Symposium: ‘Wat als je het allemaal niet goed begrijpt’ Annema: Collot d’Escury-‐Konigs
ParAciperen Staat voor autonnomie competenAe en erbijhoren Basis behoeDen van ieder mens
Quorum’s lossen helemaal niets op OLAF & SAM
Olaf Olaf is een magere jongen van 23 jaar. Hij belandt onder de hoede van de talentmanagers, omdat hij geen werk heeD, en wel geacht wordt te kunnen werken.
Olaf • Hij zit al jaren op zijn kamer te blowen en komt de deur niet uit. • Maarrr • Hij heeD wel de lagere school afgemaakt en de middelbare school -‐het VO-‐ volgehouden ergens tot zijn zesAende of zevenAende jaar
Olaf Olaf lijkt niet vooruit te branden Hij is er een meester in om de anderen te beschuldigen van het hem lasAg te maken.
Olaf • Hij kan niet op zaterdag werken • Dan moet hij uitslapen • Hij kan niet om 8.00 uur beginnen want hij moet eerst zijn hond uitlaten • Bvendien is de hond ziek en die moet naar de dierenarts • Dat kan zijn moeder niet doen, want die is in in de overgang en alleen maar lasAg, moe, zwak, ziek en misselijk • Vader was de grote motor van het gezin • Die is overleden toen Olaf zesAen was
• • • • •
Kortom Olaf maakt het zijn talentmanager erg moeilijk Aardige vrouw hoor, echter nu is het stadium Hij wil gewoon niet, wel bereikt Maarr
• • • • •
Hij is ook wel een ne:e jongen Hij belt alAjd netjes af Houdt zich aan de afspraken Maakt zijn excuses als hij te laat is Hij is zorgzaam voor zijn moeder, en voor zijn hond
• Olaf houdt wel van Ammeren • Met veel hangen en wurgen wordt een plekje gevonden op de Batavia werf. • Olaf is tevreden • En zijn werkmeester ook
klaar
• • • • • • •
De werkmeester gaat op vakanAe Olaf komt niet meer opdagen Olaf zit weer op zijn kamer Blowt weer, is weer zo mager als een lat is terug bij af Olaf is weer bij de huisarts Olaf komt weer bij de Talentmanager
klaar
• De talentmanager: • “Wat wil die jongen nou toch” • “De nieuwe werkmeester is echt een ontze:end aardige man” • “Ik kan toch niet de hele werled aan zijn voeten leggen” • Olaf komt weer bij de Talentmanager: • Olaf houdt van dieren • Zullen we het eens bij de dierenboerderij proberen, wie weet is dat wat voor hem
Wat denkt u? • Dat gaat hem niet worden • Boten of beesten • Dat is lood om oud ijzer de schoen wringt hem niet in het werk, • Niet in werken en niet in het soort werk • De schoen wringt ergens anders
Valt Olaf in de LVB categorie
DSM-‐IV American AssociaAon Intellectual and Developmental DisabiliAes nIQ lager dan 70 nProblemen in adapAef funcAoneren nsociale, conceptuele en prakAsche vaardigheden nOorsprong voor 18e levensjaar
De Wit, Moonen, & Douma, 2012
Zwakzinnigheid (DSM-‐IV-‐TR)
A. Verstandelijk duidelijk onder het gemiddelde funcAoneren: een IQ van ongeveer 70 of lager bij een individueel toegepaste IQ-‐test (bij zeer jonge kinderen op basis van een inschaeng van een verstandelijk significant onder het gemiddelde funcAoneren)
Zwakzinnigheid (DSM-‐IV-‐TR) B. GelijkAjdig aanwezige tekorten in of beperkingen van het huidige aanpassingsgedrag (d.w.z. of betrokkene er in slaagt te voldoen aan de standaarden die bij zijn of haar leeDijd verwacht kunnen worden binnen zijn of haar culturele achtergrond) op ten minste twee van de volgende terreinen: communicaAe, zelfverzorging, zelfstandig kunnen wonen, sociale en relaAonele vaardigheden, gebruik maken van gemeenschapsvoorzieningen, zelfstandig beslissingen nemen, funcAonele intellectuele vaardigheden, werk, ontspanning, gezondheid en veiligheid. C. Begin voor het acheende jaar
• Nederlandse definiAe Inclusie van: • nJongeren die op zwakbegaafd niveau funcAoneren (IQ 70-‐85) • nEn ernsAge beperkingen in adapAef funcAoneren ervaren
•
niveaus
– Licht 55-‐70 (85% van de VB) – MaAg 40-‐55 (10% van de VB) – ErnsAg 25-‐40 (3,5% van de VB) – Diep <25 (1,5% van de VB) – Niet gespecificeerd niet ‘testbaar’
• Zwakbegaafdheid 71 – 84 (V code) • De DSM V zegt: niet meer indelen op IQ score maar op basis van AdapAve funcAoning
• Hij heeD wel de lagere school afgemaakt en de middelbare school –het VO-‐ volgehouden ergens tot zijn zesAende of zevenAende jaar • IQ lager dan 70 ?
• • • •
Hij is ook wel een ne:e jongen Hij belt alAjd netjes af Houdt zich aan de afspraken Maakt zijn excuses als hij te laat is • sociale, conceptuele en prakAsche vaardigheden ?
Oorsprong voor 18e levensjaar Olaf is 23
De Wit, Moonen, & Douma, 2012
Het merendeel wordt nooit ‘ontdekt’ en is dus geen LVB (bv. Simonoff e.a., 2006) ‘Six-‐hour retardaAon’ (Macmillan e.a. 1996)
Het grootste deel wordt te laat ontdekt
22
+
Klinisch beeld: LVB Groot verschil tussen LVB en zwaardere VB: zichtbaarheid van de problematiek LVB kun je niet zien! De jongeren met een redelijke verbale intelligentie kunnen hun beperking goed verborgen houden.
Het grootste verschil: LVB jongeren kunnen en willen hun beperking goed verborgen houden
Atlas onderzoek • Voor de LVB populaAe zijn secundaire arbeidsvoorwaarden veel belangrijker dan de specifieke werkgerelateerde vaardigheden. sociale vaardigheden werden beschouwd als cruciaal voor succes, maar er bestonden verschillen tussen de jobsectoren;
• het merendeel van de werkgevers beoordeelde een beperkt aantal vaardigheden als uiterst belangrijk, vooral die vaardigheden die verband hielden met de producAviteit van de werknemer; dat waren onder meer de volgende 10 vaardigheden: • hulp vragen, reageren op kriAek, richtlijnen opvolgen, hulp bieden aan collega’s, informaAe verstrekken over het werk, vragen beantwoorden, groeten, converseren met anderen, de sociale voorzieningen gebruiken en posiAeve commentaren geven;
Valt Olaf in die categorie • • • • • • • •
Hij is ook wel een ne:e jongen Hij belt alAjd netjes af Houdt zich aan de afspraken Maakt zijn excuses als hij te laat is Vraagt om hulp Zorgt voor zijn moeder Zorgt voor zijn hond En is beleefd naar de Talent Manager
Nee Nou dan blijD over: • Hij heeD gewoon geen zin • Hij is Licht Vervelend
De grote valkuil van de LVB • Hij kan het allemaal: • hulp vragen, reageren op kriAek, richtlijnen opvolgen, hulp bieden aan collega’s, informaAe verstrekken over het werk, vragen beantwoorden, groeten, converseren met anderen, de sociale voorzieningen gebruiken en posiAeve commentaren geven; • Maar niet allemaal tegelijk
Hoe komt dat?
2
3
10
1 8 7 11 4 5 6
9
C
B A
J H
L H G K
D L
0
E
I
F
M
2
A 1
E H
L
8 D 9
4
6 B J
10
G
5
3
C
12
14 7 11
3 K
I 13
F
Verdeelde aandacht
50 40 30
trailmaking A
20
trailmaking B
10 0
LVB
niet LVB
33
Eriksen Flanker taak "reageer met de hand waar de middelste pijl naar wijst"
16/10/15
SelecAeve aandacht
34
Incongruent = moeilijker dan congruent lvb=niet lvb Klein = moeilijker dan groot lvb = niet lvb Dichtbij = makkelijker dan ver weg lvb << niet lvb
16/10/15
Dan komt er ruis tussen Niet alles komt binnen Stukjes ontbreken
35
Dat is lasAg het werkgeheugen moet met onvolledige informaAe aan de slag
1
Werkgeheugen lvb – niet lvb 12 10 8 lvg n - lvg
6 4 2 0 16/10/15
cijferr. vw
cijferr. aw
teltest
teltest
(Ponsioen & Molen van der, 2002)
woordvolg woordpaar
2
N-‐lvb
lvb
Rule inducAe
Werkgeheugen InhibiAe
Het werkgeheugenis kleiner en als het vol zit valt er 16/10/15 38 ergens anders iets uit.
Veel stress Weinig capaciteit om stress Bij chronische overvraging te managen Window of Tolerance
16/10/15
Handelingsgerichte DiagnosAek in de Jeugdzorg LVB
39
Geen zin
Wat kunnen wij doen om te helpen • • • • • • •
Versterk de driehoek Vergroot de PA Zoek andere driehoeken Wees creaAef Gebruik het systeem Stem af Werk samen
Werk (gever)
PA Werkmeester
16/10/15
Olaf 42
Als iets saai is • Maak het nog makkelijker
Als een jongere te laat is • Wat goed dat je er bent
Daar heb ik niets aan • Zullen we het samen doen
Saai werkgever
PA Werk
16/10/15
Olaf Focus op het -‐werk-‐ en niet op het individue (en zijn onvermogen) 44
Te laat werkgever
PA Werk
16/10/15
Olaf Focus de context op wat wel gelukt is Hond uitgelaten, dierenarts verzet
45
samendoen werkgever
PA Werkmeester
16/10/15
Olaf
Professiona Ga nooit achter de jongere staan 46
Zoek andere driehoeken
Meiden met PIT
Diploma uitreiking
Ik ben niet ok
Jij bent niet ok
vertrouwen
Hulverlening is niet ok
geen hulpverlening wel
CreaAviteit mulAmedia photoschop grafische vormgeving re: L & B F1,2,3, engels solliciteren presenteren durven kiezen heel veel driehoeken
Ik ben niet ok
Jij bent niet ok
Ik ben ok
Jij bent ok
Focus op • • • • • • • •
Relevante acAviteiten Succeskansen vergroten sport mooie dingen maken media Vertrouwen geven De buitenwerld mee laten doen De buitenwereld binnen halen de wethouder de leerplichtambternaar Ouders school en of werk
Buitenwereld is ok
Ik ben ok
Vertrouwen Jij bent ok
Gebruik het systeem • Maar boven al kijk er door heen • • • •
Dat is stom Dat is saai Waar is dat voor nodig Daar heb ik niets aan
• Is hulpvragen en niet geen zin hebben of manipuleren
Wees CreaAef • Moeder in de overgang laat de hond uit loopt met Olaf mee en drinkt een kopje koffie op de werf? • Effect • Moeder gezond • Trots op haar zoon en de hond heeD een uitje • ? • ? • ?
• Wil niet bestaat niet en kan niet staat er naast • Ik kan het niet alleen bestaat wel
En dat blijD zo • Stop niet bij een goed plaatsing • Iedere verandering kan opnieuw net te veel zijn • Nieuwe juf loop eens mee naar school
Tot welke leeDijd zou je dat doen
Groep 4, 5
Stage of baa
• Nieuwe baas loop eens mee naar het werk Tot welke leeDijd moet je dat doen
Stem af op de leeDijd van 9 met respect voor de leeDijd van 19, 29 of 39
Hulpvragen is het allermoeilijkste wat er is Daar heb je vertrouwen voor nodig In de ander en in je zelf Wie vertrouwen krijgt, dur? hulp te vragen Creëer vertrouwen geen qurom dan komen competen(e en autonomie vanzelf mee
Voor vragen of opmerkingen kunt u alAjd mailen of bellen Dr A.M.L Collot d'Escury Universiteit van Amsterdam Faculteit der Psychologie Programmagroep Klinische Ontwikkelingspsychologie Weesperplein 4 1018 WB Amsterdam Tel: +31(0)20 - 5256779// +31 0653519113 E Mail
[email protected] 16/10/15
61
