Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw Beroepscompetentieprofiel
Inhoudsopgave
Colofon .................................................................................................................................................. 3 Brondocumenten .................................................................................................................................. 3 1
Algemene informatie over het beroep ......................................................................................... 4 1.1 Mogelijke functiebenamingen .................................................................................................... 4 1.2 Beschrijving van het beroep ...................................................................................................... 4 1.3 Loopbaanperspectief ................................................................................................................. 6 1.4 Trends en innovaties ................................................................................................................. 7
2
Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep ..................................................... 8
3
Beschrijving van de kerntaken .................................................................................................... 9 3.1 Kerntaak 1 Tekent/ontwerpt constructies .................................................................................. 9
BCP Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw
2
Colofon Ontwikkeld door
Afdeling Ontwikkeling en Innovatie Vakopleiding Carrosseriebedrijf, in samenwerking met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven carrosseriebranche.
In opdracht van
FOCWA (brancheorganisatie Carrosseriebranche) en Sociale partners
Verantwoording
Vastgesteld door: FOCWA (brancheorganisatie Carrosseriebranche) en Sociale partners Op: 2 februari 2011 Te: Sassenheim
Brondocumenten - Handboek functie-indeling voor de Metaal en Technische Bedrijfstakken - Arbeidsmarktonderzoek
BCP [Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw]
3
1
Algemene informatie over het beroep
In dit hoofdstuk wordt het beroep nader omschreven.
1.1 Mogelijke functiebenamingen
Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw (technisch) Tekenaar Constructeur
1.2 Beschrijving van het beroep Werkomgeving
De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw werkt bij een bedrijf dat actief is in de metaalindustrie, transportmiddelenindustrie, carrosseriebouwsector. Hij/zij werkt voornamelijk op het bedrijfsbureau / de tekenkamer met de computer en bijbehorende softwareprogramma’s, zoals tekenprogramma’s. De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw is werkzaam in bedrijven die carrosserieën vervaardigen. Dit betreft maatwerk op het gebied van de opbouw en interieurs van vrachtwagenlaadruimtes, bedrijfswagens en opleggers, alsmede van touringcars, autobussen voor het openbaar vervoer en tankwagens. De omvang van de bedrijven waar hij/zij werkzaam is, varieert. Er zijn kleine bedrijven met 3 à 4 werknemers op de loonlijst, maar ook grote bedrijven met enige honderden werknemers in dienst, zij het dat dit uitzonderingen zijn.
Typerende beroepshouding
De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw werkt gedetailleerd, accuraat en nauwkeurig en is zich bewust van de consequenties van ontwerpfouten in de uiteindelijke constructie en de gevolgen daarvan. Hij/zij beschikt over een goed probleemoplossend vermogen en is besluitvaardig. Hij/zij heeft goede kennis van techniek, rekenen, natuurkunde, materialen en constructies en de hiervoor geldende (wettelijke) (inter)nationale constructievoorschriften/reglementen en is in staat om deze kennis op adequate wijze in te zetten. Hij/zij is communicatief vaardig, zowel mondeling als schriftelijk, ten behoeve van afdelingsoverleggen, contacten met binnen/buitenlandse leveranciers, het schrijven van begrijpelijke handleidingen en eventuele contacten met de klant/opdrachtgever. . Hij/zij is goed in staat om zelfstandig te werken. Hij/zij denkt kostenbewust ten behoeve van de terugkoppeling naar de afdeling Inkoop inzake de inkoop van materialen en onderdelen voor de carrosserieconstructie.
Rol en verantwoordelijkheden
De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw is te positioneren tussen het ontwerp- en het productieproces. Bij de uitvoering van de werkzaamheden communiceert hij/zij
BCP [Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw]
4
met de direct leidinggevende (projectleider) en/of ontwerper alsmede met productiemedewerkers. Hij/zij ontvangt opdrachten van de direct leidinggevende, werkt zelfstandig en is verantwoordelijk voor: - De kwaliteit van eigen werk en/of in teamverband voor de toebedeelde, zelfstandig uit te voeren taken en werkzaamheden. - Overleg met de andere afdelingen (zoals verkoop) in het voorontwerp; - Verzamelen en interpreteren van de benodigde informatie voor de te tekenen en te ontwikkelen constructie; - Uitwerken van het ontwerp van de constructie; - Schrijven van handleidingen voor de gebruiker/klant. Complexiteit
De werkzaamheden zijn te typeren als redelijk complex. De complexiteit van de werkzaamheden heeft met name betrekking op de omvang (grootte), samenstelling en vorm van de carrosserieconstructies, het gebruik van speciale materialen en verbindingstechnieken en het werken met moderne elektronische toepassingen. Daarnaast hebben de complexe werkzaamheden vaak betrekking op specialistische projecten/voertuigen, de zogenaamde specials. De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw maakt bij het construeren een vertaling van het ontwerp naar een technische uitvoering. Bij het construeren moet hij/zij al nadenken over de mogelijke problemen en knelpunten die kunnen ontstaan in het productieproces. Hij/zij vervaardigt tevens detailtekeningen van onderdelen/componenten van de carrosserieconstructie. De complexiteit van deze werkzaamheden wordt mede bepaald door het op elkaar laten aansluiten van de (tekeningen van) de verschillende onderdelen/componenten. Berekeningen en maatvoering in de constructie spelen hierbij een belangrijke rol. Het voornaamste afbreukrisico kan optreden in: - Berekenen en opstellen van de constructie: dit kan leiden tot fouten in het productieproces; - Aangeven van de maatvoering (en gegevens) op de tekening: dit kan leiden tot fouten in het productieproces; - De communicatie.
Wettelijke beroepsvereisten
Niet van toepassing
Branche vereisten
Niet van toepassing
BCP [Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw]
5
1.3 Loopbaanperspectief Dit beroepscompetentieprofiel is voor de meeste tekenaarconstructeurs Carrosseriebouw een eindfunctie. In principe is doorstroming binnen de branche mogelijk naar bijvoorbeeld functies als: projectleider, ontwerper, productieleider, constructeur/tekenaar en verbreding naar een functie als tekenaar/werkvoorbereider.
BCP [Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw]
6
1.4 Trends en innovaties Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Trends en innovaties geven aan in hoeverre het beroep nog kan veranderen onder invloed van vernieuwingen. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Arbeidsmarkt
Voor de Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw wordt verwacht dat het aantal arbeidsplaatsen de komende vijf jaar met 10 t/m 25% stijgt. Bron: Arbeidsmarktonderzoek 2010
Wetgeving en regelgeving
De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw heeft te maken met (wettelijke) (inter)nationale constructievoorschriften/reglementen- en normen, zoals CEnormen, RDW normen, EEG normen, TÜV normen. Bij het uitwerken van het ontwerp wordt rekening gehouden met de geldende normen/reglementen op het gebied van milieu, Arbo, veiligheid, opbouw- en kwaliteiteisen en aansprakelijkheid ten aanzien van het product.
Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening
Technologische ontwikkelingen: Producten worden steeds complexer door de toenemende integratie van werkgebieden (werktuigbouw, elektronica, automatisering). Het tekenen van producten en onderdelen wordt hierdoor ook complexer. Bedrijven werken in toenemende mate met 3D tekenprogramma’s en moderne elektronische toepassingen. Bedrijfsorganisatorische ontwikkeling: Onder druk staande (grondstof)prijzen vragen van de Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw efficiëntie en snelheid. Voor de hem/haar betekent het werken volgens een managementkwaliteitsysteem dat van hem/haar gevraagd wordt een bijdrage te leveren in zowel het werken volgens dit systeem als het erover meedenken.
BCP [Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw]
7
2
Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep. Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang. Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt. Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw Kerntaak Werkproces Kerntaak 1 Tekent/ontwerpt constructies 1.1 Overleg met de afdeling verkoop in het voorontwerp 1.2 Verzamelen en interpreteren van de benodigde informatie 1.3 Uitwerken van het ontwerp van de constructie 1.4 Schrijven van handleidingen voor de gebruiker/klant
BCP [Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw]
8
3
Beschrijving van de kerntaken
In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Daarnaast worden in de rechterkolom de werkprocessen benoemd en resultaten die een werkproces moet opleveren 3.1 Kerntaak 1 Tekent/ontwerpt constructies Kerntaak 1 Tekent/ontwerpt constructies Beschrijving werkproces: De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw wordt desgewenst betrokken in het overleg tussen de afdeling verkoop, tekenkamer, en de bedrijfsleider inzake de projectbespreking. Hij/zij: - werkt efficiencyvraagstukken uit voor de afdeling productie in combinatie met een uitgekiend ontwerp. - beoordeelt de maakbaarheid van het ontwerp en de consequenties van het doorvoeren van mogelijke wijzigingsvoorstellen vanuit de fabriek/opdrachtgever. - draagt technische mogelijkheden en alternatieve oplossingen voor. - bepaalt/berekent de toe te passen componenten evt. met sterkteberekening en maatvoering.
Werkprocessen bij kerntaak 1 1.1 Overleg met de afdeling verkoop in het voorontwerp
Resultaat: - Uitgewerkt efficiencyvraagstuk - Oordeel over de maakbaarheid van het ontwerp - Voordracht technische mogelijkheden en alternatieve oplossingen - Bepaling van de toe te passen componenten Beschrijving werkproces: De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw verzamelt en interpreteert de benodigde informatie, zoals: de offerteaanvraag en opdracht van de klant, offerte en opdrachtbevestiging, ontwerptekening en programma’s van eisen. Indien hij/zij rechtstreeks met de klant/opdrachtgever communiceert, denkt hij/zij klantgericht mee, communiceert effectief en bouwt een relatie met de klant/opdrachtgever op. Hij/zij overlegt met de leidinggevende over de te maken tekeningen van een constructie. Hij/zij zoekt antwoorden/oplossingen op/voor vragen/onduidelijkheden betreffende de te ontwikkelen constructie, de materialen die daarvoor dienen/kunnen worden toegepast en de van de constructie deel uitmakende installaties en systemen. Hij/zij verdiept zich daartoe onder andere in de markt van toeleveranciers in binnen- en buitenland die passen in het leveringsaanbod van de producten die bij de werkgever worden gemaakt, dan wel worden ingezet in de productie. Hij/zij heeft daarover contact met toeleveranciers van deze materialen. De bevindingen koppelt hij/zij terug naar de afdeling Inkoop.
1.2 Verzamelen en interpreteren van de benodigde informatie
Resultaat: - Voorbereiding op het uiteindelijk uitwerken van het ontwerp van de constructie - Terugkoppeling naar de afdeling Inkoop
BCP [Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw]
9
Beschrijving werkproces: De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw maakt overzicht- en detailtekeningen met stuklijsten en/of materiaaloverzichten van (delen van) constructies door een bestaande tekening te bewerken of te beginnen “vanaf nul”. Hij/zij stelt de specificaties op voor het inkopen van projectgebonden componenten. Ten behoeve van het tekenwerk maakt hij/zij eenvoudige berekeningen, zoals de maatvoering, krachtberekening en bijbehorende toleranties. Op de tekeningen geeft hij/zij, eventueel met behulp van specifieke aanduidingen en/of symbolen, materialen en (hoofd)maten aan. Daarnaast geeft hij/zij op tekening weer hoe de van de constructie deel uitmakende installaties en systemen dienen te worden verwerkt en geplaatst.
1.3 Uitwerken van het ontwerp van de constructie
Resultaat: - Overzicht- en detailtekening met stuklijsten en/of materiaaloverzichten van (delen van) constructies Beschrijving werkproces: De Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw schrijft handleidingen (in het Nederlands, of in het Engels/Duits) voor de gebruiker/klant, of stelt deze samen aan de hand van voorradige gegevens/informatie. Dit geldt met name voor speciale projecten/voertuigen.
1.4 Schrijven van handleidingen voor de gebruiker/klant
Resultaat: - Begrijpelijke gebruikershandleiding
Competentiegebieden die betrekking hebben op kerntaak: Competentiegebied Ondersteunen & samenwerken Omschrijving Ondersteunt anderen en toont respect en positieve waardering in sociale competentiegebied interacties. Zet mensen op de eerst plaats, werkt effectief met individuen en teams, klanten en staf. Laat duidelijk persoonlijke waarden zien die in overeenstemming zijn met de waarden van de organisatie / omgeving. Competentiegebied Analyseren & interpreteren Omschrijving Past eigen expertise op efficiënte wijze toe. Geeft blijk van een helder competentiegebied (analytisch) denkvermogen. Gaat naar de kern van (complexe) problemen en vraagstukken. Past materialen en middelen doelmatig en doelgericht toe. Weet zaken goed te formuleren. Competentiegebied Organiseren & uitvoeren Omschrijving Plant vooruit en werkt op een systematische en georganiseerde wijze. Volgt competentiegebied regels en procedures. Richt zich op klantbehoeftes en levert een kwaliteitsdienst of –product af volgens de normen van de organisatie.
BCP [Tekenaar Constructeur Carrosseriebouw]
10