in Parijs. Hier kunnen gasten videoboodschappen opnemen, die vervolgens op alle beeldschermen van het hotel wor

22

PHOTOS: MAMA SHELTER PARIS

FOTO: PROGROS

“Wij kunnen gasten automatisch herkennen zodra ze de lobby binnenlopen.”

HRS COMPACT.

IN ÉÉN OOGOPSLAG. DE BELANGRIJKSTE CONTACTEN.

KEY ACCOUNT MANAGEMENT NEDERLAND

HOOFDKANTOOR Blaubach 32 | D-50676 Keulen Tel. +49 221 2077-0 | Fax +49 221 2077-211 [email protected]

Sitske de Roo Tel. +31 (0) 6 50236922 [email protected]

HRS CONSUMENTENVOORLICHTING Tel. +49 221 2077-555 | Fax +49 221 2077-219 maandag–vrijdag 9–18 uur [email protected]

CONFERENTIES, EVENEMENTEN, GROEPEN & MESSEN Tel. +49 221 2077-300 | Fax +49 221 2077-661 Maandag – donderdag 8 – 20 uur, vrijdag 8– 19 uur, zaterdag 9 – 14 uur [email protected] | [email protected]

MONDIAAL NETWERK. HRS IS WERELDWIJD VERTEGENWOORDIGD.

BERLIJN MOSKAU

KEULEN LONDEN PARIJS BARCELONA MILAAN

ROME

WARSCHAU PRAAG NÜRNBERG BOEDAPEST ISTANBUL WENEN INNSBRUCK

BEIJING TOKYO SHANGHAI HONG KONG

SINGAPORE

SAO PAULO

SUGGESTIES? UW MENING IS BELANGRIJK OOR ONS! Uw feedback. Hebt u het gratis tijdschrift tot nu toe nog niet gekregen en wilt u zich ervoor aanmelden? Wilt u reageren op bovengenoemd nummer? Schrijf aan de redactie: [email protected]

23

Wat is Glomex? » Dat is het eerste platform voor ‘Corporate Mobility Executives’ in Nederland, gelanceerd in september 2014. » Glomex wil een platform zijn voor een grote diversiteit aan experts die te maken hebben met of bijdragen aan de zakelijke mobiliteit van bedrijven en hun werknemers: Fleet management, Business Travel management, Meetings & incentives, Employee daily commute benefits, Travel& Expense management, Travel & Mobility related product & services en Travel & Mobility related technology. » Kennis delen en netwerken

» Glomex organiseert diverse educatieve netwerk evenementen per jaar met gerenommeerde sprekers en ronde tafel gesprekken, voor de gehele brede doelgroep uit de branche van reizen en mobiliteit. » Dé mogelijkheid om kennis op te doen en te delen voor de moderne Travel Manager, Inkoper of Coördinator op gebied van mobiliteit. » De Glomex website heeft een ‘members-only’-sectie om leden de mogelijkheid te gaan verschaffen ook online kennis te delen en met elkaar in contact te treden.

Speciaal aanbod Bij aanmelding voor 1 februari 2015, geldt voor u een speciale introductie prijs voor het 2015 lidmaatschap van € 199 pp (ipv € 249) Informatie Meer informatie zoals de membership benefits en de agenda voor 2015, vindt u op onze website: www.glomex.biz. Of neem contact met ons op via e-mail: [email protected] Ook iets voor u? Herman Huijer, Carla van den Berg en Huub Smeets

www.glomex.biz