Terug naar de kern
Christen zijn: samen Jezus volgen
M. Knevel
1
2
Inhoud Inhoud ...........................................................................................................................3 Voorwoord ....................................................................................................................5 Deelnemerslijst..............................................................................................................7 Afspraken ......................................................................................................................8 1. Wat Jezus te zeggen had............................................................................................9 2. Jezus, wonderdoener of ... (zijn daden) ...................................................................15 3. Jezus Christus, Gods Zoon?! ...................................................................................21 4. Jezus Christus, onze Heiland? .................................................................................28 5. Jezus volgen, Hij is Heer .........................................................................................34 6. De leer der apostelen ...............................................................................................41 7. Het Woord van God?! .............................................................................................49 8. De Gemeente 1: Verkering met God .......................................................................55 9. Onze Vader - Bidden...............................................................................................62 10. De Gemeente 2: Samen in de naam van Jezus.......................................................68 11. Jouw gaven tot welzijn van allen? .........................................................................74 12. De Gemeente 3: Gods handen in deze wereld .......................................................80 13. Welke Kerk/Gemeente?.........................................................................................87
3
4
Voorwoord Dit gesprekmateriaal is ontstaan na een aantal jaren belijdeniscatechisatie. In die jaren heb ik steeds gezocht naar een vorm, die aan verschillende doelstellingen zou beantwoorden. Allereerst hoopte ik dat jullie als deelnemers zo veel mogelijk zelf zouden gaan ontdekken in wie jullie je geloof wilden belijden en wat dat zou betekenen. De avonden moesten niet alleen maar vrijblijvende gesprekken zijn over geloof, maar ook uitdagen om tot persoonlijke keuzes te komen. Hoe langer hoe meer ben ik op twee thema’s het accent gaan leggen: Geloof in Jezus Christus en het toetreden tot zijn gemeente. In de tweede plaats wilde ik jullie op weg helpen om een persoonlijke relatie met de Heer te ontwikkelen in je dagelijks leven. Ik zou het geweldig vinden als jullie leerden om de bijbel een plek te geven in je dagelijks leven. Niet alleen als ritueel, maar op een betekenisvolle wijze. Dat leek mij niet eenvoudig, omdat de meeste mensen een drempel over moeten om de bijbel te gaan lezen. En als zij het proberen lopen zij vaak vast in alles wat zij niet begrijpen. Daarom worden jullie uitgedaagd om thuis bepaalde bijbelgedeelten te lezen, er worden gebedsadviezen gegeven en er worden teksten aangereikt die de moeite waard zijn om te onthouden. De ervaringen van door de week worden in de groep weer besproken. Deze methode bleek een goede manier om de bijbel een toegankelijker boek te maken. Bovendien hielp het deelnemers om in hun dagelijks leven een relatie met de Heer op te bouwen. Verder hoop ik dat jullie niet alleen kennis opdoen over de gemeente, maar dat jullie die geloofsgemeenschap in de groep zullen ervaren. Daarom wordt er tijdens de avonden tijd ingeruimd voor het delen van ervaringen e.d. Tenslotte hoop ik dat jullie enigszins vertrouwd raken met het gedachtegoed uit verschillende kerken. Dat is vooral terug te vinden in de leesstukken aan het einde van de hofdstukken. Ik wens jullie zulke positieve ervaringen toe, dat jullie na afloop van deze kring graag door willen gaan als groep in de gemeente en samen met de anderen in de gemeente Jezus wilt (blijven) volgen. Marten Knevel
5
6
Deelnemerslijst Naam
adres
Afspraken telefoon
Datum
Plaats
KM 1 2 3 4 5 6 OA 7 8 9 10 11 12 13
Contactpersoon
14 OA KM=kennismaking; OA=Ontspannen Avond;
7
8
Aanvangstijd
1 Wat Jezus te zeggen had.
Studie Het begin van Jezus optreden. Er zijn vier bijbelschrijvers geweest die het verhaal van Jezus op papier hebben gezet. Alle vier vertellen over zijn leven en over zijn boodschap. Ze geven ook alle vier een soort samenvatting van de boodschap van Jezus. Ze doen het wel ieder op hun eigen wijze. Toch hebben ze het over dezelfde boodschap. Ik heb hieronder de samenvattingen van drie van hen afgedrukt. Vergelijk de samenvatting in drie evangeliën van de boodschap van Jezus.
Marcus 1
Doel Je gaat al jaren naar de kerk. Je hebt de zondagsschool/nevendienst meegemaakt en je hebt op de christelijke school gezeten. Je hebt misschien al jaren catechisaties gevolgd. Je weet wel ongeveer waar het om gaat in het geloof. Je hebt al zoveel preken gehoord. Je hebt al zoveel verhalen gehoord op school en thuis. Het gaat over God en het gaat over liefde. Het gaat over Israël en het gaat over Jezus. Je gelooft in God en je voelt je christen. Misschien ga je nog helemaal niet zo lang en zo veel naar de kerk. Je hebt niet op een christelijke school gezeten en je hebt geen zondagsschool of catechisaties meegemaakt. Toch voel je jezelf christen, want je gelooft in God en je bent zeker geen moslim of hindoe of zo... en je voelt je ook geen atheïst, dus ben je christen. Tot je op een dag in gesprek raakt met een collega of een andere kennis over het geloof. En hij vraagt je plotseling: Jij gelooft toch in Jezus ? Vertel mij nu eens: wat had die Jezus nu eigenlijk precies te vertellen, dat zo bijzonder is? Weet je dan antwoord te geven? Wat zou je dan antwoorden?
14 Na de arrestatie van Johannes ging Jezus naar Galilea en maakte het grote nieuws van God bekend. 15 “de tijd is rijp”, zei Hij; “het koninkrijk van God is dichtbij. Begin een nieuw leven en geloof dit evangelie.
Lucas 4 18 De Geest van de Heer rust op Mij, omdat Hij Mij heeft gezalfd. Hij heeft Mij gezonden om goed nieuws te brengen aan de armen, 19 om de gevangenen vrijheid aan te zeggen en de blinden het daglicht, om de onderdrukten vrij te laten en om het jaar van Gods gunst af te kondigen. 20 Hij rolde de boekrol op, gaf hem terug aan de dienaar en ging zitten. 21 Alle ogen in de synagoge waren op Hem gericht. Hij nam het woord en zei: “Deze profetie is vandaag op het moment dat u hem hoorde, in vervulling gegaan.“
Johannes 3 In deze studie proberen we het antwoord op die vraag op het spoor te komen. Want in de kerk draait het om Jezus. Zonder Jezus is er geen kerk en geen christelijk geloof. Christenen worden volgelingen van Jezus genoemd. Het minste wat je mag verwachten van christenen is dan toch dat zij weten wat Jezus te vertellen heeft.
9
1Er was een man die Nikodemus heette. Hij behoorde tot de Farizeeën, en was lid van de Hoge Raad. 2 Midden in de nacht ging hij naar Jezus toe. “Rabbi, wij weten, dat U in opdracht van God de mensen leert. Want niemand kan die machtige daden doen die U doet, als God niet met hem is.” 3 “Ik zeg u de waarheid,” zei Jezus, “niemand kan zomaar het koninkrijk van God zien; eerst moet hij opnieuw geboren worden.” 16 Want God had de wereld zo lief, dat Hij zijn enige Zoon ervoor over had; iedereen die in Hem gelooft gaat niet verloren, maar heeft eeuwig leven. 17 Want God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gezonden om de wereld te oordelen, maar om de wereld door Hem te redden.
10
Wat voor overeenkomsten zie je tussen deze samenvattingen van de boodschap van Jezus?
Hoe vult Jezus deze boodschap verder in? Lees Lucas 7:19-23. Wat vind je van het antwoord van Jezus?
Wat hoort volgens jou bij de kern van die boodschap van Jezus?
Welke tekst spreekt je het meest aan? En waarom?
Lees Lucas 15:1-7. Met dit verhaal en de verhalen daarna maakt Jezus duidelijk waarom Hij zo veel met tollenaars en zondaars omgaat. Op een andere plaats heeft Hij het zo gezegd: Lu 19:10 Want de Mensenzoon is gekomen om te zoeken en te redden wat verloren is gegaan. Lu 5:32 Ik ben niet gekomen om hen tot een nieuw leven te roepen die de wet naleven, maar hen die de wet overtreden. Wat bedoelt Jezus volgens jou hiermee?
De achtergrond van deze boodschap. Lees Jesaja 61:1-3. deze profetie is ruim vijf eeuwen voor de geboorte van Jezus uitgesproken Wat belooft de profeet hier in naam van God?
Vergelijk de tekst met de bovenstaande tekst uit Lucas.
Wat zegt het jou?
Conclusie: Wat heeft Jezus ons te zeggen?
Wat lijkt Jezus hier te zeggen door deze woorden te gebruiken?
Wat vind je daarvan?
11
12
Verder met God in de komende week Geloven is niet alleen een kwestie van dingen leren of voor waar houden. Geloven is ook leven in een relatie met God. Bij een relatie behoort: luisteren naar elkaar, spreken met elkaar en elkaar recht doen. Daarvoor heb je vormen nodig. Na elke avond krijg je opdrachten en suggesties mee om je daarmee te helpen. We gaan er vanuit dat je in ieder geval aan het te lezen bijbelgedeelte goed aandacht besteedt. Neem het in de tussenliggende week een paar keer goed door.
Bijbelgedeelte: Mattheus 5 Een manier: Schrijf dingen op die je opvallen in de tekst. En schrijf de dingen op waar je iets mee kunt en misschien ook wel wilt doen in je leven. Wat mij opvalt:
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Gebed De momenten dat je de bijbelgedeelten leest zijn goede momenten om ook te bidden. Suggesties: Probeer je vooraf open te stellen voor Gods woord. Dat kan met een uitgesproken gebed, maar ook door even stil te worden. Wat je leest in de bijbel kan ook weer aanleiding vormen voor Gebed. Misschien ben je het niet gewend. Probeer het toch maar. Later praten we er nog over.
Teksten om niet meer te vergeten Want God had de wereld zo lief, dat Hij zijn enige Zoon ervoor over had: iedereen die in Hem gelooft, gaat niet verloren maar heeft eeuwig leven. Johannes 3:16
Om zelf te lezen Het Koninkrijk van God Deze uitdrukking wordt veel gebruikt in de bijbel. In het oude testament niet zo vaak, maar de gedachte dat God koning is vind je wel veel. Daarbij denkt men dan aan Gods koningschap in het heden, over Israël of over heel de wereld (ps. 103:19), maar ook aan een toekomstige heerschappij van God, die eens zichtbaar zal worden. Ook in de apocriefen van het oude testament [boeken die niet in de protestantse bijbel zijn opgenomen omdat ze minder gezag hebben] kom je de verwachting van een komend rijk tegen. Soms denkt men daarbij alleen aan Israël, maar soms ook aan een koninkrijk dat heel de wereld omvat. In de geschriften van joodse geleerden [rabbijnen] uit de tijd van Jezus en kort daarvoor en daarna wordt meestal gesproken over het Koninkrijk der hemelen, omdat zij de naam van God liever niet uitspreken. [De evangelist Mattheus doet dat ook.] Voor de Rabbijnen betekent dat koninkrijk, dat men God erkent en zich aan de wet van Mozes onderwerpt. Zij denken ook wel aan een toekomstige heerschappij van God. In de evangeliën in het nieuwe testament wordt het Koninkrijk van God heel belangrijk. Het is de kern van de prediking, dat dit Koninkrijk nabij gekomen is en dat het in het spreken en handelen van Jezus al gedeeltelijk werkelijkheid wordt. Het Koninkrijk wordt zichtbaar in Jezus woorden van vergeving en bevrijding (Matth. 11:5), maar ook als Hij mensen geneest en boze geesten uitbant (Matth. 12:28). Deze daden zijn een teken dat de macht van Satan en zijn demonen in beginsel gebroken is (Luc. 10:18). In Jezus optreden is het Koninkrijk van God reeds bij de mensen (Luc. 17:21). Tevens blijft echter de verwachting van een toekomstig rijk waarin het rijk dat nu al gedeeltelijk werkelijkheid geworden is, er volledig zal zijn. Je vindt dit in heel het nieuwe testament terug: het is er al wel, maar tegelijk is het er ook nog niet helemaal. In het evangelie van Johannes wordt de uitdrukking Koninkrijk van God haast niet gebruikt. Johannes spreekt liever over eeuwig leven en hij bedoelt daarmee voor een groot gedeelte hetzelfde. Hij benadrukt heel sterk dat gelovigen dit eeuwige leven nu al hebben. In de brieven van het nieuwe testament kom je weer tegen, dat het rijk er in Christus al is, maar dat het nog volledig werkelijkheid moet worden. Het wordt dan vooral koninkrijk van Christus genoemd. Bron: M.A. Beek en G. Sevenster, Encyclopedie van de Bijbel, 1977
De tijd is vervuld en het Koninkrijk Gods is nabijgekomen. Bekeert u en gelooft het evangelie. Marcus 1:15
13
14
Studie
2
Jezus geeft vijfduizend mensen te eten Lees Mattheüs 14:15-21. Wat voor indruk geeft dit verhaal je over Jezus?
Jezus, wonderdoener of ... (zijn daden) Lees 2Koningen 4:38-44 Dit verhaal komt uit het Oude Testament en het was in heel Israël bekend in de tijd dat Jezus leefde. De hoofdpersoon uit dit verhaal, Elisa, is één van de beroemdste profeten uit de geschiedenis van Israël. De man was echt een profeet, een man die dicht bij God leefde.
Terugblik Mattheüs 5
Vergelijk dit met het verhaal uit Mattheüs. Wat voor verschil maakt het dat je het verhaal van Elia kent?
Doel De daden van Jezus roepen heel verschillende reacties op en er worden ook felle discussies over gevoerd onder christenen. Heeft Jezus echt over het water gelopen of niet? Cabaretiers maken er grappen over, maar veel christenen vinden het van groot belang dat het echt gebeurd is. Vraag blijft, zelfs als het echt gebeurd is, wat betekenen al die wonderen dan. Was Jezus een soort mannelijke Jomanda? Iemand met bovennatuurlijke krachten? Betekenen zijn wonderen dat zijn volgelingen ook zulke wonderen kunnen doen? Mogen wij nog zulke wonderen verwachten? Waarom gebeuren ze dan zo weinig? Wat hebben de wonderen van Jezus en zijn andere daden ons eigenlijk te vertellen?
Lees Psalm 23. Deze psalm was bij alle Israëlieten in de tijd van Jezus bekend. Net als vandaag bij alle christenen. Over wie gaat deze psalm?
Welke overeenkomsten zie je tussen deze psalm en het verhaal over Jezus? In deze les staan we stil bij de daden van Jezus en we proberen te ontdekken wat ze ons te zeggen zouden kunnen hebben.
Wat zou het verhaal van de spijziging van de vijfduizend je nu nog meer over Jezus willen zeggen?
15
16
Jezus drijft een onreine geest uit. Lees Marcus 1:23-27 Wat maakt dit verhaal duidelijk over Jezus in relatie tot kwade machten?
Verder met God in de komende week Bijbelgedeelte: Mattheüs 6 Neem het bijbelgedeelte in de komende week ieder geval een paar keer goed door. Schrijf één ding op die je om welke reden ook opvalt in de tekst. En schrijf één ding op waarmee je iets kunt en wilt doen in je leven.
Wat zegt dit verhaal jou over de betekenis die Jezus voor je eigen leven zou kunnen hebben?
Wat mij opvalt:
Jezus eet met tollenaars Lees: Marcus 2:14-17 en Lucas 18:10-14 Wat maken deze bijbelgedeelten je duidelijk over de opvattingen van Jezus?
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Hoe zou je dat kunnen vertalen naar ons mensen vandaag?
Gebed Jezus spreekt in Mattheüs 6 ook over het gebed. Neem tijd om te bidden. Misschien kunnen de woorden van Jezus je helpen om er vorm aan te geven.
Wat maken de daden van Jezus duidelijk?
Teksten om niet meer te vergeten Gelukkig de armen die op God hopen, hun bezit is het Koninkrijk der hemelen . Mattheüs 5:3 Ik ben niet gekomen rechtvaardigen te roepen, maar zondaars. Marcus 2:17b
17
18
Echt gebeurd?
Om zelf te lezen Tekenen en Wonderen In het Nieuwe Testament vertellen vele verhalen van tekenen en wonderen die Jezus doet. Het zijn verrassende en bevrijdende handelingen die worden opgevat als tekenen dat het Koninkrijk van God aanbreekt, het begin van de nieuwe wereld, die in het oude testament al was aangekondigd. Daarom verwijzen veel van deze tekenen en wonderen naar gedeelten uit het oude testament. Zij helpen je om de God van het oude testament te herkennen. Ze helpen je ook om de profetieën over het Koninkrijk van God uit het oude testament te herkennen. Zij laten zien dat door de komst van Jezus de macht van het kwaad [Satan] in feite al gebroken is. Wonderen vragen daarom om geloof [dat is niet vanzelfsprekend] en ze roepen op tot dankbaarheid aan God. Waar geen geloof gevonden wordt, kan Jezus ook geen wonderen verrichten, vertelt het nieuwe testament.
Het effect van tekenen en wonderen van Jezus in zijn eigen tijd. De mensen in de tijd van Jezus zagen in de wonderdaden van Jezus geen aanleiding om in hem een goddelijke afkomst te veronderstellen. Het was voor hen naar alle waarschijnlijkheid slechts aanleiding om te veronderstellen dat Jezus een zeer intieme verhouding met God had. Vermoedelijk zagen zij ook geen verband met het aanbreken van Gods Koninkrijk. Zijn vijanden zagen er zelfs een teken in dat Hij op goede voet stond met de duivel. De leerlingen van Jezus zagen het ook als teken van een zeer intieme verhouding met God. Daarnaast hebben zij er vermoedelijk een begin in gezien van de overwinning van de goede machten over de kwade machten. Misschien hebben zij gehoopt dat dit het begin was van de definitieve overwinning, maar zij durfden het niet echt geloven. Zelfs niet na de opwekking van doden. Daartoe kwamen zij pas door hun ontmoeting met de opgewekte Jezus. God had Hem opgewekt geloofden zij en daarom geloofden zij dat het Koninkrijk inderdaad baan brak in de wereld van vandaag. Jezus zelf heeft zijn wonderdaden vermoedelijk wel gezien als teken van het aanbreken van de nieuwe tijd. Hij was van mening dat Hij daarmee de hoop van de profeten vervulde of op zijn minst dat zij het begin waren van de vervulling daarvan. Er brak een nieuwe tijd aan waarin pijn lijden een dood een einde zouden vinden. Zijn wonderdaden waren tekenen dat Gods definitieve overwinning op het kwaad doorbrak. Hij meende echter niet dat zijn wonderdaden anderen daar zonder meer van zouden overtuigen. [p 157-168]
In moderne westerse wereld staat het christelijk geloof al enige tijd ter discussie. De veranderde visie op wonderen heeft daaraan sterk bijgedragen. Velen hebben het christelijk geloof afgeschreven omdat al die wonderen nooit echt gebeurd kunnen zijn. Anderen zien in de wonderen van Jezus juist het bewijs dat Jezus meer was dan een mens. Immers een mens kan zulke wonderen niet doen. In de tijd van Jezus keek men daar een beetje anders tegen aan. Wonderen waren belangrijk, maar maakte de wonderdoener niet tot meer dan een mens. Men maakte geen duidelijk onderscheid tussen natuurlijk en bovennatuurlijk. De werkelijkheid was in hun ervaring vol van goede en kwade geesten, die ook de zichtbare werkelijkheid konden binnendringen. Evenzo geloofde men dat sommige mensen in staat waren deze geestelijke machten te manipuleren en de gang van zaken in de zichtbare werkelijkheid te beïnvloeden. Het had ermee te maken dat men nog bijzonder veel niet kon verklaren. Historisch wetenschappelijk is men tot de conclusie gekomen dat Jezus in deze context wonderen gedaan heeft. Hij stond vooral bekend vanwege zijn genezingen en het uitdrijven van ‘demonen’. Dat betekent niet dat alles precies zo gegaan is als in de evangeliën beschreven. Wetenschappelijk is niet vast te stellen wat er wel precies gebeurd is.
Onreine geesten en demonen In het Nieuwe testament worden onreine geesten of demonen verondersteld achter allerlei vormen van ziekte. In Mattheüs 17:15 wordt bijvoorbeeld een jongen die lijdt aan ‘vallende ziekte’ als iemand die door demonen bezeten was. Ziekte en bezetenheid liggen dus heel dicht bij elkaar voor het besef van de tijdgenoten van Jezus. In beide ziet men het werk van de ‘Tegenstander’. Je zou kunnen zeggen men herkent daarin de macht van het kwaad in de wereld. Jezus drijft deze ‘geesten’ uit en geeft de macht om dat te doen ook door aan zijn discipelen. Deze demonen blijken volgens de evangeliën God goed te kennen, zij herkennen in Jezus als eerste de Christus. Zij verleiden mensen en voeren mensen naar het verderf. Deze machten die ook met afgoden verbonden worden, worden door Jezus overwonnen. Door Jezus Christus weten gelovigen zich daarom bevrijd van de angst voor en van de macht van deze onreine geesten.
Bron: E.P. Sanders, The historical figure of Jesus, 1993
19
20
Studie
3 Jezus Christus, Gods Zoon?!
In de evangeliën wordt Jezus door onreine geesten, door de engel en in visioenen door God ‘Zoon van God’ genoemd. Zijn volgelingen gaan Hem pas na zijn opstanding ‘Zoon van God’ noemen. Tijdens het leven van Jezus is er bij mensen nog verschil van mening. Is Hij Zoon van God of is Hij zoon van de duivel? Lees Marcus 3:11,12,22 Kun je je voorstellen dat de mensen in Jezus niet direct de ‘Zoon van God’ herkenden?
Terugblik Mattheüs 6 [Aandacht voor persoonlijk gebed.] De Schriftgeleerden zeggen niet: “hij is de zoon van Beëlzebul”, maar “Beëlzebul huist in hem”. Wat bedoelen ze daarmee volgens jou?
Doel “Tijdens een evangelisatieactie raakten een paar vrienden en ik met enkele Islamieten in gesprek over Jezus. Zij kenden Jezus ook uit hun heilige boek, de Koran. Voor hen was Jezus een belangrijke profeet. In het gesprek zei ik op een zeker moment: Ja, maar voor ons is Hij meer dan dat, Hij is de Zoon van God. Het werd even stil ... en toen kwamen de reacties. Zij begrepen daar helemaal niets van: "Hoe kan dat nu? God is toch niet getrouwd. God heeft toch geen seksuele gemeenschap gehad met een vrouw?" zulke opmerkingen maakten zij. Ze vonden mijn opmerking echt volslagen belachelijk. Dit voorval zette mij wel aan het nadenken? Wat zegt die titel ‘Zoon van God’ eigenlijk? Waarom werd Jezus zo genoemd? Hoe kwamen mensen daarbij? “ Die titel ‘Zoon van God’ heeft tot meer misverstanden aanleiding gegeven. Joden en Moslims dachten en denken dat christenen in drie goden geloven [God, Jezus en de Heilige Geest] omdat zij Jezus ‘God’ en ‘Heer’ noemen. Sommigen vinden dat we Jezus maar niet meer ‘Zoon van God’ moeten noemen. Als je geloofsbelijdenis aflegt, dan belijd je te geloven ‘in Jezus Christus, Gods Zoon’. In deze les staan we stil bij de vraag: Wat betekent het eigenlijk als je Jezus ‘Zoon van God’ noemt en wat zegt dat over je eigen relatie tot Jezus Christus?
21
Marcus vertelt, dat de boze geesten hem ‘Zoon van God’ noemden. Wat zou Marcus daarmee duidelijk willen maken?
Lees Marcus 14:32-36 Wat zegt dit gedeelte je over de relatie tussen Jezus en God?
Lees Romeinen 1:1-4 Wat zegt Paulus hier over de afkomst van Jezus?
22
Waarom noemt hij Jezus Gods Zoon?
Vergelijk de volgende teksten.
Als je de tekst van Marcus 14 vergelijkt met de bovenstaande teksten. wat kan de titel ‘Zoon van God’ dan betekenen?
Jezus wordt ‘Zoon van God’ genoemd in de bijbel. Kun je in je eigen woorden zeggen wat daarmee over Jezus gezegd wordt?
Hosea 11:1 De Heer zegt: “Toen Israël nog een kind was heb ik hem lief gekregen, ik heb hem uit Egypte geroepen en hem mijn zoon genoemd....”
Jezus Gods Zoon, wat zegt jou dat?
Psalm 2:7 De koning zegt: “Luister naar het besluit van de Heer. Dit zijn zijn woorden: ‘Je bent mijn zoon, vanaf heden ben ik je vader.’”
Wijsheid 5:1-5 Dan zal de rechtvaardige daar met grote vrijmoedigheid staan tegenover degenen die hem verdrukt hebben en die zijn inspanning waardeloos vonden. Als zij dat zien, zullen zij verbijsterd worden door hevige schrik en versteld staan om die onvoorziene redding. Vol spijt zullen zij tot elkaar zeggen en in benauwdheid zullen zij zuchten: “Dat was nu de man om wie wij eens gelachen hebben en op wie wij onze spotlust hebben botgevierd, wij dwazen! Zijn leven beschouwden wij als waanzin en zijn dood als smadelijk. Hoe bestaat het: nu wordt hij onder Gods zonen gerekend en heeft hij zijn aandeel onder de heiligen! ...”
2Samuel 7:12-14 [De profeet Nathan spreekt namens God tegen Koning David:] “Ik, de Heer, kondig je nu aan dat ik voor jou een huis zal bouwen: wanneer je levenseinde aangebroken is en je gestorven bent laat ik je opvolgen door je bloedeigen zoon, en houd ik zijn koninklijke macht in stand. Hij is het die ter ere van mij een huis zal bouwen; ik zorg ervoor dat zijn koninklijke troon onwankelbaar blijft staan. Ik zal voor hem een vader zijn, hij voor mij een zoon. ...”
23
24
Verder met God in de komende week
Om zelf te lezen De opstanding van Jezus.
Bijbelgedeelte: Mattheüs 7 Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Een goede manier is: Schrijf dingen op die je om welke reden ook opvallen in de tekst. En schrijf de dingen op waar je iets mee kunt en misschien ook wel wilt doen in je leven.
Wat mij opvalt:
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Uit Romeinen 1:1-4 blijkt dat voor de eerste christenen de opstanding een teken is, dat God Jezus tot zijn Zoon verklaart. Het is een belangrijke aanleiding voor hen om over Jezus als Gods Zoon te spreken. Er bestaat echter heel veel misverstand over de opstanding van Jezus. Is het echt gebeurd of is het maar verzonnen. En als het echt gebeurd is, wat is er dan precies gebeurd? De onduidelijkheid wordt mede veroorzaakt doordat de verhalen over de opstanding van Jezus sterk verschillen. Telkens lopen mensen er tegen aan dat de opstanding niet te bewijzen is. Bewijzen kunnen we het inderdaad niet. Toch is er wel wat meer over te zeggen. E.P.Sanders, is een gezaghebbend wetenschapper op het gebied van het historisch onderzoek naar Jezus. Hij komt in één van zijn laatste boeken tot de conclusie: “Veel over de historische Jezus blijft verborgen. En niets is mysterieuzer dan de verhalen over zijn opstanding, waarmee de auteurs een ervaring proberen te beschrijven die zij zelf niet goed kunnen bevatten. Maar temidden van alle onzekerheid en verborgenheid moeten we wel onthouden dat we veel van Jezus weten. We weten dat Hij begon onder Johannes de doper ..... En tenslotte weten we dat zijn volgelingen na zijn dood iets ervaren hebben dat zij als ‘opstanding’ hebben beschreven: de verschijning van een levende maar veranderde persoon, die een paar dagen eerder echt gestorven was. Zij geloofden het, zij leefden het en zij stierven ervoor.” Bron: E.P. Sanders, The historical figure of Jesus
Wat anderen ervan gezegd hebben. Gebed Probeer de komende week eens wat extra tijd te nemen voor gebed. Laat je daarbij leiden door wat Jezus over het gebed gezegd heeft en door wat je leest in Mattheüs 7. Kijk ook nog eens naar het schema bij les 1, misschien helpt het je om je gebed vorm te geven.
Teksten om niet meer te vergeten
De Geloofsbelijdenis van Nicea, 362 - 381 AD. Ik geloof in één Heere Jezus Christus, den eniggeboren Zoon van God, geboren uit den Vader vóór alle eeuwen; God uit God, Licht uit Licht, waarachtig God uit waarachtig God, geboren, niet gemaakt, van hetzelfde wezen met den Vader, door Welken alle dingen gemaakt zijn. Die om ons mensen en om onze zaligheid, is nedergekomen uit den hemel, en vlees geworden is van den Heiligen Geest uit de maagd Maria, en een mens is geworden; De geloofsbelijdenis van Nicea ontstond na een heftige discussie over de goddelijke natuur van Christus. De ze belijdenis wordt door alle kerken aanvaard.
Zoekt eerst zijn Koninkrijk en Zijn gerechtigheid: dan zal dat alles u erbij gegeven worden Mattheüs 6:33 Niemand heeft ooit God gezien, maar Gods enige Zoon, die het dichtst bij het hart van de Vader is, heeft Hem bekend gemaakt. Johannes 1:18
25
26
Beginselen van de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten in Nederland De gemeenten ... bestaan ... uit gelovigen in Christus Jezus ... die geopenbaard is door de Heilige Schriften als onze God en Zaligmaker ... Gelovende dat de Here Jezus even wezenlijk op aarde is als in de hemel en dat Hij zijn gemeenten regeert als zij zich aan Zijn heerschappij onderwerpen, .. Wij hebben de ondervinding ... dat wij het hoogste beroep hebben, namelijk de troon Gods, die we ons geopend zien met Jezus aan de rechterhand des Vaders, die overwonnen heeft en aan wie alle dingen van de Vader overgegeven zijn.
4 Jezus Christus, onze Heiland?
De beginselen kregen hun vorm in de jaren 1881 t/m 1885 bij het ontstaan van de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten in Nederland.
H.M. Kuitert In een van de oudste literaire producten van de christenheid (de Tweede brief van Clemens) zegt de onbekende schrijver, dat christenen over Jezus spreken 'als over God' Dat is een mooie formulering. Ze zegt niet dat Jezus God is, God zelf. Dat kan ook niet, Jezus mag zich (in het evangelie naar Johannes) met God identificeren, maar dat kost niets, iedereen kan dat doen. Het heeft pas 'bewijskracht', als God Zich ook met Jezus identificeert. Dat heeft God, volgens de christenheid, gedaan in de opwekking van Jezus uit de doden. Daarom speelt die zo'n grote rol in het open-gaan van de ogen voor het geheimenis van zijn persoon. Natuurlijk hebben Zijn leerlingen ook Zijn liefde, Zijn autoriteit, Zijn rechtvaardigheid wel opgemerkt, maar zouden ze op grond van die ervaringen over Hem 'als over God' zijn gaan spreken? Daar geloof ik niets van. Er was toch 'geen gedaante of heerlijkheid' aan Hem te zien, zegt de profeet? En Hij eindigde toch aan het kruis? Nee, over Jezus spreekt de christenheid 'als over God', omdat God Zich met Jezus heeft geïdentificeerd. Met identificatie bedoel ik dan: Hij is bezet door God, 'bezeten', tot aan de rand toe vol van God; verborgen weliswaar (je kon eraan voorbij kijken) maar in de opstanding openbaar geworden. Uit: H.M. Kuitert, Het algemeen betwijfeld christelijk geloof. (1992), 140.
Terugblik Mattheüs 7
Doel We hebben gekeken naar de woorden en de daden van Jezus. Jezus sprak over het Koninkrijk van God. Zijn daden maakten duidelijk voor de goede verstaander, dat er in Hem een nieuwe tijd was aangebroken. De macht van het kwaad in de wereld, die mensen gevangen hield op allerlei manieren, die moest het afleggen tegen de macht van God. Jezus was blijkbaar zeer nauw verbonden met God. Als Jezus na zijn kruisiging opgewekt wordt, en vele van zijn volgelingen hem zien, dan herkennen zij in Hem de Zoon van God. Dat is allemaal mooi, maar de vraag van mensen vandaag is: “Wat heb ik er aan?”. Je zou ook kunnen zeggen wat betekent Jezus voor ons en voor onze wereld vandaag? Daarover gaat deze les.
27
28
Studie Om uit te drukken wat de betekenis van Jezus voor ons en onze wereld is gebruiken we in de kerk het woord ‘Heiland’. Dat woord komt van het Griekse woord ‘sotèr’, wat redder, verlosser of bevrijder betekent. Hij is voor ons en voor onze wereld een verlosser en een bevrijder. Hieronder volgen enkele voorbeelden van die verlossing en bevrijding. Lees Lucas 19:1-10 Waarvan en waartoe is Zacheüs bevrijd?
Lees Johannes 8:30-36 Jezus vergelijkt mensen die zondigen met slaven. Wat vind je van die vergelijking? (Voor betekenis van ‘zonde’ zie artikeltje aan het eind van dit hoofdstuk)
Lees Romeinen 5:1-6 Wat levert het geloof in Jezus volgen Paulus hier op?
Lees 1Johannes 4:19 Waartoe kan de liefde van Jezus mensen vrij maken volgens Johannes?
Lees Galaten 5:22-25 Wat kan de verbondenheid met Jezus Christus volgens Paulus bij mensen teweeg brengen?
Wat kan het belang zijn van de dingen die Paulus noemt voor ons en voor onze wereld?
Hoe kan je van die ‘verslaving’ bevrijd worden volgens Jezus? Wat hebben deze dingen volgens jou te maken met het Koninkrijk van God, dat in Jezus Christus begonnen is te komen?
Lees 1Petrus 2:24,25 Wat heeft de kruisiging van Jezus ons volgens Petrus opgeleverd?
Jezus onze Heiland, wat zegt het je? Lees Hebreeën 2:14,15 Waarvan bevrijdt Jezus ons volgens deze schrijver?
29
30
Verder met God in de komende week
Om zelf te lezen
Bijbelgedeelte: Mattheüs 8
Zonde
Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Een goede manier is: Schrijf dingen op die je om welke reden ook opvallen in de tekst. En schrijf de dingen op waar je iets mee kunt en misschien ook wel wilt doen in je leven.
Zonde kan in het oude testament verschillende betekenissen hebben. Meestal betekent het: ‘een misstap, een missen van het juiste standpunt, een niet bereiken, een afwijken’. Daarnaast kan het ‘ongerechtigheid’ betekenen, daarin ligt de gedachte van het afwijken van een norm. Vervolgens kan het ‘overtreding’ betekenen of als er geen opzet in het spel is ‘afdwaling’. Ten slotte kan het ‘het kwaad’ aanduiden. Ook in het NT heeft het verschillende betekenissen. Meestal betekent het: ‘het doel missen’ of ‘de bestemming mislopen’. Mensen die zondigen missen hun bestemming. Het feit dat mensen zondigen laat zien dat er een breuk bestaat tussen God en mensen. Daarom missen mensen hun door God beoogde bestemming. Ze luisteren niet naar God en gaan in tegen zijn bedoelingen.
Wat mij opvalt:
Wat anderen ervan gezegd hebben Geloofsbelijdenis van Nicea Ik geloof ... in één Heere Jezus Christus, ... Die om ons mensen en om onze zaligheid, is nedergekomen uit den hemel, … en een mens is geworden; ook voor ons gekruisigd is onder Pontius Pilatus, geleden heeft, en begraven is; ... Ik belijd één Doop tot vergeving der zonden, en ik verwacht de opstanding der doden en het leven der toekomende eeuw. Amen.
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Gebed Probeer in je lezen van de bijbel en in je gebed oprecht God te zoeken, met Mattheüs 7:7 in het achterhoofd.
Teksten om niet meer te vergeten Vraag en u zult krijgen; zoek en u zult vinden; klop en er zal u worden opengedaan Mattheüs 7:7 Ieder die mij hoort en doet wat ik zeg, die zal vergeleken worden met iemand die zo verstandig was zijn huis op de rots te bouwen. Mattheüs 7:24
31
De Nederlandse Geloofsbelijdenis Artikel 21. De verzoening door Christus Wij geloven dat Jezus Christus … zichzelf in onzen naam voor Zijn Vader gesteld heeft, om diens toorn te stillen met volledige genoegdoening, door zichzelf aan het kruishout te offeren en zijn kostbaar bloed te vergieten tot reiniging van onze zonden, zoals de profeten hadden voorzegd. Want er staat geschreven dat de straf die ons den vrede aanbrengt, op den Zoon van God was, en dat wij door zijn striemen genezen zijn; dat Hij als een lam ter slachting is geleid en onder de overtreders is geteld (Jesaja 53:5, 7, 12) en als een misdadiger veroordeeld is door Pontius Pilatus, hoewel deze Hem onschuldig verklaard had. De Nederlandse Geloofsbelijdenis is in 1561 door de protestant Guido de Bres geschreven om aan de rooms katholieke koning duidelijk te maken waar de protestanten voor stonden. Het is een van de drie belangrijke belijdenisgeschriften geworden voor de protestantse kerken in Nederland.
32
C.J. den Heyer De klassieke dogma's en belijdenisgeschriften spraken tenminste duidelijke taal: Christus gestorven aan het kruis tot een volkomen verzoening van al onze zonden. In de geschriften van het Nieuwe Testament hebben we die duidelijke taal niet aangetroffen. De veelheid van beelden en metaforen maakt een chaotische indruk: ze buitelen over elkaar heen; beïnvloeden elkaar en verdringen elkaar; vullen elkaar aan, maar spreken elkaar ook tegen. De bijbel bevat geen afgeronde en systematisch opgebouwde 'leer' over de verzoening. Evangelisten en apostelen vertelden verhalen over de 'historische' Jezus, reageerden op vragen die in de gemeente leefden en zochten naar de betekenis van het lijden en sterven van Christus. Uit: C.J. den Heyer, Verzoening, bijbelse notities bij een omstreden thema. (1997), 134. Het boek van den Heyer heeft veel stof doen opwaaien omdat het volgens velen de kerkelijke leer over de verzoening door Jezus Christus onderuit haalt.
5 Jezus volgen, Hij is Heer
Terugblik Mattheüs 8.
Liederen Hij kwam bij ons heel gewoon de Zoon van God als mensenzoon. Hij diende ons als een knecht en heeft zijn leven afgelegd.
Ik wil zingen van mijn Heiland van Zijn liefde, wondergroot, Die Zichzelve gaf aan ‘t kruishout en mij redde van de dood. Refrein: Zing o zing, van mijn Verlosser, met Zijn bloed kocht Hij ook mij; aan het kruis schonk Hij genade, droeg mijn schuld en ik was vrij.
Koor: Zie onze God, de Koning-Knecht Hij heeft zijn leven afgelegd. Zijn voorbeeld roept om te dienen iedere dag gedragen door zijn liefd’ en kracht.
‘K Wil het wonder gaan verhalen hoe Hij op zich nam mijn straf; hoe in liefde en genade, Hij ‘t rantsoen gewillig gaf.
En in de tuin van de pijn verkoos Hij als een lam te zijn, verscheurd door angst en verdriet maar toch zij Hij: “Uw wil geschied”.
‘K Wil mijn dierb’re Heiland prijzen, spreken van Zijn grote kracht, Hij kan overwinning geven over zond’ en satans macht.
Zie je de wonden zo diep. De hand die aard’ en hemel schiep, vergaf de hand die Hem sloeg. De man die onze zonden droeg.
Ik wil zingen van mijn Heiland, hoe Hij smarten leed en pijn, om mij ‘t leven weer te geven, eeuwig eens bij Hem te zijn
Wij willen worden als Hij. Elkanders lasten dragen wij. Wie is er need’rig en klein? Die zal bij ons de grootste zijn.
33
Doel Als je in onze wereld om je heen kijkt dan zie je niet zo heel veel verschil tussen christenen en andere mensen. Onderzoeken hebben uitgewezen dat christenen vrijwel even materialistisch zijn als anderen. Ze geven evenveel uit aan vakanties, luxeartikelen, huizen, auto’s enz. Christenen maken net zoveel verkeersovertredingen, gaan net zo slordig om met het milieu, maken zich even vaak schuldig aan vormen van seksueel misbruik of drankmisbruik als niet-christenen. Dat is het algemene beeld in onze Nederlandse samenleving. Het enige duidelijk zichtbare verschil tussen christenen en andere mensen is dat een deel van de christenen nog regelmatig naar de kerk gaat. Maar ook dat gaat lang niet altijd op. Veel christenen hebben belijdenis gedaan. Zij hebben beloofd, dat zij hun Heiland willen volgen en dat zij hun kinderen zullen mee nemen naar de kerk. Zij hebben beloofd, dat zij in de gemeente hun Heer willen dienen. Maar het is soms verbazend hoe snel zij niets meer van zich laten horen. Hoe weinig ervan terechtkomt. Andere christenen geven zich helemaal. Waarom is dat zo verschillend? Misschien is het net zoiets als met huwelijken die heel snel stuk lopen. Beide partijen hebben zich niet echt gerealiseerd, hoe veel het vraagt om een goed huwelijk op te bouwen. Getrouwd raken is één ding, maar getrouwd blijven is heel wat anders. Daar moet je echt veel tijd en energie in stoppen. Het kon wel eens zijn, dat mensen onvoldoende beseffen wat het betekent om een volgeling van Jezus te zijn. In deze les staan we stil bij de vraag wat het betekent om een leerling, een volgeling, van Jezus te zijn.
34
Lees Johannes 20:19-23 Welke opdracht geeft Jezus hier aan zijn volgelingen?
Studie Lees Jakobus 2:14-24 Jakobus maakt hier onderscheid tussen levend geloof en dood geloof. Waaraan kun je volgens hem ‘levend geloof’ herkennen?
Wat houdt die opdracht concreet in?
Lees Mattheüs 16:24-26 Wat vraagt Jezus hier eigenlijk van zijn leerlingen?
Ben je het daarmee eens?
Wat maakt het voorbeeld van Abraham duidelijk?
Hoe zou jij gereageerd hebben als jij één van de discipelen was geweest?
Als je zegt: “Ik geloof in Jezus Christus als de gezondene van God ook voor mij”. Hoe zou dat dan zichtbaar worden volgens jou?
Wat belooft Hij eigenlijk als zijn volgelingen doen wat Hij hier van hen vraagt?
Lees Mattheüs 7:24-27 Wat vraagt Jezus hier van mensen die naar Hem luisteren?
35
Je eigen conclusie over Jezus volgen.
36
Verder met God in de komende week
Om zelf te lezen
Bijbelgedeelte: Mattheüs 9
Jezus Volgen.
Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Een goede manier is: Schrijf dingen op die je om welke reden ook opvallen in de tekst. En schrijf de dingen op waar je iets mee kunt en misschien ook wel wilt doen in je leven.
In het Nieuwe Testament roept Jezus mensen om Hem (na) te volgen. Hij kiest zelf zijn leerlingen uit en Hij vraagt van hen daarvoor alle andere bindingen op te geven. Leerling van Jezus zijn betekent blijkbaar dat je binding aan Hem meer je leven bepaalt, dan al je andere bindingen. Volgelingen van Jezus zijn, betekent ook dagelijks ‘met Hem zijn’, zijn woorden en zijn handelwijze leren zodat Hij je kan uitzenden met dezelfde opdracht die Hij ook heeft. Door de navolging van Jezus krijgen de leerlingen een relatie met God. In het nieuwe testament worden nog veel andere woorden gebruikt voor navolging. Denk aan: ‘Mijn geboden bewaren’; ‘dienen’; ‘vernieuwing van denken’ etc. Belangrijke elementen zijn dus: een nauwe verbondenheid met Jezus, want Hij wijst de weg en de bereidheid om die weg te gaan, ook al kan dat moeilijk zijn. De consequentie is dat je bereid bent om je leven door zijn invloed te laten veranderen: dingen op te geven en nieuwe keuzes te maken. Dat is een voortdurend proces. Zo leven kan alleen wanneer je niet al te zeer gehecht blijft aan datgene wat je verworven hebt en aan het moois dat het leven te bieden heeft. De navolging wijst je andere schatten, namelijk de schatten van een leven dat gevuld wordt met liefde tot God en liefde tot je medemensen. Enkele kernwoorden in die navolging zijn: Liefhebben [tot en met je vijanden]; barmhartigheid bewijzen; niet oordelen; streven naar gerechtigheid; vrede stichten; vergeven en dienen.
Wat mij opvalt:
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Geloven en bekeren. Gebed Neem de eerste vier lessen en de hoofdstukken uit Mattheüs nog een keer door en vraag jezelf af: Wat heeft God mij in Jezus te zeggen? Wat betekent het als ik Jezus wil volgen? Wil ik dat wel? Kan ik dat wel? Hoe zou ik dat kunnen? Wees met deze dingen bezig in je gebed.
Teksten om niet meer te vergeten Wie met Mij mee wil gaan, moet zichzelf vergeten, zijn kruis dragen en mij volgen. Want wie zijn leven wil redden, zal het verliezen, maar wie zijn leven om Mij verliest, zal het vinden. Mattheüs 16:24,25
37
Iemand zei eens tegen mij: Ik vind ‘geloven’ een veel prettiger woord dan ‘bekeren’. ‘Bekeren’, dat heeft iets dwingends. Ik denk dat dit iets te maken heeft met een misverstand over het woord ‘geloven’. Als wij zeggen: ‘Ik geloof dat het drie uur is.’, dan geef je daarmee te kennen, dat je het niet zo zeker weet. Bovendien kies je er niet voor om te geloven dat het drie uur is, het spreekt gewoon je beleving van de tijd uit. Zo wordt het in de bijbel niet helemaal bedoeld. In de bijbel betekent ‘in iemand geloven’, dat je hem zelf of zijn woorden betrouwbaar acht. Daar kun je van op aan. Zoals een kind de woorden van een vader of moeder betrouwbaar acht als die zegt: ‘Pas op want die kachel is heet, kom er niet aan!’ Een kind die zijn ouders vertrouwt zal die kachel niet aanraken. Zo kan het ook andersom zijn. Als een ouder een kind een goede raad geeft en het kind vertrouwt die ouders, dan zal het die raad opvolgen. ‘Geloven’ kun je dus ook vertalen met vertrouwen. Nu is het vertrouwen van het kind waarschijnlijk gebaseerd op zijn ervaring met zijn ouders. Het weet uit ervaring dat het op zijn ouders kan vertrouwen. In de bijbel speelt ervaring ook vaak en rol als het gaat om geloof in God. De ervaring van het volk Israël met God vormt de basis voor het vertrouwen in God. Toch is dat maar gedeeltelijk waar. Soms is er nauwelijks ervaring met God en wordt er toch om geloof gevraagd. Dan wordt geloven of vertrouwen dus voor een belangrijk deel een keuze. Zo wordt bijvoorbeeld over geloven gesproken in
38
de verhalen van Abraham. Daarom is in de bijbel Abraham het grote voorbeeld van iemand die geloofde. Hij vertrouwde God en de woorden van God. God had hem een land en een nageslacht beloofd als hij zijn eigen land zou verlaten en op weg zou gaan. Abraham vertrouwde God, hij geloofde, en dat kon je zien, want hij ging op weg in het vaste vertrouwen dat God die belofte waar zou maken. Op die manier geloven merk je dus aan het leven van mensen. Je merkt het in de keuzes die ze maken. Het is niet vanzelfsprekend dat wij mensen zo geloven in Jezus Christus en in zijn boodschap. Eigenlijk vinden wij het heel moeilijk om zoveel te vertrouwen op de woorden van Jezus, dat we onze keuzes erdoor laten bepalen. Dat geld ook voor ons geloof in God. De bijbelschrijvers kunnen honderd keer zeggen dat het goed is voor ons mensen om Gods wil te doen, maar als het er op aan komt geloven mensen liever in zichzelf. Daarom zegt Jezus ook: “Het Koninkrijk Gods is nabij gekomen. Bekeert u en geloof het evangelie.” Als mensen gaan geloven, dan keren zij zich om, dan bekeren zij zich. Zij maken een keuze. Zij vertrouwen niet meer allereerst op wat mensen zeggen en beweren, maar zij gaan allereerst op God vertrouwen. Zij willen niet meer allereerst hun eigen wil en de wil van de buren doen; nee zij willen allereerst leven volgens de bedoeling die God met mensen heeft. Geloven is dus niet gemakkelijker dan bekering en bekering is niet moeilijker dan geloven. Ze horen bij elkaar.
Wat anderen ervan gezegd hebben Leerling [volgeling] zijn Discipline behoort tot het leerling-zijn. Leerlingen zonder discipline zijn als marathonlopers die nooit trainen. Omgekeerd is discipline zonder te leren als trainen voor de marathon zonder er ooit aan deel te nemen. Het is echter belangrijk zich te realiseren dat discipline in het geestelijk leven iets anders is dan in de sport. Dit laatste is een geconcentreerde poging het lichaam meester te worden. In het geestelijk leven gaat het om een geconcentreerde poging ruimte en tijd te scheppen waar God onze meester kan worden en wij vrij kunnen reageren op Gods leiding. Discipline is dus het scheppen van grenzen waarbinnen tijd en ruimte voor God wordt vrijgehouden. Alleen-zijn vergt discipline; eredienst en zorg voor anderen vergen discipline. Telkens weer is het nodig tijd en ruimte te scheppen waar Gods tegenwoordigheid kan worden herkend en gevierd.
Navolging. Wie Mij volgt, wandelt niet in duisternis, (Joh. 8 : 12)zegt de Heer. Dit zijn woorden van Christus, waarmee wij worden aangespoord, Hem in zijn leven en gedrag na te volgen, als wij in waarheid verlicht willen zijn en bevrijd van alle verblindheid van hart. Onze voornaamste zorg behoort daarom te zijn dat wij ons diepgaand bezinnen op het leven van Jezus Christus. Wie echter Christus' woorden ten volle wil proeven en verstaan, moet de gelijkvormigheid met Hem nastreven in heel zijn leven. Dit is de hoogste wijsheid: de bijkomstigheid inzien van wat voorbijgaat en zich moeite geven voor het rijk der hemelen. Dwaasheid is dus vergankelijke rijkdom najagen en daarop zijn hoop stellen. Dwaasheid is ook eer en roem willen bereiken en zich zelf in de hoogte steken. Dwaasheid is toegeven aan de begeerten van het lichaam en dat verlangen, waarvoor men later zware straf moet ondergaan. Dwaasheid is wensen lang te leven en zich weinig bekommeren om goed te leven. Dwaasheid is alleen aandacht hebben voor het tegenwoordig leven en niet voorzien wat de toekomst brengen zal. Dwaasheid is liefhebben wat voorbijvliegt en zich niet daarheen haasten waar een eeuwige vreugde wacht. Probeer daarom uw hart vrijer te maken van de liefde voor het zichtbare en meer bij het onzichtbare te vertoeven. Want wie hun zinnelijkheid volgen besmeuren hun geweten en verliezen Gods genade. Uit: Thomas a Kempis, De navolging van Christus. De Nederlander Thomas a Kempis schreef het in de 15e eeuw. Het behoort tot de bekendste boeken van de wereldliteratuur. Hij heeft ermee totale overgave aan God op het oog.
Henri Nouwen, meditaties in de lijdenstijd 1995
39
40
6
Studie Wat geloof je eigenlijk? Als jij nu zou moeten antwoorden op die vraag. Wat zou je dan zeggen?
De leer der apostelen
Terugblik
Lees 1Johannes 4:1-3 Wat gelooft de schrijver over Jezus Christus?
Mattheüs 9.
Wat zegt hij over diegenen die dat niet geloven?
Doel Een predikant vertelde het volgende verhaal. Hij en zijn vrouw waren eens op zeilvakantie. Ze hadden ergens aangemeerd, waar nog andere zeilboten lagen. Soms heel luxe jachten. Toen zij daar al een tijdje waren kregen zij een uitnodiging van mensen van een andere boot om op een avond een keer een borreltje te drinken. Er waren nog meer mensen uitgenodigd van andere boten. Het was bijzonder gezellig, er werd uitbundig gepraat over van alles en nog wat en vooral werd er veel gelachen. Het was al vrij laat op de avond, toen de predikant en zijn vrouw besloten om terug te gaan naar hun eigen boot. Zij waren al opgestaan om weg te gaan toen één van de vrouwen vroeg: “Zeg Wim, wat doe je eigenlijk voor de kost?” De predikant schrok een beetje en dacht bij zichzelf: “Nu zul je het hebben, als ze horen wat ik doe, dan wordt hun houding heel anders, dan zijn ze niet zo vrij meer tegen mij.” Maar hij vertelde het toch en het viel mee. Er viel even een stilte, maar toen reageerde iemand: “Ach ja, dat kan natuurlijk ook, ieder het zijne.” Ze waren al onderweg om de boot te verlaten, toen diezelfde vrouw aan de reling kwam staan en riep: “Zeg Wim, er is iets wat ik altijd al heb willen weten: Wat geloven christenen nu anders dan andere godsdiensten?” De predikant vertelde: “Daar sta je dan, hangend aan een touwladder boven het water, en dan moet je op zo’n vraag een antwoord geven.” “Wat geloven jullie eigenlijk?” Het is een vraag die op de meest ongelegen momenten gesteld kan worden. En als die komt, wat zeg je dan? Wat geloof je eigenlijk? Over die vraag gaat deze les. En maakt het wat uit wat je gelooft?
41
Maakt het volgens Johannes verschil uit wat je gelooft?
Lees 1Corinthe 15:1-6 Wat is volgens Paulus de kern van zijn boodschap over Jezus?
Wat moeten de gelovigen in Corinthe met die boodschap doen?
42
Maakt het volgens Paulus voor christenen verschil of zij dit ook zo geloven? (zie evt. 1Cor. 15:12-19)
Verder met God in de komende week Bijbelgedeelte: Mattheüs 10 Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Een goede manier is: Schrijf dingen op die je om welke reden ook opvallen in de tekst. En schrijf de dingen op waar je iets mee kunt en misschien ook wel wilt doen in je leven.
Zou je in je eigen woorden kunnen zeggen waarom het verschil uitmaakt wat je gelooft?
Wat mij opvalt:
Wat is je conclusie uit deze studie?
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Gebed Bidt God, dat je hoe langer hoe meer gaat ontdekken wie Hij voor jou en voor de mensen om je heen wil zijn.
Teksten om niet meer te vergeten Een ieder dan, die Mij belijden zal voor de mensen, hem zal ook ik belijden voor mijn Vader die in de hemelen is. Mattheüs 10:32 Maar heiligt de Christus in uw harten als Here, altijd bereid tot verantwoording aan al wie u rekenschap vraagt van de hoop, die in u is, doch met zachtmoedigheid en vreze. 1Petrus 3:15
43
44
Om zelf te lezen Geloofsbelijdenissen in de Bijbel. In het Nieuwe Testament komen we verschillende korte geloofsbelijdenissen (GB-n) tegen. Dat zijn teksten waarmee de gelovigen uitdrukten wat zij geloofden. Soms hebben de vorm van een korte spreuk, soms de vorm van een lied. In die belijdenissen staat Christus centraal. Zo getuigden christenen tegenover elkaar en tegenover de buitenwereld van hun geloof in Hem. Dit belijden kon tot martelaarschap leiden, maar wie weigerde het geloof te belijden, verloochende het geloof, vond men. De belijdenis waarin Jezus Christus centraal staat onderscheidt de christen van de rest van de wereld. Bij de doop werd van nieuwe gelovigen gevraagd om hun geloof te belijden. Eerst had deze een heel eenvoudige vorm: het geloof in Jezus werd beleden. Later werd de belijdenis wat uitgebreid, met uitspraken over God de Vader en over de Heilige Geest. De betekenis van Jezus’ lijden en sterven werd benoemd. Jezus krijgt in het nieuwe testament veel verschillende namen. Denk aan Heer, Zoon van God, Messias, Mensenzoon, Koning, etc. Elk van die namen kun je als een geloofsbelijdenis opvatten. Daarmee leggen christenen in verschillende situaties verschillende accenten op de betekenis van Jezus leven en werk
Hoe ontstaan geloofsbelijdenissen?
De bekendste geloofsbelijdenissen van de oude kerk zijn de Apostolische geloofsbelijdenis, de geloofsbelijdenis van Nicea en de geloofsbelijdenis van Athanasius. Zij worden door alle christelijke kerken ter wereld aanvaard. In de loop van de tijd ontstonden er echter conflicten in de kerk. Soms leidde dat tot scheuringen. Het meningsverschil tussen de beide kerken was na die scheuring vrijwel altijd terug te vinden in aanvullingen op de geloofsbelijdenis van de beide kerken. In de zestiende eeuw ontstonden er bijvoorbeeld verschillende langere geloofsbelijdenissen naar aanleiding van een conflict tussen de rooms katholieke kerk en gelovigen die vonden dat er dingen anders moesten in de kerk. Enkele bekende hervormers waren Maarten Luther, Johannes Calvijn en Ulrich Zwingli. Deze belijdenissen waren natuurlijk ook gekleurd door de strijd van die tijd. Toch kregen ze veel gezag, sommige in de rooms katholieke en andere in de protestantse kerk. In de twintigste eeuw werden er opnieuw veel geloofsbelijdenissen geschreven, maar die hebben nooit veel gezag gekregen. Alleen de ‘verklaring van Barmen’ vormt daarop een uitzondering. Deze werd in 1934 opgesteld door een aantal theologen in Duitsland als reactie op de invloed die de regering van Hitler op de kerk in Duitsland uitoefende.
Enkele geloofsbelijdenissen
Christenen hebben er in alle tijden behoefte aan gehad om hun geloof in begrijpelijke woorden uit te drukken. Dat hoort een beetje bij de aard van de mens. Geloofsbelijdenissen zijn in eerste instantie ontstaan uit het leven van de christelijke gemeente. De gemeente drukte daarmee haar toewijding aan God uit. Ze zijn ook ontstaan als reactie van de christelijke gemeente op krachten die de gemeente in haar bestaan bedreigden. Daardoor weerspiegelen ze altijd te tijd waarin ze zijn ontstaan. Het ontstaan van ketterijen -geloofsopvattingen die naar het gevoel van de christenheid in strijd waren met het christelijke geloof- vroeg ook om geloofsbelijdenissen. Zo verdedigde de kerk zich tegen de ketterijen. De ketterijen dwongen de kerk in feite om haar eigen geloof heel goed te doordenken.
Apostolische geloofsbelijdenis: Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van hemel en aarde; En in Jezus Christus, zijn eniggeboren Zoon, onze Here, die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria, die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, is nedergedaald ter helle, op de derde dag opgestaan van de doden, opgevaren naar de hemel, en zit aan de rechterhand van God, de almachtige Vader, vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden. Ik geloof in de Heilige Geest; ik geloof de heilige katholieke kerk, de gemeenschap der heiligen; de vergeving van de zonden, de opstanding des vleses en het eeuwige leven.
De functie van geloofsbelijdenissen.
Uit de belijdenisverklaring van Barmen: 1 Jezus Christus, zoals de Heilige Schrift ons van Hem getuigt, is het éne Woord van God, dat wij moeten horen en waaraan wij in leven en in sterven ons vertrouwen en onze gehoorzaamheid moeten geven. Wij verwerpen de valse leer als zou de kerk als bron van haar verkondiging naast dit éne Woord van God ook nog andere gebeurtenissen en machten, personen en waarheden als openbaring van God kunnen en moeten erkennen.
De geloofsbelijdenissen speelden een rol in de erediensten en vooral bij de doop, werd om de belijdenis van het geloof gevraagd. Daarnaast fungeerde ze als een toetssteen om uit te maken wat voor christenen nog aanvaardbaar was en wat niet. Het kon christenen samen binden en richting geven in tijden van vervolging.
45
46
Wat anderen ervan gezegd hebben 5
De Schrift zegt ons, dat de staat, in deze nog niet verloste wereld, waar ook de Kerk in leeft, volgens goddelijke beschikking de taak heeft voor recht en vrede te zorgen, naar menselijk inzicht en menselijk vermogen, ook met dreiging en toepassing van dwang. De Kerk erkent de weldaad van deze beschikking, in dankbare eerbied voor God. Zij herinnert hen, die regeren, en hen, die geregeerd worden aan het Rijk van God, aan Gods gebod en gerechtigheid en daarmee aan hun eigen verantwoordelijkheid. Wij verwerpen de valse leer, als zou de staat als enige het menselijke leven totaal moeten en kunnen regelen en als zou de kerk tot een orgaan van de staat moeten worden.
Credo [geloofsbelijdenis] van jongeren Ik geloof in de levende God, die Schepper is van de hele wereld, van Mars en van de maan, van de Jordaniër en de jood, van de Tsjech, maar ook van de Rus, van de Nederlander en de neger. Hij is de Schepper van iedereen, ook van mij, en daarom noem ik Hem: Vader. Ik geloof in zijn Zoon Jezus, die mijn narigheid wil overnemen om Hem om vergeving te vragen, voor wat ik verkeerd deed. Na vele kruisverhoren is Hij aan het kruis geslagen. Hij is gestorven voor ons, voor jou, voor mij, voor ons allemaal. Dat is pas een voorbeeld van liefde. Goddank is Hij opgestaan en niet aan onze zonde ten onder gegaan. Hij vertrok naar de hemel tot een nader te bepalen datum. Hij zal terugkomen, God weet wanneer, om recht te verschaffen: aan de doden en de dan nog levenden, aan de bejaarden en de tieners, de vrouwen en de mannen, de progressieven en de conservatieven, ik ben ervan overtuigd dat Hij komt. Ik geloof in het bestaan van de Heilige Geest, die mijn beschermengel is op al mijn wegen, die mij begeleidt tot het eind van de wereld en mijn leven. Ik geloof hartstochtelijk in die heilige christelijke kerk die geen enkel etiket nodig heeft, en stampvol is met gelovigen die er willen zijn voor hun medemensen zoals God bevolen heeft. Ik geloof in de gemeenschap der heiligen, die alle schijnheiligheid verafschuwt; ik geloof dat wij eens zullen opstaan -nadat wij vaak zijn gevallen- met een nieuw lichaam dat lenig is en gezond, geschikt voor sport en spel. Ik geloof, dat wij op aarde slechts tijdelijk verblijven, maar straks ons einddoel bereiken en daar eeuwig zullen leven. Wij zullen leven in vreugde, in vrede met iedereen en met God. Ja, dàt geloof ik. Amen.
47
Beginselverklaring, bond van Vrije Evangelische Gemeenten. Dankbaar voor alle christelijke belijdenissen van alle eeuwen, maken wij gebruik van hetgeen de Heer ons daarin heeft gegeven. We geloven niet, dat in enige menselijke belijdenis de volmaakte en voltooide uitdrukking der waarheid is gegeven. In alle belijdenissen is evenwel veel Goeds, dat wij niet hebben te verwaarlozen. Daar echter de gemeenten van Christus op aarde belijdende gemeenten zijn, zo moet er ruimte zijn om bij de oude schat nieuwe dingen te voegen, die men vroeger niet kende of niet beleed. Hoe gewichtig het is dat de gemeenten belijdende gemeenten blijven, blijkt uit de Griekse kerk, die stokdood is, terwijl de Roomse kerk, hoeveel bijgeloof zij ook koestert, meer werkkracht bezit, omdat zij in haar Paus nog altijd nieuwe dingen mag belijden, terwijl de Griekse kerk in haar belijdenis reeds het laatste woord meent gesproken te hebben. Hoezeer we dan ook de belijdenissen der Vaderen waarderen, we kunnen ze niet voor afgesloten beschouwen, maar gaan voort te belijden zoals de Here der gemeenten door Zijn Geest ons verlicht en naar Zijn Woord doet verstaan.
48
7
In de kerk noemen we de Bijbel het Woord van God. Vanavond zullen we bespreken wat dat betekent: De bijbel is Woord van God.
Studie Welke van de bovenstaande meningen spreekt je het meeste aan? [Waarom?]
Het Woord van God?!
Terugblik Mattheüs 5 t/m 9 Mattheüs laat Jezus zien als degene die met gezag van God zelf spreekt en optreedt. Hij is niet zomaar een leraar, maar Hij spreekt en handelt in naam van de God van Israël. In Mattheüs 5 t/m 7 spreekt Jezus woorden met zoveel gezag, dat deze woorden belangrijker worden dan alle andere woorden die al gesproken zijn of worden. In hoofdstuk 8 en 9 wordt duidelijk in zijn daden dat Jezus met de volmacht van God optreedt. Niet alleen omdat het wonderlijke daden zijn, maar ook omdat het daden zijn die een vervulling zijn van de woorden die God eeuwen eerder door zijn profeten aan het volk Israël gesproken heeft. Aan alles moet duidelijk worden: Jezus is de gezondene van God. Deze hoofdstukken plaatsen ons voor een keuze: Geloof je dat Jezus met gezag van God optreedt en spreekt? En wil je dan ook luisteren naar zijn woorden en je leven erdoor laten sturen? Het antwoord op die vraag heeft alles te maken met belijdenis doen en kiezen voor de gemeente van Jezus Christus. Als je ‘Ja” zegt op deze vraag, dan wordt je een leerling, een volgeling van Jezus en dan wordt je ingeschakeld in zijn werk. daarover gaan de laatste verzen van hoofdstuk 9 en hoofdstuk 10 e.v. van Mattheüs.
De Bijbel Gods Woord. Lees Mattheüs 5:17-19. Wat kun je hieruit opmaken over het belang dat Jezus hecht aan het Oude Testament?
Lees 2Timoteüs 3:14-17 Wie is volgens deze schrijver de uiteindelijke auteur van de ‘heilige Schrift’?
Hoe zou dat bedoeld kunnen zijn volgens jou?
Doel Als je mensen vraagt: Wat is de bijbel voor een boek? Dan kun je daar allerlei reacties op krijgen: • De bijbel is een boek waar je alle kanten mee op kunt. • Als je onderdelen van de bijbel in twijfel trekt, dan kun je heel de bijbel wel afschaffen • De bijbel is een verouderd boek, veel van wat toen gold is nu onbruikbaar. • Zonder de bijbel kun je niet als christen geloven en leven • Ik vind de bijbel een moeilijk en onbegrijpelijk boek. • Ik vind de bijbel een inspirerend en bemoedigend boek. • De bijbel, die is alleen voor zweverige christenen.
49
Wat is volgens de schrijver het belang van de ‘heilige Schrift’ voor gelovigen?
50
Lees 2Petrus :20,21 Wat zegt deze schrijver over het ontstaan van de profetieën [in de bijbel. mk.]
Verder met God in de week Bijbelgedeelte: Mattheüs 11 Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Een goede manier is: Schrijf dingen op die je om welke reden ook opvallen in de tekst. En schrijf de dingen op waar je iets mee kunt en misschien ook wel wilt doen in je leven
Woord van God voor jou persoonlijk?
Wat mij opvalt:
Lees Lukas 15:11-24 Wat zegt het verhaal je over God en over wat je van God mag verwachten?
Lees Genesis 4:1-8 Wat zou je uit dit verhaal kunnen leren over mensen en dus misschien over jezelf?
Lees Psalm 31:1-8 Welke mensen zouden juist in deze woorden Gods Woord kunnen horen? Waarom?
Wat is je conclusie over de Bijbel?
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Gebed Vraag je af wie God voor je is [of wordt] en bidt tot God op een manier die daarbij past. Als je de afgelopen tijd in dingen die je meegemaakt hebt iets van God ontvangen hebt, dank daar dan voor. Bidt, dat de bijbel voor jou steeds meer betekenis zal krijgen als Woord van God.
Teksten om niet meer te vergeten Een ieder dan, die Mij belijden zal voor de mensen, hem zal ook Ik belijden voor mijn Vader die in de hemelen is. Mattheüs 10:32 Alles wat hierin staat [de heilige Schrift], is door God geïnspireerd en bruikbaar voor het onderrichten van de waarheid, het weerleggen van dwalingen, het herstellen van fouten en voor de opvoeding tot een rechtschapen leven. 2Timoteüs 3:16
51
52
Om zelf te lezen De Bijbel Woord van God? Hoe komen we erbij? Vanaf het begin was het Oude Testament voor de volgelingen van Jezus ‘Woord van God’. Jezus zelf had immers dit Oude Testament aanvaard als Woord van God. Hij had er groot respect voor getoond. Bovendien hadden ze ontdekt, dat dit Oude Testament vol met profetieën stond, die in Jezus in vervulling waren gegaan. Of andersom, in het leven van Jezus hadden zij zoveel van dat Oude Testament teruggevonden, dat als je in Jezus geloofde, dan moest je ook wel in het Oude Testament geloven. De God van Jezus was dezelfde als de God waarover het Oude Testament vertelde: de God van Israël. Het Nieuwe Testament bestond echter nog niet. De verhalen over Jezus [Mattheüs t/m Johannes], de brieven aan de gemeenten [van Paulus, Petrus, Jakobus, Johannes, Judas e.a], de verhalen over de eerste gemeente [Handelingen] en de andere delen van het Nieuwe Testament werden in de eerste honderd jaar na Christus geschreven. De meesten daarvan kregen direct groot gezag bij de christenen. Dat wil zeggen: de inhoud ervan vond men zeer belangrijk voor de gemeente en voor de gelovigen. Vanaf c.a 190 na Christus werd er een lijst gemaakt van bijbelboeken die voor alle christenen gezaghebbend waren. De meeste bijbelboeken van nu hoorden daar al bij. Eerst waren er nog enkele geschriften bij die uiteindelijk toch niet in de bijbel zijn gekomen. En enkele andere stonden er toen nog niet in. De inhoud van de bijbel werd definitief vastgesteld na 367. Er waren drie belangrijke criteria om vast te stellen welke boeken wel en welke niet bij de bijbel mochten horen. • De bijbelboeken moesten bij het overgrote deel van de toenmalige christenheid bekend zijn en vanaf het begin gezag hebben. • De schrijver moest een apostel [leerling van Jezus zelf] zijn of iemand die de apostelen nog persoonlijk gekend had. • De inhoud moest in overeenstemming zijn met de fundamentele christelijke overlevering zoals die door de kerk als normatief aanvaard werd.
Mensen die in niets verschillen van ons. Die gevormd zijn door hun cultuur en hun ouders. Mensen die in een heel andere tijd leefden dan wij. Als je met zulke dingen geen rekening houdt dan is het gevaar groot dat je de bijbel misbruikt. In naam van God worden dan al te gemakkelijk waarheden verkondigd waaraan niet getornd mag worden. In de kerk beschouwen we de bijbel als een gave van God die ons helpt om God te leren kennen en om onszelf te leren kennen als mensen. Het is een gave die ons helpt te ontdekken waarop we kunnen vertrouwen, waarop we kunnen hopen en hoe wij met God en met elkaar behoren om te gaan in liefde. Zo kan de bijbel ons helpen te leven en te geloven met God. Maar dat kan alleen als je echt een beetje moeite wilt doen om de bijbel te leren kennen en als je open blijft voor wat anderen in de bijbel ontdekken.
Wat anderen ervan gezegd hebben Nederlandse Geloofsbelijdenis Artikel 5: HET GEZAG VAN DE HEILIGE SCHRIFT Wij aanvaarden al deze boeken en deze alleen als heilig en canoniek om ons geloof daarnaar te richten, daarop te gronden en daarmee te bevestigen. En zonder te twijfelen geloven wij alles wat zij bevatten; en dat niet zozeer omdat de Kerk ze aanvaardt en als zodanig erkent, maar bovenal omdat de Heilige Geest ons getuigenis geeft in onze harten, dat zij van God zijn. Zij hebben ook het bewijs daarvan in zichzelf, daar zelfs blinden tasten kunnen, dat de dingen die er in voorzegd zijn, geschieden.
De Bijbel: gebruik en misbruik. In de praktijk is de bijbel op heel veel manieren gebruikt en misbruikt. Voorbeelden van misbruik van de bijbel: De bijbel is gebruikt om de toekomst te voorspellen, om slavenhandel te verdedigen om rassenscheiding te verdedigen, om oorlogen te rechtvaardigen, om Joden te vervolgen. Bijbelteksten zijn ongenuanceerd gebruikt om elkaar wetten op te leggen van wat mag en wat niet mag en ga zo maar door. Dat komt doordat mensen vaak niet echt luisteren naar de bijbel. Ze nemen er teksten uit zonder zich af te vragen wat er met die teksten precies bedoeld wordt. Ze houden er soms geen rekening mee, dat de bijbel door mensen geschreven en bijeengebracht is.
53
54
Studie
8
Lees Johannes 7:37-39 Wat zegt Jezus hier over het omgaan met Hem? Wat moet je hierbij voorstellen volgens jou?
De Gemeente 1: Verkeren met God Welke positieve/negatieve ervaringen heb je zelf met het omgaan met de Heer? [Ook n.a.v. het bezig zijn met de catechisaties?]
Terugblik Mattheüs 11.
Welke vormen, manieren en tijden zijn voor jou geschikt om de omgang met de Heer in praktijk te brengen?
Doel Als je verkering hebt met iemand, dan ben je hevig in die ander geïnteresseerd. Je zoekt zoveel mogelijk contact. Je maakt zoveel mogelijk afspraakjes. Je gaat uit. Je maakt wandelingen enz. In je verkeringstijd probeer je zoveel mogelijk samen te zijn. Je vindt die ander verschrikkelijk belangrijk. Ook wat de ander zegt vind je verschrikkelijk belangrijk. Je drinkt zijn of haar woorden als het ware in. Die woorden kunnen je enorm gelukkig maken, maar ook heel ongelukkig, want zij raken je veel dieper dan de woorden van een ander. Zijn of haar liefde stimuleert jouw liefde en versterkt de band tussen jullie beide. Die verkeringsrelatie moet je echter wel in stand houden. Je moet wel afspraken blijven maken. Je moet wel aandacht voor elkaar blijven hebben. Anders verwatert de relatie of het wordt een sleur. Je zou de relatie tussen God en de gemeente als een verkeringsrelatie kunnen zien. De Gemeente heeft verkering met God. Datzelfde geldt voor een gelovige. Misschien kun je beter zeggen: de Gemeente heeft verkering met Jezus Christus. Vanavond gaat het over het omgaan met God en met zijn Zoon Jezus Christus. Is dat uitsluitend iets persoonlijks of is het ook belangrijk om het samen te beleven. En hoe werkt dat dan. Gaat de vergelijking met verkering hebben wel op?
55
Lees Handelingen 2:41,42,46,47 Je ziet hier dat de christenen vanaf het begin heel veel bij elkaar kwamen. Waarvoor kwamen ze bijeen?
Hoe beleven zij samen de omgang met de Heer?
56
Waarom is het volgens jou belangrijk om samen als gelovigen de omgang met de Heer te beleven?
Verder met God in de komende week Bijbelgedeelte: Mattheüs 12 Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Wat mij opvalt:
Welke vormen vind jij geschikt om samen met anderen je omgang met de Heer te beleven?
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Wat is je conclusie over omgang met God alleen en samen met medegelovigen?
Gebed Breng de vragen die bij je opkomen door het lezen van de bijbel of door de gesprekken op de catechisatie voor God.
Teksten om niet meer te vergeten Ik ben de wijnstok, jullie zijn de ranken. Als iemand met Mij verbonden blijft en Ik met hem, zal hij veel vrucht dragen; los van Mij zijn jullie tot niets in staat. Johannes 15:5
57
58
Het Heilig Avondmaal
Om zelf te lezen De kerkdienst Voor de kerkdienst wordt ook wel het woord 'viering' gebruikt. 'Vieren' betekent volgens het woordenboek: 'feestelijk gedenken' en 'eer bewijzen aan'. Vierend roepen we in herinnering wat God gedaan heeft. Tegelijk worden we opgeroepen om te vertrouwen dat het in de toekomst ook zo zal gaan en om niet te blijven vertrouwen op alles wat dat vertrouwen niet waard is. Vieren verandert je levensinstelling telkens opnieuw. Het helpt je om meer en meer op God te vertrouwen en om andere machten en grootheden te wantrouwen. In de kerkdienst vieren we, dat God zich door Jezus Christus met ons verzoend heeft en dat God met ons een begin gemaakt heeft van een nieuwe samenleving: het Koninkrijk van God. Het is een nieuwe samenleving van God en mensen, waarvan de gemeente een teken is. Vieren doe je als gemeente samen. Je viert immers, dat God jou in een nieuwe samenleving [de gemeente] heeft geplaatst met anderen en met God zelf? Je huwelijksjubileum vier je toch ook niet ieder apart. In de eredienst vieren we de nieuwe gemeenschap met God en met elkaar [en met de anderen in de wereld]. Dat komt in de verschillende onderdelen van de dienst tot uitdrukking.
De opbouw van de kerkdienst Voorbereiding: In liederen en gebeden brengen we alles wat we uit ons dagelijks leven meedragen en wat er in de wereld gebeurt bij God en we stemmen ons af op God, zodat we in staat zijn om te luisteren naar Hem. Dienst van het woord: We luisteren naar het woord van God uit de bijbel en uit de prediking. We leven van het geloof, dat God ook door de prediking wil spreken. Overgang/antwoord: We reageren als gemeente op het woord van God. Dat kan door een lied, maar ook door een geloofsbelijdenis of door een moment van stilte. Gemeenschap [met elkaar en de wereld]: We leven uit dat God ons tot een gemeenschap van liefde gemaakt heeft en dat de wereld daar straks ook bij mag horen. We vragen aandacht voor elkaar en voor het gemeentelijk leven. Gebeurtenissen als doop, avondmaal, belijdenis, bevestiging van ouderlingen etc. vinden vaak hier plaats. Er wordt voor elkaar en voor de wereld gebeden. Er worden gaven gegeven om hulp te bieden in noodsituaties in de wereld. Met liederen bemoedigen we elkaar en wijzen we elkaar op onze verantwoordelijkheid. Slot: Liederen en wegzending en zegen helpen ons op weg als christenen en als gemeente in de wereld.
Paulus schreef aan de Corinthiërs 'dat de Here Jezus in de nacht, waarin Hij werd overgeleverd, een brood nam, de dankzegging uitsprak, het brak en zeide: Dit is mijn lichaam voor u, doet dit tot mijn gedachtenis. Evenzo ook de beker, nadat de maaltijd afgelopen was, en Hij zeide: Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed, doet dit, zo dikwijls gij die drinkt, tot mijn gedachtenis.' Vrijwel alle kerken hebben het belang erkend van de maaltijd die de Here Jezus instelde in de nacht waarin Hij verraden en gevangengenomen werd. Het Heilig Avondmaal heeft daarom een plek gekregen in de eredienst van al die kerken. De gelovigen eten dan een stuk brood en nemen een teug wijn om Jezus’ dood te gedenken en als teken dat zij hun nieuwe leven danken aan zijn offer. In de viering van het avondmaal beleeft de gemeente haar verbondenheid met Jezus Christus. Je zou kunnen zeggen dat in de viering van het avondmaal de Heer zelf in het midden van de gemeente is. Het Nieuwe Testament ziet de maaltijd als een middel om: • ons aan Jezus’ dood te herinneren; • blij te zijn met en kracht te putten uit onze tegenwoordige gemeenschap met Hem, samen met andere gelovigen; • nu al iets te ervaren van de blijdschap van zijn nabijheid bij zijn wederkomst.
Christelijke doop Jezus doopte niet. Hij was zelf door Johannes gedoopt en volgens de evangelist Mattheus heeft Hij zijn leerlingen opgedragen om mensen die in Hem zouden geloven te dopen. Petrus zei daarom op de Pinksterdag: `Bekeert u en een ieder van u late zich dopen op de naam van Jezus Christus ...' Hoogst waarschijnlijk werd men gedoopt `in de naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes'. Waarschijnlijk spraken de gelovigen daarbij de belijdenis `Jezus is Heer' uit. In het Nieuwe Testament wordt de doop op vier manieren uitgelegd: • De doop is het teken dat je bij de Gemeente van Jezus Christus gaat horen. Omdat een christen Jezus toebehoort, maakt hij deel uit van de kerk, de gemeenschap van hen die Jezus liefhebben. Hij is nu in liefde en dienstbaarheid toegewijd God en aan de christelijke gemeenschap. • De doop betekent daarom het einde van het oude leven en het begin van een nieuw leven. Water symboliseert het wegwassen van de zonde. In het water neerdalen drukt uit dat men sterft aan zijn oude, zondige manier van leven. Uit het water oprijzen wijst op het beginnen van een nieuw leven met een nieuwe ‘Meester’. • De doop betekent daarom ook de gave van de Geest. Door de Geest leeft God onder zijn volk. Door de Geest inspireert Hij zijn gemeente. • In de doop bezegelt God zijn belofte van een onverbrekelijk verbond
met allen die in Jezus geloven.
59
60
Omgang met God in een groep We gaan niet alleen om met God in de kerkdienst. Integendeel, het kan in vele situaties alleen of samen met medegelovigen. Hoe belangrijk dit kan zijn toont het verhaal hieronder. Een kerkenraad heeft een moeilijke tijd achter de rug. Een tijd vol conflicten. Er zijn zelfs kerkenraadsleden opgestapt. Het conflict heeft zijn sporen achter gelaten in de gemeente. Ook daar heerst verdeeldheid. Gelovigen kunnen elkaar niet meer recht in de ogen kijken. De kerkenraad besluit het over een nieuwe boeg te gooien. Ze nemen voortaan ruim tijd om met elkaar te luisteren naar Gods Woord. Ze praten met elkaar over de betekenis van dat gedeelte voor henzelf en voor het werk in de kerkenraad. Het betekent een ommekeer. De relaties verbeteren weer. Ook in de gemeente wordt op deze wijze aan de conflicten gewerkt tijdens groot huisbezoek avonden. En ook daar verbeteren relaties. Mensen verzoenen zich met elkaar. Kerkenraadsleden die afgehaakt zijn, stellen zich opnieuw beschikbaar. Er ontstaat een heel nieuwe sfeer in de kerkenraad en in de gemeente. Iedereen krijgt er weer zin in.
9 Onze Vader - Bidden
Terugblik Mattheüs 12
Vragen Wat gebeurt er volgens jou nog meer in je gemeente om samen de omgang met God te beleven?
Wanneer beleef jijzelf het omgaan met God in de gemeente het meest?
Wat anderen ervan gezegd hebben Beginselverklaring ’De gemeenten ... bestaan uit gelovigen in Christus Jezus ... die zich een Gemeente vergadert uit alle geslachten en talen en volken.’ ‘Gelovende, dat de Here Jezus even wezenlijk op aarde is als in de hemel, en dat Hij zijn gemeenten regeert als zij zich aan Zijn heerschappij onderwerpen .....’ ‘we ... gaan voort te belijden zoals de Here der gemeenten door Zijn Geest ons verlicht en naar Zijn Woord ons doet verstaan.’ ‘Onze vrijheid is gebondenheid aan God en mitsdien aan zijn Woord ... Missen we God, dan verliezen wij het leven. Missen wij zijn Woord, dan zijn wij zonder openbaring en zonder richtsnoer...’
61
Doel Iedereen kent dit sinterklaasversje wel: Sinterklaas kapoentje gooi wat in mijn schoentje gooi wat in mijn laarsje dank u sinterklaasje. Als je goed oplet, terwijl jezelf bidt of wanneer je anderen hoort bidden, dan zul je merken dat de meeste gebeden een soort verlanglijstje zijn. Ze hebben veel weg van het bovenstaande sinterklaasversje. God is echter geen sinterklaas. En bidden is daarom niet hetzelfde als een verlanglijstje aan Hem voorleggen. Bidden is veel meer, daarom heeft Jezus ons een gebed geleerd dat er heel anders uitziet dan dit sinterklaasversje. In deze bijeenkomst hebben we het over bidden. Hoe doe je dat? En: wat doe je dan eigenlijk?
62
Studie Vertel eens aan elkaar hoe en hoe vaak je tot nu toe ongeveer bad tot God.
In het ‘Onze Vader’ vind je verschillende aspecten van bidden terug: Aanbidding, Toewijding, Schuldbelijdenis, Danken en Vragen. Deze aspecten kunnen je helpen om zelf anders te leren bidden. Bekijk het onderstaande schema eens.
Aspecten
Lees Mattheüs 6:7-13 Wat zegt de aanhef van het gebed volgens jou over God en over zijn verhouding tot ons?
Onze Vader
Aanbidding. Realiseer je met wie je spreekt. Zijn er dingen die je waardeert in God? Spreek die dan uit tegenover Hem Toewijding aan Gods wil Zijn er dingen waarvan je ontdekt hebt, dat God die graag wil en wil jij die zelf ook; misschien door jezelf te laten inschakelen? Spreek dat dan uit tegenover God
Onze Vader die in de hemelen zijt .... want van u is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid tot in eeuwigheid amen Uw naam worde geheiligd Uw Koninkrijk kome Uw wil geschiede gelijk in de hemel alzo ook op aarde
Welke zaken zijn volgens dit gebed het belangrijkste voor een christen? Schuldbelijdenis en gebed om vergeving Weet je dingen te noemen waarin je tegenover God en je naaste tekort bent geschoten. Erken dat tegenover God en vraag vergeving. Lees Mattheüs 6:25-33 Wat vraagt Jezus zijn leerlingen (ons) hier eigenlijk met betrekking tot hun gebed?
Wat mogen zij daarvan wel (en niet) verwachten? (Denk hierbij ook aan het ‘Onze Vader’).
Vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.
Danken Zijn er dingen waarvoor je God dankbaar bent? Spreek dat uit.
Gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.
Vragen Bidt voor datgene wat je bezig houdt, voor de mensen en de wereld om je heen in het besef dat God jou in die wereld gebruiken wil.
Geef ons heden ons dagelijks brood ... Leidt ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de Boze/
Welke aspecten hadden in jouw gebed tot nu toe de meeste aandacht?
63
64
Het ‘Onze Vader’ geeft ook een indruk welke onderwerpen in het gebed van een christen aan bod kunnen komen: Onze relatie tot God, onze betrokkenheid bij zijn werk, onze relatie tot anderen en onze dagelijkse levensbehoefte. Bekijk het onderstaande schema eens.
Onderwerpen
Onze Vader
Onze relatie tot God
Onze Vader die in de hemelen zijt ... vergeef ons onze schulden ... en leidt ons niet in verzoeking maar verlos ons van de Boze
Onze betrokkenheid bij Gods werk.
Uw naam worde geheiligd uw Koninkrijk kome uw wil geschiede op aarde zoals ook in de hemel
Onze relatie tot anderen
Gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren
Onze dagelijkse levensbehoefte
Geef ons heden ons dagelijks brood
Aan welke onderwerpen besteed je tot nu toe het meeste aandacht in je gebed
Aan welke onderwerpen kwam je maar weinig toe?
Verder met God in de komende week Bijbelgedeelte: Mattheüs 13 Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Wat mij opvalt:
Wat ik kan toepassen in mijn leven
.
Gebed Neem de komende week regelmatig tijd om te bidden. Probeer daarbij recht te doen aan de aspecten en onderwerpen die je in het Onze Vader terug vindt. Je kunt bijvoorbeeld het Onze Vader als uitgangspunt nemen en langzamerhand meer zelf invulling geven aan je gebed. Probeer je bewust te zijn van wat je bidt en van je betrokkenheid bij je gebed. Zoek een manier en een vorm die bij je past.
Teksten om niet te vergeten Wat zou je kunnen veranderen in je gebed?
Wat vind je het belangrijkste uit de studie?
65
Ondanks uw slechtheid weet u aan uw kinderen goede dingen te geven. Hoeveel meer zal dan uw Vader in de hemel goede dingen geven aan wie Hem erom vragen. Mattheüs 7:11 Ondanks jullie slechtheid weten jullie je kinderen dus goede dingen te geven. Hoeveel meer zal dan de hemelse Vader de heilige Geest geven aan wie Hem erom vragen. Lucas 11:13
66
Om zelf te lezen
10
Bidden Bidden is je handen openen voor God. Het is een langzaam opgeven van de krampachtigheid waarmee je je handen dichtgeknepen hield en een toenemende bereidheid je bestaan te aanvaarden, niet als een bezit, dat verdedigd, maar als een gave, die ontvangen moet worden. Bidden is daarom allereerst een levenshouding die je in staat stelt temidden van deze wereld een stilte te vinden, waarin je ontvankelijk wordt voor de beloften van God en hoop vindt voor jezelf, je medemens en de gemeenschap, waarin je staat. Biddend ervaar je God in een zachte bries. in de nood en vreugde van je medemens in de eenzaamheid van je eigen hart. Het gebed geeft je ogen om nieuwe paden te ontdekken en oren om nieuwe toonsoorten te herkennen. Het gebed is je levensadem, die je de vrijheid geeft te gaan en te staan, waar je wilt en de vele tekenen te vinden, die de weg wijzen naar een nieuw land.
De Gemeente 2: Samen in de naam van Jezus
Terugblik Mattheüs 13 of ervaringen met Gebed.
Uit: Henri Nouwen, Met open handen, notities over het gebed.
Doel In de kerk kom je soms mensen tegen die vrijwel nooit meer in de diensten komen. Zij zijn op geen enkele manier betrokken bij de gemeente. Soms hebben ze slecht een paar jaar daarvoor nog belijdenis gedaan en een kind laten dopen. Maar na die tijd zijn ze nog een paar keer geweest en sindsdien is het afgelopen. Ze zijn ook niet van plan om daar verandering in te brengen. Als je vraagt of zij zich niet beter kunnen laten uitschrijven, dan willen ze dat absoluut niet, want er kunnen zich situaties voordoen waarin je de kerk nog nodig hebt. Bijvoorbeeld bij ziekte of als er kinderen gedoopt moeten worden of als er iemand overlijdt. De kerk heeft dan mensen in dienst waar je en beroep op kunt doen. De kerk is voor zulke mensen een dienstverlenend organisatie geworden, zoals bijvoorbeeld de burgerlijke gemeente of een uitvaartvereniging. Het is handig om er lid van te zijn. Het voordeel van een kerk is bovendien: je kunt er elke zondag naar toe als je toevallig toch eens behoefte krijgt. Dergelijke opvattingen zij in min of meerdere mate bij veel mensen aanwezig. Vanavond zullen we stil staan bij de verhouding van de gelovigen tot elkaar in de gemeente van Jezus Christus. Hoe hoort die te zijn en waarom is dat belangrijk?
67
68
Studie Lees Johannes 13:34,35 Waarom is het volgens Jezus belangrijk dat zijn volgelingen in liefde met elkaar samen leven?
Lees 1Petrus 2:1-10 De gemeente wordt hier vergeleken met een geestelijk huis [een tempel]. Wat zegt dat beeld jou over het doel van de gemeente?
Wat is volgend Petrus het doel van de gemeente? [2:9] Lees 1Corinthe 12:12-27 De gemeente wordt lichaam van Christus genoemd. Wat roept dit beeld bij je op m.b.t. de relatie tussen de gemeente en Christus? Hoe wordt dat doel bereikt? [2:4,5]
Wat zegt het beeld je over de relatie tussen ons als gelovigen onderling? Als je alles op een rijtje zet: waarom wordt er in de bijbel dan zoveel belang gehecht aan de hechte verbondenheid met elkaar van christenen? Waarom is de bijdrage van ieder van ons in de gemeente belangrijk volgens Paulus?
Samen gemeente zijn? Wat is je conclusie? Wat zegt dit gedeelte over de betekenis die de wij als gemeenteleden voor elkaar hebben?
69
70
Verder met God in de komende week
Om zelf te lezen
Bijbelgedeelte: Mattheüs 14
Koinonia-gemeente
Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door.
Van de eerste gemeente werd gezegd, dat de gelovigen bleven volharden in de gemeenschap. Het Griekse woord dat hier gebruikt wordt is ‘koinonia’. In de bijbel is dit een kernwoord om het leven van de gemeente te karakteriseren. Mensen die in Jezus Christus gaan geloven gaan deel uitmaken van een nieuwe gemeenschap. Dat is een gemeenschap met de Heer zelf en met elkaar. Deze gemeenschap gaat veel verder dan af en toe een samen komen. Het is een intense leefgemeenschap die het dagelijks leven van de gelovigen bepaalt. Alle andere verbanden worden eraan ondergeschikt gemaakt. Kenmerk van die ‘koinonia’ is dat je uitdeelt van alles wat je van de Heer en van elkaar ontvangt. Je ontvangt er geloof, hoop , liefde, de heilige Geest, geestesgaven, troost etc. van de Heer en van medegelovigen. Alles wat je ontvangt gebruik je weer om God te eren en tot welzijn van allen. Dat is niet vanzelfsprekend in een samenleving als de onze. Deze wordt immers individualistisch en een consumptiemaatschappij genoemd. De gemeente als gemeenschap is geroepen om een kritische kanttekening te zijn bij die samenleving. De gemeente als gemeenschap is een manier van samen leven waarin we leven van het besef dat we alles ontvangen. Ze vormt een tegenwicht voor een samenleving waarin wij menen alles zelf en voor onszelf te kunnen verwerven.
Wat mij opvalt:
Wat ik kan toepassen in mijn leven
.
Samen gelooft het beter?!
Gebed Neem van de week eens een paar keer tijd om je bewust te zijn van de anderen in deze belijdenisgroep. Wie zijn het? Wat voor gevoelens maken ze bij je los? Hoe kijk je tegen hen aan? Draag hen en de groep als geheel op aan God in je gebed.
Teksten om niet meer te vergeten Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Zoals ik jullie heb liefgehad, zo moeten ook jullie elkaar lief hebben. Als er liefde onder jullie heerst, zal iedereen kunnen zien dat je mijn leerlingen bent. Johannes 13:34,35
71
Sommigen zeggen: “Ik heb de kerk niet nodig om te geloven”. De praktijk bewijst echter het tegendeel. Uit onderzoek blijkt, dat mensen die weg blijven uit de kerk, ook hoe langer hoe meer hun geloof verliezen. Blijkbaar heb je anderen nodig om jou geloof te ondersteunen en om het vuur brandende te houden. Bekend is het beeld van een kampvuur. Als je daar een stuk hout uit wegneemt, dan zal het snel uitdoven. Zolang het in het vuur blijft bij de andere stukken hout blijft het branden. Evenzo hebben gelovigen een gemeente nodig waar zij medegelovigen ontmoeten. Zij kunnen elkaar moed geven, nieuwe inzichten, nieuw geloof enz. De bijbelschrijvers verbinden hieraan het werk van de Heilige Geest. Waar mensen in de naam van Jezus samen zijn, daar werkt de Geest van Jezus.
72
Geloof brengt mensen samen?! Wie in Jezus gelooft, die wordt door die Jezus zelf naar zijn/haar medegelovigen verwezen. Zij worden -of je het nu wilt of niet- je zusters en broeders in het geloof. Kinderen van dezelfde vader, kinderen die bij hetzelfde gezin behoren. En in het gezin van God leven mensen niet langs elkaar heen, maar hebben zij elkaar lief. Zij hebben aandacht en belangstelling voor elkaar. Zij proberen elkaar te helpen als dat nodig is.. Dat is de bedoeling van God, met heel de wereld, maar de gelovigen weten dat God dit wil. En zij willen dat ook. De gemeenschap van gelovigen is daarom de eerste plek waar dat werkelijkheid kan worden. Zo kan de gemeente ook alleen samen met elkaar laten zien wat geloven betekent.
11 Jouw gaven tot welzijn van allen?
Terugblik
Vragen Op welke manieren komt bij jou in de gemeente de geloofsgemeenschap (koinonia) tot uitdrukking?
Mattheüs 14
Bij welke gelegenheid komt die geloofsgemeenschap voor jou het meest tot zijn recht?
Wat anderen ervan gezegd hebben Heidelbergse catechismus ZONDAG 21 54. Vr. Wat gelooft gij aangaande de heilige, katholieke Kerk? Antw. Dat de Zoon van God van het begin der wereld tot aan het einde Zich uit de gehele mensheid een gemeente, die tot het eeuwige leven is uitverkoren, door zijn Geest en Woord in de eenheid van het ware geloof vergadert, beschermt en in stand houdt; en dat ik daarvan een levend lid ben en eeuwig zal blijven. 55. Vr. Wat verstaat gij onder de gemeenschap der heiligen? Antw. Ten eerste, dat de gelovigen, allen tezamen en ieder persoonlijk, als leden deel hebben aan de Here Christus en aan al zijn schatten en gaven. Ten tweede, dat ieder zich verplicht moet voelen om zijn gaven tot nut en heil van de andere leden bereidwillig en met vreugde te gebruiken. Uit: de Heidelbergse Catechismus, 1566. De Heidelbergse Catechismus was bedoeld voor het onderwijs over het christelijk geloof in de gemeente
Doel In studie 5 hebben we stil gestaan bij de oproep van Jezus om Hem na te volgen. In studie 9 hebben we gezien, dat dit navolgen voor een belangrijk gedeelte gebeurt in en door de gemeente samen met de andere volgelingen van Jezus. Samen in de nam van Jezus worden wij uitgenodigd om te fungeren als lichaam van Christus in deze wereld. De vraag is nu: wat betekent dat concreet? Hoe kun jij Jezus volgen in de gemeente? In de bijbel wordt er op gewezen dat jouw bijdrage afhankelijk behoort te zijn van wat jijzelf ontvangen hebt. Je wordt uitgenodigd om te geven van wat je gegeven is. En wat je gegeven is dat is voor ieder verschillend. In ieder geval behoren tot de dingen die je ontvangen hebt: je geloof, je bezit en je ‘gaven’. Alle drie zijn belangrijk voor de dienst aan de Heer in zijn gemeente. Maar aan de gaven zullen we wat extra aandacht besteden. Wat zijn dat eigenlijk, gaven (of ‘genadegaven/charismata', zoals ze vaak genoemd worden)? Heb jij die ook? En welke dan? En wat hebben jouw gaven te maken met de gemeente van Jezus Christus?
De Heidelbergse catechismus is in 1563 opgesteld ten behoeve van de catechese. Het behoort tot de belangrijke belijdenisgeschriften van de protestantse kerken in Nederland.
73
74
Welke ‘gaven’ worden in de beide gedeelten door Paulus genoemd?
Studie Lees 1Corinthe 12:1-11 Welke uitdrukkingen worden in vs. 4-6 gebruikt om de ‘gaven’ aan te duiden?
Wat valt je op aan deze lijst?
Wat maakt dit duidelijk over de oorsprong en het karakter van de gaven? Zouden dit alle ‘gaven’ zijn die gelovigen ontvangen kunnen hebben?
Aan wie geeft God die ‘genadegaven’? (vs. 7) Welke gaven denk je dat je zelf ontvangen hebt?
Wat vind je van de gedachte dat God ook jou ‘genadegaven’ geeft?
Jouw gaven en de gemeente? Je conclusie? Waarvoor dienen de ‘genadegaven’ die God ons geeft? (vs. 7)
Lees Efeze 4:7-16 Wat voor gemeente ziet Paulus ontstaan als gelovigen hun gaven ontdekken en goed gebruiken?
75
76
Verder met God in de komende week
Om zelf mee verder te gaan
Bijbelgedeelte: Mattheüs 15
De gaven van de Geest
Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door.
Volgens Paulus ontvangen alle gelovigen gaven van de Geest. Iedere gave moet gebruikt worden om anderen te dienen, de gemeente op te bouwen en God te verheerlijken. De gaven zijn niet beperkt tot hen die de gemeente leiden, maar worden aan alle christenen gegeven. Daarom zijn alle christenen en hun gaven nodig voor de opbouw van de gemeente. De gaven maken duidelijke dat de opbouw van de gemeente is te danken aan de genade van God. Ze maken het de gemeente mogelijk om haar roeping uit te oefenen. Omdat de gaven verschillen, verschillen ook de bijdragen van gelovigen in de gemeente. Eén persoon kan niet alle diensten verrichten. Het is ook niet goed als alle gelovigen dezelfde dingen doen. De leidinggevende gaven zijn er om de gemeente toe te rusten zodat alle gaven in de gemeente zo goed mogelijk tot hun recht komen.
Wat mij opvalt:
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Gaven van de Geest in de bijbel.
Gebed Vraag in je gebed om duidelijkheid over de gaven die jijzelf van God ontvangen hebt. Vraag ook om duidelijkheid waar je die gaven dienstbaar zou kunnen maken in de gemeente of misschien in de gesprekskring. En probeer in vertrouwen op God antwoorden te vinden op die vragen. Bidt voor diegenen in de belijdenisgroep die dat volgens jou nodig hebben.
Teksten om niet meer te vergeten ... aan een ieder wordt de openbaring van de Geest gegeven tot welzijn van allen. 1Corinthe 12:7 Stel uw gaven zoals ieder die gekregen heeft, in elkaars dienst. Zo toont u zich goede beheerders van de vele soorten genadegaven van God. 1Petrus 4:10
77
Hieronder vind je een lijstje met gaven die in de bijbel genoemd worden met een korte uitleg ervan. Herken je jezelf in een of meer van de genoemde gaven? Apostelschap: Gave om nieuwe gemeenten of bedieningsstructuren op te starten en te leiden. Bestuur: Gave om te begrijpen hoe een organisatie functioneert en om werkwijzen op te stellen en uitte voeren waardoor de doelen van de bediening worden bereikt. Onderscheid: Gave om onderscheid te maken tussen waarheid en leugen: om de geesten te onderscheiden; om het verschil tussen goed en kwaad, of tussen juist en onjuist te zien. Vakmanschap: Gave om op creatieve wijze materialen te ontwerpen en/of te bouwen, die gebruikt zullen worden voor de bediening. Bemoediging: Gave om de waarheid zodanig door te geven, dat mensen die ontmoedigd zijn of twijfelen in hun geloof, erdoor worden gesterkt, getroost en tot actie aangezet. Creatieve communicatie: Gave om Gods waarheid over te dragen door middel van verschillende kunstvormen. Dienen: Gave om anderen te steunen door praktische en noodzakelijke karweitjes uit te voeren. Gastvrijheid: Gave om voor anderen te zorgen door hen gezelschap, eten en onderdak te bieden. Geloof: Gave om te staan op Zijn beloften en een onwankelbaar vertrouwen te stellen in Gods vermogen om Zijn beloften uit te voeren. Geven: Gave om vrijmoedig en blij geld en middelen aan het werk van de Heer te geven.
78
Evangelisatie: Gaven om het Evangelie zeer doelgericht te communiceren naar ongelovigen toe, zodat dezen een stap in geloof zetten en discipelen van Christus worden. Genezing: Gave om door Hem te worden gebruikt om mensen te herstellen, heel te maken. Wonderen: Gave om Gods boodschap en bediening te bevestigen door een bovennatuurlijke tussenkomst die Hem eert. Voorbede: Gave om consequent voor anderen te bidden. Leiderschap: Gave om visie door te geven, mensen te motiveren en hen te leiden in het uitvoeren van door Hem gegeven doelen en plannen. Kennis: Gave om de waarheid aan de gemeente door te geven door middel van een openbaring of door bijbels inzicht. Barmhartigheid: Gave om mensen die lijden of in nood zijn, blijmoedig en praktisch bij te staan. Vertolken: Gave om Gods boodschap van iemand die in tongen spreekt aan het Lichaam van Christus door te geven. Onderwijs: Gave om Gods Woord te begrijpen, duidelijk uit te leggen en toe te passen, zodat de hoorders meer op Christus gaan lijken. Herder: Gave om mensen te verzorgen en begeleiden in groei naar geestelijke volwassenheid en gelijkvormigheid aan Christus. Ze nemen Tongen: Gave om te spreken, God te eren of te bidden in een taal die men niet kent. Wijsheid: Gave om geestelijke waarheid doelgericht toe te passen op de nood in een bestaande situatie. Profetie: Gave om waarheid te openbaren en door te geven op een relevante manier, zodat mensen inzicht verkrijgen, worden gecorrigeerd, berouw tonen of worden opgebouwd. Er kunnen onmiddellijke of toekomstige implicaties zijn. Mensen met deze. Bron: Bruce Bugby, Don Cousins, Bill Hybels, Netwerk, de juiste mensen... op de juiste plaatsen... om de juiste redenen.
12 De Gemeente 3: Gods handen in deze wereld
Terugblik Mattheüs 15
Doel Wat heeft de gemeente te maken met de wereld om haar heen? Heeft ze er eigenlijk wel wat mee te maken? Heeft ze die wereld iets te bieden of iets te zeggen? Die vraag kan allerlei reacties losmaken. zoals hieronder: • De Kerk zou meer moeten protesteren tegen onrecht in de wereld. • de gemeente moet zich bezig houden met God en niet met allerlei problemen van de wereld. • Ik ben niet iemand die gemakkelijk met anderen over mijn geloof praat. • Het enige wat de gelovigen en de kerk kunnen doen aan de wereldproblemen is: bidden. • Om mee te werken aan evangelisatie moet je wel sterk in je schoenen staan. Wij geloven dat de Heer de wereld iets te bieden heeft en dat daarom de gemeente iets te bieden heeft. Zij mag dat ook niet achter houden. In deze studie zullen we een begin maken met de het zoeken naar een antwoord op de vraag: Welke opdracht geeft de Heer ons als gelovigen en als gemeente mee voor de wereld waarin wij leven?
79
80
Studie De bijbelschrijvers vertellen op allerlei plaatsen hoe Jezus zijn volgelingen inschakelt bij de zijn opdracht. Al deze schrijvers sluiten hun verhaal over het leven van Jezus af met een opdracht die Jezus geeft aan de groep (gemeente?!) van zijn leerlingen. Je kunt die opdracht vinden in Mattheüs 28: 18-20, Marcus 16:15, Lucas 24:47, Johannes 20:19-22. Lucas begint bovendien zijn verslag van het ontstaan en de groei van de gemeente met diezelfde opdracht, zie Handelingen 1:8. Drie van deze teksten vind je hieronder.
Op welke manier denk je dat de leerlingen van Jezus deze opdracht het best in praktijk kunnen brengen?
Aan wat voor soort mensen geeft Jezus deze opdracht mee?
Vergelijk de drie verwoordingen van de opdracht die Jezus meegeeft aan zijn volgelingen.
Mattheüs 28
Hoe zou jij reageren als Jezus deze opdracht aan jou zou meegeven?
Jezus kwam dichterbij en zei: “God heeft mij alle macht gegeven in de hemel en op aarde. Trek er op uit en maak alle volken tot mijn leerlingen en doop ze in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest. Leer hun alles onderhouden wat ik jullie heb opgedragen. En luister goed, ik ben altijd bij jullie tot aan de voleinding van de wereld.”
Handelingen 1
Lees: 2Corinthe 5:17b-19 Welke opdracht hebben christenen (heeft de gemeente) volgens Paulus van God gekregen?
“... wanneer de heilige Geest over jullie komt, zul je kracht krijgen, en jullie zullen getuigenis van mij afleggen in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, ja, tot het einde van de wereld.”
Johannes 20
Vind je die opdracht in overeenstemming met de opdrachten hierboven?
“Ik wens jullie vrede.” zei Jezus opnieuw. “Zoals de Vader mij gezonden heeft, zo zend ik jullie.” Bij deze woorden blies Hij over hen: “Ontvang de heilige Geest. Als je iemand zijn zonden vergeeft, zijn ze vergeven; als je ze niet vergeeft zijn ze niet vergeven “. Om wie is het God uiteindelijk te doen, volgens Paulus? Welke van deze verwoordingen spreekt je het meeste aan? (Waarom?)
81
82
Lees 1Petrus 2:9 Over wie heeft Petrus het hier?
Verder met God in de komende week Bijbelgedeelte: Mattheüs 16 Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Wat mij opvalt:
Wat is volgens Petrus de eigenlijke opdracht van de gemeente?
Hoe kun je daar als individuele gelovige aan bijdragen? (vs 1 t/m 5)
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Wat is je conclusie over Gods opdracht? Gebed Ik wil jullie vragen om je gebed de komende tijd in het teken te laten staan, van de beslissing of je belijdenis doet of niet. Vraag jezelf eerlijk af of je bij Jezus en bij zijn gemeente wilt horen.
Teksten om niet meer te vergeten U bent een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilige natie, Gods eigen volk, gekozen om de heilsdaden te verkondigen van Hem die u uit de duisternis geroepen heeft naar zijn wonderbaar licht. 1Petrus 2:9
83
84
Om zelf mee verder te gaan
Om zelf te lezen
Als je in een belijdenisgroep zit wordt het langzamerhand tijd om voor jezelf een keuze te maken. Ben ik er aan toe om belijdenis te doen of nog niet. Voel je volledig vrij er moet niets. De vragen hieronder kunnen je helpen bij het maken van je keuze. Als je die vragen oprecht met ja kunt beantwoorden, dan ben je er aan toe om belijdenis te doen. Andere groepen kunnen deze vragen gebruiken voor individuele zelfreflectie: waar sta ik eigenlijk? Wat wil ik eigenlijk? Of voor groepsgesprek Lees de studies vanaf het begin nog eens door en beantwoord voor jezelf de volgende vragen: Ja
?
Durf ik er op vertrouwen, dat Jezus door God gezonden is om alle mensen en mijzelf op te nemen in een leefgemeenschap met God? (verzoening)? (Les 1 t/m 4) Wil ik een leerling van deze Jezus zijn en blijven en een volgeling worden? (Les 5) Wil ik mij laten leiden door wat de apostelen in de bijbel over Jezus vertellen. (Les 6 en 7) Wil ik alleen, maar ook samen met andere gelovigen in de gemeente de relatie met God blijven beleven en wil ik daarin ook groeien. (Les 8 en 9) Wil ik groeien in mijn relatie met medegelovigen in de gemeente? (Les 10) Wil ik deelnemen aan de opdracht die Jezus aan zijn volgelingen en aan de gemeente gegeven heeft? En wil ik mijn gaven en talenten beschikbaar stellen voor het werk dat God door zijn gemeente in de wereld wil doen? (Les 11 en 12)
Nee
Wat anderen ervan gezegd hebben. De evangeliserende kerk. Jezus Christus is het evangelie dat wij verkondigen.. Hij is ook zelf de Evangelist. Hij is de Apostel van God (Hebr. 3:1), die naar de wereld gezonden is om haar te verlossen. Zoals de Vader Hem gezonden heeft, zo zendt Hij ook ons. Hij roept ons en wij moeten gehoorzamen. Hij zendt ons, dus wij moeten gaan. Evangeliseren betekent deelnemen aan zijn leven en aan zijn dienst voor de wereld. Wereldraad van Kerken bijeen in Evanston 1954
Sociale verantwoordelijkheid. Christelijke sociale verantwoordelijkheid is gefundeerd in de grote daden van God, die geopenbaard is in Jezus Christus. ... Wij zijn niet geroepen om de last van heel de wereld op onze schouders te nemen, maar om naar beste kunnen gerechtigheid, vrijheid en vrede na te streven in de sociale orde. Wereldraad van Kerken bijeen in Evanston 1954
De kerk binnenste buiten Het rijk van het apostolaat (de zending MK) is de wereld, het wezen van het apostolaat bestaat in het oprichten van tekenen van het heil van het Koninkrijk: Shalom (Vrede), het apostolaat wordt uitgevoerd in kerygma (Verkondiging MK) (representatie van de Shalom door proclamatie), in koinonia (gemeenschappelijke deelname aan de Shalom) en in diakonia (demonstratie van de Shalom door bescheiden dienst. ...) De kerk heeft in het geheel geen vaste plaats in deze context, zij gebeurt voor zover zij werkelijk het Koninkrijk verkondigt aan de wereld. De kerk heeft geen ander bestaan dan in het handelen van Christus, dat is zijn apostolaire handelen. J.C. Hoekendijk in International Review of Mission no. 41, (1952)
Vragen Op welke manieren neemt jouw gemeente deel aan Gods werk in de wereld?
Welke van deze vragen zou graag nog willen bespreken met groep?
85
86
Studie
13
De zending van de gemeente: Wat ziet deze gemeente als haar belangrijkste opdracht
Welke Kerk/Gemeente?
Terugblik Mattheüs 16
De identiteit van de gemeente: Welke visie heeft deze gemeente op het gemeente zijn?
Doel Als je belijdenis doet, dan wordt je tegelijk belijdend lid van een plaatselijke gemeente. Soms vinden mensen dat moeilijk. Zij willen hun geloof belijden in de Heer Jezus Christus en niet in een bepaalde kerk. Zij kiezen niet in de eerste plaats voor een kerk, maar voor de Heer. Al die verschillende kerken, dat zegt hen niet zoveel. Iedere kerk heeft wel positieve en negatieve kanten. Waarom moet je nou voor één bepaalde kerk kiezen? Deze vraag is begrijpelijk. Daarom belijd je in de plaatselijke gemeente ook niet je geloof in deze gemeente maar in de Heer. Deze belijdenis is geldig in vrijwel alle christelijke kerken. Je spreekt daarmee uit dat je bij het wereldwijde volk van God, de christenen wilt horen. In het afgelopen seizoen hebben we gezien, dat kiezen voor Jezus je verbindt met andere gelovigen. Samen met anderen beleef je de verbondenheid met God. Je vormt met elkaar een nieuw soort samenleving waarvan de Heer zelf de leiding heeft. De Here Jezus leidt ons naar een intensieve omgang met God en met elkaar. En samen zijn we geroepen om de zending van Jezus in deze wereld voort te zetten. Dat kan alleen in een gemeenschap van christenen die intensief samenleeft. Dat kan in een concrete plaatselijke gemeente. Daarvan zijn er echter heel veel. En ze verschillen op een aantal punten van elkaar. Je wordt dus min of meer gedwongen om te kiezen voor een bepaalde gemeente. Voordat je zo’n keuze maakt wil je natuurlijk weten wat deze gemeente kenmerkt. Over die vraag gaat deze studie.
87
Wat komt daarvan terecht volgens jou?
In welk opzicht wil deze kerk anders zijn dan andere kerken?
Vind je dat jouw gemeente daarin is geslaagd?
88
Onze manier van gemeente zijn. [Kernwaarden] Welke waarden wil deze gemeente hoog houden?[Zie voorbeelden onder: Om zelf te lezen]
Verder met God in de komende week Bijbelgedeelte: Mattheüs 17 en 18 Neem het bijbelgedeelte in ieder geval een paar keer goed door. Wat mij opvalt:
Wat komt daarvan terecht volgens jou?
Wat ik kan toepassen in mijn leven
Wat haal je er uit voor jezelf? Gebed Breng tijdens je momenten met God om beurten je collega groepsleden in gedachten. Wat weet je van hen. Draag hen op in je gebed. Bidt vooral voor elkaar bij de beslissing om belijdenis te doen.
Teksten om niet meer te vergeten Ik zend hen de wereld in zoals U Mij naar de wereld hebt gezonden. Johannes 17:18
89
90
Om zelf mee verder te gaan
Om zelf te lezen Over de zending van de gemeente
Schrijf voor de volgende keer een soort eigen geloofsbelijdenis te schrijven. Je kunt dat doen door je eigen antwoord te geven op de volgende vraag:
Wat betekent Jezus Christus voor jou?
Enkele voorbeelden Het is onze opdracht ongelovige mensen te veranderen in volledig toegewijde volgelingen van Jezus Christus. Willow Creek Community Church
Als gemeente willen we ons geloof zo leven dat anderen ervan opzien en ontdekken dat het leven met Jezus en zijn gemeente meer dan de moeite waard is. Een huis om te wonen ... een huis om te dromen Als door God geaccepteerde en uitgenodigde mensen wil de gemeente een gastvrij kerkelijk dak bieden aan allen die als gast in de omgeving verblijven. Als gemeenschap van met Christus verbonden mensen weten wij ons geroepen om de liefde van God zichtbaar te maken in een respectvolle omgang met elkaar en een open houding naar de samenleving. Vier formuleringen van deelnemers aan een cursus Gemeenteopbouw en identiteit 1996
Wat is het belang van een plaatselijke gemeente voor jou?
91
Het is onze opdracht verloren mensen en groepen te betrekken in de levende gemeenschap met God en zijn volk.
92
Over de manier van gemeente-zijn (Kernwaarden)
Visie en Kernwaarden van de SoW-gemeente Koudekerke:
Tien waarden De Willow Creek Community Church bij Chicago V.S. heeft tien waarden geformuleerd, die richtinggevend zijn voor alles wat er in de gemeente gebeurt. Ik geef ze hier als voorbeeld van een manier van gemeente-zijn. 1. Wij geloven dat bijbels onderricht in de kracht en onder leiding van de Heilige Geest verandering tot stand brengt in individuele gelovigen en in de kerk. Rom. 12:7,- 2 Tim. 3:16,17,- Jac. 1.-23-25 2. Wij geloven dat verloren mensen God ter harte gaan en daarom ook de kerk ter harte moeten gaan. Luc.5:30-32,- Luc. 15, Math. 18:14 3. Wij geloven dat de kerk cultureel relevant behoort te zijn zonder daarbij de zuiver bijbelse leer prijs te geven. 1 Cor.9:19-23 4. Wij geloven dat volgelingen van Christus waarachtigheid en echtheid aan de dag moeten leggen en een vurig verlangen naar voortdurende geestelijke groei. Ef.4:25,26,32, Hebr. 12., l; Fil. 1:6 5. Wij geloven, dat de kerk haar werk moet doen als een hechte gemeenschap van mensen die dienen en daarbij hun geestelijke gaven gebruiken. 1Cor. 12:14; Rom. 12; Ef. 4; Ps. 133 6. Wij geloven dat liefdevolle onderlinge relaties het belangrijkste kenmerk zijn van alle activiteiten van het kerkelijk leven. 1Cor 13; Neh. 3; Luc.10:l; Joh.13:34,35 7. Wij geloven dat mensenlevens het beste tot verandering komen in kleine groepen ('kerngroepen'). Luc 6:l2,13; Hand. 2:44-47 8. Wij geloven dat hoge kwaliteit tot eer van God is en mensen inspireert. Col. 3:17; Mal. 1:6-14; Spr. 27:`17 9. Wij geloven dat kerken geleid moeten worden door hen die gaven van leiderschap hebben. Neh. 1:2; Rom. 12:8; Hand. 6:2-5 10. Wij geloven dat volledige toewijding aan Christus normaal is voor iedere gelovige. 1Kon.11:4; Fil. 2:1-11; 2Cor. 8:7
Evenals andere kerkelijke gemeenten mogen en willen wij gemeente van Jezus Christus zijn.
Ons visioen (hoe wij willen zijn?) Wij willen een open gemeenschap zijn, waarin wij groeien in omgang met en toewijding aan God, de Vader van onze Heer Jezus Christus, en waarin wij groeien in betrokkenheid bij en toewijding aan • elkaar als volgelingen van Jezus Christus • de wereld waarin wij leven, dichtbij en veraf
Onze missie (wat wij hopen te doen?) Wij beschouwen het als een opdracht van God om in deze wereld: • om te zien naar mensen • mensen in woord en daad bekend te maken met het leven in gemeenschap, verbonden met Jezus Christus, de levende Heer, en hen uit te nodigen daaraan deel te nemen
Centrale waarden (hoe willen we dat doen?) • • • • • •
• •
93
bewogenheid met het lot van mensen liefdevol meeleven met elkaar op hedendaagse wijze vorm geven aan het gemeente-zijn erkenning van ieders gaven en ieders roeping tot deelname groei in betrokkenheid en toewijding bij God, bij elkaar en bij de wereld om ons heen erkenning van het belang van deelname aan kleinere gemeenschappen (gemeentegroeigroepen) naast de grote geloofsgemeenschap in de eredienst voor groei in geloof en betrokkenheid en toewijding bij elkaar de stijl van leidinggeven is dienend en toerustend karakter streven naar kwaliteit bij al het werk in de gemeente drukt betrokkenheid uit en werkt aanstekelijk voor anderen
94
95