www.syncoopnieuws.com
DECEMBER 2013
Marius Korpel en Frits Meijer: pagina: 5
Henk Jonker, Stille kracht achter Syncoopnieuws pagina: 11
25e JAARGANG NR.77
40 Bulgaarse recepten pagina: 14
Kwartet danst met kinderen/ tieners pagina: 15
Doe Dans Festival 22, 23 en 24 augustus 2014
SYNCOOPNIEUWS EEn kOrtE gESchIEdEnIS van hEt SyncOOpnIEuWS ke cd al uit de gratie begon te raken, door de opkomst van de mp3, het zelf cd´s kunnen branden, maar ook door het verzadigd raken van de markt (minder klanten door vergrijzing en verloop, afnemende behoefte naar nieuwe of betere muziek, makkelijker om cd´s op andere plaatsen, zoals in het buitenland, zelf te kopen).
We hebben de afgelopen maanden regelmatig te horen gekregen dat men het jammer vindt dat het “Syncoopnieuws” stopt. Iedereen heeft daar een eigen reden voor, maar wat we vaak horen, is dat men het vooral jammer vindt omdat het Syncoopnieuws het enige nog overgebleven blad is dat landelijk wordt uitgegeven en dat voor volksdansers interessant is. Op het gebied van de dans in
Lees verder op pagina 2
het algemeen zijn er wel bladen, maar die besteden nauwelijks of geen aandacht aan volksdans.
REDACTIONEEL
lijk wel leiden tot betere verkopen en omzetten.
Naast het Syncoopnieuws bestond er jarenlang het blad Volksdans. Dit blad, uitgegeven door het LCV en later het LCA, verschijnt vanaf 1982 op A5-formaat en vanaf 1987 als magazine op A4-formaat. Na 2006 houdt Volksdans op te bestaan als zelfstandig blad en worden de lezers doorverwezen naar het eveneens door het LCA uitgegeven blad Werelddans (tot 2009) en later het door Kunstfactor uitgegeven blad Dans Magazine. Dans Magazine besteedt af en toe ook aandacht aan werelddans of volksdans, maar veel internationale volksdansers ervaren het stoppen van Volksdans toch als een gemis en zijn blij dat het Syncoopnieuws er voor hen nog is.
echte krant werd, was een belangrijk deel dan ook ingeruimd voor het aankondigen en adverteren van volks(dans)muziekuitgaves op lp en later cd. Dat betrof de door Syncoop zelf uitgegeven muziek, maar ook uit Balkanlanden en Israël geïmporteerde platen en uitgaven van andere organisaties zoals Nevofoon, PAN Records en Music & Words. Ook stonden er regelmatig recensies en besprekingen van muziekuitgaves in. In zekere mate was het Syncoopnieuws vooral een ‘volksmuziekkrant’, wat ook wel begrijpelijk is omdat Syncoop
Het Syncoopnieuws is altijd een krant geweest: krantenpapier en krantenformaat. In de afgelopen jaren is wel eens onderzocht of het haalbaar zou zijn om over te stappen op een magazine-format, al of niet in kleur of zwart-wit en al of niet ‘glossy’, maar na afweging van zaken als doel, doelgroep, aantal abonnees, druk- en verspreidingskosten en lezersreacties is besloten dat een magazine-uitgave niet haalbaar en niet nodig was. platenadvertenties Syncoop Produkties begon in 1988 met het Syncoopnieuws. Voor die tijd stuurde Syncoop af en toe folders rond met een overzicht van de beschikbare platen en cd´s, maar dat was nog niet echt een krant of een blad. Toen het een
Produkties een muziekproducent en –uitgever is. De krant werd gratis verspreid en het geld dat Syncoop daar in investeerde moest natuur-
Syncoop had vanaf het begin echter ook oog voor de behoeftes en interesses van de lezers voor dansactiviteiten, niet zo gek als je bedenkt dat Marius en Tini Korpel zelf uit de volksdanswereld komen. Zo stond er vanaf het begin Groepsnieuws in de krant. Voor aankondigingen en advertenties van (dans)activiteiten, speellijsten en festivalagenda’s was altijd wel plaats. Daarnaast probeerde men in elke krant (minstens) één redactioneel artikel op de voorpagina te plaatsen. Dit kon een recensie van een voorstelling, festival of workshop zijn, een bespreking van een nieuwe uitgave van een dansprogramma, een achtergrondartikel over volksdans of –muziek, of een interview met een dansleider. Voorwaarde was wel dat er voor dat artikel een schrijver gevonden kon worden die dit belangeloos wilde doen. knippen en plakken In die eerste tijd werd het Syncoopnieuws gemaakt door Marius met hulp van Henk Jonker (zie artikel over Henk elders in deze uitgave). Letterlijk het betere ‘knip-en-plak-werk’, zoals dat in die tijd nog ging. Drie keer per jaar dezelfde routine: op grote vellen papier werd de krant in elkaar geplakt, dan naar de drukker op maandag, op dinsdag in de huiskamer bij Marius en Tini de krant vouwen en de adreswikkels eromheen, dan naar de post, zodat de krant op donderdag bij de mensen op de mat lag. De frequentie van drie keer per jaar waarmee de krant uitkwam is altijd zo gebleven. Ook het vouwen en adresseren in hun huiskamer, met hulp van buren, familie en (volksdans)vrienden. Al 25 jaar lang! Alleen het maken van de krant zelf werd, net zoals alles in de uitgeverij, steeds digitaler: van ‘knippen en plakken’ naar ‘copy and paste’. In deze vorm groeide het adressenbestand (groepen, organisaties en individuen die de krant gratis kregen toegestuurd) tot zo’n 7500! Rond de eeuwwisseling realiseerde Syncoop zich dat dat niet langer houdbaar was. De kosten van drukken en verspreiden van de gratis krant liepen op, terwijl de inkomsten uit cd-verkopen juist daalden. Het was de tijd dat zelfs de nog niet eens zo antie-
Daar is ´ie dan: Het laatste Syncoopnieuws. Het bladeren door alle eerdere nummers van Syncoopnieuws was een duik in 25 jaar volksdansgeschiedenis en ging gepaard met een lach en een traan: Een lach door de herinneringen die artikelen oproepen aan een mooi project of een geslaagd festival en door de soms wat gedateerde advertenties, een traan door de in memoria die in de afgelopen 25 jaar Syncoopnieuws zijn gewijd aan mensen die niet meer onder ons zijn. In dit laatste Syncoopnieuws geeft Radboud Koop in vogelvlucht de ontwikkeling van de krant door de jaren heen weer: Van advertentieblaadje tot krant voor volksdansers in Nederland. Daarnaast kunt u een verslag lezen van een dubbelinterview met Marius Korpel en Frits Meijer. Zonder vrijwilligers zou Syncoopnieuws niet mogelijk zijn geweest. Hierbij denk ik niet alleen aan de mensen die de artikelen bij ons aanleverden of de mensen die in de afgelopen 25 jaar in de redactie hebben gezeten, maar ook aan de vaste groep mensen die drie keer per jaar bij elkaar kwam om de krant te vouwen en verzendklaar te maken. Een van de vrijwillige krachten die achter de schermen al die 25 jaar bij Syncoopnieuws betrokken is geweest, is Henk Jonker, vormgever van het eerste uur en tot en met deze krant opsteller van het groepsnieuws. Op pagina 11 kunt u een interview met hem lezen. Tenslotte hebben we, zoals aangekondigd in het vorige nummer, een aantal artikelen uit oude edities van het Syncoopnieuws herplaatst. Bij de lastige keuze welke artikelen hiervoor in aanmerking kwamen, hebben we geprobeerd een dwarsdoorsnede te laten zien van wat in de afgelopen jaren in Syncoopnieuws is gepasseerd. Namens Marius Korpel, door wiens gedrevenheid en inzet de krant 25 jaar heeft kunnen bestaan, wil ik u als lezer van Syncoopnieuws bedanken: zonder lezers geen krant! Tenslotte wens ik u namens de redactie prettige feestdagen en alle goeds voor 2014. Dinda van der Weijden
DECEMBER 2013 - PAGINA 2
Vervolg pagina 1, Een korte geschiedenis van het Syncoopnieuws Maar stoppen met de krant was voor Syncoop geen optie, want het was duidelijk dat de lezers de krant waardeerden, ook al was het – enigszins denigrerend – vooral een ‘advertentieblaadje’. Maar juist het feit dat het een krantje was en geen magazine werd gewaardeerd: toegankelijk, informeel, leuk om door te bladeren. En al was de krant dan niet meer zo nodig voor de cd-verkoop, het behouden van een blad voor volksdansers lag Syncoop na aan het hart. abonnement De eerste, en enige, grote koerswijziging in de historie van het Syncoopnieuws werd daarmee een feit. Van een gratis krant werd het een abonnementsblad. Vanaf krantnummer 42 in 2002 kon men zich abonneren en ontving men voor €5,00 per jaar 3 nummers. Van dat geld werd het opmaken, drukken en verspreiden van de krant betaald. In ruil daarvoor kwamen er meer redactionele artikelen, achtergrondverhalen en recensies. Meer te lezen dus en nog steeds het vertrouwde (gratis te plaatsen) Groepsnieuws en het bladeren door de cdadvertenties, speellijsten en agenda’s. Voor de redactionele inhoud vormde Syncoop een redactie bestaande uit louter vrijwilligers. De redactieleden werden niet betaald, net zomin als alle gastschrijvers en correspondenten die bereid gevonden werden af en toe eens een stukje te schrijven. Het waren allemaal mensen die het volksdansen net zo’n warm hart toedroegen als Marius en Tini zelf en het leuk vonden een bijdrage aan de krant te leveren.
redactioneel De eerste redactie bestond uit Marius Korpel, Jeannette Snier, Leo van der Heijden en ondergetekende. Henk Jonker deed de opmaak van het Groepsnieuws. Leo stopte eind 2003 en na anderhalf jaar met z’n drieën vulde Mark Benjamin vanaf 2005 de redactie weer aan. Jeannette stopte eind 2011 maar toen kwam Dinda van der Weijden, die al eens als gastschrijfster had opgetreden, in de redactie. Mark stopte eind 2012 en ondergetekende gaf ook te kennen te moeten stoppen. Het werk van de redactie bestond er uit om steeds weer een gevulde krant van twaalf of zestien pagina’s te krijgen. Dat betekende: onderwerpen bedenken en dan op zoek naar schrijvers. Dat laatste was niet altijd even makkelijk, en in de praktijk moesten de redactieleden een groot deel van de artikelen zelf schrijven. Toch zijn er in de loop der jaren gelukkig nog veel gastschrijvers geweest. Veel verschillende schrijvers kwam de diversiteit van de krant ten goede, qua schrijfstijl, qua onderwerp. Iedereen bij naam bedanken is niet mogelijk maar die dank is er zeker. toekomst? De laatste jaren kwam bij Syncoop de vraag op wat de toekomst van het Syncoopnieuws was. En alhoewel formeel niet aan elkaar gerelateerd, had die vraag ook te maken met het feit dat Marius zijn laatste Doe Dans festival georganiseerd had. Maar ook de firma Syncoop Produkties had steeds minder activiteiten. Daar kwam nog bij dat, bij de overgang van gratis naar betaalde krant, het aantal ontvangers in één jaar met meer dan 80 procent daalde tot onder de 1500, en dat het aantal betalende abonnees vervolgens in de tien jaar daarna gestaag verder daalde naar onder de duizend. Hoewel de reacties op de krant nog steeds zeer positief waren vertaalde zich dat niet in meer abonnees, eerder minder omdat veel dansers de krant op de groep lazen en anderen wegens de vergrijzing stopten als actief danser. En terwijl het vinden van mensen die wel eens een stukje in de krant zouden willen schrijven al lastig was gebleken, was het vinden van nieuwe redactieleden een nog veel grotere opgave, die uiteindelijk zelfs onoplosbaar bleek. Met het dalende aantal abonnees en de terugloop in activiteiten was het langer door-
gaan met het Syncoopnieuws geen realistische optie meer. Daarom nu de laatste krant. In het huidige informatietijdperk van internet en moderne digitale en elektronische communicatiemiddelen is een krant ook een beetje een ‘overblijfsel uit het verleden’. Hoewel, diverse lezers lieten ons weten de krant nog steeds met plezier te lezen. In de loop der jaren zijn er dan ook de nodige onderwerpen en artikelen de revue gepasseerd, voor ieder wat wils. Interviews met dansers, dansleiders of muzikanten. Achtergrondverhalen bij bekende volksdansen in de serie ‘Waar komt die dans vandaan’ en bij volksmuziekinstrumenten in de serie ‘Het instrument’. achtergrondartikelen In vrijwel elke krant stond ook wel een recensie: van een cd, een voorstelling, een workshop, een cursus of festival, zowel dans als muziek. Over cd´s gesproken: we hadden een serie onder de titel ‘De 3 toppers van…’, waarin een bekende volksdanser/-muzikant zijn drie favoriete cd´s besprak, en een serie ‘Toppers van Syncoop’, waarin weliswaar niet nieuwe maar juist opvallende cd´s uit de catalogus van Syncoop werden besproken. Een aantal keer hebben we een themanummer uitgebracht. Naast de gebruikelijke onderdelen als Groepsnieuws, Column en advertenties, gingen dan alle redactionele artikelen over eenzelfde thema. Vooral het themanum-
mer over zigeunermuziek (nr.51, maart 2005) werd door de lezers zeer gewaardeerd zoals we uit de, schaarse doch welkome, reacties konden opmaken. De ambitie van de redactie ging nog wel eens verder dan alleen maar een ‘leuk, informeel blader-blad’ te maken. Zo deden we wel eens oproepen om ingezonden stukken, reacties, verzoeken om informatie. Eigenlijk is hier nooit echt iets uit gekomen. Het bleek duidelijk wat de mensen wilden: de krant zoals die was. Slechts een paar keer, op de vingers van één hand te tellen, zijn er ongevraagde reacties binnengekomen op een artikel of op de column. Dat betrof dan artikelen die bedoeld of onbedoeld door sommigen als controversieel of uitlokkend werden ervaren. Maar echte dialogen of polemieken zijn er nooit gevoerd. De volksdanser is blijkbaar (en gelukkig volgens sommigen) nou eenmaal sterker met z’n voeten dan met de pen. Een kwart eeuw Syncoopnieuws – dat is niet niks. Dat de krant stopt, daar gaan we niet al te dramatisch over doen. We zijn blij dat we al die tijd de krant gehad hebben. Dank aan iedereen die er aan meegewerkt heeft en dank aan de lezers die de krant altijd waardeerden. Een dansante en muzikale toekomst gewenst.
Radboud Koop Namens de redactie van Syncoopnieuws
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 16
DECEMBER 2013 - PAGINA 3
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 1
vOlkSdanS InStuIf vOOr 50+ Zaterdag 8 maart 2014 Weer een verrassingsinstuif, met o.a. Wijnand Karel. Hij komt met een koffer vol met nieuwe dansen + kostuums die worden geshowd. Welke kostuums het zijn is een vraagteken. Vanaf 12:45 uur bent u welkom in het Drijvershof, Nassaustraat 6, 3372 EE HardinxveldGiessendam. Aanvang 13:00 tot 17:00 uur Verder wordt de middag verzorgd met dansen van Marian de Keijzer-Tintel en Gusta Termorshuizen. Kosten €6,- inclusief één kop koffie of thee... met? Informatie: Gusta Termorshuizen. Telefoon 0164-242195 of e-mail
[email protected] Met vriendelijke groet, Marian en Gusta. Kom je met velen, laat het dan weten.
DECEMBER 2013 - PAGINA 5
MarIuS kOrpEl En frItS MEIjEr: Bij het verschijnen van het laatste Syncoopnieuws wilde de redactie graag een interview met Marius korpel plaatsen, de man die het verschijnen van de krant al die jaren mogelijk heeft gemaakt. de enige manier waarop we Marius hiertoe konden overhalen was om dit te doen in de vorm van een dubbelinterview over de periode waarin hij samenwerkte met frits Meijer. Marius en frits, generatiegenoten, hebben in een voor de volksdans in nederland belangrijke periode intensief samengewerkt en veel dingen op poten gezet waar volksdansend nederland later veel plezier van heeft gehad. In een gesprek dat ik met beide heren had, bij frits thuis in alkmaar, werden herinneringen aan die tijd opgehaald en anekdotes verteld, waarvan sommige niet in aanmerking komen voor publicatie….
Marius Korpel en Frits Meijer, 2013
landelijk dansinstructeur Marius en Frits dansen beiden vanaf hun jeugd. Frits heeft dit van huis uit meegekregen (pa Meijer gaf volksdansles, zong en musiceerde), Marius kwam hier via de AJC mee in aanraking. Marius en Frits kenden elkaar al van kaderactiviteiten, maar hebben elkaar echt goed leren kennen in de periode dat ze beiden voor de NEVO werkten. Marius was daar al aangenomen als “landelijk dansinstructeur” door Kees de Bruin, secretaris van de NEVO, Frits solliciteerde op een vacature in de Dansbalans voor een identieke functie. De functie landelijk dansinstructeur was in het leven geroepen omdat de NEVO de volksdans in heel Nederland op de kaart wilde zetten. Een jaar of twee later werd nog een derde landelijk dansinstructeur aangenomen, Ineke Verburgt. Het landelijk dansinstructeurschap betrof een fulltime baan die, zo vertellen Marius en Frits, voor een deel bestond uit het zelf creëren van werk met als doel om de volksdans in heel Nederland te promoten door het organiseren van dansdagen, cursussen en bijscholingen. De doelgroep was de dansleider in de provincie, die dan op zijn/haar beurt het programma weer door kon geven aan de volksdansgroepen in het land. In die tijd bestonden de zogenaamde jeugdleidersprogramma´s A en B (met meerdere kleine plaatjes met daarop de muziek), begin 60´er jaren uitgegeven door Femke van Doorn-Last en Herman Leuvenink. Marius en Frits hebben eind jaren ´60 in hun functie van landelijk dansinstructeur in samenwerking met de kadercommissie onder de naam Internationale dans A1 en B1 een nieuw internationaal dansprogramma op de markt gebracht. Marius en Frits verzorgden de dansbeschrijvingen en de muzieknotatie, ook regelden zij dat de melodieën op één LP werden uitgebracht, ingespeeld door het orkest van Tim de Wijs (RVK).
Zowel Marius als Frits merken op dat de manier van spelen toen veel “gecomponeerder” was dan nu, maar feit was wel dat er voor het eerst één LP was met een heel programma aan internationale dans. De landelijk dansinstructeurs waren vooral op pad in het land, zo eens in de maand hadden ze overleg op het kantoor van de NEVO aan de Proveniersstraat in Rotterdam. Frits gaf in die tijd al les bij onder andere Gaida in Bergen, Marius bij Nitsanim in Den Haag. Frits vertelt: “Naast het verzorgen van de dansdagen hield ik gewoon mijn eigen groepen, alleen liep de betaling via de NEVO in plaats van via de groep”.
tij. Marius zegt “misschien waren we in die eerste jaren wel vooruitstrevender dan nu”, waarmee hij doelt op de variëteit in het programma, met onder andere dansen uit Peru, “los Antilianos” en een cabaretgroep in (de voorloper van) het folkcafé. Marius was bekend met camping Ginkelduin omdat hij daar samen met zijn vrouw Tini iedere zaterdagavond in het zomerseizoen volksdansles gaf, een activiteit die zij daar gedurende 30 jaar (!) hebben verzorgd. Tijdens dat eerste festival in 1968 werd aan de deelnemers een driegangen menu aangeboden, bestaande uit goulashsoep, als hoofdgerecht een huzarensalade en als toetje Bulgaarse yoghurt, dit alles inbegrepen bij de deelnemersprijs van 10 gulden (!). Een mooie anekdote is dat deze maaltijden uit Den Haag moesten komen, waarbij niet helemaal goed was ingeschat hoeveel ruimte hier voor nodig was. De Ford transit, die in Den Haag klaar stond, bleek te klein en er moest dus een alternatief komen. Marius is toen als de donder met een (gehuurde) auto met aanhanger vanuit Leersum naar Den Haag gereden om te zorgen dat de maaltijden alsnog op tijd op het festival aankwamen. Aangezien de tijd drong, gaf Marius op de terugweg behoorlijk gas. In die tijd mocht er tussen Den Haag en Gouda 70 kilometer per uur worden gereden en daar ging hij flink overheen, met een navenant flinke bekeuring tot gevolg…. Eind augustus 1970 werd als vervolg op het feest ter ere van 20 jaar NEVO op Ginkelduin het eerste festival met de naam Doe Dans georganiseerd. Frits trad daar op met zijn demonstratiegroep Gaida, die hij in1968/1969 had opgericht. Hoewel er tijdens de Doe Dans festivals genoeg rare dingen zijn gebeurd, is dit voor zover wij weten de enige keer dat er een groep vol overtuiging door het podium is gezakt…. In 1972 is het Doe Dans Festival verplaatst naar de Paasheuvel in Vierhouten, een van de terreinen van Stichting Zon en Vrijheid, waar het om en om met het festival in Leiden plaatsvond. Weer later is het festival in Leiden gestopt en heeft het Doe Dans Festival in Vierhouten een periode jaarlijks plaatsgevonden. Toen het LCA besloot om nog maar eens in de twee jaar een Doe Dans Festival te organiseren, heeft Marius in overleg met de beheerder van de Paasheuvel het gat dat viel in het jaar dat er geen Doe Dans was, opgevuld door in de maand juni het Zomerfestival te gaan organiseren.
Marius Korpel, 1970
In die tijd waren er nog meer dan genoeg subsidiemiddelen, docenten werden vanuit de NEVO dan ook zeer gestimuleerd om zich te specialiseren in een bepaalde stijl en, betaald uit het potje studiereizen, naar het betreffende land te gaan om daar les te krijgen. Zowel Marius als Frits maakten gebruik van deze mogelijkheid: Frits koos voor het toenmalige Joegoslavië, Marius voor Roemenië, waar hij in 1969 voor het eerst naar toe ging. Hier is het contact met Theodor Vasilescu gelegd, die daarna vele malen naar Nederland is gekomen. doe dans festival Ter ere van het 20 jarig bestaan van de NEVO werd in 1968 op camping Ginkelduin in Leersum het eerste festival georganiseerd dat twee jaar later de naam Doe Dans kreeg. Tot die tijd was er wel het tweejaarlijkse internationaal volksdans festival in Leiden, maar dat was meer gericht op optredens. Bij het dienstverband bij de NEVO hoorde ook het mede organiseren van het festival, daarnaast werd er tijdens het festival uiteraard les gegeven door zowel Frits als Marius. Destijds waren er nog veel minder toeters en bellen dan in latere jaren, maar dat eerste festival waren er toch ruim 800 mensen van de par-
Gaida zakt door podium, Doe Dans 1970
in Ockenburg hebben beide heren levendige herinneringen. Een van de docenten die hier regelmatig voor werd uitgenodigd was Ciga Despotović. Marius vertelt: “Ciga sliep samen met de muzikanten op één kamer en daar werd flink gefeest. Ciga haalde (lees: jatte) dan een groot stuk kaas uit de keuken en met een paar flessen sterke drank in de buurt werd er dan op de slaapkamer de hele nacht doorgehaald. De volgende dag leerde Ciga de deelnemers aan de cursus een dans aan die hij die nacht speciaal voor de gelegenheid gemaakt had: de jeneversko oro.” Hierbij moet opgemerkt worden dat we spreken over de tijd met strenge jeugdherbergvaders en strikte alcoholloosheid in de jeugdherbergen! Als vader Bakker in de buurt was, was het een alcoholvrij volksdansfeestje, maar zo gauw hij zijn hielen lichtte, ging de fles goed rond. Marius kan zich herinneren dat men hem op een avond drie keer een klein glaasje zelfgestookte drank liet proeven, waarna hij zo dronken was dat hij tussen twee bedden in hing van ellende. Het was overigens ook daar dat Marius na een weekend hard werken en weinig slapen bij het inladen van de auto dwars door een glazen schuifpui heen is gelopen, waar hij gelukkig geen ernstige verwondingen aan heeft overgehouden. na de nEvO Na een aantal jaar hield de functie landelijk dansinstructeur op te bestaan. Enerzijds kon er geen geld meer voor vrijgemaakt worden, anderzijds waren er binnen de NEVO mensen die er moeite mee hadden dat bij activiteiten de landelijk dansinstructeurs steeds naar voren werden geschoven. Toch veranderde er voor Frits niet heel veel: Hij bleef les geven aan de groepen waaraan hij lesgaf (alleen werd hij weer rechtstreeks door de groep betaald) en vanuit de NEVO kwam er toch nog veel werk naar hem toe, zo is hij onder andere hoofddocent van de kaderopleiding geweest. Frits geeft momenteel nog les aan twee groepen en zit in het bestuur van Gaida. Tot voor kort speelde hij klarinet in het inmiddels opgeheven orkest Lavak. Hij sloot zich ruim 10 jaar geleden bij dit orkest aan, na zo´n 20 jaar geen muziek gemaakt te hebben in verband met teveel andere activiteiten. Marius heeft na het dienstverband bij de NEVO nog een aantal jaar de cursusorganisatie voor de NEVO verzorgd, dit werd betaald door Stichting Nevofoon. Daarnaast heeft hij in die tijd voor Nevofoon veel platen opgenomen. Daarna is Marius met Syncoop Produkties en zijn eigen label Syncoop gestart. Dat waren de tijden dat hij in zijn autootje half Europa doorkruiste om in diverse balkan landen platen op te halen. Ook heeft hij zelf een enorme hoeveelheid LP´s en CD´s opgenomen en uitgebracht.
de kerstcursus op Ockenburg In hun periode bij de NEVO werkten Marius en Frits ook mee aan de organisatie van de kerstcursussen, in Arnhem en in Den Haag (jeugdherberg Ockenburg). Vooral aan de kerstcursus
Daarnaast organiseerde hij, zoals gezegd, jarenlang het Zomerfestival en het Doe Dans Festival, eerst in Vierhouten en vanaf 2004 in Biddinghuizen op het terrein van Walibi World. Relatief recent heeft hij de Volksdanscarrousel opgericht, een stichting die onder andere de opleiding MBvO-dans verzorgt.
Lees verder op pagina 7
DECEMBER 2013 - PAGINA 7
Vervolg pagina 5, Marius Korpel en Frits Meijer In 1988 startte Marius met de uitgave van het Syncoopnieuws. Voor een bijdrage over de ontwikkeling van het blad door de jaren heen verwijs ik naar het artikel van Radboud Koop in deze editie. Samenvattend kan je zeggen dat Marius sinds zijn jaren met Frits Meijer bij de NEVO als landelijk dansinstructeur eigenlijk nooit de missie van deze functie heeft losgelaten: Het promoten van de volksdans waar en op welke manier dan ook. Of het nu ging om het produceren van LP´s/CD´s met nieuw materiaal, het organiseren van folklorefestivals, het mogelijk maken van bijzondere dansprojecten of het nieuw leven inblazen van de opleiding tot
dansdocent MBvO, al deze activiteiten heeft Marius op poten gezet met als motivatie een groot kloppend hart voor de volksdans en volksmuziek. Een niet aflatend enthousiasme, steeds op zoek naar nieuwe mogelijkheden, altijd gericht op samenwerking en te allen tijde openstaand voor ideeën van anderen. Nu hij het wat rustiger aan gaat doen en ook Syncoopnieuws aan de laatste editie toe is, is een groot “dank je wel” voor alles wat Marius voor de volksdanswereld gedaan heeft op zijn plaats. Ik denk dat we hem het beste kunnen bedanken door lekker te blijven volksdansen en aan iedereen die het horen wil uit te dragen dat volksdansen geweldig is, voor jong, oud en iedereen er tussen in! Dinda van der Weijden
Frits met Wouter Meijer spelen op cursus de Troika
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 23, nr. 70 (2011)
DECEMBER 2013 - PAGINA 9
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 18, nr. 53 (2005) Eerste aflevering uit de serie “Waar komt die dans vandaan”
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 18
DECEMBER 2013 - PAGINA 10
Maar Doe Dans is pas echt uniek dankzij alle deelnemers, die met elkaar elk jaar weer een geweldige sfeer creëren!
hoe kom je er achter? door het zelf te ervaren! De festivalcoördinatoren zijn al gestart met de organisatie van Doe Dans 2014. Zij zullen er zorg voor dragen om de 32e editie van het festival weer tot een fantastische beleving te maken. Daarvoor zullen ze de leukste workshops organiseren, fantastische voorstellingen in elkaar zetten en inspirerende concerten boeken. En welke balorkesten zullen er in 2014 op het podium staan? Wil je het zelf gaan ontdekken? Zet dan de datum in je agenda:
22, 23 en 24 augustus 2014 Kijk voor nieuws en updates regelmatig op www.doedans.nl of volg ons op facebook.
doe dans is van alle tijden! Doe Dans is en blijft een uniek festival in Nederland, begonnen in de jaren zestig en nog steeds springlevend! Een weekend geheel gericht op internationale dans en muziek voor jong en oud. In 2014 wordt Doe Dans voor de 32e keer georganiseerd.
Wat maakt doe dans uniek? Afgelopen jaar was er weer van alles te beleven tijdens Doe Dans. Zoals de nieuwe workshops haka en oriëntaalse dans, die naast vertrouwde stijlen als Bulgaars en Israelisch dansers van alle leeftijden aantrokken. De dansgroepen uit Nederland en daarbuiten die samen twee prachtige voorstellingen van hoog niveau neer hebben gezet. En dan de concerten. Uit je dak gaan bij Raromski, ontroerd raken bij de liedjes van Srdjan Kekanovic en Monique Lansdorp of genieten van prachtige flamencozang van Erminia Fernández Córdoba en Yorgos Valiris. En natuurlijk blijft het fantastisch om met honderden mensen tegelijk te dansen op live muziek van Turquasi of Kaleb.
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 19, nr. 58 (2007)
DECEMBER 2013 - PAGINA 11
hEnk jOnkEr
Stille kracht achter Syncoopnieuws Een van de mensen die vanaf het begin bij Syncoopnieuws is betrokken, is
festival in Vierhouten als vrijwilliger in de Syncooptent gestaan en heeft op één of twee edities na alle festivals meegemaakt. Bovendien was het Henk die, toen Marius hem belde met de vraag of hij eens wilde nadenken over titels voor drie series CD´s die Syncoop Produkties wilde uitbrengen met programma´s voor internationaal programma, ouderendans en kinderdans, de inmiddels vertrouwde namen “Mix”, “Zilverdraad” en “Confetti” bedacht.
henk jonker. u heeft zijn naam wellicht in de colofon zien staan, waarschijnlijk niet wetend wat zijn bijdrage aan het Syncoopnieuws is. nu de krant aan zijn laatste editie toe is, leek het de redactie een goed idee om een artikel te wijden aan deze stille kracht, die zich al die 25 jaar vrijwillig voor Syncoopnieuws heeft ingezet. vandaar dat ik op een zaterdag naar Oss afreis om henk een bezoek te brengen en hem te vragen “hoe het allemaal zo is gekomen”.
Henk heeft jarenlang volksdansles gegeven aan verschillende groepen. Momenteel geeft hij nog les aan twee ouderengroepen en is vast van plan daar mee door te gaan zolang hij daar plezier aan beleeft, wat momenteel zeker nog het geval is.
Wat bij binnenkomst direct opvalt is de enorme hoeveelheid folklore lp´s en cd´s die keurig geordend een hele wand van de kamer in beslag neemt. aan de tegenovergelegen wand hangt een bonte verzameling muziekinstrumenten uit de hele wereld, waarvan een aantal zelfbouw. het is duidelijk dat hier een liefhebber van folklore woont! Henk, geboren en getogen Amsterdammer, kwam op jonge leeftijd in aanraking met volksdansen door zijn lidmaatschap van de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC), waar werd gevolksdanst. Toen hij in dienst moest, verdween het volksdansen tijdelijk uit zijn leven. Eenmaal terug in Amsterdam, waar hij in de grafische industrie ging werken, kwam de volksdans echter al snel weer op zijn pad. Een collega die bij de NIVON
meisje dat later zijn vrouw zou worden: Wat volksdansen al niet voor moois kan brengen…. Na een korte periode in Nijkerk, waar in die tijd nog weinig te dansen viel, verhuisden Henk en zijn vrouw naar Oss en kwamen zo begin jaren ´70 bij dansgroep Turopolski in die plaats terecht. Na ongeveer een jaar nam Henk de dansleiding van deze groep over en besloot hij
dat hij van plan was om een LP met Roemeense dansen uit te brengen en vroeg Henk mee te denken over wat voor materiaal hij er op zou zetten. Hier is de LP Jocuri populare Româneşti (Roemeense volksdansen) uit voortgekomen. Henk, die zoals gezegd in het grafisch bedrijf werkte, heeft op verzoek van Marius de hoes van deze LP ontworpen. Dit was de eerste van een groot aantal (“een stuk of vijftig”) platenhoezen die Henk voor Syncoop heeft ontworpen. Voor de opmaak van de hoezen werkte Henk de eerste jaren nog met wrijfletters. Leuk detail is dat de afbeeldingen op de hoes van Jocuri populare Româneşti 2 zijn gebaseerd op Roemeense postzegels uit die tijd. Marius heeft de gave om de juiste mensen voor de juiste klus te vragen en toen hij in 1988 met Syncoopnieuws wilde beginnen, was een telefoontje naar Henk snel gepleegd om hem te vragen mee te denken over hoe hij dit het beste aan kon pakken. Resultaat van dit gesprek was dat Marius vanaf de eerste krant in september 1988 de teksten voor het Syncoopnieuws in kolommen aanleverde bij Henk, die de krant door middel van knippen en plakken op dun papier ter grootte van de te drukken pagina met de hand in elkaar zette. De koppen boven de artikelen maakte Henk met behulp van wrijfletters. Hierna gingen de opgemaakte krantenpagina´s in grote dozen retour naar Marius, waarna het Syncoopnieuws gedrukt werd. Dit in elkaar zetten van de krant heeft Henk vele jaren gedaan, tot de automatisering zijn intrede deed. Wat Henk tot en met deze laatste Syncoopnieuws is blijven doen, is het verzamelen, ordenen en opmaken van het groepsnieuws. Een hele klus, want de volksdansgroep uit Lutjebroek vindt het zelf heel logisch dat de activiteit in dorpshuis ´t Kluitje plaatsvindt en gaat ervan uit dat iedereen weet dat ´t Kluitje aan het Dorpsplein in Lutjebroek staat, maar als deze gegevens niet in de aanmelding van de activiteit staan, wordt het spoorzoeken voor de lezers van Syncoopnieuws uit andere delen van het land. Het drukklaar maken van het groepsnieuws vraagt dus soms nog heel wat uitzoek- en nabel werk.
Henk, bedankt voor al je vrijwillige inzet voor Syncoop Produktie en Syncoopnieuws! Dinda van der Weijden
C O L O F O N REDACTIE:
HENK JONKER MARIUS KORPEL DINDA VAN DER WEIJDEN
TEL.:
010-4707439
ADRES:
CHOPINPLEIN 51 3122 VM SCHIEDAM
INTERNET:
WWW.SYNCOOPNIEUWS.COM
MAIL:
[email protected]
POSTBANK:
141694
BIJDRAGEN AAN DIT NUMMER:
BIANCA DE JONG GUUS DE MARI JEANNETTE SNIER TINEKE VAN GEEL FRANS TRUIJENS
Naast zijn inzet voor Syncoopnieuws en het ontwerpen van “zo´n beetje alles wat er ontworpen moest worden voor Syncoop Produkties” heeft Henk vanaf het eerste zomer-
ELLEN KOK MARK BENJAMIN TANJA JAGER LOES EIJSSENS RADBOUD KOOP DRUK:
DRUKKERIJ DE GROOT, MAASSLUIS
zat en wist dat Henk vroeger gevolksdanst had, liet hem weten dat ze nog een danser zochten voor een optreden in het Tropenmuseum en vroeg hem om mee te doen. Henk zei “ja” en sindsdien heeft de volksdans hem niet meer losgelaten. Overigens stond hij tijdens de eerste repetitie bij de NIVON groep tegenover het
de volksdansleidersopleiding te gaan doen. Omdat Henk als specialisatie voor Roemeens koos, kreeg hij les van Marius Korpel en was het eerste contact gelegd.
VORMGEVING:
Pas jaren later kwam hij Marius weer tegen tijdens een festival in Arnhem. Marius liet weten
OPLAGE:
DANIËL STADHOUDER, ROTTERDAM 1500
DECEMBER 2013 - PAGINA 12
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 10, nr. 30 (1998)
DECEMBER 2013 - PAGINA 13
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 17, nr. 51 (2005)
uIt SyncOOpnIEuWS jaargang 5, nr. 13 (1992)
DECEMBER 2013 - PAGINA 14
SyncOOpnIEuWS jaargang 24, nr. 72 (2012)
aflevering uit de serie “het instrument”
kroondanS -vakanties voor +ers
40 BulgaarSE rEcEptEn
INFO/Opgave: Annie Kroon, 050 - 3080591
[email protected] / www.kroondansvakanties.nl
van 20 BIjZOndErE BulgarEn
In maart of april van dit jaar kregen wij van een goede vriend een kookboekje met die titel. Hij weet dat wij met onze camper heel veel kilometers maken in de Balkan, en dat Bulgarije ons inmiddels ook niet vreemd is.Toen we het kregen zei hij “of de recepten goed zijn weet ik niet, maar de verhalen over die bijzondere Bulgaren zullen je pakken”. Het zijn de portretten van 20 jonge Bulgaren die met een lichamelijke en geestelijke beperking moeten leven of op jonge leeftijd door ouders of verzorgers zijn mishandeld of ernstig verwaarloosd. Zij wonen in het rehabilitatie- en integratiecentrum In Dalbok Dol, een dorp op 7 km van de stad Trojan in Centraal Bulgarije. De verhalen maken diepe indruk, maar stralen ook een intense wil uit om wat te bereiken in het leven. We hebben het boekje ook cadeau gedaan aan Esther Willems, artistiek leidster van het Projectensemble MLADOST, en daarbij gezegd “lees het en dan moeten we er eens over van gedachten wisselen”. Dat hebben we gedaan en we waren het er snel over eens dat MLADOST de mogelijkheid heeft om na de optredens die zij in 2014 geven in Nederland, deze kookboekjes te verkopen en zo een bijdrage kan leveren aan betere leefomstandigheden van deze leeftijdgenoten in Bulgarije. Ook de dansers van MLADOST en
Low budget dansvakanties, waarin u op een gezellige manier mensen ontmoet (max.20) d.m.v. een bepaalde danssoort en/of thema. In ’t buitenland, hotel halfpension, met danssoorten naar wens. In Nederland, volpension, met meestal een thema of danssoort.
2014 WIntEr ZOn danS vakantie te calpe, SpanjE
Datum Plaats Org.+ les Kosten Opg. Info
danSculturEn in BEWEgIng
de orkestleden waren het er over eens dat het een extra dimensie geeft aan het project. Inmiddels is er in de tournee volgend jaar ook een optreden in Trojan opgenomen, waar alle bewoners van het centrum aanwezig zullen zijn en hebben we na afloop van het optreden een feest met hen. Bulgarije is een van de armste landen van de Europese Unie, en is niet in staat om dit soort instellingen te ondersteunen. De afgelopen jaren was er niet eens centrale verwarming in de kamers van de bewoners, en met wintertemperaturen van soms – 20 graden is het dan heel erg koud in je kamertje als je alleen een klein electrisch kacheltje hebt.
Het kookboekje kost € 10,- en dat bedrag gaat voor de volle 100% naar het project in Bulgarije. Het is altijd te koop op plaatsen waar MLADOST optreedt en is via mail ook te bestellen bij de zakelijk leider van projectensemble MLADOST, Jos van Buuren, email:
[email protected]. Een directe donatie is uiteraard ook altijd welkom. Die kan overgemaakt worden op IBAN NL84INGB0663158117 ten name van Stichting Interdans. Stichting Interdans Aad van Boven.
13 – 20 maart (de feestweek naar St. Josefdag 19/3) Hotel Roca Esmeralda, Calpe, SPANJE Annie kroon m.m.v. Irene Scholten + Demo & workshop Spaans van Paula en Aad Versteeg All in € 650,wachtlijst is gestart 050-3080591,
[email protected], www.kroondansvakanties.nl
Datum Plaats Dansl. Opg. + info
4 – 8 augustus Mennorode te Elspeet Annie Kroon www.VakantieoordMennorode.nl, 0577-498111
hOOfSE dansen met een vlaaMS accent m.m.v Simone verheyen Datum Plaats Org.+ les Kosten
22 - 25 april accom. ’t Heerenbosch te Handel, N-Br. Annie kroon + gastdocente Simone Verheyen € 220,-
danS-& cultuurvakantie te rOEMEnIË- tranSSylvanIË
Datum Plaats Org.+ les Kosten Info Opgave Opm.
23 sept. t/m 2 okt. 5 dgn Rimetea/Torocko (bij Cluj) + 5 dgn Rassinari (bij Sibiu) Annie kroon m.m.v. Andre van de Plas circa € 895,- inclusief vlucht. kroondans@hccnet, 050-3080591 zie bij agenda op www.kroondansvakanties.nl zie op de site het verslag van 2012.
cOuntry- line dansen o.l.v. joke van Wees Datum Plaats Org.+les Kosten
28 – 31 oktober (onder voorbehoud) Nivon : Reitsmahuis te Hoek van Holland Annie kroon + Joke van Wees € 220,-
2015- jan.
WinterZOndansvakantie, Playa del Ingles te GRAN CANARIA! (onder voorbehoud).
DECEMBER 2013 - PAGINA 15
dE OntWIkkElIng van EEn nIEuW prOduct:
“kwartet danst met kinderen/tieners” Kwartet: wie zijn deze mensen? Laat ik bij het begin beginnen. Al enige jaren werden wij, Loes Eijssens en Tanja Jager, door mensen uit de volksdanswereld aangesproken of wij weer met een nieuw kinderdansprogramma zouden komen. Helaas moesten we dan nee verkopen, omdat de platenmaatschappij van ons vorige programma nooit uit de kosten was gekomen en niet de mogelijkheid had om er weer geld in te steken. Toch vonden wij het jammer dat er nu, mede door kopieergedrag, nooit meer iets nieuws op de markt zou worden gezet. Gelukkig vonden we in Sara Damen en Maartje Ligthart jonge, frisse partners, die met ons het avontuur wel wilden aangaan. Sara en Maartje hadden veel ervaring met tieners en onze jarenlange ervaring met kinderen zou een inspirerende samenwerking opleveren. Kwartet werd geboren. Helaas moest na een jaar Maartje besluiten om ermee te stoppen. Gelukkig konden we nog wel gebruik maken van haar inbreng van dansen. We hadden Frans Truijens, die de volksdanswereld nog steeds een warm hart toedraagt, bereid gevonden om ons een klein beginkapitaal te geven. Zelf zouden we er ook geld in stoppen. Het begin was gemaakt en we konden beginnen met het uitzoeken van geschikte dansen. Vele dansen passeerden de revue en uiteindelijk besloten we om twee cd’s met dansmateriaal samen te stellen. Zodra je besloten hebt om die dansen op de cd te zetten moet je muzieklicenties gaan aanvragen. Dit was voor ons al het eerste grote struikelblok. Geen van drieën had ervaring met zoiets en ondanks de door Nevofoon toegestuurde standaardcontracten kwam het slecht op gang. Licenties aanvragen is een tijdrovende klus!
Wij waren daar duidelijk niet voor in de wieg gelegd. We kwamen er al snel achter, dat het door ons gereserveerde geld totaal niet toereikend zou zijn voor het betalen van de licenties. Kortom we waren de wanhoop nabij. Zouden onze mooie plannen dan toch in het water vallen? We moesten op zoek naar een partner die wel verstand had van licenties en ons oog viel op Marius Korpel van Syncoop Produkties. Hoewel Marius eigenlijk aan het afbouwen was, was hij toch bereid om naar ons verhaal te luisteren. Het is niet bij luisteren gebleven. Ook Marius durfde het aan om met ons in zee te gaan. De opluchting die dat bij ons teweeg bracht was onbeschrijfelijk. En toen Stichting Interdans ook besloot om samen te gaan werken in deze productie brak er bij ons helemaal een ‘hoerastemming’ uit. Eindelijk kwam er weer schot in de zaak. Marius Korpel en Radboud Koop gingen zich volledig bezig houden met de licenties. Een enorme klus die door de ervaring en gedrevenheid van de heren toch maar mooi geklaard werd: even bellen met Israël, op weg naar Theodor in Roemenië ook maar even langs de platenmaatschappij, zoeken naar alternatieve muziekjes (Radboud is een soort levende muziekbibliotheek) en heel veel bellen en mailen. Bij elke behaalde toestemming maakten we een huppeltje. Muziekjes waar we geen toestemming voor kregen lieten we, als dit mogelijk was, opnieuw inspelen. De cd begon steeds meer vorm te krijgen. Na een jaar waren alle licenties binnen.
Ondertussen had Sara zich gestort op het ontwerp van de cd-hoes, waarbij ongekende talenten naar boven kwamen. Wij waren diep onder de indruk. Samen met Casper is zij vele dagen bezig geweest om de lay–out van de dd/dvd en cd-rom in orde te maken. Tot slot kwam de monsterklus van het maken van de 40 dansbeschrijvingen en de algemene tekst. Gelukkig kregen we veel dansbeschrijvingen door de betreffende dansdocenten aangeleverd, die belangeloos hun dans beschikbaar stelden en het zelfs een eer vonden dat zij op de cd kwamen. De deadline die we onszelf hadden gesteld waarbinnen de beschrijvingen klaar moesten zijn werd menig keer overschreden. Je vergeet gewoon hoeveel tijd er in het maken en nakijken van zo’n beschrijving gaat zitten. En dan denk je eindelijk alles af te hebben zie je toch weer een foutje (en zelfs nu vinden we die nog). Ook het opvragen van informatie van de bron, de maker van de dans, kostte tijd en geduld. We noemden het al gekscherend een bevalling van een olifant. Op het eind werd er zelfs tot diep in de nacht doorgewerkt. De maand juni werd gebruikt om de dvd-opnames te maken. We vonden gelukkig enthousiaste dansers bereid om voor de camera ons programma te dansen. Een hele klus, want deze groep moest zich eerst de dansen eigen maken om ze dan vervolgens ‘foutloos’ op de film te dansen, in de praktijk een haast onmogelijke opgave. Ook wij moesten een dans soms wel tig keer overdoen en waren aan het einde van zo’n draaidag dan ook gebroken. Gelukkig had Wim
Feddes, onze cameraman, heel veel geduld met ons en heeft hij er uiteindelijk een prachtige dvd van gemaakt. Eindelijk konden we begin augustus weer in het wegrestaurant over de weg (waar menig overleg heeft plaatsgevonden) afspreken. Met de wallen onder onze ogen en onder het genot van een kop koffie werden de masters overgedragen. De klus was geklaard! We hadden het voor elkaar gekregen dat we het nieuwe programma op het Doedans-festival mochten presenteren. Eén dag voor Doedans is Radboud nog naar Duitsland op en neer gereden om de cd’s/dvd’s op te halen. Vrijdagavond laat, het was al na twaalven, kregen we in de polder de cd’s overhandigd. De euforie die je dan voelt als je het product voor het eerst in je handen hebt is met geen pen te beschrijven. Ondanks alle strubbelingen, moeilijke beslissingen, de energie die iedereen erin had gestoken, het was het dik waard. Op Doedans bleek dat het tienerprogramma ook zeer gewaardeerd werd door de volwassenen die toevallig langs liepen en spontaan mee gingen doen. Dat is natuurlijk ook niet zo gek als je bedenkt dat het dansprogramma van de tieners zijn oorsprong heeft in het volwassenendansprogramma. Zelf zijn we ongelooflijk trots op het nieuwe dansprogramma en we hopen dat iedereen er met veel plezier mee aan de slag gaat! Tanja Jager en Loes Eijssens
