STUDIEGIDS psychologie. master. Open Universiteit

STUDIEGIDS

psychologie master

Open Universiteit

www.ou.nl

Inhoud 03 Voorwoord 04 Studeren aan de Open Universiteit 06 Studiebegeleiding tijdens de masteropleiding 07 Studiefaciliteiten 08 Mijn OU 09 Tentamens in de masteropleiding Psychologie 10 Inschrijven en kosten 12 Medewerkers opleidingen Psychologie 15 Masteropleiding Psychologie 21 Doelstelling, eindtermen en structuur van de masteropleiding Psychologie 23 Opleidingsschema masteropleiding Psychologie 26 Toelating tot de masteropleiding Psychologie 27 Basisaantekeningen Psychodiagnostiek Het Nederlands Instituut van Psychologen Wat is psychodiagnostiek? Beperkte zelfstandige betekenis van de Basisaantekening Psychodiagnostiek Eisen voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek Verplichte cursussen Basisaantekening Psychodiagnostiek Het aanvragen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek

31 Toelating tot de postdoctorale opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog Kosten en aanvraagprocedure

33 Cursusbeschrijvingen 49 Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling 2015-2016 52 Procedures en regelgeving 53 Service en informatie

Open Universiteit

www.ou.nl

Voor woord Ben u geïnteresseerd in de werking van de psyche van de mens, in hoe menselijk gedrag of menselijke ervaringen en gevoelens tot stand komen, wilt u psycholoog worden of bent u psycholoog en wilt u bijblijven, dan kunt u door het volgen van de masteropleiding in de psychologie bij de Open Universiteit uw kennis en vaardigheden op een academisch niveau verder ontwikkelen. Het volgen van de masteropleiding psychologie is goed te combineren met een sociaal leven en een baan. Om u als student te motiveren wordt steeds gezocht naar een goede aansluiting tussen de studie en de werksituatie waarin u werkt of waarin u gaat werken. Op verschillende momenten in de opleiding kunt u uw eigen ervaringen inbrengen. Op deze wijze komen we als opleiding tegemoet aan uw individuele leerbehoeften. De studie psychologie aan de Open Universiteit is gericht op het ontwikkelen en bijhouden van competenties in het doen van wetenschappelijk onderzoek, het verrichten van psychologische diagnoses en het kunnen plannen en uitvoeren van psychologische interventies. Dat is de kern van het vak. De competenties die u heeft verworven in de bacheloropleiding ontwikkelt u verder tot het professionele niveau in de masteropleiding. De masteropleiding heeft vier varianten: Arbeids- en organisatiepsychologie, Gezondheidspsychologie, Klinische psychologie en Levenslooppsychologie. Om u te helpen de masteropleiding met succes af te ronden en uw diploma te behalen binnen een bepaald tijdsbestek zijn de opleidingen optimaal voor u gestructureerd in een opleidingsschema van 30, 20 of 15 studiepunten per jaar. Welke route u ook volgt, samen met een mentor bepaalt u het voor u beste studiepad om effectief en efficiënt te kunnen studeren. Dat maakt dat de opleiding flexibel is te programmeren naar uw persoonlijke behoefte. Online activerend onderwijs is de sleutel tot studiesucces. U volgt virtuele en soms fysieke bijeenkomsten, u neemt deel aan discussiefora en u bent online in contact met medestudenten en docenten. De docent geeft instructie en feedback en mede door de interactie met medestudenten geeft u vorm aan uw eigen leerproces. Tussentijdse deadlines geven sturing aan uw studeergedrag en de mentor kan u helpen uw studiegedrag gedurende de opleiding te plannen. Al deze elementen zorgen ervoor dat u zich betrokken voelt bij de opleiding en doelgericht werkt naar het te behalen resultaat. U kunt uzelf verder professionaliseren en uw expertise in uw vakgebied vergroten door het volgen van de masteropleiding Psychologie. Door het vergroten van uw kennis en vaardigheden op het gebied van de psychologie en deze in te zetten in de dagelijkse praktijk draagt u bij aan een mentaal en geestelijk gezondere omgeving en verbetert u uw carrièreperspectief. Ik wens u bij het studeren veel leerplezier.

Prof. dr. Saskia Brand-Gruwel Decaan Faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen

3

Studeren aan de Open Universiteit Onderwijs- en examenregeling (OER) Aan de basis van de masteropleiding staat de Onderwijs- en examenregeling (OER). Deze regeling wordt elk jaar door het College van bestuur vastgesteld na advies van de Commissie voor de examens, de opleidingscommissie en de Studentenraad. In deze regeling staan het onderwijsprogramma beschreven én de rechten en plichten van de student. Jaarlijks vanaf 1 juli worden cursussen volgens de nieuwe regeling aangeboden. Een belangrijk onderdeel van de OER wordt gevormd door de Uitvoeringsregelingen waarin specifieke bepalingen voor elke opleiding zijn opgenomen. Ook leest u er meer over de ingangseisen per cursus en de wederzijdse uitsluitingen op cursusniveau. www.ou.nl/documenten

Opleidingsschema en studieplanning In het opleidingsschema in deze studiegids ziet u de structuur van de opleiding en de meest logische volgorde voor het bestuderen van cursussen. Houd bij uw planning rekening met eventueel vereiste voorkennis of ingangseisen en met de data van begeleidingsbijeenkomsten en de tentamens. Samen met een mentor kunt u het voor u meest ideale studiepad opstellen.

Aanvragen adviesgesprek Wanneer u wilt starten met de masteropleiding, kunt u op onze website door middel van een aanvraagformulier een gesprek met een van onze studieadviseurs aanvragen. In dat gesprek wordt op basis van uw vooropleiding, persoonlijke omstandigheden en beschikbare tijd bekeken of u zich voor het standaardprogramma kunt inschrijven, of dat een persoonlijk studieplan op maat beter bij u past. Gekoppeld aan dit persoonlijk studieadvies ontvangt u tijdens het gesprek ook informatie over de toelatingsprocedure, mogelijke vrijstellingen en een indicatie van de studiekosten. Er zijn twee standaard-instroommomenten: in september en in februari. Het is verstandig om voor 1 juli een adviesgesprek aan te vragen als u in september wilt starten, en om voor 1 december een adviesgesprek aan te vragen als u in februari wilt starten.

Activerende online begeleiding U staat er niet alleen voor. Al voor de start van de opleiding krijgt u een mentor toegewezen, die u helpt bij de toelating en het maken van een studieplan. Als u het standaard-studieschema volgt, start u vervolgens samen met een groep andere studenten met uw studie. Vaak is de eerste begeleidingsbijeenkomst in een studiecentrum, zodat de groep elkaar wat beter leert kennen. Mogelijk vindt u daar al meteen een ‘studiemaatje’ met wie u samen kunt studeren. Gedurende de cursus volgen ook momenten van online begeleiding. U werkt opdrachten uit en ontvangt daar feedback op. Uw docent of tutor volgt uw ontwikkelingen, en neemt tijdig contact op als iets mis lijkt te gaan. U krijgt gelegenheid te oefenen met het uitwerken van opdrachten waarin u gevraagd wordt actief met de stof aan de slag te gaan. Vervolgens werkt u een opdracht uit waarop u wordt beoordeeld. Als u een geschikte werkkring hebt, kunt u daar ook vaak opdrachten doen om te oefenen om het geleerde in praktijk te brengen. Bij sommige cursussen wordt de cursus met een ‘traditioneel’ tentamen met open vragen afgesloten, maar bij de meeste cursussen in de master wordt u beoordeeld op basis van uw portfolio met uitwerkingen van opdrachten. De opdrachten en groepsbegeleiding zijn motiverend en hebben bewezen u te helpen om het tempo in uw studie te houden. Als u echter wegens omstandigheden gedwongen bent te vertragen (of zelfs tijdelijk te stoppen), helpt uw mentor u om uw studieplan op maat bij te stellen, zodat u uw studie in een aangepast tempo (of later) kunt voortzetten.

Studiepunten De omvang van de cursussen wordt uitgedrukt in studiepunten oftewel European Credits (EC). Een cursus op masterniveau bestaat uit 5 EC of een veelvoud daarvan. De masteropleiding bestaat uit 60 EC.

Nederlands en Engels in de opleidingen Het cursusmateriaal bestaat grotendeels uit Nederlandstalige teksten. Ook de tentamens worden in de Nederlandse taal afgenomen. In toenemende mate wordt er gebruik gemaakt van Engelstalig cursusmateriaal. De reden hiervoor is dat bepaalde vakgebieden voornamelijk Engelstalig zijn of dat het cursusonderwerp een internationale oriëntatie heeft. In de masteropleiding is het aandeel Engels beduidend groter dan in de bacheloropleiding. Op deze manier ontwikkelen studenten zich tot academici die in staat zijn te participeren in nationaal en internationaal wetenschappelijk onderwijs en onderzoek.

4

Digitale leeromgeving Als student heeft u toegang tot de digitale leeromgeving (yOUlearn) van de Open Universiteit. Hier vindt u onder andere uw cursus(sen), communities, studietaken, discussiegroepen en aanvullende informatie over en vanuit uw faculteit. Het is ook mogelijk om bestanden te plaatsen op uw eigen persoonlijke virtuele harde schijf en die vervolgens te delen met anderen. De digitale leeromgeving is uitstekend geschikt om in contact te komen met medestudenten en docenten en om online informatie uit te wisselen of te discussiëren over de lesstof. www.ou.nl/mijnou

Hoogste scores Studenten geven de Open Universiteit in de Nationale Studenten Enquête al vijf jaar achtereen het beste cijfer van alle veertien universiteiten in Nederland. Op de thema’s inhoud, informatievoorziening en studeerbaarheid scoort de Open Universiteit de meeste punten van alle universiteiten. Onder inhoud vallen kwaliteitsaspecten zoals de inhoudelijke kwaliteit van het studiemateriaal, de aansluiting bij actuele ontwikkelingen en de mate waarin de inhoud van de opleiding stimulerend is. In de Keuzegids Universiteiten 2015 krijgt de bacheloropleiding Psychologie het predicaat ‘topopleiding’.

Promoveren bij de Open Universiteit Studenten die na hun masteropleiding zich verder willen toeleggwen op onderzoek kunne bij gebleken geschiktheid deelnemen aan een promotietraject. Zowel promovendi die bij de Open Universiteit. werken (aio’s en andere medewerkers) als buitenpromovendi, die bijvoorbeeld naast hun werk aan hun promotie werken, kunnen bij de Open Universiteit. een promotietraject afleggen. De Graduate School (GS) van de Open Universiteit. biedt (buiten)promovendi een inspirerende omgeving en faciliteiten om intern en ‘op afstand’ binnen de gestelde tijd te kunnen promoveren. Inhoudelijke begeleiding van (buiten)promovendi vindt plaats door de faculteiten en onderzoeksinstituten van de Open Universiteit. De Graduate School is een thuishaven voor (buiten)promovendi, hun promotores en begeleiders. De Graduate School informeert aankomende promovendi, faciliteert promovendi en biedt hen toegang tot de online promovendi-community. Voorbeelden van deze faciliteiten zijn gebruikmaking van de digitale bibliotheekvoorzieningen en individuele begeleiding bij het maken van een onderzoeksvoorstel. Ook organiseert de Graduate School een jaarlijkse PhD-dag voor al haar promovendi. Voor interne en externe promovendi die formeel tot een promotietraject zijn toegelaten biedt de GS additioneel toegang tot enkele basiscursussen die relevant zijn voor promovendi, zoals academic writing en academic presenting. Ook stelt de Graduate School voor iedere promovendus een individueel scholingsbudget ter beschikking, dat in samenspraak met de faculteit kan worden ingevuld. Daarnaast is de Graduate School een communicatie- en ontmoetingsplatform voor promovendi waar zij ervaringen en tips kunnen uitwisselen. Mensen die interesse hebben in een promotietraject kunnen verdere informatie krijgen op de website www.ou.nl/web/graduate-school of via e-mail [email protected].

5

Studiebegeleiding tijdens de masteropleiding De cursussen in de masteropleiding van de faculteit psychologie kennen diverse vormen van studiebegeleiding, elk met bijzondere kenmerken. www.ou.nl/begeleiding

Digitale begeleiding Alle cursussen worden begeleid via de digitale leeromgeving. Via de cursussite vindt u onder andere de discussiegroepen, proeftentamens, namen van docenten en eventueel aanvullend digitaal studiemateriaal.

Individuele begeleiding in kleine groepen Iedere cursus heeft een docent die uw inhoudelijke vragen kan beantwoorden. Dit kan telefonisch of via e-mail. De cursussite op yOUlearn geeft aan wie de docent is en wanneer hij of zij te bereiken is. De docent is het gezicht van de cursus en is verantwoordelijk voor de inhoud en de kwaliteitsbewaking. De docent bewaakt aan de hand van opdrachten en (zelf )toetsen uw voortgang binnen de cursus.

Mastermentoraat Vrijwel iedere student wordt tijdens zijn studie geconfronteerd met zaken die de studievoortgang kunnen belemmeren. Daarom heeft de masteropleiding een systeem van studieloopbaanbegeleiding waarin elke student van een mentor gebruik kan maken. Voor dit mastermentoraat krijgt u een uitnodiging zodra u als bachelorstudent aan de bachelorthesis begint. Nieuwe masterstudenten (van andere universiteiten) krijgen automatisch een mentor toegewezen.

Individuele begeleiding in de afstudeerfase In de afstudeerfase krijgt u bij de stage en de scriptie individuele begeleiding. U maakt samen met uw docent afspraken over de invulling van de begeleiding.

Groepsbijeenkomsten Bij de mastercursussen worden groepsbijeenkomsten georganiseerd. Deze bijeenkomsten kunnen verplicht of facultatief zijn. Ze vinden plaats in de avonduren of op zaterdag in de studiecentra. Afhankelijk van de cursus worden de bijeenkomsten in één of meer studiecentra georganiseerd. Tijdens de bijeenkomsten gaat u samen met de docent en de medestudenten dieper in op de leerstof en bereidt u zich voor op het tentamen.

Scriptiedag Studenten die willen beginnen met het scriptietraject kunnen zich aanmelden voor een scriptiedag. De aanmelding loopt via het scriptieweb op yOUlearn.

6

Studiefaciliteiten Studiecentra De Open Universiteit heeft 22 studiecentra verspreid over Nederland en Vlaanderen. U ontmoet hier medestudenten en docenten en u kunt hier terecht voor studiebegeleiding en -advies en voor activiteiten ten behoeve van de academische vorming. Verder is het studiecentrum de locatie waar u het tentamen aflegt. Voor meer informatie en de openingstijden kunt u terecht op de website. www.ou.nl/studiecentra

Opleidingscommissie Psychologie De faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen heeft een Opleidingscommissie (OC). Deze commissie is paritair samengesteld en bestaat uit minimaal vier studenten en vier medewerkers. De commissie heeft als taak advies uit te brengen over de Onderwijs- en examenregeling van de opleiding, de uitvoering van die regeling jaarlijks te beoordelen, en verder gevraagd en ongevraagd advies te geven over het psychologieonderwijs. De samenstelling van de Opleidingscommissie Psychologie is te vinden op www.ou.nl/psychologie Indien u in contact wenst te komen met de Opleidingscommissie Psychologie kunt u zich richten tot de ambtelijk secretaris, mw. drs. M. Specker.

SPS NIP Als opleidingsstudent is het verstandig om informatie in te winnen over uw toekomstige beroepsveld. De faculteit Psychologie werkt nauw samen met de OU-studenten van de Sectie Psychologiestudenten van het Nederlands Instituut van Psychologen (SPS NIP). De SPS organiseert voorlichtingsdagen over de beroepsmogelijkheden van afgestudeerd psychologen, benodige vervolgopleidingen, (BIG-)registraties en dergelijke. Er is ook een excursiecommissie die regelmatig uitstapjes naar interessante werkplekken van psychologen organiseert. Dit platform behartigt ook de belangen van OU studenten binnen het NIP en de OU. Het platform heeft momenteel circa 550 leden. U kunt voor meer informatie kijken op www.spsnip.nl of www.facebook.com/spsnipopenuniversiteit. Mailen kan ook: [email protected]

Studentenraad De Studentenraad (SR) is de officiële vertegenwoordiging van alle studenten waar het gaat om de medezeggenschap. De SR bestaat uit negen student-leden en kent een zittingsperiode van twee jaar. De formele gesprekspartner van de SR is het College van bestuur, doorgaans de rector magnificus. Maar de SR praat ook, informerend of toetsend, met decanen en de Raad van toezicht. De formele inspraak van de SR is wettelijk vastgelegd in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Concreet houdt dit in het uitbrengen van (gevraagd of ongevraagd) advies over onderwerpen zoals het collegegeld, de elektronische leeromgeving, het onderwijsmodel of de naamsbekendheid. Een zwaardere bevoegdheid is het instemmingsrecht dat de SR, binnen de zogeheten Gezamenlijke Vergadering (GV), deelt met de Ondernemingsraad. Dit betreft het instellingsplan, de kwaliteitszorg en het bestuurs- en beheersreglement. Waar de zogeheten Facultaire Opleidingscommissies adviesrecht hebben inzake de Onderwijs- en examenregeling (OER), heeft de GV instemmingsrecht inzake de meer overkoepelende onderdelen van die OER – denk aan tentaminering, studievoortgang en begeleiding. De SR vertegenwoordigt zowel Nederlandse als Vlaamse studentenbelangen. De maandelijkse vergaderingen kunnen als toehoorder worden bijgewoond. Aanmelden op [email protected] (045-5762737/045-5762215) www.ou.nl/studentenraad

7

MijnOU Via mijnOU heeft u toegang tot een groot aantal diensten. U krijgt toegang tot uw digitale leeromgeving, u kunt zich online aanmelden voor tentamens, uw studiepad bekijken, de studieplanner raadplegen en inschrijven voor cursussen. Ook heeft u toegang tot de digitale bibliotheek en de ict-winkel SURFspot. U logt in met uw studentnummer en het wachtwoord dat u zelf heeft bedacht bij uw registratie voor mijnOU.

Studiepad Als u bezig bent de masteroropleiding worden uw studievorderingen bijgehouden in het Studieresultatensysteem (SRS). U kunt uw eigen studiepad volgen en een overzicht zien van het afgelegde, het lopende en het resterende studiepad. www.ou.nl/studiepad

Studieplaza Studieplaza is de website van de Open Universiteit waar u thema’s, items, tips en suggesties vindt om uw studievaardigheden te verbeteren. Daar vindt u de Studiecoach en de workshops die de Open Universiteit voor studenten organiseert. De opzet van Studieplaza is dynamisch en eigentijds. Via video’s, tekst, animaties, zelftests, tools en workshops wordt u virtueel geholpen bij het studeren. Maar u kunt er natuurlijk ook voor kiezen om een avond naar het studiecentrum te komen om aan een workshop deel te nemen. Studieplaza is onderverdeeld in vier hoofditems: Studiecoach, Workshops, Marktplein en Drempels weg. www.studieplaza.ou.nl

Bibliotheken Als OU-student heeft u rechtstreeks toegang tot een digitale bibliotheek met belangrijke informatiebestanden en/of zoeksystemen voor wetenschappelijke tijdschriften en artikelen. Handig zijn Google wetenschap en Worldcat. Verder kunt u kosteloos lid worden van een universiteitsbibliotheek of betalend lid van de Koninklijke Bibliotheek wanneer u boeken wilt lenen of artikelen wilt bestellen die niet in de eigen digitale bibliotheek te downloaden zijn. Inloggen in de bibliotheek kan via mijnOU. www.ou.nl/mijnou

Academia en SURFspot De Open Universiteit is aangesloten op SURFconext, waardoor u als student gebruik kunt maken van de mediabibliotheek Academia en ook producten kunt bestellen via SURFspot. Het Academia-materiaal bevat een enorme collectie aan beeld- en geluidmateriaal over de Nederlandse geschiedenis, de medische wereld, mediageschiedenis, politiek en recht, natuur en milieu en zelfs over entertainment en curiosa. Er zijn polygoonjournaals, amateurfilms, programma’s van de publieke omroep, radiofragmenten, foto’s en artikelen te vinden. www.ou.nl/mijnou

Endnote en Reference manager Studenten van de Open Universiteit kunnen gratis het bibliografisch programma Endnote of Reference manager downloaden. Dit zijn beide softwarepakketten voor het opslaan van bibliografische gegevens. Hiermee downloadt u eenvoudig literatuurverwijzingen van websites van uitgeverijen en bibliotheken uit buiten en binnenland. Daarnaast kunt u met deze programma’s zoeken in bibliotheekdatabases. Zo kunt u zelf een database aanmaken van literatuurverwijzingen om die te gebruiken in uw afstudeeronderzoek, tijdschriftartikelen, boeken en andere publicaties. Deze database kunt u ook via de cloud delen met andere studenten. Ook kunt u databases van anderen importeren en daarna uitbouwen met door u gevonden referenties of uw eigen referentie(s). U kunt beide programma’s één maand nadat u bent ingeschreven downloaden. Op Studieplaza staat een instructiefilm over Endnote. www.ou.nl/mijnou

(Bijna)alumnus? Als u de eindstreep van uw studie bijna of al eerder heeft bereikt, betekent dat niet dat het contact met de Open Universiteit komt te vervallen. Als alumnus bent u graag gezien, u bent tenslotte ambassadeur van onze universiteit doordat u uit eigen ervaring goed zicht heeft op de ontwikkeling van de vraag naar opleidingen, scholing en trainingen. Daarom bent u van harte welkom op onze studiedagen, symposia en academische zittingen. Bent u lid van de alumnivereniging, dan kunt u contact onderhouden met andere afgestudeerden. Ook is het mogelijk informatie te ontvangen over promoties en promotieonderzoek en kunt u bovendien cursussen bestellen (zonder tentamenrechten) tegen een gereduceerd tarief. De vereniging organiseert geregeld lezingen, excursies en bedrijfsbezoeken. www.ou.nl/alumni

8

Tentamens in de masteropleiding psychologie Elke cursus wordt afgesloten met een tentamen; een tentamen kan bestaan uit een of meer (deel)toets(en). In het opleidingsschema en op de cursussite staat bij elke cursus aangegeven waaruit het tentamen bestaat. Om u goed te kunnen voorbereiden op het tentamen, zijn er in het studiemateriaal oefententamens opgenomen, zodat duidelijk is wat u tijdens het tentamen mag verwachten. Na het succesvol afronden van een cursus ontvangt u een certificaat.

Schriftelijk tentamen Een regulier schriftelijk tentamen bestaat uit gesloten vragen (meerkeuzevragen en juist-onjuistvragen) en/of open vragen. Dit tentamen wordt binnen vastgestelde tentamenperiodes afgenomen. Kijk voor de exacte tentamendatum in het opleidingsschema in deze studiegids of in mijnOU. Tentamenperiode 2015-2016 9, 10 en 12 november 2015

tentamenweek kwartiel 1

11 t/m 13 juli 2016


1 t/m 3 februari 2016


16 t/m 18 augustus 2016

herkansingsweek

25, 26 en 28 april 2016


november 2017 (data nog onbekend)

herkansingsweek kwartiel 4

Computergebaseerd toetsen - CBI Bij computergebaseerd toetsen worden de regulier schriftelijke tentamens niet op papier afgenomen, maar via een computer. De tentamens worden in de gebruikelijke tentamenlocaties afgenomen (zie www.ou.nl/tentamen). In het opleidingsschema zijn de computergebaseerde tentamens te herkennen aan de afkorting CBI. CBI staat voor computergebaseerd individueel, wat inhoudt dat het tentamen individueel wordt afgenomen.

Opdracht Een opdracht kan een werkstuk, practicum, eindgesprek, paper, casus e.d. zijn. Met de examinator wordt afgesproken wanneer de opdracht wordt ingeleverd.

Aan- en afmelden voor tentamens Voor alle tentamens, met uitzondering van de opdracht, is het nodig dat u zich tijdig aanmeldt. Dit kan online door in te loggen bij MijnOU op de website. U kunt daar ook de voortgang van uw aanmelding volgen. Voor tentamens waarvoor u zich moet aanmelden, kunt u zich tot een bepaald moment voor de tentamendatum afmelden. U verbruikt dan geen tentamenkans. Afmelden na de sluitingsdatum is niet mogelijk. U verbruikt dan een tentamenkans. De sluitingsdatum voor aan- of afmelden wordt op het scherm getoond. Voor studenten met een functiebeperking, studenten die langdurig buiten Europa verblijven of studenten in detentie gelden andere procedures en aan- en afmeldtermijnen. Raadpleeg hiervoor de gegevens op de website (www.ou.nl/ tentamen). Uiterlijk een week voor de tentamendatum volgt de oproepbrief. Hierin zijn de tentamenlocatie, -datum en de toegestane hulpmiddelen vermeld.

Uitslag tentamen Afhankelijk van de tentamenvorm ontvangt u eerst een voorlopige uitslagbrief en zodra de Commissie voor de examens de uitslag formeel heeft vastgesteld, volgt uw definitieve uitslagbrief en een officieel certificaat als u geslaagd bent voor alle bij de cursus behorende tentamenverplichtingen. Bij schriftelijke tentamens wordt het antwoordmodel uiterlijk twee dagen na het tentamen op de cursussite op in de elektronische leeromgeving geplaatst. www.ou.nl/tentamen

Opmerkingen, inzage en beroep - na afloop van een tentamen Na afloop van een regulier tentamen kunt u opmerkingen over de inhoud daarvan aan de Commissie voor de examens sturen. Bij een individueel tentamen is dat niet mogelijk. Na de definitieve vaststelling van de uitslag van een tentamen kunt u daartegen, indien u het er niet mee eens bent, beroep instellen bij het College van beroep voor de examens van de OU. Desgewenst kunt u ook om inzage van uw tentamen vragen. www.ou.nl/procedures

Laatste tentamendatum Na drie tentamenkansen is het niet meer mogelijk om een tentamen voor de betreffende cursus af te leggen. Op uw bewijs van inschrijving staat de einddatum van uw inschrijving.

9

Inschrijven en kosten Inschrijven Waar schrijf ik voor in? U schrijft in voor een cursus. De inschrijvingsduur bedraagt twaalf maanden. Binnen deze twaalf maanden heeft u drie tentamenkansen. Actuele informatie over de wijze van inschrijven wordt gepubliceerd op www.ou.nl/inschrijven.

Wanneer inschrijven? Voor elke mastervariant is een opleidingsschema opgenomen in deze gids. In dit schema staan de cursussen vermeld waaruit de opleiding bestaat. Het schema geeft een voorbeeld van een tempo dat voor de meeste studenten haalbaar is. Wij raden studenten aan om met een cursus te starten in het kwartiel waarin de cursus geprogrammeerd staat. Is het eerste te jaar te zwaar, dan kunt u de lintmodule ‘Onderzoekspracticum scriptieplan’ verplaatsen naar jaar 2. Bij de cursussen wordt slechts in de geprogrammeerde kwartielen feedback gegeven op gemaakte opdrachten. Informeer uzelf dus goed voordat u van de standaard-studiepaden afwijkt. Kies een startdatum waarmee u in ieder geval binnen de inschrijfduur van de cursus optimaal kunt profiteren van de data van de tentamens. Gegevens over tentamendata en begeleidingsbijeenkomsten vindt u ook op de website van de cursus. De einddatum van uw inschrijving vindt u op het inschrijvingsbewijs, dat u ontvangt nadat uw inschrijving is verwerkt.

Eerste inschrijving? Schrijft u voor de eerste keer in? Dan hebben wij uw ID-gegevens nodig. Als u bent ingeschreven in een Nederlandse gemeente, dan schrijft u in via DigiD. Bent u elders woonachtig, dan moet een kopie van het geldige identiteitsbewijs (beide zijden) naar ons worden opgestuurd. Dit kan per post of u kunt het uploaden bij uw online inschrijving. Is uw inschrijving een vervolginschrijving? Dan beschikken wij al over uw gegevens en kunt u inschrijven met uw studentnummer. Kijk hiervoor op www.ou.nl/inschrijven.

Hoe kan ik inschrijven? Voor cursussen uit de master schrijft u in via uw mentor. Op de website www.ou.nl/studieaanbod staan alle cursussen uitgebreid beschreven. Op een cursuspagina kunt u soms direct doorklikken om in te schrijven. Dit doet u alleen als u cursussen in het kader van een uitlopende master volgt of als u cursussen in het kader van een premaster of schakelprogramma volgt. Bestel op deze wijze nooit cursussen als u zich via uw mentor hebt ingeschreven, tenzij hij/zij u dit expliciet vraagt.

Kosten Conform de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld. Welk collegegeld op uw inschrijving van toepassing is, is afhankelijk van uw nationaliteit, studieverleden en uw keuze voor bachelor- en/of mastercursussen. Alle actuele informatie hierover vindt u op www.ou.nl/kosten. In een aantal situaties geeft de Open Universiteit een korting op het cursusgeld (KCOU) aan studenten met een laag inkomen. Wilt u een opleiding volgen aan de Open Universiteit en heeft u een (gezamenlijk) belastbaar inkomen tot 110% van het belastbaar minimumloon en geen voordeel uit sparen en beleggen, dan kunt u een korting op het cursusgeld aanvragen. Bij de aanvraag wordt onder meer het belastbaar jaarinkomen van u en uw partner/ouder getoetst, in het kalenderjaar waarin de aanvraag wordt ingediend. Tevens wordt nagegaan of u voldoet aan de overige wettelijke voorwaarden om voor de kortingsregeling in aanmerking te komen. U kunt de brochure met het aanvraagformulier downloaden van de website of opvragen bij de afdeling Service en informatie. Vraag de korting aan voordat u inschrijft voor een cursus: www.ou.nl/kcou.

10

Betalen Er zijn twee mogelijkheden om het verschuldigde collegegeld te betalen. 1. U kunt de Open Universiteit een machtiging verlenen voor automatisch afschrijven. U kunt daarbij kiezen voor termijnbetaling: 1, 2, 6 of 12 termijnen. (Bij 6 of 12 termijnen wordt eenmalig een bedrag van € 22,- aan administratiekosten in rekening gebracht). 2. U kunt er ook voor kiezen het totale bedrag in één keer zelf over te schrijven via de daarvoor beschikbaar gestelde acceptgiro.

Belastingaftrek studiekosten Soms kunt u studiekosten aftrekken als u aangifte inkomstenbelasting doet, maar dit is aan regels gebonden. Om te beginnen moet u de studie volgen voor uw huidige of toekomstige baan. (Geen studie uit interesse; het moet voor de hand liggen dat de opleiding daadwerkelijk tot inkomsten zal leiden.) U kunt alleen studiekosten aftrekken als u ze zelf heeft gemaakt. Er dient sprake te zijn van een leertraject. Vergoedt uw werkgever een deel van uw studiekosten? Dan dient u de aftrekbare kosten te verminderen met de ontvangen vergoeding. Let wel: de voor eigen rekening blijvende studiekosten zijn slechts aftrekbaar voor zover deze méér bedragen dan € 250,- (tot een maximum van € 15.000,-).

Niet-aftrekbare kosten – kosten voor huisvesting, werkkamer of studeerruimte, eten, drinken en kleding – betaalde rente op een studielening – reiskosten naar studiecentrum en kosten van excursies en studiereizen.

Aftrekbare kosten – kosten van boeken, leermiddelen en lesgeld (waaronder collegegeld en instellingscollegegeld) – de kosten voor modules, tentamens – aanvraag voor vrijstellingen en voor toelating tot de masteropleiding. www.belastingdienst.nl

11

Medewerkers opleidingen Psychologie Wetenschappelijke staf

12

mw. dr. E. Bakker

mw. R. Golsteijn MSc

mw. I. Kanera MSc

Universitair docent

Promovendus

Promovendus

[email protected]

[email protected]

[email protected]

mw. A. Beaulen MSc

mw. dr. H. Groothof

dhr. dr. J. Kuntze

Onderzoeksmedewerker

Universitair docent

Universitair docent

[email protected]

[email protected]

[email protected]

dhr. dr. W. Bloemers

mw. dr. N. Gunther

dhr. prof. dr. J. van Lankveld

Docent

Universitair docent

Hoogleraar

[email protected]

[email protected]

[email protected]

mw. dr. C. Bolman

dhr. dr. D. Hoek

dhr. dr. J. Lataster

Universitair hoofddocent

Universitair docent

Universitair docent

[email protected]

[email protected]

[email protected]

dhr. dr. A. Bos

dhr. dr. M. Hommes

mw. prof. dr. L. Lechner


Universitair docent

Hoogleraar

[email protected]

[email protected]

[email protected]

dhr. dr. A. Brouwers

mw. dr. N. de Hoog

dhr. dr. R. Leontjevas

Universitair docent

Universitair docent

Universitair docent

[email protected]

[email protected]

[email protected]

mw. prof. dr. K. van Dam

mw. dr. S. van Hooren

dhr. dr. H. Lodewijkx

Hoogleraar

Universitair docent

Universitair docent

[email protected]

[email protected]

[email protected]

mw. dr. F. Dehue

mw. dr. E. de Hullu

dhr. drs. F. van Luik

Universitair docent

Universitair docent

Docent

[email protected]

[email protected]

[email protected]

mw. prof. dr. M.J. Enders

mw. dr. N. Jacobs

dhr. drs. L. Mouton

Hoogleraar


Docent

[email protected]

[email protected]

[email protected]

dhr. drs. J. Eshuis

dhr. N. Jacobs MSc

dhr. dr. A. Mudde

Universitair docent

Promovendus

Universitair docent

[email protected]

[email protected]

[email protected]

dhr. dr. R. van Geel

mw. dr. M. Janssens

mw. dr. M. Nijkamp

Universitair docent

Universiteir docent

Universitair docent

[email protected]

[email protected]

[email protected]

mw. dr. I. Noback

mw. dr. I. van Seggelen

dhr. R. Willems MSc

Universitair docent

Universitair docent

Promovendus

[email protected]

[email protected]

[email protected]

dhr. dr. R. Pat-El

mw. dr. E. Simon

dhr. K. Wolfs MSc

Universitair docent

Universitair docent

Promovendus

[email protected]

[email protected]

[email protected]

mw. dr. D. Peels

mw. dr. S. Smeekens

mw. drs. S. Wouters MSc

Universitair docent

Universitair docent

Docent/promovendus

[email protected]

[email protected]

[email protected]

mw. dr. S. Peeters

mw. drs. E. van Staalduinen

Universitair docent

Docent

[email protected]

[email protected]

dhr. dr. G. J. Peters

mw. drs. I. Storm-Stevelmans

Universitair docent

Docent

[email protected]

[email protected]

mw. dr. M. Pouwelse

mw. dr. V. Thewissen

Universitair docent

Universitair docent

[email protected]

[email protected]

mw. dr. K. Proost

dhr. dr. P. Verboon

Universitair docent


[email protected]

[email protected]

mw. dr. J. Reijnders

dhr. dr. T. Verheggen

Universitair docent

Universitair docent

[email protected]

[email protected]

mw. dr. A. Ringoot

mw. E. Volders MSc

Universitair docent

Onderzoeksmedewerker

[email protected]

[email protected]

dhr. dr. J. Van Ruysseveldt

mw. dr. T. Völlink


Universitair docent

[email protected]

[email protected]

dhr. dr. B. Scholtissen

dhr. dr. W. Waterink

Universitair docent


[email protected]

[email protected]

13

Onderwijs- en beheerspersoneel dhr. drs. J. Arkenbout

dhr. J. Hendriks

Redacteur

Redacteur

dhr. J. Berkhout

mw. S. van Ingen

Medewerker audiovisuele

Projectcoördinator

technieken

mw. drs. N. Boers

mw. I. Jonkman

Opleidingsmanager

Secretaresse

[email protected]

mw. A. Bouwels

mw. S. Meijer

Medewerker audiovisuele

Medewerker onderwijszaken

technieken

[email protected]

dhr. J. van den Broek

mw. drs. M. Specker

Directeur Bedrijfsvoering

Opleidingsmanager [email protected]

mw. E. Burgers

mw. M. Verschuren

Medewerker onderwijszaken

Secretaresse

[email protected]

mw. S. Daems Medewerker audiovisuele technieken

14

Masteropleiding Psychologie Welke academische vaardigheden mogen we verwachten van een masterstudent en straks van een alumnus van de Open Universiteit? Iemand wordt pas psycholoog als hij of zij minimaal een masteropleiding heeft voltooid. In Nederland is dat een eenjarige masteropleiding psychologie (na een driejarige bacheloropleiding psychologie). In Vlaanderen is de vereiste masteropleiding een tweejarige. Vandaar dat de Open Universiteit voor afgestudeerde masterstudenten contact heeft gezocht met de Katholieke Universiteit Leuven, waar onze Vlaamse alumni een aanvullend mastertraject kunnen afronden. Om de keuze voor een mastervariant te vergemakkelijken leest u hierna wat kenmerkend is voor de verschillende varianten in de masteropleiding psychologie. Onze masteropleidingen zijn zo ingericht dat studenten in aanmerking kunnen komen voor instroom in vervolgopleidingen. Tevens biedt elke masteropleiding de mogelijkheid tot het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek. In beide gevallen geldt dat er soms nog extra cursussen afgerond moeten worden. De regionale instellingen voor opleiding en nascholing in de gezondheidszorg (RINO) verzorgen diverse BIG- en profielopleidingen. Het NIP is de beroepsvereniging van psychologen die zich onder andere bezighoudt met registraties.

Master Arbeids- en organisatiepsychologie Het zal niemand zijn ontgaan dat er de laatste jaren veel veranderd is in organisaties. Daaraan heeft niet alleen de economische crisis bijgedragen; ook andere factoren zoals snelle technologische ontwikkelingen, toegenomen concurrentie en mondialisering hebben ertoe geleid dat organisaties voortdurend in beweging zijn om hun positie te kunnen handhaven. Wat betekent dit nu voor organisaties en vooral: wat betekent dit voor medewerkers? Om deze vragen te kunnen beantwoorden is kennis van de arbeidsen organisatiepsychologie nodig.

Wat is arbeidsen organisatiepsychologie? De arbeidsen organisatiepsychologie bestudeert het gedrag, houdingen en emoties van mensen in relatie tot hun werksituatie. Van oudsher hoort de arbeidsen organisatiepsychologie tot het brede domein van de toegepaste psychologie. In dit domein worden meestal drie niveaus (het werk, het individu, en de sociale en organisatiecontext) onderscheiden die terugkomen in drie domeinen van de studie, respectievelijk de arbeids-, personeels- en organisatiepsychologie. De arbeidspsychologie houdt zich bezig met de invloed van het werk op het functioneren en welzijn van de werknemer. Er wordt bijvoorbeeld bestudeerd hoe de werksituatie tot een burn-out kan leiden of hoe deze situatie juist de bevlogenheid en persoonlijke ontwikkeling kan stimuleren. Dit kan leiden tot adviezen over het vormgeven van taken en werkprocessen met als doel dat werknemers het werk optimaal kunnen uitvoeren. In de personeelspsychologie gaat het om vraagstukken met betrekking tot het individu. Veel van de onderwerpen op dit terrein zijn erop gericht de ‘fit’ tussen het individu en het werk te verbeteren. Belangrijke onderwerpen zijn: het aantrekken en selecteren van nieuwe medewerkers, het trainen en ontwikkelen van medewerkers, keuzes omtrent de individuele loopbaan, mobiliteit, verloop en reïntegratie. De organisatiepsychologie richt zich op het gedrag van medewerkers in relatie tot elkaar en tot het grotere systeem dat men de organisatie noemt. Onderwerpen zijn onder meer: leiderschap, besluitvorming, groepsprocessen, zoals het werken in teams en conflicthantering, organisatiecultuur en organisatieverandering.

Doel van de opleiding De opleiding arbeidsen organisatiepsychologie heeft tot doel kennis over deze domeinen bij te brengen, vaardigheden te leren, competenties te ontwikkelen ten behoeve van het professioneel handelen en ten behoeve van het verrichten van wetenschappelijk onderzoek op deze domeinen. De opleiding probeert dit doel te bereiken door het aanbieden van een inleidende module, een aantal basismodules en een aantal verdiepende modules waarin zowel kennis en inzicht, als de ontwikkeling van competenties aan bod komen.

15

Theorie en praktijk Het managen van personen, groepen en hun onderlinge relaties mag niet gebaseerd zijn op vooronderstellingen, gissingen, maar dient - zoals in andere toepassingsgebieden van de psychologie - gebaseerd te zijn op wetenschappelijke inzichten. De praktijk dient ‘evidence based’ te zijn. Wetenschappelijk onderzoek is daarbij belangrijk, omdat het inzichten verschaft over de werkelijke relaties tussen mensen en hun werkomgeving. De uitkomsten ervan kunnen vervolgens worden gebruikt om op een wetenschappelijk verantwoorde wijze te kunnen ingrijpen in (bestaande) organisaties met het doel zowel de effectiviteit en efficiëntie van organisaties als het welzijn en welbevinden van de medewerkers te verbeteren.

Waar komen afgestudeerde arbeidsen organisatiepsychologen terecht? Afgestudeerde arbeidsen organisatiepsychologen vindt men: − in afdelingen personeel en organisatie van (grotere) organisaties in zowel de profit- als in de non-profitsector en in private en overheidsorganisaties waar zij meewerken aan de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van het personeelsbeleid (of humanresourcesmanagement) en adviseren met betrekking tot organisationele problemen − in organisatieadvies- en consultatiebureaus waar zij klantenorganisaties adviseren en begeleiden op het gebied van: − personele aangelegenheden zoals: werving en selectie, functiewaardering, loopbaanproblematiek, training en ontwikkeling, performancemanagement, loopbaanbegeleiding − het functioneren van de organisatie: leiderschap, besluitvorming, team performance, conflictmanagement, managementcoaching − organisatie(her)ontwerp: invoeren en begeleiden van organisatieverandering, vaststellen en veranderen van welzijnsfactoren − in onderzoeksafdelingen van organisaties en adviesbureaus waar zij beleidsvoorbereidend en beleidsondersteunend en beleidsevaluerend onderzoek doen op het brede terrein van de A&O-psychologie. − in instellingen voor hoger onderwijs waar zij als docent optreden in aan de A&O-psychologie verwante studierichtingen.

16

Master Gezondheidspsychologie Bent u geïnteresseerd in een of meer van de volgende vragen? − Wat motiveert mensen om wekelijks naar de sportschool te gaan? − Waarom lukt het maar niet om onze goede voornemens als stoppen met roken of gezonder eten ook vol te houden? − Hoe komt het dat veel patiënten zich niet houden aan de doktersvoorschriften? − Hoe kunnen kankerpatiënten na hun behandeling weer optimaal terugkeren in de maatschappij? − Hoe kunnen nieuwe media als internet en smartphones bijdragen aan gezondheid en gezond gedrag? − Waarom zijn adolescenten vaak op zoek naar risicovolle situaties? − Hoe kunnen soaps helpen de gezondheid van de televisiekijker te verbeteren? − Hoe kan pesten op het internet (cyberbullying) bij kinderen voorkomen worden? − Hoe komt het dat er steeds meer diabetes voorkomt in westerse landen? Dan spreekt de afstudeerrichting Gezondheidspsychologie u zeker aan.

Wat is gezondheidspsychologie? In de gezondheidspsychologie wordt menselijk gedrag in samenhang met gezondheid en ziekte bestudeerd. Gezondheidspsychologie richt zich daarbij vooral op alledaagse gedragingen, die de gezondheid in gunstige of ongunstige zin kunnen beïnvloeden. Daartoe behoren gedragingen om gezondheid, herstel van ziekte of leren omgaan met ziekte te bevorderen. De gezondheidspsychologie is het vakgebied dat zich richt op gedrag in relatie tot gezondheid. Gezondheid wordt hierbij beschouwd als een continuüm variërend van volkomen gezond tot terminaal. De gezondheidspsychologie is dan ook gericht op primaire, secundaire én tertiaire preventie; het voorkomen van ziekte, het vroegtijdig ontdekken van ziekte en, indien nodig, het optimaal functioneren met een ziekte.

Verklaren en veranderen De gezondheidspsychologie zoekt naar verklaringen waarom mensen zich op bepaalde (ongezonde) wijze gedragen en geeft handvatten hoe dit (ongewenste) gedrag te veranderen. Dit gebeurt via een planmatige en academische aanpak.

Preventie en interventie Gezondheidspsychologie dient ter verbetering of handhaving van de gezondheid en kwaliteit van leven zowel bij gezonde mensen als bij mensen die ziek zijn. Strategieën variëren van publieke overheidscampagnes (zoals de rijksoverheidcampagnes ‘Wie is de Bob’ over veilig rijden zonder alcohol) tot psychosociale interventies gericht op hoogrisicogroepen (bijvoorbeeld voorlichting over seksueel overdraagbare aandoeningen aan adolescenten) of op specifieke patiëntengroepen (bijvoorbeeld ‘Herstel en balans: revalidatieprogramma voor kankerpatiënten’). Voor alle gebieden waar een gezondheidspsycholoog terechtkomt en mogelijk interventies ontwikkelt of uitvoert, geldt vanzelfsprekend dat dit ethisch verantwoord en wetenschappelijk integer gebeurt.

Lichaam en geest Gezondheid is een samenspel van een gezond gestel en ook mentaal lekker in je vel zitten. Een goede balans hierin vergt fysieke en geestelijke inspanningen. De gezondheidspsychologie is gebaseerd op multidisciplinaire inzichten vanuit de geneeskunde, sociologie en natuurlijk psychologie om deze balans na te streven.

Theorie en praktijk In de gezondheidspsychologie worden op basis van theoretische inzichten praktijkrelevante kwesties onderzocht. Die praktijk dient evidence based te zijn: sterk gebaseerd op onderzoek, waarbij het onderzoek sterk praktijkgericht is.

17

In welke werkvelden en functies komen afgestudeerden terecht? Het masterprogramma bereidt de studenten voor op het werken in multidisciplinaire teams van verschillende instellingen in de (geestelijke) gezondheidszorg. Hierbij kan gedacht worden aan instellingen als een GGD, Integraal Kanker Centrum, RIAGG, preventieafdelingen in gemeenten en gezondheidsinstellingen of de afdelingen patiëntenvoorlichting en medische psychologie in een ziekenhuis. De functie die de afgestudeerde gezondheidspsycholoog daar bekleedt, kan variëren van adviseur c.q. beleidsmedewerker tot coördinator, tot een leefstijlcoach. Daarnaast is het ook heel goed mogelijk om docent of onderzoeker in de gezondheidspsychologie te worden, bijvoorbeeld bij een universiteit, hboinstelling of een onderzoeksinstituut (RIVM, NIGZ).

Wat is de aansluiting met vervolgopleidingen? De masteropleiding Gezondheidspsychologie is zo ingericht dat studenten in aanmerking kunnen komen voor instroom in vervolgopleidingen. Soms moeten er nog extra cursussen worden gedaan. Zo kunnen studenten instromen in de postmasteropleidingen tot gezondheidszorgpsycholoog of psychotherapeut1 (BIG-geregistreerde beroepen) en kunnen ze in aanmerking komen voor de NIP-registraties2 Psycholoog van Arbeid en Gezondheid, Psycholoog-Trainer en Kinder- en Jeugdpsycholoog. Daarnaast kunnen studenten instromen in een vervolgopleiding tot wetenschappelijk onderzoeker.

1 Basisaantekening Psychodiagnostiek is vereist (binnen de masteropleiding te behalen). 2 De masteropleiding geeft niet automatisch recht op registratie. Per registratie gelden andere registratie-eisen waaronder werkervaring in het werkgebied. Bekijk hiervoor de registratie-eisen van het NIP (www.psynip.nl).

18

Master Klinische psychologie Houden de volgende vragen u wel eens bezig? − Wat is het verschil tussen somberheid en depressie? − Hebben de media een bijdrage in het ontstaan van anorexia? − Kan spinnenangst behandeld worden met 3D-virtual reality? − Helpt mindfulness in het beter omgaan met stress? − Helpt een zonnebank tegen depressieve klachten? − Is het horen van stemmen het begin van schizofrenie? − Kan geheugentraining dementie voorkomen of uitstellen? − Zal online therapie de psycholoog vervangen? Dan spreekt de afstudeerrichting Klinische psychologie u zeker aan. Het belangrijkste onderwerp van de klinische psychologie is slecht-aangepast, deviant of ‘abnormaal’ gedrag dat door een individu en/of zijn omgeving als problematisch wordt ervaren. Men spreekt in dit verband ook wel van psychische of psychiatrische stoornissen. In de afstudeerrichting Klinische psychologie leert u meer over.

Theorievorming De theorievorming binnen de klinische psychologie richt zich op de fenomenologie en etiologie van ‘abnormaal’ gedrag. Er worden theoretische modellen ontwikkeld die de overgang van ‘normaal’ naar ‘abnormaal’ gedrag proberen te verklaren. Hierbij wordt het klassiek medisch categoriaal model (aan- of afwezigheid van een stoornis) steeds meer verlaten ten gunste van het continuümidee. Psychische stoornissen zoals depressie, angststoornis, maar ook schizofrenie komen voor op een continuüm in de algemene bevolking. Subklinische symptomen, waarbij de symptomen (nog) niet als verstorend worden ervaren, verschillen daarbij niet kwalitatief, maar kwantitatief van pathologische (functioneringsbeperkende) symptomen.

Diagnostiek en behandeling In het klinisch vakgebied nemen diagnostiek en behandeling een belangrijke plaats in. Psychische problematiek wordt in kaart gebracht door middel van psychologische gespreksvoering, klinische observatie en testonderzoek. Vervolgens wordt besloten of er een indicatie is voor behandeling. Voor de behandeling kan er een keuze gemaakt worden uit verschillende soorten therapieën: psychotherapie (o.a. cognitieve gedragstherapie, psychoanalytische therapie, cliëntgerichte therapie en systeemtherapie), biologische therapie (o.a. psychofarmaca) of andere interventies (o.a. ondersteunende gesprekstherapie). Behandelingen worden in verschillende settings uitgevoerd, zoals intramurale en extramurale/ambulante settings. Daarnaast vindt er ook internettherapie plaats (e-mental health). Langzaam maar zeker wordt een continuüm van zorgvormen ontwikkeld (stepped care en matched care).

Onderzoek Er wordt veel waarde gehecht aan de mate waarin behandelingen ‘evidence based’, ofwel wetenschappelijk onderbouwd zijn. Daarom wordt in de opleiding aandacht besteed aan wetenschappelijk onderzoek dat relevant is voor de klinische praktijk.

Ethiek In de praktijk krijgt een klinisch psycholoog te maken met ethische aspecten die relevant zijn voor de beroepsuitoefening. Professioneel handelen wordt gekenmerkt door integriteit, respect, verantwoordelijkheid en deskundigheid.

Waar komen afgestudeerden terecht? De afstudeerrichting Klinische psychologie vormt een goede basis voor diverse beroepsmogelijkheden. In sommige beroepen ligt de klemtoon op diagnostiek, in andere meer op behandeling, onderzoek, beleid of onderwijs. Enkele belangrijke werkgebieden zijn: − intramurale geestelijke gezondheidszorg (psychiatrisch ziekenhuis, PAAZ-afdeling van een algemeen ziekenhuis, crisiscentrum, afkickcentrum) − ambulante geestelijke gezondheidszorg (GGZ-centrum, zelfstandig gevestigde psychologenpraktijk, dagcentrum, jeugdzorg) − algemene gezondheidszorg (afdeling of polikliniek van een algemeen ziekenhuis, verpleeghuis, revalidatiecentrum) − universiteit, onderzoeksinstituut, opleidingscentrum − justitie, politie, leger. De afstudeerrichting Klinische psychologie biedt de mogelijkheid tot het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen. Daarnaast bereidt de masteropleiding ook voor op de postdoctorale opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog (GZ-psycholoog) of psychotherapeut. U dient dan het juiste vakkenpakket te hebben gevolgd.

19

Master Levenslooppsychologie De master levenslooppsychologie wil de menselijke ontwikkelingspatronen gedurende de gehele levensloop begrijpen en bestuderen. Studenten worden opgeleid tot deskundigen die mensen in alle levensfasen optimaal kunnen begeleiden. Geïnspireerd door de positieve psychologie ligt de nadruk op het bevorderen van welzijn en zelfrealisatie. − Hoe ziet de natuurlijke menselijke ontwikkeling eruit? − Welke keuzes maken mensen in hun leven en waarom? − Hoe kunnen mensen evidence-based ondersteund worden bij het maken van keuzes in hun leven? − Wat zijn iemands sterke punten en hoe kunnen deze versterkt worden? − Waarom is dankbaarheid goed voor onszelf en anderen? − Hoe beïnvloedt het e-tijdperk onze partnerselectie? Deze, maar ook andere vragen, komen aan bod binnen de master Levenslooppsychologie. De master onderscheidt zich van de klinische psychologie door de focus op de ‘normale’, functionele ontwikkeling. Anders dan de gespecialiseerde blik op arbeid of gezondheid biedt deze master een brede kijk op menselijk gedrag.

Theorie Het relatief jonge vakgebied van de levenslooppsychologie ontwikkelt zich als reactie op het besef dat de menselijke ontwikkeling niet stagneert wanneer we de volwassenheid bereiken. Ontwikkeling (in termen van groei en verlies) doet zich voor gedurende het gehele leven. Mensen ontwikkelen zich in verschillende richtingen waarbij de uiteindelijke richting zich slechts binnen zeer brede grenzen laat voorspellen door de vroege ontwikkeling. De menselijke ontwikkeling speelt zich af op verschillende terreinen zoals het biologische, het cognitieve, het sociale en het emotionele waarbij de ontwikkelingen binnen deze gebieden elkaar beïnvloeden en dit alles binnen een bepaalde culturele en historische context. Kortom, de menselijke ontwikkeling is een levenslang, multidirectioneel, multidimensioneel en multigedetermineerd proces.

Diagnostiek en interventie Ook binnen de levenslooppsychologie zijn de resultaten van het diagnostisch proces belangrijke aanknopingspunten voor begeleidings- of coachingstracjecten. Diagnostische instrumenten zoals psychologische gespreksvoering, observatie en testonderzoek worden ingezet om die factoren in kaart te brengen die het optimale functioneren beïnvloeden. Hierbij wordt bijzondere aandacht gegeven aan concepten uit de positieve psychologie zoals mentale veerkracht en positief affect.

Onderzoek De master richt zich op het bestuderen van de ontwikkeling van het individu in interactie met zijn omgeving. Naast de meer traditionele manieren van onderzoek zoals vragenlijstonderzoek, experimenten en dergelijke wordt er ook gebruikt gemaakt van de Experience Sampling Methode (ESM). Dit is een gevalideerde en internationaal gebruikte gestructureerde dagboektechniek om op systematische wijze ervaringen en gedragingen in het dagelijks leven alsook de context waarin deze plaatsvinden, te bestuderen. Binnen de faculteit is een op ESM-gebaseerde smartphone App ontwikkeld die voor een breed scala aan onderzoeksvragen ingezet kan worden.

Werkvelden Deze master is relevant voor iedereen die interesse heeft in de mens en deze bij zijn ontwikkeling wil ondersteunen. De afstudeerrichting Levenslooppsychologie is daardoor een goede basis voor diverse beroepsmogelijkheden op het gebied van begeleiding en coaching, beleid, onderwijs en onderzoek. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een psycholoog-functie in de eerstelijnshulpverlening, een algemeen ziekenhuis of in de ouderenzorg, maar ook in andere (zorg)instellingen zoals kinderdagverblijven of hospices. Andere functies zoals schoolpsycholoog, beleidsmedewerker of beleidsadviseur in het bedrijfsleven en bij de overheid behoren tot de mogelijkheden. Ook voor (toekomstige) coaches, mentoren, vertrouwenspersonen, loopbaanbegeleiders, echtscheidingsbemiddelaars of jeugdwerkers biedt deze master relevante aanknopingspunten. Daarnaast bereidt deze master ook voor op onderzoeksfuncties binnen universiteiten of andere opleidingsinstituten of kenniscentra. De afstudeerrichting Levenslooppsychologie biedt tevens de mogelijkheid tot het behalen van de basisaantekening psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen. Ook kunnen afgestudeerden instromen in vervolgopleidingen zoals de postmasteropleidingen tot gezondheidszorgpsycholoog en psychotherapeut.

20

Doelstelling, eindtermen en struc tuur van de masteropleiding Psychologie In de masteropleiding Psychologie bereidt u zich voor op het beroep van psycholoog. De criteria voor de beroepsuitoefening en daarmee de opleidingseisen hebben hun basis in de psychologie als wetenschappelijke discipline en komen voort uit de te verwachten werkzaamheden van psychologen in wetenschappelijk onderzoek en de samenleving. Conceptuele uitgangspunten, de methodologie en het empirisch onderzoek op het terrein van de psychologie zijn het fundament van de praktijkbeoefening. De afgestudeerde master moet gedrag kunnen plaatsen in een context van gedragsdeterminanten en heeft kennis en inzicht in één of meer toepassingsgebieden. Hij of zij is vaardig in onderzoek, diagnose en interventie.

Doelstelling De algemene doelstelling van de masteropleiding is de specialisatie in een van de afstudeervarianten in de psychologie. Het doel is studenten voor te bereiden op de verdere beoefening van de wetenschap van de psychologie en op de beroepsuitoefening als psycholoog op academisch niveau.

Doel van de masteropleiding Psychologie De opleiding beoogt afgestudeerden de competenties op masterniveau bij te brengen - in termen van kennis, inzicht, attitude en vaardigheden - die nodig zijn voor een adequate psychologische beroepsuitoefening. Deze competenties zijn als volgt uitgewerkt. − Kennis van, inzicht in en kritische reflectie op vraagstukken die zich voordoen op het gebied van de psychologie, in het bijzonder de psychologie van arbeid, personeel en organisatie, gezondheid en ziekte, psychopathologie en levensloop. − Kennis van, inzicht in en kritische reflectie op theorieën en hun onderlinge samenhang, in het bijzonder in de arbeids-, personeels- en organisatiepsychologie, gezondheidspsychologie, klinische psychologie en psychologie van de levensloop. − Competenties met betrekking tot sociaalwetenschappelijke, en in het bijzonder voor de psychologie relevante methoden van gegevensverzameling, gegevensverwerking en onderzoeksopzet. − Competenties met betrekking tot de methoden van psychologische diagnostiek. − Competenties met betrekking tot interventies in arbeid, personeel en organisatie, gezondheid en ziekte, klinische psychologie, levensloop, onderzoek en ontwikkeling. − Kennis van en vaardigheden in het zelfstandig samenstellen van rapportages, gebaseerd op eigen onderzoek, praktijkbeoefening of literatuurstudie. − Op de hoogte zijn van de beroepsethische regels voor psychologen.

Eindtermen van de masteropleiding − Competentie om vraagstukken uit de psychologie, in het bijzonder uit de arbeidsen organisatiepsychologie, de gezondheidspsychologie, de klinische psychologie of de levenslooppsychologie te analyseren en te conceptualiseren, en daarover mondeling voor vakgenoten en schriftelijk in vaktijdschriften te rapporteren. − Competentie om psychologisch onderzoek op het deelgebied op te zetten, uit te voeren, en te verslaan en om psychologisch onderzoek en vakliteratuur van hoog niveau op het deelgebied te begrijpen en te beoordelen. − Competentie om te kunnen voldoen aan de eisen die gesteld zijn aan de Basisaantekening Psycho diagnostiek. − Competentie om zelfstandig een psychologische interventie (op individueel-, groeps- of organisatieniveau) op te zetten, uit te voeren en te evalueren. − Competentie om toegelaten te kunnen worden tot een onderzoekersopleiding in de psychologie, om een beroep te kunnen uitoefenen op het terrein waarop psychologen werkzaam zijn en om toegelaten te kunnen worden tot postacademische beroepsopleidingen in de psychologie. − Op de hoogte zijn van de beroepsethische regels voor psychologen en van het waarborgen van integer onderzoek.

21

Structuur van de opleiding Opbouw van de opleiding De opleiding heeft een duidelijke opbouw. De volgorde van de cursussen in het opleidingsschema is een aanbevolen volgorde. Elke variant van de masteropleiding Psychologie bestaat uit vier inhoudelijke cursussen, gevolgd door een stage en een masterscriptie die in totaal 60 studiepunten (EC) opleveren. De opleiding is verdeeld over twee academische jaren die elk bestaan uit vier kwartielen en een zomerstop. Een kwartiel is een cursusblok van tien weken met aansluitend een tentamenweek. De standaard programmering is gebaseerd op 30 EC per jaar, waardoor u de opleiding in twee jaar kunt afronden. Het is niet verplicht het tweejarig programma te volgen. U kunt, wanneer u dat nodig acht, een kwartiel overslaan en een eigen tijdpad volgen. Let daarbij wel op welke cursus op welk moment geprogrammeerd staat en wanneer u het online activerend onderwijs kunt volgen. Vanzelfsprekend is de afronding van uw studie dan op een later tijdstip.

22

Opleidingsschema tweejarige masteropleiding Psychologie 2015-2016 (legenda blz. 25)

Kwartiel Code Titel EC

Begeleidings- Tentamenvorm vorm

VARIANT ARBEIDS- EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE Jaar 1 kwartiel 1 PM0402 Psychologie van organisatieverandering 5 o.a.o kwartiel 2 PM0602 Duurzame inzetbaarheid op het werk 5 o.a.o

Tentamendata

2015 2016 2017 opdracht

week 46

opdracht

week 5, 33 week 5, 17, 46

kwartiel 3 PM0002 Psychodiagnostiek in de arbeidsen 5 o.a.o CBI (mc) + practicum (v) week 17/18, organisatiepsychologie + opdracht 28/29

week 5/6

kwartiel 4

week 17

PM0502

kwartiel 1-4* PM9504

Loopbaanbegeleiding: theorie en praktijk

5

o.a.o

opdracht

Onderzoekspracticum scriptieplan

10

individueel

opdracht

week 28, 46

volgens afspraak

Jaar 2 kwartiel 5-8

PM0006

Stage arbeidsen organisatiepsychologie

15

individueel

opdracht

volgens afspraak

kwartiel 5-8 PM9606

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie arbeidsen organisatiepsychologie

15

individueel

opdracht

volgens afspraak

Totaal af te ronden in masteropleiding

60

VARIANT GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE Jaar 1

2015 2016 2017

kwartiel 1-2 PM0004 Gezondheidspsychologische interventies 10 o.a.o opdracht week 5, 17, 46 kwartiel 3 PM0102 Psychodiagnostiek in de 5 o.a.o CBI (mc) + practicum (v) week 17/18, week 5/6 gezondheidspsychologie + opdracht 28/29 kwartiel 4 PM0702 Ziektebeleving en patiëntbegeleiding 5 o.a.o

schriftelijk (ov) + + opdracht


opdracht


10

individueel

12-7, 15-11

week 17

volgens afspraak

Jaar 2 kwartiel 5-8

PM0106

Stage gezondheidspsychologie

15

individueel

opdracht

volgens afspraak

kwartiel 5-8

PM9706

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie gezondheidspsychologie

15

individueel

opdracht

volgens afspraak


60

VARIANT KLINISCHE PSYCHOLOGIE Jaar 1 2015 2016 kwartiel 1 PM0802 Klinische psychologie 3: de ambulante praktijk 5 o.a.o kwartiel 2 PM0902 Psychopathologie bij kinderen en adolescenten 5 o.a.o

CBI (mc)

11-11

CBI (mc)

2-2, 16-8 week 5/6**

kwartiel 3 PM0202 Psychodiagnostiek in de klinische psychologie 5 o.a.o CBI (mc) + practicum (v) week 17/18, + opdracht 28/29 kwartiel 4

PM1002


E-mental health-interventies

5

o.a.o

CBI (mc)


10

individueel

opdracht

2017

week 5/6

week 28/29**

volgens afspraak

Jaar 2 kwartiel 5-8

PM0206

Stage klinische psychologie

15

individueel

opdracht

volgens afspraak

kwartiel 5-8 PM9806

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie klinische psychologie

15

individueel

opdracht

volgens afspraak


60

23

Kwartiel Code Titel EC

Begeleidings- vorm

Tentamenvorm

Tentamendata

VARIANT LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE Jaar 1 2015 2016 2017 kwartiel 1 PM1102 Levenslooppsychologie 5 o.a.o CBI (mc) week 46, 47** kwartiel 2 PM1302 Coaching: een psychologisch perspectief 5 o.a.o CBI (mc) week 5, 6** kwartiel 3 PM0302 Psychodiagnostiek in de levenslooppsychologie 5 o.a.o CBI (mc) + practicum (v) week 17/18, week 5/6 + opdracht 28/29 kwartiel 4 PM1202 Positieve psychologie 5 o.a.o CBI (mc) week 28** kwartiel 1-4* PM9504


10

individueel

opdracht

volgens afspraak

Jaar 2 kwartiel 5-8

PM0306

Stage levenslooppsychologie

15

individueel

opdracht

volgens afspraak

kwartiel 5-8 PM9906

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie levenslooppsychologie

15

individueel

opdracht

volgens afspraak


60

* Lintmodule. Een lintmodule volgt u naast de andere cursussen of u start deze cursus in jaar 2 of 3 indien u een langzamer studietempo prefereert. ** Een tweede en derde tentamenkans kunt u zelf kiezen.

24

Legenda opleidingsschema’s Begeleidingsvorm online activerend onderwijs (o.a.o.) (tijdens kwartiel) Deze vorm van begeleiding houdt in: online bijeenkomsten, contact via e-mail en telefoon, discussiegroep op de cursussite.

practicum (v) Bij het practicum worden bijeenkomsten georganiseerd met verplichte deelname.

(v) Verplichte deelname

individueel In overleg wordt bepaald op welke manier begeleiding plaatsvindt (bij stage, scriptie).

Tentamenvorm schriftelijk Regulier schriftelijk tentamen, bestaande uit meerkeuzevragen (mc) en/of open vragen (ov).

CBI Computergebaseerde individuele tentamens: deze vinden plaats op een door u gekozen moment tijdens een van de tentamensessies in het studiecentrum.

opdracht Een opdracht kan bestaan uit een werkstuk, een verslag, een referaat, een scriptiepresentatie en eindgesprek of anderszins.

practicum Er zijn twee practicumvormen; individueel met gebruik van bepaalde software of in groepsverband met verplichte bijeenkomsten.

Tentamendata data Voor regulier schriftelijke tentamens liggen de data vast; het is niet mogelijk hiervan af te wijken.

volgens afspraak Het afleggen van tentamens en het inleveren van opdrachten verloopt volgens afspraak; u kunt de tentamendata in principe zelf bepalen.

25

Toelating tot de masteropleiding Psychologie Voordat u aan een masteropleiding kunt beginnen moet u worden toegelaten.

Rechtstreekse toelating tot de masteropleiding Studenten met een afgeronde wo-bacheloropleiding psychologie van de Open Universiteit kunnen rechtstreeks worden toegelaten tot de masteropleiding. Hebt u psychologie gestudeerd aan een andere Nederlandse universiteit dan dient u toelating aan te vragen. Afgestudeerden van hbo-opleidingen of niet psychologie wo-bacheloropleidingen krijgen nooit rechtstreeks toelating tot de master. Waar in deze tekst gesproken wordt over hbo- of wo-opleiding, wordt bedoeld een (Nederlandse) hbo- of wo-opleiding die is opgenomen in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO).

Toelating via een schakelprogramma Studenten met een elders afgeronde wetenschappelijke bacheloropleiding in de psychologie kunnen in aanmerking komen voor een individueel schakelprogramma of rechtstreekse toelating. U krijgt geen bachelorgetuigschrift bij het voltooien van een schakelprogramma. Na voltooiing van het schakelprogramma bent u rechtstreeks toegelaten tot de masteropleiding.

Toelating aanvragen Een verzoek tot toelating tot de masteropleiding moet schriftelijk worden gedaan. Alleen aan een officiële, persoonlijke beschikking van de Commissie voor de examens (met betrekking tot vrijstelling of toelating) kunt u rechten ontlenen. Het formulier kunt u downloaden via www.ou.nl/vrijstelling. Hier treft u ook de overige informatie aan die relevant is voor het aanvragen van een vrijstelling.

Opleidingen die een standaardvrijstelling krijgen in de bacheloropleiding Verwante opleiding hbo Creatieve therapie, Culturele en maatschappelijke vorming, Maatschappelijk werk en dienstverlening, Godsdienstpastoraal werk, Opleidingskunde, Pedagogiek, Personeel en arbeid/Personeel en organisatie, Verpleegkunde, Personeelsmanagement, Sociaal pedagogische hulpverlening, Social work, Bewegingsagogie/psychomotorische therapie, Ergotherapie, Fysiotherapie, Logopedie, Oefentherapie Cesar, Oefentherapie Mensendieck, Voeding en Diëtetiek, Toegepaste Gerontologie. Verwante opleiding wo Pedagogische wetenschappen*, Sociologie, Algemene sociale wetenschappen, Antropologie, Gedrag en samenleving, Personeelswetenschappen, Geneeskunde, Algemene gezondheidswetenschappen*, Humanistiek. Niet verwante opleiding hbo Bijvoorbeeld: Heao, Informatica, Pabo. Niet verwante opleiding wo Bijvoorbeeld: Economie, Bedrijfskunde, Letteren, Rechtsgeleerdheid. Vlaamse opleidingen Verwant hbo: (sho) gegradueerde maatschappelijk assistent (korte type, volledig leerplan), gegradueerde orthopedagogie (kt vl), gegradueerde gezinswetenschapper (korte type, sociaal leerplan), gegradueerde sociale readaptatiewetenschapper (kt, sp). Staat uw opleiding er niet bij, kijk naar de website van de faculteit Psychologie voor het meest actuele overzicht. www.ou.nl/psychologie

* In sommige gevallen kan alsnog een schakelprogramma worden vastgesteld.

26

Basisaantekening Psychodiagnostiek In dit hoofdstuk over de Basisaantekening Psychodiagnostiek informeren wij u over de landelijke beroepsvereniging die de Basisaantekening Psychodiagnostiek heeft ingesteld, leest u wat psychodiagnostiek inhoudt, welke eisen er zijn om in aanmerking te kunnen komen voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek, wie de Basisaantekening Psychodiagnostiek aan afgestudeerde psychologen mag afgeven en op welke wijze u de Basisaantekening Psychodiagnostiek kunt aanvragen. Na het lezen van dit hoofdstuk bent u bekend met de eisen die gelden om in aanmerking te kunnen komen voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek en hebt u voldoende informatie om een aanvraag in te kunnen dienen. Let op: u kunt slechts een aanvraag indienen zodra u de masteropleiding psychologie heeft afgerond.

Het Nederlands Instituut van Psychologen De landelijke beroepsvereniging van psychologen wordt gevormd door het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). Dit instituut hanteert een strenge eis om lid te kunnen worden van de beroepsvereniging. Elk lid dient op academisch niveau afgestudeerd te zijn in de psychologie. Verder heeft het NIP een aparte studentensectie (SPS-NIP) om aankomend psychologen te informeren over de beroepsgroep en de diverse mogelijkheden binnen de beroepsgroep, bijvoorbeeld op het gebied van nascholing. Alle informatie over het NIP kunt u vinden op www.psynip.nl De faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen is door het NIP gemandateerd om direct na het behalen van de masteropleiding Psychologie de basisaantekening Psychodiagnostiek af te geven aan psychologen van de Open Universiteit.

Wat is psychodiagnostiek? Psychodiagnostiek is een onderzoeksproces dat gericht is op het doen van psychologische uitspraken over personen. Deze uitspraken gaan over een beslissing, een behandeling en/of een advies voor een cliënt. Tot de psychodiagnostiek behoort het psychologische onderzoek, de sociaalpsychologische vaardigheden die vereist zijn bij (intake) gesprekken met de opdrachtgever, de onderzochte en/of andere betrokkenen en de vaardigheden vereist voor rapportage. Psychodiagnostiek kan vergaande gevolgen hebben voor het leven van personen. Daarom is het belangrijk theoretisch en praktisch geschoold te zijn in de psychodiagnostiek. Deze scholing kan zowel plaatsvinden in de gesuperviseerde praktijk als binnen een postdoctorale opleiding. Tegen deze achtergrond is de regeling Basisaantekening Psychodiagnostiek ontworpen. De praktische uitvoering van de regeling is in handen van een aantekeningencommissie van het NIP. Deze commissie voert het overleg met de universiteiten. Met de regeling Basisaantekening Psychodiagnostiek wil de commissie ook bereiken dat de psychodiagnostiek volgens een algemeen geaccepteerd kader wordt onderwezen en dat supervisoren door intervisieactiviteiten de vereiste deskundigheid verwerven. De psychodiagnostiekregeling zal de doelmatigheid van communicatie tussen deskundigen van verschillende velden bevorderen, zodat wederzijdse ervaringen, verkregen met psychodiagnostische methoden en instrumenten, gemakkelijker worden uitgewisseld dan tot nu toe het geval is.

Beperkte zelfstandige betekenis van de Basisaantekening Psychodiagnostiek Er kan in de psychodiagnostiek onderscheid worden gemaakt tussen een ‘algemeen’ en een ‘veldgericht’ gedeelte. Psychodiagnostische methoden en instrumenten hebben algemene kenmerken, maar zijn bovendien afgestemd op de uiteenlopende doelgroepen en vraagstellingen in de verschillende velden van de psychologie. De Basisaantekening Psychodiagnostiek is een prima opstap in de richting van een verdere veldgerichte psychodiagnostische vorming na de masteropleiding. De beperking tot algemene diagnostiek en de relatief geringe tijdsinvestering vormen veelal de onderbouw voor onder andere de registraties tot psycholoog in de verschillende werkvelden. In tegenstelling tot de veldspecifieke diagnostiek, maakt de algemene diagnostiek geen deel uit van de postdoctorale opleidingen die leiden tot de registratie van psycholoog in een specifiek werkveld. In de postdoctorale opleidingen dan wel in specifieke cursussen zal verder gebouwd worden aan de theoretische en praktische vorming van de veldgerichte psychodiagnostiek.

27

Eisen voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek Om in aanmerking te komen voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek moet aan een aantal eisen worden voldaan. Onderstaand treft u een overzicht aan van die eisen met daarbij de onderdelen uit het curriculum Psychologie van de Open Universiteit waarmee aan die eisen kan worden voldaan.

Theorie Basiseis 1 Basis psychodiagnostiek 1. Klinische psychologie 1: persoonlijkheidstheorieën en psychopathologie 2. Biologische grondslagen: neuropsychologie en psychofarmacologie 3. Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie 4. Seksuologie 5. Selectiepsychologie: selectie en assessment 6. Psychodiagnostiek3

Basiseis 2 Psychometrie en besliskunde 1. Test- en toetstheorie 2. Selectiepsychologie: selectie en assessment 3. Psychodiagnostiek3

Vaardigheden Basiseis 3 Kennis en vaardigheid met diagnostische instrumenten en werkwijzen 1. Klinische psychologie 1: persoonlijkheidstheorieën en psychopathologie 2. Biologische grondslagen: neuropsychologie en psychofarmacologie 3. Gespreksvoering en Klinische gespreksvoering 4. Selectiepsychologie: selectie en assessment 5. Psychodiagnostiek3

Basiseis 4 Praktijkvaardigheid met betrekking tot tests, gespreksvoering, observatie en beslissen 1. Gespreksvoering en Klinische gespreksvoering 2. Psychodiagnostiek3 3. Diagnostiekstage (veldspecifiek deel)

Basiseis 5 Communicatievaardigheden 1. Gespreksvoering en Klinische gespreksvoering 2. Psychodiagnostiek3 3. Diagnostiekstage

Praktijkervaring Basiseis 6 Drie casussen Studenten kunnen alleen aan deze eis voldoen via het afronden van de diagnostiekstage. Informatie over de diagnostiekstage staat in het Stageweb op yOUlearn. In totaal gaat het om zes basiseisen.

3 De masteropleiding psychologie onderscheidt vier cursussen Psychodiagnostiek: Psychodiagnostiek in de arbeidsen organisatiepsychologie Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie Psychodiagnostiek in de klinische psychologie Psychodiagnostiek in de levenslooppsychologie

28

Verplichte cursussen Basisaantekening Psychodiagnostiek In het overzicht ziet u de cursussen die u afgerond moet hebben voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek. Indien u geen certificaat heeft behaald voor de genoemde cursussen dient u deze cursussen alsnog af te ronden. Vrijstellingen in uw studiepad tellen mee, compensaties niet. Indien in uw studiepad bijvoorbeeld de cursus Beleidsnota’s is ingebracht op de cursus Biologische grondslagen: neuropsychologie en psychofarmacologie, dan zult u deze laatste cursus alsnog moeten afronden om voor de Basisaantekening Psychodiagnostiek in aanmerking te komen. Let op: indien u afgestudeerd bent, komt u na negen maanden na datum afstuderen niet meer in aanmerking om de Basisaantekening via de Open Universiteit te behalen. U dient dan een aanvraag bij het NIP te doen. De cursussen die ontbreken kunt u afronden via de Open Universiteit, behalve de diagnostiekstage en de casussen.

Code

Cursus

S23232

Klinische psychologie 1: persoonlijkheidstheorieën en psychopathologie

S25221

Biologische grondslagen: neuropsychologie en psychofarmacologie

S16212

Gespreksvoering

S20221

Test- en toetstheorie

S14331 Keuze uit: S32331

Selectiepsychologie: selectie en assessment

Seksuologie

S33331

Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie

S61321 Keuze uit: * PM0002

Klinische gespreksvoering

PM0102

Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie (voor masterstudenten Gezondheidspsychologie)

PM0202

Psychodiagnostiek in de klinische psychologie (voor masterstudenten Klinische psychologie)

PM0302

Psychodiagnostiek in de levenslooppsychologie* (voor masterstudenten Levenslooppsychologie)

PM0006, PM0106, PM0206, PM0306

Psychodiagnostiek in de arbeidsen organisatiepsychologie (voor masterstudenten A&O)

Diagnostiekstage

* Studenten die de cursus S62321 Testpracticum psychodiagnostiek hebben afgerond voldoen aan de eis van psychodiagnostiek.

29

Het aanvragen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek Aanvraagprocedure voor afgestudeerde OU-studenten Om de Basisaantekening Psychodiagnostiek te krijgen, moet u afgestudeerd zijn in de masteropleiding psychologie bij de Open Universiteit en de certificaten van de genoemde cursussen hebben behaald. Een vrijstelling voor een van deze cursussen wordt alleen erkend als die cursus terug te vinden is in uw officiële vrijstellingsbeschikking. Compensaties in uw studiepad tellen niet mee. Om de aanvraag te starten stuurt u direct na uw afstuderen een e-mail naar onze medewerker onderwijszaken, [email protected], met als onderwerp ‘aanvraag BAPD’. Let op: de aanvraag dient binnen 1 maand na datum afstuderen geregistreerd te zijn om eventuele deficiënties nog weg te kunnen werken. De deficiënties dient u weg te werken binnen negen maanden na datum afstuderen. Na deze negen maanden geeft de Open Universiteit geen Basisaantekening Psychodiagnostiek meer af. Daarna kunt u de Basisaantekening Psychodiagnostiek enkel nog bij het NIP aanvragen.

Aanvraagprocedure voor elders afgestudeerde studenten Studenten die hun mastergetuigschrift in de psychologie bij een andere universiteit in Nederland hebben behaald moeten de Basisaantekening Psychodiagnostiek aanvragen bij het NIP. U ontvangt van het NIP een advies waaruit u zelf kunt afleiden welke cursussen van de Open Universiteit u nog moet afronden. Na het behalen van de benodigde cursuscertificaten neemt u weer contact op met het NIP.

30

Toelating tot de postdoc torale opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog Het Radboud Centrum Sociale Wetenschappen verzorgt de centrale aanmelding voor de postinitiële opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog4, die door een aantal opleidingsinstituten in Nederland wordt aangeboden. Afhankelijk van de gevolgde vakken in uw vooropleiding voldoet u wel of niet aan de eisen voor aanmelding. Daartoe geeft uw faculteit van afstuderen een zogeheten ‘Verklaring vooropleiding’ af, waaruit kan blijken dat u bepaalde deficiënties hebt. Deze deficiënties kunt u wegwerken bij de Open Universiteit. Pas nadat u deze deficiënties hebt weggewerkt, kunt u uw aanmelding bij het Radboud Centrum Sociale Wetenschappen vervolgen. U heeft de verklaring nodig om in aanmerking te kunnen komen voor de sollicitatieprocedure voor een opleidingsplaats. Deze verklaring en aanvullende informatie over de GZ-opleiding kunt u vinden bij het Radboud Centrum Sociale Wetenschappen. www.rcsw.nl

Verplichte cursussen Hieronder ziet u een opsomming van de verplichte cursussen die studenten van de Open Universiteit met een voldoende afgerond moeten hebben om voor ondertekening van de ‘Verklaring vooropleiding’ in aanmerking te komen zónder dat er deficiënties worden genoemd:

Code

Cursus

S23232

Klinische psychologie 1: persoonlijkheidstheorieën en psychopathologie

S60341

Inleiding in de gezondheidspsychologie

S10131 of S47311

Ontwikkelingspsychologie: het begin van de levensloop of Adolescentie: een klinische en gezondheidspsychologische benadering

S25221

Biologische grondslagen: neuropsychologie en psychofarmacologie

S16212

Gespreksvoering

S11211

Onderzoekspracticum kwalitatief onderzoek*

S64332

Gezondheidspsychologische interventies

S32331

Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie

S61321

Klinische gespreksvoering

Keuze uit:

PM0002

Psychodiagnostiek in de arbeidsen organisatepsychologie, of

PM0102

Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie, of

PM0202

Psychodiagnostiek in de klinische psychologie, of

PM0203

Psychodiagnostiek in de levenslooppsychologie

PM0802

Klinische psychologie 3: de ambulante praktijk

PM0006, PM0106, PM0206, PM0306 PM9606, PM9706, PM9806, PM9906

Stage, bestaande uit diagnostiek, indicatiestelling en behandeling **

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie

* Studenten die de cursus Onderzoekspracticum observatie en interview (S31211) hebben afgerond voldoen aan de eis van Onderzoekspracticum kwalititief onderzoek ** Alléén diagnostiek en indicatiestelling is niet voldoende. De stage moet hebben plaatsgevonden in een klinische setting en u moet aanvullend ten minste 104 uur betrokken zijn geweest bij ‘behandeling’.

4 De titel gezondheidszorgpsycholoog is door de overheid vastgelegd in de Wet Beroepen in de individuele Gezondheidszorg (BIG).

31

Kosten en aanvraagprocedure Naast de cursuskosten betaalt u aanvraagkosten. Studenten die NIET bij de Open Universiteit zijn afgestudeerd betalen € 150,- voor een aanvraag. Studenten die afgestudeerd zijn aan de Open Universiteit betalen tot 1 jaar na het behalen van hun mastergetuigschrift geen kosten, daarna wordt € 150,- in rekening gebracht. Wij raden elke OU-student aan om de aanvraag direct na het afstuderen in te dienen.

Aanvraagprocedure voor studenten van de Open Universiteit Afgestudeerde studenten van de Open Universiteit sturen een e-mail naar [email protected] met als onderwerp ‘Toelating GZ’. De Commissie Vrijstelling en Toelating bepaalt of u voldoet aan de toelatingseisen die de GZopleiding stelt. Na het wegwerken van eventuele deficiënties wordt de ‘Verklaring vooropleiding’ door de faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen afgegeven. Als u deficiënties op een andere manier gaat wegwerken, wordt uw ‘Verklaring vooropleiding’ ondertekend met vermelding van die deficiënties. Overleg in dit geval altijd vóóraf met het RCSW.

Aanvraagprocedure voor elders afgestudeerde studenten Studenten die hun getuigschrift psychologie, pedagogische wetenschappen of gezondheidswetenschappen (studierichting GGK) bij een andere universiteit in Nederland hebben behaald, dienen bij de universiteit waar het getuigschrift is behaald de ‘Verklaring vooropleiding’ te laten ondertekenen. De ‘Verklaring vooropleiding’ moet altijd vóórafgaand aan een verzoek tot toelating ondertekend worden. Deze verklaring overlegt u bij het RCSW. Het RCSW is geautoriseerd om werkervaring en andere opleidingen in de beoordeling mee te nemen. Als er daarna nog deficiënties overblijven en u besluit om die deficiënties weg te werken via de Open Universiteit, dan kunt u bij de faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen een schriftelijk verzoek indienen dat het volgende omvat: − de ondertekende ‘Verklaring vooropleiding’ met daarop aangegeven de deficiënties − een gewaarmerkte kopie van uw bachelor- en mastergetuigschrift (of propedeuse- en doctoraalgetuigschrift) − gewaarmerkte cijferlijsten van het bachelor- en masterprogramma of het propedeuse- en doctoraalprogramma − relevante studiegidsbeschrijvingen − relevante afspraken die met het RCSW gemaakt zijn. − kopie paspoort. De examencommissie bepaalt aansluitend welke cursussen u nog moet afronden om aan de gestelde eisen te voldoen. Let op: het is niet nodig dat u een vrijstelling gaat aanvragen, u gaat namelijk geen volledige opleiding bij de Open Universiteit afronden. U stuurt uw gegevens naar: Open Universiteit Faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen t.a.v. mw. S. Meijer Postbus 2960 6401 DL Heerlen Na ontvangst van uw aanvraag en betaling krijgt u een overzicht van de nog af te ronden cursussen.

32

Master Psychologie

variant Arbeids- en organisatiepsychologie

Psychologie van organisatieverandering

Duurzame inzetbaarheid op het werk

Cursuscode: PM0402 Studielast: 5 EC

Hoe slagen organisaties erin succesvol te veranderen? Wanneer bestaat er een noodzaak tot veranderingen? Hoe komt men tot een goede diagnose die de basis vormt voor beslissingen over wat, hoe en wanneer moet veranderen in de organisatie? Welke veranderingsinterventies zijn voor handen en onder welke omstandigheden zijn ze het meest effectief? Wat is het belang van psychologische aspecten, zoals emoties en weerstand, in veranderingsprocessen en hoe valt daarop in te grijpen? Deze centrale vragen worden in deze cursus benaderd vanuit de arbeidsen organisatiepsychologie. Daarbij komen verschillende thema’s aan de orde. We verbinden organisatieveranderingen met ontwikkelingen in de omgeving van organisaties en met interne organisatiedynamieken. De verschillende vormen die organisatieveranderingen kunnen aannemen, bijvoorbeeld gepland of emergent, komen uitgebreid aan de orde. We gaan nader in op het belang van organisatiecultuur en politieke machtsverhoudingen in organisaties bij veranderingsprocessen en hoe culturele en politieke aspecten zelf inzet van veranderingen kunnen zijn. Veel aandacht gaat naar de psychologische aspecten van veranderingen, zoals de emoties die ze bij de betrokken kunnen los maken, en hoe daar iets aan gedaan kan worden met goede communicatie. We behandelen verschillende interventiebenaderingen, -stijlen en -methoden, elk met hun sterke en zwakke punten, en gaan in op de omstandigheden waarin ze het meest effectief zijn. Door theorie en onderzoek centraal te stellen willen we bereiken dat studenten na afloop van de cursus vanuit een wetenschappelijke basis kunnen bijdragen aan het welslagen van veranderingen in organisaties met een oog op het welzijn van de betrokken medewerkers.


In de cursus Duurzame inzetbaarheid op het werk komen verschillende thema’s aan de orde. Eerst wordt ingegaan op het begrip duurzame inzetbaarheid en de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt die maken dat duurzame inzetbaarheid urgent is. Daarna richten we ons specifiek op de oudere medewerker: wat zijn feiten en wat is fictie (stereotypen) over veroudering en inzetbaarheid? Er wordt aandacht besteed aan de professionele ontwikkeling van medewerkers, zowel buiten de werksetting (training) als op het werk (workplace learning). Er wordt ingegaan op theoretische modellen voor functie(her)ontwerp, waarbij het JD-R uitgebreid wordt besproken. Tenslotte komen mogelijke interventies aan bod. Door theorie en onderzoek centraal te stellen willen we bereiken dat studenten na afloop van de cursus vanuit een wetenschappelijke basis aan de duurzame inzetbaarheid van werknemers kunnen bijdragen.

Ingangseisen Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie. www.ou.nl/studieaanbod/PM0602

Voorkennis Vanwege het gebruik van een Engelstalig artikel in het tekstboek is passieve kennis van de Engelse taal gewenst.


masteropleiding

33

Psychodiagnostiek in de arbeidsen organisatie psychologie

Loopbaanbegeleiding: theorie en praktijk


In de cursus maakt u kennis met een aantal veel gebruikte Nederlandse tests en vragenlijsten. U leert inschatten bij welke vragen en welke cliënten de tests en vragenlijsten gebruikt kunnen worden; u neemt tests af bij medestudenten (en zij bij u), en u leert kritisch kijken naar de betrouwbaarheid en de betekenis van de uitkomsten. Ten slotte leert u deze uitkomsten op een verantwoorde wijze te interpreteren en terug te vertalen naar de vraagstelling van de cliënt middels een schriftelijke rapportage conform de eisen van het NIP.



De cursus Loopbaanbegeleiding geeft verdiepend inzicht in het werkveld van een loopbaanbegeleider, en stelt theorieën en interventiemethoden voor loopbaanbegeleiding op individueel niveau centraal. Verschillende thema’s komen daarbij aan de orde. Naast de belangrijkste theoretische perspectieven op loopbanen, en modellen die de basis vormen voor loopbaanbegeleiding, krijgt ook de toepassing in de praktijk aandacht met behulp van realistisch casusmateriaal. Op deze manier wordt inzicht verkregen in de verschillende mogelijkheden van en interventies bij loopbaanbegeleiding en de behoeften die bij cliënten leven. Ook wordt aandacht besteed aan de gedragsrichtlijnen en ethische kaders die in het werkveld worden gehanteerd. Deze theoretische en praktische basis is bedoeld u in staat te stellen een loopbaanbegeleidingstraject te ontwerpen en evalueren.


34


Stage arbeidsen organisatiepsychologie


De cursus Onderzoekspracticum scriptieplan biedt een brede methodologische basis voor het ontwerpen van een onderzoek, als eerste stap van het empirisch afstudeeronderzoek. In deze cursus leert u aan de hand van verschillende opdrachten aan welke methodologische eisen een empirisch onderzoek en een scriptieplan moeten voldoen. Hierbij komen ook de ethische en juridische kanten van het doen van onderzoek aan bod. Vervolgens gaat u voor uw eigen scriptieonderwerp op systematische wijze wetenschappelijke literatuur bestuderen, een conceptueel model opstellen, doelstellingen en vraagstellingen formuleren, een onderzoeksdesign kiezen, de meetinstrumenten en manier van steekproeftrekking vaststellen, de procedure uitwerken en een analyseplan maken. Aan het einde van de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan beschikt u over een volledig plan voor de uitvoering van uw onderzoek. Het goed afronden van deze cursus vormt een vereiste om aan uw afstudeerscriptie te mogen beginnen. De uitwerking van de opdrachten doet u deels individueel en deels begeleid door vakinhoudelijk docenten (uw eerste scriptiebegeleider). Communicatie verloopt grotendeels via e-mail.



De stage is vooral een leersituatie en verschilt in die zin van een volwaardige beroepsuitoefening. Stagewerkzaamheden zijn tijdelijk en vinden plaats onder supervisie van een academisch gekwalificeerde psycholoog. Voorwaarde is dat in de stage kennis en vaardigheden die in de opleiding opgedaan zijn, op een theoretisch en praktisch verantwoorde wijze worden toegepast. Er zijn verschillende stagevormen mogelijk zoals een interventiestage, een diagnostiekstage en een onderzoeksstage. Daarnaast onderscheiden we de praktijkstage en de stage met inbreng van werkervaring. In een interventiestage levert u een substantiële bijdrage aan de ontwikkeling en/of uitvoering van een interventie die in de organisatie waar u stage loopt toegepast wordt. De ontwikkeling van interventieprogramma’s gebeurt in samenspraak met de stagebiedende instantie. In de diagnostiekstage leert u psychodiagnostische methoden zoals deze aan de orde komen in de cursus Psychodiagnostiek in de arbeidsen organisatiepsychologie (gespreksvaardigheden, tests en interviews), toe te passen. Deze diagnostiekstage vormt een onderdeel van de voorwaarden om in aanmerking te komen voor de Basisaantekening psychodiagnostiek. Een onderzoeksstage biedt u de gelegenheid een onderzoek uit te voeren met een empirische component. Dit kan zowel bij een externe stagebiedende organisatie als onder de begeleiding van een OU docent zonder dat u aan een externe organisatie verbonden bent. Het onderzoek kan een voorbereiding op de scriptie zijn, maar kan ook op zichzelf staan. De onderzoeksstage kan een alternatief zijn voor die studenten die door hun beroep al zeer vertrouwd zijn met organisaties in het werkveld. Het is ook een alternatief voor hen die door specifieke omstandigheden niet in staat zijn enkele dagdelen per week in een stagebiedende organisatie aanwezig te zijn. De praktijkstage is de meer traditionele vorm van de stage: u past de door u verworven kennis en inzichten toe in een daartoe geëigende arbeidssituatie en maakt zo (misschien voor het eerst) kennis met organisaties in het werkveld van de psycholoog. De stage met inbreng van werkervaring is een stagevorm voor studenten die al werken in een psychologische setting.

masteropleiding

35

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie arbeidsen organisatiepsychologie

Uitgebreide informatie over inhoud, vorm en doelstellingen van de verschillende vormen van de stage vindt u in de stagehandleiding op het Stageweb van de opleiding psychologie (alleen toegankelijk voor studenten die ingeschreven staan voor een cursus van de opleiding Psychologie).

Ingangseisen Deze cursus is alleen voor masterstudenten arbeidsen organisatiepsychologie. U bent in het bezit van een toelatingbeschikking voor de masteropleiding Psychologie begeleid. U heeft uw bacheloropleiding psychologie of het schakelprogramma volledig afgerond. Wie een interventiestage wil doen dient de cursus Psychologie van organisatieverandering te hebben afgerond. Wie een diagnostiekstage wil doen dient de cursussen Klinische gespreksvoering (uit de bacheloropleiding) en Psychodiagnostiek in de arbeidsen organisatiepsychologie te hebben afgerond. www.ou.nl/studieaanbod/PM0006


De scriptiefase wordt voorafgegaan door de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan. In deze voorafgaande cursus heeft u de doelstellingen en onderzoeksvraagstellingen voor het onderzoek opgesteld. Daarnaast is er een gedegen onderzoeksontwerp gemaakt van het scriptieonderzoek dat u wilt gaan uitvoeren. Tijdens de scriptiefase gaat u dit scriptieplan daadwerkelijk uitvoeren en gaat u hierover wetenschappelijk verslag doen. Meer specifiek gaat u tijdens de scriptiefase de volgende taken uitvoeren: • de eerder gedane literatuurverkenning en theoretische onderbouwing verder uitwerken; • het zoeken van een geschikt meetinstrument of het zelf ontwikkelen van een meetinstrument; • het verzamelen en invoeren van uw onderzoeksgegevens; • het analyseren en interpreteren van de door u gevonden onderzoeksdata; • het schrijven en presenteren van de verschillende fasen van uw wetenschappelijk onderzoek in een scriptie. De benodigde ondersteunende materialen die u nodig hebt bij het uitvoeren van de scriptie (scriptiehandleiding) kunt u downloaden via de scriptiepagina van de opleiding psychologie. Na positieve afronding van uw scriptieplan of tijdens het uitvoeren van het scriptieonderzoek zult u eenmaal een mondelinge presentatie moeten geven over uw scriptieonderzoek. Dit gebeurt tijdens de landelijke scriptiedag. Deze presentatie kan gaan over uw scriptieplan, maar ook over de resultaten van uw onderzoek. U bent zelf vrij om te kiezen over welke fase van uw scriptieonderzoek u wilt presenteren.

Ingangseis Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie. Studenten die willen inschrijven voor deze cursus, dienen de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan te hebben afgerond. www.ou.nl/studieaanbod/PM9006

36

Master Psychology

variant Gezondheidspsychologie

Gezondheidspsychologische interventies

Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie


‘Je bent een rund als je met vuurwerk stunt’ is een van de bekendere voorbeelden van een slogan uit een gezondheidspsychologische interventie. Deze voorlichtingsboodschap die via de massamedia is verspreid, heeft bijna elke Nederlander bereikt. Een meer recent voorbeeld van een campagne van de overheid is de `NIX 18’ campagne. Gezondheidspsychologische interventies kunnen natuurlijk ook minder massaal zijn en worden door allerlei organisaties, zoals KWF kankerbestrijding, de GGD en het Trimbos instituut, ontwikkeld en ingezet. Denk bijvoorbeeld aan een regionaal project op basisscholen om pesten te verminderen, het organiseren van lotgenootcontacten voor mensen met traumatische ervaringen of een eHealth cursus `Grip op je dip’ waarbij je online leert hoe je kunt omgaan met depressieve gevoelens. Ondanks de diversiteit van al deze interventies hebben zij ook duidelijke overeenkomsten. In alle gevallen is er een gezondheidsprobleem (psychisch of lichamelijk), speelt gedrag een belangrijke rol bij het ontstaan dan wel het in stand houden van dat probleem, en wordt geprobeerd om dat (probleem)gedrag positief te beïnvloeden. Om tot een effectieve gezondheidspsychologische interventie te komen, dient deze planmatig te worden ontwikkeld.


In de cursus maakt u kennis met een aantal veel gebruikte Nederlandse tests. U leert inschatten bij welke vragen en welke cliënten de tests gebruikt kunnen worden, u neemt tests af bij medestudenten (en zij bij u), en u leert kritisch kijken naar de betrouwbaarheid en de betekenis van de uitkomsten. Ten slotte leert u deze uitkomsten op een verantwoorde wijze te interpreteren en terug te vertalen naar de cliënt. Deze cursus maakt deel uit van het cursuspakket van de Open Universiteit voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP).

Ingangseisen Inschrijven is alleen mogelijk voor studenten van de masteropleiding Psychologie begeleid, variant gezondheidspsychologie aan de OU en psychologen die, na een verkregen toelatingsbeschikking, een speciaal traject volgen voor het wegwerken van deficiënties voor de BAPD of LOGO verklaring. www.ou.nl/studieaanbod/PM0102

Voor de latere beroepspraktijk is het belangrijk dat u interventies planmatig kunt ontwikkelen, inzetten en evalueren. In deze cursus werkt u aan de theoretische basis hiervan en leert u onder begeleiding van een docent alle noodzakelijke vaardigheden. U leert om op een planmatige wijze gezondheidsproblemen te analyseren, de oorzaken ervan in kaart te brengen, interventies te ontwikkelen, en aanbevelingen te doen voor implementatie en evaluatie van dergelijke interventies. De eindopdracht voor deze cursus bestaat uit het planmatig ontwikkelen van een gezondheidspsychologische interventie voor een specifiek gezondheidsprobleem.


masteropleiding

37

Ziektebeleving en patiëntbegeleiding




Het proces dat patiënten doorlopen tijdens een ziekte loopt vanaf de eerste presentatie van gezondheidsklachten tot en met de fase waarop een patiënt na afloop van de behandeling moet leren omgaan met zijn of haar chronische ziekte en/of het naderende einde in de terminale fase van ziekte. Deze cursus beoogt het proces dat patiënten doorlopen tijdens een ziekte in een breed kader te behandelen. De cursus richt zich met name op de gezondheidspsychologische en voorlichtingskant van het proces en is niet gericht op de medische kant van de behandeling. De cursus is gericht op het verwerven van competenties die nodig zijn om professioneel en op theorie gebaseerde interventies voor mensen met somatische aandoeningen te ontwikkelen en in te kunnen zetten. Dergelijke interventies hebben tot doel om patiënten optimaal te laten omgaan met een gezondheidsprobleem en de gevolgen daarvan (tertiaire preventie), dan wel hen in staat te stellen er optimaal van te herstellen (curatie).

De cursus Onderzoekspracticum scriptieplan biedt een brede methodologische basis voor het ontwerpen van een onderzoek, als eerste stap van het empirisch afstudeeronderzoek. In deze cursus leert u aan de hand van verschillende opdrachten aan welke methodologische eisen een empirisch onderzoek en een scriptieplan moeten voldoen. Hierbij komen ook de ethische en juridische kanten van het doen van onderzoek aan bod. Vervolgens gaat u voor uw eigen scriptieonderwerp op systematische wijze wetenschappelijke literatuur bestuderen, een conceptueel model opstellen, doelstellingen en vraagstellingen formuleren, een onderzoeksdesign kiezen, de meetinstrumenten en manier van steekproeftrekking vaststellen, de procedure uitwerken en een analyseplan maken. Aan het einde van de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan beschikt u over een volledig plan voor de uitvoering van uw onderzoek. Het goed afronden van deze cursus vormt een vereiste om aan uw afstudeerscriptie te mogen beginnen.

Voorkennis

De uitwerking van de opdrachten doet u deels individueel en deels begeleid door vakinhoudelijk docenten (uw eerste scriptiebegeleider). Communicatie verloopt grotendeels via e-mail.

Gezondheidspsychologische interventies is gewenste voorkennis (echter niet verplicht).

Ingangseisen Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie.

Ingangseisen Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie.

www.ou.nl/studieaanbod/PM0702 www.ou.nl/studieaanbod/PM9504

38

Stage gezondheidspsychologie


De stage is vooral een leersituatie en verschilt in die zin van een volwaardige beroepsuitoefening. Stagewerkzaamheden zijn tijdelijk en vinden plaats onder supervisie van een academisch gekwalificeerde psycholoog. Voorwaarde is dat in de stage kennis en vaardigheden die in de opleiding onderricht zijn, op een theoretisch en praktisch verantwoorde wijze worden toegepast. Er zijn verschillende stagevormen mogelijk zoals een interventiestage, een diagnostiekstage en een onderzoeksstage. Daarnaast kennen we de praktijkstage en de stage met inbreng van werkervaring. In een interventiestage levert u een substantiële bijdrage aan de ontwikkeling en/of uitvoering van een interventie die in de organisatie waar u stage loopt toegepast wordt. De ontwikkeling van interventieprogramma’s gebeurt in samenspraak met de stagebiedende instantie. In de diagnostiekstage leert u psychodiagnostische methoden zoals deze aan de orde komen in de cursus Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie (gespreksvaardigheden, tests en interviews), toe te passen. Een onderzoeksstage biedt u de gelegenheid een onderzoek uit te voeren met een empirische component. Dit kan zowel bij een externe stagebiedende organisatie als onder de begeleiding van een OU docent zonder dat u aan een externe organisatie verbonden bent. Het onderzoek kan een voorbereiding op de scriptie zijn, maar kan ook op zichzelf staan. De onderzoeksstage kan een alternatief zijn voor die studenten die door hun beroep al zeer vertrouwd zijn met organisaties in het werkveld. Het is ook een alternatief voor hen die door specifieke omstandigheden niet in staat zijn enkele dagdelen per week in een stagebiedende organisatie aanwezig te zijn. De praktijkstage is de meer traditionele vorm van de stage: u past de door u verworven kennis en inzichten toe in een daartoe geëigende arbeidssituatie en maakt zo (misschien voor het eerst) kennis met organisaties in het werkveld van de psycholoog. De stage met inbreng van werkervaring is een stagevorm voor studenten die al werken in een psychologische setting.

Uitgebreide informatie over inhoud, vorm en doelstellingen van de verschillende vormen van de stage vindt u in de stagehandleiding op het Stageweb van de opleiding. Deze cursus maakt deel uit van het cursuspakket van de Open Universiteit voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). Let op: dan dient u de diagnostiekstage afgerond te hebben.

Ingangseisen Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie. Wie een interventiestage wil doen, dient de cursus Gezondheidspsychologische interventies te hebben afgerond. Wie een diagnostiekstage wil doen, dient de cursussen Klinische gespreksvoering (uit de bacheloropleiding) en Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie te hebben afgerond. www.ou.nl/studieaanbod/PM0106

masteropleiding

39

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie gezondheidspsychologie



Ingangseisen Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie. Als u wilt inschrijven voor deze cursus, dient u de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan te hebben afgerond. www.ou.nl/studieaanbod/PM9706

40

Master Psychology

variant Klinische psychologie

Klinische psychologie 3: de ambulante praktijk

Psychopathologie bij kinderen en adolescenten


De ambulante geestelijke gezondheidszorg heeft haar eigen doelgroepen en vraagt deels om haar eigen (therapeutische) technieken. Als klinisch georiënteerd psycholoog is het van belang hiermee nader kennis te maken. In de bacheloropleiding van Psychologie hebt u dit al gedeeltelijk in theorie gedaan. In Klinische psychologie 3 ligt de nadruk vooral op de praktijk en op het verkrijgen van enkele relevante therapeutische vaardigheden. In Klinische Psychologie 3 wordt aandacht besteed aan angststoornissen en stemmingsstoornissen. Bij de behandelingen ligt de nadruk op cognitieve (gedrags)therapie en interpersoonlijke psychotherapie. De keuze van deze onderwerpen is gebaseerd op een combinatie van de mate van voorkomen in de ambulante geestelijke gezondheidszorg en de wetenschappelijke onderbouwing van de behandeling(stechnieken).


In deze cursus staat psychopathologie bij kinderen en adolescenten centraal. Veel voorkomende psychische stoornissen bij kinderen en adolescenten komen aan de orde. Daarbij wordt niet alleen dieper ingegaan op het klinisch beeld en de diagnostische criteria van de verschillende stoornissen, maar komen ook de epidemiologie, co-morbiditeit en etiologie van de betreffende stoornissen aan bod. Tot slot wordt ook uitgebreid stil gestaan bij het diagnostische proces en de behandeling van deze psychische stoornissen.


In Klinische Psychologie 3 wordt de mogelijkheid geboden om u verder te verdiepen in de klinische praktijk. Klinische Psychologie 3 kan dienen als voorbereiding op een therapeutische praktijkstage alwaar u onder supervisie het een en ander echt in praktijk kunt brengen. We benadrukken dat Klinische Psychologie 3 niet de pretentie heeft u te scholen in het zelfstandig uitvoeren van psychotherapie. Daarvoor is een uitgebreide postdoctorale opleiding noodzakelijk.


masteropleiding

41

Psychodiagnostie in de klinische psychologie

E-mental health-interventies


In de cursus maakt u kennis met een aantal veel gebruikte Nederlandstalige tests. U leert inschatten bij welke vragen en welke cliënten de tests gebruikt kunnen worden, u neemt tests af bij medestudenten (en zij bij u), en u leert kritisch kijken naar de betrouwbaarheid en de betekenis van de uitkomsten. Ten slotte leert u deze uitkomsten op een verantwoorde wijze te interpreteren en terug te vertalen naar de cliënt. Deze cursus maakt deel uit van het cursuspakket van de Open Universiteit voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP).

Ingangseisen Inschrijven is alleen mogelijk voor studenten van de masteropleiding Psychologie begeleid, variant klinische psychologie aan de OU en psychologen die, na een verkregen toelatingsbeschikking, een speciaal traject volgen voor het wegwerken van deficiënties voor de BAPD of LOGO verklaring. www.ou.nl/studieaanbod/PM0202


Nu ICT en internet steeds meer verweven zijn met ons dagelijkse leven, maken zorgaanbieders in toenemende mate gebruik van e-mental health toepassingen. Geprotocolleerde behandelingen worden via het internet aangeboden en een groeiend aantal psychologische interventies is beschikbaar in de vorm van smartphoneapplicaties. Daarnaast worden sociale media als Facebook en Twitter steeds vaker ingezet om cliënten aan te trekken. E-mental health-toepassingen zijn zeer divers en groeien snel in aantal en populariteit. Deze cursus gaat in op de betekenis van e-mental health voor de klinische praktijk. De inzet van e-mental healthtoepassingen op het gebied van psychotherapie, psychodiagnostiek en onderzoek wordt hierbij behandeld. Daarbij komen ook ethische kwesties en wetgeving aan bod. Therapeutische benaderingswijzen van online behandeling passeren de revue. Daarnaast richt de cursus zich op online communicatie en de aard van de therapeutische relatie bij online behandeling. Ten slotte gaat er aandacht uit naar verschillende toepassingsgebieden voor de online praktijk, zoals virtual reality behandeling en smartphone interventies. De uitwerking van de opdrachten doet u deels individueel en deels begeleid door vakinhoudelijk docenten (uw eerste scriptiebegeleider). Communicatie verloopt grotendeels via e-mail.


42


Stage klinische psychologie


De cursus Onderzoekspracticum scriptieplan biedt een brede methodologische basis voor het ontwerpen van een onderzoek, als eerste stap van het empirisch afstudeeronderzoek. In deze cursus leert u aan de hand van verschillende opdrachten aan welke methodologische eisen een empirisch onderzoek en een scriptieplan moeten voldoen. Hierbij komen ook de ethische en juridische kanten van het doen van onderzoek aan bod. Vervolgens gaat u voor uw eigen scriptieonderwerp op systematische wijze wetenschappelijke literatuur bestuderen, een conceptueel model opstellen, doelstellingen en vraagstellingen formuleren, een onderzoeksdesign kiezen, de meetinstrumenten en manier van steekproeftrekking vaststellen, de procedure uitwerken en een analyseplan maken. Aan het einde van de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan beschikt u over een volledig plan avoor de uitvoering van uw onderzoek. Het goed afronden van deze cursus vormt een vereiste om aan uw afstudeerscriptie te mogen beginnen. De uitwerking van de opdrachten doet u deels individueel en deels begeleid door vakinhoudelijk docenten (uw eerste scriptiebegeleider). Communicatie verloopt grotendeels via e-mail.



De stage is vooral een leersituatie en verschilt in die zin van een volwaardige beroepsuitoefening. Stagewerkzaamheden zijn tijdelijk en vinden plaats onder supervisie van een academisch gekwalificeerde psycholoog. Voorwaarde is dat in de stage kennis en vaardigheden die in de opleiding onderricht zijn, op een theoretisch en praktisch verantwoorde wijze worden toegepast. Er zijn verschillende stagevormen mogelijk zoals een interventiestage, een diagnostiekstage en een onderzoeksstage. Daarnaast kennen we de praktijkstage en de stage met inbreng van werkervaring. In een interventiestage levert u een substantiële bijdrage aan de ontwikkeling en/of uitvoering van een interventie die in de organisatie waar u stage loopt toegepast wordt. De ontwikkeling van interventieprogramma’s gebeurt in samenspraak met de stagebiedende instantie. In de diagnostiekstage leert u psychodiagnostische methoden zoals deze aan de orde komen in de cursus Psychodiagnostiek in de klinische psychologie (gespreksvaardigheden, tests en interviews), toe te passen. Een onderzoeksstage biedt u de gelegenheid een onderzoek uit te voeren met een empirische component. Dit kan zowel bij een externe stagebiedende organisatie als onder de begeleiding van een OU docent zonder dat u aan een externe organisatie verbonden bent. Het onderzoek kan een voorbereiding op de scriptie zijn, maar kan ook op zichzelf staan. De onderzoeksstage kan een alternatief zijn voor die studenten die door hun beroep al zeer vertrouwd zijn met organisaties in het werkveld. Het is ook een alternatief voor hen die door specifieke omstandigheden niet in staat zijn enkele dagdelen per week in een stagebiedende organisatie aanwezig te zijn. De praktijkstage is de meer traditionele vorm van de stage: u past de door u verworven kennis en inzichten toe in een daartoe geëigende arbeidssituatie en maakt zo (misschien voor het eerst) kennis met organisaties in het werkveld van de psycholoog. De stage met inbreng van werkervaring is een stagevorm voor studenten die al werken in een psychologische setting.

masteropleiding

43

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie klinisch psychologie

Uitgebreide informatie over inhoud, vorm en doelstellingen van de stage vindt u in de stagehandleiding op het Stageweb van de opleiding psychologie (alleen toegankelijk voor studenten die ingeschreven staan voor een cursus van de opleiding Psychologie). Deze cursus maakt deel uit van het cursuspakket van de Open Universiteit voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). Let op: dan dient u de diagnostiekstage afgerond te hebben.

Ingangseisen Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie. Voor een diagnostiekstage dient u de cursussen Klinische gespreksvoering (uit de bacheloropleiding) en Psychodiagnostiek in de klinische psychologie te hebben afgerond. Wij raden aan de cursus Klinische psychologie 3: de ambulante praktijk te hebben bestudeerd.


De scriptiefase wordt voorafgegaan door de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan. In deze voorafgaande cursus heeft u de doelstellingen en onderzoeksvraagstellingen voor het onderzoek opgesteld. Daarnaast is er een gedegen onderzoeksontwerp gemaakt van het scriptieonderzoek dat u wilt gaan uitvoeren. Tijdens de scriptiefase gaat u dit scriptieplan daadwerkelijk uitvoeren en gaat u hierover wetenschappelijk verslag doen. Meer specifiek gaat u tijdens de scriptiefase de volgende taken uitvoeren: • de eerder gedane literatuurverkenning en theoretische onderbouwing verder uitwerken; • het zoeken van een geschikt meetinstrument of het zelf ontwikkelen van een meetinstrument; • het verzamelen en invoeren van uw onderzoeksgegevens; • het analyseren en interpreteren van de door u gevonden onderzoeksdata; • het schrijven en presenteren van de verschillende fasen van uw wetenschappelijk onderzoek in een scriptie.

www.ou.nl/studieaanbod/PM0206 De benodigde ondersteunende materialen die u nodig hebt bij het uitvoeren van de scriptie (scriptiehandleiding) kunt u downloaden via de scriptiepagina van de opleiding psychologie. Na positieve afronding van uw scriptieplan of tijdens het uitvoeren van het scriptieonderzoek zult u eenmaal een mondelinge presentatie moeten geven over uw scriptieonderzoek. Dit gebeurt tijdens de landelijke scriptiedag. Deze presentatie kan gaan over uw scriptieplan, maar ook over de resultaten van uw onderzoek. U bent zelf vrij om te kiezen over welke fase van uw scriptieonderzoek u wilt presenteren.


44

Master Psychology

variant Levenslooppsycholgie

Levenslooppsychologie

Coaching: een psychologisch perspectief



Ingangseisen

Coaching is een vaak gebruikte term voor diverse vormen van professionele begeleiding. Een coach werkt per definitie met mensen. Psychologische kennis is daarom onontbeerlijk in de coachingspraktijk om de cliënt op een effectieve en wetenschappelijk onderbouwde manier verder te helpen. In deze cursus wordt coaching dan ook vanuit het perspectief van de psychologische wetenschap benaderd. De cursus bestaat uit vier thema’s. In het eerste wordt ingegaan op het vakgebied van coaching, alsook op de ethische beroepscode. De coach die ethisch verantwoord werkt, houdt zijn of haar professionele deskundigheid in stand en houdt de recente ontwikkelingen in wetenschappelijk onderzoek bij. Naast een bespreking van het wetenschappelijk onderzoek naar coaching wordt in dit thema ingegaan op de positieve psychologie. De positieve psychologie bestudeert het optimale functioneren van het individu en richt zich op wat ons leidt naar geluk, vervulling en groei. Door wetenschappelijke kennis te gebruiken over menselijk geluk, positieve emoties, persoonlijke groei en kracht wordt coaching evidence-based. Evidence-based werken in coaching betekent ook dat er gebruikgemaakt wordt van de reeds bestaande kennis uit de klinische psychologie. Psychotherapie biedt immers een scala aan mogelijke concepten en technieken die ook bij het coachen gebruikt kunnen worden. In thema 2 wordt daarom een aantal psychotherapeutische concepten besproken en met behulp van praktijkgerichte oefeningen toegelicht en gespiegeld aan de positieve psychologie. Echter, coachen is meer dan het louter toepassen van een bepaalde methode of technieken. Het gaat voor een belangrijk deel om de kwaliteit van de coach-coacheerelatie. In thema 3 wordt op deze relatie ingegaan. Zo komen er diverse gesprekstechnieken die de kwaliteit van de coachcoacheerelatie bevorderen, uitgebreid aan bod. Ieder gesprek kent een bepaalde structuur met een duidelijk begin en einde. Ook het stellen van effectieve doelen is een belangrijk element binnen een gestructureerde coachingssessie. In thema 4 worden verschillende mogelijkheden om het coachingsgesprek te structureren aangereikt en worden de kenmerken van effectieve doelen besproken.

Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie.

Ingangseisen

www.ou.nl/studieaanbod/PM1102

Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie.

De ontwikkeling van de mens wordt traditioneel binnen een biologisch kader bestudeerd, hierbij de nadruk leggend op de biologische rijping vanaf de geboorte tot aan de adolescentie. Deze biologische benadering is echter te eenzijdig om inzicht te krijgen in de unieke complexiteit van het individu. Immers, sociale, culturele en historische invloeden spelen een net zo grote rol in onze ontwikkeling als biologische factoren. Bovendien stagneert onze ontwikkeling niet wanneer we de volwassenheid bereiken. Iedere levensfase kent nieuwe kansen en uitdagingen die mede koersbepalend zijn voor de verdere ontwikkeling. Hierbij ontwikkelen we ons in verschillende richtingen waarbij de uiteindelijke richting zich slechts binnen zeer brede grenzen laat voorspellen door de vroege (biologische) ontwikkeling. Om als psycholoog inzicht te krijgen in het unieke levenspad van het individu dient men over actuele wetenschappelijke kennis van de menselijke levensloop te beschikken en te begrijpen welke biologische, sociale, culturele en historische invloeden iemand maken tot wie hij is. In de cursus worden per levensfase, beginnend bij de jongvolwassenheid, de belangrijkste ontwikkelingsterreinen (fysiek, cognitief, persoonlijk en sociaal) behandeld. Hierbij worden vanuit het levensloopperspectief inhoudelijke klemtonen gelegd waarbij theorie, onderzoek en praktijk op een toegankelijke manier geïntegreerd worden. Op deze manier verschaft de cursus een uniek beeld van de menselijke ontwikkeling vanaf de jongvolwassenheid tot aan de dood. De cursus is relevant voor psychologen die werkzaam zijn in de eerstelijnshulpverlening, in een algemeen ziekenhuis, maar ook in andere (zorg)instellingen zoals verpleeghuizen of kinderdagverblijven. Daarnaast is de cursus ontwikkeld met in het achterhoofd de functies van schoolpsycholoog en beleidsmedewerker of adviseur. Ook voor (toekomstige) coaches, mentoren, vertrouwenspersonen, loopbaanbegeleiders, echtscheidingsbemiddelaren en jeugdwerkers biedt deze cursus aanknopingspunten.

www.ou.nl/studieaanbod/PM1302

masteropleiding

45

Psychodiagnostie in de levenslooppsychologie

Positieve psychologie


In de cursus maakt u kennis met een aantal veel gebruikte Nederlandse tests. U leert inschatten bij welke vragen en welke cliënten de tests gebruikt kunnen worden, u neemt tests af bij medestudenten (en zij bij u), en u leert kritisch kijken naar de betrouwbaarheid en de betekenis van de uitkomsten. Ten slotte leert u deze uitkomsten op een verantwoorde wijze te interpreteren en terug te vertalen naar de cliënt. Deze cursus maakt deel uit van het cursuspakket van de Open Universiteit voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP).

Ingangseisen Inschrijven is alleen mogelijk voor studenten van de masteropleiding Psychologie begeleid, variant klinische psychologie aan de OU en psychologen die, na een verkregen toelatingsbeschikking, een speciaal traject volgen voor het wegwerken van deficiënties voor de BAPD of LOGO verklaring. www.ou.nl/studieaanbod/PM0302

46


De positieve psychologie is een relatief jonge, maar snelgroeiende stroming in de psychologie, die zich primair richt op het bevorderen van de mogelijkheden van de mens om een plezierig, zinvol en betrokken leven te leiden. Positieve psychologie gaat echter niet alleen over je goed voelen en floreren, maar ook over het omgaan met tegenslagen en wanhoop. Binnen deze cursus leert u wat de uitgangspunten van de positieve psychologie zijn en bestudeert u de meest actuele en invloedrijke theorieën, evenals recente wetenschappelijke studies binnen het vakgebied. U leert daarnaast hoe u competenties voor optimaal functioneren bij uzelf en anderen kunt herkennen en bevorderen, en hoe de opgedane kennis en vaardigheden kunnen worden vertaald naar de beroepspraktijk.



Stage levenslooppsychologie


De cursus Onderzoekspracticum scriptieplan biedt een brede methodologische basis voor het ontwerpen van een onderzoek, als eerste stap van het empirisch afstudeeronderzoek. In deze cursus leert u aan de hand van verschillende opdrachten aan welke methodologische eisen een empirisch onderzoek en een scriptieplan moeten voldoen. Hierbij komen ook de ethische en juridische kanten van het doen van onderzoek aan bod. Vervolgens gaat u voor uw eigen scriptieonderwerp op systematische wijze wetenschappelijke literatuur bestuderen, een conceptueel model opstellen, doelstellingen en vraagstellingen formuleren, een onderzoeksdesign kiezen, de meetinstrumenten en manier van steekproeftrekking vaststellen, de procedure uitwerken en een analyseplan maken. Aan het einde van de cursus Onderzoekspracticum scriptieplan beschikt u over een volledig plan voor de uitvoering van uw onderzoek. Het goed afronden van deze cursus vormt een vereiste om aan uw afstudeerscriptie te mogen beginnen. De uitwerking van de opdrachten doet u deels individueel en deels begeleid door vakinhoudelijk docenten (uw eerste scriptiebegeleider). Communicatie verloopt grotendeels via e-mail.



De stage is vooral een leersituatie en verschilt in die zin van een volwaardige beroepsuitoefening. Stagewerkzaamheden zijn tijdelijk en vinden plaats onder supervisie van een academisch gekwalificeerde psycholoog. Voorwaarde is dat in de stage kennis en vaardigheden die in de opleiding onderricht zijn, op een theoretisch en praktisch verantwoorde wijze worden toegepast. Er zijn verschillende stagevormen mogelijk zoals een interventiestage, een diagnostiekstage en een onderzoeksstage. Daarnaast kennen we de praktijkstage en de stage met inbreng van werkervaring. In een interventiestage levert u een substantiële bijdrage aan de ontwikkeling en/of uitvoering van een interventie die in de organisatie waar u stage loopt toegepast wordt. De ontwikkeling van interventieprogramma’s gebeurt in samenspraak met de stagebiedende instantie. In de diagnostiekstage leert u psychodiagnostische methoden zoals deze aan de orde komen in de cursus Psychodiagnostiek in de klinische psychologie (gespreksvaardigheden, tests en interviews), toe te passen. Een onderzoeksstage biedt u de gelegenheid een onderzoek uit te voeren met een empirische component. Dit kan zowel bij een externe stagebiedende organisatie als onder de begeleiding van een OU docent zonder dat u aan een externe organisatie verbonden bent. Het onderzoek kan een voorbereiding op de scriptie zijn, maar kan ook op zichzelf staan. De onderzoeksstage kan een alternatief zijn voor die studenten die door hun beroep al zeer vertrouwd zijn met organisaties in het werkveld. Het is ook een alternatief voor hen die door specifieke omstandigheden niet in staat zijn enkele dagdelen per week in een stagebiedende organisatie aanwezig te zijn. De praktijkstage is de meer traditionele vorm van de stage: u past de door u verworven kennis en inzichten toe in een daartoe geëigende arbeidssituatie en maakt zo (misschien voor het eerst) kennis met organisaties in het werkveld van de psycholoog. De stage met inbreng van werkervaring is een stagevorm voor studenten die al werken in een psychologische setting.

masteropleiding

47

Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie levenslooppsychologie

Uitgebreide informatie over inhoud, vorm en doelstellingen van de stage vindt u in de stagehandleiding op het Stageweb van de opleiding psychologie (alleen toegankelijk voor studenten die ingeschreven staan voor een cursus van de opleiding Psychologie). Deze cursus maakt deel uit van het cursuspakket van de Open Universiteit voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). Let op: dan dient u de diagnostiekstage afgerond te hebben.

Ingangseisen Deze cursus is alleen voor studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychologie. Wie een diagnostiekstage wil doen, dient de cursussen Klinische gespreksvoering en Psychodiagnostiek in de levenslooppsychologie te hebben afgerond. www.ou.nl/studieaanbod/PM0306




48

Uitvoeringsregeling bij de Onder wijs- en examenregeling 2015-2016 WO masteropleiding Psychologie De uitvoeringsregeling treedt in werking per 1 september 2015 en heeft een zelfde werkingsduur als de Onderwijsen examenregeling (OER) 2015-2016 voor de wo-masteropleiding Psychologie met de varianten Arbeids- en organisatiepsychologie, Gezondheidspsychologie, Klinische psychologie en Levenslooppsychologie.

A.

Toelating tot de wo-masteropleiding Psychologie

Een afgeronde wo-bachelor of science opleiding Psychologie van de Open Universiteit biedt, zonder dat nadere eisen gelden, toelating tot de door de student gewenste variant van deze masteropleiding. In alle andere gevallen beslist de Commissie voor de Examens of, en zo ja onder welke voorwaarden, een student tot deze masteropleiding kan worden toegelaten. Dit kan eventueel met de vaststelling van een schakelprogramma. In beginsel bedraagt de omvang van een schakelprogramma voor studenten minimaal 1 module en maximaal 14 modulen. Een te volgen schakelprogramma moet volledig zijn afgerond voordat een student kan worden toegelaten tot deze masteroplelding. Voorwaardelijke toelating Studenten die qua tijd aansluitingsproblemen ondervinden, zowel vanuit de bacheloropleiding naar de masteropleiding als vanuit een schakelprogramma naar de masteropleiding komen in aanmerking voor een voorwaardelijke toelating tot de masteropleiding. Binnen vier weken na de start van het betreffende masterkwartiel dient het cijfer (6 of hoger) of de beoordeling (voldoende of onvoldoende) van het afsluitende tentamen of de bachelorscriptie, of het cijfer (6 of hoger) of de beoordeling (voldoende of onvoldoende) van het laatste tentamen van het schakelprogramma te zijn verwerkt in de administratie. Indien van toepassing geldt de compensatorische regeling (zie hiervoor artikel 25 van de Nadere regels inrichting tentamen en examen). Van master (uitlopende programmering) naar master Het College van bestuur heeft de volgende uitgangspunten voor inpassing van studenten van de master (uitlopende programmering) naar de master vastgesteld. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)

Inpassen geschiedt door de student op vrijwillige basis; de OU spant zich maximaal in om studenten in te passen. Aan het feit dat de OU de mogelijkheid tot inpassing biedt, kan een student geen rechten ontlenen Er worden geen studiepunten cadeau gegeven (4,3 studiepunten is géén 5 studiepunten). In de uitlopende masterprogrammering behaalde studiepunten worden zoveel mogelijk gegarandeerd. Indien een student alleen nog de masterscriptie hoeft af te ronden, wordt niet ingepast. Elk verzoek tot inpassing vereist persoonlijk contact tussen de student en iemand namens de opleiding die inzicht heeft in het programma en de inpassingsmogelijkheden. Het resultaat van het contact met de student is een inpassingsvoorstel, dat het (voorlopig) resterend studiepad van de student bevat. Dit inpassingsvoorstel dient door de Commissie voor de examens te worden goedgekeurd, waarna het definitieve inpassingsvoorstel de vorm van een inpassingsbeschikking heeft. Het streven is om verzoeken tot inpassing zo spoedig mogelijk te beoordelen en de student over het resultaat daar van te informeren. Dat hoeft niet te betekenen dat op het moment van informeren ook al de beschikking is verstrekt en dat dit administratief in de systemen van de OU is verwerkt.

Als een student wil overstappen van de wo-masteropleiding Psychology (uitlopende programmering) naar de wo-masteropleiding Psychology kan er een tekort of een overschot aan behaalde studiepunten ontstaan. Bij een tekort: Een student moet het tekort aan studiepunten tussen 4,3 en 5,0 ec, respectievelijk tussen 8,6 en 10 ec aanvullen met een extra opdracht: De cursussen PM000Y Open module 0,7 EC of PM000Z Open module 1,4 EC moeten in dat geval gekocht worden.

49

Bij een overschot: Een overschot aan studiepunten kan ontstaan als de stage en/of de scriptie van 17,2 ec wordt omgezet naar 15 ec. Het overschot van 2,2 ec of 4,4 ec dat ontstaat bij de inpassing van de stage en/of de scriptie wordt individueel en per student opgelost.

B.

Overgangsmaatregelen op cursus- respectievelijk opleidingsniveau

Niet van toepassing

C.

Bepalingen ten aanzien van cursusdeelname

Voor alle cursussen in de vier mastervarianten is de algemene ingangseis dat de student is toegelaten tot de masteropleiding Psychology. Psychodiagnostiek Voor de cursussen Psychodiagnostiek in de vier mastervarianten is de algemene ingangseis dat de student is toegelaten tot de masteropleiding Psychology. Per cursus gelden bovendien aanvullende ingangseisen: Psychodiagnostiek in de arbeidsen organisatiepsychologie (PM0002) De student dient naast de algemene ingangseis tenminste 3 modulen afgerond te hebben van de volgende reeks cursussen: S28211 Organisatiepsychologie S29211 Personeelsmanagement S06231 Ergonomie (per 1-9-2014 uit het aanbod) S07231 Arbeidspsychologie en –sociologie (sinds 1-9-2013 uit het aanbod) S22321 Leren en trainen in organisaties (per 1-09-2015 uit het aanbod) S28321 Inleiding in conflicthantering en mediation Psychodiagnostiek in de gezondheidspsychologie (PM0102) De student dient naast de algemene ingangseis tenminste 3 modulen afgerond te hebben van de volgende reeks cursussen: S47311 Adolescentie: een klinische en gezondheidspsychologische benadering S32331 Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie S36311 Gezondheidsgedrag: interactie tussen individu en omgeving S28321 Inleiding in conflicthantering en mediation S06231 Ergonomie (per 1-9-2014 uit het aanbod) S33331 Seksuologie S26311 eHealth: een gezondheidspsychologisch perspectief N24211 Voeding en gezondheid Psychodiagnostiek in de klinische psychologie (PM0202) De student dient naast de algemene ingangseis tenminste 2 modulen afgerond te hebben van de volgende reeks cursussen: S32331 Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie S33331 Seksuologie S47311 Adolescentie: een klinische en gezondheidspsychologische benadering S45311 en S45321 Psychogerontologie Psychodiagnostiek in de levenslooppsychologie (PM0302) De student dient naast de algemene ingangseis de volgende 3 modulen afgerond te hebben: S10131 Ontwikkelingspsychologie: het begin van de levensloop S32331 Klinische psychologie 2: diagnostiek en therapie S47311 Adolescentie: een klinische en gezondheidspsychologische benadering S45311 of S45321 Psychogerontologie

50

Stage Voor alle mastervarianten is de algemene ingangseis voor de stage dat de student is toegelaten tot de masteropleiding Psychology. Daarnaast gelden voor onderstaande stagevormen aanvullende eisen: 1. Diagnostiekstage: de cursus Psychodiagnostiek (PM0002, PM0102, PM0202 of PM0302) en de cursus Klinische gespreksvoering (S61321) moeten afgerond zijn 2. Interventiestage - variant Arbeids- en organisatiepsychologie: de cursus Psychologie van organisatieverandering (PM0402) moet afgerond zijn - variant Gezondheidspsychologie: de cursus Gezondheidspsychologische interventies (PM0004) moet afgerond zijn. Onderzoekspracticum scriptieplan Om in te kunnen schrijven moet de student zijn toegelaten tot de masteropleiding Psychology. Empirisch afstudeeronderzoek: scriptie Om in te kunnen schrijven moet de cursus Onderzoekspracticum Scriptieplan (PM9504) met een voldoende zijn afgerond.

E

Inbreng mastercursussen en individuele regelingen

Niet van toepassing

F

Bepalingen ten aanzien van aanschuifonderwijs

Niet van toepassing

G

Compensatorische regeling

Conform artikel 25 van de Nadere regels inrichting tentamens en examens is inbreng van een 5 niet toegestaan, noch in de masteropleiding, noch in een schakelprogramma.

H

Geldigheidsduur tentamens

De geldigheidsduur van de tentamens van de wo-masteropleiding Psychology bedoeld in art 10 van de OER 2015-2016 voor de wo-masteropleiding Psychology is onbeperkt. Getuigschriften en diploma’s die afgegeven zijn vóór 2000 geven niet automatisch recht op toelating tot de master.

I

Hardheidsclausule

Voor zover er zich onverhoopt gevallen mochten voordoen, waarin de uitvoeringsregeling niet voorziet, wordt verwezen naar het bepaalde in artikel 31 van de OER 2015-2016 voor de wo-masteropleiding Psychology.

51

Procedures en regelgeving OER en Uitvoeringsregelingen In de Onderwijs- en examenregeling (OER) staat het onderwijsprogramma en de rechten en plichten van de student beschreven. Onderdeel van de OER zijn de Uitvoeringsregelingen waarin voor elke opleiding specifieke bepalingen zijn opgenomen. Deze regelingen kunt u downloaden van de website of de faculteitstab in uw elektronische leeromgeving. www.ou.nl/documenten

Getuigschriften De Open Universiteit verstrekt de volgende getuigschriften: een propedeuse-, een wo-bachelor- en een wo-mastergetuigschrift. Daarnaast geeft de OU dossierverklaringen af. www.ou.nl/getuigschrift

Compensatorische regeling Studenten die een propedeuse-, of bachelorgetuigschrift aanvragen kunnen gebruik maken van een compensatorische regeling. De algemene regeling is vastgelegd in art 20a van de Nadere regels inrichting tentamen en examen 2015-2016. www.ou.nl/tentamen

Beroepsprocedure Bij het College van beroep voor de examens kan binnen zes weken (administratief ) beroep worden ingesteld tegen o.a. beslissingen van de Commissie voor de examens of een examinator. Voorbeelden van een beslissing zijn: een individuele tentamenuitslag, een vrijstellingsbeslissing of een toelatingsbeslissing tot een wo-masteropleiding.

Bezwaarprocedure Bezwaar kan gemaakt worden tegen een besluit, genomen door of namens het College van bestuur, waartegen geen (administratief ) beroep mogelijk is. Deze besluiten kunnen betrekking hebben op bijvoorbeeld: de inschrijving, het cursusgeld

Klachtencommissie Voor klachten, waarvoor u geen beroep of bezwaar kunt aantekenen, bijvoorbeeld over de dienstverlening of de wijze waarop u bent behandeld, kunt u terecht bij de Klachtencommissie. Meld uw klacht eerst bij Service en informatie. Wordt uw klacht daar niet naar tevredenheid verholpen, dan kunt u schriftelijk een formele klacht indienen. Uitgebreide informatie rondom de Nadere regels inrichting tentamen, Beroep, Bezwaar en Klachten kunt u vinden op de website. Ook staan daar benodigde formulieren voor download. www.ou.nl/procedures

Vertrouwenspersonen ongewenste omgangsvormen De Open Universiteit heeft vertrouwenspersonen aangesteld die kennis hebben van de organisatie en de problemen die zich daarin kunnen voordoen. Als u hulp nodig heeft bij het oplossen van een probleem van ongewenst gedrag tijdens de studie kunt u contact opnemen met een van de vertrouwenspersonen via E [email protected], of kijk op onze website voor meer informatie. www.ou.nl/vertrouwenspersonen Alle bovenstaande informatie is ook verkrijgbaar in de studiecentra of telefonisch aan te vragen bij de afdeling Service en informatie, T +31 (0)45 - 576 2888.

52

Ser vice en informatie Hebt u vragen over uw studie of wilt u informatie over het dichtstbijzijnde studiecentrum? Neem dan contact op met een van onze medewerkers of kijk op de website voor onze bereikbaarheid. T +31 (0)45 - 576 2888 www.ou.nl/directcontact www.ou.nl/studiecentra

Colofon Open Universiteit Redactie Faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen Gemeenschappelijke Service Organisatie Ontwerp en fotografie decaan Team Visuele Communicatie Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen - NL Postbus 2960, 6401 DL Heerlen - NL Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Juni 2015

53

De studierichtingen van de Open Universiteit

cultuurwetenschappen

managementwetenschappen

natuurwetenschappen

onderwijswetenschappen

rechtsgeleerdheid

informatica

Psychologie bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen postadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, T +31 (0)45 - 576 2888 www.ou.nl/psychologie

STUDIEGIDS psychologie. master. Open Universiteit

Recommend Documents