Suzanne Barentsen Middelburg 1894 – 1967 Wemmel
“tante Suze van Logne”
° Middelburg 28 mei 1894 † Wemmel 19 februari 1967
1894 Middelburg – Dampoortsingel (nu Veersesingel) : Geboorte van Suzanne Barentsen, dochter Van Joost (52 j) en Suzanna (40 j) Barentsen, zus van Francina (13 j), Leunis (10 j) en Hendrik (4 j).
Moeder Suzanna heeft een winkel van kruidenierswaren: snoepgoed, aanmaakhout voor de kachel, briketkool, lamppetroleum, inlands seizoenfruit, … De levensmiddelen zijn niet verpakt maar liggen in een paar rijen houten bakken: erwten, bonen, rijst, grutte, suiker, meel, zout, … Op de toonbank staat een oude koffiemolen voor de klanten die gemalen koffie willen. Vader Joost is bode bij de godshuizen (weeshuis, ouderlingenhuis) en bij de “nutspaarbank”.
1898
Suze 4 jaar
Suze (4 j) met zus Francina (17 j)
1899
Suze 5 jaar
Verhuis naar de andere kant van de stad, naar de Oude Vlissingsche Weg. Een kwartiertje buiten de stad. Een ideale plaats voor de kinderen om te spelen.
Uit het boek van Suze : “Een eenvoudig huis maar voor deze tijd toch wel erg ruim. Beneden twee kamers, een keuken en een bijkeuken met broodoven. Boven een grote zolder over het hele huis. In de grote kamer zijn twee bedsteden. In de winter slapen de kinderen in de grote kamer omdat die bewoond en dus verwarmd is, in de zomer slapen ze op de zolder. Rond het huis een grote tuin met een moestuin met wortelen, aardbeien, frambozen, … Een deel van de frambozen dient voor de brandewijn! Achteraan de tuin een beek om in te spelen en via een plank over de beek worden alle weiden daar achter ook speelterrein. De mensen leven eenvoudig maar het is een schitterende tijd voor de kinderen zijn. Prettig dat het was!”… Soms gaan ze op bezoek naar oom Cornelis, broer van vader Joost. Hij woont in Vlissingen, dicht bij de dijk met daarachter een strand !
1903
Suze 9 jaar
Zus Francina (22 j) trouwt met Bram Van Schijndel, een politieagent, en gaat in Vlissingen wonen. Bram sterft in 1917. In 1920 hertrouwt Francina met Piet Hollebrandse, een metaalbewerker op de scheepswerf “De Schelde”. Ze heeft 10 kinderen (9 uit het eerste huwelijk, 1 uit het tweede).
1909
Suze 15 jaar
Broer Leunis (25 j) verhuist naar het Kiel in Antwerpen. Hij heeft werk gevonden in de Minerva-fabriek. In 1913 zal hij Florentine Alexandre ontmoeten. Maar dat verhaal staat uitvoerig beschreven in andere kronieken.
Broer Hendrik zal beroepsmilitair worden bij de genietroepen in Nederland en in 1916 Jaantje Van Eck huwen. Ze hebben geen kinderen.
1914
Suze 20 jaar
Familiefoto:
Leunis (30 j) - Suze (20 j) - Hendrik (24 j) Francina (33 j) - vader Joost (72 j) - moeder Suzanna (60 j)
1916
Suze 22 jaar
Vader Joost overlijdt in Middelburg.
1919
Suze 25 jaar
Joost had door zijn 17 jaar dienst in de het Koninklijk Nederlands Indisch Leger een zeer goed pensioen. Dat valt nu weg. Moeder Suzanna en dochter Suze hebben het daarom financieel erg moeilijk. Ze verhuizen naar een klein huisje in Middelburg zonder achteruit. Zoon Leunis en schoondochter Florentine vinden het daarom beter dat ze bij hen in Antwerpen komen wonen. In de oorlogsjaren is dat moeilijk maar eens de oorlog voorbij, komen ze op 18 juli 1919 bij in de De Bosschaertstraat wonen.
Dankzij de “Omoe” en “tante Suze” als oppas bij de kinderen, kunnen Leunis en Florentine hun dubbelleven uitbouwen op het Kiel en in Logne. Op een foto, genomen rond 1927 in de tuin van de De Bosschaertstraat 104, zien we Leunis met de 4 kinderen en Omoe Suzanne en tante Suze : Omoe ▼
1927
tante Suze ▼
Suze 33 jaar
Suzanne verlaat Antwerpen en wordt gouvernante (=“een vrouwelijke docent die thuis les geeft aan kinderen van doorgaans welgestelde ouders”) bij de Joodse familie Asch aan de Heemraadssingel in Rotterdam. Er zijn 3 kinderen van 14, 8 en 3 jaar. Suze is er dan 33. Ze zal er 14 jaar, tot de zomer van 1941, gouvernante blijven.
Jeanne Weiler, dochter van een Duitse vader en Oostenrijkse moeder, huwt in 1912 te Antwerpen Kurt Asch van Poolse origine. Ze blijven in Antwerpen wonen tot 1919, dan verhuizen ze naar Rotterdam. Hun eerste zoon Louis wordt in 1913 in Antwerpen geboren. Dochter Suzanna en zoon Robert worden in 1919 en 1924 in Rotterdam geboren. Als ze tegen 1927 een gouvernante wensen voor hun kinderen, hebben Jeanne en Kurt, gezien hun herkomst, misschien ook in Antwerpen gezocht. Suze is, met haar Hollandse nationaliteit en met familie in Rotterdam, mogelijk zo in Rotterdam terecht gekomen? Of ze is misschien getipt door een oom of tante in Rotterdam?
Heemraadssingel 281 - Rotterdam
Suze in Rotterdam en haar neef Albert in Antwerpen of Logne, schrijven regelmatig brieven naar elkaar. De brieven van Suze naar Albert zijn grotendeels bewaard gebleven. De eerste brief dateert van 24 januari 1932. Albert is dan 17 jaar oud.
Elke zomer komt Suze met de trein van Rotterdam over Brussel en Jemelle naar Logne een tweetal weken vakantie doorbrengen.
Dit zijn allemaal fragmenten uit brieven van Suze aan Albert, geschreven tussen 1932 en 1939. Ze geven een beeld van de “jonge tante Suze”. Wij hebben haar alleen als een oudere, rustige, teruggetrokken vrouw gekend. Maar stille waters hebben dus diepe gronden…
Nu zijn we najaar 1940. De oorlog is in mei uitgebroken. Albert is als architect in opdracht van het ministerie van Openbare Werken een viertal maand naar het zuiden van Frankrijk gestuurd. Nu is hij terug thuis en zal binnenkort voor een tweetal jaar een opdracht in Brugge toegewezen krijgen. Rotterdam werd in mei 1940 zwaar gebombardeerd. Het hele stadcentrum is in de grote brand opgegaan. De Heemraadssingel ligt gelukkig een stukje buiten de brandgrens.
De laatste brief vanuit de Heemraadssingel in Rotterdam naar Albert dateert van 1 juni 1941. “Jodenvervolging in Rotterdam: het begint ermee dat de joden geleidelijk uit het openbare leven worden verdreven. In november 1940 worden Joden in overheidsdienst ontslagen. Vanaf mei 1941 worden joodse bedrijven onder dwang geliquideerd of verkocht, vanaf augustus 1941 wordt onroerend goed in joods bezit verkocht, in september 1941 mogen joodse kinderen niet meer naar hun eigen school, in mei 1942 wordt de Davidsster ingevoerd en voor 30 juni van dat jaar moeten alle voorwerpen van waarde en bedragen boven de f250 worden ingeleverd. De deportatie van 6800 Rotterdamse joden vindt plaats tussen 30 juli 1942 en medio 1943. Aanvankelijk ontvangen de weg te voeren joden een oproep om zich te melden. Als bij het derde transport in augustus 1942 nog maar een kwart van de opgeroepen joden op komt dagen, worden de betrokkenen voortaan ’s avonds uit hun woningen opgehaald.” Wellicht wordt het huis aan de Heemraadssingel in de zomer van 1941 in beslag genomen en eindigt dan tante Suze haar opdracht als gouvernante. De familie Asch - Weiler wordt in augustus 1942 gedeporteerd door de Nazi’s en in september in Auschwitz vermoord.
►
1941
Suze 47 jaar
Suze zal in het najaar van 1941 een nieuw baan zoeken en wordt “gezelschapsdame” bij een oudere vrouw in Bussum, de bijna 70-jarige mevrouw Jansen. De eerste bewaard gebleven brief uit Bussum naar neef Albert, dateert van 18 jan 1942.
Dokter Abraham Kuyperlaan 2 - Bussum
In 1943 en 1944 worden veel brieven van Nederland naar België door de Duitse censuur opengemaakt en, na controle van de inhoud, voorzien van blauwe markeringen.
Albert stuurt deze brief naar Suze enkele dagen voor hij met vader Leunis (broer van Suze) en moeder Florentine naar Logne zal vertrekken :
“We zullen zien hoe het afloopt”… Florentine zal onderweg overlijden. Leunis zelf is ziek, Tuberculose. De beste oplossing voor Leunis is dat hij in het huis in Logne gaat wonen. In de zomer komen zijn kinderen met hun familie daar logeren maar hij kan daar niet de lange winters alleen gaan doorbrengen…
1945
Suze 51 jaar
Na ongeveer 3,5 jaar in Bussum, krijgt Suze de vraag of zij haar betrekking als gouvernante in Bussum wil opzeggen en die rol in Logne wil komen voortzetten voor haar broer.
Suze stemt ermee in en zal in het voorjaar van 1945 met haar 10 jaar oudere broer Leunis in Logne gaan wonen.
Leunis werkt er graag in de tuin en begint ook te schrijven aan een familiekroniek. Hij verricht veel opzoekwerk in het gemeentearchief van Vieuxville en stelt stambomen op van alle families die met Vieuxville verbonden zijn, hij beschrijft de geschiedenis van de huizen en hun bewoners, hij schrijft over de streek vroeger en nu, over het leven van onze voorouders in Vieuxville, hij schrijft het relaas en wedervaren van de familie Alexandre in het algemeen en van zijn vrouw Florentine in het bijzonder. Het “Boek van Leunis” bevat dan ook een schat aan informatie over onze afstamming en voorgeschiedenis. Hij laat ook een boekentas vol nog-niet-verwerkte informatie na. Suze wordt “aangestoken” door deze schrijf-furie en begint ook een eigen boek te schrijven over de geschiedenis en stamboom van de afstamming Barentsen op Walcheren.
▼
▲
Bij de geboorte van een kleinkind van Leunis, komen ze op bezoek naar Antwerpen. Hier Suze (meter) en Leonard Janssen (peter) bij de geboorte van Frank :
▼
1955
Suze 61 jaar
Begin 1955 overlijdt Leunis Barentsen in Vieuxville. Suze zal vanaf dan doorheen het jaar bij haar nicht Suze en neef Bruno Pauwels in Wemmel wonen maar de paasvakantie en de zomervakantie brengt ze steeds door in Logne samen met haar neef Albert en nicht Els Janssen en hun 3 kinderen Annemarie, Frank en Marleen, die haar “tante Suze van Logne” noemen. Ze is ook regelmatig op ronde in Nederland voor familie-bezoek.
1967
Suze 73 jaar
Suzanne Barentsen overlijdt te Wemmel op 22 februari 1967, 73 jaar oud.
Ze wordt begraven in het familiegraf op het kerkhof van Vieuxville.
Frank Barentsen. februari 2015
