Tekst bij de compilatie van de diverse lezingen 1 Digitale frankering, een nieuwe, eigentijdse manier van frankeren. We kennen al het frankeren door het plakken van een postzegel, het plaatsen van een machinestempelafdruk, het gebruiken van een port-betaald-regeling en daar is nu de manier van digitaal frankeren, EasyStamp, bij gekomen.
2 Achtereenvolgens kijken we naar: • Wat is digitale frankering, wat heb je er voor nodig, hoe is de frankering opgebouwd en voor wie is het product bedoeld; • De invoering van EasyStamp en de pilots die er aan vooraf gingen; • Het dagelijks gebruik van EasyStamp; • Ontwikkelingen van digitale frankering elders.
3 Digitale frankering is een frankering die tot stand is gekomen met behulp van een softwarepakket. Wat heb je voor digitale frankering nodig: • het softwarepakket EasyStamp. Verkrijgbaar voor € 49,95 op het postkantoor. Het pakket bestaat uit een CD met het programma, een handleiding en een smartcard (lijkt op een telefoonkaart) met een reader (plastic hoesje waar de kaart in kan, met snoertje voor aan de pc). • een PC, Windows 98 is voldoende, en een printer; gewoon van de Aldi; • een internetverbinding. Om blanco zegels (autorisatiecodes) te kunnen laden. • een bankrekening. Het frankeertegoed wordt automatisch per doorlopende machtiging afgeschreven. • vellen of rollen met etiketten en/of enveloppen.
4 Hoe ziet nu zo'n digitale frankering er uit. We kijken eerst naar de frankering in enge zin. Die is als volgt opgebouwd: Indicia (2 dimensionale matrixcode) verdeeld in vier blokjes met daarin de: • gegevens van de afzender (postcode en licentienummer); • gegevens van de geadresseerde (postcode en huisnummer); • datum van aanmaak van de frankering en het porto-bedrag; • een digitale handtekening/autorisatiecode. In welk blokje wat staat is mij niet bekend. Daarover heb ik geen informatie kunnen krijgen. Digitaal gefrankeerde post heeft een afdruk die door de in de indicia opgeslagen informatie slechts één maal te gebruiken is. Zo'n afdruk is dus uniek. Digitaal gefrankeerde post hoeft door de aangebrachte datum ook niet ontwaard (gestempeld) te worden. Rechts van de Indicia zien we de FIM-code (twee maal drie streepjes) die gebruikt wordt om tijdens het opzetproces deze post uit te selecteren. Indicia en Fim-code vormen samen het machine leesbare gedeelte van de frankering.
1
Behalve het machine leesbare gedeelte zie je ook nog het logo van de TPG, de datum, de postcode en het huisnummer van de geadresseerde,de landsnaam en het porto-bedrag. Eventueel kan bij de afdruk links nog een logo of slogan van de afzender worden opgenomen. Bij de afdruk van de adressering wordt de KIX-code geplaatst. In een van de volgende dia's zien we hier een voorbeeld van.
5 Zo ziet digitaal gefrankeerde post er uit. Er zijn afdrukken gemaakt op enveloppen en op etiketten.
6 Voor wie is digitale frankering nu bestemd: Het is bestemd voor particulieren die veel post versturen en voor het midden- en kleinbedrijf. De voordelen van digitale frankering zijn: • je hoeft geen postzegelvoorraad te hebben; • je hoeft ook geen 'dure' frankeermachine te leasen of aan te schaffen; • je hebt een goede beveiliging door het gebruik van pincodes; • digitale frankering heeft een professionele uitstraling. Er zitten ook nadelen aan digitaal frankeren: • je krijgt geen korting op de tarieven zoals bij het gebruik van een frankeermachine; • het gebruikt is, zoals we straks zullen zien, best wel bewerkelijk; • de afdruk kan vlekken (inktjet-printer) en maakt zo een smerige indruk; • het pakket is vrij duur.
7 Op 18 oktober 2001 werd het pakket EasyStamp door de PTT ingevoerd. De slogan: 'likken wordt klikken' doet toch wat vreemd aan in een periode waarin we al rijkelijk voorzien zijn van zelfklevende zegels. Ook daar hoeft niet bij gelikt te worden. In de reclamecampagne werd gesteld dat Nederland het eerste land in Europa met digitale zegels was. Deutsche Post zei bij de gelijktijdige de promotie van haar pakket StampIt hetzelfde.
8 Bij de brief die aan relaties in het midden- en kleinbedrijf werd gestuurd zat bijgaand formulier en een lolly, met op de achterkant de tekst: om het af te leren. Dus weer het niet meer hoeven te likken aan een postzegels als trigger.
9 Voorafgaand aan de invoering van EasyStamp hebben vanaf september 2000 de volgende 4 Pilots plaatsgevonden:
2
E-Stamp – De pilot werd gehouden in het westen van het land. Er deden ca. 100 zakelijke en 25 particuliere deelnemers aan mee. • het frankeertegoed werd via internet gedownload; • het programma kon alleen voor binnenlandse post worden gebruikt; • het Amerikaanse bedrijf stopte in november 2000 de activiteiten wegens tegenvallende resultaten. De pilot was toen voorbij en het pakket kon niet doorontwikkeld worden tot een product voor de Nederlandse markt.
10 De tweede pilot is die met het programma Hyperstamp. Deze pilot werd gehouden in het westen met ca. 75 zakelijke deelnemers. • het frankeertegoed werd bijgeschreven op een zgn. smartcard die met behulp van een kaartlezer aan de pc kon worden aangesloten; • het programma kon alleen voor binnenlandse post te gebruiken; • Hyperstamp is uiteindelijk door ontwikkeld tot het programma EasyStamp.
11 De derde pilot was die met Simply Postage in Rotterdam, West-Brabant en Zeeland. De pilot werd gehouden tot november eveneens met ca. 75 zakelijke deelnemers. • het was een combinatie van Hyperstamp met een zegelprinter met ingebouwde weegschaal (Simply Postage) van Neopost; • de frankering werden op fluorescerende etiketten geprint.
12 Voor de laatste pilot werd software gebruikt van Stamps.com. De pilot vond plaats in Noordoost-Nederland, van november 2000 tot 9 maart 2001. Er waren ongeveer 200 zakelijke en 50 particuliere deelnemers; • het frankeertegoed werd op een centrale server in de VS opgeslagen; • dit programma was ook voor post naar alle EU-landen te gebruiken; • de frankering werd direct via de eigen printer op de enveloppe of etiket geprint; • de gebruiker moest bij het printen wel online zijn; • het printen van een aanvullende frankering (bijv. bij een te lage frankering) was mogelijk.
13 Omdat ik zelf aan deze pilot heb meegedaan wil ik iets laten zien over het maken van een frankering. Hier zie je het openingsscherm van het programma Stamps.com – pilot 4. We klikken op de middelste tabblad-greep: Print postage.
14 We komen nu het in scherm waar we een frankering kunnen maken voor een brief. • het adres van de afzender staat al ingevuld; • de afzender kan aangeven of het afgedrukt moet worden of niet; • het adres van de geadresseerde moet in het rechtervak worden ingetypt of kan uit een adresboek worden gehaald;
3
• •
vervolgens moet het land van bestemming worden aangegeven (rolmenu), het envelopje en de grootte van de enveloppe worden geselecteerd (rolmenu), en het gewicht worden ingevoerd; daarna kan (eventueel een voorbeeld van) de frankering worden geprint.
Nu wordt de frankering samen met de gegevens van de geadresseerde en eventueel de gegevens van de afzender, afgedrukt op de enveloppe. In de definitieve versie is het mogelijk de gegevens van de geadresseerde niet af te drukken. Dit zul je doen bij het gebruik van vensterenveloppen. Ook is het mogelijk een groep adressen te selecteren waardoor je een aantal afdrukken tegelijk kunt maken. Dit doe je bijv. bij een mailing.
15 Je kunt de afdruk en gegevens van de geadresseerde ook op etiketten afdrukken. Dat kun je doen wanneer je een enveloppe gebruikt die niet door de printer kan. In plaats van het envelopje selecteer je nu de grote enveloppe en het etikettype. Op het etikettenvel kun je de plaats aangeven waar de afdrukken moeten worden gemaakt. Zo kun je het hele etikettenvel benutten.
16 Bij de verzending van een pakje selecteer je het pakje en eveneens het etikettype. Frankering en adressering komen nu op één etiket. Ook hier kun je de plaats van de afdruk aangeven.
17 Direct bij aanvang van de pilot heb ik al mijn familie, bekenden en ook mezelf een digitaal gefrankeerd stuk gestuurd. Maar helaas……. nog niet iedereen van het personeel van de PTT was op de hoogte. Dus: strafport.
18 Op dit stuk, ook weer naar mezelf gestuurd, heb ik een 'aanvullende frankering' geplakt. De frankering is afgestempeld, hetgeen niet de bedoeling was. In het brievensorteercentrum Zwolle is het poststuk daarom nader bekeken. Dat is te zien aan een op de enveloppe met potlood aangebracht nummer.
19 En dan nu een schermafdruk is van het programma EasyStamp. Op dit moment is versie 2.0 in gebruik. Hoewel EasyStamp in oktober 2001 werd gelanceerd en de Euro nog niet officieel was ingevoerd werd de porto direct in Euro aangegeven. Frankeringen met een gulden-waarde zijn afkomstig van een van de pilots.
20 Al snel kwam de commercie met speciale etiketten en werd ook de labelprinter als printer voor digitale frankering bij uitstek gepromoot.
4
21 Het gebruik van het programma EasyStamp. Achtereenvolgens gaan we kijken naar de volgende voorbeelden van: • goed gebruik; • creatieve toepassing; • verkeerd gebruik; • storingen.
22 Hier zien we een goede toepassing van EasyStamp. Er is gebruik gemaakt van een logo, het decembertarief is toegepast en alle gegevens, behalve die van de afzender, zijn op de enveloppe gedrukt.
23 Bij deze, overigens keurige, frankering zijn de gegevens van de geadresseerde weggelaten. Er is gebruik gemaakt van een vensterenveloppe.
24 De frankering en gegevens van de geadresseerde kunnen ook op etiketten worden afgedrukt. Dit zijn etiketten uit een Dymo-labelprinter. Bij het gebruik van etiketten gaat veel mis: hier is bijvoorbeeld een te klein etiket gebruikt. Landsnaam en porto-bedrag ontbreken!
25 Nog enkele voorbeelden waar het mis is gegaan met de etiketten: • verkeerd formaat (te klein) etiket (boven); • op een klein etiket is een verkleinde afdruk; • hier is zelfs een sterk verkleinde afdruk. Duidelijk is dat bij deze etiketten de gegevens die in de indica zijn opgeslagen niet meer machinaal leesbaar zijn.
26 Nu zien we wat voorbeelden van verkeerd gebruik: • bij het invoeren van de gegevens van de geadresseerde is in de postcode tussen de cijfers en de letters geen spatie ingevoerd; • deze creatieveling heeft datum, postcode en huisnummer in Italic gezet; • bij het derde voorbeeld zijn de initalen i.p.v. het huis- of postbusnummer ingevoerd. Duidelijk is dat bij deze frankeringen er verkeerde gegevens in de indica zijn opgeslagen en dit problemen zal geven bij het machinaal lezen van bepaalde informatie.
5
27 Een veel voorkomend verkeerd gebruik is de invoer van de eigen postcodegegevens en het eigen huisnummer op de plaats van die van de geadresseerde. De gebruiker maakt geen gebruik van een adresboek en heeft ook geen zin op tekens de gegevens van de geadresseerde in te voeren, maar vult zijn eigen gegevens in en print dan in een keer een aantal frankeringen tegelijk. Als aanvullende frankering is een tweede afdruk gebruikt.
28 Hier zie je een zeer creatieve oplossing voor een aanvankelijk te weinig gefrankeerd poststuk. Er is gewoon een zegel bijgeplakt.
29 Soms vertoont het softwarepakket een storing. Enkele kleine storingen: • de letters ‘e’ en ‘d’ in Nederland staan tegen elkaar; • een grote spatie in het logo tussen de P en de G; • een ontbrekend Euro-teken; • een ontbrekend logo. Grote storingen, zoals het ontbreken van de Indicia, de Fim-code of een fors gedeelte van de afdruk, zul je in het gebruik niet tegen komen. Gebruikers hebben de mogelijkheid dergelijke mis-afdrukken op te sturen en deze worden dan weer vergoed.
30 Bij een grote storing of complete computercrache zal het programma opnieuw geïnstalleerd moeten worden. Na herinstallatie is het maken van een testafdruk een optie om te kijken of het programma weer goed werkt. Niet altijd gaat een testafdruk in een keer goed. Daarna gelukkig wel. 31 Afgelopen jaren zijn er verschillende kleine updates geweest. Enkele voorbeelden: • in mei 2002 werd PTT - TPG Post. Er kwam een nieuw logo. Niet iedereen installeerde die update gelijk. • in okt 2006 werd TPG - TNT en per 1 januari 2007 volgde een tariefsverhoging. Alleen de tariefsverhoging werd in de update meegenomen. Vreemd.
32 De ontwikkeling in Nederland staat niet op zich zelf. Halverwege de jaren '90 van de vorige eeuw kwamen in de Verenigde Staten de eerste programma's voor digitale frankering op de markt. Inmiddels vinden we vormen van digitale frankering in de volgende landen: • • •
Verenigde Staten; Canada; Italië;
6
• • • •
Duitsland. Ook hier werd weer het likken in de promotie meegenomen. Maar ook Duitsland kende toen al zelfklevende zegels. Zwitserland; Groot-Brittannië; Estland (08-2005).
Deze laatste drie landen hebben het door Deutsche Post ontwikkelde pakket voor pcfrankering StampIt in licentie.
33 Het linker voorbeeld komt uit een automaat (Automatic Postal Center), terwijl het rechter voorbeeld van een Amerikaanse PC-frankering komt.
34 In de Verenigde Staten is de technologie ook toegepast in frankeermachines. Hier een voorbeeld van een machine van Pitney Bowes.
35 Ook Canada kent het gebruik van deze technologie in frankeermachines.
36 In Italië zien we de technologie toegepast in de baliefrankeermachines.
37 Ook Zwitserland kent PC-frankering en frankeermachines met deze technologie. Alleen is de indicia niet verdeeld in 4 segmenten. Hier een voorbeeld van een frankeermachineafdruk.
38 Duitsland kan zich gerust marktleider op het gebied van digitale frankering in Europa noemen. Is men in Duitsland gelijk met Nederland begonnen, behalve een aantal consumentenproducten heeft Deutsche Post de technologie ook binnen haar eigen bedrijfsvoering ruim toegepast. De frankering ziet er anders uit dan bij ons. Indicia, afzenderslogo en adressering staan bij elkaar: ze vormen als het ware één blok. Opmerkelijk is dat frankering ook op de brief zelf plaats kan vinden. Je moet dan een speciaal briefsjabloon en uiteraard een vensterenveloppe gebruiken.
39 Het Duitse pakket Stampit heeft zich ontwikkeld tot de volgende drie pakketten: • StampIt Home - Dit is een lite versie voor thuisgebruik, kost nog geen 10 Euro en doet alles wat het moet doen. Het pakket is geïntegreerd in MS Word en andere tekstverwerkingspakketten en kan samenwerken met diverse adresboeken.
7
• •
StampIt Business - Deze versie is uitgebreid en genereert een compleet portomanagement op. Het is ook aan diverse financiële pakketten te koppelen. StampIt Web – Deze versie is het eerst beschikbaar gekomen voor het verzendklaar maken van eBay-transacties. Nu zijn er meerdere veilingsites waar ten behoeve van de verzending van een verkocht object een digitale frankering (Deutsche Post of DHL) kan worden geprint en kan worden afgerekend.
Voor frankering op de brief zelf kan bijvoorbeeld in MS Word via <Extra>,
<Enveloppen en etiketten…..>, <E-postzegel eigenschappen…..> de frankering worden afgedrukt.
40 In Duitsland wordt de technologie ook toegepast bij: • frankeermachines. Hiervoor is het programma FrankIt ontwikkeld. Een 5-tal fabrikanten leveren machines met die toepassing. Nr 4D is die van Pitney Bowes. FrankIt en StampIt zijn samen de beide consumentenproducten van Deutsche post. Daarnaast heeft Deutsche voor de eigen bedrijfsvoering de volgende toepassingen ontwikkeld: • baliefrankering (met mogelijkheid van aantekenen!); • bij de door Deutsche Post geleverde frankeerservices. Bij infopostzendingen wordt een afdruk gebruikt met een indicia die maar uit een segment bestaat.
41 Andere voorbeelden in Duitsland zijn nog: • het Briefstation. Een pilot met een in een abri geplaatste automaat waar een groot aantal postale handelingen kan worden gedaan. Voor een te frankeren brief kan een automaatzegel worden getrokken of kan een digitale frankering worden verkregen. • de Datenverarbeitung – DV. Het betreft hier direct-marketing zendingen.
42 Een poststuk met een digitale frankering……………… …………………………….toch maar niet in de prullenbak. Ik hoop met deze lezing iets aan uw filatelistische kennis te hebben toegevoegd en hoop dat u met een andere blik naar poststukken die digitaal gefrankeerd zijn zult kijken. Of digitale frankering een blijvertje is? De laatste update van EasyStamp en de mededeling op de website dat op dit moment (februari 2007) het pakket tijdelijk niet leverbaar is doet het ergste vermoeden. Verdwijnt EasyStamp en komt er een versie van het Duitse product voor in de plaats? Afwachten. Kijk voor meer informatie op: www.dekapervanaalst.nl
8
