STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE NIVEAUS VAN DE MINIMUMEISEN INZAKE ENERGIEPRESTATIES VAN GERENOVEERDE BESTAANDE RESIDENTIËLE GEBOUWEN

STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE NIVEAUS VAN DE MINIMUMEISEN INZAKE ENERGIEPRESTATIES VAN GERENOVEERDE BESTAANDE RESIDENTIËLE GEBOUWEN Jeroen Van der Veken Jan Creylman Toon Lenaerts KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE)

Voorstelling resultaten VEA-studie 23-09-14

OVERZICHT • Methodiek • Randvoorwaarden/aannames • Resultaten • Conclusies

2

Eindvergadering VEA 07/06/2013

REFERENTIEWONINGEN • Vrijstaande woning − Architecturale woning − Fermette

• Halfopen woning • Rijwoning − Arbeiderswoning − Herenhuis

• Appartementen − Dak-zijkant − Onderaan-midden − Midden-midden

3

Methodiek

RIJWONING 1: ARBEIDERSWONING

4

Referentiegebouwen

RIJWONING 1: ARBEIDERSWONING

5

Referentiegebouwen

RIJWONING 2: HERENHUIS

6

Referentiegebouwen

RIJWONING 2: HERENHUIS

7

Referentiegebouwen

HALFOPEN WONING

8

Referentiegebouwen

HALFOPEN WONING

9

Referentiegebouwen

VRIJSTAANDE WONING 1: ARCHITECTURALE WONING

10

Referentiegebouwen

VRIJSTAANDE WONING 1: ARCHITECTURALE WONING

11

Referentiegebouwen

VRIJSTAANDE WONING 2: FERMETTE

12

Referentiegebouwen

VRIJSTAANDE WONING 2: FERMETTE

13

Referentiegebouwen

APPARTEMENT

14

Referentiegebouwen

EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN Arbeiderswoning

Herenhuis

Halfopen woning

Bouwjaar

1970

1920

1950

BV

425

631

548

Bruto vloeropp

133

210

187

Compactheid

1,99

2,47

1,63

K-peil

94

141

141

E-peil

208

209

237

Ongeïsoleerd (1,9 W/m²K)


Ongeïsoleerde volle muur (2,2 W/m²K)

Ongeïsoleerde spouwmuur (1,7W/m²K)



Dak Gevel Vloer

Geïsoleerd, 4 cm dakisolatie tussen kepers (0,85 W/m²K) Geventileerde spouwmuur, 3 cm spouwisolatie (0,85 W/m²K) Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K)

Dubbel glas, meerkamer Enkel glas, houten raamprofiel Enkel glas, houten raamprofiel raamprofiel (Uw = 3,5 W/m²K) (Uw = 5 W/m²K) (Uw = 5 W/m²K) Centrale verwarming, gasketel Verwarming Plaatselijke gaskachel (h = 0,75) Plaatselijke gaskachel (h = 0,75) (h = 0,72) Combiketel op gas met Individuele doorstroom Warm tapwater Elektrisch met opslag opslagvat gasgeiser

Venster

15

Referentiegebouwen

EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN Architecturale woning

Fermette

1970

1985

659

581

206

197

Compactheid

0,97

1,3

K-peil

137

85

E-peil

256

169

Bouwjaar Beschermd volume Bruto vloeroppervlak

Dak

Geïsoleerd, 4 cm (0,85 W/m²K)

Geïsoleerd, 6 cm tussen kepers (0,60 W/m²K) Geventileerde spouwmuur, 6 cm spouwisolatie (0,60 W/m²K)

Gevel

Ongeïsoleerde spouwmuur (1,7 W/m²K)

Vloer


Isolerende chape (0,75 W/m²K)

Dubbel glas, meerkamer raamprofiel (Uw = 3,5 W/m²K)


Centrale verwarming op stookolie (h = 0,75)

Centrale verwarming op stookolie (h = 0,80)

Elektrisch met opslag

Combiketel op stookolie met opslagvat

Venster Verwarming Warm tapwater

16

Referentiegebouwen

EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN Onderapp (1)

Middenapp (3)

Bovenapp (5)

Topapp (x)

1970

1970

1970

1970

283

292

292

292

Bruto vloeroppervlak

91

97

97

97

Compactheid

2

5,57

1,95

1,57

K-peil

96

96

96

96

E-peil

215

166

217

195

Bouwjaar Beschermd volume

Dak

Geïsoleerd, 4 cm (0,85 W/m²K)

Gevel

Ongeïsoleerde spouwmuur (1,7 W/m²K)

Vloer


Venster


Verwarming

Collectieve centrale verwarming op stookolie (h = 0,70)

Warm tapwater

17

Referentiegebouwen

Individueel elektrisch met opslag

METHODIEK • EPB-berekening • Cfr nieuwbouw • Rekening houden met specifieke problematiek (bv. koudebruggen)

• Financiële berekeningen • Gelijkaardig aan nieuwbouw • Bijkomende afbraakkosten • Aangepaste (plaatsings)kosten voor verbouwing => andere aannemers

• Optimalisatie naar Primair energieverbruik, TAK en investeringskost • Is onderdeel aan vervanging toe of niet ? Verschil tussen methodiek op gebouwschaal en componentschaal

18

Methodiek

METHODIEK : EPB-BEREKENING • Cfr nieuwbouw • Sensitiviteitsanalyse op rebound-gedrag • Volledige energiebesparing • 50% energiebesparing

• Installatiekundige maatregelen (ventilatie, verwarming, SWW, HE) worden gedimensioneerd en toegepast op eerder geselecteerde woningen. • Aanwezig afgiftesysteem kan worden behouden, en levert zelfs lagere regimetemperaturen op bij afnemende warmtevraag

19

Methodiek

MAATREGELEN SCHIL ref

eis nieuw

BBT

U plat dak

1.9

0.5

0.4

0.32

0.27

0.24

0.2

0.16

0.13

0.1

U hellend dak

1.9

0.5

0.4

0.32

0.27

0.24

0.2

0.16

0.13

0.1

U gevel

2.2

1

0.6

0.4

0.27

0.24

0.2

0.16

0.13

0.1

U vloer

0.85

0.6

0.5

0.4

0.35

0.3

0.25

0.2

0.15

0.1

U glas

5

1.6

1.1

1.0

1.1 0.8N

0.8 1.1Z

0.8

0.6

U profielen

5

2.9

2.2

1.8

1.4

0.8

U deuren

4

2.0

1.75

1.5

1.25

1

0.32

1.3

2.2

• Maatregelen worden ook toegepast op 25/50/75/100% van schildelen • Lage toepassingspercentages van ingrijpende renovaties komen in concurrentie met overal toegepaste maatregelen met hogere U-waardes • Gedeeltelijk renov. kan financieel interessanter zijn door lagere plaatsingskosten

20

Methodiek

MAATREGELEN SCHIL kwaliteit bouwknopen

C

B+ # niet-aanvaarde

B

v50

12

7

0.5

3

1

(enkel bij totaalrenova

zonnewinsten g-waarde glas zonnewering

handbediend automatisch

21

Methodiek

0.6

0.6 0.4Z

0.4

0.25

geen

Z

Z-O-W

overal

MAATREGELEN CV-INSTALLATIE Productie gasketel stookolieketel

houtpelletketel WP lucht-water

WP bodem-water WP water-water (flatgebouw) WP lucht-lucht

22

type/dimension. condensatie HR (LT) condensatie

HR SPF 2.5 SPF 3 SPF 4 SPF 5 SPF 5 SPF 5.5 SPF 2.5 SPF 3

regeling

Twater

afgifte

decentraal

variabel

HTrad

decentraal

variabel

decentraal

vast

decentraal

variabel

decentraal

variabel

decentraal

variabel

decentraal

/

lucht

HTrad LTrad

HTrad LTrad VV LTrad VV LTrad VV

compactmodule

SPF 3

centraal

/

lucht

el. weerstand

direct

decentraal

/

convector

Methodiek

MAATREGELEN SWW-INSTALLATIE Productie Gas

opslag

zon

geiser

/

boiler

Elektrisch

boiler

WP (bodem / lucht / binnenlucht)

boiler

/ collector / collector / collector

• Met ook minstens 1 collectief systeem voor verwarming en SWW in de meergezinswoning

23

Methodiek

MAATREGELEN VENTILATIE Systeem

WTW

balans

Bypass

Regeling

mfactor

A (ref)

/

/

/

/

1.5

1

1.5

C

/

/ D

24

onbalans

0.75 0.85

Methodiek

/

balans

/

0.88

1.33 1.17

0.75

1

geen

1

1.5

onvolledig

0.88

volledig

0.75

1.33 1.17 1

MAATREGELEN HERNIEUWBARE ENERGIE •

PV •

•

•

(µ)WKK •

Meergezinswoning (wetgeving?)

•

Gedimensioneerd op 20% van warmtevraag (cfr kantoorgebouwen) of SWW

Afstandsverwarming •

•

25

2.5-7.5 kWp, georiënteerd op meest zuidelijk dakdelen

Grenzen van toepasbaarheid onderzoeken

douchewarmteterugwinning

Methodiek

INVESTERINGSKOSTEN • Materiaal + plaatsing + secundaire kosten van energetische maatregelen • Prijzen worden verzameld bij verschillende aannemers en installateurs m.b.v. Arcadis en Aspen-database • Binnen-, spouw-, buitenisolatie • Modaal tot passief • Verschillende technieken

• Secundaire kosten worden bepaald o.b.v. referentiewoningen en bouwwijze • Oplossen koudebruggen (raamneg, vensterbank, ophangpunten, dakrand…) • Plinten / stopcontacten / verwarming / regenafvoer / mechanische bevestigingen • Vrijwaren binnenhoogte / dakoprand / dakgoot

26

Methodiek

PRIJS BUITENISOLATIE IFV R-WAARDE 0.032 m²K/W W/m²K m primaire kosten totaal €/m² materiaal €/m² plaatsing €/m² Isolatie (l=0.032W/m²K) totaal €/m² materiaal €/m² plaatsing €/m² secundaire kosten Aanpassing kroonlijst 5 €/lm Uitbreken dakgoot 0 €/lm nieuwe dakgoot 0 €/lm waterafvoer 6 €/lm zink tss isolatie en dak 0 €/lm nieuwe deksteen of overkapping 0 €/lm Verlenging dak zonder isolatie (incl pannen) 0 €/m² Verlenging dak met isolatie 0 €/m² doorboring (bv. luchtrooster) 0 €/stuk Supplement kleine ramen (<2m²) 0 €/lm Supplement raam (2-4m²) 25 €/lm Supplement grote ramen (>4m²) 0 €/lm Vensterbank vervangen (blauwe steen) 0 €/lm Geïsoleerde vensterbank 3 €/lm plint blauwe hardsteen 0 €/lm Ophangblok (PUR) (nodig per bevestiging) 0 €/blok Indien zowel isolatie als ramen vervangen 0 €/lm Totaal €/m² Onderhoudskosten %/j Afbraakkosten % levensduur j BUITENISOLATIE

27

lambda-waarde EPS Rmat U dikte Pleister

Methodiek

0.83 1 0.03 70

1.50 0.6 0.05 70

2.33 0.4 0.07 70

2.96 0.32 0.09 70

3.53 0.27 0.11 70

4.00 0.24 0.13 70

4.83 0.2 0.15 70

6.08 0.16 0.19 70

7.52 0.13 0.24 70

9.83 0.1 0.31 70

12.8

17.2

21.6

26.1

30.3

34.7

39.4

44.1

48.8

53.5

0 0 125 30 12.8 10 104 154 100 70 40 32 150 100 110 64 -35 112.40 2 25 90

0 0 125 30 17.0 10 108 158 100 75 45 34 150 100 110 68 -35 119.30 2 25 90

0 0 125 30 22.3 12 112 162 100 80 50 36 150 100 110 72 -35 126.21 2 25 90

50 2.54 130 30 26.3 12 116 166 100 85 55 38 150 100 110 76 -35 138.19 2 25 90

50 2.54 130 30 30.0 12 120 170 100 90 60 40 150 100 110 80 -35 144.87 2 25 90

50 2.54 130 30 32.9 12 124 174 100 95 65 42 175 125 110 84 -35 153.34 2 25 90

75 2.54 140 30 38.3 12 128 178 100 100 70 44 175 125 110 88 -35 163.04 2 25 90

75 2.54 140 30 46.2 14 132 182 100 105 75 46 175 125 110 92 -35 170.23 2 25 90

75 2.54 140 30 55.4 14 136 186 100 110 80 48 200 150 110 96 -35 178.93 2 25 90

75 2.54 150 30 70.1 16 140 190 100 115 85 50 200 150 110 100 -35 186.12 2 25 90

PRIJS BINNENISOLATIE IFV R-WAARDE BINNENISOLATIE

primaire kosten

lambda-waarde PUR Rmat U dikte PUR-platen + gipskarton

afwerking gipskarton

secundaire kosten vervangen stopcontact vervangen lichtschakelaar verplaatsen radiator + leidingen verplaatsen plinten isoleren + afwerken raamneggen 2cm PUR uitbreken houten vloer uitbreken plafond isoleren tussenvloer verwijderen oude gipspleister Totaal Onderhoudskosten Afbraakkosten levensduur (j)

28

Methodiek

0.023 m²K/W W/m²K m totaal €/m² materiaal €/m² plaatsing €/m² totaal €/m² materiaal €/m² plaatsing €/m² 5 €/stuk 3 €/stuk 4 €/stuk 10 €/lm 25 €/lm €/m² €/m² €/m² €/m² €/m² %/j %

0.83 1 0.02 31.5

1.50 0.6 0.03 33.1

2.33 0.4 0.05 35.0

2.96 0.32 0.07 37.3

3.53 0.27 0.08 39.2

4.00 0.24 0.09 44.2

4.83 0.2 0.11 65.8

6.08 0.16 0.14 75.5

7.52 0.13 0.17 84.6

9.83 0.1 0.23 100.0

20.4

20.8

21.2

21.5

21.8

22.0

22.5

23.2

23.9

24.7

38.1 35.1 185 13 43.7 0.27 0.23 1.00 0.71 99.3 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 0.32 0.25 1.09 0.71 101.5 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 0.42 0.27 1.23 0.71 104.0 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 0.57 0.35 1.32 0.71 106.9 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 0.66 0.42 1.38 0.71 109.3 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 0.74 0.47 1.54 0.71 114.9 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 0.90 0.58 2.13 0.71 137.7 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 1.15 0.73 2.65 0.71 149.0 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 1.39 0.89 2.92 0.71 159.6 1 25 90

38.1 35.1 185 13 43.7 1.69 1.08 3.46 0.71 176.8 1 25 90

PRIJS BINNENISOLATIE IFV R-WAARDE

29

Methodiek

PRIJS BUITEN/BINNENISOLATIE IFV R-WAARDE

30

Methodiek

ECONOMISCHE BEREKENINGSWIJZEN Micro m. subs • Incl. BTW en energietaksen

Micro z. subs • Incl. BTW en energietaksen

Macro • Excl. BTW en energietaksen

• Incl. subsidies

• Excl. Subsidies

• Excl. Subsidies

• Terugdraaiteller

• Terugdraaiteller

• injectietarief (±5

• Incl. netvergoeding

• Excl. netvergoeding

cent/kWh) voor nietgedekt deel productie

• Geen CO2-kost

• Geen CO2-kost

• CO2-kost volgens EC

• Discontovoet 1/3/5



bovenop inflatie

bovenop inflatie

bovenop inflatie

31

OPTIMALISATIEVARIANTEN

REFERENTIEWONINGEN • Vrijstaande woning − Architecturale woning − Fermette

• Halfopen woning

jaar

U-schil

K-peil

EPC

1970

1,31

K127

527

mazoutketel

1985

0,86

K75

235

mazoutketel

1950

1,67

K138

371

mazoutkachels

1970

1,34

K100

325

gasketel

1920

2,1

K140

296

gaskachels

1970

1,54

K109

• Rijwoning − Arbeiderswoning − Herenhuis


32

Methodiek

mazoutketel 459 331 238

collectief

MOGELIJKE MAATREGELEN • Vrijstaande woning − Architecturale woning − Fermette

• Halfopen woning

jaar

isolatie

Te herbruiken

1970

Spouw + buiten

Dakbedekking

1985

Buiten

Onderdak HT-radiatoren

1950

Spouw + binnen

1970

Buiten

Plafond HT-radiatoren

1920

Binnen

/

1970

Spouw + buiten

Zoldervloer

• Rijwoning − Arbeiderswoning − Herenhuis


33

Methodiek

Dakbedekking Collectieve CV

RESULTATEN MACRO IFV U-WAARDE GEVELS

34

Resultaten kostenoptimum renovatie

RESULTATEN ARCHITECTURALE WONING

35



TAK restwaarde TAK afbraakkosten TAK onderhoudskosten Investeringskost Jaarlijkse energiekosten TAK energiekosten TAK vervangingskosten TAK subsidies TAK macro TAK CO2-emissiekosten

36


K66 + K66 + WW WP5 gascondensatieketel 12087 8003 356 110 9535 8065 49492 32994 2296 3188 49453 70879 7990 4393 5000 1600 107881 118637 3498 10310



37





38



RESULTATEN APPARTEMENT COLLECTIEF

39


RESULTATEN APPARTEMENT INDIVIDUEEL

41


RESULTATEN RENOVATIES MACRO

43


RESULTATEN FERMETTE

44


RESULTATEN FERMETTE

45


RESULTATEN HERENHUIS

46


RESULTATEN RENOVATIES

Referentie

49

Micro

Micro zs

Macro

3%

3%

3%

Rij 1: Arbeiders

K101 E190

K43 E79

K74 E110

K74 E110

Rij 2: Herenhuis

K139 E207

K36 E63

K36 E32

K36 E63

Halfopen

K138 E230

K52 E90

K52 E61

K52 E76

Vrij 1: Architecturaal

K127 E251

K63 E57

K63 E28

K79 E66

Vrij 2: Fermette

K75 E144

K71 E114

K71 E81

K75 E119

Appartement individueel

K115 E202

K48 E79

K48 E79

K48 E79

Appartement collectief

K115 E202

K59 E78

K67 E84

K67 E64



Referentie

50

Micro

Micro zs

Macro

3%

3%

3%

Rij 1: Arbeiders

K101 E190

K43 E79

K74 E110

K74 E110

Rij 2: Herenhuis

K139 E207

K36 E63

K36 E32

K36 E63

Halfopen

K138 E230

K52 E90

K52 E61

K52 E76


K127 E251

K63 E57

K63 E28

K79 E66

Vrij 2: Fermette

K75 E144

K71 E114

K71 E81

K75 E119


K115 E202

K48 E79

K48 E79

K48 E79


K115 E202

K59 E78

K67 E84

K67 E64



Referentie

51

Micro

Micro zs

Macro

3%

3%

3%

Rij 1: Arbeiders

K101 E190

K43 E79

K74 E110

K74 E110

Rij 2: Herenhuis

K139 E207

K36 E63

K36 E32

K36 E63

Halfopen

K138 E230

K52 E90

K52 E61

K52 E76


K127 E251

K63 E57

K63 E28

K79 E66

Vrij 2: Fermette

K75 E144

K71 E114

K71 E81

K75 E119


K115 E202

K48 E79

K48 E79

K48 E79


K115 E202

K59 E78

K67 E84

K67 E64



52

Eisen 2012

Eisen 2014

Minimum optima

Gem. optima

Maximum Max. als optima geïsoleerd

E-peil

-

/

/

63

87

119

K-peil

-

/

/

36

64

79

Primair energieverbruik

kWh/m²j

/

/

89

146

194

Ugevels

W/m²K

0.32

0.24

0.24

0.45

0.85

0.36/0.24

Uhellend dak

W/m²K

0.27

0.24

0.16

0.65

0.85

0.2

Uplat dak

W/m²K

0.27

0.24

0.32

0.41

0.85

0.32/0.24°

Uvloer

W/m²K

0.35

0.3

0.2

0.72

0.85

0.25

Uraamprofiel

W/m²K

/

/

1.4/2.3

2.09/2.3

4.19

2.9

Uglas

W/m²K

1.3

1.1

1

1.9

2.9

1.1

Uraam

W/m²K

2.2

1.8

1.42/ 1.69

2.51

3.47

1.96



53

Eisen 2012

Eisen 2014

Minimum optima

Gem. optima


E-peil

-

/

/

63

87

119

K-peil

-

/

/

36

64

79


kWh/m²j

/

/

89

146

194

Ugevels

W/m²K

0.32

0.24

0.24

0.45

0.85

0.36/0.24

Uhellend dak

W/m²K

0.27

0.24

0.16

0.65

0.85

0.2

Uplat dak

W/m²K

0.27

0.24

0.32

0.41

0.85

0.32/0.24°

Uvloer

W/m²K

0.35

0.3

0.2

0.72

0.85

0.25

Uraamprofiel

W/m²K

/

/

1.4/2.3

2.09/2.3

4.19

2.9

Uglas

W/m²K

1.3

1.1

1

1.9

2.9

1.1

Uraam

W/m²K

2.2

1.8

1.42/ 1.69

2.51

3.47

1.96



54

Eisen 2012

Eisen 2014

Minimum optima

Gem. optima


E-peil

-

/

/

63

87

119

K-peil

-

/

/

36

64

79


kWh/m²j

/

/

89

146

194

Ugevels

W/m²K

0.32

0.24

0.24

0.45

0.85

0.36/0.24

Uhellend dak

W/m²K

0.27

0.24

0.16

0.65

0.85

0.2

Uplat dak

W/m²K

0.27

0.24

0.32

0.41

0.85

0.32/0.24°

Uvloer

W/m²K

0.35

0.3

0.2

0.72

0.85

0.25

Uraamprofiel

W/m²K

/

/

1.4/2.3

2.09/2.3

4.19

2.9

Uglas

W/m²K

1.3

1.1

1

1.9

2.9

1.1

Uraam

W/m²K

2.2

1.8

1.42/ 1.69

2.51

3.47

1.96


RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES

55

Eisen 2012

Eisen 2014

Minimum grondig

Gem. grondig

Maximum grondig

E-peil

-

/

/

55

66

91

K-peil

-

/

/

36

49

63


kWh/m²j

/

/

83

111

146

Ugevels

W/m²K

0.32

0.24

0,2

0,32

0,6/0,36

Uhellend dak

W/m²K

0.27

0.24

0,13

0,16

0,2

Uplat dak

W/m²K

0.27

0.24

0,32

0,32

0,32

Uvloer

W/m²K

0.35

0.3

0,2

0,66

0,85

Uraamprofiel

W/m²K

/

/

1,4/2,3

1,9/2,3

2,36/2,9

Uglas

W/m²K

1.3

1.1

0,7

1,9

2,9

Uraam

W/m²K

2.2

1.8

1,19/1,46

2,2/2,44

3,47


RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES

56

Eisen 2012

Eisen 2014

Minimum grondig

Gem. grondig

Maximum grondig

E-peil

-

/

/

55

66

91

K-peil

-

/

/

36

49

63


kWh/m²j

/

/

83

111

146

Ugevels

W/m²K

0.32

0.24

0,2

0,32

0,6/0,36

Uhellend dak

W/m²K

0.27

0.24

0,13

0,16

0,2

Uplat dak

W/m²K

0.27

0.24

0,32

0,32

0,32

Uvloer

W/m²K

0.35

0.3

0,2

0,66

0,85

Uraamprofiel

W/m²K

/

/

1,4/2,3

1,9/2,3

2,36/2,9

Uglas

W/m²K

1.3

1.1

0,7

1,9

2,9

Uraam

W/m²K

2.2

1.8

1,19/1,46

2,2/2,44

3,47


RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES + VENT

57

Minimum

gemiddeld

Maximum

E-peil

-

18

59

76

K-peil

-

41

49

59


kWh/m²j

38

96

122


RESULTATEN RENOVATIES ½ VERBRUIK

58

Referentie

Micro

Micro zs

Macro

½ Micro

½ Mi zs

½ Macro

Rij 1: Arbeiders

K101 E190

K43 E79

K74 E110

K74 E110

K84 E121

K84 E121

K84 E121

Rij 2: Herenhuis

K139 E207

K36 E63

K36 E32

K36 E63

K64 E118

K64 E88

K59 E112

Halfopen

K138 E230

K52 E90

K52 E61

K52 E76

K53 E91

K54 E63

K54 E93


K127 E251

K63 E57

K63 E28

K79 E66

K79 E128

K79 E99

K79 E66

Vrij 2: Fermette

K75 E144

K71 E114

K71 E81

K75 E119

K75 E120

K75 E86

K75 E120


K115 E202

K48 E79

K48 E79

K48 E79

K67 E98

K67 E98

K67 E98


K115 E202

K59 E78

K67 E84

K67 E64

K67 E84

K67 E84

K67 E64



59

Referentie

Micro

Micro zs

Macro

½ Micro

½ Mi zs

½ Macro

Rij 1: Arbeiders

K101 E190

K43 E79

K74 E110

K74 E110

K84 E121

K84 E121

K84 E121

Rij 2: Herenhuis

K139 E207

K36 E63

K36 E32

K36 E63

K64 E118

K64 E88

K59 E112

Halfopen

K138 E230

K52 E90

K52 E61

K52 E76

K53 E91

K54 E63

K54 E93


K127 E251

K63 E57

K63 E28

K79 E66

K79 E128

K79 E99

K79 E66

Vrij 2: Fermette

K75 E144

K71 E114

K71 E81

K75 E119

K75 E120

K75 E86

K75 E120


K115 E202

K48 E79

K48 E79

K48 E79

K67 E98

K67 E98

K67 E98


K115 E202

K59 E78

K67 E84

K67 E64

K67 E84

K67 E84

K67 E64



60

Referentie

Micro

Micro zs

Macro

½ Micro

½ Mi zs

½ Macro

Rij 1: Arbeiders

K101 E190

K43 E79

K74 E110

K74 E110

K84 E121

K84 E121

K84 E121

Rij 2: Herenhuis

K139 E207

K36 E63

K36 E32

K36 E63

K64 E118

K64 E88

K59 E112

Halfopen

K138 E230

K52 E90

K52 E61

K52 E76

K53 E91

K54 E63

K54 E93


K127 E251

K63 E57

K63 E28

K79 E66

K79 E128

K79 E99

K79 E66

Vrij 2: Fermette

K75 E144

K71 E114

K71 E81

K75 E119

K75 E120

K75 E86

K75 E120


K115 E202

K48 E79

K48 E79

K48 E79

K67 E98

K67 E98

K67 E98


K115 E202

K59 E78

K67 E84

K67 E64

K67 E84

K67 E84

K67 E64


RESULTATEN FERMETTE IFV ENERGIESCEN.

61


RESULTATEN HERENHUIS IFV ENERGIESCEN.

62


RESULTATEN FERMETTE IFV DISCONTO

63


RESULTATEN HERENHUIS IFV DISCONTO

64


RESULTATEN ARBEIDERSWONING IFV PV

65


RESULTATEN FERMETTE IFV PV

66


CONCLUSIES • Beginsituatie bepaalt veel − Wat is technisch mogelijk? − Besparingspotentieel ≈ renovatiebudget

• Als er wordt gerenoveerd en er zijn geen fysische

belemmeringen, dan energetisch voldoende ver gaan − Optima voor nieuwbouw gelden ook voor te isoleren schildelen uitz. - na te isoleren spouwmuren - platte daken met beperkte dakopstand − Energiezuinige technieken, zelfs warmtepompen kunnen financieel interessant zijn, als ze zonder dure aanpassingen in de bestaande woning kunnen geïntegreerd worden. − Als er een ventilatiesysteem geplaatst wordt, dan best C++ of Dwtw − PV staat los van andere beslissingen, meestal net niet optimaal

68

Conclusies

CONCLUSIES • Algemeen E-peil doel? − Algemeen − Helft verbruik − Grondige renovatie − Grondige renovatie + ventilatie spreiding blijft groot

Gemiddeld K64 E87 K70 E96 K49 E61 K49 E59

spreiding E63-E119 E64-E121 E55-E91 E18-E76

• Uitgegaan van energetisch kwalitatieve verbouwing: − Koudebruggen wegwerken waar mogelijk − Luchtdichtheid verhogen bij elke maatregel aan schil − Goede (her)dimensionering van CV − Gedetailleerde ingave EPB

69

Conclusies

VERDERE EVOLUTIES • Nieuwe VEA-studie op komst gericht op renovaties − Verdere verlagingen naar E40 en E30 verwacht voor nieuwbouw

• VIS-project RENOFASE van WTCB

• Verdere ontwikkeling (R)E-calculator i.s.m. KMO’s en VCB • PWO-project i.s.m. sociaal werk

70

Conclusies

STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE NIVEAUS VAN DE MINIMUMEISEN INZAKE ENERGIEPRESTATIES VAN GERENOVEERDE BESTAANDE RESIDENTIËLE GEBOUWEN

Recommend Documents