TAJUK 1 SEJARAH AWAL MALAYSIA

TAJUK 1 SEJARAH AWAL MALAYSIA Masyarakat dan sistem pemerintahan tradisional Masyarakat zaman pra-sejarah Masyarakat Melayu tradisional Kerajaan Melayu awal Kerajaan Melayu Melaka

Kedatangan kuasa penjajahan Penjajahan Portugis dan Belanda Perluasan kuasa dan pentadbiran Inggeris Penjajahan Jepun 1

MASYARAKAT ZAMAN PRA-SEJARAH Zaman /Tahun

Ciri-ciri utama

Tinggal dalam gua Paleolitik • Kegiatan utama(Zaman Batu memungut hasil hutan dan Awal) memburu 35,000 tahun lalu • Mula menggunakan alatalat batu yang kasar dan ringkas

Kawasan

•

Mesolitik  Gua dan ada yang tinggal (Zaman Batu di tebing sungai dan tasik.  Mula bercucuk tanam Tengah) 11,000 tahun lalu  Peralatan batu yang lebih halus buatan  Mula membuat tembikar daripada tanah liat

Kuala Tampan, Perak Gua Niah, Sarawak Tingkayu, Sabah 

Gua Cha, Kelantan Gua Kecil, Pahang Gua Kepah, Kedah Jenderam Hilir, Selangor Gua Madai, Sabah Gua Gamantang, Sabah 2 Gua Niah, Sarawak 

MASYARAKAT ZAMAN PRA-SEJARAH Zaman /Tahun

Ciri-ciri utama

Neolitik Alat-alat batu lebih sempurna ( Zaman Batu Mula menternak binatang Baru ) Mula berhubung dengan 5,000 tahun lalu masyarakat tempat lain dan perdagangan bermula. Mencipta dan menggunakan alat perhiasan

Zaman Logam •Penduduk semakin ramai (Zaman Petempatan di kawasan lapang Gangsa-Besi) khasnya hampir sungai 2,500 tahun lalu Mula menggunakan peralatan logam Kehidupan lebih teraturr -menetap di satu tempat Mempunyai adat resam yang tersusun Pemerintah bernegara

Kawasan Gua Cha, Kelantan Gua Kecil, Pahang Gua Kepah, Kedah Jenderam Hilir, Selangor Gua Madai, Sabah Gua Gamantang, Sabah Gua Niah, Sarawak 

Sungai Lang, Sungai Langat, Selangor Sungai Muar, Johor Sungai Tembeling, Pahang Sungai Terengganu, Terengganu Kota Gelangi, Johor 

3

MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL • Masyarakat tradisional – “masyarakat yang belum terdedah dengan proses pemodenan yang dicetuskan oleh Revolusi Perindustrian pada abad ke 18” • Masyarakat tradisional Melayu terdiri 2 peringkat: – Masyarakat Melayu feudal zaman Kesultanan Melaka – Masyarakat Melayu sebelum penjajahan Inggeris

• Agama dan budaya: – Peringkat awal – pengaruh anismisme – Awal abad 1 dipengaruhi oleh kebudayaan dan agama Hindu- Buddha – Bermula abad ke 10 mula menerima Islam.

• Sistem ekonomi – ekonomi saradiri : bertani, menangkap ikan, melombong, menternak, bertukang 4

MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL Sistem Politik • Sistem politik berasaskan struktur masyarakat feudal yang terdiri daripada kelas-kelas sosial - dipengaruhi oleh sistem kasta agama Hindu • Terbahagi kepada dua kelas/peringkat: 1.

Golongan pemerintah/kelas atasan: raja dan golongan bangsawan • •

2.

Raja berkuasa mutlak Konsep daulat dan derhaka

Golongan yang diperintah/kelas bawahan: rakyat biasa iaitu peniaga/pedagang, buruh (mahir dan biasa) dan hamba.

• Pentadbiran: – 3 unit politik utama dan pentadbir: Negeri (Raja), Daerah (Pembesar) dan Kampung (Penghulu) 5

KERAJAAN MELAYU AWAL • Awal abad 1 hingga sekitar abad ke 13 • Kebanyakan berpusat di kawasan pantai atau sungai • Pelabuhan perdagangan • Pengaruh Hindu-Buddha • Kerajaan Funan muncul sebagai sebuah kuasa terkuat di Asia Tenggara abad 1 hingga 6 • Kerajaan Srivijaya sebagai kuasa politik terkuat abad 7 -11 • Majapahit kuasa terkuat abad 13 selepas kejatuhan kerajaan Singhasari di Jawa. • Keagungan Majapahit berakhir dgn kemunculan kerajaan Melaka

CONTOH KERAJAAN Kepulauan Melayu • Kutei (Borneo) • Majapahit, Singhasari & Mataram (Jawa) • Funan (Sg. Mekong) • Champa (Vietnam) • Srivijaya (Sumatera) Semenanjung Tanah Melayu • Kedah Tua, Kedah • Gangga Negara, Perak • Chih-Tu, Kelantan • Tan-tan, Terengganu • Langkasuka, Patani

6

KERAJAAN MELAYU MELAKA • Dibuka oleh Parameswara @ Raja Iskandar Shah sekitar tahun 1400. • Kegemilangan Melaka (hampir satu abad – abad 15 dan awal 16): – – – –

Empayar jajahan yang luas di rantau Melayu Pusat perkembangan Islam Pusat perdagangan dan pelabuhan antarabangsa Mempunyai hubungan diplomatik dengan kuasa seperti Jawa, China dan India – Bahasa Melayu sebagai lingua franca

• Jatuh akibat serangan Portugis 1511 • Kejatuhan Melaka membawa kemunculan kerajaan Melayu Riau 7

KERAJAAN MELAYU MELAKA FAKTOR KEGEMILANGAN • Geo-strategik – Jalan perdagangan di antara barat dan timur • Ekonomi – Pusat perdagangan terkenal – Bahan asli/rempah ratus – Harga barang rendah – Sistem cukai dan matawang teratur • Politik dan pentadbiran – Sistem pentadbiran cekap dan tersusun – Sistem perundangan adil (Undang-undang Laut dan Hukum Kanun Melaka

8

KERAJAAN MELAYU MELAKA KEJATUHAN: FAKTOR DALAMAN • • • • •

Pemerintahan sultan lemah Pentadbiran negeri yang kucar kacir Permusuhan orang Melayu dan Tamil- Muslim Kegiatan perdagangan merosot Orang Laut tidak membantu semasa perang

KEJATUHAN: FAKTOR LUARAN • Kekuatan Portugis • Sikap tidak jujur saudagar asing • Pedagang beralih ke pelabuhan lain • Penemuan jalan perdagangan baru (Tanjung Harapan)

9

KEDATANGAN KUASA PENJAJAHAN Penjajah

Tempoh

Portugis

1511- 1641 (130 tahun)

Belanda

1641– 1824 (183 tahun)

Inggeris

1824– 1942 1945– 1957

Jepun

1942– 1945

Catatan Tertumpu di Melaka Kesan dari segi budaya dan agama 

Tumpuan lebih ke Indonesia Kesan tidak besar 

Seluruh Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak Kesan besar kepada sistem politik, ekonomi dan sosial Tentangan hebat daripada rakyat 

Keseluruhan Tanah Melayu Kesan kepada hubungan antara kaum  Tentangan rakyat 

10

PENJAJAHAN PORTUGIS 1511-1641 • Matlamat kedatangan di Kepulauan Melayu: – Kuasa/kekayaan, perdagangan dan penyebaran agama Kristian

• Kesan: – Masyarakat Serani – Bahasa dan tulisan; tulisan rumi dan beberapa perkataan seperti jendela, almari, garpu, tuala, palsu. 11

PENJAJAHAN BELANDA 1641– 1824 • Menubuhkan Syarikat Hindia Timur Belanda pada 1602 untuk menguasai perdagangan rempah di kepulauan Melayu • 1641- Belanda menyerang Portugis di Melaka dengan bantuan kerajaan Melayu Johor • Penjajahan tertumpu di Indonesia dan Melaka di Tanah Melayu. • Pusat utama di Betawi (Jakarta) • Cuba menguasai perdagangan kain di India dan bijih timah di negeri2 Melayu • Pemerintahan berakhir dengan Perjanjian Inggeris Belanda (Perjanjian London) pada 1824 12

PENJAJAHAN INGGERIS • Matlamat: • Meluaskan perdagangan • Mendapatkan sumber bahan mentah • Persaingan dengan kuasa Eropah lain • 1786 Francis Light menduduki Pulau Pinang • 1819 Stamford Raffles menduduki Singapura selepas membuat perjanjian dgn Temenggong Abdul Rahman Johor • Wujud persaingan antara Inggeris di Singapura dan Belanda di Melaka • Persaingan tamat dengan Perjanjian Inggeris-Belanda 17 Mac 1824. 13

Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 

Belanda  Mengiktiraf Singapura sebagai pelabuhan British  Tidak membuat sebarang perjanjian dan persetiaan dengan manamana raja dan sultan di Tanah Melayu  Menyerahkan Melaka kepada Inggeris  Menyerahkan kepentingannya di India kepada British  Inggeris  menyerahkan Bengkulen (Bangkahulu) kepada Belanda  Tidak membuat sebarang perjanjian dan persetiaan di Sumatera • Kesan :  Kepulauan Melayu terbahagi kepada 2 kawasan geopolitik iaitu pengaruh Inggeris dan Belanda  Berakhirnya empayar Melayu Johor-Riau kerana Johor dikuasai oleh Inggeris manakala Riau telah dikuasai oleh Belanda  Pembahagian negeri-negeri di Tanah Melayu seperti Negeri-negeri Selat  Penglibatan orang-orang Cina dalam aktiviti berdagang dan bertani 14

PENTADBIRAN INGGERIS • Negeri-negeri Selat (1826) – Singapura, Melaka dan Pulau Pinang

• Sistem Residen (1874-1888) – Perak, Selangor, Sg Ujong, Pahang, Negeri Sembilan • Negeri-negeri Melayu Bersekutu atau NNMB (1896) – Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan

• Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu atau NNMTB (1909-1919) – Kelantan, Terengganu, Perlis, Kedah dan Johor

• Desentralisasi (berperingkat) 1920-an – 1930-an 15

FAKTOR CAMPUR TANGAN INGGERIS  Ekonomi  bahan-bahan mentah  sumber ekonomi  Kebimbangan campurtangan kuasa asing lain  Persaingan dengan kuasa Eropah lain  Ketidakstabilan politik di negeri-negeri Melayu (anarki)  Masalah politik; perebutan kuasa, perang saudara dan juga kegiatan lanun 16

Negeri-negeri Selat (NNS)  Melaka, Pulau Pinang dan Singapura digabungkan di bawah satu pentadbiran pada 1826  Singapura ibu negeri dan pusat pentadbiran NNS bermula 1832  Ketiga-tiga negeri maju sebagai pelabuhan, aktiviti ekonomi semakin baik dan ancaman lanun dapat dikurangkan  Bermula pada tahun 1850-an negeri-negeri Selat mula menimbulkan masalah dan Inggeris mula menunjukkan minat kepada negeri-negeri lain 17

Sistem Residen Perjanjian Pangkor pada 20 Januari 1874 • Perjanjian di antara Raja Abdullah dan Inggeris untuk mengatasi – isu perebutan kuasa (perang saudara antara Raja Abdullah dan Raja Ismail) – krisis dan kekacauan oleh kongsi gelap Cina (Perang Larut)

• Kesan : – Negeri Melayu terpaksa menjadi negeri di bawah naungan Inggeris. – Sultan perlu menerima nasihat pentadbiran daripada Inggeris melalui sistem Residen 18

Sistem Residen • Sistem Residen: – Inggeris memerintah secara tidak langsung melalui institusi politik yang sedia ada – bermatlamat untuk mengawal keamanan melalui pengenalan sistem pentadbiran dan undang-undang, pungutan cukai dan memajukan ekonomi dengan eksploitasi sumber asli yang ada

• Residen berperanan – Menasihati Sultan dalam hal pentadbiran kecuali hal ehwal agama Islam dan adat resam Melayu

• Majlis Mesyuarat Negeri ditubuhkan untuk membincangkan pentadbiran dan masalah orang Melayu – tetapi keanggotaan di kuasai oleh orang asing.

19

Kelemahan Sistem Residen • Residen menerima arahan dari Inggeris dan bukan dari Raja • Gaji dibayar oleh negeri Melayu dan bukan oleh Inggeris • Tiada panduan khusus bidang tugas Residen • Perhubungan dengan Gabenor NNS jauh menyebabkan kuasa Residen tidak dapat dikawal • Sikap negatif Residen – mengubah sistem pemerintahan tradisi – memerintah mengikut cara tersendiri dengan pengetahuan tentang Negeri-negeri Melayu yang terbatas – tidak memahami dan menghormati adat resam, sikap, pandangan hidup dan sistem sosial orang Melayu – tidak menghormati kedudukan Sultan dan pembesar tempatan

• Sultan tidak mahu menerima nasihat Residen • Wujud ketidak-seimbangan dalam pembangunan di Negerinegeri Melayu 20

Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (NNMB) • Kelemahan Sistem Residen membawa kepada penubuhan NNMB • 1 Julai 1896, Perjanjian Persekutuan di antara pihak Inggeris dengan Raja-Raja Melayu - menyatukan pentadbiran Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan - diketuai oleh Residen Jeneral • Frank Swettenham - Residen Jeneral pertama • Kuala Lumpur ibu negeri bagi NNMB • Majlis Mesyuarat Raja-Raja Melayu (DURBAR) ditubuhkan • 1909 - Inggeris menubuhkan Majlis Mesyuarat Persekutuan untuk menambah kuasa Sultan dan Residen • 1910 - jawatan Residen Jeneral diganti dengan jawatan 21 Ketua Setiausaha kepada Pesuruhjaya Tinggi

Kesan Pentadbiran NNMB • Berlaku pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral di Kuala Lumpur - keputusan penting diputuskan oleh Residen Jeneral • Kuasa Sultan semakin lemah dan berpusat pada agama Islam dan adat istiadat Melayu sahaja • Kerajaan negeri hilang kuasa perundangan dan pentadbiran • Pengambilan lebih ramai pegawai Inggeris daripada masyarakat tempatan di jabatan persekutuan 22

Kesan Pentadbiran NNMB • Pembahagian kuasa antara kerajaan persekutuan dengan negeri tidak jelas dan memihak kepada kerajaan persekutuan • Hasil negeri, cukai dan kewangan terletak ditangan kerajaan pusat menyebabkan kerajaan negeri tiada sumber kewangan yang kukuh • DURBAR tidak berfungsi kerana Residen Jeneral enggan ikut nasihat • Orang Melayu tidak dapat menikmati keuntungan dari pembangunan dan pentadbiran negeri 23

Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu • Perjanjian Bangkok 10 Mac 1909 – membentuk NNMTB • Kelantan, Terengganu, Kedah dan Perlis disatukan di bawah satu pentadbiran. Johor menyertai pada 1914. • Seorang penasihat Inggeris dilantik di setiap negeri tersebut • Pentadbiran di bawah kawalan Pesuruhjaya Tinggi • Sultan di NNMTB diberikan kebebasan dalam pentadbiran dan penasihat Inggeris bertindak sebagai penasihat semata-mata • Urusan hal ehwal pentadbiran dilaksanakan oleh pembesar tempatan • Majlis Mesyuarat Negeri ditubuhkan sebagai majlis penasihat

24

Dasar Desentralisasi (Pengagihan kuasa) • Diperkenalkan di NNMB kesan dari rasa tidak puas hati Sultan dan pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral • Tujuan – Untuk membentuk Persekutuan Tanah Melayu (dengan NNMTB) – Langkah berjimat cermat Inggeris ekoran kemelesetan ekonomi

• Kuasa utama pentadbiran, kewangan dan perkhidmatan yang sebelum ini dikuasai oleh kerajaan pusat diagihkan kepada kerajaan negeri • Dilaksanakan secara berperingkat antara tahun 1920-an hingga 1930-an • Kuasa Sultan/Raja-Raja Melayu, Majlis Mesyuarat Negeri dan Residen telah dikembalikan • Kuasa-kuasa penting masih dipegang oleh kerajaan pusat • Tidak dapat dijalankan sepenuhnya apabila Jepun menjajah/Perang Dunia Kedua 25

PENJAJAHAN INGGERIS DI SARAWAK • James Brooke menjadi Gabenor Sarawak (1842) selepas membantu Raja Muda Hashim menghapuskan ancaman pemberontakan • Keturunan Brooke mentadbir Sarawak sehingga 1941. • Dasar penjajahan Brooke : – Memperkenalkan sistem pentadbiran baru seperti sistem mahkamah, undang-undang jenayah, sistem matawang, ukur timbang, memisahkan penempatan berasaskan ras. – Perlembagaan Sarawak – Menggalakkan kemasukan pedagang dan pelabur asing untuk mengembangkan ekonomi – Dasar perluasan kuasa secara paksaan 26

PENJAJAHAN INGGERIS DI SABAH (BORNEO UTARA) • Perluasan kuasa Inggeris di Sabah bermula dengan siri penjualan tanah pajakan di antara beberapa pedagang Inggeris; (Charles Lee Moses, Joseph Torrey, Baron Von Overbeck dan Alfred Dent). • Alfred Dent menubuhkan Syarikat Berpiagam Borneo Utara 1881 untuk mentadbir Sabah. • Syarikat menerima “Piagam Diraja” dari kerajaan Inggeris yang memberikan hak Inggeris mengawal pentadbiran Sabah seperti perlantikan pegawai dan hubungan luar. • Majlis Penasihat ditubuhkan untuk membantu pentadbiran yang dianggotai sepenuhnya oleh orang Inggeris. • W.H Treacher ialah Gabenor Sabah pertama • Syarikat melaksanakan dasar perluasan kuasa dan menguasai wilayahwilayah di Sabah daripada tangan pembesar tempatan. • Pada 1935 pentadbiran Sabah dipecahkan kepada 4 Residensi utama • 15 Julai 1946, Sabah diisytiharkan secara rasmi sebagai tanah jajahan Inggeris. 27

PENJAJAHAN JEPUN • Penjajahan berlangsung - 15 Februari 1942 hingga 15 Ogos 1945 • Seluruh Tanah Melayu dan Singapura ditawan dengan hanya mengambil masa selama 70 hari sahaja • Penjajahan yang singkat tetapi memberikan kesan yang besar kepada masyarakat Malaya • Kemenangan Jepun membuktikan bahawa bangsa Asia boleh menentang dan mengatasi bangsa Eropah • Jepun berundur selepas kalah dalam Perang Dunia Kedua 1942. 28

Faktor kejayaan Jepun    

Kelemahan pihak Inggeris Tidak bersedia Kelemahan pertahanan laut Semangat perang yang rendah Tentera yang masih muda dan tidak mempunyai pengalaman dalam peperangan

   

Kelebihan tentera Jepun Terlatih dan bersemangat tinggi Pegawai bekebolehan seperti Yamashita dan Tsuji Persediaan peperangan yang rapi Taktik peperangan yang baik dan praktikal 29

Kesan pendudukan Jepun Politik • Slogan ‘Asia untuk Asia’ berjaya menaikkan semangat nasionalisme • Jepun galakan nasionalisme Melayu – agenda untuk kuasai sumber ekonomi • Mewujudkan kesedaran politik di kalangan masyarakat tempatan • Gerakan menentang Jepun • Parti Komunis Malaya • MPAJA (Malayan People’s Anti Japanese Army) ditubuhkan untuk menentang Jepun • Force 136 gerakan bawah tanah yang terdiri daripada bekas tentera British dan gerila Melayu untuk menentang Jepun

Ekonomi • Ekonomi Malaya meleset • Industri bijih timah dan getah terganggu • Banyak infrastruktur musnah • Inflasi berlaku

30

Kesan pendudukan Jepun Sosial • Sistem buruh paksa diperkenalkan • Jepun mengutamakan orang Melayu dan menindas orang Cina • Orang Melayu diberikan jawatan dalam pentadbiran • Hubungan di antara kaum bertambah runcing • Sistem pendidikan berasaskan bahasa dan budaya Jepun 31