01 november 2010 - 60e jaargang no. 10
Suralco Mining Focus Plant Event succesvol uitgevoerd
Verder in deze editie: Pag 2 Suralco Iron Chefs in actie tijdens Men Cook Out Pag 3 Suralco Peer Educators getraind Pag 4
2010 Alcoa’s Month of Service
Pag 6 Personele mededelingen Pag 7 Wheel Rim Safety training Pag 8 Medisch Kort: Wat is borstkanker? Van 5 oktober tot en met 12 oktober is de Suralco Mining Focus Plant Event (FPE) gehouden te Coermotibo. Het doel van de FPE was om na te gaan hoe de efficiëntie van het exploratieprogramma en de productie van de Washplant kan worden verhoogd om de huidige minimale bauxietlevering te kunnen garanderen. Dit geschiedde middels het doen van studies door een team bestaande uit Suralco employees en employees van andere Alcoa locaties, waarbij gebruik werd gemaakt van ABS technieken. De studies betroffen de volgende focus areas: • Target Identification and Reconnaissance (looking for bauxite) • Line Clearing and Drilling (proving bauxite is there) • Maximising Pit Extraction (getting the most out of each mine area) • WashPlant Productivity (improving the beneficiation step) De resultaten van deze FPE moeten onder andere bijdragen aan het opheffen van het bauxiettekort dat na 2012 zal ontstaan. Voor elk studiegebied werd er een groep samengesteld ondersteund door een ABS coach die erop moest toezien dat de juiste processen werden gebruikt om de problemen te identificeren en op te lossen. Volgens Aroen Gangaram Panday, Superintendent Mine Planning & Engineering, hebben de teams de meeste tijd in het veld doorgebracht, waarbij de verschillende werkmethodes en –fasen werden geobserveerd. Zo werden de “line cutters” naar en van het bos gevolgd, de werkzaamheden op de Washplant als ook op het machinepark rondom de mining pits gadegeslagen. Deze observaties tezamen met data die eerder al door Suralco was voorbereid, gaven een duidelijk beeld waar verbeteringen ingevoerd konden worden.
Colofon Redactie: Public Relations & Communications Paranam Operations Tel: 0323281 # 512/630 P.O. Box 1810 Suriname-Paramaribo Uitgave: Suralco L.L.C. Drukwerk: Westfort 1
Bauxco Nieuws no. 10 - 01 november 2010
Om deze verbeteringen te kunnen doorvoeren stelden de teams de target condition voor de toekomst vast gekoppeld aan een actieplan. In de laatste fase van de Focus Plant Event werden de vastgestelde acties zoveel als mogelijk getest, samen met de employees die het werk doen. Dit heeft geleid tot directe verbetering, zoals versnelling van de “hole drilling” met 30% en vergroting van het aantal line cuttings bij verkenningsexpedities over een gebied van 100 km per maand. Aan het einde van het harde werk mocht het team, tijdens een speciaal voor hen georganiseerde social event, genieten van een lokale Marron dansgroep Teke Leli. “De Focus Plant event was succesvol”, vindt de Superintendent Mine planning & Engineering.”. Hij wijst er wel op dat het echte werk nu begint voor ons om de verbeteringen mee te nemen als nieuwe werkmethoden: “So the challenge is on!” Aroen zat in het voorbereidingsteam, dat verder bestond uit Azma Karamat-Ali, Ingela Sitaram, Marlon Veira, Hermine Kertosari, Jency Kasandikromo en Ricardo Alladin. Het was ook de eerste keer dat de Mining division een Focus Plant Event uitvoerde. Eerder was dat bij de Refinery gebeurd.
Suralco Iron Chefs in actie tijdens Men Cook Out Het was een drukte van jewelste bij de tent van Suralco op zaterdag 23 oktober op de Pier van Torarica tijdens de Quota International Men Cook Out. Faizel Ilahibaks was één van de koks: “Wij zijn rond vijf uur begonnen met verkopen en dat is doorgegaan tot elf in de avond. Onze tent was constant druk. Het publiek was dol op onze gerechten. Wij hebben hard gewerkt, maar ook echt genoten. Maar het meest belangrijkste is dat wij sociaal zwakkeren hebben geholpen. Het leuke is dat deze activiteit samenviel met de Alcoa’s Month of Service.” Hij vindt ook dat met ‘het geweldig optreden’ het kookteam de naam van Suralco hoog heeft weten te houden. Bij de Suralco tent kon men voor een redelijke prijs terecht voor tien gerechten, waaronder roti, kippenbout, salade, ribsteak, saté, peprewatra en anjoemarasoep. In totaal hebben vijftien mannelijke employees geparticipeerd aan de Men Cook out namelijk Faizal Ilahibaks, Regillio Wirht, Robert Kasdiran, Rene Artist, Tarisius Blokland, Harold Khedoe, Andro Loods, Ronald Rozenblad, Andy Conraad, Anil Jhari, Ron Dhauri, Alfonds Semoedi, Steve Mannes, Loyd Sodjo en Jeroen Mertowidjojo. Wij bedanken hen voor hun inzet voor het welslagen van deze activiteit. Bij de teach-out meeting zal bekend worden gemaakt hoeveel de verkoop van iedere tent heeft opgebracht. De Men Cook Out is een fundraising activiteit georganiseerd door Quota International Suriname waarmee financiële middelen worden verzameld voor sociale projecten. 2 Bauxco Nieuws no. 10 - 01 november 2010
Suralco Peer Educators getraind: ‘Gedragsverandering is onze focus’
Op donderdag 21 oktober heeft in hotel Krasnapolsky de afsluiting plaatsgevonden van de Peer Educators training georganiseerd door de Suriname Business Coalition (SBC). Deze training was een follow-up van de tweedaagse Peer Educators training die eerder in augustus werd verzorgd. De theorethische toets hiervan was op 08 oktober 2010. “Onze focus ligt op gedragsverandering. Het is daarom belangrijk dat alle employees geïnformeerd worden over de ziekte, hoe je wel of niet geïnfecteerd raakt en wat de gevolgen zijn als je het toch krijgt. Want één ding moet duidelijk zijn; HIV/Aids is nog niet het einde. Je kan ermee leven, als jij je maar houdt aan de regels. Maar gedragsverandering is de basis”, zegt EHS coördinator Kenneth Rensch, één van Suralco’s Hiv/Aids Peer Educators. Samen met negen andere Suralco employees is hij getraind om andere medewerkers bewust te maken van HIV/ Aids. Eerder dit jaar is hun kennis verrijkt met de Peer Educators training die de Suriname Business Coalition (SBC) organiseerde voor bedrijven. De cursus werd in delen verzorgd: in augustus was er een tweedaagse training die op 8 oktober werd afgesloten met een theoretische toets. Vervolgens kwamen de trainees vorige week weer bij elkaar voor de
Suralco Peer Educators tijdens de training
afsluiting. De afsluitingssessie werd gestart met een onderdeel, waarbij de resultaten van de theoretische toets werden doorgenomen. De gemiddelde score van de in totaal 99 peer educators van de betrokken bedrijven was 7.3. Het tweede programmaonderdeel was een praktijktest. Tenslotte werd de sessie afgesloten met de teampresentaties. Drie bedrijven deden hun presentaties, te weten IAMGOLD – Rosebel Gold Mines N.V., Parbo Bierbrouwerij en Suralco. “Onze opdracht was om een presentatie te maken over alcohol- en druggebruik en HIV/Aids. Allereerst hebben wij gekeken naar wat alcohol en drugs zijn, wat die met je doen en de gevolgen daarvan. Alcohol en drugs moet je niet
Suralco Peer Educators tijdens hun presentatie
misbruiken, anders kan jij je niet meer beheersen. Het gevolg is dat je handelingen zult plegen die risicovol zijn”, verduidelijkt Rensch de Suralco teampresentatie. Hij vindt het trainen van Peer Educators nodig: “Er is behoefte aan nadere informatie over HIV/Aids in het bedrijf en het zal zijn nut hebben als iedereen goed geïnformeerd is.” HR & CR Manager Meredith Mac Arthur complimenteerde aan het einde van presentatie de Peer Educators van Suralco voor hun bijdrage. Volgens haar is het nu aan de Peer Educators om hun taak te vervullen. Met de nieuwe kennis en skills kunnen zij hun rol binnen Suralco beter vormgeven. Rensch twijfelt niet hieraan. “Wij zullen binnen alle afdelingen presentaties verzorgen.” Hij verzorgde zijn eerste presentatie op donderdag 28 oktober in de Mechanical Department.
Rita Bechoe, SBC program coordinator, mocht aan het einde van de Suralco presentatie een presentje in ontvangstnemen van Ivy Lieuw Jen Koen, Suralco Peer Educator.
Bauxco Nieuws no. 10 - 01 november 2010
3
2010 Alcoa’s Month of Service
Een unieke gelegenheid voor de employees om terug te geven aan de gemeenschap Wanneer de maand oktober om is, zullen ruim 305 Suralco employees hebben geparticipeerd in één van de 14 MOS activiteiten in Suriname en vrijwillig hebben bijgedragen aan gemeenschapsprojecten. Month of Service (MOS) is een initiatief van Alcoa om employees zichtbaarder in de gemeenschap te maken en een toegevoegde waarde te geven aan het werk van educatieve instellingen, not-for-profit en andere sociale organisaties. Het thema van 2010 Alcoa’s Month of Service is ‘Alcoa Cares’. Met het Alcoa Vrijwilligers Programma, waar Month of Service, ACTION en Bravo! onderdeel van zijn, stimuleert en mobiliseert Alcoa haar workforce om een positieve bijdrage te leveren aan de gemeenschappen waarin zij wonen en werken. Hieronder een overzicht van de MOS activiteiten in Suriname. Speeltuin La Vigilantia De employees van de afdeling Laboratories hadden de eer om de eerste activiteit voor 2010 Alcoa’s Month of Service in Suriname uit te voeren. Het team van 25 vrijwilligers heeft de speeltuin van la Vigilantia onder handen genomen. Speeltoestellen werden gerepareerd, schoongemaakt en opnieuw geverfd. Het terrein werd met zand opgehoogd. Teamleider was Frank Kroes. Omdat het de eerste activiteit was, is er een kick off aan gegeven. Peter de Wit en enkele managers waren ook aanwezig om hun bijdrage te leveren.
Kruising MLKing highway/La Vigilantia/Afobakaweg Wie kent deze kruising niet? Het is de belangrijke kruising waar de Afobakaweg, de enige weg naar het zuiden van Suriname begint! Voor de meeste employees is het een punt waar je meestal twee keren per dag langs gaat. Redenen genoeg om de employees te vragen aandacht te schenken aan dit markant punt. Wassen, schrobben, belijnen en opnieuw verven. Coördinator Lucien Stella heeft 18 vrijwilligers tot een team kunnen maken die in de maand oktober elke donderdag een belangrijke bijdrage hebben geleverd voor de zichtbaarheid, frisheid maar vooral de veiligheid bij het kruispunt waar de MLKing highway, La Vigilantia, Meursweg en de Afobakaweg bij elkaar komen.
Speeltuin Lelydorp Een record aantal van 51 vrijwilligers hebben zich geregistreerd voor deelname aan de activiteit ‘Opfrissen van de speeltuin Lelydorp’ onder leiding van Juriaan ‘Joor” Soerowirjo. Bij de aanmelding bleek waarom het zo populair was. Veel employees van Suralco wonen er of in de buurt. Dat is precies de reden waarom Alcoa dit initiatief heeft ingesteld: aandacht hebben voor je buurt en een bijdrage leveren aan de gemeenschap waarin je woont en werkt. De activiteit had veel bekijks. De speeltuin ligt precies langs de weg van Paramaribo naar de internationale JAPengel Airport. Het groot aantal vrijwilligers in de speeltuin met al die fel gekleurde werkhemden deed de voorbijrijders steeds opkijken. 4 Bauxco Nieuws no. 10 - 01 november 2010
Gerardus Majellaschool Nyun Lombé Robert Mando, employee bij Calcination, heeft al eerder voor de school waar hij zelf op gezeten heeft, een ACTION project uitgevoerd. Begin dit jaar heeft de school financiering gehad van een organisatie voor de bouw van een multifunctioneel centrum waar er ook lessen worden verzorgd. De middelen waren niet toereikend om het gebouw te schilderen en licht en water aan te sluiten. Robert heeft toen samen met zijn team van vrijwilligers dit opgepakt. Zij hebben twee klaslokalen opnieuw geverfd en de waterleiding gerepareerd. Daarnaast heeft de school, omdat het vijf jaar MOS is en om het vrijwilligerswerk van het Alcoa team te waarderen, een donatie gehad van Suralco om hun multifunctioneel centrum verder af te maken. Giovanni Montinischool La Vigilantia De Giovanni Montinischool bestaat al 45 jaar in de gemeenschap van La Vigilantia. De school heeft in die 45 jaren bijgedragen aan de ontwikkeling van de gemeenschap. De school heeft echter een aantal problemen en heeft daarom een verzoek gericht aan Suralco voor sponsoring. Het thema van MOS: Alcoa cares! Reden om een team van vrijwilligers te vragen Giovanni Montinischool blij te maken met een bijdrage in de Month of Service. Onder leiding van Glenn Sapoen, EHS coordinator, heeft een team van 10 employees hun vrije zaterdag opgegeven om het knowledgecenter van de school opnieuw te verven en om het schoolerf te beplanten. Als waardering hiervoor, heeft Suralco het verzoek van de Giovanni Montinischool gehonoreerd en een sponsoring gedaan zodat zij de deuren van de lokalen kan vernieuwen en de hele school een complete verfbeurt kan geven. Stinasu Nature Trail (STINAT) Stinat is een natuurpark en is in 2007 opgezet met financiering van Alcoa Foundation. Het is gelegen tegenover Paranam Operations en wordt beheerd door Stinasu. Stinat is het eerste wandelpark van Suriname door zogenoemde ‘wetland’. Een trail van ongeveer 1,3 kilometers op een oppervlakte van 65 hectares door een natuurlijk landschap biedt elke bezoeker een rustgevend moment. Omdat het naast de aluinaarde raffinaderij is gelegen, maakt de aanwezigheid van ecosystemen als deze, een bijzondere indruk. Alcoa vrijwilligers hebben twee woensdagen besteed aan het opschonen van het wandelpad. Glenn Sapoen en Robert Mando zijn hiervoor de coördinatoren geweest. Renovatie speeltuin Paramaribo Zoo Ook Jeroen Mertowidjojo heeft circa 50 employees samen met hun gezin in actie kunnen brengen om mee te doen met het 2010 Alcoa Month of Service. Op vrijdag 22 oktober jl. hebben zij de speeltoestellen in de speeltuin van Paramaribo Zoo gerepareerd en opnieuw geverfd. Deze activiteit in de Paramaribo Zoo wordt elk jaar op de kalender van de Alcoa vrijwilligers geplaatst.
Inzamelingsactie kindertehuizen Niet alle employees hebben zich kunnen vrijmaken om aan één van de 14 MOS activiteiten deel te nemen. Het werk liet het niet toe en soms viel de datum en het tijdstip van de activiteit niet goed voor degene die interesse had om deel uit te maken van het team van 24.000 Alcoa vrijwilligers wereldwijd. Om de gelegenheid te creeeren om toch een bijdrage te leveren, is er een inzamelingsactie gehouden van levensmiddelen voor vier kindertehuizen. Dit is de bijdrage van de Alcoa employees in Suriname aan de Surinaamse gemeenschap. Een actie om trots op te zijn! 5 Bauxco Nieuws no. 10 - 01 november 2010
Personele mededelingen Jubilarissen Proficiat!! Naam
Department
Functie
Erwin Warsodikromo
Bauxite Mining
Mine Development Preparation Super- 01-Apr-’98 visor
Hendrik Karijodirono
Mine General Administrative
EHS Area Coordinator
01-Oct-’90
20
Mahinderpersad Sewgobind Accounting/Finance
Business Advisor
04-Oct-’90
20
Naraindath Jhagroe
Central Engineering
Planner
06-Oct-’80
30
Radjindrepersad Sidhoe
Central Engineering
Planner
06-Oct-’80
30
Wilco Paulus
Mechanical
General Mechanic II
06-Oct-’80
30
Kenneth Clijdesdale
Mechanical
General Mechanic III
06-Oct-’80
30
Arnold Temoe
Mechanical
Field Coordinator
06-Oct-’80
30
Freddy Kherai
Mechanical
General Mechanic III
06-Oct-’80
30
Stanley Stoc
Mobile Plant
General Mechanic III
06-Oct-’80
30
Wensley Sandvliet
Mobile Plant
General Mechanic II
06-Oct-’80
30
Rabindrenath Sewbalak
Calcination
Process Operator Refining II
06-Oct-’80
30
Raymond Amatoemar
Powerhouse
General Mechanic II
06-Oct-’80
30
Alwin Plein
Residue Lake
Equipment Operator II
06-Oct-’80
30
Harvey Rasidin
Powerhouse
Power System Operator II
08-Oct-’90
20
Henk Kensen
Central Engineering
Planner
13-Oct-’80
30
Hendrik Kasanpawiro
Central Maintenance
NDE Technician
13-Oct-’80
30
Rewtie Mangrey
Laboratories
Analyst
13-Oct-’80
30
Doeman Pinas
Mobile Plant
Maintenance Foreman Mobile
13-Oct-’80
30
Gerson Bourne
Central Maintenance
General Mechanic II
13-Oct-’80
30
Richenel Betrouw
Mechanical
Master General Mechanic
13-Oct-’80
30
Andre Jasadirana
Mechanical
General Mechanic III
13-Oct-’80
30
Jim Rellum
Mobile Plant
General Mechanic II
13-Oct-’80
30
Lachmipersad Ramlakhan
Mobile Plant
General Mechanic II
13-Oct-’80
30
Dewperkash Ramesar
Mobile Plant
General Mechanic II
13-Oct-’80
30
Johannes Kwasiba
Central Engineering
Planner
20-Oct-’80
30
Kenneth van Dillenburg
Laboratories
Analyst
20-Oct-’80
30
Andro Loods
General Plant-Refinery Mgnt
Plant Shift Coordinator
20-Oct-’80
30
Dewanand Soerdien
Mobile Plant
General Mechanic II
20-Oct-’80
30
Robby Dikoen
Mobile Plant
General Mechanic III
20-Oct-’80
30
Djoemiran Doel
Digestion
Process Operator Refining II
20-Oct-’80
30
Karandjietsing Tirthradjsing
Clarific./Washer&thickners
General Mechanic II
20-Oct-’80
30
Gangadhar Doerga Misier
Stores/Receiving
Administrative Data Processor III
20-Oct-’80
30
Robert Obergh
Bauxite Mining
Custodian-Moengo
20-Oct-’80
30
Alwin Leefland
Bauxite Mining
Foreman
20-Oct-’80
30
Hynes Pawiro
Tailing Systems
Equipment Operator II
20-Oct-’80
30
Desire Watson
Mine Central Support
General Mechanic II
20-Oct-’80
30
6 Bauxco Nieuws no. 10 - 01 november 2010
Indiensttr. Dienstjr 12.5
Jubilarissen Proficiat!! Naam
Department
Functie
Indiensttr. Dienstjr
Robert Tirtamenawi
Mine Central Support
General Mechanic II
20-Oct-’80
30
Kamtaperkas Ramkhelawan
Central Engineering
Planner
27-Oct-’80
30
Andre Warsosemito
Electrical
Field Maintenance Clerk
27-Oct-’80
30
Marlon Nataprawira
Calcination
Process Area Supervisor-Calcination
27-Oct-’80
30
Roy Partodimedjo
Powerhouse
Maintenance Foreman - E/I
27-Oct-’80
30
Hendrik Najadirana
Refinery Automation/Proc Ctrl Sr. Electrical Engineering Tech
27-Oct-’80
30
Armand Saling
Clarific./Washer&Thickners
Master Electrical Instrument Mechanic 27-Oct-’80
30
Marlon Stolk
Clarific./Washer&Thickners
General Mechanic II
27-Oct-’80
30
George Sabajo
Calcination
Electrical Instrument Mechanic III
27-Oct-’80
30
Radjindrakoemar Bhagirath
Calcination
Electrical Instrument Mechanic III
27-Oct-’80
30
Glenn Hoogvliets
Powerhouse
Master Electrical Instrument Mechanic 27-Oct-’80
30
Indrapersad Sidhoe
Powerhouse
Master Electrical Instrument Mechanic 27-Oct-’80
30
Jaswantsing Ganpatsing
Powerhouse
Electrical Instrument Mechanic III
30
27-Oct-’80
Promoties Naam
Department
Oude functie
Huidige functie
Denny Soediono
Bauxite Preparations
Equipment Operator II
Equipment Operator III
Armadie Danoe
Precipitation
Process Operator Refining II
Control Operator Refining
Freddy Martodikromo
Mobile Plant
General Mechanic II
General Mechanic III
Marvin Kasanpawiro
Mine Central Support
General Mechanic II
General Mechanic III
Bryan Limon
Health & Safety Department
Electrical Instrument Mechanic III Health & Safety Technician
Wheel Rim Safety training Van 25 t/m 29 oktober werd er een training Wheel Rim Safety gegeven op aanvraag van Marc Gonesh, Mobile plant Superintendent, naar aanleiding van de ASAT finding. Het doel is het voorkomen van incidenten in het algemeen en met banden in het bijzonder. De training bestond uit twee onderdelen namelijk TIA’s 200 Level Basic Earthmover Tire Service (ETS) en de TIA-Certified Commercial Tire Service Instructor program(CTS 400), waarbij zowel theorie als praktijk op het programma stonden. Het eerste onderdeel, de ETS, geeft de minimale vaardigheden en safety guidelines voor het demonteren, monteren en repareren van banden. Dit onderdeel bestond uit vijftien modules van “Service Truck Operation, Site preparation & Equipment lifting tot Wheel and Rim fastening systems en Install and Remove Rim Fitment ”. Na succesvolle afronding van dit onderdeel kreeg men een certificaat hiervoor. Bij de CTS hebben de trainees geleerd wat de step-by-step procedures en de verschillende industriële hulpmiddelen zijn. De CTS bestond uit zestien modulen waarbij wordt behandeld de Safety, Rims and Wheels, Jacking and Lifting, Emergency Road Service tot Load and Inflation. Na succesvolle afronding van de CTS-400 cursus kregen de geslaagden voor dit onderdeel ook een certificaat waarmee ze de licence “certified TIA Instructor” hebben verkregen. Zowel voor de ETS als de CTS moeten alle participanten een test van 100 vragen afleggen. De training werd verzorgd door de heer Jeff Faubion, Director of Tire Service van de Tire Industry Association. Verder is de training gebaseerd op Alcoa standard 30.36.1.9 WHEEL RIM SAFETY. De participanten zijn mechanics en voorlieden van Mobile plant Paranam en CBO, Sr. Training instructors van Training school, CHEEC, Haukes, Jack Rijk en SEMC. 7 Bauxco Nieuws no. 10 - 01 november 2010
Medisch in het kort: Wat is borstkanker?
Over de hele wereld, ook in Suriname, wordt in oktober stilgestaan bij het terugdringen van borstkanker. Maar hoe ontstaat deze ziekte en hoe kan je het vroeg ontdekken? De beste behandelmethode tot nu toe is vroegtijdige detectie. Onderzoek uw borsten dus frequent. Wat is borstkanker? Borstkanker is een van de vele soorten kanker. Het kenmerk van al die soorten is dat er iets misgaat in de celdeling. Het lichaam bestaat uit miljarden bouwstenen: de cellen. Elke menselijke cel bevat erfelijk materiaal. Dat noemen we genen. Deze genen bepalen welke rol die specifieke cel in een mensenlichaam heeft: een cel van een melkklier heeft een andere rol dan een cel van een spier. Genen geven ook aan wanneer een cel moet delen en wanneer die deling moet stoppen. Ons lichaam maakt namelijk voortdurend nieuwe cellen: om te groeien of om beschadigde en verouderde cellen te vervangen. Bij celdeling ontstaan uit één cel twee nieuwe cellen. Ook die delen zich weer. Zo zijn er dagelijks miljoenen celdelingen. Ongewone celdeling Bij zo veel celdelingen kan er iets misgaan. Meestal kan het lichaam dat zelf repareren, maar soms schiet het beschermingssysteem te kort. Dan zitten er fouten in de genen, waardoor een cel zich te veel kan delen of zich zelfs helemaal ongeremd blijft delen. Vervolgens ontstaat er een gezwel of tumor. Bij borstkanker breiden de tumorcellen zich eerst uit in de melkgangen en klierkwabben. Vervolgens ontstaan er verbindingen tussen de tumorcellen. Daarna verspreiden ze zich in het omringende borstweefsel en vernietigen dat. Nog weer later komen ze terecht in de lymfebanen en soms ook in de bloedvaten. Zo kunnen ze zich elders in het lichaam nestelen. Daar vormen ze dan uitzaaiingen, oftewel metastasen. Goed- of kwaadaardig gezwel? Een tumor kan goed- of kwaadaardig zijn. Goedaardige cellen veroorzaken wel een zwelling, maar groeien niet door andere weefsels heen en verspreiden zich niet door de rest van het lichaam. Kwaadaardige cellen groeien overal in en hebben de neiging zich door de rest van het lichaam te verspreiden. Wanneer deze ‘foute’ cellen zich gaan vermenigvuldigen, vormen ze een kwaadaardige zwelling; een carcinoom. Diagnose borstkanker: wat nu? Als de diagnose borstkanker bij u is vastgesteld, is het belangrijk om duidelijkheid te krijgen over de borstkanker waarmee u te maken hebt. Als alle diagnotische
gegevens compleet zijn kan uw arts u een behandelplan voorstellen. Voor een behandelplan moeten de volgende vragen worden beantwoord: Wat voor soort borstkanker is het? Welk weefseltype en wat zijn de kenmerken van de kankercellen, zijn ze agressief, bijna niet aan te pakken, of hebben ze juist eigenschappen waarvoor medicijnen bestaan waar ze op zullen reageren? Hoe groot is de tumor? Zijn er uitzaaiingen in de lymfeklieren of elders in het lichaam? Mannen en borstkanker Bij mannen is borstkanker een zeldzame ziekte. Maar het aantal mannen met borstkanker neemt de laatste jaren wel toe. Van alle borstkankerpatiënten is één op de honderdvijftig een man. Evenals vrouwen kunnen mannen op elke leeftijd borstkanker krijgen, het grootste aantal komt voor tussen de 60 en 80 jaar. De borst van een volwassen man lijkt op de borst van een meisje vóór de puberteit. Beiden hebben een paar melkgangen vlak achter en naast de tepel. Bij meisjes gaan zich onder invloed van hormonen melkgangen, melkklieren, vetweefsel en bindweefsel ontwikkelen. Ook bij jongens reageert het borstweefsel op hormonen: mannelijke hormonen houden wel de verdere groei van borstweefsel tegen. Mannen hebben dus wat melkgangen in de borst, en soms een paar melkklieren. Soms veroorzaakt een onbalans in de hormonen tijdelijk borstgroei bij jongens in de puberteit. Bij volwassen mannen kan de groei van borstweefsel worden gestimuleerd door ziektes die gevolgen hebben voor de hormoonhuishouding, zoals teelbalkanker en bijnierkanker.
8 Bauxco Nieuws no. 10 - 01 november 2010
Bron: http://www.borstkanker.nl
