Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Sturen, niet roeien? Trends in privatisering, uitbesteden en publiek private samenwerking Prof. Dr. Wouter Van Dooren
Studiedag ACV “privatisering en uitbesteding” – Lamot Mechelen 25/10/2013
[email protected] https://www.uantwerpen.be/en/rg/mb/ 1
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Definitie
Van: publieke diensten op overheidsbudget Naar: private diensten door markt gefinancierd
Van: Publiek geproduceerde diensten Naar: aangekochte diensten
Van: Publiek geproduceerde diensten Naar: gedeelde productie
Termijn
Lange termijn (Quasi onomkeerbaar)
Korte Termijn
Levencyclus: DBFMO
Risico
Private sector
Publieke sector
Gedeeld
Sturing
Markt – geen overheidssturing
Gedetailleerd bestek
Outputspecificatie s
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Cijfers 1: Impact van de overheid neemt toe tot jaren ’80, nu +/- 50% overheidsbeslag
3
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Is onze overheid groot?
Is onze overheid té groot? = Politieke vraag
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Maar wat is privaat?
5
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
2. UITBESTEDEN Cijfers I: macro-niveau- wat koopt de overheid in om dienstverlening te verschaffen?
2009 2000
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Cijfers II: Amerikaanse uitbestedingsdata
Bad Business: Billions of Taxpayer Dollars Wasted on Hiring Contractors, 2011, POGO
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Is het goedkoper/beter? Indicatie: 20% regel: - vuistregel, maar weinig empirisch bewijs - Basisstudie = afvalophaling in Amerikaanse steden in de jaren ’80
PUB hiërarchisch
PUB tenders - 17% PRIV contract - 22%
Indicatie: Literatuurstudie van afvalverwerking en waterzuivering - conclusie: geen bewijs voor kostenbesparing, omdat markten niet werken
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Is het goedkoper/beter? Indicatie: Scandinavische studie over thuiszorg, kinderopvang en woonzorg - conclusie: geen bewijs voor kostenbesparing of kwaliteitverbetering Indicatie: literatuuroverzicht gevolgen voor personeel - conclusie: personeel is doorgaans minder goed af, maar niet altijd negatief Indicatie: Vlaamse studie van groendienst en wegsignalisatie (1997)
- conclusie: uitbesteding is goedkoper voor groendienst, maar niet voor wegsignalisatie Heel contextafhankelijk!
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
10 regels voor uitbesteding 1.
2.
3. 4.
5.
6. 7.
8.
9. 10.
Mogelijkheid tot definiëring van aparte deelfasen levenscyclus van product Mogelijkheid tot gedetailleerde specificering kwantiteit en kwaliteit Nood aan schaalvoordelen Aantoonbare besparing via vergelijking externe bodprijzen en kost eigen beheer Capaciteit overheid voor sturing en contractmanagement – expertise voor toezicht Goede werking van de markt (geen marktfalen) Pakket voldoende groot voor marktinteresse én niet te groot voor verstoring marktwerking Opletten voor asset specificity: unieke productiemiddelen die worden ingezet en afgeschreven (risico op lowball bids) Wenselijkheid toepassing overheidsopdrachtenwetgeving Oplossing voor personeelsproblematiek
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
PPS: gedeelde risico, lange termijnrelatie Toepassing in Vlaanderen (bron: kenniscentrum PPS)
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Cijfers I: een globaal zicht op >10mio € PPS projecten (bron EPEC)
Vooral in UK (3,3 miljard), Italië (2,3 miljard), Turkije en Nl (1 miljard elk) (2013)
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
10 regels voor PPS 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Verschillende levensfasen van project/taak kan men koppelen (DBFMO) Relevante maatschappelijke én commerciële doeleinden Duidelijke wederzijdse voordelen (middelen en kwaliteit versus groot project en groeimogelijkheden) Mogelijkheid tot definiëring van gewenste prestaties Nood aan privaat eigenaarschap om onderinvestering tegen te gaan Synergieën in het gebruik van overheidsinfrastructuur Nood aan permanente innovatie in uitvoering taak Mogelijkheid tot risico-verdeling tussen publiek en privaat Overheid bezit noodzakelijke capaciteit tot sturing en coördinatie: opletten voor consultocracy en juridisering Competitie bij gunning – specifieke procedure mogelijk
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Wat zegt een PPS –vriendelijk netwerk?
ESR neutralitei t
Begrippen
Privatiseren
Uitbesteden
PPS
Conclusie • Privatiseren, Uitbesteden, PPS maakt deel uit van de hedendaagse overheid (geen strijd tegen de windmolens) • Het kan goed werken, onder voorwaarden MAAR: • Houd het oog op de bal: de techniciteit van de discussie verhult soms waar het echt om gaat • Visie op de overheid zit niet (nauwelijks) in deze presentatie, maar van fundamenteel belang • Persoonlijke noot: van discussie over overheidsbeslag naar een kritische (!) discussie over versterking van de eigen kracht en toegevoegde waarde
