t Bieteutje 1-2 februari Het grote vogelweekend Welke vogels lok jij naar je tuin? Driemaandelijks tijdschrift van NATUURWERKGROEP MARKVALLEI

België-Belgique P.B. – PP 2320 HOOGSTRATEN BC 30723

P 802058

Driemaandelijks tijdschrift van NATUURWERKGROEP MARKVALLEI

‘t Bieteutje

Jaarg. 33 nr. 1: Jan. – Feb. – Mrt. 2014

1 - 2 februari Het grote vogelweekend Welke vogels lok jij naar je tuin?

Afgiftekantoor: 2320 Hoogstraten V.U.: Wim Verschraegen – Vooraard 10 – 2322 Minderhout

Natuurpunt Markvallei advertentie

2

Natuurpunt Markvallei voorwoord

VOORWOORD Blij ! Ik hoorde het achteraf. In het woordje aan de nieuwe lichting natuurgidsen, tijdens de uitreiking van hun diploma’s, kon men de blijheid blijkbaar van mijn gezicht afschrapen. Maar eigenlijk kunnen we ook best blij zijn en niet te veel stilstaan bij wat al eens tegen wil zitten. Dus vooruit met die blijheid. Mensen die zich een jaar lang hebben ingezet om zich klaar te stomen voor hun aandeel in het fantastische verhaal van de natuur, verdienen blijheid. Blij zijn omdat ons engagement gedeeld wordt, omdat nog meer helpende handen hulp aanbieden om het verhaal van Natuurpunt Markvallei mee te schrijven. Blij zijn ook om 670 huisgezinnen (+ 10%) die zich aansloten bij onze afdeling, zonder dat we daar dit jaar expliciet veel moeite voor deden. Blij zijn omdat mensen eindelijk blijken in te zien dat die natuur die ons omringt heel belangrijk is voor ons welbevinden, voor onze gezondheid en voor hen die na ons komen. Blij zijn omdat we eindelijk een slechtvalkennestbak konden plaatsen op de toren van de kerk van Hoogstraten, omdat de steenuilennestkasten gretig aftrek vinden en mensen daadwerkelijk inspanningen willen leveren om dieren en planten bescherming aan te bieden. Blij zijn om de vele vragen die we in ons bezoekerscentrum kunnen beantwoorden, om de interesse in ons verhaal. Blij zijn omdat “De Nieuwe Wildernis” tot vier keer toe een volle Klapekster opleverde. Blij zijn omdat mensen spontaan naar Natuurpunt stappen om onze vereniging grond aan te bieden, grond die we als een goede huisvader zullen beheren om natuur meer kansen te bieden. Blij zijn als we genieten van de natuur en van elkaars gezelschap tijdens de pluk van sleedoornpruimpjes, beheerswerken, wandelingen, … Voor 2014 wenst Natuurpunt Markvallei iedereen heel veel blijheid toe. Drej Oomen, voorzitter 3

Natuurpunt Markvallei activiteitenkalender

ACTIVITEITENKALENDER Zondag 5 januari : Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

NIEUWJAARSWANDELING + NIEUWJAARSDRINK 9.00u BC De Klapekster Bart Hoeymans NP Markvallei

Vrijdag 10 januari: LEZING CATALONIE Wilde kusten, verlaten steppes en woeste bergen, dat is Catalonië in het kort. Catalonië is een ideale plaats voor vogeltrek, overwinteraars en speciale broedvogels zoals Havikarend, Steenarend, Rotsklever, Brilgrasmus, Provencaalse - en Baardgrasmus, Lammergier, Vale gier, Oehoe, Rotslijsters, … Kortom elk seizoen is er goed. Wist je dat er zelfs Pijlstormvogels, Alken, Jagers en Stormvogeltjes kunt zien ? Dan hebben we het nog niet over de flora die bestaat uit zowel mediterrane juweeltjes als zeldzame bergplanten. En vergeten we bijna nog de andere fauna met reptielen, vlinders, zoogdieren, … enz. Een slideshow brengt jullie door de mooiste plekjes zoals de steppen van Lleida, de wetlands van Aiguamolls en de Ebro-delta, de bergen van Alberra en de Pyreneeën. Door Jef leestmans, een Schotse Vlaming die in Catalonië overwintert. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

20.00u BC De Klapekster Wim Verschraegen (0497 28 18 66) NP Markvallei

Zaterdag 11 januari : BEHEERSWERKEN VALLEI VAN HET MERKSKE met SBB Tijdens deze gemeenschappelijke werkactiviteit met Staatsbosbeheer zullen er rasters geplaatst worden in de vallei van het Merkske (Heikant). Waar? Wanneer? Meebrengen? Verantwoordelijke: Organisatie:

9.00u BC De Klapekster, vandaaruit rijden we verder 14.00u einde laarzen, handschoenen, klauwhamer, spades, … Bart Hoeymans (0479 79 93 61) NP Markvallei

4


Zondag 12 januari FOTOWERKGROEP in de GOUDBERG/STRIJBEEKSE HEIDE Met de fotowerkgroep trekken we juist over de grens naar de Goudberg en de Strijbeekse heide. De heide in de winter (hopelijk met een pak sneeuw) is altijd fotogeniek met hier en daar een Vliegden. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

9.00u kerk Meerle Wim Verschraegen (0497 28 18 66) NP Markvallei

Dinsdag 14 januari : VERGADERING NATUURPUNT MARKVALLEI Een klare kijk op onze werking? Interesse om mee te doen? Je bent welkom. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

20.00u BC De Klapekster Drej Oomen (0476 53 58 44) NP Markvallei

Vrijdag 24 januari : LEZING DODENDRAAD,EEN GRENSVERSPERRING UIT WO I Lezing van Herman Janssen en Frans Van Gils. De Duitse bezetter sloot van medio 1915 tot november 1918 heel de Belgisch-Nederlandse grens af met een elektrische draadversperring van ongeveer 2.000 volt in een ultieme poging om het clandestiene grensverkeer stil te leggen. De dodendraad liep van Knokke tot Gemmenich. Hij was 316 kilometer lang en heeft vele honderden mensenlevens gekost. De klemtoon van de lezing ligt op de heel bijzondere situatie in de Noorderkempen, waar Baarle-Hertog omwille van de enclavesituatie als enige gemeente aan de Belgisch-Nederlandse grens door het Duitse leger niet bezet kon worden. Herman Janssen en Frans Van Gils, twee leden van de heemkundige werkgroep Zondereigen (een gehucht van Baarle-Hertog), vertellen aan de hand van unieke foto’s over de gevolgen van de dodendraad voor onze grensregio. Over het smokkelen van rekruten voor het Belgische leger, brieven van en naar het front en voedingswaren. Over familieleden die mekaar jarenlang niet meer konden zien. Over spionage en verzet tegen de Duitsers. Over hongersnood, oorlogskost, Spaanse Griep, enzovoort. Tot slot bespreken zij hun pedagogische en toeristische realisaties, gekaderd in de honderdste herdenking van de “Groote Oorlog”. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

20.00u BC De Klapekster Koen Verschueren NP Markvallei

5


Zaterdag 25 januari : ALGEMENE VERGADERING EN VERENIGINGSAVOND We zien de algemene vergadering niet als een verplicht nummer. In een snel tempo laten we onze leden horen en zien wat we in 2013 voor mekaar kregen, wat er op het programma staat in 2014 en wie die doelstelling zal waar maken. Aansluitend maken we tijd voor een ludiekere kijk op onze werking en zorgen we er ook voor dat de magen gevuld worden en niemand nog dorst lijdt. Deelname aan de verenigingsavond kost 5 euro per persoon (all-in!) Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

19.00u BC De Klapekster Drej Oomen (0476 53 58 44) en het feestcomité NP Markvallei

Zondag 2 februari : GROTE VOGELWEEKEND Vanaf 13.30u nodigen we je graag uit in en rond bezoekerscentrum De Klapekster. Dan start er een wandeling speciaal over de vogels die in de winterperiode in bos, hei en wei leven. De wandeling wordt begeleid door ervaren vogelgidsen. Op het buitenterras van de Klapekster stellen we de timmerbanken op. Kinderen en hun ouders kunnen er onder het toeziend oog van enkele “professionals” vogelnestkastjes timmeren. Nog niet uitgeknutseld ? Wat dacht je dan van het maken van cup cakes voor vogels of echte voedertaarten? Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

13.30u BC De Klapekser Drej Oomen (0476 53 58 44) NP Markvallei

Vrijdag 7 februari : LEZING KGALAGADI TRANSFRONTIER PARK SOUTH AFRICA Het Transfrontier Park situeert zich in het zuiden van de Kalahari woestijn en is het eerste grensoverschrijdende Peace Park in Afrika. Het is een combinatie van Zuid Afrika’s Kalahari Gemsbok Nationale Park en Botswana’s Gemsbok Nationale Park en is bijna 40.000 km² groot. Het is één van de grootste beschermde gebieden ter wereld. Het park is beroemd om zijn rode zandduinen en droge landschappen begroeit met Kameeldoorns. In de twee droge rivieren die het park doorkruisen, de Auob en de Nossob zijn waterputten voorzien die het wild aantrekken zoals Gnoes, Gemsbok, Springbok, Eland en Rode hartebeest die op hun beurt roofdieren aantrekken zoals Cheeta’s, Luipaarden, Jakhalzen, Hyena’s en de mooie zwart gemaande Kalahari leeuw. Het park is ook gekend voor haar (roof)vogels. De meest voorkomende zijn de Slangenarend, de Bateleur, gieren , sperwers en valken en ook tal van kleinere vogels zoals Bijeneter, wevers, enz.

6


Els Roos en Chris Bal reden er 3 weken langs en door de droge rivierbeddingen en kampeerden op omheinde campsites tussen Grondeekhoorns, Mangoesten, Jakhalzen en soms zelfs een dodelijke slang.

Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

20.00u BC De Klapekster Bruno Vande Wiele (0478 64 16 29) NP Markvallei

Zaterdag 8 februari : BEHEERSWERKEN IN DE ELSAKKER met JNM Samen met JNM knotten we van bomen en verwijderen we boomopslag in de heide. Waar? Wanneer? Meebrengen ? Verantwoordelijke: Organisatie:

9.00u kerkplein Meerle werkhandschoenen, laarzen, snoeischaar Bart Hoeymans (0479 79 93 61) NP Markvallei

Zondag 9 februari : WANDELING TRAGE WEGEN We focussen ons vandaag op trage wegen, oude voetwegen in en om Meer en dit in samenwerking met de werkgroep " Oude Voetwegen " . Oude zandpaden, fiets- en wandelwegen zijn belangrijk in het dagelijks dorpsverkeer. Veiligheid, recreatie en behoud van historische verbindingen spelen daarbij een vanzelfsprekende rol. Toch blijven trage wegen een bedreigde soort, mede omdat ze worden verwaarloosd of gewoon afgesloten voor de trage-weggebruiker . De hoogste tijd om ze nog eens te bewandelen . Ook hierin is veel natuurwaarde te zien. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

9.00u Vredesboom Meer, Meerdorp 11 Luc Van Dun (0473 37 52 87) NP Markvallei

7


Dinsdag 11 februari : VERGADERING NATUURPUNT MARKVALLEI Een klare kijk op onze werking? Interesse om mee te doen? Je bent welkom. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:


Vrijdag 14 februari : FLIRTEN IN HET GROEN Lezing van Joeri Cortens, NP educatie. Flirten en verleiden. Iedereen doet het of…probeert het. Wie wil weten waar Casanova de mosterd haalde, kijkt best eens naar de dierenwereld. In onze tuinen en natuurgebieden vinden we immers voorbeelden van de meest uiteenlopende verleidingsstrategieën, die vaak verrassend herkenbaar zijn. Voldoende inspiratie dus voor een heerlijk avondvullend programma waarin natuureducatie flirt met comedy. Durf in de spiegel kijken en laat je verleiden. Dit wordt een speciale Valentijnsavond, enkel toegankelijk als je in het bezit bent van een inkomkaart. Lees er elders in dit tijdschrift meer over. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

20.00u BC De Klapekster – 10 euro inkom leden/ 15 euro niet-leden Drej Oomen (0476 53 58 44) NP Markvallei

21-22-23 februari : WEEKEND ZEELAND Natuurpunt Markvallei heeft de prettige gewoonte om er af en toe eens in groep op uit te trekken. Dit jaar ligt onze focus op het Nederlandse Schouwen Duiveland. Tijdens het weekend van 21, 22 en 23 februari verkennen we dit voormalige eiland: "De Kroon van Zeeland". Schouwen Duiveland herbergt prachtige natuur. Ria Van Aelst verrichte heel wat prospectiewerk en vond een geschikte locatie om onze groep te herbergen. Wil je mee? Neem dan contact op met Ria Van Aelst. Je kan alvast een blik werpen op de accommodatie via deze link: http://www.witteboulevard.nl/accommodaties/groepsverblijven Opgeven bij : Ria Van Aelst Deelnameprijs : 60 euro. (kinderen 50 euro) Verantwoordelijke: Ria Van Aelst (0491 63 98 09) Organisatie: NP Markvallei

8


Zaterdag 8 maart : BEHEERSWERKEN AAN DE ASHPUTTEN Deze dag gaan we houtkanten afzetten (verjongen van houtkanten + vrijzetten van zeldzamere soorten zoals hondsroos, meidoorns, ...). Waar? Wanneer? Meebrengen ? Verantwoordelijke: Organisatie:

9.00u dienstingang Mosten laarzen, handschoenen, takkenschaar, ... Bart Hoeymans (0479 79 93 61) NP Markvallei

Zondag 9 maart : WANDELING REGTE HEIDE De Regte Heide vormt samen met het Riels Hofke, Halve Maan, Ooijevaarsnest en Nieuwkerk een aaneengesloten natuurgebied van 876 ha bestaande uit heide, een moerassig beekdal en loof- en naaldbossen in de gemeente Goirle aan de grens met België . De Rechte Heide zelf is 250 ha groot . Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

9.00u Loswal Baarle-Nassau Luc Van Dun (0473 37 52 87) NP Markvallei

Dinsdag 11 maart : VERGADERING NATUURPUNT MARKVALLEI Een klare kijk op onze werking? Interesse om mee te doen? Je bent welkom. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:


Vrijdag 14 maart : DEADLINE BIETEUTJE Artikels mogen doorgestuurd worden naar [email protected] Zondag 16 maart : FOTOWERKGROEP NEDERLANDSE ZIJDE HALSCHE-BEEMDEN Deze keer trekken we naar de overkant van de Halsche-Beemden op Nederlands grondgebied (SBB). Hopelijk staan de eerste voorjaarsbloeiers reeds in bloei. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

9.00u parking Castelreese heide, Hoogstraatsebaan Wim Verschraegen (0497 28 18 66) NP Markvallei

9


Vrijdag 21 maart : FOTOCAFE Tijdens het fotocafé worden ingezonden foto’s besproken en worden allerlei fototips en informatie uitgewisseld. Ieder fotocafé heeft een bepaald thema waarvan foto’s mogen worden ingezonden. Deze keer is het thema ‘vogels’. Er mogen maximum 5 foto’s van vogels en 5 andere natuurfoto’s worden doorgestuurd naar [email protected]. Deze foto’s worden dan gezamenlijk besproken. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

20.00u BC De Klapekster Wim Verschraegen (0497 28 18 66) NP Markvallei

Zaterdag 29 maart : EARTH HOUR Traditioneel zorgen we op de avond van Earth Hour voor de vertoning van een film. Dit jaar wordt dat "More Than Honey". Vanaf 20 uur ben je welkom. De inkom is gratis. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:


Dinsdag 8 april : VERGADERING NATUURPUNT MARKVALLEI Een klare kijk op onze werking? Interesse om mee te doen? Je bent welkom. Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:


Zondag 13 april : WANDELING ASHPUTTEN In september van vorig jaar opende Natuurpunt Markvallei een nieuw wandelpad in de Aschputten. Dit was een groot succes . Marcel Verscheuren koos dit gebied voor zijn examen als Natuurgids en maakte er ook een werkje van. Hij wil nu iedereen de kans geven om dit gebied met hem te ontdekken . Waar? Wanneer? Verantwoordelijke: Organisatie:

9.00u parking De Mosten, Hoogeind 74b Luc Van Dun (0473 37 52 87) NP Markvallei

10


Zondag 27 april : GEDICHTENWANDELING –VERZEN LOPEN DOOR HET LAND Op een wandeling door de statige dreven van Wortel Kolonie neemt een gids je mee naar de tijd van vagebonden, armoede, eenzaamheid, vergankelijkheid en het zwervend bestaan in de natuur. De verzen lopen langs poëtische plekjes met een verborgen geschiedenis in dit prachtig domein. Informatie en inschrijvingen [email protected] en 0474 37 96 66. Waar? Wanneer? Organisatie:

14.00u BC De Klapekster NP Markvallei

11

Natuurpunt Markvallei vrienden van de natuur

VRIENDEN VAN DE NATUUR Fantoompijn In Wilrijk stond een bos dat de statige leeftijd had bereikt waarvoor plantsoenen en lanen uit eerbied hun kruinen naar hun wortels buigen De ouders van de overgrootmoeder van mijn vader flaneerden er op zondag graag door het rococodecor van sleutelbloem, dalkruid, bosanemoon en daslook. Het woord hoogbouw bestond nog niet, ze bewonderden het bos als een kathedraal van groen, hout en mos. Gisteren werd die kathedraal in luttele uren omgeharkt. Dom, dom, dom bos. Al die jaren had het abusievelijk op een plek gestaan die voor een mooie opslagloods was voorbestemd. Erosie treedt op als een welgekomen fantoompijn. Het zal nu niet lang meer duren. Binnenkort weet niemand nog wat we missen of waar vandaan. Max Temmerman

12

Natuurpunt Markvallei op weg van bootjesven naar het merkske

OP WEG VAN BOOTJESVEN NAAR HET MERKSKE Het schemert al en de meesten durven er niet te komen, te lopen of te wandelen. Hedde gullie al gehoord van de Zwarte Marjan ? Keekt ginder maar is !!! Achter het ven (achter het eilandje door keekte in nen doorgang en daar nog wat verder deur is er een bergske in de wei, daar is ’t ! Daar moet te wel oppassen voor schuimze figuren en wa komde daar allemaal tegen ? Vooral alst schemert en donker wordt. Stropers, smokkelaars, om nog niet te spreken van de spoken die hier in de streek ronddwalen !! Men zegt dat er hier heimannekes zitten die dwalen hier achterdeur ’t moeras. Blijkbaar zijn die gestraft omdat die altijd op zaterdag en zondag gingen jagen en stropen. Maar als straf moeten die heimannekes nu met ne vingerhoed hier dat ven leegscheppen en pas wanneer hen dat lukt, zullen zij de eeuwige rust krijgen. Intussen zijn die kwaad op de jagers en stropers. Die hebben hier alles verprutst, want zij hebben niet de moed om diep in het veen, allez dat (moeras) te gaan jagen, alhoewel er daar nog veel wild zit. Maar pas op hé wanneer we dichter en dichter bij café in Holland komen, komen er nog andere verhalen naar boven want hier verder (een beetje meer, +/- 200 m) daar liggen de landlopers begraven en daar hedde nog zo’n klein venneke. Maar past daar goed op voor die grote kikkers ! Vooral in de zomer kweken die alles bij elkaar. Om van te gaan lopen. Nog wat verder in de Torendreef gaat ge naar rechts tot bij Jos Snoeys, beter bekend als spek en ei. Daar in de gevel staat een bedje en dat is in ‘de godin van de nacht’ en die behoedt de stropers en de jagers van tegenslagen die ze kunnen meemaken in dat moeilijk gebied (het moeras. Maar wilt ge daar nog meer van weten ? Dan moet ge daar maar is ne borrel gaan drinken. Natuurlijk niet te veul want dan zijde zat natuurlijk en ge zit wel in Holland. Nouw iets anders. Hedde gullie hier die schapen inde Kolonie al voorbij of tegengekomen ? Het zijn der 13

Natuurpunt Markvallei op weg van bootjesven naar het merkske

zeker 150 maar pas op als de herder mej zijne hond aan ’t gaan is. Dan worden gullie gewoon ingesloten. Ze lopen aw gewoon omver. Maar wette hoe dat komt ? Omdat ze hier in de streek nog last hebben van wolven en vossen. Daarom lopen die schapen zo dicht opeen dat ze gullie gewoon omver lopen van de schrik. Dus kekte maar goed uit als ge die beesten ziet komen. Wie zei er ook weeral dat die schapen zo’n lieve beesten zijn ? Een goei kwartier geleden arriveerden den herder met zijn schapen aan Bootjesven en de vierde keer dat hij daar zat, ik krijg er nog altijd kippenvel van, neen ik zijn er niet gerust. Gisteren nog heeft die grote wolf nog één van zijn schapen dood gebeten. Plots staat Simon den Herder recht en hoort hij een stem en hij schrikt zich een ongeluk wanneer hij een lichtgevende gedaante boven het water van het ven ziet zweven. Simon, Simon galmt het door de lucht !!! Zeg tegen het volk en vooral die stropers dat ze der eigen moeten beteren of de pest gaat hier nog uitbreken. Stilaan verdwijnt het schim. En goed geschrokken gaat Simon met zijn schapen naar de stal iets verderop. Daar is de stal en daar voorbij hedde de Klapekster en daar is het ook altijd druk. Om nog niet te spreken van de Bonte beestenboel. Als ge nog eens wat tijd hebt, moet ge daar ook maar is gaan kijken. Achteraf hoor ik vertellen dat het in de kerk van Zondereigen heel druk was, want er moesten heel wat mensen te biechten komen bij de pastoor van Zondereigen om alles goed te maken en om mej een gerust geweten naar huis te gaan. Het is best dat ge als offer minstens nen haas of ne fazant binnen brengt bij de pastor om alles goed te maken ! Tot daar dit korte verhaal rond Bootjesven Frans Van der Kaa

14

Natuurpunt Markvallei verslagen

ROSSIG FONTEINKRUID GEVONDEN IN ZONDEREIGEN Op 9 oktober 2013 is in een pas gegraven ven in Zondereigen (Baarle Hertog) een 50-tal planten van rossig fonteinkruid gevonden. Deze soort is na 1983 niet meer met zekerheid in Vlaanderen gezien en daarom is deze nieuwe vondst een echt opsteker. De soort heeft een lang levende zaadbank en als bij werkzaamheden de zaden terug aan te oppervlakte komen, kan ze indien de omstandigheden gunstig zijn, snel herkoloniseren. Dat is wat hier is gebeurd. De afgelopen jaren zijn er heel wat inrichtingswerkzaamheden uitgevoerd in de vallei van het Merkske in het kader van de RVK Zondereigen. Daarbij worden o.a. veel poelen en vennen gegraven of herstelt in het belang van de boomkikker en de kamsalamander. Ook worden heel wat natte graslanden hersteld door afgravingen en herstel van de waterhuishouding. Het ven dat dit voorjaar werd gegraven, was eigenlijk nooit de bedoeling. Het perceel waar het ven ligt, was een dotterbloemgrasland waar een boerenpaard op stond met als scheiding een diepe gracht. Om die diepe gracht te verondiepen en een vervilte laag te plaggen in functie van vegetatieherstel heeft de kraanman over het perceel gereden en is er een meter diep weggezakt in de venige ondergrond. Daarna heeft de kraan zich moeten uitgraven waardoor een diepe sleuf in het perceel is ontstaan. Om dit ongeluk op te lossen werd beslist om vanuit de gracht het perceel schuin uit te graven waardoor het ven is ontstaan. Een paar dagen voor de vondst werd het ven leeggelaten om er een permanente stuw te plaatsen en toen kwam het rossig fonteinkruid aan het licht. Tevens waren er al op verschillende plaatsen zogenaamde ‘Chara weides’ (kransblad spec.) aanwezig. Dit voorbeeld zet ons aan het denken over het inplanten van poelen en vennen bij inrichtingswerken. Deze worden nog te vaak op de 15

Natuurpunt Markvallei verslagen

overhoekjes en botanisch minst kansrijke percelen aangelegd, want we willen vaak geen kansrijke plekken voor vegetatieherstel opofferen aan waterpartijen. Het opduiken van soorten zoals rossig fonteinkruid en andere meer eisende soorten laat zien dat ook poelen en vennen nood hebben aan een prima abiotiek, ook vanaf de inrichting. Bij het uitvoeren van de RVK Zondereigen werden er al vele inrichtingswerken uitgevoerd door de Vlaamse Landmaatschappij en er staan nog veel inrichtingswerken te wachten op uitvoering. Als deze inrichtingswerken gevolgd worden door een goed natuurbeheer (zal gebeuren door het Agentschap voor Natuur en Bos) dan kunnen er de volgende jaren nog meer zeldzame soorten verwacht worden in de vallei van het Merkske. De vondst van Rossig fonteinkruid, na 30 jaar afwezigheid in Vlaanderen, laat het beste hopen. Stijn Leestmans

N A T U UR P U N T 9 0 .0 00 L E D E N Ledenaangroei 2003-2013 Je hebt het wellicht vernomen in de media. Natuurpunt vzw telt meer dan 800 90 000 aangesloten gezinnen in 600 Vlaanderen. De aangroei van het 400 ledenaantal is geen toeval. 200 Dat merken we ook in onze eigen 0 afdeling. De belangstelling voor natuurbehoud blijft stijgen. Natuurpunt Markvallei presteerde het om op tien jaar tijd haar ledenaantal te verviervoudigen. 16


S I N T C A T H A R I N A G A S TV R I J VOOR SLECHTVALK De kerktoren van Hoogstraten heeft sinds zaterdag 14 december een slechtvalkennestbak. Vrijwilligers van Natuurpunt Markvallei ontwikkelden, maakten en plaatsten de bak. Nu prijkt hij in de 105 meter hoge toren en kan hij vanaf volgend jaar dienst doen als nestplaats voor de slechtvalk. De nestbak komt er niet zo maar. Drie jaar geleden al werd een koppel jonge slechtvalken waargenomen op en rond de toren. Het ging om nog vrij jonge vogels. Toen al wilde Natuurpunt Markvallei een nestbak plaatsen om de slechtvalken een handje toe te steken. Op de toren is immers niet heel veel ruimte om tot een veilig broedsel te komen. De hulp van het F.I.R. (Fonds voor Instandhouding van Roofvogels) werd ingeroepen, brieven met de vraag voor toestemming werden verstuurd. Met de professionele ondersteuning van F.I.R. werden de eerste plannen gesmeed. Een half jaar geleden werd toestemming bekomen. Natuurpunt Markvallei wilde de slechtvalkenbak voor het nieuwe broedseizoen plaatsen, en dat is gelukt. Nu hopen we natuurlijk op een succesvol legsel.

17


1 0 N I EU W E N A T U U R GID S E N EN NOG ENKELE OP KOMST We willen de cursisten van de cursus Natuur.natuurgids van harte proficiat wensen. Het was een plezier hen bezig te zien, een toffe groep. We hopen in de toekomst nog meer van hun enthousiasme te mogen genieten. Veel succes en plezier in jullie engagement voor de natuur.

18


ACTIE STEENUIL EEN SUCCES In samenwerking met de stad Hoogstraten hebben we met Natuurpunt Markvallei een actie opgezet rond de steenuil. Voorafgaand: Leerlingen van het deeltijds onderwijs van St. Clara (Arendonk) maakten voor ons 22 prachtige steenuilkasten. Het was van in het begin onze bedoeling om met deze nestkasten een actie op touw te zetten ten voordele van de steenuil. Gemakkelijk heeft het diertje het in onze contreien niet omdat vooral holtes ontbreken om in te nestelen. Die holten vond het steenuiltje vroeger in de houtkanten, heggen, wilgenbomen, … Maar houtkanten en heggen vind je hier bij ons steeds minder. In het infomagazine van de stad Hoogstraten publiceerden we een aantal artikels over de steenuil en we lanceerden een oproep om een steenuilnestkast te kopen (€ 70). Vrijwilligers van Natuurpunt bezoeken de kandidaat-kopers en bekijken met hen waar het nest best geplaatst kan worden en hoe de kansen vergroten om een steenuil tot broeden te laten komen. Na één week waren al tien steenuilnestkasten verkocht. De eerste steenuilnestkast plaatsten we in basisschool ’t Dreefke in Meersel-Dreef. Mensen die nog een steenuilnestkast willen, mogen altijd contact opnemen. ([email protected]) We besteden ook de nodige nazorg. Komt het tot een broedgeval, dan zullen we de jongen laten ringen. Bovendien starten we binnenkort met een inventarisatie van de steenuil en de bosuil. Een dergelijke inventarisatie werd 15 jaar geleden ook uitgevoerd. We zijn uiteraard nieuwsgierig naar het resultaat.

19


20


21

Natuurpunt Markvallei aankondigingen

V E R E N I N G I N G SA V O N D INSPRAAK BIJ EEN HAPJE, DRANKJE EN ENTERTAINMENT Op zaterdag 25 januari organiseert Natuurpunt Markvallei haar jaarlijkse verenigingsavond. We nodigen iedereen uit vanaf 19 uur in bezoekerscentrum De Klapekster. In een eerste gedeelte geven we tijdens onze algemene vergadering tekst en uitleg over de werking en de toekomst van Natuurpunt Markvallei. In een tweede gedeelte zorgen we voor heerlijke hapjes en drank. We genieten van de fotoreportage over de activiteiten van het voorbije jaar en het feestcomité zorgt voor een verrassend kader, een paar leuke activiteiten en veel plezier.

H E T G RO T E V O G E L W E E K E N D Natuurpunt Markvallei organiseert op zondag 2 februari het Grote Vogelweekend. Thuis ben je wellicht volop bezig met het tellen van de vogels in je tuin. Maar er is ook tijd voor nog meer ontspanning in het kader van onze vogels. Vanaf 13.30 uur nodigen we je graag uit in en rond bezoekerscentrum De Klapekster. Dan start er een wandeling speciaal over de vogels die in de winterperiode in bos, hei en wei leven. De wandeling wordt begeleid door ervaren vogelgidsen. 22


Op het buitenterras van de Klapekster stellen we de timmerbanken op. Kinderen en hun ouders kunnen er onder het toeziend oog van enkele “professionals” vogelnestkastjes timmeren. Nog niet uitgeknutseld? Wat dacht je dan van het maken van cup cakejes voor vogels, of echte voedertaarten? Bij onze warme buitenkachels is het heerlijk toeven terwijl je de ogen de kost geeft bij het “vogelmarktje”. En wat dacht je van een lekker drankje om het vogelfeest compleet te maken.

23


F L I R T E N I N H ET G R O E N UW IDEALE VALENTIJNSAVOND Joeri Cortens (1976) uit Herentals is een jonge, hedendaagse natuurspecialist. Hij verschijnt regelmatig in beeld bij “Wild van Dieren” (VTM) en je hoort hem wekelijks bij de Madammen. Bij zijn dierenavonturen gebruikt hij de modernste technieken. Als Joeri vertelt, dan straalt de passie van hem af. Zijn enthousiasme deelt hij ook met Natuurpunt, waar hij al jaren werkt als educatie-expert. In het Wild van Dieren-team zijn zoogdieren en natuurbehoud zijn specialisatie. In de schoot van Natuurpunt Educatie werkte hij een bijzonder avondarrangement uit: Flirten in het Groen. Natuurpunt Markvallei aarzelde niet en … boekte Joeri op vrijdag (jawel!) 14 februari. Vanaf 20 uur start het avondprogramma. “Flirten in het Groen” wordt ons ideale Valentijnsgeschenk, een avond puur genot. De plaatsen zijn beperkt!

Vanaf 14 februari begint het te kriebelen. En in de natuur kan je dat heel goed merken. Flirten en verleiden. Iedereen doet het of…probeert het. Wie wil weten waar Casanova de mosterd haalde, kijkt best eens naar de dierenwereld. In onze tuinen en natuurgebieden vinden we immers voorbeelden van de meest uiteenlopende verleidingsstrategieën, die vaak verrassend herkenbaar zijn. Voldoende inspiratie dus voor een heerlijk avondvullend programma waarin natuureducatie flirt met comedy. Durf in de spiegel kijken en laat je verleiden ... Tijdens de lezing die gepassioneerd wordt gebracht door Joeri, serveren we de genodigden in de Klapekster een aangepast drankje en

24


enkele hapjes. We zorgen bij deze gelegenheid voor een bijzonder romantisch sfeertje. Kaarten enkel af te halen in de Klapekster – 10 euro voor leden/ 15 euro voor niet-leden. Vergeet dus zeker ook je lidkaart van Natuurpunt niet mee te brengen, of misschien is dit wel de gelegenheid om alsnog je natte droom om lid te worden waar te maken. Info: Drej Oomen – [email protected]

NACHTVLINDERONTBIJT ZIT ER EEN GROTE BEER IN UW TUIN? Nachtvlinders zijn meer dan alleen maar grijze ‘motten’. Er zijn meer dan 800 soorten grote nachtvlinders in Vlaanderen, in allerlei kleuren en vormen en intrigerende namen zoals de Grote Beer, het Papegaaitje, de Huismoeder en het Rood Weeskind,… Vanaf begin maart wil Natuurpunt Markvallei van start gaan met een nieuwe dienstverlening naar zijn leden. We gaan van start met een heus NACHTVLINDERONTBIJT! WAT? Binnen Natuurpunt Markvallei beschikken we over verschillende mensen die een nachtvlinderval in bezit hebben en deze op regelmatige basis gebruiken. Zij stellen hun kennis en materiaal ter beschikking van Natuurpuntleden die graag eens een nachtje ‘lampen’ in hun tuin om te ontdekken wat er zoal in hun tuin ’s nachts rondfladdert. HOE? Op vraag, en als Natuurpunt lid, stellen we een nachtvlinderval (lichtval) op in je tuin. De dag nadien, ’s morgens wordt de val gecontroleerd, de aanwezige soorten worden op naam gebracht en de 25


aantallen worden genoteerd. Samen met nog extra informatie zoals het type tuin (klein, groot, type beplanting, …), de ligging van de tuin (platte land, centrum, …), enz…

WAT LEVERT HET U OP? Als tuineigenaar krijg je zo de mogelijkheid om kennis te maken met de fascinerende wereld van de nachtvlinders. Je krijgt tevens een lijstje met de soorten die we gevangen hebben (en zodoende ook een beetje informatie over de biodiversiteit in je tuin), je krijgt informatie over wat nachtvlinders nodig hebben, hoe je nachtvlinders in de tuin kan helpen, het inventariseren van nachtvlinders, enz… Uit ervaring weten we dat het leegmaken van een nachtvlinderval zeer enthousiaste reacties bij kinderen kan losmaken. WAT LEVERT HET ONS OP? Op deze manier krijgen we bijkomende verspreidingsgegevens van nachtvlinders binnen onze afdeling (Hoogstraten, Rijkevorsel, BaarleHertog) en het gebruik van het biotoop tuin door nachtvlinders. WAT KOST HET DE TUINEIGENAAR? NIETS! Buiten de gebruikte elektriciteit voor de lichtval en een dampend kopje koffie of thee voor de vrijwilliger die de val komt opstellen en controleren. 26


Natuurlijk staat het de tuineigenaar vrij om de vrijwilliger te verblijden met een uitgebreid champagneontbijt  CONCREET: Indien je interesse hebt om eens een nachtvlinderval in je tuin opgesteld te zien neem dan contact op met Bart Hoeymans: [email protected] Zet in je mail volgende gegevens: Naam, adres, enkele data. Bart zoekt dan een vrijwilliger die bij u een val wil komen opstellen. LET OP: het inventariseren van nachtvlinders is weersafhankelijk, bij slecht weer (heel koud, veel regen, …) kan het zijn dat de afspraak niet kan doorgaan.

27


WEEKEND ZEELAND Tijdens het weekend van 21 tot 23 februari gaan we samen naar Zeeland. Onze uitvalsbasis wordt een groepsverblijf op het domein van De Witte Boulevard in Renesse (www.witteboulevard.nl). Renesse is een gezellig badplaatsje op Schouwen Duivenland. Het groepsverblijf ligt vlak bij het centrum en op wandelafstand van het strand. In deze tijd van het jaar is dat gegarandeerd lekker uitwaaien! Dat we naar Zeeland gaan is natuurlijk niet toevallig. Vlakbij, maar toch zoveel te beleven… Kilometerslange dijken om vogels te kijken, overal water, moerassen. Maar ook strand, duinen, bos aan zee en een vriendelijk polderlandschap met mooie dorpen. Op Schouwen Duiveland ligt het grootste bos van Zeeland en aan de zuidkust tegen de Oosterschelde vinden we nog een prachtig groot natuurgebied. De Zuidkust van Schouwen dankt haar bijzondere status aan een natuurontwikkelingsplan: Plan Tureluur uit 1991. De tureluur staat symbool voor de nieuwe natuur die hier moet komen en er deels al is. De Zuidkust van Schouwen is en wordt nog meer één groot vogelparadijs. Dat komt niet alleen door de inlagen buitendijks: ook het veilige land wat verder van de dijk trekt honderdduizenden vogels. Bij laagwater zoeken ze eten op de slikken en platen in de Oosterschelde. Bij hoogwater vliegen ze landinwaarts om veilig achter de dijk te overtijen. Tienduizenden, soms honderdduizenden vogels zij aan zij. Dit mag je niet missen! Schrijf je tijdig in bij Ria Van Aelst. Alle nodige info staat in de activiteitenkalender.

28


CURSUS WILDE BIJEN De wereld staat op zijn kop. Onze belangrijkste bondgenoten in de voedselproductie sterven uit. Honing bijen verdwijnen letterlijk uit hun korven en ook wilde bijen vinden geen eten meer. De hoogste tijd dus om deze boeiende diergroep eens grondig onder de loep te nemen en te kijken hoe we hen kunnen helpen. In deze gloednieuwe cursus kom je dan ook alles te weten over Roodgatjes en Geeltipjes, Zilveren Fluitjes en Gouden slakkenhuisbijen. We leren ze herkennen en bekijken hun levenswijze, nestplaatsen en voedselvoorkeur. Met onze praktische tips maak je ook van je eigen tuin een bijenreservaat. Cursus leider: Joeri Cortens , educatief medewerker van Natuurpunt Educatie . Data: Theorie op woensdag: 23 april 2014 van 19.30 uur tot 22.30 uur 30 april 2014 van 19.30 uur tot 22.30 uur 7 mei 2014 van 19.30 uur tot 22.30 uur Praktijk op zaterdag: 26 april 2014 van 14 uur tot 17 uur 14 juni 2014 van 14 uur tot 17 uur 2 augustus 2014 van 14 uur tot 17 uur Adres: BC De Klapekster, Kolonie 41, 2323 Wortel Deelnameprijs: leden € 30 , niet leden € 45 Inschrijven: [email protected] of gsm 0473 37 52 87

29


GEDICHTENWANDELING VERZEN LOPEN DOOR HET LAND Op een wandeling door de statige dreven van Wortel Kolonie neemt een gids je mee naar de tijd van vagebonden, armoede, eenzaamheid, vergankelijkheid en het zwervend bestaan in de natuur. De verzen lopen langs poëtische plekjes met een verborgen geschiedenis in dit prachtig domein. Praktische informatie Zondag 27 april 2014. Vertrek om 14.00u aan BC De Klapekster, Kolonie 41, 2323 Wortel. Deelname is gratis, vooraf inschrijven is noodzakelijk. Informatie en inschrijvingen [email protected] en 0474 37 96 66.

PLANNING WERKGROEP NATUURFOTOGRAFIE 2014 Fototentoonstellingen in het BC De klapekster : Jan-febr-maart: ‘blauw’ April-mei-juni: oude foto’s in zwart/wit jaren ’50 van de Kempen van Jos Halsberghe Juli-aug-sept.: Wortel-Kolonie en zijn huidige bewoners van Jolanda Vannijnatten Okt-nov-dec: natuurreisfoto’s leden

30


Foto-excursies : Januari: Stijbeekse heide en Goudberg Maart: Nederlandse zijde Halsche-Beemden Mei: Broskes Juli: Wortel-Kolonie September: Elsakker November: Absheide Fotocafé : 21 maart en 2 latere data

Tot flits ! Wim Verschraegen

BIETEUT GOES DIGITAL Heb jij je ooit al eens afgevraagd hoe het Bieteutje er zou uitzien in kleur? Je komt er zo achter. Surf naar www.natuurpuntmarkvallei.be en klik op “Bieteutje” (bovenaan de pagina). Op je computer kan je nu in een kleuruitgave van ons tijdschrift bladeren. Zin om voortaan altijd je afdelingstijdschrift in kleur te ontvangen? Als je een mailtje stuurt naar [email protected] met je vraag, dan brengen wij dat in orde. Vanaf nu ontvang je een mail met daarin een link naar het tijdschrift. Wij maken geen kosten meer om het tijdschrift in je brievenbus te deponeren. We hebben minder papier en inkt nodig en … je ecologische voetafdruk verklein je op een eenvoudige manier. Vanaf dan ben je het Bieteutje nooit meer kwijt! 31


32


33


34

Natuurpunt Markvallei snaken van de natuur

SNAKEN VAN DE NATUUR Raaf hee raaf lekker weertje vandaag gaaf kapsel heb je vandaag lekker gaaf hoor raaf hee erik gaaf kapsel heeft raaf vandaag Gijs Leeman

35

JNM Markvallei Pini-teut

36


37


38


39


40


41


42


43


44


45

Natuurpunt Markvallei colofon

COLOFON 't Bieteutje is het kwartaalblad van Natuurpunt Markvallei vzw en J.N.M. Markvallei vzw.

NATUURPUNT MARKVALLEI VZW VOORZITTER

SECRETARIS

Drej Oomen Klein Eyssel 29 a - 2328 Meersel-Dreef  03 315 02 45 / 0476 53 58 44 [email protected]

Jee Van Loock Sluiskesweg 4 - 2321 Meer  03 315 88 06 [email protected]

FINANCIËN

DE KLAPEKSTER

Koen Verschueren Klinketstraat 19 - 2323 Wortel  03 314 24 15 /  0472 91 35 11 [email protected]

Koen Verschueren Klinketstraat 19 - 2323 Wortel  03 314 24 15 /  0472 91 35 11 [email protected]

VERENIGINGSWERKING

WERKGROEP

Bruno Vande Wiele Hoogstraatsestwg 87- 2310 Rijkevorsel  0478 64 16 29 [email protected]

Stijn Leestmans Bavelstraat 16 – 2310 Rijkevorsel  0479 93 21 12 [email protected]

WERKGROEP NATUURGEBIEDEN

WERKGROEP BELEID ONDERVOORZITTER

Bart Hoeymans Leemakker 7 - 2320 Hoogstraten  0479 79 93 61 [email protected]

Bart Royens Ganzenstraat 4 – 2340 Beerse  014 77 02 07 [email protected]

REDACTIE ‘T

JNM MARKVALLEI

BIETEUTJE

Wim Verschraegen/Ingrid Brosens Vooraard 10 - 2322 Minderhout  03 314 47 75 /  0497 28 18 66 [email protected]

NATUURSTUDIE

EN

Lysander Fockaert Pottenbakkersstraat 5 2320 Hoogstraten  0472 71 04 32 [email protected]

BEZOEKERSCENTRUM DE KLAPEKSTER OPEN OP DOND, VRIJ, ZAT EN ZONDAG

VANAF

13U

Kolonie 41, 2323 Wortel  03 383 02 08 (tijdens de openingsuren) of 0474 379 666 Medewerkster : Chris van Boxel [email protected]

46

Natuurpunt Markvallei colofon

BEHEERDERS NATUURGEBIEDEN HALSCHE BEEMDEN (MIND.) ASCHPUTTEN (MEER) FRANKENBERG (MEER) PATERSWIEL (MEERSEL-DR.) LANGE BEEMDEN (HOOGS.)

Bart Hoeymans Leemakker 7 - 2320 Hoogstraten  0479 79 93 61 [email protected] Stijn Leestmans (zie hoger)

CONTACTPERSONEN WERKGROEPEN ZOOGDIEREN

PLANTEN

Dimitri Van Pelt Moerstraat 48 – 2320 Hoogstraten  0476 90 72 49 [email protected]

Jack Govaerts Donckstraat 12 - 2321 Meer  03 315 71 85 [email protected]

ONGEWERVELDEN

Bart Hoeymans - zie hoger

AMFIBIEËN, REPTIELEN EN V I S S E N - Bart Hoeymans - zie hoger

VOGELS

NATUURFOTOGRAFIE

Stijn Leestmans - zie hoger

Wim Verschraegen - zie hoger

NATUURGIDSEN

MUSEUM

Luc Van Dun Minderhoutsestraat 30 – 2322 Minderhout  0473 37 52 87 [email protected]

Geert Brosens Steenbakkerstraat 9 – 2320 Hoogstraten  03 315 06 56 / 0494 6981 92 [email protected]

NATUUREDUCATIE

FEESTCOMITE

Chris van Boxel – zie hoger

Ria Van Aelst –  0495 26 74 41

WEBSITES Website Natuurpunt Markvallei: Website JNM Markvallei: Foto’s Natuurpunt Markvallei

www.natuurpunt.be/markvallei www.jnm.be/markvallei http://fotonatuurpuntmarkvallei.wordpress.com/

STEUN ONS STORTINGEN

OP

IBAN BE56 2930 2120 7588 - BIC GEBABEBB

VERMELD

DE PROJECTNUMMERS:

A A N K O O P E N B E H E E R N A T U U R G E B I E D E N ( 7108 Halsche-Beemden) W E R K I N G B C D E K L A P E K S T E R ( 1750 Markvallei Natuur.huis) N A T U U R P U N T M A R K V A L L E I ( 3735 Markvallei, Natuurpunt afdeling) (vanaf 40 EUR wordt fiscaal attest afgeleverd) Leden van VMPA, VELT en van andere Natuurpunt- of JNM-afdelingen kunnen zich abonneren op 't Bieteutje door overschrijving van 5,00 EUR op rekeningnummer 860-1087194-97 onv. VZW Natuurpunt Markvallei, Kolonie 41, 2323 Wortel met vermelding van " 't Bieteutje 2012 ". 47


48

t Bieteutje 1-2 februari Het grote vogelweekend Welke vogels lok jij naar je tuin? Driemaandelijks tijdschrift van NATUURWERKGROEP MARKVALLEI

Recommend Documents