Terugblik op ontstaan Stichting SPOTS Door: Simone Eckhardt, oprichtster
Mijn achtergrond is een toeristische. Na voltooiing van mijn studie aan het NHTV, werd ik dan ook reisleidster. Dat bracht mij in eerste instantie in Azië en pas in mijn laatste jaren in Afrika. In Kenia had ik mijn eerste ontmoeting met een cheetah in het wild. Ik was niet voorbereid op de impact hiervan. Vooraf had ik voor mijn gasten boekjes gemaakt. Met afbeeldingen van dieren en hoe ze te herkennen. Bij de cheetah stond ‘het snelste landdier ter wereld. Kan snelheden van 115 km/u halen’. Veel meer wist ik er niet van. Een ontmoeting die mijn leven zou veranderen
Op een dag van safari trof ik dit beeld aan: dat van een moeder met vier welpen op een kopje (heuvel) op de savanne. We konden het vijftal vrij dicht benaderen dus ik had een perfect uitzicht. En hier gebeurde het dus. Nooit geloofd in liefde op het eerste gezicht maar deze cheetah moeder raakte me. Vaak is me gevraagd naar het waarom van mijn liefde voor dit dier en lang heb ik motivaties gezocht om mijn liefde te kunnen verklaren. Bijvoorbeeld dat het de traanstrepen waren die me zo raakten; die kenmerkende lijnen over het gezicht van de cheetah die haar, in mijn ogen, altijd een wat verdrietige uitstraling geven. Haar kwetsbaarheid was een andere motivatie. Eigenlijk uitstekend in staat goed voor zichzelf te kunnen zorgen ware het niet dat de omstandigheden tegen haar werken. Te klein leefgebied waardoor de cheetah moet concurreren met andere, sterkere, roofdieren die haar prooi overmeesteren en haar welpen doden. Of mensen, die andere roofdieren, die haar niet tolereren op hun land en haar dus doodschieten. Ik ben inmiddels gestopt met het zoeken en verklaren van mijn liefde voor de cheetah. Freud zal er mooie dingen over kunnen zeggen maar ik volsta voortaan met de zin: liefde laat zich niet verklaren. Emotie Voor mij is de cheetah bij uitstek een vrouwelijk wezen. Betoverend, kwetsbaar maar ook taai en weerbaar. Dat heeft de cheetah in Iran mij wel geleerd. Hier leeft het dier in de meest onmogelijke leefomstandigheden en weet, against all odds, toch te overleven.
1
Terugblik op ontstaan Stichting SPOTS Door: Simone Eckhardt, oprichtster Het blijkt wel dat ik verre van ‘verstandig en wetenschappelijk’ ben als het aankomt op mijn motivatie om ‘iets’ te gaan doen voor dit dier. Alles begon met emotie, die ontmoeting met de cheetah in Kenia, nu meer dan tien jaar geleden. Gelukkig ben ik ook een praktisch mens en wil ik aan mijn gevoel ook graag handen en voeten geven. Toen de gidsen mij vertelden dat het hier om een ernstig bedreigde diersoort ging, besloot ik dat ik dan maar een stichting moest oprichten. In eerste instantie vooral gericht op de cheetah maar met de intentie om iets te doen voor alle katachtigen in de wereld. Nu ondersteunen we naast cheetahprojecten ook projecten die zich inzetten voor de leeuw en luipaard en geven we via onze website, nieuwsbrief en social media kanalen aandacht aan alle 36 katachtigen in het wild. Een stichting beginnen, hoe doe je dat? Na een rondje inventarisatie op internet bleek dat een en ander bij een notaris vastgelegd moest worden en dat hiervoor statuten moesten komen. In die statuten moest je duidelijk verwoorden wat je wilde doen. Dat bleek al een hele klus. Ik wilde ‘iets’ doen voor dit dier dat mij zo had geraakt maar hoe? Vervolgens moest de stichting een naam krijgen. Gelukkig had ik een heel creatieve partner en zo kwamen wij samen op de naam SPOTS. Voluit staat dat voor ‘Save and Protect Our TreasureS’ maar de naam verwijst ook naar de vlekken (spots) die in ieder geval bij de cheetah veelvuldig aanwezig zijn en het refereert naar ‘in de spots’ zetten. Heel grappig is dat de naam ook verwijst naar ‘plaatsen’ (het Engelse ‘spots’) en dit laatste is steeds meer een belangrijke pijler binnen de stichting geworden. We zijn actief bezig aandacht te vragen bij toeristen en vrijwilligers om af te reizen naar verantwoorde ‘spots’ en niet naar wat wij knuffelfarms noemen: plaatsen waar altijd een oneindige toestroom van jonge welpen is die door iedereen geknuffeld kunnen worden. Op 16 maart 2004 was het dan zover. De afspraak met de notaris was gemaakt en de statuten konden officieel bekrachtigd worden. Hoe kenmerkend dat ik op deze zelfde dag mijn geliefde kater Knoert moest laten inslapen. Wat me in tranen bij de notaris bracht. De arme man was totaal overdonderd door een snotterende Simone met dito ontredderde partner die, tussen de tranen door, officiële handelingen moesten plegen. Maar voor mij is dit wel heel kenmerkend voor de reis die ik vanaf 2004 gegaan ben. Met heel mooie maar ook heel veel verdrietige momenten. Hoe dan ook heb, ik me altijd getroost met de gedachte dat mijn Knoert als een beschermengel over de stichting zou waken en dat het dus allemaal wel goed zou komen. SPOTS’ beschermengel, een dikke rode kater, Knoert
Wat naïef Ik was wat naïef. Dacht dat als ik zou gaan verkondigen dat de cheetah met uitsterven werd bedreigd, iedereen wel in actie zou komen. De werkelijkheid was anders. Niemand leek te wachten op mijn boodschap dat de cheetah kon uitsterven. Deuren bleven gesloten als ik aanklopte voor hulp of financiële steun. Onbekend maakt onbemind dus de eerste stappen voor mij lagen erin om SPOTS bekender te maken. We hadden geen website en geen geld om er een te laten ontwerpen. Ik vroeg in december 2004 voor Kerst een boek ‘Frontpage voor dummies’ en ontwierp vervolgens een website. Verre van professioneel, maar je moet ergens beginnen.
2
Terugblik op ontstaan Stichting SPOTS Door: Simone Eckhardt, oprichtster Vechten voor dieren in Verweggistan Ik denk dat weinig mensen beseffen hoe hard het werken is voor een stichting. Ik heb mij dat vooraf ook nooit gerealiseerd. Ik heb nooit een carrière geambieerd maar zit nu vaak met deadlines en een overvolle mailbox. Het reizen begeleiden was iets dat niet meer te combineren viel met het runnen van een stichting. Dus werd ik secretaresse. Naast een 32-urige werkweek, hield ik een stichting bij. Pas na negen jaar (vorig jaar, november 2013) trad ik voor 24 uur in dienst van de stichting. Die 24 uur is uiteraard een lachertje. In de praktijk werk ik, als ik niet oppas, 24/7 voor de Stichting. Veel mensen denken dat ik een reuze avontuurlijk leven leidt. Ik ga inderdaad regelmatig naar het buitenland en kom op plaatsen waar ik normaliter wellicht niet was gekomen. Dat is zeker mooi en indrukwekkend. Maar daarnaast moet ik gewoon heel erg hard werken. Want dieren blijven van ondergeschikt belang in onze wereld. Recent las ik nog een onderzoek over giften aan goede doelen. Dieren/natuurbescherming hangt onderaan de lijst. Om iets te bereiken moet je vooral een heel lange adem hebben. Voor mijn beleving is er niets mooier dan wilde katten. Ik zit er dus met emotie in en word vaak verdrietig dat het anderen niets lijkt te doen. Als stichting moet je altijd proberen je eigen broek op te houden, vind ik. Niet afhankelijk worden van subsidies maar zelf je inkomsten binnen halen en dat maakt dat het bedrijfsleven ook belangrijk is. Helaas is het bedrijfsleven vooral geïnteresseerd in wat hen beter profileert of zijn ze, zoals mensen geneigd zijn te doen, vooral geïnteresseerd in mensen. Dieren zijn niet zo belangrijk. Als bedrijven al kiezen voor een dierendoel, kiezen ze voor grote organisaties met een grote achterban zoals het WNF. Van nature ben ik een trots mens. Ik vraag liever niets, doe het liever zelf. Op eigen kracht. Maar ik heb geleerd dat ik wel moet. Dus bel ik honderd keer bedrijven na, vraag ik duizenden malen om gunsten wat me soms in problemen brengt met mijn eigen ik die liever niets vraagt. Soms brengt me dat tot wanhoop en voel ik me een roepende in de woestijn. Als ik bijvoorbeeld een hele dag gespendeerd heb aan het schrijven van persberichten en het nabellen van media, die hier vervolgens niets mee doen maar wel aandacht hebben voor, in mijn ogen, onbelangrijk nieuws. Of als ik voor de zoveelste keer ergens naartoe gebeld heb met een verzoek waar niet op wordt gereageerd. Gek word ik van bedrijven die de Big Cats als logo gebruiken maar er vervolgens niets voor doen. Onbegrijpelijk ook want wat heb je aan een logo van een dier dat er straks niet meer is? Of van mensen die massaal naar Afrika afreizen om de Big Cats te zien maar uiteindelijk weigeren te doneren aan een doel dat zich voor deze dieren inzet. De Big Cats doen het goed op verjaardagspartijtjes waar mensen foto’s kunnen laten zien van hun safari maar daar blijft het vaak bij. Mijn tante zei het ooit eens mooi: “Jij hebt nu eenmaal gekozen voor een lastige weg. Je vecht voor dieren, ook nog eens voor een specifieke groep van dieren waar niet iedereen voor in beweging komt, die ook nog eens leven in Verweggistan.” Als ik heel eerlijk ben, is het uiteindelijk mijn verantwoordelijkheidsgevoel dat mij er vaak doorheen getrokken heeft en trekt. Als ik dat niet had gehad, had ik wellicht al lang de handdoek in de ring gegooid. Ik ben een weg ingeslagen en heb me, in mijn beleving, gecommitteerd aan de katten. Ik vind niet dat ik het kan maken om te zeggen: ‘Nu gaat het even niet lekker dus ik zet mijn laptop uit’. Dat is volstrekt mijn eigen onvermogen maar het maakt dat het soms lastig is om echt privétijd te hebben. Er is altijd werk te doen. In die tien jaar is er privé het nodige bij mij gebeurd. Mijn relatie strandde na 18 jaar, mijn vader kampte regelmatig met gezondheidsproblemen en bij vrienden gebeurde ook de nodige rottigheid. Ik heb nooit de tijd genomen om daar even een time out in te 3
Terugblik op ontstaan Stichting SPOTS Door: Simone Eckhardt, oprichtster nemen en daar heb ik ook mensen mee tekort gedaan. Waarschijnlijk ook mijzelf een beetje. Dilemma’s Zo terugblikkend zie ik ook in hoe de stichting een leerproces voor mijzelf is geweest. Ik ben in beroering geraakt van één cheetah en kan nog steeds van slag zijn door individuele verhalen. Maar gaandeweg heb ik geleerd dat het individu ondergeschikt is aan het grotere geheel en dat brengt soms moeilijke innerlijke dilemma’s met zich mee. Neem nu het jagen. Het mag duidelijk zijn dat ik persoonlijk geen enkel begrip kan opbrengen voor mensen die geld uitgeven aan het doodschieten van een dier zoals een cheetah of leeuw. In mijn idealistische wereld zouden deze mensen dat geld gewoon moeten spenderen aan het beschermen van hun leefgebied. Helaas leven we niet in een perfecte wereld. Stel nu dat jij een boer in Namibië bent, levend in een grensgebied aan Etosha Nationaal Park. Door gebrekkige hekken breken dieren zoals leeuwen uit die zich regelmatig vergrijpen aan je veestapel. Je leeft al aan de armoedegrens en dit verslechtert de situatie. Voor jou is een goede leeuw een dode leeuw. Maar wat nu als jij op jaarlijkse basis twee leeuwen laat doodschieten door een jager. Met het geld dat hieraan verdiend wordt, kun jij jezelf compenseren voor de verliezen van je vee. De leeuw krijgt dan meer waarde voor je. Het dier levert je immers geld op. Wat betekent dat je minder snel geneigd bent hen dood te schieten en er zelfs bij gebaat bent om de populatie in stand te houden. Natuurbescherming, zo heb ik geleerd, is niet alleen idealisme. Het is gemakkelijk voor ons om afkeurend te zijn in bovenstaand geval en daar schande over te spreken. Organisaties die dit goedkeuren, worden op social media afgemaakt. Maar toch begin ik langzaam ook zelf te beseffen dat natuurbescherming net het normale leven is. Een wereld waar je compromissen moet zoeken, pacts met de duivel moet sluiten om je ideale wereld zoveel mogelijk te kunnen benaderen. Dit is altijd lastig want in hoeverre doe je water bij de wijn en je principes geweld aan. Maar, dit weet ik wel. We hebben de luxe niet meer om ons teveel te bekommeren om één cheetah of één leeuw of één luipaard. De dieren dreigen in ras tempo uit te sterven. Om het dier te willen blijven zien in het wild moet je, althans dat is mijn overtuiging, je vooral richten op de dieren in het wild en dus denken in populaties. Dat betekent dat je verstand soms moet laten voorgaan op gevoel. Het gaat om populaties, niet langer om individuen
Lange weg die vruchten begint af te werpen De cheetah, want daar is het immers allemaal mee begonnen, heeft mij vele hilarische momenten gebracht. Zo wilden wij een tv-spotje maken maar kon niemand ons helpen aan filmbeelden van de cheetah. Dit leidde ertoe dat ik een filmcamera moest huren en met twee vrienden in Safaripark Beekse Bergen filmopnames maakten. Die dag zal ik nooit meer vergeten. Of hoe ik in mijn drive om geld te verdienen, in het begin van de stichtingstijd, alle bedrijven in Etten-Leur langs ging om lege cartridges op te halen.
4
Terugblik op ontstaan Stichting SPOTS Door: Simone Eckhardt, oprichtster Mijn hele schuur stond op een gegeven moment vol en groot was mijn deceptie toen dit maar € 100,- bleek op te leveren. Deze tien jaar stichting is uiteindelijk ook een leercurve voor mijzelf gebleken. Met do’s en dont’s, vallen en opstaan, slagen en mislukken en ik val en leer nog steeds. Intussen zijn we bijna 10 jaar verder en viert SPOTS in 2014 haar tienjarig jubileum. SPOTS heeft veel aan de weg kunnen timmeren, en ja, ook door hulp van buitenaf. Dat mag ik niet vergeten. Zo was daar het reclamebureau ‘Just in Case’ die kosteloos een nieuwe website ontwikkelde en die nu nog steeds kosteloos onderhoudt. Ook kwamen er gratis tv- en radiospotjes die hielpen om iets meer bekendheid te geven aan het feit dat het slecht gaat met de wilde katachtigen. De groep vrijwilligers groeide en bestaat op dit moment uit zo’n 25 mensen die zijn verdeeld in diverse werkgroepen. Zij timmeren hard aan de weg door voorlichting te geven op evenementen, op scholen en in dierenparken. Maar zij helpen ook om SPOTS bekender te maken via onze website en Social Media zoals Facebook, YouTube, Twitter en LinkedIn. Deze vrijwilligers, vaak met een fulltime dienstbetrekking, spenderen hun spaarzame vrije tijd aan de stichting en dat is indrukwekkend. Bestuursleden die oprecht betrokken zijn bij de stichting en naast hun drukke leven, energie spenderen om SPOTS te laten groeien. Donateurs, adoptieouders en gevers die een betrokken achterban blijken en soms ontroerende mails of kaartjes sturen. Die energie geven om door te gaan. Er is ook veel om dankbaar voor te zijn...... Regelmatig ontvang ik kaartjes van donateurs en adoptieouders
Heeft SPOTS meerwaarde? Uiteindelijk is SPOTS opgericht om iets te betekenen voor de Big Cats en niet als hobbyclub. Zo aan het einde van een periode is het dus altijd goed om jezelf onder de loep te nemen en je af te vragen ‘hebben we nut’. Nu vind ik dat altijd erg lastig. Ik ben iemand die eerder kijkt naar wat we nog niet bereikt hebben dan naar wat we wel bereikt hebben. Zonder twijfel is er nog veel te doen. Maar SPOTS heeft sinds haar oprichting in 2004 ook het nodige bereikt. Zoals het bekend maken van het gegeven dat het slecht gaat met wilde katachtigen. Onze doelstelling is niet alleen ‘geld binnentrekken’. Voorlichting is een heel belangrijke pijler van onze stichting. Ik ben er namelijk van overtuigd dat, om de dieren in het wild te helpen, je moet investeren in voorlichting. Bijvoorbeeld in de jeugd. Iemand zal het stokje van ons moeten overnemen. Daarom hebben wij veel aandacht voor educatie en lichten we voor op scholen, evenementen, social media en ontwikkelen we spreekbeurtmateriaal. Het is goed te zien dat steeds meer kinderen bij ons voorlichtingsmateriaal opvragen over de wilde katten en dat mensen bij ons komen met vragen over verantwoord vrijwilligerswerk. Soms zijn dingen lastig te ‘claimen’ omdat ze niet direct tastbaar zijn. Maar ik ben ervan overtuigd dat SPOTS dieren als de leeuw op de agenda gezet heeft, met in het verlengde daarvan canned hunting en knuffelfarms, een term die door ons is bedacht en nu door velen wordt gebruikt. Grote organisaties zoals het WNF hebben dit totaal laten liggen.
5
Terugblik op ontstaan Stichting SPOTS Door: Simone Eckhardt, oprichtster Ondanks al onze beperkingen (bijna overwegend werken met vrijwilligers, weinig budget en geen groot marketingbureau dat ons adviseert), organiseren wij regelmatig ludieke acties waarmee we publiciteit genereren of dit althans trachten te krijgen. Lang niet altijd behalen we het beoogde resultaat, maar we proberen het in ieder geval. We weigeren ons neer te leggen bij de gemakkelijke weg maar beseffen dat, om deze dieren op de kaart te zetten, we steeds opnieuw iets ludieks moeten verzinnen en dat je dus moet zaaien om te kunnen oogsten. Zelfs als deze oogst pas over vele jaren is. Artikel in de Telegraaf naar aanleiding van onze ‘Save My Pussy’ actie
Sinds 2004 zijn er ook belangrijke samenwerkingsverbanden ontstaan die de wilde katachtigen financieel helpen. Toen we begonnen, tien jaar geleden, was er niets en moest er gebouwd worden aan een basis. Nu ondersteunen diverse dierenparken in Nederland SPOTS en de door ons ondersteunde projecten in Afrika en Iran en hebben we een vaste basis aan trouwe donateurs, adoptieouders en gevers. Hiermee kunnen we concrete financiële hulp geven aan stichtingen in Afrika en Iran en helpen we daarmee direct de wilde katten. SPOTS heeft een belangrijke rol gespeeld in het op de kaart zetten van de Aziatische cheetah in Nederland; een ondersoort die alleen nog maar voorkomt in Iran. Een land dat door de politieke situatie moeilijkheden heeft om hulp te krijgen. Door SPOTS’ lobby zijn er vele organisaties die nu het cheetahproject in Iran ondersteunen. En last but not least: SPOTS heeft grote stappen gezet in het fenomeen ‘canned hunting’ (ingeblikt jagen) en knuffelfarms. Plaatsen op de wereld waar je als toerist of vrijwilliger kunt knuffelen met bijvoorbeeld leeuwenwelpen. Vaak eindigen deze dieren in de jachtindustrie (canned hunting). Iets waar de meeste mensen zich niet van bewust zijn. Anno 2014 zit SPOTS, na een jarenlange lobby bij reisorganisaties, aan tafel met de overkoepelende organisatie van reisorganisaties, de ANVR, om hier afspraken over te maken. We zullen nooit concreet kunnen aantonen hoeveel dieren hier uiteindelijk mee gered worden. Maar dat het bewustzijnstraject is ingezet, dat is duidelijk en dat SPOTS hier een grote rol in heeft gespeeld, is ook duidelijk. Niet in ‘cijfers’ uit te drukken, zullen we hier zeker veel dieren mee helpen. De cheetah is zich hiervan totaal niet bewust maar heeft mijn leven op zijn kop gezet. Het was een lange weg en het is nog steeds een lange weg wat het soms moeilijk maakt om door te zetten. Het slokt mijn privéleven op en maakt me vaak wel eens wanhopig. Soms zucht en steun ik onder de last van de stichting. Maar ik weet ook: ik zou het niet anders willen. Als ik mijn leven dan toch ergens voor in het teken moet stellen, dan het liefst voor de mooiste dieren op de wereld.
Het dier waar het allemaal mee begon, de cheetah
6
Terugblik op ontstaan Stichting SPOTS Door: Simone Eckhardt, oprichtster Voor meer informatie over stichting SPOTS: www.stichtingspots.nl Voor meer publicaties over SPOTS en/of interviews met Simone Eckhardt, http://www.stichtingspots.nl/index.php?page=247 Voor de tv-spotjes, http://www.youtube.com/watch?v=3zXNIiwxj1M&feature=c4-overviewvl&list=PLaqXBTIdUCvfnZ4lFt91SwNwwSmwAL54z Volg ons op: http://www.youtube.com/user/SpotsStichting https://twitter.com/stichtingspots https://www.facebook.com/stichtingspots https://www.facebook.com/stichtingspots
Spinetstraat 76 4876 XT Etten-Leur E-mail:
[email protected] Telefoon: 06-4094 7232 Website: www.stichtingspots.nl
7
