Terschelling. Liedjes als uitlaatklep. kramagazine. Hannelore Bedert: Jan De Wandel: Ik probeer van elke dag iets te maken. Waai een weekend uit op

okra maandblad van OKRA, verschijnt niet in januari en augustus

JUNI -jaargang 47 nr. 5

magazine

Hannelore Bedert:

Liedjes als uitlaatklep Jan De Wandel: ‘Ik probeer van elke dag iets te maken’ Waai een weekend uit op

Terschelling

Publi-redactioneel

Mobiliteit thuis

Duurzaamheid anders bekeken:

levenslang comfortabel thuis wonen met de juiste zorgmiddelen Niet minder dan 84% van de Belgen, tussen 18 en 65 jaar, wil het liefst oud worden… thuis*, in hun vertrouwde, veilige omgeving. Enige voorwaarde? De juiste zorg genieten! Mensen leven niet alleen langer, ze blijven ook langer actief. We staan op onze onafhankelijkheid en willen zo lang mogelijk comfortabel thuis blijven wonen. Moderne technieken en technologieën spelen hierop handig in. Zo beantwoorden domotica, praktische toestellen, onderhoudsvrije materia-

len,… aan het verlangen naar bewegingsvrijheid. Wie dus vandaag doordacht investeert in zijn woning, maakt er een slimme accommodatie van. Een plek waar heel lang, comfortabel en veilig thuis wonen niet langer een een kwestie van ongelukken vermijden. Een kwestie van droom is. investeren in veiligheid en geluk. Investeren in thuis… een veilige belegging! Neem nu valpartijen op de De traplift: beter voorkomen trap. Vallen doet iedereen, dan genezen. maar ouderen net iets vaker. Vallen heeft voor een senior Het kan zware gevolgen heb- vaak heel nare gevolgen. U ben: hospitalisatie, revalida- kan uw woning, van kelder tie,… Dikwijls gaat dit ook tot zolderverdieping, heel ge‘mobiel-veilig’ gepaard met een toenemend makkelijk gevoel van onzekerheid. maken! De traplift vormt Kortom, investeren in een hierbij dan ook de ideale moveilig, comfortabel huis is biliteitsoplossing. Dat blijkt

uit het gemak van installatie en gebruik, uit de ruime keuze van stijlen en uit het redelijke kostenplaatje. Kortom, de traplift is voor elke trap een duurzame oplossing. Ontdek meer op www.encasa-experts.be Deze rubriek werd gebracht door ThyssenKrupp Encasa, producent en leverancier van trapliften. *Onderzoek Synovate bij 800 Belgen.

ThyssenKrupp Trapliften

Opnieuw vlot de trap op en af! Met een traplift van ThyssenKrupp Encasa.

KIES VOOR SERVICE & KWALITEIT: • Voor elke trap: steil, smal, wenteltrap. • Makkelijk te bedienen. • Heel veilig en comfortabel. • Slechts 1, zeer esthetische, rail. • Geleverd en geplaatst op 1 dag! • 24/24u – 7/7d service. In uw buurt.

Bel gratis

0800 94 365

www.tk-traplift.be

Gratis documentatie Gratis prijsofferte

EDITO

Zomersnoepjes

E

en aardbei en daarna nog een. Langzaam eet ik het bordje leeg, ik geniet van iedere hap. Ik proef de zomer, voel bijna de warmte van de zon op mijn huid, ruik het gras, klaar om te hooien. Zover is het nog niet, de zomer kondigt zich nog maar net aan. En toch kan ik er nu al van genieten, zo tussen drie telefoons, een deadline en een tekst die niet vlot door. Die aardbeien worden zeker nummer een op mijn lijstje van vanavond. Want dat doe ik elke avond, een top vijf opstellen. Ik zoek vijf momenten die de dag de moeite waard maakten. Dingen die me deden glimlachen, mensen die me gelukkig maakten, al was het maar een ogenblik.

Ik zoek vijf momenten die de dag de moeite waard maakten.

Nog even kunnen vertellen over de dag net voor je gaat slapen, de geur die in de lucht hangt na een fikse regenbui, de reactie van je schoonouders als je hen een mooie foto van hun kleindochter bezorgt, de goede babbel met de vriendin die je veel te weinig ziet of hoort, de chocolaatjes die een collega meebracht voor zijn verjaardag, de broer die spontaan aan de deur staat met plantjes, de eerste sla uit de tuin op je bord, het berichtje van mijn moeder die naar Compostela stapt.

Terwijl ik dat lijstje opstel, denk ik niet aan wat de dag zwaar maakte. De regenbui die me eerst helemaal doorweekte, de trein die weer vertraging had, de boze woorden aan de telefoon, de hoofdpijn die me de hele dag achtervolgde. Die dingen zijn er gewoon niet, want ik denk er niet meer aan. Er zijn ook avonden waarop ik denk dat het onmogelijk is om vijf positieve dingen te vinden. Dagen die enkel somber en grijs waren, veel te druk en niemand die tijd had voor een vriendelijk woord - ik ook niet. Toch probeer ik ook dan een top vijf samen te stellen, zeker op zulke dagen. Uiteindelijk merk ik dat ik er toch in slaag, al moet ik iets harder zoeken dan op mooie dagen. Zelfs die ongelukkige dag was toch gelukkig. En met dat gevoel kan ik de dag afsluiten. Zo ben ik er toch in geslaagd om van die lastige dag iets te maken. Iets moois, iets gelukkigs, iets vriendelijks, iets lekkers of iets fijns.

e l e N

✤ Nele Joostens

3

4

32

Terschelling: Een rijke variatie aan fauna en flora, eindeloze stranden, een verrassend duinengebied met daarachter afwisselend bossen en heide, kortom een paradijs voor wandelaars en fietsers.

5

6 OKRA-ZINGEVING

De moed om met beperkingen om te gaan

8 STANDPUNT

Vrijwilligers tegen verzuring

10 OKRA EN BEELD

Jouw cartoon op duizenden affiches!

12 OKRA-ZORG

Samen zorgen voor elkaar

14 PRIKKERTJES 16 CULTUUR

Hannelore Bedert: hier is ze! Verwondering Er was eens Deux jours, une nuit Hamlet vs Hamlet

22 GROEN

Bizarre tuinbloemen en andere rariteiten

24 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS Erin of eruit

26 IK WEET NOG HOE HET WAS Soberheid en tradities gewend

28 MENU

Lekker buiten

30 MET DE KLEINKINDEREN Doe de prehistorie

32 UIT

“En dat zonder een lucifer te gebruiken”

Op zoek naar bessen en de bijenorchis

35 KRUISWOORDRAADSEL 36 LEDENVOORDEEL 38 EEN GREEP UIT DE REGIONALE ACTIVITEITEN

28

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris Van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of [email protected]. Een jaarabonnement kost 20 euro.

Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] | www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 OKRA-ZORGRECHT | Postbus 40 | 1031 Brussel | [email protected] | 02 246 57 72 (van 8 tot 12 en van 13 tot 16 uur, vrijdag van 8 tot 12 uur) | www.okrazorgrecht.be. Ook op Facebook. OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw • PB 40, 1031 Brussel • 02 246 44 37 • fax 02 246 44 42 • www.okra.be, [email protected] Redactie Nele Joostens • Chris Van Riet • Katrien Vandeveegaete Redactieraad Herman De Leeuw • Niek De Meester • Nic Fruru • Piet Hendrickx • Jos Lacroix • Hilde Masui • Dirk Van Beveren • Jan Vandecasteele • Hugo Verhenne Verantw. uitgever Jan Vandecasteele • Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Coverbeeld Johannes Vande Voorde Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto • Sylvain Van Der Guchtlaan 24 • 9300 Aalst • 053 82 60 80 • fax 053 82 60 90 • [email protected] Oplage: 165 541 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. Het juli-augustusnummer verschijnt uiterlijk op 25 juni 2014. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Je kan OKRA-magazine ook lezen via okra.be.

OKRA-MAGAZINE | JUNI 2014

6

OKRA-zingeving

De moed om met beperkingen om te gaan Op zijn 38ste werd hij geveld door een hersentumor en een beroerte. Sindsdien zit Jan De Wandel (54) in een rolstoel en verblijft hij in De Heide in Merelbeke. De band met zijn vrouw Inge en zijn drie zonen blijft maar is anders dan ze hadden gedroomd. Elke dag is een confrontatie met de fatale ommekeer en een zoektocht naar moed om er mee om te gaan.

“I

k was vrij sportief. Ik liep al een paar jaar de 20 km van Brussel. Het was in 1997, ik was 38 jaar en zat op mijn top. Tot ik plots onwel werd tijdens een training. Een scan wees op een kwaadaardige hersentumor. Het is een enorme schok als een dokter je zegt: ‘Jan De Wandel, je hebt kanker’. Mijn wereld daverde op zijn grondvesten. Ik kreeg chemo en bestralingen. Daarna gingen we met onze drie kinderen op reis naar Assisi. Echt een droomreis. Ik kon ook weer werken. Ik was bij de VDAB coördinator van 26 mensen en hielp tientallen mensen met een handicap aan werk. Maar de bestralingen doodden ook gezonde hersencellen en plots kreeg ik een beroerte. Anderhalf jaar lang verhuisde ik van het ene ziekenhuis naar het andere tot ik in een instelling ging wonen. Mijn nieuwe thuis werd De Heide in Merelbeke. Daar is mijn leven stilaan herbegonnen.” De knop omdraaien “De ene dag zit het goed, de andere dag denk ik: jongens, is dat hier voor de rest van mijn leven? Dat is dwaze praat en bitter maar het is de realiteit. En toch wil ik niet cynisch zijn. Ik wil nog een beetje de Jan zijn zoals ik vroeger was al kan het fysiek niet allemaal meer. En dus heb ik me moeten herpakken. Ik zei: ‘Jan, het is vreselijk maar het is gebeurd. Het leven is lief geweest voor jou. Draai nu de knop om en probeer nog wat te genieten’. En ik ben, op mijn manier, weer mensen beginnen contacteren. Langzaamaan kwamen ze zelf af. Doodsbang waren ze waarschijnlijk. Misschien dachten ze: wat voor een spast gaan we daar tegenkomen? Maar dat was niet. Waar ik de energie vind, is niet duidelijk maar ik zeg vaak: ‘Jan, jij moet vooruit’. Mijn vader was ook zo. En hoewel die kracht eens uitgeput zal zijn, probeer ik toch van elke dag iets te maken. Ik had veel geluk met mijn ouders, ben hen erg dankbaar. Mijn vader is twee jaar geleden gestorven, mijn moeder zeer onlangs. Afscheid nemen is een constante in mijn leven. Maar ik kan niet om met de dood. En toch blijft het gebeuren en moet ik er telkens weer door.”


7

Inge en de kinderen “Ik heb ook het geluk dat ik een goede vrouw en drie kinderen heb die nog omkijken naar mij. Dat was niet vanzelfsprekend, zeker in het begin niet. Ik ben de man, de vader van vroeger niet meer. Ik kan niet meer mee voetballen, kan de boodschappen niet meer doen. Ik heb daar schuldgevoelens over. Inge doet enorm haar best om mij zoveel mogelijk te betrekken. Zij brengt verslag uit en in de mate van het mogelijke ga ik eens naar huis. Ik ben heel gelukkig met mijn thuis.” “Wat is de zin van mijn leven? De kajottersboodschap was: als je iets doet voor een ander, krijg je veel terug. Dit gaf mijn leven zin. Nu moet ik omgaan met mezelf, mijn verdriet en mijn beperkingen. En probeer ik nog altijd iets te betekenen voor anderen. Soms vertel ik mijn verhaal in een school, bijvoorbeeld aan toekomstige opvoeders. Ik zie dat zij daar iets aan hebben. Mijn vader, die mij overal naartoe voerde en mijn boodschappen deed, heeft me aangezet een chauffeursgroep op te bouwen. Nu heb ik een groepje van een dertigtal chauffeurs, mijn zorgdragers noem ik hen. Dat zijn in de eerste plaats Inge en mijn kinderen die dat doen uit liefde en vriendschap, niet uit compassie. Mijn chauffeurs monteren me op, elk jaar trakteer ik hen. Ik schrijf ook artikels voor Erica, het boekje van De Heide. Ik ben een schrijver, die taak kan ik aan en ik krijg er de kans toe. Ik ben ook lid van de gebruikersraad, zo kan ik iets betekenen voor mijn medebewoners. De Heide richt zich op de buitenwereld: er is een kerstmarkt, barbecue, een cocktailparty. Dat brengt leven in de brouwerij en daar trek ik me aan op. Ik heb ook prima therapeuten die diepgang brengen.”

Ik probeer nog altijd iets te betekenen voor anderen.

Mijn vader zijn stap “Een instelling is zoals een rusthuis. Je kan er van de ene naar de andere activiteit hollen maar ik heb ook nood aan diepgang. Iets schrijven, een goede babbel, mijn geloof beleven. Wat ik heb meegemaakt, overleef je niet als je niet gelooft. Ik geloof in de kleine dingen van het leven en wil nog wat genieten. Dat is boeddhistisch. Het komt er op aan je niet te verliezen in de drukte, niet in het verlies of de problemen maar in te spelen op de waarden en de mooie dingen die er zijn. Gisteren nog hoorde ik een stap op de gang en ik zeg: mijn vader is daar. Dat was zijn stap. Elke avond kwam hij met zijn kleine stapjes tot hier. Gisteren had ik het gevoel dat hij er weer was. En dan doe ik voort, voilà.” “Ik heb een mooie jeugd gehad. Een droomjeugd. Ik heb ook een schitterende broer. Wat die allemaal heeft gedaan na de dood van onze ouders en hoe hij mij daar samen met zijn en mijn vrouw in betrokken heeft, is fantastisch. Wij dragen zorg voor elkaar, dat kregen we van onze ouders mee. Er is leven na de dood in wat wij doen. En ik hoop dat we dat ook aan onze kinderen kunnen doorgeven. Dat wat hun vader overkwam, een verrijking is. Je ziet dat trouwens al een beetje: onze zoon geeft het liefst zwemles aan mensen met een handicap.” Diepgang “Ik kijk op naar mijn vrouw, mijn kinderen, mijn broer, de vrienden van KAJ en kwb die me nabij blijven. Mijn bezoekers van de woensdagavond: een filosoof, een leraar tai chi, enkele mensen van mijn vroegere joggingclub. Ik maak elke week een nieuwsbrief die ik aan mijn vrienden stuur. Daar steek ik veel werk in. Dikwijls krijg ik daar reactie op wat me heel veel deugd doet. Ik zou graag nog een beetje vooruit gaan. Een beetje zelfstandiger kunnen leven. Mij wat meer integreren in de samenleving. Wat meer diepgang vinden. Leren loslaten. Zin geven aan mijn leven.” “Ik ben een Scheldekind. Ik was een vrij mens, heb veel kunnen doen. Maar er kwam te vroeg een einde aan. Mijn leven nu is denken. Er is nog zuurstof in mijn leven. Hier in De Heide hoor je veel verhalen, gevolgen van dwaze ongevallen of ziektes. Maar iedereen moet verder, op weg naar de essentie, het geluk. Leven is daartoe de weg. Met vallen en opstaan. En met mensen die je vertrouwen blijven geven, wiens deur altijd open staat.”

Tekst Dominique Coopman Foto Lieven Van Assche


8

standpunt

Vrijwilligers tegen

verzuring

Engagementen en belangeloze inzet maken deze samenleving warmer. De vele vrijwilligers van OKRA dragen daartoe bij.

OKRA telt vandaag om en bij de 200 000 leden. Al deze leden hebben elke maand contact met een bestuurslid, dat is bijzonder. Deze wijkverantwoordelijken die binnenkort contactpersonen zullen genoemd worden, staan in voor het maandelijks huisbezoek. Daarbij overhandigen ze OKRAmagazine en de uitnodigingen voor de plaatselijke activiteiten. Soms innen ze deelnamegeld voor een aantal activiteiten en eenmaal per jaar ontvangen ze het lidgeld voor de vzw. Maar nog belangrijker is het persoonlijk contact tussen de contactpersoon en het lid. Velen kijken uit naar het moment dat de contactpersoon langs komt: ze kunnen een hartelijke babbel hebben, een vraag stellen die hen al lang bezig houdt. Voor OKRA blijft dit persoonlijk contact via het huisbezoek van essentieel belang. Zeker voor de oudste leden die stilaan hun vrienden- en kennissenkring zien uitdunnen. OKRA biedt daarop een uitstekend antwoord. Vereenzamen hoeft dus niet dankzij de duizenden persoonlijke contacten, dankzij de talloze activiteiten van OKRA.

Velen kijken uit naar het moment dat de contactpersoon langs komt: ze kunnen een hartelijke babbel hebben, een vraag stellen die hen al lang bezig houdt.

Belangeloos Maar waardeert onze maatschappij dit contact vandaag nog? De duizenden leden van OKRA doen dit wel. Heb je al even stil gestaan bij de vele tijd die bestuursleden, vrijwilligers ook in jouw trefpunt besteden aan OKRA? Gemiddeld organiseert een trefpunt eenentwintig eenmalige activiteiten per jaar. Daarbij komen nog de bestuursbijeenkomsten en de activiteiten die wekelijks of maandelijks plaatsvinden zoals de ontmoetings- en sportactiviteiten en de creabijeenkomsten. Al deze activiteiten vragen veel voorbereiding en dat nemen duizenden vrijwilligers belangeloos op zich. Dit verdient waardering. OKRA stelt zich de vraag of onze samenleving, inzonderheid ‘de politiek’, voldoende waardering opbrengt voor dit engagement. Deze waardering moet zich uiten in een beleid zowel op gemeentelijk, provinciaal, Vlaams als federaal niveau dat de inzet van vrijwilligers ondersteunt eerder dan tegenwerkt. Er wordt veel gesproken over de waarde van het middenveld. Soms roept dat de indruk op dat ook hier het gezegde bewaarheid wordt: ‘luister naar mijn woorden maar zie niet naar mijn daden’. Warme samenleving Het wordt dus een uitdaging om straks de beleidsnota’s van de nieuwe regeringen te toetsen aan wat de plannen zijn om het verenigingsleven te ondersteunen. Ondertussen kan je als lid van OKRA twee dingen doen. Maak wat extra tijd bij het eerstvolgende huisbezoek van je contactpersoon en druk je waardering en dank uit voor hun inzet. Ga eens na of je zelf dienstbaar kan zijn in OKRA. OKRA is een huis met veel kamers waar veel mogelijk is. Je kan er zeker aan je trekken komen en je talenten ontplooien. Zo word je lid van een grote groep geëngageerde vrijwilligers, van een vriendengroep die samen OKRA verder uitbouwen als een krachtige en eigentijdse vereniging. Dat kan jouw antwoord zijn op een samenleving die meer en meer geconfronteerd wordt met eigenbelang en verzuring. Jan Vandecasteele Algemeen secretaris OKRA

© Jürgen Doom


www.volkswagen.be

Rij vol vertrouwen.

De nieuwe Polo. Standaard uitgerust met noodremsysteem. De nieuwe Polo is de enige wagen binnen zijn categorie die standaard beschikt over zowel Front Assist als Multi-Collision Brake. Deze 2 veiligheidstechnologieën remmen voor u in geval van onoplettendheid en kunnen ongevallen voorkomen of de schade beperken. Zo rijdt u met de nieuwe Polo altijd in vol vertrouwen.

Kom hem ontdekken bij uw Volkswagen-verdeler of op volkswagen.be

Lanceringscondities tot 17 juni.

3,4 - 5,0 L / 100 KM • 88 - 114 G CO2 /KM Milieu-informatie (KB 19/03/2004) : www.volkswagen.be

10

OKRA en beeld

Jouw cartoon

op duizenden affiches!

Vat een leuk idee in een treffend beeld. Zo ontstaan cartoons. Zoek deze zomer inspiratie in jouw OKRA-leven, maak er een goede cartoon van en stuur hem op. Wie weet prijkt jouw creatie volgend jaar aan duizenden ramen.

Dit jaar zet OKRA beeld centraal. Overal worden activiteiten georganiseerd rond dit thema en natuurlijk wil OKRA-magazine niet achterblijven. Daarom organiseren we deze zomer een cartoonwedstrijd. Houd je potlood bij de hand, vat die ene gedachte in een intrigerend beeld, breng misschien hier en daar wat kleur aan en stuur je creatie op. Wie weet win jij wel een van onze mooie prijzen en prijkt jouw cartoon volgend jaar op een affiche die naar aanleiding van de Week van OKRA over heel Vlaanderen verspreid zal worden. OKRA, waar 50-plussers zich thuis voelen Uiteraard geven we je nog een thema mee voor deze wedstrijd. OKRA, waar 50-plussers zich thuis voelen, dat moet het onderwerp zijn van je cartoon. De tien beste cartoons verschijnen in het decembernummer van OKRA-magazine. De lezers kunnen hieruit de allerbeste cartoon kiezen. Is jouw cartoon bij de gepubliceerde exemplaren, dan ontvang je een boekenpakket. De cartoon van de winnaar zal bovendien in het najaar van 2015 de affichecampagne van OKRA bepalen.


Wedstrijdreglement • Iedereen kan deelnemen aan deze wedstrijd, mits je je naam, adres en geboortedatum vermeldt. • Iedere deelnemer mag maximaal drie cartoons insturen. • De cartoons moeten handelen over ‘OKRA, waar ouderen zich thuis voelen’. • De cartoons moeten OKRA bereiken voor 1 oktober 2014. Stuur ze naar Chris Van Riet, Cartoon, PB 40, 1031 Brussel of [email protected] met de vermelding cartoon. • Een jury beoordeelt de cartoons anoniem en maakt de winnaars bekend in het decembernummer van OKRAmagazine. De winnaars worden persoonlijk verwittigd. Lezers van OKRAmagazine kiezen hieruit de uiteindelijke winnaar wiens cartoon de affichecampagne naar aanleiding van de Week van OKRA 2015 zal opfleuren.

Pijnlijke voeten? Wet van 8/12/1992:de informatie die u aan ons doorgeeft, kan doorgegeven worden aan derden door onze geautomatiseerde handelingen. U heeft een recht op inzage, verbetering of schrapping, ons per post mee te delen. Foto’s niet-contractueel. Illustratief relaas. Binnen 14 kalenderdagen, te rekenen van de dag die volgt op die van de levering aan de consument, heeft deze het recht om zonder kosten van zijn aankoop af te zien, op voorwaarde dat hij de verkoper hiervan bij een ter post aangetekende brief op de hoogte brengt. Elk beding waarbij de consument aan dit recht zou verzaken, is nietig. Wat betreft het in acht nemen van de termijn, is het voldoende dat de kennisgeving verstuurd wordt voor het verstrijken van deze termijn. Bedrijfsnummer BE 0424.889.197. Terugzending voldoende gefrankeerd. Portokosten niet terugbetaald. Levering binnen de 2 weken tot uitputting van voorraad.

ADVERTENTIE

E

Ogenblikkelijk beterschap

en Zwitsers podoloog heeft als het ware “Wonderzolen”' op punt gesteld. Stelt u zich eens voor, deze zool laat bijna onmiddellijk de problemen en de pijn verdwijnen die u kunt ondervinden met pijnlijke voeten en vooral.... hij verhindert dat ze terugkomen. Probeer deze zolen op ons risico en u zal merken, dat u zich in lang niet meer zo goed ter been gevoeld heeft ! Gedaan met pijnlijke voeten dankzij Swisscozolen Als u last hebt van één of meerdere problemen zoals hierboven beschreven, dan is er goed nieuws voor u. Een Zwitsers podoloog (een specialist op gebied van voetverzorging) heeft echte “Wonderzolen” op punt gesteld : de SwissCo® inlegzolen Ja, u hebt het goed gelezen: een inlegzool die onmiddellijk verlichting brengt en die verhindert dat uw problemen nog terugkomen. Deze uitvinding blijkt zo ongelooflijk dat de firma Dema besloot u de mogelijkheid te bieden om ze te testen gedurende 30 dagen, onder waarborg. Een maand om zelf vast te stellen dat uw pijn verdwenen is en u weer van een optimaal voetcomfort geniet. Hoe werken deze “wonder” inlegzolen ? Deze Zwitserse podoloog heeft ontdekt dat de meeste problemen die u met uw voeten kan hebben allemaal een gemeenschappelijke oorzaak hebben: uw voeten die

Geniet er weer van om te kunnen wandelen en bewegen !

U heeft last van :

l Likdoorns l Eeltlagen l Doorgezakte voeten l Pijnlijke voetzolen l Pijnlijke benen l Verzakking in de voetzool l Pijn in de hielen l Pijnlijke enkels l Krampen l Pijn in de onderrug Pijn in de onderrug

Likdoorns Eeltlagen Knobbels

Pijnlijke benen

Pijnlijke voetzolen

Pijnlijke enkels

Probeer nu Swisscozolen onder garantie Waarom kopen zonder eerst te proberen ? Dit is één van de voordelen van DEMA : u mag een product proberen onder garantie : “Tevreden of geld terug”. Duid uw schoenmaat aan en stuur bijkomende Proefbon terug. Per kerende post zult u uw paar inlegzolen ontvangen, onmiddellijk aangepast aan uw voeten. Glij ze meteen in uw schoenen, doe een paar passen en geniet van uw nieuw loopcomfort. Binnenkort kunt u het niet meer zonder deze zolen stellen. Aarzel niet...profiteer nu van dit proefaanbod, zonder risico voor u, en ontdek wat een Zwitsers podoloog uitgevonden heeft opdat uw voeten u geen zorgen meer zouden baren ! DEMA nv - Av. de l’Expansion 9a - 4432 Alleur Tel. 070/222.067 - Fax. 04/365.90.53 www.dema-gezondheid.be

✁

PROEFBON Krampen in de tenen

terug te zenden naar :

Verzakking of pijn in de voetzool

slecht ondersteund worden in uw schoenen. Met de tijd, gaat uw voetzool doorzakken. Uw voeten worden vervormd en veroorzaken pijn aan de hielen, enkels, kuiten, benen, rug en brengen daarbij komend vaak ook nog pijnlijke krampen teweeg. Uw tenen raken geklemd in uw schoenen, wat tot ondraaglijke pijnen kan leiden. De huid wordt gekweld. Het zachte gedeelte wordt aangetast door de nagels, en u krijgt hoe langer hoe meer last van pijnlijke voeten. Eindelijk van alle problemen verlost ! Gelukkig heeft deze podoloog een inlegzool op punt gesteld die al deze problemen verhelpt. U legt deze inlegzolen gewoon in uw schoenen. Aan de buitenkant zijn ze volledig onzichtbaar. Glij vervolgens uw voeten in uw schoenen. U zult onmiddellijk het verschil merken. Uw voeten zullen zo comfortabel zitten als een baby in zijn wiegje. Dankzij deze inlegzolen vinden de voetbeenderen (bij de meest gevoelige beenderen van het menselijk

Pijn in de hielen

lichaam) hun normale anatomische plaats terug. De tenen liggen nu weer op natuurlijke wijze, zonder hinder te ondervinden. De huid ontspant zich en de voetpijnen verdwijnen.

Mijn gratis geschenk Ontvang gratis deze praktische, vouwbare schoentrekker. Zo hoeft u zich niet langer te bukken om uw schoenen aan te trekken. Ideaal voor op reis!

DEMA n.v.

Av. de l’Expansion 9a - 4432 Alleur

de Swisscozolen te probe, ikrenwens om geen pijnlijke voeten meer te JA hebben. Ik heb begrepen dat indien ik niet

volledig tevreden ben over de behaalde resultaten, ik de zolen binnen de 30 dagen mag terugsturen en terugbetaald zal worden.

Maten van 35 tot 48 n Speciaal Testaanbod : 2 paar voor slechts 39 € + mijn GRATIS Schoentrekker Aanbod geldig tot 31 juli 2013

Mijn schoenmaten ........................................

Naam ....................................................... Voornaam ................................................ Adres ....................................................... .............................. Nr ........... Bus .......... PC ............. Stad ...................................... Tel. ............./............................................. Email ....................................................... OK 224

Dringende bestellingen

N°070/222.067of op internet

www.dema-gezondheid.be Deelname in de verzendkosten : slechts 5 €. Indien u wenst te betalen met Visa of Mastercard, gelieve dan uw kaartnummer en de vervaldatum van uw kaart op te geven. Betaling aan de postbode (+ 4,95 € postale taks) Overschrijving kan ook op n° 196-0144053-63 (IBAN : BE40-1960-1440-5363).

12

OKRa-zorg

Samen zorgen voor elkaar

Haar hele leven zorgde Maria voor haar jongste dochter. “Dat is toch normaal.” Intussen is ze 85 en wonen Maria en Marijke nog steeds samen. Marijke: “Met de hulp van mijn broers en zussen en een beetje professionele ondersteuning, kunnen we onze plan trekken.”

In 1958 werd Marijke Vanden Bremt geboren als jongste van vier, ze was net geen kerstkindje. Maar de vreugde werd al snel getemperd. De dokters schatten haar levensverwachting op achttien maanden. Ze leed aan spina bifida, beter bekend als een open rug. “Ik weet niet veel meer uit die periode”, zegt haar moeder Maria Aerts. “Wel dat mijn collega’s me zeiden dat ik moest ophouden met wenen. Het was een moeilijke periode. Nu kan dat waarschijnlijk wel maar toen kon Marijke in haar rolstoel niet naar een gewone kleuterschool. Zo kwam het dat ze naar een Medisch Pedagogisch Instituut (MPI) ging, op internaat. Elke zondagavond huilde ze als we haar brachten. En ik ook toen zij het niet zag. Daar in die gangen zijn veel tranen van mij achtergebleven.” Marijke vult aan: “Dat veranderde toen papa me op maandagochtend wegbracht, voor hij ging werken. Ook mijn broers en

zus vertrokken op dat ogenblik naar school, dat deed minder pijn. In de instelling volgden ze mij ook medisch op. Ik onderging enkele operaties waarvan ik steeds lang moest revalideren. Daardoor deed ik enkele leerjaren opnieuw. Maar na het zesde leerjaar was er daar voor mij geen mogelijkheid meer om onderwijs te krijgen. Toen trok ik naar Gits waar ik mijn lager middelbaar diploma haalde. Maar daarna kwam ik terug thuis wonen.” Lintmeter op zak Maria: “In die periode werd ik bij mijn baas geroepen. Ik werkte toen op het kabinet van Landbouw. Hij gaf me onder mijn voeten. Eerst begreep ik niet waarom maar dat werd snel duidelijk. Op dat ogenblik moesten minstens twee procent van het totale aantal personeelsleden personen met een handicap zijn. Zo kon Marijke er aan de slag als telefoniste. Ik had nooit gevraagd of er een plek was voor haar.” “Maar ik was er maar amper of werd al ziek”, onderbreekt Marijke. “Enkele maanden na mijn start kreeg ik een aanval van mijn waterhoofd, de druk in mijn hoofd liep op. Ik moest heel dringend een drainage ondergaan. Anders zou ik blind geworden zijn. Ik was maanden out.” Maria: “Ik liep voortdurend met een lintmeter op zak. Als Marijke’s hoofdomtrek toenam, was dat heel zorgwekkend en moesten we onmiddellijk actie ondernemen.” Marijke: “Uiteindelijk heb ik als telefoniste gewerkt en dat doe ik nu nog, deeltijds weliswaar.” Zonder afwasmachine “Mama doet de was en de plas hier in huis. En ze kookt nog elke dag. Ze doet dat goed al vergeet ze soms wel eens iets. Een keer om de veertien dagen komt er een poetsvrouw langs. Mijn broers en zus nemen ook een deel van de zorg op zich. Mijn ene broer komt elke maandag, dan eet hij mee en doet de grote boodschappen. De


OPGEBLAZEN? andere broer komt vrijdag en doet ook een deel van de inkopen. En samen met mijn zus en de kleinkinderen nemen ze de tuin geregeld onder handen. Een paar keer per jaar komt er iemand van een beschutte werkplaats voor het grote werk in de tuin. Maar dat is relatief duur.” “Marijke doet de afwas”, vult Maria aan. “Ja, maar ik zou veel liever een afwasmachine hebben maar dan protesteert mijn moeder dat ik niets meer zou doen in het huishouden”, lacht Marijke.

Warme maaltijden “Een keer per jaar komt hier trouwens iemand van het ziekenfonds langs om na te gaan of we voldoende zorg krijgen, of er dingen zijn die ons extra zouden kunnen helpen en of er nog tegemoetkomingen zijn waarop we recht hebben. Toen ik geopereerd werd aan mijn heup, kregen we wel extra hulp. Dan werd de strijk gedaan en bracht het OCMW warme maaltijden”, herinnert Maria zich. Marijke: “Soms droom ik er wel van om zelfstandig te wonen met ondersteuning maar dat is nu niet aan de orde. Dat is trouwens ook moeilijk te vinden als je nog werkt.” Tekst Nele Joostens Foto Frank Bahnmüller

N

Meer weten? Stuur een e-mail met de code OK1 naar [email protected]

U AT R A

RI

PRIMULAX ondersteunt de darmtransit Op basis van pruim, tamarinde, sporkehout en basilicum. 60 caps CNK 3151-057

24 caps CNK 3151-420

BESTAAT OOK VOOR KINDEREN

EXPERTS IN PHYTOTHERAPY

169675-PPRIMULAX-OKRA-ADV-105x148.indd 1

L

Aangepast vervoer “Extra hulp hebben we op dit ogenblik niet nodig. Als het niet meer gaat, dan ga ik wel naar een rusthuis”, verklaart Maria. Marijke denkt daar een tikkeltje anders over. “Ja, nu gaat het nog maar ik zou graag een beroep doen op een persoonlijk assistentiebudget. Dan kan ik bijvoorbeeld iemand inschakelen om mij te begeleiden als ik eens weg wil. Ik ben nog op zoek naar activiteiten voor tijdens de week, op de dagen dat ik niet werk. Ik ben wel aangesloten bij OKRA en kijk er naar het lijndansen. Maar ik zoek nog extra invulling van mijn dagen. Vervoer is dan vaak moeilijk. Om te gaan werken en om naar het ziekenhuis te gaan, kan ik een beroep doen op een dienst aangepast vervoer. Dat wordt helemaal terugbetaald. Maar als ik privé eens weg wil, moet ik dat vervoer zelf betalen, dat loopt snel op.”

Een opgeblazen gevoel, een gezwollen buik, een harde stoelgang, deze klachten kunnen de pret behoorlijk bederven. Dankzij Primulax kan je deze vervelende ongemakken definitief op je buik schrijven. De formule is samengesteld uit pruim, tamarinde, sporkehout en basilicum, vier natuurlijke bestanddelen die de darmtransit ondersteunen en bevorderen.

O

De Nieuwstraat doen “Voor onze verzorging staan we zelf in. Ik heb hier beneden een badkamer die helemaal toegankelijk is, met een tillift. Mama heeft boven een eigen badkamer. Twee keer per week komt er een verpleegster langs om ons in bad te helpen, zowel mij als mijn moeder”, vertelt Marijke. “We hebben ons wel wat moeten reorganiseren na de dood van papa, nu acht jaar geleden. We hadden een auto, papa reed ons overal naartoe. Hij bracht me zelfs elke morgen naar mijn werk. Nu hebben we geen auto meer. Mama neemt nog wel de bus naar Brussel maar hier in de buurt is niets.” “Wil je een brood, moet je 20 min. wandelen. Mocht ik alleen zijn, ik zou hier niet blijven wonen”, verklaart Maria stellig. “Af en toe moet ik naar Brussel om de Nieuwstraat te doen. Al is het daar natuurlijk niet meer zoals vroeger.”

GIN

Primrose, de natuurlijke oplossing! Zonder nevenwerkingen Zonder toegevoegde suikers Zonder kleurstoffen Lactose- en glutenvrij

[email protected] www.primrose.be

VERKRIJGBAAR BIJ DE APOTHEEK

05/05/1

14

prikkertjes

OKRA zoekt Z’app-lesgevers

Bestel nu de nieuwe Sociale Landkaart

In het najaar lanceert CM de Z’app, een toepassing voor tablet of smartphone. Z’app biedt zorggebruikers en hun omgeving een efficiënte toegang tot het zorgaanbod. OKRA wil dit aanbod ondersteunen via demo’s in de trefpunten.

Ons uitgebreid sociaal zekerheidsstelsel vormt een belangrijk vangnet. De omvang ervan én de verschillende beleidsniveaus zorgen er echter voor dat het hele systeem weinig overzichtelijk is. Al meer dan twintig jaar biedt de Sociale Landkaart hiervoor een oplossing.

Ben jij (of ken jij) iemand die prima overweg kan met een pc en een tablet? Praat je graag en makkelijk voor groepen? Wil je anderen laten genieten van je kennis? Dan ben jij misschien een van onze Z’app-lesgevers. Je kan alvast rekenen op een goede voorbereiding en een aangepaste vergoeding. Op www.okra.be en www.okrazorgrecht. be vind je info over dit aanbod voor een bijzonder vrijwilligersengagement. Daar kan je je ook kandidaat stellen.

Unieke benadering Per thema vind je alle relevante voorzieningen. Iedere voorziening wordt op dezelfde manier ontrafeld: ✤ Wat houdt de voorziening in? ✤ Op hoeveel kan men recht hebben? ✤ Wie kan er gebruik van maken? ✤ Hoe dient men het sociaal recht aan te vragen? ✤ Is beroep mogelijk tegen een genomen beslissing? ✤ Waar kan men terecht voor inlichtingen? Icoontjes maken meteen duidelijk voor welke doelgroep de voorziening bedoeld is: zieken, personen met een handicap, ouderen en mensen met lage inkomens. Bestellen Als CM-lid betaal je de voordeelprijs van 32 euro per jaar voor een abonnement en 42 euro voor een boek, inclusief BTW en verzendingskosten. De normale prijs is respectievelijk 42 en 52 euro. Voor de snelste bezorging surf je naar www.socialelandkaart.be. Je betaalt pas na ontvangst van het boek en de factuur. De digitale toegang ontvang je na betaling. Als je geen internet hebt, kan je het boek ook telefonisch bestellen bij het CM-Infopunt Chronisch Zieken, 078 05 08 05. 2014

Een bestelling is onderworpen aan de algemene voorwaarden en de licentievoorwaarden van Uitgeverij Vanden Broele, die geraadpleegd kunnen worden op www.vandenbroele.be. "Dokter, hoe zit dat met mijn uitkering als mindervalide ?" "Mevrouw, kan ik als langdurig zieke genieten van het sociaal telefoontarief ?" “Waar kan ik terecht om bijkomende kinderbijslag te bekomen voor mijn chronisch zieke dochter ?”

De SOCIALE LANDKAART® draagt ertoe bij dat personen met een handicap, bejaarden en zieken gemakkelijker hun weg vinden in het uitgebreide landschap van de sociale voorzieningen. De editie 2013 van de SOCIALE LANDKAART® behandelt heel wat recente begrippen of ingrijpende wijzigingen zoals:

Alle abonnees van de Sociale Landkaart krijgen ook gratis een digitale versie die periodiek wordt bijgewerkt. • bijkomende welvaartsaanpassingen van de ziekte-uitkeringen; • hervormingsmaatregelen voor pensioenen; • de hervorming van de verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering; • actualisering van het aanbod VAPH; • hervorming van het tijdskrediet; • actualisering van indexbedragen

Nieuwe stukken in deze uitgave: • educatie en zelfzorg als diabetespatiënt; • toelichting bij de overeenkomsten (geconventioneerde artsen); • vervoerskosten bij behandeling; • geschillen en sancties bij de ziekteverzekering; • ondersteuningsplan van het VAPH; • uitbreiding van deel IX. Vrijetijdsbesteding (onder meer toegankelijk reizen).

Deze uitgave is ook beschikbaar via www.vandenbroeleconnect.be ISBN 978 90 496 1065 4

SOCIALE LANDKAART

Dit is het soort vragen waarop de SOCIALE LANDKAART® een antwoord geeft.

Vele rechthebbenden maken geen gebruik van het ruime aanbod aan sociale voorzieningen omdat men ze niet kent of omdat men denkt niet aan de voorwaarden te voldoen of nog omdat men niet weet tot wie zich te richten.

SOCIALE LANDKAART Uw gids bij sociale rechten en voorzieningen

2014 INKOMEN

OUDEREN

ZIEKEN

PERSONEN MET EEN HANDICAP

9 789049 610654

OKRA-MAGAZINE | MEI 2014

331573_CV_SocLandkaart_2014.indd 1

26/02/14 08:52

Vayamundo De Kinkhoorn - Ravelingen en Ol Fosse d’Outh

We hebben voor elk wat happiness! NIEUWE KAMERS

ZOMER 2014: HAPPY FAMILY HOLIDAY

in Vayamundo De Kinkhoorn - Ravelingen

in Vayamundo Ol Fosse d’Outh

• • • •

INBEGREPEN Logement in hotelkamer Opgemaakte bedden en handdoeken Hotelservice Onbeperkte toegang tot het zwembad en het fitnesscenter

Kom kennis maken met onze nieuwe hotelkamers

• • • • • • •

BESCHIKBAARHEID Volgens beschikbaarheid elke nacht Prijs per persoon per nacht

kamer + ontbijt

kamer + halfpension

kamer + volpension

1 nacht

€ 49,00

€ 69,00

€ 80,00

2 nachten

€ 44,00

€ 64,00

€ 75,00

vanaf 3 nachten

€ 39,00

€ 56,00

€ 67,00

•

INBEGREPEN Houdt u Verblijf in half pension Ontbijt van actie, Avondmaal in self-service frisse lucht Dranken inbegrepen tijdens de maaltijden en fun? (water, soft, pils, wijn van het vat) Fossybuffet voor de kinderen Animatieprogramma Onbeperkte toegang tot het fitnesscenter en het waterparadijs Aqua l’O – badmuts verplicht Onbeperkte toegang tot het Fossybos en de kinderboerderij

BESCHIKBAARHEID Aanbod geldig tijdens de Belgische schoolvakanties 2014 prijs per persoon

Volwassene

Kind van 6 t.e.m. 11 jaar

Kind van 3 t.e.m.5 jaar

Kind jonger dan 3 jaar

2 nachten

€ 135,00

€ 41,00

€ 41,00

gratis

3 nachten

€ 198,00

€ 51,00

€ 51,00

gratis

4 nachten

€ 261,00

€ 60,50

gratis

gratis

5 nachten

€ 320,00

€ 68,75

gratis

gratis

6 nachten

€ 382,50

€ 76,50

gratis

gratis

7 nachten

€ 448,00

€ 80,50

gratis

gratis

Supplement single: € 15,00/nacht

RESERVEREN Vayamundo De Kinkhoorn-Ravelingen Zeedijk 290-330, 8400 Oostende 059 70 16 97 of 059 55 27 55 [email protected] www.vayamundoclubs.be

* Supplement single: € 15,00/nacht geen single supplement voor alleenstaande ouders

RESERVEREN Vayamundo Ol Fosse d’Outh Ol Fosse d’Outh 1 6660 Houffalize 061 28 88 01 [email protected] www.vayamundoclubs.be Vayamundo is het nieuwe platform met interessante aanbiedingen van reizen in binnen- en buitenland, daguitstappen, evenementen en koopvoordelen. Bezoek ons en schrijf je in op

www.vayamundo.be

De werken zijn begonnen tot en met juni 2015. Ga naar onze website voor meer informatie!

Vanaf 4 nachten, is het verblijf van kinderen tussen 0 en 5 jaar GRATIS

cultuur

16

muziek

Hannelore Bedert:

Ze zingt met een zekere somberte, over een leven waar niet alles op de gedroomde wieltjes loopt. Na ‘Wat als’ en ‘Uitgewist’ gaat haar derde cd ‘Iets dat niet komt’ eveneens over de grote gevoelens die ze ook zelf tegenkomt. Vandaag staat ze op de grootste podia van België en steekt ze in Nederland haar neus aan het venster.

hier is ze! Hannelore Bedert is net dertig geworden en heeft al een wonderlijke weg afgelegd. In 2007 won ze de Nekka-wedstrijd en het jaar nadien stond ze op het podium in het Sportpaleis. Backstage trok ze haar stoutste schoenen aan en vroeg aan Raymond van het Groenenwoud of hij zin had om op haar eerste album waar ze toen volop aan werkte een liedje mee te zingen. “Alsof het de gewoonste vraag van de wereld was, maar het was wel enorm spannend”, zegt Hannelore daarover. “Hij beluisterde mijn demo-opname, zei ‘ja’ en behandelde me verder als een collega. En dat doet hij nog altijd, op een heel vriendschappelijke en warme manier.”

De singer-songwriter kreeg haar opleiding in de Antwerpse Studio Herman Teirlinck en voelde daar de eerste kriebels, na een opdracht om iets te schrijven dat dicht bij haarzelf lag.

Hannelore: “Dat is ‘Hier ben ik’ geworden, een nummer dat ook op mijn eerste album staat. Toch heeft de Studio mij op dit pad niet gevormd, al wordt vaak gezegd dat de invloed duidelijk merkbaar is. Bizarre kritiek eigenlijk want net de Studio hamert er voortdurend op dat je moet maken wat het dichtst bij jezelf ligt. Hoewel mensen ook al zeggen dat ik al ‘een gevestigde waarde’ ben, voel ik dat absoluut zo nog niet aan. Ik groei nog altijd, zowel in muziek als in teksten en als performer.” Iets dat niet komt Hannelore: “Met deze derde cd ben ik muzikaal een nieuwe weg ingeslagen. Deels onbewust en door veel te spelen en nieuwe dingen te ontdekken, voelt dat als een soort vanzelfsprekendheid. Deels is dat ook bewust omdat ik actief op zoek ben gegaan om dat wat ik zelf graag hoor te vertalen naar mijn eigen muziek, wat geen eenvoudige opdracht was. En ja, het zijn soms sombere liedjes maar zeker niet therapeutisch. Ik vergroot gevoelens en situaties uit om het lied interessant te houden maar die hebben niet zoveel met mezelf te maken. Als het al therapeutisch zou zijn, is het omdat schrijven van liedjes een uitlaatklep is voor mijn gedachten.”

Ook in taal is Hannelore geëvolueerd: opgeschoven van het West-Vlaamse accent naar een fijngevoelige spreektaal, zonder in super-correct Nederlands te verzeilen. Of ze Engelstalige nummers ook ziet zitten? Hannelore: “Ik heb het vroeger wel eens gedaan maar voorlopig hou ik het bij Nederlands. Uiteraard weet ik dat je dan slechts Vlaanderen en Nederland bereikt, maar om het Engels als hefboom te gebruiken om verder de wereld in te trekken, dat is me voorlopig toch een brug te ver. Laat me nu maar liedjes schrijven, ze opnemen en uitbrengen en dan veel concerten spelen. Ik ben daarin realistisch, eerder dan een langetermijnplanner. Al weet je natuurlijk nooit wat er wél komt.” Info www.hannelorebedert.be Tekst Suzanne Antonis


17

BOEKEN Soms sta je versteld over de spitsvondigheid van auteurs. Jess Walter slaagt erin om tijd en ruimte tot één verhaallijn om te buigen, een sublieme verteltechniek.

Verwondering

Ook de moeite deze maand: ✤ Le Coffret Essentiel van Arno

(Warner Music Benelux)

Een ‘must have’ voor alle Arno-fans. Een verzamelbox met 13 cd’s + een bonus met zeldzame opnames, een dvd met live-concert en een boekje over zijn leven en werk. www.arno.be

✤ Decades van Ben Sluijs

& Erik Vermeulen (W.E.R.F.)

Zet een bevlogen saxofonist en lyrische pianist bij elkaar en je krijgt jazz van de bovenste plank. Decades is het derde album en het meesterwerk van dit muzikale duo. www.bensluijs.be

Italië 1962. Maar ook en tegelijk Hollywood vijftig jaar later. Twee locaties, een halve eeuw verschil en toch een verhaal. In 1962 werd de jonge Pasquale Tursi na de dood van zijn vader eigenaar van een klein, verkommerd hotel in een vissersdorp aan de Ligurische kust. Hij woont er samen met zijn zieke moeder en zijn tante. Op een dag ziet Pasquale een schip binnenvaren met op het dek een prachtige vrouw. Het blijkt een jonge Amerikaanse maar doodzieke actrice te zijn. Zij wil haar intrek nemen in het stulphotelletje van de Tursis. In een sprong zit je in Hollywood vijftig jaar later. Een bejaarde Italiaan stapt het kantoor van een filmproducent binnen. Hij is op zoek naar de actrice die hij nooit uit zijn gedachten heeft kunnen wissen. Tussendoor maak je kennis met een rits personages die allen hun rol spelen in de ontknoping van de roman. Denken over tijd Dit is een zeer originele roman. De nieuwsgierigheid neemt toe met elke pagina. Alleen op de laatste bladzijde kom je tot rust. Toch is deze roman meer dan een sterk verhaal. Het lezen ervan is meteen een denkoefening over tijd, over levensmomenten die men heeft laten voorbijgaan, over de glitter van valse roem, over het verleden dat men als een ruïne heeft achtergelaten maar dat toch blijft schitteren. Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne Jess Walter, Schitterende ruïnes, Marmer, Baarn, 2014, 392 blz., 19,95 euro.

✤ The cautionary tales

of M.O. Everett van Eels

Na tien cd’s vol kommer en kwel uit het leven van de Amerikaanse singer-songwriter, worden we met deze elfde al in de titel gewaarschuwd voor nog meer autobiografische droefenis. Toch het beluisteren waard. www.eelstheband.com

Nog moois deze maand Ivo Victoria, Dieven van vuur, De Bezige Bij, Antwerpen, 2014, 238 blz., 19,99 euro. Een bezield epos over de jaren 1980-1990 op ’t Zuid in Antwerpen. Ivo Victoria is een Antwerps auteur in Nederlands dienstverband. Nicci French, Donderdagskinderen, Anthos, Amsterdam, 2014, 378 blz., 24,95 euro. Een Nicci French-roman mag geen enkele zomer ontbreken. Het vierde deel in de Frieda Klein-cyclus. Ook afzonderlijk te lezen. Robert Harris, De officier, De Bezige Bij, Amsterdam, 2014, 445 blz., 24,90 euro. Robert Harris combineert steeds romans met geschiedenis. Dit keer koos hij de affaire Dreyfus in Frankrijk anno 1895 als centrale thema. Meeslepend.


cultuur

18

tentoonstelling

Er was eens Tot november mag je in het Kasteel van Gaasbeek in sprookjes geloven. In de handen van een Brits kunstenaarscollectief wordt het leven van drie historische kasteelbewoners er verbeeld in een magische samenvloeiing van erfgoed, kunst, geschiedenis en fictie. Wat als de stenen konden spreken? Met die vraag gingen de medewerkers van het Kasteel van Gaasbeek en het Britse WildWorks aan de slag om het geheugen van het kasteel en haar bewoners weer tot leven te brengen. “Niet alleen de historische gebeurtenissen maar ook de kleine verhalen achter de honderden voorwerpen en schilderijen die het kasteel bezit”, zegt medewerkster Marieke Debeuckelaere. “Wildworks deed het al eens in 2010 met Kensington Palace in Londen. Dat Enchanted Palace werkte heel begeesterend, zoiets moest met ons kasteel in Gaasbeek ook kunnen.” Het verhalenparcours is opgebouwd rond drie fascinerende figuren die sinds de 16de eeuw het kasteel in bezit hadden en elk een opmerkelijke levensstijl hadden. Marieke: “Met Graaf van Egmond (1522-1568) herbeleven we de wreedheden van de Spaanse Inquisitie en zijn tragische einde op de Grote Markt van Brussel.” In zijn kamers komt van achter het behang dramatische muziek van Jeroen D’hoe die speciaal voor dit project een nieuwe kasteelpartituur componeerde. We horen de laatste brief van de graaf aan koning Filips II en op het dressoir zijn alle rozen onthoofd. Elk detail verwijst hier naar een geschiedenis. Marieke: “Dat doen we ook met het leven van de Italiaanse Paul Arconati (1754-1821) die het kasteel als zomerverblijf had. Hij was een wereldverbeteraar die schreef, droomde en reisde.” Ontelbare brieven zijn gestapeld in een kunstzinnige piramide. Wie aandachtig kijkt, ziet er de Toren van Babel in. Markiezin Marie-Arconati-Visconti (1840-1923) bracht schoonheid in het kasteel. Marieke: “Ze had een affaire met een antiquair die haar mooie voorwerpen leerde kopen en ze restaureerde het kasteel tot een prestigieuze en comfortabele omgeving. Maar ze was ook flamboyant, wat de kunstenaars ertoe aanzette om haar bad vol champagneglazen te stouwen.”

U wordt vriendelijk uitgenodigd Zo val je van de ene verbeelding in de andere en word je in elke kamer gepakt door een mix van avontuur, respect voor het verleden en ontroerende herinneringen. Ook het kasteel speelt een rol. Onderweg is het bevolkt door de oogverblindende jurken van ontwerper Tim Van Steenbergen. “Helaas mogen we ze niet zelf dragen”, lacht Marieke. Ook niet de figuranten – medewerkers en vrijwilligers uit de omgeving van Gaasbeek - die hier dagelijks de verhalen tot leven brengen. Ze nodigen de bezoekers uit om telkens een stap verder te gaan. Zo schuif je mee aan tafel met graven en markiezen, schrijf je in de keuken aan een recept voor wereldvrede en rust je, na een magische reis van anderhalf uur, uit onder een betoverende torenzoldering. Tekst Suzanne Antonis

Info ✤ Once upon a Castle, tot 9 november 2014 in Kasteel van Gaasbeek, Kasteelstraat 40, 1750 Gaasbeek, tel. 02 531 01 30, www.kasteelvangaasbeek.be. Open van 10.00 tot 18.00 uur, gesloten op maandag. Tickets: 10 euro, met korting: 8 euro. Maak kans op een gratis duoticket zie blz. 35.

Ook de moeite Onwaarschijnlijk echt. Magisch realisme en nieuwe zakelijkheid De zesde tentoonstelling in de reeks De Modernen met werk van o.a. Carel Willink, Pyke Koch, Raoul Hynckes, Paul Delvaux, Gino Severini, Charley Toorop en Henri Van Straten. Info Tot 31 augustus 2014 in de Koningin Fabiolazaal, Jezusstraat 28, Antwerpen. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur, zaterdag tot 18.00 uur. Tickets 4 euro; 60+ 3 euro. 27.04 – 02.11.2014

Vijf audioroutes laten je Gent zien door de ogen van mensen die er zijn blijven plakken. Persoonlijke en verrassende verhalen uit de kleurrijke migratiegeschiedenis van Gent.

gent

routes in QU EDAR SE

Blijven plakken, meer dan 50 jaar migratie naar Gent

R DÉ PO SE SE S VA LIS ES

blijven plakken

TA K LD K

v.u.: Annelies Storms, Botermarkt 1, B–9000 Gent affiche: Dooreman & Dams

Info Tot 2 november 2014 in het STAM, Godshuizenlaan 2 te Gent, 09 267 14 00, www.stamgent.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Tickets 8 euro; 65+ 6 euro.

BLUV N PL AK N

ME ER DA N 50 ST AN DO JAA R RE GA TI AT IE LEST ICK ING MI GRNA AR AROU ND GE NT

мы и oс ел

www.blijvenplakkeningent.be affiche 2A0.indd 1

OKRA-MAGAZINE | MEI 2014

5/04/14 13:44

19

FILM

Deux jours, une nuit Sinds Jean-Pierre en Luc Dardenne in 1999 met Rosetta hun eerste Gouden Palm op het Festival van Cannes behaalden, brachten ze om de drie jaar een nieuwe film uit die keer op keer geselecteerd werd voor de competitie in Cannes. Dat is dit jaar niet anders met Deux jours, une nuit. Wanneer Sandra, na enkele maanden afwezigheid wegens een depressie, terug aan het werk kan, stelt de patroon haar collega’s voor de keuze. Ofwel krijgen ze een bonus van 1 000 euro, ofwel keert Sandra terug. Ze heeft een weekend de tijd om haar collega’s te overtuigen voor haar te kiezen. Alweer een sociale film In Deux jours, une nuit volgen de Dardennes Sandra op haar tocht om haar zestien collega’s op te zoeken en hen ervan proberen te overtuigen voor haar te kiezen. Meteen staat het hebben van werk centraal in de film. Werk betekent voor Sandra niet alleen een inkomen maar ook een plaats in de maatschappij. Zij wil opnieuw ‘samen met de collega’s aan het werk’ zoals ze het zelf zegt. Het werk zal haar haar zelfrespect teruggeven. Nu overheerst bij haar een gevoel van nutteloosheid. Het is niet voor het eerst dat de Dardennes het belang van werk centraal stellen. Dat was ook al het geval in Rosetta zodat ze met Deux jours, une nuit de sociale thematiek van hun eerste succesfilm doortrekken. Geen oordeel vellen Wanneer Sandra haar collega’s spreekt, wordt meteen duidelijk dat het om een harde keuze gaat. Deze mensen hebben stuk voor stuk goede redenen om voor het geld te kiezen. Redenen die Sandra best begrijpt want ook zij heeft het inkomen meer dan nodig. Anderzijds speelt bij een aantal van hen ook de solidariteit met Sandra een belangrijke rol. Het blijkt al snel dat deze moeilijke keuze zowel het beste als het slechtste in mensen naar boven kan halen. Herkenbare Dardenne-film Typisch voor een Dardenne-film is Deux jours, une nuit zeer sober gemaakt. Als centraal personage blijft Sandra de hele film in beeld. De Franse actrice Marion Cottilard levert een ijzersterke prestatie door van Sandra een herkenbaar, doorleefd personage te maken. Deux jours, une nuit is een meer dan waardevolle aanvulling van het Dardenne-oeuvre. Tekst Willy Verbestel

In juni in de bioscoop: ✤ De honderdjarige die uit het raam klom en verdween Op zijn verjaardag verdwijnt Allan uit het rusthuis en begint aan een avontuurlijke tocht waarbij hij zich de memorabele momenten uit zijn leven én die van de twintigste-eeuwse geschiedenis herinnert. Prettige film vol absurde humor. (sinds 28 mei) ✤ Starred up De jonge delinquent Eric wordt overgeplaatst naar een gevangenis voor volwassenen waar ook zijn vader opgesloten zit. Een van de beste gevangenisfilms ooit maar wel keihard. (vanaf 4 juni) ✤ The philosophers Niet oninteressante maar ook niet echt geslaagde poging om filosofische theorieën te visualiseren. (vanaf 18 juni)

PODIUM

cultuur

20

Hamlet vsHamlet

Toneelgroep Amsterdam en het Toneelhuis pakken uit met een samenwerking die kan tellen. Beide toonaangevende gezelschappen vroegen Tom Lanoye een nieuwe bewerking te maken van Shakespeare’s Hamlet.

De plot is genoegzaam bekend: de broer van de koning vermoordt de koning, Hamlet’s vader, om met de koningin te kunnen huwen. De jonge Hamlet krijgt van zijn vaders geest de opdracht de laffe moord te wreken maar zijn moeder te sparen. Lanoye maakte niet zomaar weer een vertaling. Hij hertaalde de hele plot naar de samenleving van de eenentwintigste eeuw.

Vertwijfeling en verlamming De meest in het oog springende aanpassing is het feit dat Hamlet vertolkt wordt door een vrouw. De Nederlandse actrice Abke Haring zet een zeer geloofwaardige jonge man neer. Heel fragiel en kwetsbaar maar ook warm en liefhebbend. Ze speelt schitterend de twijfel uit waaraan Hamlet ten onder gaat. De Hamlet van Lanoye is een tussenfiguur. Hij is oud en intelligent genoeg om de machtsverhoudingen aan het hof te zien maar hij is nog zuiver genoeg om zich daartegen te verzetten. Het is precies zijn jeugd die hem voortstuwt. Hij verafschuwt zijn omgeving. Zijn twijfels worden echter zo groot dat hem enkel nog vertwijfeling en verlamming rest. Alleen zijn verbale energie houdt stand tot ook die aftakelt.

Taalrijkdom Regisseur Guy Cassiers toont aan dat de jonge generatie (Hamlet, Ophelia en Laërtes) geen antwoord heeft op de verrotte wereld van haar ouders (Claudius, Polonius, Gertrude). De jongeren gaan ten onder aan paranoia, incestueuze verlangens en morele implosie. Het meest treffend in de voorstelling is de taal van Lanoye. Elk woord is raak gekozen en in de hele voorstelling zit een ritme dat je vooral doet luisteren naar wat de acteurs debiteren. Het visuele wordt bijna bijzaak. De regie van Guy Cassiers laat die taalrijkdom helemaal tot zijn recht komen. Het decor van Ief Spincemaille is zeer functioneel en past zich uitstekend aan aan de sfeer van elke scène. Naast Abke Haring geven ook Johan Van Assche, Katelijne Damen, Marc Van Eeghem en Kevin Janssens hoogstaande vertolkingen weg. Toneelgroep Amsterdam en Het Toneelhuis plannen in de komende twee jaar nog vier coproducties. Het niveau van deze Hamlet vs Hamlet doet ons daar alvast naar uitkijken. Tekst Nic Fruru De voorstelling loopt nog tot 13 juni 2014 onder meer in Gent, Brussel en Kortrijk. Meer info op www.toneelhuis.be.


GEZIENOP

TELEVISIE

Andere boeiende voorstellingen deze maand ✤ Taxi Taxi in het Noordtheater, Sint Nicolaasplaats 3-5, Antwerpen Stond negen jaar succesvol in Londen. Knotsgekke komedie. John is een zelfstandige taxichauffeur met een vrouw in Antwerpen Kiel en een in Hoboken. Hij is al drie jaar een succesvolle, zij het vermoeide, bigamist tot hij op een dag in het ziekenhuis belandt. In de daarop volgende verwarring probeert hij af te rekenen met een eindeloze reeks wijkagenten en twee geërgerde vrouwen. Tot 15 juni, info: www.noordteater.be. ✤ Op(p)aal in Garageteater, Naalstraat 43e, Duffel Deze komedie vertelt het verhaal van het echtpaar David en Mia. David is geobsedeerd om in het Guinness Book of Records te komen en opteert voor een rondje ‘paalzitten’. Mia is bezeten door de viering van haar opalen bruiloft. Als beide gebeurtenissen elkaar dreigen te overlappen, zit het spel op de wagen. Tot 14 juni, info: www.garageteater.be.

www.epitact.com

22

groen

Bizarre tuinbloemen en andere rariteiten Ook alledaagse sierplanten kunnen allerlei eigenaardigheden vertonen. Je hoeft er geen exotische reizen voor te ondernemen om ze te ontdekken, een wandeling in de tuin én open ogen volstaan.


Rosa sinensis.

23

G

evulde bloemen zijn, hoe je het ook bekijkt, afwijkingen. Wie aandachtig door zijn tuin of een park wandelt, valt ongetwijfeld nog meer afwijkingen op. Ze ontstaan vaak spontaan, zonder merkbare aanleiding.

Een plant op een plant op een plant Heb je oude rozen in de tuin, dan heb je ongetwijfeld al gezien dat uit een rozenknop weer een stengel met andere rozenknopjes ontstaat. Dat verschijnsel noemt men proliferatie. Bandvorming of fasciatie is een ander veel voorkomende afwijking die in elke tuin kan ontstaan. Bij sommige planten als de bandwilg, Salix udensis ‘Sekka’ is het een alledaags verschijnsel. Proliferatie komt ook voor op tal van andere planten waarbij op de bladeren broedplantjes ontstaan. Bekend zijn onder meer het zogenaamde kindje-op-moeders-schoot, Tolmiea menziesii, en de broedvarens, Polystichum setiferum ‘Proliferum’ en Asplenium bulbiferum. Het broedblad, Bryophyllum daigremontiana, gebruikt proliferatie in zijn voortplantingsstrategie.

Stampers vervangen meeldraden In de teratologie spreekt men van pistollodie wanneer meeldraden door stampers worden vervangen. Bekend is de pistollodie bij de slaapbol, Papaver somniferum. In de bloem merk je deze afwijking niet zo gauw. Pas als de bloemblaadjes gevallen zijn en de dikke zaaddoos de aandacht trekt, zie je soms dat kleine zaaddoosjes rond de centrale zaaddoos staan als kuikentjes rond een kloek.

Afwijkingen ontstaan vaak spontaan, zonder merkbare aanleiding.

Aardhommels en pelorie Bij zowel vingerhoedskruid, Digitalis purpurea, als bij de bloemen van Delphinium komt soms een pelorische bloem voor. De topbloem is veel groter dan de andere bloemen op de aarvormige bloeiwijze. Bovendien heeft ze de vorm van een schotel. Deze pelorie wordt in stand gehouden door aardhommels en andere hommeltjes met een korte tong. In tegenstelling tot de tuinhommel die een lange tong heeft, geraken aardhommeltjes niet bij de nectar in de diepte van de gewone bloem of in de honingsporen. Tekst en foto’s Ivo Pauwels

Siamese twee- en meerlingen Soms zie je twee bloemen op een stengel terwijl de plant er normaal slechts een produceert. De bloemen zijn bovendien enigszins met elkaar vergroeid. Deze tweehoofdigheid noemt met bicephalodie. Heel mooi zijn de monsterachtige vergroeiingen van de overigens bekende hanenkam, Celosia cristata, die zo zaadvast is dat deze eenjarige zomerbloeier als een heuse soort wordt beschouwd. Hij wordt in tal van tuincentra aangeboden. Bladbloemen Rosa sinensis ‘Viridiflora’ is een monstrueuze vorm van de Chinese roos. Bij deze roos zijn de schutbladeren (achter de gekleurde bloemblaadjes) met elkaar vergroeid tot een groene fantasieroos. Rosa sinensis ‘Viridiflora’ is een erg levenskrachtige afwijking die nog bij tal van rozenkwekers te koop is.

Pelorische topbloem van vingerhoedskruid.

Pioenenbloem met vergroeide meedraden.

Meeldraden worden bloemblad Soms gebeurt het dat meeldraden valse bloemblaadjes worden, zogenaamde staminodiën. Deze afwijking nemen pioenenveredelaars te baat want zo kunnen ze dikke, gevulde bloemen op de markt brengen. Het zijn de zogenaamde Japanse bloemvormen.

Proliferatie bij Roos.


24

de keuze van liesbet walckiers

Erin of eruit Catalanen in Spanje, Schotten in Groot-Brittannië. Verscheidener kan je het moeilijk bedenken. En toch zijn het twee volkeren waarbij hetzelfde leeft.

D

e Schotten trekken in september naar de stembus voor een referendum. Ze moeten zich uitspreken over de vraag of ze bij Groot-Brittannië willen blijven. Bij Engeland dus, zeg maar onder het bewind van Londen. Heel wat Catalanen willen hun voorbeeld volgen en willen ook een referendum over onafhankelijkheid. Los van Londen Schotland heeft al een speciaal statuut met een eigen regering en een regionaal parlement dat bevoegd is voor een aantal niet onaanzienlijke materies. Maar sommigen willen gewoon onafhankelijkheid, noch min noch meer. Historisch zijn er altijd al wrijvingen (om niet te zeggen oorlogen) geweest tussen Schotten en Engelsen. Er is meer: de Schotten voelen zich te weinig vertegenwoordigd in Londen, bijvoorbeeld bij de openbare omroep, de BBC. En vooral - maar dat is natuurlijk niet structureel, dat heeft te maken met de huidige politieke machtsverhouding ze vinden het beleid veel te asociaal. Ze willen meer aandacht voor armoede, werkloosheid en onderwijs. De regering in Londen heeft haar toestemming gegeven voor de raadpleging. Met in het achterhoofd de wetenschap dat het allemaal niet zo eenvoudig is als de nationalisten wel willen voorstellen. En met een stok achter de deur: het Britse pond, zo heeft premier Cameron gedreigd, mag een onafhankelijk Schotland in geen geval meenemen. Dat krijgen ze in Edinburgh en Glasgow niet. Niet evident, op macroeconomisch vlak. Maar dat kan de voorstanders van onafhankelijkheid niet deren. Schotland beschikt over aanzienlijke olie- en gasreserves. Een niet onbelangrijk deel van de opbrengst daarvan moet het afstaan aan de Britse schatkist. Dat zit de Schotten dwars. Ze willen hun eigen rijkdom beheren.

Catalonië heeft sinds de dood van dictator Franco een verregaande autonomie kunnen afdwingen.

Los van Madrid Voor de Catalanen loopt het voorlopig minder vlot, hoewel volgens de peilingen een op de twee inwoners van de welvarende regio voor afscheiding is. Het plan om een referendum te houden is verworpen, zowel door het


hooggerechtshof als - met een overgrote meerderheid - door het parlement in Madrid. De vrees bestaat daar bovendien dat die andere zelfbewuste regio, Baskenland, snel dezelfde weg zal opgaan. Maar de Catalaanse premier Arturo Mas heeft wel meer trucs in zijn doos om de zaak - ook grondwettelijk - door te drijven. Hij weet zich gesterkt door de honderdduizenden Catalanen die op straat zijn gekomen om onafhankelijkheid te eisen. Catalonië heeft sinds de dood van dictator Franco een verregaande autonomie kunnen afdwingen. Zowel wat het gebruik van de eigen taal betreft als op politiek, sociaaleconomisch en financieel vlak. Maar net op dat laatste punt knelt het schoentje. Het oordeelt dat het te veel van zijn inkomsten moet afdragen aan de nationale pot. Met andere woorden, aan de armere regio’s. Daar is discussie over. Nogal wat analisten stellen dat een toekomst los van Madrid economisch niet van een leien dakje zou lopen. Maar de druk van onderuit is sterk. Net als over een onafhankelijk Schotland is Europa allesbehalve enthousiast over een onafhankelijk Catalonië. Dat is wellicht de voornaamste hinderpaal voor de nationalisten. De Europese Unie erkent staten, geen volkeren of regio’s. Dat heeft ze nog eens in krachtige bewoordingen laten weten. Voor een afgescheiden regio is het pleit dus zeker niet gewonnen, met alle economische gevolgen van dien. En naar het lidmaatschap van de euro kunnen ze al helemaal fluiten. Waar houdt het op? Tot waar kan het separatisme gaan, eens de geest uit de fles is? Schotland beroept zich op zijn olierijkdom. Maar het toeval wil dat 67 procent van die gas- en oliereserves zich bevindt in de wateren voor de kust van de Shetlands en een paar kleinere eilanden, Orkney en de Westelijke Hebriden. Samen goed voor zo’n 70 000 inwoners. Ze maken deel uit van Schotland maar er is nu een beweging op gang gekomen om er zich, in geval Schotland onafhankelijk wordt, op hun beurt van los te scheuren. Vraag is uiteraard:

25

is dat leefbaar? De separatisten beweren van wel. Olie en gas zijn geen onuitputtelijke grondstoffen maar de Shetlands zetten alles in op de uitbouw van hernieuwbare energie. Daar is een groot potentieel voor aanwezig. Vooral om wind zitten ze daar in het hoge noorden niet verlegen. En daarnaast is de visserij een belangrijke bron van inkomsten. Overigens, zo zeggen ze, als Monaco, Liechtenstein en San Marino het kunnen, waarom wij dan niet? Momenteel tellen die eilanden haast geen werkloosheid. Het merendeel van de inwoners komt er aan de kost als visser, keuterboer of ambtenaar. Vooral die laatste categorie lijkt wat te voelen voor een derde oplossing in geval Schotland zijn eigen weg wil gaan. Namelijk gewoon bij Engeland blijven. Welkom zouden ze in Londen ongetwijfeld zijn, aangezien ze een derde van de Britse oliereserves herbergen. En meteen kunnen ze niet alleen het Britse pond behouden maar ook binnen de Europese Unie blijven.

Doel van alle separatisten is hetzelfde: een groter deel van de koek binnenrijven.

Bella Venezia Het najaar zal ons leren welke kant het uitgaat, zowel in Schotland als in Catalonië. Wat ook de uitslag mag zijn, de scheiding is zeker niet voor morgen. Intussen zijn er her en der nog andere rijke regio’s die ervan dromen zich af te scheuren van hun armere broertjes. Wat te denken bijvoorbeeld van het mooie en welvarende Venetië? 2,3 miljoen inwoners van de regio Veneto - dat is zo’n 89 procent van hen – hebben zich bij een nietbindend referendum uitgesproken voor de afscheiding van Italië. Nog voor een paar jaar was er een succesvolle partij die pleitte voor een breuk tussen het rijke noorden en het arme zuiden van het land. Intussen is het chaotische politieke panorama in Italië helemaal door elkaar geschud. De Venetianen nemen op hun eentje het thema weer op: terug naar hun prestigieuze verleden, meer dan twee eeuwen terug, toen ze op eigen benen stonden. Zelfs al is het einddoel niet echt onafhankelijkheid, het blijft in al die gevallen uiteindelijk: een grotere hap van de koek binnenrijven. Tekst Liesbet Walckiers


26

ik weet nog hoe het was

Soberheid en tradities gewend Ze groeide op in een groot gezin en houdt daar warme herinneringen aan over. Maar Agnes Pas (74) weet ook nog hoe hiërarchie veel bepaalde tijdens haar jeugd.

A

gnes Pas: “Ik was de negende van elf en een half jaar oud toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Mijn ouders vluchtten meteen van Londerzeel naar het nabije Rossem. Ons huis was immers een mogelijk doelwit omdat het vlakbij lag bij wat nu de A12 heet. We mochten in Rossem in een leegstaand gebouw met boerderij en boomgaard wonen. Door een gat in de haag konden we naar de school, waar mijn vader onderwijzer was. Men vertelt dat ik altijd weende als mijn broers en zussen naar school gingen en ik alleen achterbleef. Toen ik 2,5 jaar was, mocht ik eindelijk mee. Vooral de sfeer herinner ik me: langs het gat in de haag er naartoe en de klas vol kinderen. Maar ik herinner me ook iets ergs. Had ik eens iets vies gedaan, ik weet niet meer wat, zei de zuster: ‘ga je maar laten zien in de klassen van je zussen!’ Mijn oudste zus zat in het zesde leerjaar. Daar moest ik op de deur kloppen en zeggen: ‘Ik moet mij hier laten zien omdat…’ En dan naar mijn zus in het vijfde. Ik ben het nooit vergeten. Had ik iets mispeuterd wat niet kon voor de dochter van de onderwijzer en verdiende ik zo’n vernedering?” Vuile streek “In de oorlog mocht elke boer op zijn boerderij één varken slachten. Wij waren geen boeren maar er werd op ‘onze’ boerderij een varkentje vetgemest en dat


zag ik door een ‘echte’ boer slachten. We leden geen honger. Maar nog diep in mij gegrift is die morgen toen een zus haar eerste communie deed. Moeder was modiste en hield ervan dat wij er allemaal fatsoenlijk uitzagen op zo’n dag. We droegen - net als anderen - nette oorlogsknipsels. We staken de straat over en zagen plots onze voorgevel beschilderd met hakenkruisen! Ik was een kleuter maar het schrikken van mijn vader en de anderen, voel ik nog in mij. Ik besefte niet wat het betekende maar het leek iets ergs. Later wist ik dat vader zich steeds buiten alle politiek hield, dat hij meer een kunstenaar was. Wij waren wel Vlamingen maar was dit dan voldoende voor zo’n vieze streek?” Rond de kachel “Na de oorlog keerden we terug naar Londerzeel, waar ik de lagere school volgde. In het eerste leerjaar zaten we, bij gebrek aan klasruimte, gezellig in het café tegenover het gildenhuis, met de grote kolenstoof in het midden. Een plezante tijd. Vanaf het tweede leerjaar trokken we naar de oude gemeenteschool en kregen we les van zusters Ursulinen. Pas in het zesde jaar konden we naar het nieuwe gebouw. Aan het einde van elk jaar voerden we toneeltjes op. Heerlijke momenten! Ik was snel van aannemen en zonder moeite de eerste van de klas in het eerste en tweede leerjaar. Ik ging met drie kroontjes naar huis. Een groen voor de eerste van de klas, een gouden voor goed gedrag en zeden, eentje voor godsdienst en een stapel boeken bovenop. Maar in het derde leerjaar gaf een mevrouw les die op scheiden stond. Ze mocht het jaar uitdoen maar dan vloog ze eruit. Al in de eerste week zei ze me: en God weet waarom ‘we zullen eens zien maar dat zal dit jaar niet waar zijn dat jij de eerste bent’. Ik durfde er thuis niets over te zeggen. Ik werd inderdaad tweede. Misschien was die eerste

THUISZORGWINKEL

wel knapper dan ik. De onderwijzer was toen heer en meester in de klas, ouders dachten er niet aan om uitleg te vragen.” “In het eerste middelbaar kregen we eens een rare straf. In de naailes hadden we met drie terwijl de juf wegkeek, een strikje rond onze neus gebonden. Onze straf was ‘een brief aan de paus’ schrijven. Dat durfde ik thuis niet vertellen! Een van ons had een overbezorgde moeder. Ze wist van de straf en zei: ‘mannekes, ik zal iets maken en schrijf het dan af met wat andere woorden.’ Onder het strafwerk van de twee anderen stond er ‘afgeschreven!’, bij mij: ‘goed persoonlijk werk!’ Speelde hier dat mijn vader bekend was als schrijver in Londerzeel? Maar ik riep luidop voor heel de klas: ‘afgeschreven!’” Hiërarchische verschillen “Ik zat lang in die sfeer van hiërarchische verschillen, zonder het te beseffen. In onze klas moest de armste de kolen scheppen voor de kachel. Wij mochten het bord afvegen. Vind je dat normaal als je als kind aan de goede kant van de appreciatie zit? Wij gingen met schoenen naar school maar de armsten liepen op klompen. In ons groepje op weg naar huis, liep één kind op klompen. Een van ons zei: ‘jij durft niet overlopen hé, als er ineens een auto komt?’ Dat kind deed dat toch, want het wou zich bewijzen maar ze verloor wel een klomp. Je moet maar in die armoede zitten, in die uitsluiting, heb ik pas later beseft. Kinderen zijn hard voor elkaar. Als zoiets thuis gebeurde, trad vader op. Hij had een onaantastbaar gezag. Ik ben blij dat ik hem later ook in zijn mildheid en ontroering mocht meemaken. Moeder was een kindervriend. Eens per jaar met Sinterklaas gaf zij een feest voor alle kinderen. Dat deed ze tot ze 93 werd.” Geborgenheid van tradities “Wij leefden in een geborgenheid van tradities. Je vastte mee, je bewaarde je chocolade voor na Pasen. Overigens was het soberheid geblazen. Met het minste waren we tevreden en we keken uit naar het stukje Perette op dinsdag en vrijdag bij het ontbijt van brood met margarine. Soms ook een speculaasje. Alleen ’s zondags kwam er goei boter op tafel. De inbedding in het liturgische jaar hoorde bij die sfeer. Streng maar niet erg al moest je verstervingskens doen. En op je eerste communiebank, biddend op je knietjes, wou je toch de braafste en de heiligste worden. En dan de biecht. Sommigen deden het in hun broek van schrik. Als klein kind moest je in een donker kot knielen en dan verschijnt er iemand achter een roostertje en moet je je zonden belijden: twee keer gelogen, twee keer ongehoorzaam, twee keer onkuisheid, al wist je niet eens wat dat was. Op een dag kreeg ik thuis in een kast een lade voor mij alleen. Formidabel! Plots was ik iemand in dat grote gezin, net zoals ik het voelde met mijn eerste communie. Ik mocht naar de patisserie gaan in het dorp en voor deze bijzondere dag het mooiste taartje voor mij uitkiezen. Ik koos een carré confituurke en het voelde geweldig.” Tekst Hilde Masui-Wenderickx

je specialist in incontinentiemateriaal • discreet • deskundig, individueel advies • dankzij staaltjes voorkom je foute aankopen • groot assortiment

TENA Lady de perfecte keuze bij licht urineverlies. Veel vrouwen gebruiken nog steeds inlegkruisjes of maandverband die niet geschikt zijn voor urineverlies. TENA Lady biedt wél comfort en zekerheid bij licht urineverlies. Ze bieden zekerheid door een driedubbele bescherming: • sneller droog dan gewone inlegkruisjes of maandverbanden • een optimale bescherming door de goede pasvorm • effectief tegen geurtjes

ACTIE* tot 25 % korting per pakje

* Geldig op TENA Lady Mini Magic, Ultra Mini, Ultra Mini Plus, Mini en Mini Plus in alle Thuiszorgwinkels van 1 tot 30 juni 2014. De korting komt overeen met € 1 extra korting per verpakking na aftrek van de courante kortingen.

Vraag advies in je Thuiszorgwinkel over het volledige Tena gamma. De adressen van de Thuiszorgwinkels vind je terug op onze website of via 015 28 61 36.

www.thuiszorgwinkel.be

28

menu

Lekkerbu

Kijk eens buiten: de zon schijnt, de vogeltjes fluiten, dan ga je toch niet binnen eten? Met deze vier recepten kan je niet anders dan de wijde wereld intrekken. Of het nu in je tuin is, het park om de hoek of op een ander pittoresk plekje, genieten ga je!

Zonovergoten gehaktbrood met paprikasalsa

Smeuïge aardbeicakejes

Koude tomatensoep met radijsjes

2 gele paprika’s ✤ 2 rode paprika’s ✤ 1 teentje look fijngehakt ✤ 2 el olijfolie ✤ 1/2 kl paprikapoeder ✤ 300 gr rijpe, sappige tomaten ✤ 2 kl balsamico azijn ✤ 1 kl bruine of rietsuiker Was de paprika’s, ontdoe ze van de zaadlijsten en snijd ze in grove stukken. Neem een braadslede en doe er de paprika’s in samen met de olijfolie, look en paprikapoeder. Roer alles goed om en zet in een voorverwarmde oven op 180°C. Snijd de tomaten in stukjes en neem na 30 min. de braadslee uit de oven, roer er de tomaten onder samen met de balsamico, de suiker en zet terug 30 à 40 min. in de oven. Kruid met peper en zout en laat afkoelen.

250 gr aardbeien ✤ 100 gr suiker + 50 gr suiker ✤ 100 gr gesmolten boter ✤ 2 eieren ✤ 200 gr zelfrijzende bloem ✤ 1 zakje vanillesuiker

400 gr rijpe tomaten ✤ 2 el balsamicoazijn ✤ 2 el citroensap ✤ 1 el fijngehakte sjalot ✤ 1 tl zout ✤ 1 tl verse tijm ✤ enkele druppels tabasco ✤ 150 gr zure room ✤ 1 bosje radijsjes in lucifers gesneden

1 kilo gemengd gehakt ✤ 1 ui, fijngehakt ✤ 8 zongedroogde tomaatjes fijngehakt ✤ 1 groot ei ✤ 35 g paneermeel/broodkruim/ chapelure (of meer indien nodig) ✤ enkele takjes verse tijm ✤ 2 el peterselie fijngehakt ✤ naaldjes van 2 takjes rozemarijn, fijngehakt ✤ 1 teentje knoflook, geperst ✤ olijfolie om de ovenschaal in te vetten Meng alles grondig, vet de ovenschaal in en vul met het gehakt. Zet minstens 45 min. in de oven op 180°C (voorverwarmd). Serveer warm of koud met de salsa.

Verwarm de oven voor op 180°C. Snijd de aardbeien in stukken van ongeveer 1 cm. Doe in een potje en giet er 100 gr suiker over. Zet gedurende een uurtje in de koelkast. Klop met de mixer de boter met de rest van de suiker en de vanillesuiker tot deze volledig zijn opgelost. Doe er nu een voor een de eieren bij. Nu mag de bloem erbij. Je zal zien dat het deeg vrij vast is maar dat moet zo. Stop nu met kloppen. Vouw er voorzichtig met een pannenlikker de aardbeien mét de suiker én het eventueel vrijgekomen sap onder. Lepel het deeg in papieren cakevormpjes (vul ze voor 2/3de) en bak ze gedurende 20 à 25 min. in de oven tot ze gaar zijn.

Pureer de tomaten met een mixer of in een blender en duw daarna door een zeef om de pitjes eruit te halen. Voeg er de rest van de ingrediënten aan toe en kruid bij indien nodig. Serveer ijskoud met de radijsjeslucifers.

Tekst en foto’s Ann Vertriest OKRA-MAGAZINE | JUNI 2014

buiten

Droge ogen

29

Makkelijke focaccia 400 gr bloem voor wit brood ✤ 100 gr fijne semola (of gewone bloem) ✤ 2 zakjes droge gist ✤ 1 ½ tl zout ✤ ½ tl suiker ✤ 350 ml lauw water ✤ olijfolie ✤ 75 gr feta ✤ ½ rode ui ✤ enkele takjes rozemarijn ✤ 10 halfgedroogde tomaatjes ✤ fleur de sel Meng in een kom de bloem, semola en het zout. Maak een kuiltje in het midden. Doe de zakjes gist in het water samen met de suiker en klop goed met een vork zodat alles goed is opgenomen. Laat 5 min. rusten. Giet een deel van de natte ingrediënten bij de droge en begin rustig aan te kneden. Voeg geleidelijk het vocht toe en blijf kneden tot je een homogeen, zeer veerkrachtig deeg hebt. Reken 5 min. met een keukenrobot, 10 min. met de hand. Het deeg moet redelijk vochtig en dus plakkerig blijven (natter dan bij brood). Als het moeilijk kneedt met de hand, wrijf je handen regelmatig in met olijfolie. Doe het deeg in een met olijfolie ingewreven kom en dek af met plastiekfolie. Laat een dik uur rijzen. Olie een bakplaat in en bestuif met wat semola. Verwarm de oven voor op 220°C. Klop het deeg terug plat en leg in de bakplaat. Verdeel er de rozemarijntakjes, feta, in dunne reepjes gesneden ajuin en tomaten over en druk alles (zeker de tomaatjes) goed in met je vingers. Besprenkel rijkelijk met olijfolie en bestrooi met een snuifje fleur de sel. Laat opnieuw 30 min. rijzen en bak vervolgens 20 min. in de oven.

Langdurig schermgebruik

,95

€11

Blootstelling aan pollen

Verfrist en verzacht overbelaste en vermoeide ogen Eenvoudig in gebruik, soepele flacon Unieke natuurlijke samenstelling 3 maanden houdbaar na opening

advertentie (liggend).indd 1

08-05-2014 15:18:07

30

met de kleinkinderen

prehistorie Doe de

Honderdduizenden jaren geleden legde de prehistorische mens de basis voor onze moderne noden: voedsel, warmte en werktuigen om gebruiksvoorwerpen te maken en gevaar op afstand te houden. In de tentoonstelling Doe de Prehistorie in het Gallo-Romeins museum namen oma Ria en opa Pol hun kleinkinderen mee op het pad van steen, vuur en vruchten.

“J

Als alle zijdes van de steen mooi gladgemaakt zijn, heeft hij wellicht voor iets gediend.

ullie zijn opgegroeid met de mergelgrotten van Kanne in de achtertuin, je zou dus al een en ander moeten weten over historische voorwerpen die in onze aardbodem kunnen zitten”, begint opa Pol als Amber (13), Benthe (12) en Evelien (11) aan de start van de tentoonstelling staan. In de introductiefilm krijgen de meisjes al een idee van wat hen te wachten staat want Doe de prehistorie wordt hier heel letterlijk opgevat. “We mogen onze schoenen toch aanhouden?” lacht Benthe als ze een prehistorische mens blootsvoets over de rotsen ziet klauteren. Gelukkig begint het veilig, met het sorteren van wat een prehistorisch werktuig is en wat steenafval. “Als alle zijdes van de steen mooi gladgemaakt zijn, heeft hij wellicht voor iets gediend”, zegt Amber tegen haar jongste nichtje, die net een vuistbijltje uit het zand vist maar twijfelt aan de bruikbaarheid ervan. “Ze konden er hout of been mee bewerken, schrapen, boren, zelfs met de scherpe punt een dier slachten”, leest opa onder het lederen informatieflapje. De gloed van vuur De tentoonstelling is verspreid over vier thema’s met de belangrijkste activiteiten uit het leven van onze voorouders. In een workshop mogen de kinderen die zelf uitproberen. De gloed van het vuur lokt hen in de mysterieuze kamer van Martha, de monitrice die voor dit project speciaal overkwam uit de Prehistosite van Ramioul bij Luik, waar vuur maken met steen, pyriet en een tondelzwam dagelijkse kost is. “Ik durf niet!” roept Benthe als ze ziet hoe de vonken op Martha’s hand slaan als ze vuursteen en pyriet tegen elkaar ketst. Oma helpt een handje want het


gaat nu tegen het team van Evelien en Amber dat het wel aandurft om de vonken als een naald op hun huid te voelen. Met wat rasp van de tondelzwam ontstaat er in het schaaltje stilaan een dampende gloed. Martha schudt de inhoud in een nestje van droge grassen en vraagt de familie om daar zachtjes in te blazen. Het vlammetje groeit, tot een kleine vuurzee. “En dat zonder een lucifer te gebruiken”, glunderen de kinderen. “Maar wat duurt het allemaal lang”, merkt oma op. “Vroeger hadden ze toch veel tijd nodig om een keteltje aan de kook te krijgen.” Overleven in de prehistorie Tijd, dat was inderdaad de basis om te overleven in de prehistorie. Als er kleren moesten gemaakt worden bijvoorbeeld want ook vijfhonderdduizend jaar geleden kon het bitter koud zijn. Evelien probeert van stukjes touw een draad te maken terwijl Amber de benen naald zoekt om de dierenvellen netjes aan elkaar te naaien. “Wat een werk”, zucht ze. “Oma controleert of haar kleindochter het kledingstuk stevig genoeg heeft genaaid want het moet een mensenlichaam warm houden én waterdicht zijn. Intussen bekijkt opa welke vruchten eetbaar zijn of hoe ze die door ze te koken verteerbaar en smaakvol kunnen maken. De kinderen trekken een vies gezicht naar de sprinkhanen, gras en eikels op het menu. “Zouden jullie in die tijd willen leven?” vragen oma en opa. “Hemeltje nee”, roept het drietal in koor. “Geef ons maar de vakanties, een gezellig haardvuur en de lekkere maaltijden van oma!” Tekst Suzanne Antonis Foto’s Jürgen Doom

31

De kinderen trekken een vies gezicht naar de sprinkhanen, gras en eikels op het menu.

Info Tentoonstelling Doe de Prehistorie, tot 31 augustus 2014 in het Gallo-Romeins museum, Kielenstraat 15, 3700 Tongeren, 012 67 03 30, www.galloromeinsmuseum.be. Open van 9.00 tot 17.00 uur, weekends en schoolvakanties vanaf 10.00 uur. Tickets: 7 euro, met korting 5 euro, kinderen en jongeren tot 26 jaar: 1 euro.


32

Op zoek naar

bessen en de bijenorchis Eilandbewoners gaan vaak door voor een vrij stug volk met een introvert en ietwat koppig karakter. Achter die harde bast schuilt echter een warme, hartelijke inborst. Ze gooien gewoon niet meteen al hun troeven op tafel. Dat blijkt ook op Terschelling.


E

en rijke variatie aan fauna en flora, eindeloze stranden, een verrassend duinengebied met daarachter afwisselend bossen en heide, kortom een paradijs voor wandelaars en fietsers. Het eiland Terschelling verschilt in vele opzichten van de andere vier bewoonde Waddeneilanden. In minder dan twee uur brengt de veerdienst je naar West-Terschelling, het grootste dorp van het eiland. Met de sneldienst lukt het in drie kwartier. Wanneer je hiervan gebruik maakt, moet je wel de wagen aan wal laten op de bewaakte parking. De vuurtoren Brandaris is de baken die ons naar de kust trekt. Die staat nu midden in het dorp want vier exemplaren verdwenen in het verleden al in zee. Na het aanmeren heerst even een gezellige drukte in de haven. Iedereen wil immers zo vlug mogelijk op zijn vakantiestekje geraken. Geen probleem, zo blijkt. Fietsverhuurders vind je op iedere straathoek. Een taxi huren kan ook. Nog even een plan ophalen bij het VVV-kantoor tegenover de kade en wegwezen. Na een kwartiertje keert de rust weer en heeft de bootlading zich verspreid over het eiland.

Vierhonderd SOS-oproepen Zeesleper Holland ligt aangemeerd in de haven van West-Terschelling. Bezoekers zijn er welkom. Bert Vliegers, kapitein op rust met veertig jaar ervaring: “Deze zeesleper was behalve een reddingsschip ook passagiersschip. Hij voer in vijfentwintig jaar vierhonderd keer uit naar een schip in nood. Bijna tweehonderd oproepen kenden een positieve afloop. De eerste die een oproep beantwoordde, kreeg de opdracht. Zo ging dat. Er was dan ook veel geld mee gemoeid. De berger kreeg tien procent van de scheepslading. Dat ging echt om hoge bedragen.” De Holland werd in 1993 uit de vaart genomen en aanvankelijk ingericht als labo. Daarna werd hij opnieuw in zijn authentieke staat van passagiersschip hersteld. De eersteklas lounge, de marconistenkamer en de stuurhut staan weer strak in de lak. Vandaag is alles computergestuurd en daardoor veel veiliger. Vroeger was de Noordzee ten zuidwesten van Terschelling gevaarlijk gebied. “De zandbanken verplaatsten zich voortdurend. Op de zeebodem ligt een kerkhof van gestrande schepen”, zegt Bert.

33 Het kaaswinkeltje van Pieter Peit’s hoeve.

Zicht op Terschelling bij aankomst met de veerboot.

De vuurtoren Brandaris staat nu in het midden van het dorp West.

Lekker kleinschalig Het fietspad naar West aan Zee loopt door dennenbossen en heidelandschappen van de oost- naar de westkust. Het enige hotel dat West aan Zee rijk is, hotel Sandton Paal 8, ligt verscholen in de duinen. Ideaal voor wie rust zoekt. Zorg ervoor dat je voor donker je hotel bereikt want ’s nachts is het aardedonker in dit natuurgebied. Bij helder weer geniet je wel van een schitterende sterrenhemel. Een ochtendstrandwandeling levert vroege vogels dan weer steevast enkele aangespoelde schatten op. Het strand strekt zich uit over de hele westkust tot op de kop van het eiland, wel dertig kilometer lang. Het dorpje Lies ligt op een twintig minuten fietsen van West-Terschelling. Hier ligt Pieter Peit’s hoeve. Ze maken er boerenkaas. “In niets te vergelijken met de kaas van de melkfabriek”, beweert Rinske. Samen met haar man Cees runt ze al veertig jaar de boerderij met tachtig melkkoeien. “Toen ik trouwde, voelde ik me al snel opgesloten. Dat bracht me op het idee een kaaswinkel te openen waarin ik mijn eigen kaas te koop aanbood. Het verschil met de kaas uit de melkfabriek is dat de onze van rauwe melk

is gemaakt. De melk gaat rechtstreeks van de uier via een buis in de kaasbak. Op die manier komt ze niet in aanraking met gevaarlijke bacteriën wat wel het geval is bij de boerderijen die hun melk laten ophalen. Onze melk hoeft bijgevolg niet gepasteuriseerd te worden. Niet koken betekent ook niet terug afkoelen. Je mag onze kaas dan ook nooit in de koelkast bewaren want dan gaat hij schimmelen. Hij heeft het immers nog nooit koud gehad. De koeien van Terschelling geven precies de smaak door van wat ze eten. Je proeft dus de zoute zee en de aroma’s van de streek en het seizoen. Melk van mei smaakt heel anders dan die van september. De charme van de boerenkaas is juist dat we die eigen smaak kunnen behouden en laten rijpen en alles kleinschalig houden.” In haar kaaswinkeltje verkoopt Rinske exclusieve eilandproducten zoals cranberrykaas maar evengoed ouderwetse Terschellinger koeken en eilandbonbons. Tijdens een rondleiding van maandag tot zaterdag om 10.30 uur kom je alles te weten over het kaas maken en bezoek je ook de boerderij.

Terschelling is een paradijs voor wandelaars en fietsers.

Zorg ervoor dat je voor donker je hotel bereikt want ’s nachts is het aardedonker in dit natuurgebied.

Lekkers van het wad We fietsen nog even door tot Oosterend, het meest oostelijke dorp van het eiland. Oosterend is een van de mooiste en meest authentieke dorpjes van Terschelling. Wil je tijdens je terugtocht optimaal genieten van het wad, kies dan het buitendijks fietspad. Het loopt van WestTerschelling tot Oosterend en geeft bij eb een prachtig beeld van het wad. Geen aanrader bij te sterke wind! Geboren Terschellinger en boswachter Hans Blanken geeft rondleidingen op het eiland door bos en duin per fiets. “Dit eiland bestaat voor tachtig procent uit natuur. Tussen de Noordzee in het westen en de Waddenzee in het oosten hoor en proef je voortdurend de zee. Hier is altijd wind. Op de stranden van het wad vind je een schat aan voedsel zoals blaasjeswier, zeekraal,

Kapitein op rust Bert Vliegers.


34

Het brede strand aan de westkust is liefst dertig kilometer lang. kokkels en kreukels, oesters, mosselen en wulken. De Waddenzee mag niet meer bevist worden. Alleen garnalenvissers kunnen hier nog aan de slag. Die garnalen worden eerst naar Harlingen op het vasteland gebracht en vervolgens verscheept naar de eilanden.”

Gids en boswachter Hans Blanken weet alles over de cranberrypluk.

 Maak kans op een gratis arrangement op Terschelling. Kijk blz. 37!

Rotte cranberry’s De Bessenschuur is nu museum en theehuis maar vroeger sorteerden vlijtige dameshanden hier de cranberry’s of grote veenbessen. De Bessenschuur werd vijfentachtig jaar geleden gebouwd naar Amerikaans model en is vandaag de enige originele Bessenschuur in Europa. Achter de schuur ligt een veldje waar de cranberries volop in het wild groeien. Hans Blanken verklapt ons graag hoe die Amerikaanse cranberry op Terschelling terecht kwam. “Een jutter ontdekte een houten ton op het strand en rolde die eigenhandig het duin over. Want al wat je over het eerste duin brengt, is van jou, zo is de regel. Hij was zo nieuwsgierig naar de inhoud dat hij de ton in de duinen al stuksloeg. Toen hij de inhoud zag, een lading rotte cranberry’s, was hij zo teleurgesteld dat hij de bessen ter plaatse achterliet. Zo verspreidden de cranberryzaadjes zich over het eiland.

Info

Een echt gebeurd verhaal. Terschelling was lange tijd de enige plaats waar je de zure bessen kon vinden. De eilandbewoners verwerken ze in zowat alles wat eetbaar is, van cranberrywijn tot cranberryketchup. De cranberry’s groeien op ‘bessenplakken’, houden van kalkarme grond en natte duinvalleien. Vanaf 20 september worden ze geoogst.” Krakende dennen Een fietstochtje door de dennenbossen is echt zalig en minder winderig. Hans Blanken: “De dennen werden ooit aangeplant door Staatsbosbeheer met de bedoeling ze te rooien en te gebruiken in de mijnbouw. Het is het enige hout dat kraakt dus dat bleek bijzonder handig als waarschuwing want zo konden de kompels tijdig wegkomen bij een naderende instorting. Kort daarna gingen de mijnen echter dicht. De dennen bleven staan. Ze werden geplant in turfputten om ze goed te laten groeien. Wanneer je in de grond spit, zie je de turf nog steken.” Onlangs werd de bijenorchis op Terschelling ontdekt. Tot voor kort was Texel de meest noordelijke groeiplaats van deze bijzondere bloem. Als je haar ziet, snap je meteen waarom ze zo heet. Deze prachtige bloem lijkt sprekend op een bij en verspreidt ook de geur van vrouwelijke bijen. Niet alleen voor ons aantrekkelijk dus. Tekst en foto’s Chris Van Riet

✤ VVV Terschelling, Willem Barentszkade 19a, 8881 BC Terschelling West, +31- (0)562-443000, www.vvvterschelling.nl. Leuke lunch- en dineradresjes: ✤ De Heeren van Der Schelling (Badweg, Oosterend). Of je nu een lekkere kaasfondue, een pannenkoek of gewoon een fijn gebakje bestelt, eigenaar-kok Arno van Veen bereidt alles zelf. Hij woonde vijftien jaar in België en leerde daar de stiel. Dat kan niet misgaan. ✤ Restaurant Caracol, (Molenstraat 7, West) beschikt over een eigen tuintje waaruit ze dagelijks vers plukken. Al het lekkers uit de Waddenzee komt hier op je bord. ✤ In De Duyf (Raadhuisstraat 3, achter het VVV-kantoor in West) kan je terecht zowel voor een lekkere koffie of thee met taart of bonbons als voor een heerlijke lunch. Boek nu het Zilte Zee arrangement in Hotel Sandton Paal 8 in Terschelling. Reserveren via de VVV Terschelling, 0031 562 44 30 00. Bel je nu, dan reserveren we je boottickets met twintig procent korting. Zie ook blz. 37. OKRA-MAGAZINE | JUNI 2014

ledenvoordeel

Win gratis duoticket Met de kleinkinderen gelezen blz. 30? Leren overleven in een dierenhuidje met vuursteen en speer? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 14 euro) voor het Gallo-Romeins Museum in Tongeren. Stuur deze bon vóór 30 juni 2014 naar OKRAmagazine, Gallo-Romeins museum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Gallo-Romeins museum. Info blz. 30. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats: .2014

gent

DÉPOSER SES VALISES

routes in E-mail: QUEDARSE

✁

Telefoon:

27.04 – 02.11

ledenvoordeel

blijven plakken

Win gratis duoticket

v.u.: Annelies Storms, Botermarkt affiche: Dooreman 1, B–9000 Gent & Dams

TAKLDK

MEER DAN 50 RESTANDO JAAR MIGRATIE LEGATI NAAR STICKING GENT AROUND BLUVN PLAKN

Cultuur gelezen blz. 18? Heb je zin in een individuele wandeling met een audiogids of je eigen smartphone? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 14 euro) voor de tentoonstelling Blijven plakken in het STAM te Gent. Stuur deze bon vóór 30 juni 2014 naar OKRA-magazine, Blijven plakken, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Blijven plakken. Info blz. 18.

мы oсели

Naam en voornaam: Straat en nr.: wwPostnr.: w.blijven

✁ affiche 2A0.indd

1

plakkening

Telefoon:

Woonplaats:

ent.be

E-mail: 5/04/14 13:44

ledenvoordeel

Win gratis duoticket Cultuur gelezen blz. 18? Even kennismaken met magisch-realisme en illusionisme in de kunstwereld na Wereldoorlog I? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 8 euro) voor de tentoonstelling Onwaarschijnlijk echt. Magisch realisme en nieuwe zakelijkheid in de Koningin Fabiolazaal in Antwerpen. Stuur deze bon vóór 30 juni 2014 naar OKRA-magazine, Onwaarschijnlijk echt, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Onwaarschijnlijk echt. Info blz. 18. Naam en voornaam: Straat en nr.:

✁

Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

ledenvoordeel

Win gratis duoticket Cultuur gelezen blz. 18? Wat als de stenen konden spreken in het sprookjesachtige Kasteel van Gaasbeek? Maak kans op een van de vijf gratis duotickets (waarde 20 euro) voor de tentoonstelling Once upon a castle in het Kasteel van Gaasbeek en kom erachter. Stuur deze bon vóór 30 juni 2014 naar OKRA-magazine, Once upon a castle, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Once upon a castle. Info blz. 18. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Sudoku Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

36 kruiswoordraadsel ik 5 klein (in samenst.) 9 berg op Kreta 12 grootmoeder 14 projectieplaatje Kruiswoord 6 Bijbelse figuur 17 onaangepast persoon 19 administratie (afk.) 21 Chine2 eventueel 23 poot van een roofdier 25 voegwoord 27 tanden en kiezen HORIZONTAAL 1 op dit ogenblik 5 klein (in samenst.) 9 berg op Kreta 12 1 compagnon 33 muzieknoot 34 lomp persoon 35 land in Zuid-Amerika 1 6 grootmoeder 14 projectieplaatje 15 jonge vent 16 Bijbelse figuur 17 ORIZONTAAL verbruikt 40 uitroep van verrassing 41 voegwoord 42 betaalplaats 43 oponaangepast persoon 19 administratie (afk.) 21 Chinese deegwaar 22 4 9 op dit ogenblik 5 klein (in samenst.) 9 berg25op Kreta 12 grootmoeder 14 projectieplaatje eventueeltegenwoordige 23 poot van een roofdier voegwoord 27 tanden en kiezen 29 m 46 onvoltooid tijd (afk.) 47 wettelijke aansprakelijkheid 5 jonge ventvoorzetsel 16 Bijbelse figuur 17 onaangepast persoon 19 administratie (afk.) 21 Chinecompagnon 33 muzieknoot 34 lomp persoon 35 land in Zuid8 Naties3150 sterk, luid een (muziek) 52 ijsdek aan elk van de polen e Verenigde deegwaar Amerika 22 eventueel 23 poot roofdier 37 mevrouw 39 van verbruikt 40 uitroep 25 voegwoord van verrassing 4127 tanden voegwoord en kiezen r9 voorzetsel in Polen 56 namiddag 57 putje bijroem het 58 rivier Frankrijk 59 zo31 compagnon 34 lomp persoon 35 landin intijd Zuid-Amerika 42 betaalplaats 43 33 muzieknoot opmerking 45 46golfspel onvoltooid tegenwoordige (afk.) 7 mevrouw 39 verbruikt 40 uitroep van 48 verrassing 41 voegwoord 42 betaalplaats 43 op47 wettelijke aansprakelijkheid onderwijs 49 Verenigde Naties 50 sterk, hreeuw 63 kunstmatige inseminatie 64 steuntouw 65 spinnenwebdraad luid (muziek) 52 ijsdektegenwoordige aan elk van 70 in de polen 54 loon 55 rivier in Polen merking 46 onvoltooid tijd (afk.) 47 wettelijke aansprakelijkheid ishing 45 roem 68 muil 69 bakbenodigdheid werking 72 uitroep ter56afkeuring namiddag 57 putje bij het golfspelluid 58 rivier in Frankrijk 59 zogenaamd 61 de polen2 8 onderwijs 49 Verenigde Naties 50 sterk, (muziek) 52 ijsdek aan elk van (afk.) 74 wondvocht 75 eigenzinnig. schreeuw 63 kunstmatige inseminatie 64 steuntouw 65 spinnenwebdraad 67

2

3 5

9

7

1

8 7

4 loon 55 rivier in Polen 56 namiddag 57 putje bij het golfspel 58 rivier in Frankrijk 59 zodesktoppublishing 68 muil 69 bakbenodigdheid 70 in werking 65 spinnenwebdraad 72 uitroep ter genaamd 61 schreeuw 63 kunstmatige inseminatie 64 steuntouw afkeuring 73 te zijner tijd (afk.) 74 wondvocht 75 eigenzinnig. 7 desktoppublishing 68 muil 69 bakbenodigdheid 70 in werking 72 uitroep ter afkeuring 6 apanse parelduikster 4 achter 6 hetzelfde 7 spionagedienst 8 navigatiemid3 te zijner tijd (afk.) 74 wondvocht 75 eigenzinnig. fraai 10 vogel 11 biersoort 13 fotografische term 16 kinderspeelgoed

3

6 4

5 9

8

4 9

1

VERTICAAL 2 boerderij 3 Japanse parelduikster 4 achter 6 hetzelfde 7 8 6 3 ERTICAAL spionagedienst navigatiemiddel 9 uitermate fraai 1026 nadeel vogel 11 biersoort 13 i.e. muur familielid 20 milliliter823 pl. in Oekraïne 24 gooi 28 gat © DENKSPORT PUZZELBLADEN boerderij 3 Japanse parelduikster 4 achter 6 hetzelfde 8 navigatiemidfotografische term 16 kinderspeelgoed 17 zangstem 18 familielid 20 milliliter oort eik 35 patron 36 anagram 37 opening in een7 spionagedienst net 38 faam 40 slee 42 zoek, del 9 uitermate 10 vogel2411 biersoort 13 fotografische term 16 kinderspeelgoed SUDOKU 23 fraai pl. in Oekraïne gooi 26 nadeel 28 gat i.e. muur 30 in orde 32 soort eik iptum 45 griezelig mens 46 regelmaat 48 schaapkameel 35 patron 36 anagram 37 opening net 38 faam 40 slee 4249 roofvogel zoek, 28 gat weg i.e. muur 7 zangstem 18 familielid 20 milliliter 23 pl. in ineen Oekraïne 24 gooi 26 nadeel Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer g0 in 53 vuist 54 oosters bordspel 57 leemte 58 olm 59 tv-spelletje 44 postscriptum 45 griezelig mens 46 regelmaat 48 schaapkameel 49 orde 32 soort eik 35 patron 36 anagram 37 opening in een net 38 faam60 senior 40 slee 42 zoek,in alle kolommen, in alle rijen en in voorkomen roofvogel 51 windrichtingmens 53 vuist 54 oosters bordspel 57 leemte 58 49 roofvogel olm 59 wonen. weg 44 postscriptum 45 griezelig 46 regelmaat 48 schaapkameel e gelegener tijd 66 opening 68 dameshalsbont 71 neon 72 beschut elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

tv-spelletje senior 62bordspel gravure 64 te gelegener tijd59 tv-spelletje 66 opening 6860 senior 1 windrichting 53 vuist60 54 oosters 57 leemte 58 olm 2 3 4 5 6 beschut 7 8 9 10 11 dameshalsbont 71 neon 72 wonen. 2 gravure 64 te gelegener tijd 66 opening 68 dameshalsbont 71 neon 72 beschut Winnaars wonen. april 2014 1

12

2 12

6

3

13 4

17

13

18

28 33

42

2

48

52

2

59

4

60

69

65

73

9

3

N S M A A K L I T E V R O L E A P M A S R T E

49

47

50

50

51

51

58

61

62 67

66

70

74

75

58 62

61

66

17

55

57

65

68 63

71

67

72 68

11

✤ Naar wie gaat de overnachting voor twee personen in Rotterdam? Jeanne Tordeurs uit Koksijde. ✤ Wie krijgt De waarheid over de zaak Harry Quebert? Marleen Van Bael uit Sint-Pieters-Rode, Robert Loosveld uit 167425389 3 4 9 6 8 1 5 2 7 Kortrijk, Emma Hollants uit Wachtebeke, Voortmans uit 852937614 5 1 4 2 9 8 7 3 6 Lanklaar, Paul Lagrain uit Wingene. 986713452 7 2 3 5 4 6 1 9 8 ✤ Naar wie gaat Als de hond het spoor kruist? 291364875 32 Mariette Vanderschueren uit Zaventem, Jozef Sonneville uit 635879241 32 4 7 8 1 5 2 9 6 3 Veldegem, Georges Van de Vijver uit Beveren, Jeannine Cools uit Temse, Erik Haeck uit Heusden. 36 ✤ Wie kan straks vertellen over Niet alle smeerlappen komen uit Wenen? 41 Nicole Steemans uit Kontich, Godelieve De Baets uit Oostakker, Garda Claes uit Wilrijk, Greta Bosman uit Antwerpen, Lisette Tas uit Westmalle. ✤ Wie ontvangt Als de regen niet valt? Paul Hauchecorne uit Aartselaar, Jos Tielens uit Hasselt, Greta De Vijlder uit Sint-Gillis-Waas, Cornelia Van Tichel uit Merksem, Jos Hilven uit Kinrooi. ✤ Wie vindt Een geschenk voor jou in de bus? Godelieve De Vos uit Ninove, Yvonne Vogelaere uit Kontich, Mia Gelens uit Onze-Lieve-Vrouw-Waver, Marie-José Haeck uit Kortrijk, Jan Van Herp uit Nieuwpoort. 63 ✤ Wie kan pronken met het Groot fietsboek Vlaanderen? Francine Mertens uit Sint-Gillis Dendermonde, Christine Wasseuil uit Ronse, Pieter Mees uit Lint, Louis Similon uit Diest, Rosa Vanhaeren uit Hechtel. Oplossing april: watertaxi. Antwoord op de extra vraag: licht kalkhoudende of neutrale grond.

75

71 14

46

46

55

60

70 74

41

54

57

64

36

35

45

49 54

56 59

31

40

40

45

53

53 56

44

48

47

7

43

44

31

30

39

21 26

35

3938

43

20

26

34

37 38

15

25

30

10

21

19

29

33 34

9

15

20

24

29

28

8

25

23

27

37

14

24

22

7

18

23

7

6

19

17

16

2

5

14

72 62

4

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

75

45

9

36

70

56

29

Oplossing kruiswoordraadsel JUNI 2014 © DENKSPORT PUZZELBLADEN T H A N 17M A O L E A E V K G E B I O R E V M I CM RE O Naam: A DK IA AS W A L S Straat O IJAS+DKnr: M A A U WT AN M L Postnr.: A D O OQ RU H O R TKU I C Tel.: T O P G I AS H T Z T

47

S M I C 75A 14 I D A S O A L A U W T D O O H O R K R I ODP A O P M K N U LE E S V N P MG IA EG S HOOFL E C IO KWR S R H AI GL ID A A AEN N E T T E R

R A D A R A R E E T S

O 62K M L S C C H H A E F O O I S E T P B D W

I N M O O I O R D E B O A

D A

4 U L

45

9

I E F W L I E N T T T E E R R E K IWoonplaats: E K E E-mail: R S

36

70

56

P OKRA-lidnummer M E R E O T of T trefpuntnummer: S Vwaddeneiland N F O R T E G A G E O D Hoe E R heet de vuurtoren van West-Terschelling? Schiftingsvraag: H O L E I S E R E I K R E E T K I A G D T P B E K van 0,77 euro toe te voegen! A Vergeet A N niet S eenBpostzegel O E T T E R D W A R S

29

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord JUNI 2014, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 juni 2014. De winnaars verschijnen in het septembernummer 2014. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven).

37

Speel en win

een van deze prijzen Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

KRUISWOORD

3prij1zen Dertig boeken

Het Zilte Zee-arrangement voor twee personen in Hotel Sandton Paal 8 **** in Terschelling (waarde 185 euro). ✤ Inbegrepen: • • • • • •

Een verblijf van drie nachten inclusief uitgebreid ontbijtbuffet Fiets met zeven versnellingen gedurende het hele verblijf VVV fietsen wandelkaart van Terschelling Toegang tot een van de gemeentelijke musea Lunch in een strandpaviljoen naar keuze Terschellinger Schoudertas

■ Vijf exemplaren van Schitterende ruïnes van Jess Walter (waarde 19,95 euro). ■ Vijf exemplaren van De officier van Robert Harris (waarde 24,90 euro). ■ Vijf exemplaren van Dieven van vuur van Ivo Victoria (waarde 19,99 euro). ■ Vijf exemplaren van Donderdagskinderen van Nicci French (waarde 19,95 euro). ■ Vijf exemplaren van BBQ-vis met Peter De Clercq (waarde 6,99 euro). ■ Vijf exemplaren van Logeren en genieten aan de Belgische kust (waarde 14,99 euro).

Ook niet-winnaars kunnen dit Zilte Zee-arrangement boeken. Dit arrangement biedt je een comfortabel viersterrenverblijf in Sandton Hotel Paal 8. Het hotel is prachtig gelegen op de duinen aan het strand. Met het Zilte zee-arrangement heb je de keuze uit twee tot zeven nachten. De hoger vermelde prijs geldt voor drie nachten. Reserveren via de VVV Terschelling, 0031 562 44 30 00. Bel je nu, dan reserveren we je boottickets met twintig procent korting.


U HOORT NIET MEER ZO GOED? Kom langs voor een gratis hoortest!

GRATIS hoortest

Bij aankoop* van een hoortoestel

1 jaar GRATIS batterijen *start proef vóór 30/09/2014

Bel ons voor info of een afspraak: Limburg 011 21 39 78 • Turnhout-Mechelen-Waas&Dender 015 27 77 47 • Vlaams-Brabant 016 20 84 84 Thuiszorgwinkel Midden-Vlaanderen 09 242 43 44 • West-Vlaanderen 051 23 34 94

www.aurilis.be Zo hoort het. OKRA-MAGAZINE | JUNI 2014

39

Een greep uit het regionale aanbod ✤ Antwerpen

✤ Vlaams-Brabant

■ Daguitstap naar de Voerstreek Een volledig uitgewerkte daguitstap op maat van de oudste leden 16, 17 en 18 juni 2014 Diverse opstapplaatsen

■ Cursus elektrisch fietsen 18 juni 2014 om 14.00 uur Dienstencentrum Meander, J. Vanderstraetenstraat 275 in Sint-Pieters-Leeuw Info: André Moestie, 02 377 56 01

■ Creadag Maken van een gevlochten handtas, bloemen en sieraden met koffiepads 17 juni 2014 om 9.30 uur CC Zwaneberg (zaal 4), Heist op den Berg Info: [email protected] ■ Gewestelijke fietstocht 22 km fietsen in en rond Nijlen 17 juni 2014 om 14.00 uur Gemeentestraat 13, Nijlen ■ Wandelcriterium regio Kempen drie bewegwijzerde wandelroutes van 4 tot 13 km (combinaties mogelijk) 17 juni 2014 te Wechelderzande en 1 juli 2014 te Olen van 8.00 tot 14.00 uur Voetbalstraat (Wechelderzande) en Missestraat (Olen) ■ Bedevaart naar Oostakker 18 juni 2014 van 10.00 tot 17.30 uur Inschrijven via regiosecretariaat Mechelen ■ Sportfeesten Tornooi met sport- en volksspelen in teamverband 19, 24 en 30 juni 2014 en 3 en 9 juli 2014 van 14.00 tot 17.00 uur Poederlee, Vosselaar Sint-Jozef, Geel Larum, Dessel Witgoor en Meerle ■ Gewestelijke fietstocht 20-25 km afgepijld fietsen 26 juni 2014 vanaf 13.00 uur Parochiezaal De Goede Herder, Mechelsesteenweg, Sint-Katelijne-Waver ■ Sport en spel 3 juli 2014 vanaf 14.00 uur Parochiezaal Ruisbroek-dorp

■ Voordracht Waardig ouder worden door Manu Keirse 18 juni 2014 om 14.00 uur Parochiezaal, Assestraat 2 in Essene Info: Laurette Royemans 02 582 06 33 ■ Sportdag 19 juni 2014 vanaf 10.00 uur De Keyt, Kerkendijk, Messelbroek ■ Zoektocht Hoegaarden ontdekken met de OKRA-zomerzoektocht Vanaf 20 juni 2014 Dienst Toerisme, Houtmarkt 1, Hoegaarden ■ Cursus elektrisch fietsen 25 juni 2014 om 14.00 uur Parochiezaal, Lindestraat, Herne Info: Paul Peeters, 02 376 54 01 ■ OKRA Energiek Premies energiezuinig materiaal en tips in en rond het huis 8 juli 2014 om 15.30 uur De Moriaan, Witteweg 20, Alsemberg Info: Marcel Goris, 02 380 26 69

■ Daguitstappen naar Saint-Omer Verschillende dagen in juli 2014 Info: OKRA regio Brussel 02 555 08 30 ✤ West-Vlaanderen ■ Toeren in de Moeren Sneukelroute voor fietsers en wandelaars 17 juni 2014: regio’s Ieper en Tielt 18 juni 2014: regio’s Ieper en Roeselare 19 juni 2014: regio’s Kortrijk en Oostende 20 juni 2014: regio’s Brugge en Oostende Aanvangsuur van 9.30 uur tot 10.30 uur Vertrekplaats: sportzaal KTA, SintElisabethlaan 4 in De Panne Inschrijven in trefpunt of via het regiosecretariaat ■ Instuif disco-lijndans 26 juni 2014, 14.00 uur Zaal Ter Beke, Gitsestraat in Roeselare ■ Instuif disco-lijndans 27 juni 2014, 14.00 uur Zaal de Gilde, Kruisstraat 16 in Izegem ■ Provinciaal petanquetornooi 4 juli 2014, 13.30 uur. Aanmelden en samenstellen van de tripletten tussen 12.15 uur en 13.15 uur Sportcentrum Lichtervelde, Sportlaan 8 in Lichtervelde Inschrijven via de petanqueclub van je trefpunt ■ Zomerwandeling 7 juli 2014, 14.00 uur Start aan lokaal Kartouchke, Ingelmunstersestraat 8 in Emelgem Info: Oswald Strobbe, 051 30 52 64

itstap De ideale dagu familie met vrienden of

✤ Limburg ■ Provinciale zomerwandeldagen Zoniënwoud 17 en 19 juni 2014 Info via regio ■ Provinciaal kubbtornooi 24 juni 2014 van 9.30 tot 16.30 uur Grasvelden aan de wuft Hoogveld, tegenover huisnummer 26 in Wijchmaal-Peer ■ Bezoek Lens en Rijsel Culturele uitstap naar Louvre-museum in Lens en bezoek aan Rijsel 25 juni 2014 om 7.00 uur, vertrek in Lommel Info: Stan Bresseleers 011 55 14 41 ■ Provinciaal kubbtornooi 26 juni 2014 van 9.30 tot 16.30 uur Voetbalveld Beukenhof, Sint-Lambrechts-Herk

Beleef het

mijnverleden Bezoek de

authentieke gebouwen Ontdek de

ondergrondsimulatie

✤ Oost-Vlaanderen ■ Dansinstuif 20 juni 2014 om 13.30 uur GC Hoogendonck Nijverheidslaan, Waasmunster

www.mijnmuseum.be Elke dag open tussen 10 en 16 u. Info: [email protected] - 011 42 15 52

MIJN MUSEUM B E R I N G E N

Pack me dan!

U wilt alle voordelen van mobiel bankieren? Maar tegelijk persoonlijk advies in onze kantoren. Vraag uw gratis pack Belfius Pulse Start nu aan!

Gratis: zichtrekening • bankkaart(en) • 2 spaarrekeningen • onze mobile banking apps • internet banking + persoonlijk advies!

Verkrijgbaar in onze kantoren of via onze app.

Belfius Bank NV, Pachecolaan 44, 1000 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCCBEBB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.

Terschelling. Liedjes als uitlaatklep. kramagazine. Hannelore Bedert: Jan De Wandel: Ik probeer van elke dag iets te maken. Waai een weekend uit op

Recommend Documents