Buitengevelisolatie van bestaande gebouwen
Energiebesparingsforum 24 september 2010
Nicole Lens WTCB – Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf
Overzicht van de thema‟s
Waarom isoleren ? Karakteristieken van het gebouwenpark in België Comfort Het reglementaire kader Hoe isoleren ? De verschillende mogelijkheden Buitengevelisolatie 2 voorbeeldcases
2
1. Waarom isoleren 3
Crisis
“Bedreiging”
“Kans”
4
Belang van bestaande woongebouwen Bestaande woongebouwen
Ongeveer 5.043.000 wooneenheden in Belgie 72% : eengezinswoningen (3.612.000) 22% : appartementen
Nieuwe woongebouwen
2009: 24.500 nieuwe woongebouwen die samen 45.300 wooneenheden vertegenwoordigen • 53% appartementen
Source : Direction générale Statistique et Information économique, SPF économie 16/09/20
Les techniques d'isolation des murs
5
Een oud gebouwenpark 30% 25% 20%
70% van de woongebouwen zijn gebouwd voor de jaren ‘70
15% 10% 5% 0% Statbel
Avant 1918
1919 1945
1946 1960
1961 1970
1970 1980
1981 1990
1991 1995
1996 2001
27%
18%
13%
11%
14%
7%
4%
6%
Après 2001
Source: INS - Enquête socio-économique - 2001 16/09/20
Les techniques d'isolation des murs
6
Percentage van woningen met geïsoleerde muren (geheel of gedeeltelijk)
100
90 80
70 60
50 40
30 20
10 0
1998
2001
2003
2005
2008
2009
Jaar van enquête Bron VEA - Tweejaarlijkse REG-enquête Meer info: http://www.energiesparen.be/node/880 7
Typisch aandeel in het totaal primair verbruik (woning) Koeling Ventilatoren 5,9%
Hulpenergie
3,4%
13,2%
In/exfiltratie
4,6%
14,7% 19,3%
Warm tapwater
Bewuste ventilatie
38,9%
Transmissie
Typisch aandeel in het totaal primair verbruik (kantoren) Verlichting
30%
35%
Transmissie
Bewuste ventilatie
Pompen
13%
1.43%
7% Ventilatoren
6% Koeling
8% In/exfiltratie
Waarom isoleren ?
In de zomer Isoleren om te hoge temperaturen te vermijden Maar ook : De zonnewinsten controleren Verhogen van de thermische inertie Toepassen van nachtventilatie ( laat afkoeling toe indien noodzakelijk)
Energie
Comfort 11
Waarom isoleren ? Thermisch comfort
Tcomfort
Tlucht Toppervlakte 2
Voorwaarde:
30% ≤HR ≤70% vl ≤0.2m/s Luchttemperatuur Tlucht Temperatuur van de wanden (stralingstemperatuur) Toppervlakte 12
Waarom isoleren ? Tcomfort= 20°C
Buiten
θlucht = 25°C !!!
Toppervlakte = 15°C
Binnen 13
Waarom isoleren ? Tcomfort = 20°C
Buiten
Tlucht = 21°C
Toppervlakte = 19°C
Binnen 14
2. Reglementaire kader 15
De reglementering: een niet te stoppen trein Isolation thermique des bâtiments Niveau K Performance énergétique
Evolution ?
EPBD Recast - 01/01/2021 Near zero energy building – E20?
16
Eis 3 : Thermische isolatie van de wanden Vloeren in contact met buitenomgeing : Umax = 0,6
WG + BG: Umax = 0,3 VG : Umax = 0.3
WG+BG :Umax = 0,4
(01/01/2010)
VG : Umax = 0,6
Apt 2 WG+BG Umax= 0,4 VL : Umax= 0.4 (01/01/2010)
Umax = 1,0
Apt 1 Umax = 0,4 of Rmin = 1,0
Rmin = 1,0 of
Umax = 0,4
Perceel 1
Perceel 2
Benodigde isolatiedikte in functie van de eisen
Isolatiemateriaal waarvan de aard gekend is maar waarvoor geen verdere specificaties aangetoond kunnen worden U (W/m²K) in functie van de dikte van de isolatie (cm)* 4 5 6 7 8 9 10 12 lui Minerale Wol 0,05 0,80 0,69 0,61 0,54 0,49 0,45 0,41 0,35 Geëxpandeerd Polystyreen (EPS) 0,05 0,80 0,69 0,61 0,54 0,49 0,45 0,41 0,35 Geëxtrudeerd Polystyreen (XPS) 0,045 0,75 0,64 0,56 0,50 0,45 0,41 0,38 0,32 Polyurethaan 0,035 0,63 0,53 0,46 0,41 0,37 0,33 0,30 0,26 * We veronderstellen een bakstenen muur met een dikte van 30 cm
Isolatiemateriaal waarvan de aard gekend is en waarvan de specificaties kunnen aangetoond worden (voorbeelden) U (W/m²K) in functie van de dikte van de isolatie (cm)* lui
4
5
6
7
8
9
10
12
Rockwool Rockfit 434
0,034
0,62
0,52
0,45
0,40
0,36
0,32
0,30
0,25
Isomo PSE SE 15 kg/m³
0,038
0,67
0,57
0,49
0,44
0,39
0,36
0,33
0,28
Dow Wallmate CW-A Recticel Eurothane Bi3
0,035
0,63
0,53
0,46
0,41
0,37
0,33
0,30
0,26
0,027
0,52
0,44
0,38
0,33
0,29
0,26
0,24
0,20
18
Energierenovatie van gebouwen DE UITDAGING VAN DE KOMENDE TIENTALLEN JAREN
-70…-80%
-20…30% 19
Koeling
Aanmoedigen
Weerstandsverwarming
Vervangen weerstandsverwarming
Verplicht in 2020
Spouwmuuren vloerisolatie
Buitenisolatie
Verwarming
Beglazing
Dakisolatie
Vlaams
Energierenovatieprogramma 2020
Ontmoedigen
3. Hoe isoleren? 21
Evolutie van kennis en techniek De context ….
Duurzaam bouwen Kostprijs van de energie Sociale druk
Minder evidente isolatietechnieken die niet steeds zonder risoco zijn komen terug in de actualiteit Bijzondere aandacht moet gaan naar de kwaliteit van de gekozen producten en technieken/uitvoering om het risico op schade zoveel mogelijk te beperken en een grootschalige toepassing mogelijk te maken.
22
Referentiedocumenten
Reglementeringen Normen Technische Specificaties Technische Informatie Technische Goedkeuringen Certificatie Vorming …
16/09/20
Les techniques d'isolation des murs
23
Gevelisolatie
Isolatie langs binnen Na-isolatie van de spouw
Verniewen van gevel/isolatie Buitengevelisolatie
24
Thermische isolatie van de bouwschil Isolatie = volledig omhullen van het verliesoppervlak
Met een voldoende thermische weerstand CONTINU
25
Isolatie langs binnen
26
Isolatie langs binnen Geprefabriceerde platen
Gipsplaat Dampremmende laag Isolatie Hulpstructuur
27
Isolatie langs binnen Oppassen voor :
Vochtigheid in de muur Interne condensatie Oppervlaktecondensatie - koudebruggen
28
Isolatie langs binnen Koudebrug – oppervlaktecondensatie
Condensatie en schimelvorming
29
Isolatie langs binnen
Gevelaanzicht wordt niet gewijzigd Muur moet dicht zijn en droog blijven Koudebruggen Binnenvolume vermindert Thermische spanningen in de gevel Binnenafwerking moet opnieuw gedaan worden Risiso op interne condensatie Vermindering van de thermische massa Delicate oplossing, zoveel mogelijk vermijden Recente studiedag : 16 september 2010 30
Na-isolatie van de spouw
31
Na-isolatie van de spouw
32
100 m² U= 1.8 W/m²K Verbruik = 1500 m³ aardgas/jaar of 1500 liter fuel
TETRA-project
“Na-isolatie van spouwmuren” Coördinatie UGent Partners : CIR, Sint-Lucas en WTCB Financiering door IWT BUtgb UBAtc
33
Achtergrond - onderzoek TETRA-project 2007-2009
‘Na-isolatie van bestaande spouwmuren’ Coördinatie Ugent
Partners:
CIR (Isolatie Raad) Sint-Lucas WTCB WTCB
Gefinancierd door IWT & gebruikerscommissie van bedrijven
Achtergrond – na-isolatie spouw Wat? 1. Beoordeling spouwmuur 3. Vullen van de spouw
2. Boren vulopeningen
4. Opvoegen en nazorg
Na-isolatie – Kwaliteitskader ButgB informatieblad is in voorbereiding
Filisofie is gelijkaardig aan de producten voor gespoten PUR Leveranciers van de basismaterialen Certificaat BCCA ATG certificaat voor de installateur.
Systeem / Producten ATG
ATG certificaat voor de installateur.
BCCA Certificaat voor de leveranciers van de basisprod.
Installateurs die opgeleid en goedgekeurd zijn om de goedgekeurde producten toe te passen ATG-certificaat gecertificeerd door BCCA
BCCA Certificaat voor systemen/prod.
16/09/20
Les techniques d'isolation des murs
ATG certificaat voor de installateur.
36
Na-isolatie – Kwaliteitskader ButgB informatieblad is in voorbereiding
Filisofie is gelijkaardig aan de producten voor gespoten PUR Leveranciers van de basismaterialen Certificaat BCCA ATG certificaat voor de installateur.
Systeem / Producten ATG BCCA Certificaat voor de leveranciers van de basisprod.
Installateurs die opgeleid en goedgekeurd zijn om de goedgekeurde producten toe te passen ATG-certificaat gecertificeerd door BCCA
ATG certificaat voor de installateur.
BCCA Certificaat voor systemen/prod.
ATG certificaat voor de installateur.
37
TETRA-project “Na-isolatie van spouwmuren” Kwaliteitskader: Muur
Aandachtspunten :
Gevel beschilderd en/of bepleisterd Scheurvorming Verwering voegvulling Mortelophoping Aansluiting dak/spouw, spouw/gevelopeningen en spouw met geburen Toestand goten, regenwaterafvoersystemen Vochtigheid binnenspouwblad Nazorg
Na-isolatie van de spouw Lintelen in contact met het gevelmetselwerk
Geen continuiteit van de isolatie
39
Verniewen van gevel/isolatie
40
Vernieuwen van de gevel Techniek is vergelijkbaar met nieuwbouw ButgB informatieblad (2003/1) Groot aantl producten met een ATG-goedkeuring die voor deze techniek geschikt zijn
41
Buitengevelisolatie Wettelijke context – Rooilijndecreet Art. 16. Onverminderd andersluidende wettelijke, decretale of reglementaire bepalingen, is het verboden om een constructie in de zin van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, te bouwen of herbouwen op een stuk grond dat door een rooilijn of een achteruitbouwstrook is getroffen, of om verbouwings-breidingswerken, andere dan stabiliteitswerken, aan een door een rooilijn of een achteruitbouwstrook getroffen constructie uit te voeren, tenzij het gaat om :
1° sloop- of aanpassingswerken die tot gevolg hebben dat de constructie aan de rooilijn of de achteruitbouwstrook wordt aangepast; 2° de verbouwing van een krachtens decreet definitief of voorlopig beschermd monument of een constructie die deel uitmaakt van een krachtens decreet definitief of voorlopig beschermd stads- of dorpsgezicht of landschap; 3° het aanbrengen van gevelisolatie, waarbij de rooilijn of de bouwlijn met ten hoogste veertien centimeter mag worden overschreden
42
Isolation par l‟extérieur Wettelijke context – Rooilijndecreet Art. 16. Onverminderd andersluidende wettelijke, decretale of reglementaire bepalingen, is het verboden om een constructie in de zin van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, te bouwen of herbouwen op een stuk grond dat door een rooilijn of een achteruitbouwstrook is getroffen, of om verbouwings-breidingswerken, andere dan stabiliteitswerken, aan een door een rooilijn of een achteruitbouwstrook getroffen constructie uit te voeren, tenzij het gaat om :
1° sloop- of aanpassingswerken die tot gevolg hebben dat de constructie aan de rooilijn of de achteruitbouwstrook wordt aangepast; 2° de verbouwing van een krachtens decreet definitief of voorlopig beschermd monument of een constructie die deel uitmaakt van een krachtens decreet definitief of voorlopig beschermd stads- of dorpsgezicht of landschap; 3° het aanbrengen van gevelisolatie, waarbij de rooilijn of de bouwlijn met ten hoogste veertien centimeter mag worden overschreden
43
Isolatie langs buiten Buitenbepleistering Gevelbekleding
Speciale systemen
44
Isolatie langs buiten Gevelbekleding
45
Nicole Lens WTCB – Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf
SOURCE : EMO
Referentiedocumenten ETAG 004 “External thermal insulation composite systems with rendering”
47
Referentiedocumenten
48
Buitenbepleistering-Infofiche „Video n°37
49
Solutions préfabriquées – montage rapide
50
Zonder isolatie
Met isolatie
Isolatie langs buiten Continuiteit van de isolatie Thermische bruggen worden vermeden Controle van de plaatsing Geen vermindering van de binnenruimte De gevel wordt minder blootgesteld aan de temepratuurvariaties De dichtheid van de gevel verbetert Geen invloed op de binnenafwerking Behoud van de thermische massa
Stedenbouwkundige voorschriften
Kwaliteitsvolle systemen (isolatie + bekleding), bij voorkeur
www.ubatc.be
52
Schadegeval: buitenbepleistering
53
Schadegeval: buitenbepleistering
Wapeningsprofiel loopt niet door tot op het horizontale gedeelte van het L-profiel
54
Schadegeval: buitenbepleistering
Isolatieplaten niet nauwkeurig geplaatst
55
Schadegeval: buitenbepleistering
Isolatieplaten sluiten niet aan
56
Schadegeval: buitenbepleistering
Bepleistering sluit rechtstreeks aan op metalen vensterdorpels
57
Dank u wel voor uw aandacht !
58
