GEMEENTE HARLINGEN Voorstel aan de gemeenteraad van Harlingen *GR15.00105* GR15.00105
Onderwerp:
Behandeld in Gezamenlijke commissie Mens & Bestuur en Omgeving Datum Commissie 2 december 2015 Agendanummer 13 Datum Raad 16 december 2015 Agendanummer 13 Opsteller R. Jungen Telefoonnummer 14 0517
Deelname Zonnepark Harlingen
Te besluiten om 1. Deel te nemen aan de coöperatie Zonnepark Harlingen U.A. en 330 zonnepanelen af te nemen op het moment dat 50% van het totaal aantal zonnepanelen verkocht is. 2. Vervolgens de electriciteit voor het Hannemahuis in te kopen bij de aan het Zonnepark gelieerde Greenchoice.
Inleiding De laatste tijd neemt het aantal signalen vanuit de maatschappij en rijksoverheid toe om lagere overheden, met name gemeenten te stimuleren om te komen tot innovatieve projecten op het gebied van duurzame energie, waarbij overheden worden uitgedaagd om buiten de bekende paden te treden, teneinde de achterstand die op dit terrein is in te halen. Daarbij wordt dan vooral gedoeld op zonne-energie. Coöperatie Zonnepark Harlingen U.A. (uitgesloten aansprakelijkheid) is een coöperatie opgericht door bedrijven uit Harlingen met als doel de gemeente duurzamer te maken. Een coöperatie is een bijzonder soort vereniging met leden (lees: de eigenaren van de zonnepanelen). De coöperatie is er voor haar leden en niet voor zichzelf. De winst blijft binnen de coöperatie. De coöperatie wordt opgericht met uitsluiting van aansprakelijkheid voor de leden (U.A.). De leden zijn daardoor niet aansprakelijk voor de door de coöperatie geleden verliezen. Alleen het inleggeld kunnen de leden kwijtraken. Door middel van zonne-energie moet de stad Harlingen een duurzamer gezicht krijgen. Iedereen krijgt de gelegenheid om aan het park deel te nemen, in het bijzonder de inwoners van de binnenstad van Harlingen. Iedere deelnemer, particulier of zakelijk, kan inschrijven voor een willekeurig aantal panelen. Naast de aanschaf van de panelen en de deelname aan de coöperatie kan ook de opgewekte energie, via Greenchoice, afgenomen worden.
GEMEENTE HARLINGEN Het feit dat Zonnepark Harlingen subsidie vanuit de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE+) toegekend heeft gekregen en daarnaast een lening heeft gekregen van zowel de Triodosbank als vanuit het Fûns Skjinne Fryske Enerzjy (FSFE) geeft aan dat het plan solide is. In bijlage I wordt dieper ingegaan op een aantal kernbegrippen die van toepassing zijn op het Zonnepark. Beoogd effect Een duurzame gemeenschap, het bieden van een alternatief voor zonnepanelen op particuliere panden in de binnenstad. Argumenten 1.1
Daarmee draagt de gemeente bij aan de opwekking van duurzame energie in de gemeente Harlingen. De gemeente Harlingen koopt zijn energie op het moment al duurzaam in. Nu kan ook gezegd worden dat deze energie in Harlingen zelf met zonne-energie wordt opgewekt. Het Zonnepark heeft bij ons aangegeven dat uit de informatieavonden en gesprekken blijkt dat een groot aantal potentiele coöperatieleden op de start van het Zonnepark wachten. Gezien de voorbeeldfunctie van de gemeente Harlingen, hecht de coöperatie veel waarde een deelname. Het Zonnepark start pas met de uitvoering van het plan op het moment dat 50% van de zonnepanelen verkocht is. Met de deelname steunt de gemeente het initiatief en neemt het de voortrekkersrol op zich.
1.2
De deelname past binnen de gemeentelijke ambities voor duurzaamheid. zoals omschreven in de duurzaamheidsnotitie 2015. In de duurzaamheidsnotitie 2015 van de gemeente Harlingen staat aangegeven dat de gemeente initiatieven voor het duurzaam opwekken van energie toejuicht en het Zonnepark ondersteunt. Daarbij is de intentie uitgesproken om 10% van haar elektrisch verbruik via het Zonnepark af te nemen en de mogelijkheden en haalbaarheid hiervan te onderzoeken. De mogelijkheden zijn verkend en de haalbaarheid is onderzocht. De bevindingen hiervan staan vermeld in de financiële bijlagen.
1.3
Het park biedt een alternatief voor zonnepanelen op historische panden in de binnenstad. Het rendement van zonnepanelen op je eigen dak blijft gunstiger in vergelijking tot deelname aan het Zonnepark. Daarbij hangt het er echter wel sterk vanaf hoeveel je eigen verbruik is, wat het beschikbaar dak oppervlak is en hoe dit oppervlak gesitueerd is. Echter, het plaatsen van zonnepanelen in de binnenstad wordt vaak niet toegestaan in verband met de monumentale en beeldhistorische waarde. Dit terwijl sommige
GEMEENTE HARLINGEN inwoners wel graag duurzame energie op willen wekken en/of tegen een goedkoop tarief af willen nemen. Daarnaast is de salderingsregeling (zie bijlage 1) niet een eeuwig durend recht. De minister heeft bekend gemaakt dat de regeling in 2017 onder de loep wordt genomen. De kans bestaat dat er net als in Duitsland en België een twee tarievenstelsel voor het salderen in de plaats komt. Hiermee zal het rendement op eigen dak lager worden. Voor deze inwoners biedt het Zonnepark een alternatief. Deelnemers uit de binnenstad krijgen dan ook als eerste de kans om zonnepanelen van Zonnepark Harlingen aan te schaffen. 1.4
Deelname aan het Zonnepark levert de gemeente rendement op. Uit de financiële bijlagen blijkt dat deelname niet alleen duurzame voordelen biedt, maar ook nog rendement oplevert. Daarbij is uitgegaan van een bescheiden scenario. Vanuit nationale regelgeving is het helaas niet mogelijk de energie te salderen met de eigen energierekening alsof de panelen op het eigen dak staan. Wel bestaat er de mogelijkheid om met een verlaagd energiebelastingtarief (ook wel postcoderoos genoemd) een deel van de energiebelasting uit schijf 1 te salderen. Deze regeling is per 1 januari 2014 van kracht gegaan en kan alleen gebruikt worden door particulieren in de zogenoemde postcode roos. Echter, gezien de exploitatie van het Zonnepark blijkt deze regeling niet haalbaar. In plaats daarvan maakt Zonnepark Harlingen gebruik van een andere regeling, dit betreft de regeling SDE+. Hierbij wordt niet gebruikt gemaakt van een postcoderoos, in feite zou geheel Nederland kunnen investeren in het Zonnepark Harlingen. De SDE+ regeling compenseert het verschil tussen de kostprijs voor het opwekken van grijze stroom en groene stroom en geeft het plan een sterke financiële basis.
1.5
Het Zonnepark koopt grond van de gemeente en dat levert de gemeente een financieel voordeel op van € .1 . Het Zonnepark, oftewel de 4100 zonnepanelen, wordt geplaatst op ruim 1,8 hectare grond op industrieterrein Oostpoort te Harlingen. De kavel wordt door de gemeente verkocht aan het Zonnepark en levert de gemeente een financieel voordeel op. Daarbij is door het College bij het bepalen van de grondprijs rekening gehouden met de huidige economische situatie en een gebruiksbeperking door de aanwezigheid van nutsleidingen (zakelijk recht Vitens en het Wetterskip). De aangeboden grondprijs bevindt zich aan de onderkant van de gebruikelijke vraagprijs voor een kavel die niet in het zicht en/ of aan water ligt. Daarnaast heeft de gemeente een vergunning afgegeven waarvoor leges geïnd gaan worden. Na 15 jaar besluit de coöperatie hoe verder te gaan, eventueel worden de zonnepanelen verkocht. Daarom worden de zonnepanelen op demontabele stellages geplaatst. Op dat moment komt de grond weer beschikbaar voor andere economische activiteiten. Het Zonnepark past binnen het bestemmingsplan.
GEMEENTE HARLINGEN 1.6
Hiermee zet Harlingen zich op de kaart. Het initiatief is uniek in Friesland aangezien geen enkel park van deze grote en op deze wijze, zonder grootschalige financiële steun van de lokale overheid, eerder is opgezet. Dat het initiatief uniek is blijkt ook uit het feit dat Zonnepark Harlingen de al eerder genoemde SDE+ subsidie toegekend heeft gekregen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld initiatieven in Leek en Leeuwarden, die beiden een afwijzing hebben ontvangen.
1.7
Het Zonnepark levert maatschappelijk nut op. Ten eerste zorgt het Zonnepark voor werkgelegenheid. Het park moet worden gebouwd en beheerd en dit zal onder andere gedaan worden door mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt. Daarnaast is het een technische opwekcentrale die ook onderhouden moet worden. In combinatie met het windpowercenter, de zoet/zoutwater energieomzetting op de afsluitdijk, de oliemolen op Oostpoort (welke weer opgestart gaat worden) en een Liquefied Natural Gas (LNG) installatie in de haven wil het Zonnepark een belangrijke rol spelen in de educatie en voorlichting met betrekking tot het opwekken van duurzame energie. Een Zonnepark is bij uitstek het middel om te laten zien dat Harlingen met de toekomst bezig is.
2.1
Het is toegestaan om voor 10%, buiten de energie inkoop via de VFG, elders in te kopen. De gemeente koopt op dit moment zijn energie in door een collectieve inschrijving via de VFG. Het is toegestaan om, daarnaast, voor 10 procent energie elders in te kopen. De aanschaf van 330 panelen staat gelijk aan deze 10 procent en is ongeveer net zoveel als het totale energieverbruik van het Hannemahuis per jaar.
2.2
Daarmee koopt de gemeente energie voor het Hannemahuis in die duurzaam binnen de gemeente is opgewekt. In feite kan men zeggen dat met de aanschaf van de panelen en de inkoop van energie bij Greenchoice, het Hannemahuis van schone energie vanuit Harlingen wordt voorzien. En aangezien er voor het Hannemahuis monumentale beperkingen gelden is het mede gerechtvaardigd dat de gemeente als goede voorbeeldgever panelen van het Zonnepark afneemt. De prijs van de energie blijft bij de overgang naar Greenchoice hetzelfde als bij de inkoop via de VFG (zie bijlage VI). Dit terwijl de energie dan in Harlingen duurzaam wordt opgewekt. Het verbruik van de EAN code (European Article Number) van het Hannemahuis wordt daarvoor overgezet naar Greenchoice. Elke gas- of elektriciteitsaansluiting in Nederland heeft zijn eigen EAN-code (welke onder andere is voor de administratieve afhandelingen).
GEMEENTE HARLINGEN
Kanttekeningen 1.1
Er is een klein financieel risico. Ondanks dat er bij de financiële analyse rekening is gehouden met een bescheiden scenario, bestaat er een kleine kans op dat het rendement toch lager uitvalt dan waar nu rekening mee wordt gehouden. In bijlage III, IV en V zijn verschillende s e ario’s doorberekend. Uit elke berekening blijkt dat het park hoe dan ook rendement op blijft leveren. Gezien de subsidie vanuit de SDE+ en de leningen van de Triodosbank en het FSFE kan van een zekere robuustheid gesproken worden. Met name de SDE+ subsidie geeft het plan een solide financiële basis. Daarnaast heeft ook Greenchoice aangegeven dat ook zij een bepaalde hoeveelheid zonnepanelen af willen nemen, hetgeen de potentie van het park aangeeft.
Financiën De ge ee te Harli ge erkoopt . € . . De gro de op Oostpoort he
² gro d aa de oöperatie à € e gee oek aarde eer.
per
²=
De gemeente koopt 330 van de 4.120 in het park te plaatsen panelen. zo epa ele x € =€ . Deze € is als olgt opge ou d: - ee kapitaali re g a € per pa eel totaal € . ; - ee erstrekte geldle i g a € per pa eel € . . Vanaf de oplevering van het park wordt rente (2,5% op jaarbasis) vergoed over de verstrekte geldlening. De kosten van de aanschaf van de panelen worden verrekend met de kostprijs van de benodigde kavel. De financiële doorrekening van de business case laat een positieve cash-flow zien vanaf 2016, zodat vanaf 2016 de geldlening in 15 jaar wordt afgelost. Na deze 15 jaar, wanneer de SDE+ subsidie afloopt, besluit de coöperatie hoe verder te gaan. Er wordt een rendement van 3,6% verwacht. Eventueel worden de zonnepanelen en de grond dan verkocht. Een andere optie is dat de grond niet verkocht wordt en het park stroom blijft opwekken. Beide opties leveren rendement op. Daarnaast koopt de gemeente duurzame elektriciteit bij Greenchoice in die door de zonnepanelen zijn opgewekt. De prijs van de energie blijft bij de overgang naar Greenchoice hetzelfde als bij de inkoop via de VFG. Een compleet overzicht van het verwachte rendement e de fi a iële risi o’s is te i de i de fi a iële ijlage . Communicatie De gemeentelijke deelname wordt in samenwerking met Zonnepark Harlingen bekend gemaakt. De deelname zal voor promotionele doeleinden worden benut.
GEMEENTE HARLINGEN Uitvoering Het Zonnepark start pas met de uitvoering van het plan op het moment dat 50% van de zonnepanelen verkocht is. Wanneer dit percentage gehaald is schaft de gemeente de panelen pas definitief aan en wordt hiermee lid van de coöperatie. Mocht het percentage niet gehaald worden, dan bestaat de kans dat het plan alsnog niet wordt uitgevoerd. Daarnaast wordt aan Greenchoice gevraagd om een concrete aanbieding te doen voor het elektrisch verbruik (EAN code) van het Hannemahuis. Relevante documenten Eerder genomen besluiten:
Harlingen duurzaam verder, duurzaamheidsnotitie 2015 (18 februari 2015)
I trekke eleids ota’s: Gevolgen ander beleid: Bijlagen I Kernbegrippen Zonnepark Harlingen II Financiën Zonnepark III Financiële doorberekening a IV Financiële doorberekening b V Financiële doorberekening c
Harlingen, 10 november 2015 Burgemeester en wethouders van Harlingen, de secretaris, de burgemeester J.S.W. Ozenga
W.R. Sluiter
GEMEENTE HARLINGEN Besluit van de gemeenteraad van Harlingen Onderwerp:
Deelname Zonnepark Harlingen
DE RAAD VAN DE GEMEENTE HARLINGEN Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 10 november 2015
Besluit 1. Deel te nemen aan de coöperatie Zonnepark Harlingen U.A. en 330 zonnepanelen af te nemen op het moment dat 50% van het totaal aantal zonnepanelen verkocht is. 2. Vervolgens de electriciteit voor het Hannemahuis in te kopen bij de aan het Zonnepark gelieerde Greenchoice.
Besluit aangepast
Vastgesteld door de raad in zijn vergadering van 16 december 2015
, de voorzitter
, de raadsgriffier
