Techniek Maken van een “ID-batch”
In samenwerking met:
Naam: ___________________________ Klas: ____________
KIJKWIJZER De teksten en opdrachten werden geschreven en opgesteld voor een derde graad lager onderwijs en/of een 1e jaar secundair onderwijs en hebben als doel jongeren tot 14 jaar veilig en nauwkeurig leren omgaan met enkele kleine machines.
Deze opdracht is een uitbreiding op een opdracht uit het project “ontdektechniektalent” waarbij een naamplaatje volledig met handgereedschappen moet worden vervaardigd. Het is echter ook een inleiding naar een volgend project (“Techniekdorp”) waarbij machinale bewerkingen nog uitgebreid worden en een aanvulling moeten zijn op eerder verworven techniekcompetenties en dit in verschillende vakgebieden.
Minimale materiële vereisten: De volgende machines van Dremel zijn wenselijk: Graveertoestel met lettermal – Dremel engraver Draagbaar schuurtoestel – Dremel 7700 Snij- en schuurtoestel – Dremel 300 Bankschroef – Dremel Multi-vise Overige benodigde gereedschappen: Meetlat of liniaal – cirkelmal Vijl - ijzerzaag Kraspen of stift waarmee op aluminium kan geschreven worden Universele bankschroef Kolomboormachine met klem - metaalboor Schuurmatje of staalwol Veiligheidsbril
In het lokaal zijn verder voldoende ruimte en materialen voorzien om praktische vaardigheden in te oefenen.
blz. 3
Werkvolgorde
Een woordje uitleg
Inleiding Tijdens deze oefening ga je allerlei gereedschappen gebruiken, zowel handgereedschappen als elektrische gereedschappen. Om een goed kwalitatief eindproduct te verkrijgen, dien je nauwkeurig te werken en aandacht te besteden aan het juiste gebruik van de gereedschappen en op te letten voor de veiligheid. Tip: Op de website www.proweto.be is een powerpointvoorstelling te vinden (met naam “stappenplan ID-batch”) waarin de werkbundel met grote figuren extra verduidelijkt wordt.
1. Een goede voorbereiding!
start
Vooraleer je effectief van start gaat, zorg je ervoor dat je werkplek netjes is en alle benodigde materialen en gereedschappen klaarliggen.
Wat heb je nodig?
aluminium plaatje en sleutelring
liniaal
stift met fijne punt
cirkelmal
bankschroef
ijzerzaag
vijl
veiligheidsbril
Dremel-gereedschappen
kolomboormachine
karton of krantenpapier
schuurspons
blz. 4
Leg alle benodigdheden netjes klaar
Stap 1: Zoek de bovenvernoemde gereedschappen bij elkaar en leg ze op je werktafel!
Heb je alles? Controleer adhv de lijst
Graveer je tekst
2. Correct aftekenen! Het is belangrijk dat het werkstuk juist en duidelijk wordt afgetekend voordat met de eerste bewerkingen gestart wordt. Voor dit werkstuk gebruik je een fijne stift waarmee op aluminium kan geschreven worden en waarvan de inkt niet kan weggeveegd worden. (Bijvoorbeeld: “Staedtler permanent Lumocolor, dry safe - Fine”)
Markeer aan de zijkanten de middelpunten
Stap 2: Markeer aan de zijkanten van het plaatje de middelpunten. Gebruik hiervoor je stalen lat en stift.
blz. 5
Teken de afrondingen die de batch moet krijgen
Breng hulplijnen aan voor het schrijven van de tekstregels
Stap 3: Teken de afrondingen die de batch moet krijgen. Gebruik hiervoor je stift en een cirkelmal die een sinusvorm bevat. Leg het middelpunt uit stap 2 gelijk met het middelpunt van de sinus en teken de boog.
Stap 4: Breng hulplijnen aan waarop de tekst moet geschreven worden. De onderste lijn bevindt zich op 5mm van de onderzijde van de batch, de bovenste lijn op 10 mm van de onderste lijn. Gebruik meetlat en stift.
Zijn de lijnen mooi evenwijdig getekend
blz. 6
Markeer het gat voor de sleutelring
Stap 5: Teken het markeerpunt waar het gat voor de sleutelring moet komen. Dit bevindt zich op 12 mm van de linkerkant en 6 mm van de bovenkant.
Zet het middelpunt van de tekstlijnen uit
Stap 6: Zet het middelpunt op de tekstlijnen uit. Dit wordt het richtpunt om je tekst mooi uit te kunnen lijnen.
Schrijf je tekst op de tekstlijnen
Stap 7: Schrijf je tekst, naam of slogan neer op de tekstlijnen. Gebruik hiervoor het lettersjabloon van Dremel dat met het graveertoestel is meegeleverd. Tip: Vertrek vanuit het aangeduide middelpunt. In dit voorbeeld zijn de letter “P” (2e p) van “Papa” en de letter “E” van “The” eerst geschreven. Nadien vul je de tekst links en rechts van deze letters aan.
Staat je tekst mooi op het plaatje??
blz. 7
3. Hoeken afronden In de volgende stappen gaan we van het rechthoekige plaatje een ovaal maken. Dit gaan we doen door de hoeken af te ronden. Doordat het plaatje ovaal wordt, zal het geen scherpe kantjes meer hebben waardoor het veiliger is om te dragen en zodat het geen schade zal aanbrengen aan kledij of andere materialen. Hoe gaan we dit doen?
Zaag de hoeken weg
Stap 8: Zaag de hoeken weg. Volg hiervoor volgende stappen: span het werkstuk in de bankschroef zaag op een correcte wijze (je leerkracht zal je dit demonstreren) de eerste hoek weg, maar blijf op minstens 1 mm van de markeerlijn span het werkstuk anders op om een andere hoek te kunnen bewerken zaag de volgende hoek weg doe dit vervolgens voor de laatste 2 hoeken
Vijl overtollig materiaal weg
Stap 9: Vijl het overtollige materiaal weg tot aan de markeerlijn. Hanteer ook hier de vijl op de juiste manier en span het werkstuk telkens om bij het bewerken van een andere hoek. Let op dat je niet voorbij de markeerlijn gaat. Dit vijlwerk is nog vrij grof, daarom gaan we het nog even nabewerken. blz. 8
Stap 10: Werk nu de rondingen netjes af door gebruik te maken van de Dremel-300 schuurmachine.
Schuur de afrondingen
Volg volgende instructies: zet een veiligheidsbril op vraag het Dremel-toestel aan je leerkracht en teek de stekker in het stopcontact zet het toestel aan en kies voor het toerental een matige snelheid (schakelaar ongeveer halfweg) ga met een rustige en cirkelvormige beweging over je werkstuk totdat de markeerlijn bijna helemaal weggeschuurd is. Houdt het toestel zo loodrecht mogelijk ten opzichte van het werkstuk Let op: wees extra voorzichtig dat je jezelf en anderen niet verwondt met het slijpsteentje na je bewerking schakel je het toestel meteen uit
blz. 9
Is je plaatje mooi ovaal?
4. Gat voor sleutelring boren Stap 11: Boor het gat om de sleutelring door te kunnen steken.
Boor een gat voor de sleutelring
Instructies: Lees vooraleer te straten de instructies op de veiligheidsinstructiekaart span het werkstuk zo op in de machineklem dat het middelpunt van de boor in de kolomboormachine juist boven het middelpunt van je markeerpunt op het werkstuk valt. Let hierbij op dat je niet in de machineklem boort. Zet je veiligheidsbril op Zet de kolomboormachine aan door op de groene startknop te drukken Draai met de hendel de boor naar beneden tot het gat geboord is. Doe dit op een rustige manier. Als het gat geboord is, draai je de hendel terug omhoog en zet je de machine stop door op de rode stopknop te drukken. Haal je werkstuk uit de machineklem Let op: Als er iets mis zou lopen, druk je onmiddellijk op de noodstop naast de machine Zorg dat de klep voor het afschermen van de draaiende boor altijd naar beneden staat
blz. 10
Braam het gat af
Stap 12: Het geboorde gat afbramen. Het gat wat je net geboord hebt, heeft aan de achterzijde een braam. We gaan deze bramen wegschuren met behulp van het schuurmachine Dremel 7700.
Is je werkstuk vrij van scherpe kantjes en bramen
span het werkstuk terug in de bankschroef, met de braam naar boven zet het draagbaar schuurtoestel aan en stel het toerental in op hoog schuur rustig de braam weg met het Dremel-toestel, hou het toestel zo vlak mogelijk op het plaatje
5. Tekst graveren Graveer je tekst
Stap 13: Graveer je geschreven tekst. Graveer de tekst door gebruik te maken van de Dremelengraver en het bijhorende tekstsjabloon. Leg je werkstuk op je werktafel en leg het lettersjabloon één voor één terug op de geschreven letters ga met de Dremel door de letters in het sjabloon. Ga herhaaldelijk door elke letter om een goede gravering te krijgen.
blz. 11
6. Batch afwerken Schuur de zijkanten van de batch
Stap 14: Schuur alle zijkanten van het plaatje zodat de scherpe hoeken weg zijn. Doe dit met behulp van de draagbare Dremel-7700. span het plaatje opnieuw in de bankschroef schuur alle kanten met het toestel, zowel boven als onderzijde. Hiervoor dien je het plaatje verscheidene keren opnieuw in te spannen.
Polijsten de oppervlakken van het plaatje
Stap 15: Polijst de oppervlakken van het plaatje met een schuurmatje.
leg het werkstuk op een stuk papier of karton (owv het vuile stof ) wrijf met het schuurmatje altijd in dezelfde richting over de oppervlakken totdat alle stiftresten en alle bramen weg zijn
blz. 12
Schuur de zijkanten van de batch
Stap 16: Schuur de zijkanten van de batch. Leg je schuurmatje op de tafel en wrijf de batch met de zijkanten en de afgeronde kanten over het schuurmatje.
Blinkt je batch voldoende
7. Final Touch Stap 17: Monteer een sleutelring in het gat dat voorzien is.
Plaats een sleutelring door het gat
EINDE
blz. 13
Meer info over het project “proweto”, bijbehorende educatieve links, de verschillende partners, andere leerinhouden en meer vindt u op:
www.proweto.be Het project “proweto” is een initiatief van het provinciaal instituut Lommel (Provil) en de Lommelse basisscholen. Deze bundel werd mede mogelijk gemaakt door volgende partners.
Dit lespakket werd ontwikkeld in opdracht van de firma “Dremel” door medewerkers van Provil en is vrij te gebruiken.
Geraadpleegde bronnen: www.ontdektechniektalent.be – lesbundel “naamplaatje”
Auteur Mark Vandeweyer
blz. 14
