Studie naar de technologie en mogelijkheden van idtv

Interactieve Digitale televisie

Studie naar de technologie en mogelijkheden van iDTV Studiegebied Industriële Wetenschappen en Technologie Opleiding Elektronica-ICT Afstudeerrichting Multimedia en Informatietechnologie Academiejaar 2005-2006

Eindwerk

Steve Mahieu 1


I. Voorwoord: Laten we beginnen met een woordje uitleg te geven waarom ik iDTV als onderwerp voor mijn eindwerk heb gekozen. Toen ik de lijst aan het overlopen was van de mogelijke onderwerpen die het PIH ons aanbood, trok het voorstel naar onderzoek in verband met iDTV meteen mijn aandacht. Ik wist er wel iets over maar daar stopte het dan ook. Daar ik me nog graag ambieer in nieuwe multimediale technologieën en iDTV toch een killerapplicatie bij uitstek is was de keuze snel gemaakt. Ik had geen idee wat me te wachten stond maar ik had de ambitie om me te verdiepen in het fenomeen iDTV. Het eindwerk was normaal onderverdeeld in 70% theorie en 30% praktijk. Daar het dus vooral opzoekwerk ging worden kwam dit goed uit doordat ik in het 2de semester op erasmus naar Spanje vetrok. Daar kon ik dan ‘zonder’ beperkingen verder werken aan mijn eindwerk met het Internet als mijn trouwste vriend. Toen ik intekende voor dit eindwerk was de praktische kant nog niet ingevuld en deze is nooit echt ingevuld geraakt. Na de proefpresentatie in februari was de conclusie dan ook dat het iets te theoretisch was. Mijn professoren die in de jury zaten gingen dan kijken om iets op papier te zetten in verband met praktijk. Dit is er spijtig genoeg niet van gekomen. Ik heb nog gemaild naar de mensen van Leiedal of zij mij iets van praktijk konden aanbieden maar daar heb ik nooit antwoord

op

gekregen.

Leiedal

is

namelijk

een

intergemeentelijk

samenwerkingsverband van de twaalf gemeenten van het arrondissement Kortrijk, dat de socio-economische en ruimtelijke ontwikkeling van de aangesloten gemeenten en de regio begeleidt. Eenmaal in Spanje had ik ook niet de kans om iets praktisch uit te werken want op de universiteit waren ze blijkbaar niet op de hoogte van iDTV. Ten slotte ben ik dan zelf gaan nadenken hoe ik toch iets praktisch kon realiseren. Zo ben ik op het idee gekomen om een enquête op te stellen en zo de modale televisiekijker te ondervragen naar hun kennis en mening over iDTV. Zo kunnen we eens zien hoe ver het staat met de inburgering van iDTV in Vlaanderen.

2

Interactieve Digitale televisie Zo zult u hieronder dus een theoretisch getinte verhandeling vinden maar zoals u kon lezen heb ik toch mijn best gedaan om toch iets praktisch uit te werken. Toch zou een project dat iets meer praktijkgericht was niet misstaan hebben want de laatste 8 maanden ben ik meer bezig geweest ben met het doorzoeken van het Internet dan iets anders. Er is niets mis met opzoekwerk, het is zelfs noodzakelijk, maar als het zich daar gewoon tot beperkt komt het op den duur ééntonig. Ik ben wel tevreden over het behaalde resultaat en misschien kan dit eindwerk de deur openen naar een toekomstige baan in verband met iDTV. Langs deze weg wens ik ook de mensen te bedanken die meegedragen hebben aan de realisatie van dit eindwerk. In de eerste plaats mijn interne begeleider van het PIH Filip De Pauw die me op weg heeft gezet met dit eindwerk en instond voor de verdere opvolging ervan. Daarnaast wens ik ook Ken Veters te bedanken. Ken is de verantwoordelijke van de digitale televisie website en was één van de weinige personen die werkelijk gereageerd heeft op mijn e-mails in verband met informatie en specifieke vragen. Tevens wil ik al de personen bedanken die hun kennis in verband met iDTV online ter beschikking gesteld hebben. Daar het Internet mijn belangrijkste informatiebron was zijn deze anonieme personen een grote hulp geweest. Ten slotte wil ik nog de personen bedanken die de moed gevonden hebben om mijn eindwerk na te lezen ter controle.

3


II. Inhoudstafel: I.

VOORWOORD: .................................................................................................................................... 2

II.

INHOUDSTAFEL: ........................................................................................................................... 4

III.

AFKORTINGEN: ............................................................................................................................. 7

IV.

LIJST MET FIGUREN EN TABELLEN:..................................................................................... 11

INLEIDING .................................................................................................................................................. 14 1. HISTORIE: .............................................................................................................................................. 16 1.1. GESCHIEDENIS VAN DE TELEVISIE: ......................................................................................................... 16 1.2. GESCHIEDENIS TELEVISIELANDSCHAP IN VLAANDEREN:........................................................................... 18 1.3. GESCHIEDENIS VAN DE INTERACTIVITEIT VIA DE TELEVISIE:.................................................................... 19 2. DIGITALE TELEVISIE (DTV):............................................................................................................ 22 2.1. DIGITAAL <-> ANALOOG:..................................................................................................................... 22 2.2. VOORDELEN VAN DIGITALE SIGNALEN: ................................................................................................... 24 3. INTERACTIEVE DIGITALE TELEVISIE (IDTV):........................................................................... 27 4. UITWERKING MOGELIJKHEDEN: ................................................................................................... 30 4.1. GEREALISEERDE/GEPLANDE MOGELIJKHEDEN:......................................................................................... 30 4.2. INNOVATIEVE TOEPASSINGEN: ............................................................................................................... 44 5. HET IDTV-AANBOD IN VLAANDEREN:.......................................................................................... 58 5.1. VERGELIJKING VAN DE VERSCHILLENDE PROVIDERS: ............................................................................... 58 5.2. AANBOD ZENDERS:................................................................................................................................ 70 6. WAT IMPLICEERT IDTV NAAR INFRASTRUCTUUR TOE?....................................................... 73 6.1. TELEVISIE:............................................................................................................................................ 73 6.2. EEN SETTOP-BOX: ................................................................................................................................. 80 6.3. MODEM: ............................................................................................................................................... 83 6.4. ABONNEMENT: ...................................................................................................................................... 83 6.5. SMARTCARD:......................................................................................................................................... 84 6.6. SATELLIETONTVANGER: ......................................................................................................................... 84 6.7. BESCHIKBAARHEID: ............................................................................................................................... 85 7. TECHNOLOGIE EN STANDAARDEN:............................................................................................... 86 7.1. MIDDLEWARE: ...................................................................................................................................... 86 7.1.1. MHP: ........................................................................................................................................... 87 7.1.3. Liberate:....................................................................................................................................... 88 7.1.4. OpenTV:....................................................................................................................................... 88 7.2. DVB: ................................................................................................................................................... 89 7.2.1. Wat is DVB? .............................................................................................................................. 89 7.2.2. De verschillende DVB-standaarden: ...................................................................................... 90 7.2.2.1. DVB-C: .................................................................................................................................... 90 7.2.2.2: DVB-S: .................................................................................................................................... 91 7.2.2.3. DVB-T: .................................................................................................................................... 93 7.2.2.3.1 Wat kan ik ontvangen met DVB-T? .................................................................................. 95 7.2.2.3.2 Waar is DVB-T te ontvangen in Vlaanderen? ................................................................. 96 7.2.2.3.3. Voor wie is DVB-T interessant? ....................................................................................... 97 7.2.2.3.4. Structuur van DVB-T:........................................................................................................ 97 7.2.2.3.5. Compressie:........................................................................................................................ 98

4

Interactieve Digitale televisie 7.2.2.3.6. Modulatie: ........................................................................................................................... 99 7.2.2.3. DVB-H:.................................................................................................................................. 100 7.2.2.4. DVB-IPI => IPTV:............................................................................................................... 102 7.3. MHP: ................................................................................................................................................. 105 7.3.1. Wat is MHP: ............................................................................................................................ 105 7.3.2. Architectuur: ........................................................................................................................... 107 7.3.3. DVB-J: ...................................................................................................................................... 107 7.3.4. De MHP ketting: ..................................................................................................................... 108 7.3.5. MHP profielen: ........................................................................................................................ 109 8. IDTV EN RECLAME:............................................................................................................................ 112 8.1. INLEIDING: ......................................................................................................................................... 112 8.2. RECLAME EN HET INTERNET: ............................................................................................................... 112 8.3. RECLAME EN TELEVISIE: ...................................................................................................................... 113 8.4. RECLAME EN INTERACTIEVE TELEVISIE: ................................................................................................ 114 8.4.1. Een logo of banner op een toepassing: .............................................................................. 115 8.4.2. Een themakanaal sponsoren: ............................................................................................... 115 8.4.3. Call-to-action: ......................................................................................................................... 116 8.4.4. Product placement: ................................................................................................................ 117 8.4.5. Interactieve clip:..................................................................................................................... 117 8.4.6. Direct Advertiser Location: ................................................................................................... 118 8.4.7. Micro-site:................................................................................................................................ 118 8.4.8. Walled garden: ....................................................................................................................... 119 8.4.9. Eigen Tv-kanaal:..................................................................................................................... 119 8.5. INTERACTIEVE MODELLEN:................................................................................................................... 120 8.6. TOOLS OM INTERACTIEVE TELEVISIE EN RECLAME TE MAKEN: ................................................................ 122 9. HDTV (HIGH DEFINITION TELEVISION): ................................................................................. 127 9.1. INLEIDING: ......................................................................................................................................... 127 9.2. HUIDIGE SITUATIE: ............................................................................................................................. 129 9.3. COMPRESSIE:...................................................................................................................................... 131 9.4. HDTV IN EUROPA: ............................................................................................................................. 132 9.5. OPNEMEN: .......................................................................................................................................... 132 9.6. BESLUIT: ............................................................................................................................................ 133 10. PV VERSUS TV: ................................................................................................................................. 134 10.1. INLEIDING: ....................................................................................................................................... 134 10.2. VERGELIJKING: ................................................................................................................................. 135 10.2.1. Op technologisch vlak: ........................................................................................................ 135 10.2.2. Op sociaal vlak: .................................................................................................................... 139 10.3. BESTAANDE TOEPASSINGEN:.............................................................................................................. 142 10.3.1. HTPC:.......................................................................................................................................... 142 10.3.2. WEBTV: ....................................................................................................................................... 144 10.3.2.1. Inleiding: ............................................................................................................................ 144 10.3.2.2. Technologie: ...................................................................................................................... 144 10.3.3. WINDOWS MEDIA CENTER:............................................................................................................. 145 11. VERGELIJKING BELGIË – SPANJE:............................................................................................ 147 11.1. SITUATIE IN EUROPA: ....................................................................................................................... 147 11.2. SITUATIE IN SPANJE: ........................................................................................................................ 150 11.2.1. De verschillende platformen: ............................................................................................. 151 11.2.1.1. Satelliet: ............................................................................................................................. 151 11.2.1.2. Kabel: ................................................................................................................................. 151 11.2.1.3. DDT: ................................................................................................................................... 152 11.2.1.4. ADSL television/IPTV: ...................................................................................................... 152 11.2.2. De verschillende spelers in Spanje: ................................................................................... 153 11.2.2.1. Free-To-Air televisie: ........................................................................................................ 153

5

Interactieve Digitale televisie 11.2.2.2. Betaaltelevisie: .................................................................................................................. 155 11.2.3. Toekomstbeeld: .................................................................................................................... 155 11.2.3.1. Free-To-Air television:...................................................................................................... 155 11.2.3.1. Betaaltelevisie: .................................................................................................................. 157 11.3. BELGIË <-> SPANJE:........................................................................................................................ 158 12. ENQUÊTE: ........................................................................................................................................... 159 12.1. MEERKEUZEVRAGEN: ......................................................................................................................... 159 11.2. OPEN VRAGEN: ................................................................................................................................. 169 BESLUIT: .................................................................................................................................................... 175 LITERATUURLIJST: ................................................................................................................................ 177 BIJLAGEN................................................................................................................................................... 179 1. VERKLARENDE WOORDENLIJST:............................................................................................................... 179

6


III. Afkortingen: AOD

Advanced Optical Disc

API

Applications Programming Interface

ATSC

Advanced Television Systems Committee

AV

Audio Video

AVC

Advanced Video Coding

BBC

British Broadcasting Corporation

BRT

Belgische Radio en Televisie

BRTN

Belgische Radio- en Televisieomroep Nederlandstalige Uitzendingen

CA

Conditional Access

CBS

Columbia Broadcasting System

CD

Compact Disc

CI

Common Interface

COFDM

Coded Orthogonal Frequency Division Multiplex

CPU

Central Processing Unit

CRT

Cathode Ray Tube

DAB

Digital Audio Broadcasting

DECT

Digital Enhanced Cordless Telecommunications

DOM

Document Object Model

DSM

Digital Storage Media

DSL

Digital Subscriber Line

DTG

Digital Television Group

DTH

Direct-To-Home

DTV

Digitale Televisie

DTT

Digital terrestrial Television

DVB

Digital Video Broadcasting

DVB-C

DVB Cable

DVB-S

DVB Satellite

DVB-T

DVB Terrestrial

DVI

Digital Visual Interface

ECCA

European Cable Communications Association

ECMA

European Computer Manufacturers Association

EPG

Electronic Program Guide

7

Interactieve Digitale televisie ETSI

European Telecommunications Standards Institute

EU

European Union

FTA

Free-To-Air

FEC

Forward Error Correction

GIF

Graphics Interchange Format

GSM

Global System for Mobile communications

GUI

Graphical User Interface

HDMI

High Definition Multimedia Interface

HDTV

High Definition Television

HTML

HyperText Markup Language

HTTP

HyperText Transport Protocol

HZ

Hertz

IAB-CIM

Interactief Advies Bureau - Centrum voor Informatie over de Media

IDTV

Interactieve Digitale Televisie

IETF

Internet Engineering Task Force

I/O

Input/Output

IHDN

In Home Digital Network

IP

Internet Protocol

IPTV

Internet Protocol Television

IPR

Intellectual Property Rights

IRD

Integrated Receiver Decoder

ISDN

Integrated Services Digital Network

ISO

International Organization for Standardization

ISP

Internet Access Provider

ITC

Independent Television Commission

ITU

International Telecommunication Union

iTV

Interactieve Televisie

JDK

Java Development Kit

JMF

Java Media Framework

JPEG

Joint Picture Expert Group

LCD

Liquid Crystal Display

LMDS

Local Multipoint Distribution System

MBPS

Mega Bits Per Seconde

MHP

Multimedia Home Platform

MHEG

Multimedia and Hypermedia Experts Group

8

Interactieve Digitale televisie MPEG

Moving Pictures Experts Group

MTV

Music Television

NBC

National Broadcasting Company

NIR

Nationaal Instituut voor de Radio-omroep

NTSC

National Television Standards Committee

NVOD

Near Video-on-demand

OFDM

Orthogonal Frequency Division Multiplexing

OS

Operating System

OSD

On Screen Display

PAL

Phase Alternating Line

PC

Personal Computer

PDA

Personal Digital Assistant

PDC

Program Delivery Control

PPT

Poste, Téléphone y Télécommunication

PSTN

Public Switched Telephone Network

PVR

Personal Video Recorder

QAM

Quadrature Amplitude Modulation

QPSK

Quadrature Phase Shift Keying

RAM

Random Access Memory

RF

Radio Frequency

ROM

Read only Memory

RTB

Radio Télévision Belge

RTP

Real time Transport Protocol

SBS

Scandinavian Broadcasting System

SECAM

Couleur à Mémoire

SI

Service Information

SMS

Short Message Service

STB

Settop-Box

TCP

Transmission Control Protocol

TPS

Television Par Satellite

TS

Transport Stream

TFT

Thin Film Transistor

UDP

User Datagram Protocol

UI

User Interface

UMTS

Universal Mobile Telecommunications System

9

Interactieve Digitale televisie URL

Uniform Resource Locator

UTF

UCS Transformation Coding

VDSL

Very High Digital Subscriber Line

VM

Virtual Machine

VOD

Video-on-demand

VRT

Vlaamse Radio- en Televisieomroep

VTM

Vlaamse Televisie Maatschappij

WAN

Wide Area Network

W3C

World Wide Web Consortium

10


IV. Lijst met figuren en tabellen: Figuren:

Fig. 1.1: Prehistorische televisie Fig. 2.1: Grafische voorstelling analoog <-> digitaal signaal Fig. 2.2: Verschil in sampling rate toegepast voor audio Fig. 2.3: Illustratieve voorstelling van compressie Fig. 2.4: Kwaliteitsverschil tussen analoog en digitaal beeld Fig. 4.1: Draadloos toetsenbord met bijhorende afstandsbediening Fig. 4.2: Voorbeeldscherm E-government Fig. 4.3: Voorbeeldscherm EPG Fig. 4.4: Voorbeeldscherm TV-bankieren Fig. 4.5: Voorbeeldscherm spelletjes Fig. 4.6: Voorbeeldscherm shoppen Fig. 4.7: Voorbeeldscherm stemmen Fig. 6.1: Scart-aansluiting Fig. 6.2: Afbeelding van televisie met beeldbuis Fig. 6.3: Afbeelding van plasma televisie Fig. 6.4: Afbeelding van LCD televisie Fig. 6.5: Afbeelding van een projector Fig. 6.6: Aansluiting van settop-box met televisie Fig. 7.1: DVB-C verspreiding wereldwijd Fig. 7.2: DVB-S verspreiding wereldwijd Fig. 7.3: Werkingschema DVB-S Fig. 7.4: DVB-T verspreiding wereldwijd Fig. 7.5: DVB-T ontvangst in Vlaanderen Fig. 7.6: Voorstelling MPEG-compressie Fig. 7.7: MHP verspreiding wereldwijd Fig. 7.8: Plaats van MHP binnen settop-box Fig. 7.9: 3-lagen model van MHP Fig. 7.10: Schema van een MHP gebaseerde iDTV keten Fig. 7.11: De 3 MHP profielen Fig. 8.1: Toepassing logo of banner van O2 tijdens Big Brother Fig. 8.2: Toepassing van themakanaal sponsoren Fig. 8.3: Toepassing van een ‘call-to-action’ knop Fig. 8.4: Toepassing van interactieve clip

11

Interactieve Digitale televisie Fig. 8.5: Toepassing van een DAL Fig. 8.6: Toepassing van een microsite Fig. 8.7: Toepassing van Walled Garden Fig. 8.8: Toepassing van eigen Tv-kanaal Fig. 9.1. Kwaliteit normaal beeld Fig. 9.2. Kwaliteit HDTV beeld Fig. 10.1: Overgang van pc in tv of tv in pc Fig. 10.2: Voorstelling van de 3 vlakken Fig. 10.3: Afbeelding van een HTPC Fig. 10.4: Schermafbeelding van Windows Media Center Fig. 10.5: Voorstelling connectie Windows Media Center Fig. 11.1: Grafiek van aantal abonnees per standaard Fig. 11.2: Grafiek toekomstvoorspelling DTT in Spanje Fig. 11.3: Toekomstvoorspellingen naar gelang gebruikte transportmediums in Spanje

12

Interactieve Digitale televisie Tabellen: Tabel 5.1: Overzicht van het zenderaanbod van de verschillende providers Tabel 6.1: Vergelijking karakteristieken tussen plasma en LCD Tabel 11.1: iDTV situatie in Europa in 2005 Tabel 11.2: Toekomstvoorspellingen Free-To-Air televisie in Spanje Tabel 11.3: Toekomstvoorspelling betaaltelevisie in Spanje Tabel 12.1: Enquêtevraag 1 Tabel 12.2: Enquêtevraag 2 Tabel 12.3: Enquêtevraag 3 Tabel 12.4: Enquêtevraag 4 Tabel 12.5: Enquêtevraag 5 Tabel 12.6: Enquêtevraag 6 Tabel 12.7: Enquêtevraag 7 Tabel 12.8: Enquêtevraag 8 Tabel 12.9: Enquêtevraag 9 Tabel 12.10: Enquêtevraag 10 Tabel 12.11: Enquêtevraag 11 Tabel 12.12: Enquêtevraag 12 Tabel 12.13: Enquêtevraag 13 Tabel 12.14: Enquêtevraag 14 Tabel 12.15: Enquêtevraag 15 Tabel 12.16: Enquêtevraag 16 Tabel 12.17: Enquêtevraag 17

13


Inleiding

Televisie speelt een belangrijke rol in de hedendaagse samenleving en heeft een grote impact op onze maatschappij. In Vlaanderen kijken we gemiddeld meer dan 24 uur televisie per week en daarmee is het voor velen één van de belangrijkste ontspanningsactiviteiten. Ongeveer 40% van de Vlamingen kijkt regelmatig tussen 20.00u en 22.00u naar de beeldbuis. Het medium is bijgevolg dan ook heel populair bij de adverteerders die hiermee snel hun boodschap naar een grote groep mensen kunnen sturen. iDTV maakt dit alles nu nog iets interessanter. Als u naar de evolutie kijkt van de televisie kunt u meteen zien dat de factor interactiviteit met de jaren belangrijker is geworden. Eerst was er de gele briefkaart, daarna de telefonische oproepen en ten slotte waren er de sms-berichten. Zoals u kunt zien steeg bij elke nieuwe vorm van interactiviteit telkens de toegankelijkheid ervan. Het werd steeds eenvoudiger voor de mensen om te reageren met hun televisie maar … bij al deze vormen van interactiviteit komen er telkens extra benodigdheden (telefoon, gsm) bij kijken om de interactiviteit tot stand te brengen. Ideaal zou het zijn indien u gewoon rechtstreeks met uw televisie kon interageren. Dit is nu juist het ganse concept van iDTV. iDTV biedt u digitale televisie aan samen met de mogelijkheid tot het interageren met uw televisie. U kunt zich dus voorstellen dat er een grote toekomst weggelegd is voor deze technologie. Toch blijkt uit recente studies dat zowel de doorsnee televisiekijker als de adverteerder in Vlaanderen weinig achtergrond heeft over deze nieuwe en toch wel ingrijpende evolutie. De interesse er is maar de meeste mensen laten het gewoon aan zich voorbijgaan. Dat is wel een veelvoorkomend fenomeen, bij de lancering van een nieuw product kijken de meeste mensen de kat nog eventjes uit de boom tot de prijzen wat gedaald zijn en de technologie wat meer ingeburgerd is. We leven dan wel in een digitaal tijdperk dat nog steeds aan het evolueren is maar er zijn nog veel mensen voor wie de evolutie allemaal een beetje te snel gaat. Denken we bijvoorbeeld maar aan de oudere bevolking want we mogen niet vergeten dat deze groep namelijk steeds aan het toenemen is. Ook voor hen kan iDTV een enorme verrijking zijn mits de afstand tussen de capaciteiten tot aanpassing van de ouderen en de gebruiksvriendelijkheid van de toepassingen niet te groot wordt.

14


De personen die toch op de hoogte zijn in verband met iDTV hebben al snel door wat een enorme waaier aan mogelijkheden iDTV kan bieden aan het publiek. Hierbij komen we meteen aan één van de doelstellingen van dit eindwerk. Namelijk het documenteren van de bestaande toepassingen maar ook eens verder gaan kijken en brainstormen voor welke andere domeinen en functies iDTV een verrijking kan betekenen. Naast het documenteren van de toepassingen bestond mijn taak erin het beschrijven van de ganse technologie achter iDTV, de gebruikte standaarden, de verschillende providers met hun zenderaanbod,… Daar ik zoals vermeld het 2de semester op erasmus naar Spanje vertrok kon ik meteen ook een situatieschets geven van de toestand in Spanje in verband met iDTV. Zo kunnen we eens kijken waar België staat in vergelijking met een ander Europees land. Dit eindwerk was een intern eindwerk aan de PIH en zo heb ik deze ook uitgevoerd in de PIH. Doordat ik niet gebonden was aan bepaalde apparatuur en een internetconnectie mijn belangrijkste wapen was, kon ik ook thuis verder werken en opzoekwerk verrichten. In het PIH heb ik weliswaar maar tot januari kunnen werken want daarna stond ik er in mijn eentje voor in Spanje. Dit was gelukkig geen grote belemmering doordat het voornamelijk een theoretische studie was. Daar ik al veel informatie verzameld had in België kon ik deze gestructureerd uitwerken in Spanje. Had ik nog extra informatie nodig dan kon ik deze gerust opzoeken op het Internet. Dit was dan ook mijn enige bron van informatie in Spanje, wat soms wel beperkend was want voor sommige informatie mag u al heel goed het Internet doorzoeken om te vinden wat u nodig hebt.

15


1. Historie: 1.1. Geschiedenis van de televisie: Om een goed inzicht te krijgen in de technologische evolutie van het televisielandschap naar iDTV is enige achtergrondinformatie interessant. Daarom een kort historisch overzicht van de uitvinding en de evolutie van het televisietoestel. De uitvinding van de televisie was een proces waaraan vele wetenschappers in de negentiende en twintigste eeuw hun steentje hebben bijgedragen. Het begon allemaal in 1962 toen de Italiaanse fysicus Professor ‘Giovanni Caselli’ zijn

pantelegraaf uitvond. Dit was het eerste toestel dat het mogelijk maakte om een stilstaand beeld over een draad door te sturen. In 1984 ontwikkelde de Duitse student Paul ‘Gottlieb Nipkow’ op 24 jarige leeftijd de elektrische telescoop. Met dit toestel werden de eerste bewegende beelden met een resolutie van 18 lijnen, vandaag 625, over een draad verstuurd. Het bestond uit een snel ronddraaiende schijf met gaatjes, de Nipkowschijf, waarmee een beeld kon worden afgetast. Met behulp van een seleniumcel werd het beeld dan omgezet in elektrische signalen die op hun beurt werden verzonden. Aan de andere kant stond een ontvanger die het proces met een gelijkaardige Nipkowschijf dan weer omdraaide. De praktische toepassing van deze uitvinding leverde echter veel problemen, onder andere omdat het moeilijk bleek om de schijven in zender en ontvanger synchroon te laten lopen. Op de wereldtentoonstelling van Parijs in 1900 vond het eerste internationale congres van elektriciteit plaats. Daar werd tijdens een toespraak voor de eerste maal het woord televisie gebruikt door de Russische natuurkundige ‘Constantin Perskyi’. De ontwikkeling van deze nieuwe technologie kwam toen in een stroomversnelling. In 1907 lanceerde de Brit ‘Campbell Swinton’ en de Russische professor ‘Boris Rosing’ het idee om een beeldbuis (CRT)te gebruiken en zij ontwikkelden een elektronische manier om de beelden te scannen. Rosing verdween spoorloos tijdens de Russische revolutie van 1917 maar één van zijn studenten, ‘Vlamdimir Zworykin’, zette met succes zijn werk verder. In 1923 vond hij de iconoscoop uit, een beeldbuis die gebruikt werd in de eerste televisiecamera’s. Op 18 november 1929 demonstreerde hij op basis van zijn

16

Interactieve Digitale televisie nieuwe kinescoop het eerste praktisch bruikbare elektronische televisiesysteem. Parallel aan de uitvindingen van Zworykin, ontwikkelde de student ‘Philo Taylor Farnsworth’ in de Verenigde Staten samen met één van zijn professors een gelijkaardig televisiesysteem dat hij al in 1927 demonstreerde. De controverse over wie nu de echte uitvinder van de moderne televisie is bleef tot na de Koude Oorlog bestaan. In 1930 begon de ‘British Broadcasting Corporation’ (BBC) in Groot-Brittannië met zijn eerste regelmatige uitzendingen. In 1936 waren er wereldwijd ongeveer 200 televisietoestellen in gebruik en in 1948 waren er alleen al in de verenigde Staten 1 miljoen huizen uigerust met televisie.

Fig. 1.1: Prehistorische televisie

De volgende stap was de kleurentelevisie. Het principe werd uitgevonden door ‘Peter Goldmark’ in 1941. De eerste demonstraties ervan gebeurden in 1946 maar het zou duren tot eind de jaren ‘60 vooraleer de meeste uitzendingen in kleur gebeurden. Daarna werden er gradueel verbeteringen aangebracht aan de televisieapparatuur. De geluidskwaliteit evolueerde van mono naar stereo maar de resolutie van de uitgezonden televisiesignalen stagneerde, ook al maakte de technologie een enorme vooruitgang mogelijk. Men discuteerde jaren over de ‘Hoge Definitie Televisie’ (HDTV) die haarscherpe beelden kan weergeven. Japanners, Amerikanen en Europeanen raakten het echter maar niet eens over de standaard met als gevolg dat er heel wat verschillende normen gebruikt worden en onder andere daardoor is het nog niet tot een echte doorbraak gekomen. De overgang naar de platte plasmaschermen en LCD-schermen is heel recent.

17


1.2. Geschiedenis televisielandschap in Vlaanderen: Drieëntwintig jaar na de BBC kwam de televisie naar Vlaanderen. Technische, communautaire en politieke problemen zorgden voor deze late introductie. Eén van de belangrijkste hinderpalen was de lijnenoorlog. Frankrijk had met het

SECAM-systeem gekozen voor een beelddefinitie van 825 lijnen. De meeste andere Europese landen kozen voor het PAL-systeem met een beelddefinitie van 625 lijnen. Aangezien de Vlamingen ook de Nederlandse uitzendingen wilden ontvangen en de Franstalige de Franse, kwam er een heel communautair debat op gang dat pas in 1952 opgelost werd door een compromis: een aparte standaard voor de Vlaamse en de Waalse televisie. Op 31 oktober 1953 zond het Nationale

Instituut voor de Radio-omroep (NIR) de eerste televisiebeelden in België uit. Er werd 12 uur per week uitgezonden. In 1960 werd het NIR opgeheven en ontstonden de Belgische Radio en Televisie (BRT) voor de Nederlandstalige uitzendingen en de Radio Télévision Belge (RTB) voor de Franstalige. In 1991 werd de naam BRT veranderd in BRTN om uiteindelijk in 1998 de VRT te worden. Op 1 februari 1989 kwam met de Vlaamse Televisie Maatschappij (VTM) de eerste commerciële televisieomroep naar Vlaanderen. Het bekende duo Mike Verdrengh en Guido Depraetere bracht heel wat dynamiek in het, op dat moment toch wel saaie, Vlaamse televisielandschap. VTM groeide dan ook snel uit tot de populairste zender van Vlaanderen. Door een sterke programmering van de VRT enerzijds en door ingrijpende besparingen aan de ander kant van VTM ging het marktaandeel van VTM significant achteruit. Dit tot groot ongenoegen van de adverteerders die het bereik van hun televisiereclame sterk zagen dalen en geen mogelijkheden hadden om de 30 seconden spots op de meer succesvolle zenders van de VRT te tonen. Op 30 januari 1995 werd Kanaal 2 gelanceerd, het tweede kanaal van VTM. Twee dagen later startte SBS Broadcasting vanuit Londen met de commerciële Vlaamse zender VT4. De jacht op de adverteerder kon beginnen. Meer recent kwamen er een aantal televisie-initiatieven specifiek gericht op bepaalde doelgroepen. Vitaya mikt sinds augustus 2000 op een vrouwelijk publiek en VijfTV beoogt dezelfde doelgroep sinds zijn lancering op 1 oktober 2004. Voor lokale informatie zijn er sinds oktober 1988 regionale zenders gestart met uitzenden in Vlaanderen. Elk van deze zenders heeft zijn eigen zendgebied. De

18

Interactieve Digitale televisie meeste hebben een herhalend programmaschema dat 24 uur per dag wordt uitgezonden. Er zijn 10 regionale zenders in Vlaanderen actief, elk met hun eigen afgebakend zendgebied. Ondertussen is Vlaanderen één van de regio’s met de hoogste penetratie van kabeltelevisie in Europa. 97% van de Vlaamse huishoudens zijn geabonneerd op de kabel. Via deze coaxkabel worden een 30-tal nationale, regionale en buitenlandse televisiezenders gedistribueerd.

1.3. Geschiedenis van de interactiviteit via de televisie: Digitale televisie is ongeacht de gebruikte technologie de realisatie van de ‘broadcasters dream’. Sinds het begin hebben broadcasters geprobeerd om meer interactieve programma’s te ontwikkelen. We moeten al terug gaan naar de jaren ’50 om het eerste experiment in verband met interactieve televisie toe te lichten. Het was namelijk CBS uit Amerika dat een nieuw kinderprogramma begon uit te zenden: Dinky dink & you. De interactiviteit lag in het feit dat de kinderen gevraagd werden om de cartoon protagonist, Dinky dink, te helpen met zijn problemen tijdens elke episode. Dinky dink moest ontsnappen aan de vijand maar er was geen brug om de rivier over te steken en er werd aan de kinderen gevraagd om speciale tools te gebruiken, bestaande uit een screenpaper bevestigd aan het televisiescherm en speciale pennen, en zo een brug te tekenen zodat ze hun held konden helpen met ontsnappen. Dinky dink was een groot succes dat gestart werd in 1953 en gestopt in 1957. Na Dinky dink introduceerde de NBC in 1959 de Today Show. Dit was het eerste programma dat de kijker liet interageren met hun favoriete programma’s via de telefoon. De jaren ’70 was een belangrijke periode voor de televisie-interactiviteit. De BBC startte toen een brainstormsessie om naar mogelijke wegen te zoeken om compacte informatie te verzenden naar hun publiek. In 1973 werd hun product in de UK voorgesteld als Ceefax. Dit was een soort teletekst die de gebruiker toeliet om informatie te verzamelen over hun televisie. Er was wel geen returnkanaal wat

19

Interactieve Digitale televisie de interactiviteit wat pover maakte maar de mensen begonnen te beseffen dat hun televisie in staat was om meer dingen te doen. Ceefax ging live in 1976 met 30 pagina’s aan informatie. Een jaar na de release ging de ‘United Kingdom Post Office’, ook wel ‘British Telecom’ genoemd, van start met VieuwData. Dit was werelds eerste videotekst systeem en werd gelanceerd in 1979. VieuwData, later

Prestel genoemd, liet de gebruiker toe om te interageren via de telefoonlijn dankzij een speciale terminal. Het was een groot succes tot 1994 wanneer het moest sluiten door de hoge prijzen. In 1977 lanceerde Warner Amex in Amerika, Ohio, het interactieve systeem Qube dat gebruikers toeliet om te interageren, te stemmen en deel te nemen aan televisieondervragingen. Qube werd gedwongen te sluiten door hoge kosten en technische problemen. In 1979 startte het befaamde en gekende Minitel’, gelanceerd en geïntroduceerd door PTT (Poste, Télephone et Télecommunication). Dankzij speciale terminals konden de gebruikers telefoonnummers, nieuws, lokale informatie,… zien. Het werd een groot succes mede door de lage kosten. In Italië begon men in 1981 ook een experiment met een analoog project Videotel’ genaamd maar dat brak niet echt door. In de vele experimenten van de jaren ’80 probeerde men veel het geslaagde Prestel-voorbeeld te volgen. Een voorbeeld daarvan is Viewtron uit Amerika in 1983. Het was een joint venture tussen Knight-rider, times mirror en AT&T. De nadruk lag op gebruikersproducten zoals: weer, banking en shopping. De prijs was een groot probleem en het bedrijf moest sluiten in 1986. In 1988 verschenen in de UK meerdere interactieve programma’s die alweer gericht waren naar de kinderen. Een voorbeeld ervan was What’s your story, waar kinderen gevraagd werden om te bellen en te zeggen wat er moest gebeuren. De belangrijkste jaren waren echter ongetwijfeld de jaren ’90. In deze tijd lanceerden kanalen zoals MTV in Amerika en CH4 in de UK ‘live chatrooms onscreen’

gedurende

televisieprogramma’s.

Dit

was

de

eerste

2-scherm

interactieve televisie. Dit was ook de periode van het gebruik van de ‘gele

briefkaart’. Tijdens een programma werd aan de kijker gevraagd om deel te nemen door een gele briefkaart te sturen naar de programmadienst van de desbetreffende omroep.

20


Jim Clarcke was waarschijnlijk de eerste persoon die probeerde om digitale televisie te doorspitten en er iets mee te realiseren. 1994 was het jaar waarop Jim Clarcke ‘Silicon Graphics’ oprichtte en hij met het idee van de telecomputer te voorschijn kwam. De volgende jaren werkte Silicon Graphics aan een black box met de functionaliteiten van een personal computer. Bedrijven als Time Warner en AT&T investeerden miljoenen dollars in het project tot Jim Clarcke zijn bedrijf Netscape oprichtte en het project afgelopen was. Een belangrijk feit kwam er ook doordat in de jaren ’90 de overheid de digitale transmissie technologie begon aan te moedigen. Dit zorgde voor een grote hulp bij het onderzoek en de ontwikkeling in vele landen. In 1996 voerde British Telecom interactieve trials uit maar stopte deze service na de trials. Een jaar later, in 1997, lanceerde Sky Digital een digitale satelliet in de UK. In juni 2000 werd het eerste interactieve kanaal gelanceerd erop, ‘Channel

Sky News Active’ en in maart 2001 lanceerde IDS de eerste interactieve reclame. In oktober 2002, om Free-To-Air transmissie en het DTV gebruik te promoten, werd Freeview

opgericht. Dit is een consortium tussen de BBC, BskyB en

Crowncastle. Zo zijn we aangekomen op de dag van vandaag waar momenteel de telefoon en vooral de mobiele telefoondienst SMS de meest gebruikte vormen van interactiviteit zijn. De technologie die hiervoor toegepast wordt staat zo ver dat de binnenkomende gesprekken of sms’en volledig geautomatiseerd verwerkt worden. Hierdoor kan de kijker nagenoeg onmiddellijk een antwoord krijgen op de actie die hij zopas gedaan heeft. Bij deze vormen van interactiviteit is er geen binding tussen de televisieomroep en de netwerkoperator die het retourverkeer verzorgt. Bij het platform ‘interactieve televisie’ is dat wel het geval.

21


2. Digitale televisie (DTV):

2.1. Digitaal <-> Analoog: DTV staat voor Digitale Televisie. Zoals de term al doet vermoeden werkt men bij digitale televisie niet met analoge signalen maar met digitale signalen. Waar ligt nu juist het verschil tussen de analoge en de digitale technologie? Bij de analoge technologie werkt men met analoge waarden. Dit zijn continue gegevens, gegevens waar tussen elke 2 waarden een oneindig aantal andere waarden mogelijk zijn. De elektronica was jarenlang volledig analoog. De komst van de eerste microprocessor in 1971 was het startsein voor een digitale revolutie. De mechanische, elektrische en elektronische apparaten rondom ons werden geleidelijk getransformeerd naar digitale apparaten.

Fig. 2.1: Grafische voorstelling analoog <-> digitaal signaal

In de wiskunde spreekt men van digitaal wanneer men in stapjes met waarden gaat werken. Denk hierbij aan het verschil tussen een analoge en een digitale thermometer. Bij elke minieme temperatuurverhoging bij de analoge zet het kwik uit en stijgt het op een continue manier in het glazen buisje. De digitale thermometer geeft de temperatuur echter weer in stapjes, per tiende van een graad bijvoorbeeld. Dit betekent dus dat een digitale reeks van gegevens eigenlijk minder nauwkeurig is dan een analoge reeks. Maar door heel veel kleine stapjes te

22

Interactieve Digitale televisie nemen, met andere woorden de ‘sampling rate’ verhogen, kan men de natuur sterk benaderen. De sampling rate wordt ook wel de bemonsteringsfrequentie genoemd en staat voor de snelheid (frequentie) waarmee een continue (analoog) signaal wordt bemonsterd tot een tijddiscreet digitaal signaal opgebouwd uit samples/monsters. Deze frequentie wordt uitgedrukt in Hertz (Hz). Het komt er dus gewoon op neer dat het analoge signaal gemeten/afgelezen wordt op discrete tijdstippen die op bepaalde intervallen van elkaar liggen. De tijdsduur van een dergelijk interval bepaald de kwaliteit. De ‘intervalsduur’ is de inverse van de sampling rate en van de kwaliteit: hoe kleiner het interval, hoe groter de frequentie en hoe groter de kwaliteit.

Fig. 2.2: Verschil in sampling rate toegepast voor audio

Hoe gaat men deze stapjes nu gaan uitdrukken? Hierbij komen de bits & bytes aan te pas. Dit is de wereld van de eentjes en nulletjes of ook wel bits genoemd (samentrekking van de woorden binary digits). Alle analoge gegevens moeten daarom met behulp van een ‘analoog-digitaal converter’ vertaald worden in digitale gegevens. Een bit is de kleinste eenheid, zeg maar het atoom van alle informatie. Met een combinatie van bits worden getallen voorgesteld en daar kan dan binair mee gerekend worden. Een groep van 8 bits wordt een byte genoemd en kan 256 verschillende getallen voorstellen, 2 bytes (16 bits) kunnen 65536 verschillende

23

Interactieve Digitale televisie getallen voorstellen. Bij de volgende stap ging men een byte gebruiken om letters voor te stellen. De getallen 0 tot 255 zijn meer dan genoeg om alle kleine letters, hoofdletters, punctuatie en symbolen te coderen. De echte digitalisering kwam er in 1982 toen Sony de eerste Compact Disc (CD) uitbracht. Vervolgens werden beelden gedigitaliseerd, waarmee de basis werd gelegd voor de digitalisering van bewegende beelden en dus uiteindelijk ook voor de televisie. Na de CD evolueerden talloze apparaten van analoog naar digitaal. Denk maar aan rekenmachine, uurwerk, weegschaal, thermometer, platenspeler -> cd-speler, tikmachine -> pc, fototoestel, telefoon,…

2.2. Voordelen van digitale signalen: => Compressie: Digitale signalen kunnen met behulp van digitale rekentechnieken en specifieke algoritmes gecomprimeerd worden. Dit betekent dat een digitaal signaal minder plaats zal innemen dan een analoog signaal. Eén analoog signaal gebruikt op de kabel ongeveer evenveel ruimte als 8 digitale signalen. Via de gewone coax televisiekabel kunnen een dertigtal analoge kanalen doorgestuurd worden. Via dezelfde kabel kunnen we dus met digitale technieken theoretisch tot 250 kanalen distribueren.

Fig. 2.3: Illustratieve voorstelling van compressie

24

Interactieve Digitale televisie Men zegt ook wel dat een digitaal signaal minder ‘bandbreedte’ nodig heeft dan een analoog signaal. Met bandbreedte bedoelen we de kanaalcapaciteit, deze geeft aan hoeveel data per seconde door een verbinding kan gestuurd worden. In de telecommunicatie wordt met bandbreedte van een transmissiekanaal het verschil bedoeld tussen de hoogste en de laagste doorgelaten frequentie. In de praktijk wordt vaak de afstand genomen tussen de frequenties waarbij de transmissie van het kanaal met 3 decibel (-3dB) is afgenomen ten opzicht van de topwaarde.

=> Kwaliteit:

Een analoog signaal komt als een golf via de kabel of de antenne uw televisietoestel binnen. Dit signaal is niet vrij van ruis of storing. Een digitaal signaal echter is verpakt in nullen en enen en is vrij van storing. De kwaliteit is constant. Praktisch komt het erop neer dat digitale audio- en videosignalen kwalitatief veel beter zijn dan analoge signalen. Het beeld op uw televisiescherm is kleurrijk, haarscherp en realistisch, vergelijkbaar met een DVD. Het digitale geluid stroomt in Dolby Surround en cd-kwaliteit de huiskamer binnen en brengt u middenin de actie. Dolby is de benaming van een ‘ruisonderdrukkingssysteem’ voor audio, genoemd naar de Amerikaan Ray Dolby. Degenen

met

een

‘Home

Entertainment

System’

zullen

duidelijk

het

kwaliteitsverschil in beeld en geluid merken. Zelfs met uw huidige televisietoestel en geluidsinstallatie is het effect al opmerkelijk maar op een groot LCD- of plasmascherm merkt u de verschillen het best. Wie dus mooie beelden wenst op zijn LCD- of plasmascherm doet er goed aan om afscheid te nemen van analoge televisie.

25


Fig. 2.4: Kwaliteitsverschil tussen analoog en digitaal beeld

Dit alles wil niet zeggen dat digitale televisie nooit gebreken kan vertonen. De kwaliteit hangt namelijk af van de ‘bitrate’ van het signaal. Onder bitrate verstaan we het aantal bits dat per tijdseenheid over een lijn wordt verzonden, uitgedrukt in bps (bits per seconde). Een bitrate vanaf 5 Mbps levert DVDkwaliteit. Wanneer de bandbreedte onvoldoende is wordt de bitrate verlaagd en door te veel compressie kunnen snelle actiebeelden ‘blokjes’ vertonen.

Het beeld zal echter pas perfect bij u binnenkomen wanneer er ook digitaal opgenomen en verwerkt wordt bij de televisiestations. Momenteel wordt alles nog analoog opgenomen in de opnamestudio’s en daarna gedigitaliseerd om uiteindelijk verspreid te worden. Ook wordt met deze technologie de weg vrijgemaakt voor HDTV (High Definition Television). Deze standaard wordt verder in de verhandeling besproken.

26


3. Interactieve Digitale Televisie (iDTV):

Digitale televisie wordt interactief wanneer digitale televisie u de mogelijk geeft te beïnvloeden wat er op uw scherm aan het gebeuren is. Digitale televisie is dus niet standaard interactief. De zender voegt interactieve lagen toe bij bepaalde programma’s. Dus niet elk programma is tevens automatisch interactief. Interactieve

digitale

televisie

opent

de

deuren

van

de

digitale

informatiemaatschappij. Het neemt een drempel weg voor mensen zonder computer of Internetaansluiting. Dankzij iDTV bekijkt u wat u wilt en wanneer u wilt. Zo krijgt u als kijker nog meer controle over uw televisieavond. Nu zijn er 2 vormen van interactiviteit. Het verschil slaat namelijk op het feit of u een retourkanaal nodig hebt of niet om te interageren. Een voorbeeld waarvoor u geen retourkanaal nodig hebt is Enhanced TV. Dit is een toepassing waar extra informatie opgeroepen kan worden die niet zichtbaar is in het gewone lineaire programma. Deze informatie kan parallel aan het lineaire programma doorgestuurd worden en de kijker ‘zapt’ er als het ware naar toe. Voor dit soort interactiviteit heeft de kijker dus geen retourkanaal nodig, hij communiceert met de toepassing op de settop-box en het programma dat er op dat ogenblik loopt. Wanneer de settop-box wel uitgerust wordt met een retourkanaal via telefoon of kabel kan de kijker via de afstandsbediening rechtstreeks interageren met de programmabron. Net zoals bij het Internet kunnen er verschillende diensten aan de bron aangeboden worden. Zo kan de platformaanbieder bijvoorbeeld films aanbieden die de kijker op vraag en tegen betaling kan afspelen. Ook bijkomende informatiekanalen of publieke diensten kunnen aangeboden worden. Zoals u zich kunt voorstellen zijn de aan te bieden mogelijkheden haast onbeperkt. In het puntje dat volgt krijgt u een overzicht van de voornaamste bestaande mogelijkheden maar ook deze die men nog niet heeft aangehaald maar waar tevens enige marktwaarde inzit. Deze worden één voor één dieper uitgewerkt naar verdere mogelijkheden, haalbaarheid, populariteit,…

27

Interactieve Digitale televisie Hier krijgt u de lijst van de bestaande of voorziene mogelijkheden. Niet al deze toepassingen zijn al geïmplementeerd maar worden wel door de operatoren voorzien in de eerstkomende jaren:

SMS

E-mail

Chat

E-government

EPG

Video-On-Demand

Programma’s pauzeren

Digitale teletekst

TV-bankieren

Spelletjes

Shoppen

Stemmen zangwedstrijd

Stemmen quiz

Radio

Naast de bestaande en geplande mogelijkheden bestaan er nog een ganse reeks van mogelijkheden die tevens uitvoerbaar zijn en die televisiekijkend Vlaanderen wel zou kunnen boeien. Hier de lijst van de nog niet voorziene mogelijkheden maar waar toch enige meerwaarde in kan zitten:

Multiscreentoepassingen

Live sportstatistieken

Up-to-date nieuws

Interactieve kinderprogramma’s

Uitschakelen van reclames

Kinderslot

Melding bij aanvang van film/soap

28


Informatiekanalen •

Weerbericht

•

Verkeersnieuws

•

Vacatures

•

Witte/gele/gouden gids

•

Beursinformatie

•

Openingsuren musea/stadhuis

•

Kalender van activiteiten/festiviteiten

•

Informatie over auto’s besproken in autoprogramma

•

Informatie opvragen van reisprogramma

•

Recept nalezen van kookprogramma

Onderwijs

Muziek aankopen

Instant replay

Veilingplaats

Bioscoop

Loterij

Pronostieken

Routeplanner

Fotoservice

Nieuwsbrief

Prikbord

Forum

Wallpaper/screensaver

Camerakeuze

‘E-care’ project

Connectie met randapparaten

29


4. Uitwerking mogelijkheden:

4.1. Gerealiseerde/geplande mogelijkheden: SMS: Met de komst van iDTV zal het mogelijk worden om rechtstreeks via de settop-box te Sms’en, zonder enige tussenkomst van de GSM. Zo kunt u iedereen van uw vriendenkring een SMS zenden zoals u dat gewoon bent te doen met uw GSM. Momenteel wordt SMS gebruikt als belangrijkste interactiemiddel van de televisie. Zo kunt u heel eenvoudig met uw GSM sms'en en stemmen op uw favoriete zanger in een zangwedstrijd of meespelen met een quiz. Met de komst van iDTV komt daar verandering in, de functie van de GSM zal overgenomen worden door een nieuwe functie die wat verder besproken wordt. Zo zal de SMS functie op de settop-box enkel dienen om te sms’en naar kennissen en niet naar interactieve televisie-uitzendingen. Daar zoals gezegd de settop-box de rol van de GSM zal overnemen zou een handige functie daarbij zijn het werken met een contactlijst. Zo hoeft u niet telkens het nummer in te typen maar enkel te selecteren in de lijst. In feite zou u min of meer de interface van de gsm op het scherm geprojecteerd moeten krijgen. Op deze manier hebben de mensen een grotere herkenbaarheid met hun GSM toestel. Een extra optie is het werken met een toetsenbord in plaats van met de afstandsbediening. Dit vergemakkelijkt het typen van berichten aanzienlijk. Het is dus niet de bedoeling om zoals met uw GSM, 3 keer op een knop duwen voor de letter 's', een SMS aan te maken. Dit toetsenbord zou wel iets anders geïmplementeerd moeten worden dan het normale computerklavier. Eerst en vooral zou het een grotere ondersteuning nodig hebben voor de handpalmen daar u geen bureautafel hebt om ze op te laten rusten. Voor de bezetting van de toetsen kunnen er al enkele overbodige toetsen weggelaten worden (Windows, F1, F2,…) maar deze kunnen dan wel vervangen worden door toetsen die handig zijn voor de bediening van de televisie of settop-box.

Daarnaast is het een

absolute must dat het toetsenbord draadloos werkt.

30


Fig. 4.1: Draadloos toetsenbord met bijhorende afstandsbediening

Belangrijk aspect bij dit alles is natuurlijk de prijs. Dit is momenteel nog niet bekend daar deze dienst nog niet aangeboden wordt. Normaal wordt verwacht dat het min of meer dezelfde prijs zal zijn als momenteel met uw GSM. Wel moet hiervoor eerst een samenwerking zijn tussen de telecomoperatoren enerzijds en de iDTV-providers anderzijds. De verrekening van uw verzonden berichten zal dan bijgevoegd worden aan de rekening van uw iDTV-operator.

Haalbaarheid: *** (op maximum van 3)

Nutfactor: *

Populariteit: **

E-mail: Voor steeds meer mensen is Internet een onderdeel van het dagelijkse leven geworden. Vooral de communicatie staat hoog genoteerd in het internetgebruik. Met iDTV kunt u deze communicatie nu eveneens tot stand brengen en in contact komen met andere mensen zonder PC, internet- of telefoonaansluiting. Eén van de populairste manieren om te communiceren via het Internet is e-mail.

31

Interactieve Digitale televisie Elk familielid zal over zijn eigen mailbox beschikken en over een persoonlijke pincode om de privacy van hun e-mails te garanderen. De limiet van deze mailbox zal afhankelijk zijn van uw gekozen provider. Berichten kunnen ontvangen worden van en verzonden worden naar andere kijkers in het televisienetwerk. Hierbij is de vraag nu of we e-mails zullen kunnen versturen en ontvangen van en naar bestaande internetadressen (@hotmail, @gmail). Voor de uniformiteit van de toepassing mag dit geen probleem vormen. De mailtoepassing voorziet het verzenden en ontvangen van JPEG en PNG bestanden

als

bijlagen,

welke

weergegeven

kunnen

worden

op

het

televisiescherm. Alle andere formaten worden niet ondersteund, denk maar aan: MPEG, PPT, DOC,… Het doorsturen van korte filmfragmenten mag u dus vergeten. Gedurende het televisiekijken zult u gewaarschuwd worden over de ontvangst van nieuwe e-mailberichten door een klein e-mail icoontje die op het scherm verschijnt. Net als bij het sms’en kunt u hier werken met een draadloos toetsenbord en een contactlijst. U kunt zich nu afvragen hoe het zit met de veiligheid van dit alles want zoals u weet kunnen e-mails niet altijd even goede bedoelingen hebben, denk maar aan de talloze virussen van de afgelopen jaren. Met digitale televisie hoeft u niet te vrezen voor deze zaken want de settop-box is geen computer en er is tevens geen open verbinding met het Internet. Bovendien worden de toepassingen centraal aangestuurd. De Digibox heeft vrij weinig geheugen, toont eigenlijk alleen wat er centraal wordt uitgevoerd en kan geen ongekende programma's uitvoeren. Overigens zullen de mails offline worden opgeslagen. Ze kunnen bekeken en bewerkt worden, maar niet bewaard worden op de settop box. Momenteel wordt de e-mailapplicatie nog door geen enkele provider voorzien. Vooral bij Belgacom TV is er geen haast bij. Dat heeft te maken met het feit dat u voor Belgacom TV een adsl-verbinding nodig hebt en dat u op die manier via de computer kunt e-mailen.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: *

Populariteit: **

32

Interactieve Digitale televisie Chat: Naast e-mailen is chatten de communicatievorm bij uitstek. Ook deze vorm van communiceren zal mogelijk gemaakt worden via iDTV. De chatapplicatie biedt een bepaald aantal chatrooms aan en staat de gebruiker toe in het openbaar te chatten of een private chat uit te voeren. Elk gezinslid heeft zoals bij de e-mailapplicatie zijn eigen account. Deze account zou men kunnen baseren op het adres dat men gebruikt bij de e-mailapplicatie. Net zoals bij SMS en e-mail kan hier gewerkt worden met een contactlijst, dit dan vooral voor de private chats met uw vrienden en kennissen. Een verdere uitbreiding van deze toepassing zou de aansluiting zijn van webcam of micro. Deze uitbreiding zal wellicht niet haalbaar zijn omdat er geen aansluiting voorzien is op de settop-box. Zo zal een live videogesprek zoals met uw computer niet mogelijk zijn. Een andere uitbreiding zou de aansluiting van de elektronische identiteitskaart zijn, zodat minderjarigen exclusieve toegang hebben tot beveiligde chatrooms. Dit project loopt nu al op het Internet maar de geplande eindfase is nog niet bereikt. Ook hier hebben we te maken met het connectieprobleem.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: *

Populariteit: ***

E-government: Met iDTV krijgt u elektronische dienstverlening van de overheid op uw televisie. U hoeft niet langer naar het gemeenteloket voor informatie of documenten, voortaan vraagt u documenten aan vanuit uw woonkamer. Vanuit uw zetel krijgt u toegang tot overheidsinformatie en diensten waar u vroeger een computer en een Internetaansluiting voor nodig had.

33

Interactieve Digitale televisie De volgende mogelijkheden in verband met E-government zou men kunnen implementeren:

Gemeente-info

Openingsuren gemeentehuis

Openingsuren containerpark

Bezienswaardigheden

Activiteiten

Stadshistorie

Stratenplan

…

De Afvalwijzer Een baan zoeken bij de VDAB Politieke informatie Enquêtes Boodschappen van algemeen nut Integratie met de elektronische identiteitskaart (connectieprobleem) Nummers waar u terecht kan voor hulp Voor welk land u een visum nodig hebt als u op vakantie vertrekt Allerlei aanvraagformulieren bestellen …

Fig. 4.2: Voorbeeldscherm E-government

34


Haalbaarheid: ***

Nutfactor: ***

Populariteit: **

EPG: Dankzij de EPG of elektronische programmagids kunt u met een eenvoudige druk op de knop van uw afstandsbediening het programma-aanbod van de zender bekijken. Er is de mogelijkheid om het aanbod te bekijken per zender, per genre, per tijdstip en in een overzicht. U wilt bijvoorbeeld kijken naar een quiz, de EPG laat dan zien wat het aanbod aan quizzen is, hoe laat ze beginnen en op welke zenders ze te zien zijn. Tevens zou hierbij een zoekfunctie ook wel handig zijn. Een andere functionaliteit van EPG is wanneer u meer informatie wenst over een bepaald programma kunt u dit selecteren, waarop er meer informatie getoond wordt. De informatie blijft dan 5 seconden staan.

Deze informatie kan de volgende zijn:

Naam van de zender Het beeldformaat Teletekst aanwezig Ondertiteling aanwezig Huidige tijd Begin en eind tijd van het huidige en het volgende programma De leeftijdsgrens Door de nu-streep kunt u zonder veel moeite zien welke programma's er op een bepaald ogenblik lopen zonder te moeten zappen. Indien een programma dat u met uw recorder aan het opnemen bent zou uitlopen, dan zorgt de programmagids ervoor dat het programma correct wordt opgenomen. De programmagids houdt dus rekening met eventuele verschuivingen in het uitzendschema.

35

Interactieve Digitale televisie De technologie die dit mogelijk maakt heet PDC (Program Delivery Control). Dit is een onderdeel van het teletekstsignaal dat bij analoge televisie-uitzendingen meegezonden wordt. PDC toont aan wanneer een bepaald programma start en stopt. Zodoende zullen recorders die uitgerust zijn met PDC de programma’s altijd volledig opnemen, ook al wordt het programma op een ander tijdstip dan gepland uitgezonden.

Fig. 4.3: Voorbeeldscherm EPG

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: **

Populariteit: ***

Video-On-Demand: Dit is het zogeheten pay per view of VOD (Video-On-Demand). Bij VOD betaalt u per film of programma dat u kijkt, een soort digitale videotheek dus. Hebt u bijvoorbeeld een uitzending gemist van uw favoriete soap, dan kunt u die later binnen het VOD aanbod herbekijken. Hebt u zin in een goede actiefilm maar u ziet het niet zitten om een kwartier te rijden naar de dichtstbijzijnde videotheek dan kunt u simpelweg uw keuze maken tussen een grote hoeveelheid aangeboden films. Dit aanbod is afhankelijk van provider tot provider.

36

Interactieve Digitale televisie De prijzen voor deze functie verschillen per zender en per programma. De verrekening van de aangevraagde films verloopt net zoals bij het sms’en via de rekening van de iDTV-provider.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: ***

Populariteit: ***

Programma’s pauzeren: Stel dat u net een spannende film aan het bekijken bent en de telefoon gaat. Nu moet u de keuze maken of de telefoon opnemen en het spannende slot missen of de telefoon missen en weten hoe die kaskraker afloopt. Bij iDTV zijn deze dilemma’s van de baan. Wanneer u gestoord wordt tijdens uw programma of film drukt u gewoon op pauze en wanneer u terug klaar bent om door te kijken drukt u gewoon terug op play en u hebt niets van de actie gemist.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: ***

Populariteit: ***

Digitale teletekst:

De opvolger van de teletekst zoals we die momenteel kennen wordt digitekst. Deze zal er mooier en beeldrijker uitziet, onder andere met foto’s. Ook zal er veel meer informatie te vinden zijn en een makkelijkere navigatie- en zoekfunctie.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: **

Populariteit: **

37

Interactieve Digitale televisie TV-bankieren: Uw bankzaken regelen via het Internet is niet nieuw, maar dankzij iDTV is dit ook via de televisie mogelijk. Die elektronische dienstverlening van de bank laat toe om op een veilige manier uw rekeningstand op te vragen of overschrijvingen te doen vanuit uw zetel en dit alles met een simpele druk op de afstandsbediening. Voor het gebruikersgemak kan men ook hier terug werken met het toetsenbord.

Belangrijk aspect is hier de veiligheid van deze functie. Waarschijnlijk zal men hier dezelfde principes hanteren als bij de pc. Daar we toch mogen zeggen dat internet-bankieren veilig is zal TV-bankieren ook geen problemen geven.

Fig. 4.4: Voorbeeldscherm TV-bankieren

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: *

Populariteit: **

38


Spelletjes: Via

iDTV

kunnen

spelletjes

gespeeld

worden

op

de

televisie

via

de

afstandbediening of het draadloze toetsenbord. Een dagelijks kruiswoordraadsel, hersenbrekers, actiegames,… Denk hierbij maar aan alle eenvoudige spelletjes die u kunt vinden op het Internet. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met de bandbreedte. Spelletjes die massa’s bandbreedte opslorpen komen dus niet aan de orde. Ook zou u bijvoorbeeld een contactlijst kunnen aanmaken van vrienden en familie die u dan kunt uitdagen. Een andere optie is het aanbieden van de gekende gamerooms zoals op het Internet. Mogelijkheden hierbij zijn het werken met een puntensysteem, tornooien organiseren, voetbalcompetitie houden,… Denk ook aan het succesvolle programma ‘toeters en bellers’, en de vele varianten ervan. Zo kunt u meteen uw antwoord doorzenden via uw televisie in plaats van te telefoneren. U krijgt ook meteen de melding of u binnen de prijzen valt of niet. De kosten wordt dan verrekend met de rekening van uw provider.

Fig. 4.5: Voorbeeldscherm spelletjes

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: *

Populariteit: ***

39

Interactieve Digitale televisie Shoppen: Cd’s aankopen of een reis boeken is dankzij iDTV heel eenvoudig, u navigeert in een digitale winkelgalerij en maakt zo uw keuze. Zo zullen we met iDTV tijdens de reclame meer informatie kunnen opvragen over het desbetreffende product. U kunt natuurlijk ook documentatie aanvragen of het product onmiddellijk bestellen via uw televisie. Stelt u zich even voor: u zit knus in uw zetel terwijl u naar een reclamespot kijkt over de auto van uw dromen. Als u hem eens wilt uitproberen moet u opstaan, uw pantoffels aandoen, uw computer aanzetten, naar de site van de fabrikant surfen, de dichtstbijzijnde concessiehouder vinden, zijn telefoonnummer noteren, hem bellen en uiteindelijk een afspraak regelen tijdens de openingsuren van de garage. Dankzij iDTV volstaat het uw arm te strekken om uw afstandsbediening te nemen en op de rode toets te drukken, u krijgt onmiddellijk een nieuw scherm met alle informatie over uw droomwagen en u kunt meteen een afspraak maken voor een testrit. De verrekening van deze mogelijkheid zal niet zoals bij de vorige mogelijkheden via de rekening van uw provider verlopen. Reden hiervoor is dat uw provider geen borg zal willen staan voor uw aankopen. Men kan hierbij wel werken met Visa of een overschrijving.

Fig. 4.6: Voorbeeldscherm shoppen

40


Haalbaarheid: ***

Nutfactor: **

Populariteit: *

Het stemmen bij een zangwedstrijd: Tot nu toe moest u altijd uw gsm boven halen indien u uw stem wilde uitbrengen bij één of ander zangwedstrijd (Eurosong, Popidool). Dat wordt nu allemaal veel makkelijker. Na de optredens zult u bijvoorbeeld een scherm krijgen waar u alle kandidaten ziet staan samen met een nummer eronder. Dan zal het simpelweg volstaan om dit nummer in te tikken op uw afstandbediening en uw stem zal uitgebracht worden op uw favoriet. Zoals bij de toepassing van het sms’en vermeld, vervangt deze functie het versturen van sms-berichten om uw stem uit te brengen.

Fig. 4.7: Voorbeeldscherm stemmen

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: **

Populariteit: ***

41


Het stemmen bij een quiz: Dit kan bijvoorbeeld een vraag zijn van een quiz op televisie waarbij u gewoon voor uzelf speelt, tegen de andere gezinsleden of tegen televisiekijkend Vlaanderen. Hierbij kunnen dan wedstrijden met prijzen aan gekoppeld worden. Maar dit hoeft zich niet enkel te bespreken tot vragen van quizzen alleen. Het kan bijvoorbeeld ook uitgebreid worden naar een algemene opiniepeiling vanwege de overheid of een andere organisatie.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: **

Populariteit: ***

Radio: Dit steunt op het DAB principe. DAB staat voor ‘Digital Audio Broadcasting’. Dit systeem maakt digitale radio-uitzendingen mogelijk. DAB-uitzendingen hebben absoluut geen ruis en de muziek heeft bijna Cd-kwaliteit. Wie DAB wil ontvangen heeft echter wel een DAB-radio nodig. De meeste mensen luisteren naar de radio via hun normale radiospeler dus zal deze functie waarschijnlijk niet zoveel gebruikt worden.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: *

Populariteit: *

42


Kinderslot: Hiermee bepalen de ouders zelf wat hun kinderen te zien krijgen. Dankzij een speciale veiligheidscode/pincode kunnen ze hun kinderen verbieden naar bepaalde programma's/films te kijken. Zo kan bij elk film een leeftijdscategorie bijgevoegd worden en afhankelijk daarvan kunnen de ouders beslissen of de film geschikt is voor hun kinderen. Bij de programma’s kan men instellen om deze bij elke aflevering te verbieden en enkel bij invoering van de pincode ze toe te staan. Eveneens kunnen de ouders een maximum aantal uur per dag televisiekijken toelaten aan hun kinderen. Dit kan via een timer die na het verlopen van het geprogrammeerde aantal uur de televisie afsluit en enkel opnieuw kan geactiveerd worden via de pincode.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: ***

Populariteit: **

43


4.2. Innovatieve toepassingen:

Multiscreentoepassingen:

Het doel van deze toepassing is dat u het televisiescherm kunt opsplitsen in meerdere deelschermen. Via de deelschermen kunt u dan verscheidene programma’s afbeelden. Zo kunt u bijvoorbeeld simultaan een voetbalwedstrijd bekijken, een SMS zenden en de rituitslag van de Tour de France bekijken. Nu is het niet de bedoeling dat u al deze zaken gaat bekijken of uitvoeren in het geminimaliseerde deelvenster. Het is eerder bedoeld om te dienen als overzichtscherm van waaruit u een deelscherm kunt kiezen en zo de gewenste toepassing full screen op uw televisie krijgt. Daarna kunt u dan weer zappen naar de andere schermen via het hoofdscherm.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: **

Populariteit: **

Sportstatistieken: Hier is het de bedoeling dat u live de statistieken van een voetbalwedstrijd kunt opvragen zoals: veldbezetting, procent balbezit, aantal overtredingen, aantal doelkansen,… Dit kan vooral handig zijn als men later inpikt in de wedstrijd, zo kan men zich een goed beeld vormen van het wedstrijdverloop. Dit hoeft zich nu niet enkel te beperken tot de wedstrijd die u aan het bekijken bent. Soms is het vervelend als u absoluut een bepaalde wedstrijd wil zien maar op hetzelfde moment is er een ander sportevenement dat u ook wenst te bekijken. Momenteel is nog kiezen tussen één van beiden maar het kan ook anders. Zo kunt u terwijl u de ene wedstrijd aan het bekijken bent de statistieken van een andere wedstrijd of andere sportwedstrijd opvragen. Terwijl u aan het kijken ben naar Anderlecht - Club Brugge wordt u op de hoogte gehouden van de wedstrijdfeiten

44

Interactieve Digitale televisie van Standaard – Genk. Wanneer één van beide ploegen bijvoorbeeld scoort krijgt u de mogelijkheid om via het indrukken van een toets de goal te zien en daarna terug over te schakelen naar de wedstrijd die u aan het bekijken was. Deze functie kunt u dan uitbreiden en ook toepassen als u bijvoorbeeld een film aan het bekijken bent of zo. Dit hoeft zich niet enkel te beperken tot voetbal - voetbal, zo kunt u ook de rangschikking krijgen met de posities van de Grote Prijs Formule 1 van Francorchamps tijdens een voetbalwedstrijd. Dezelfde functionaliteiten kunnen ook voorzien worden voor een ganse reeks andere sporten: tennis, wielrennen, boksen, …

Haalbaarheid: **

Nutfactor: **

Populariteit: **

Up-to-date nieuws: Dit kan interessant zijn voor de mensen die door omstandigheden de geplande nieuwsuitzendingen niet kunnen bekijken. Zo zult u op elke uur van de dag op de hoogte kunnen gehouden worden van de laatste nieuwsfeiten van de dag. Dit kan gaan van klein regionaal nieuws tot de opvolging van groot internationaal nieuws, denk bijvoorbeeld aan de tsunami. Op deze manier is het ook mogelijk om perfect op de hoogte te blijven van de laatste sportuitslagen of sportmededelingen. Denk maar aan het komende wereldkampioenschap voetbal in Duitsland. Dit alles verondersteld wel extra werk voor de nieuwszender en het is de vraag of die wel bereid zal zijn om dit te bekostigen.

Haalbaarheid: **

Nutfactor: ***

Populariteit: **

45


Interactieve kinderprogramma’s: De mogelijkheid tot interactie met uw televisiescherm is een geschenk uit de hemel voor de makers van kinderprogramma’s. Daar kinderen niets liever doen dan zich inleven en interageren met hun favoriete tekenfilms, kan iDTV hier een grote waaier aan mogelijkheden voor voorzien. Zo kan men ook leerrijke programma’s voorzien die de kinderen toelaat al spelenderwijze iets bij te leren.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: *

Populariteit: ***

Uitschakelen van reclames: Deze functionaliteit zou bij veel mensen dankbaar in dienst genomen worden want velen hekelen zich aan de vele reclameblokken die ze voorgeschoteld krijgen. Het valt nu nog te zien of het allemaal zo ver zal komen. Er bestaat namelijk iets zoals DRM of Digital Rights Management. Dit is een beperkingensysteem dat ervoor zorgt dat u tijdens reclame niet meer kunt 'zappen' of dat de reclame niet uit de opname kan geknipt worden. Waarschijnlijk zal deze toepassing dus niet tot de toekomstige mogelijkheden behoren.

Haalbaarheid: *

Nutfactor: **

Populariteit: ***

Melding van aanvang film/soap: Zo kunt u instellen dat u bij een bepaald programma gewaarschuwd wordt door een karakteristiek geluid. Op deze manier wordt u telkens gewaarschuwd als uw favoriete soap begint en zo zult u nooit meer het begin ervan moeten missen. U

46

Interactieve Digitale televisie kunt ofwel kiezen om het éénmalig in te stellen, voor een film bijvoorbeeld, of u kunt ervoor kiezen om het te programmeren op vaste dagen in de week (soap).

Haalbaarheid: **

Nutfactor: **

Populariteit: **

Informatie: Zoals u zich kunt inbeelden, kunt u hier een ganse lijst van toepassingen voor vinden. Hieronder krijgt u een lijst te zien van enkele van de meest hangbare mogelijke toepassingen in verband met informatie. Het is nu te zien welke van deze informatiebronnen men zal implementeren en welke niet.

Het weerbericht:

o

Met live videobeelden van de besproken gebieden, die u eventueel zelf kan kiezen. Hier kan gewerkt worden met de statische camera’s die men op bepaalde plaatsen nu al gebruikt.

o

Ingave van plaats en datum en u ontvangt de weervoorspelling.

o

Ook weervoorspellingen voor andere delen van de wereld.

Verkeersnieuws:

o

Uw vertrekpunt en bestemming ingeven en u krijgt de beste route getoond rekening houdend met ongevallen, files,…

o

Overzicht in kaartvorm van alle uitvoerende en geplande werken en de voorziene tijdsduur.

o

Overzicht van de alom gekende knelpunten in verband met files.

47

Interactieve Digitale televisie Vacatures:

o

Ingave van persoonlijk profiel en CV.

o

Melding van interessante aanbiedingen.

o

Zoekfunctie in verband met openstaande vacatures.

o

Mogelijkheid tot onmiddellijk solliciteren.

Gouden/Witte/Gele gids:

o

Mogelijkheid tot opzoeken van telefoonnummer, persoon of adres.

o

Na opzoeken direct koppelen aan routeplanner zodat u een idee krijgt waar de persoon woont.

o

Voor de gouden gids de mogelijkheid tot het zoeken per categorie, regio,… Daarna de mogelijkheid om door verwezen te worden naar een pagina met meer informatie over het bedrijf.

Beursinformatie:

o

Kunnen opzoeken van resultaten van uw aandelen.

o

Beursgenoteerde bedrijven opzoeken en kijken hoe ze ervoor staan + eventueel statistieken.

Openingsuren:

o

Musea

o

Pretparken

o

Winkelcentra

o

Zwembaden

o

…

Kalender van activiteiten/festiviteiten:

o

Met opzoekfunctie per datum, streek,…

48

Interactieve Digitale televisie Recept nalezen van kookprogramma:

o

Zo kunt u een overzicht verkrijgen van de gebruikte ingrediënten.

o

Deze functie bestaat al via het Internet maar als u een televisie in de keuken staan hebt is kan u alles rechtstreeks bekijken vanuit uw keuken.

Informatie opvragen van reisprogramma:

o

Bezienswaardigheden

o

Hotels

o

Nationale specialiteiten

Informatie over auto’s besproken in autoprogramma:

o

Technische gegevens

o

Kleuraanbod

o

Fotoarchief

o

Verkoopgegevens

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: ***

Populariteit: ***

Onderwijs: Dit kan gaan van taallessen, bijscholing in specifieke onderwerpen tot reken- of leesoefeningen voor kinderen. Bij de taallessen kan gewerkt worden met geluidsfragmenten, invuloefeningen, dictees,… noem maar op. Zo kan men zelfstandig en op eigen tempo een nieuwe taal aanleren.

49

Interactieve Digitale televisie Bij de rekenen lees oefeningen zijn kleine kinderen een geschikte doelgroep om via interactieve oefeningen iets bij te leren. Daar ze de televisie snel associëren met ontspanning zullen de kinderen misschien sneller geneigd zijn oefeningen te maken. Men kan ook werken met een scoresysteem. Zo kunnen hun ouders zien of hun kinderen de oefeningen wel degelijk gemaakt hebben en hoe ze erop gescoord hebben. Bij de bijscholing kunnen allerhande thema’s aangehaald worden: bloemschikken, tuinieren, automechanica, koken,… Natuurlijk zal dit alles vrij theoretisch blijven maar door het toevoegen van beeldmateriaal kan men er toch veel van opsteken.

Haalbaarheid: *

Nutfactor: ***

Populariteit: **

Muziek aankopen: Stel dat u naar een digitaal muziekprogramma aan het luisteren bent en u ziet en hoort een clip die u enorm bevalt. In plaats van de naam ergens op te schrijven of de naam te vergeten kunt u simpelweg deze clip kopen. Een andere mogelijkheid is een clip te huren. Voor een klein bedrag kunt u deze dan enkele dagen beluisteren. U hebt ook de keuze tot het kopen van enkel de muziek of in combinatie met de videoclip. Zo hebt u meteen een aardige muziekcollectie van uw favoriete muziekgroepen en zangers

staan

die

u

dan

kunt

laten

afspelen

op

uw

televisie

als

achtergrondmuziek. Grote concurrent voor deze toepassing is het illegaal downloaden op het Internet maar als we kijken naar het succes van de vele online muziekwinkels op het Internet zit er misschien toch toekomst in.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: **

Populariteit: *

50


Instant Replay: Deze mogelijkheid ware handig als u een knappe actie in een wedstrijd gemist hebt en de regie van televisiezender beslist om deze niet te heruitzenden, dan kunt u zelf even terugspoelen en de actie herbekijken. Eveneens is dit van toepassing als u een passage in een film niet volledig begrepen hebt doordat u even gestoord werd. Deze functie is gelijklopend met de functie van pauzeren maar gaat nog een stapje verder.

Haalbaarheid: **

Nutfactor: **

Populariteit: ***

Veilingplaats: Het werkingsprincipe zou u kunnen vergelijken met dit van E-bay op het Internet. Als u kijkt naar de populariteit moet er ook wel een toekomst voor zijn bij iDTV.

Haalbaarheid: **

Nutfactor: *

Populariteit: **

Bioscoop: Hier wordt hetzelfde principe gehanteerd als bioscoopkaarten bestellen via het Internet met het verschil dat u uw ticket niet kunt afdrukken. Dit probleem zou opgelost kunnen worden met een code. Telkens u een ticket besteld verschijnt er een code op het scherm die u dan moet noteren en deze samen met uw identiteitskaart moet vermelden in de cinema. Daar kunnen ze dan verifiëren of u effectief wel de persoon bent die de tickets besteld heeft. Een andere functionaliteit zou de mogelijkheid zijn tot het bekijken van trailers. Zo zou u meteen kunnen zien of een film u bevalt of niet.

51


Haalbaarheid: *

Nutfactor: *

Populariteit: **

Loterij: Met deze toepassing zou u werkelijk kunnen meespelen met de lotto. Uw gewenste nummers ingeven of een ‘randompick’ kiezen. Ook kunt u altijd naar de gewonnen combinatie bekijken. Daarvoor zal natuurlijk eerst de nationale loterij dienen mee akkoord te gaan. Daar ze deze dienst tot heden ook niet aanbieden op het Internet ziet het er niet naar uit dat ze het op het iDTV platform wel zullen aanbieden. De reden daarvoor is dat het bij de lotto om zeer grote bedragen gaat en men deze alleen wil laten registreren door gehomologeerde toestellen zoals die in de krantenwinkels.

Haalbaarheid: *

Nutfactor: **

Populariteit: ***

Pronostieken: Hiermee kunt u gokken op sportuitslagen. Een beetje zoals met MrBookmaker op het Internet. Dit hoeft zich niet enkel te beperken tot sportuitslagen te zijn, men kan

bijvoorbeeld ook

gokken

op zaken

zoals:

wie wint het komende

eurosongfestival? ,…

Haalbaarheid: **

Nutfactor: *

Populariteit: **

52


Routeplanner: Hier krijgt u dezelfde functionaliteiten zoals op het Internet met het verschil dat u hierbij wel geen printfunctie hebt daar u geen printer kan aanschakelen op de settop-box. De ligging van een adres opzoeken of een route plannen van vertrek tot bestemming met bepaalde parameters behoort dus allemaal wel tot de mogelijkheden.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: **

Populariteit: **

Fotoservice: Via deze dienst kunt u uw foto’s via de computer naar bepaalde websites uploaden. Deze plaatsen de foto's op een server zodat u die via uw televisiescherm kunt bekijken. Zo kunt u met de ganse familie in de woonkamer genieten van uw vakantiefoto’s. Hierbij zou u kunnen werken met een account zodat u dan zelf kunt instaan voor het beheren van uw foto’s.

Haalbaarheid: **

Nutfactor: **

Populariteit: **

Nieuwsbrief: Deze nieuwsbrief kan afkomstig zijn van de provider zelf of van een commercieel bedrijf met als doel advertentie voor zijn product. Deze nieuwsbrief kan men verspreiden via e-mail of publiek ten toon stellen via een informatiepagina.

53


Haalbaarheid: ***

Nutfactor: ***

Populariteit: **

Prikbord: Via deze functie kan men tal van toepassingen bedenken. U kunt zich het best voorstellen als uw persoonlijk informatiebord. Hierop kunt u allerlei gegevens nalaten aan andere personen. Deze functionaliteit kunt u natuurlijk ook uitvoeren via e-mail maar het prikbord heeft het voordeel dat de informatie toegankelijk is voor iedereen (ook mogelijkheid voorzien voor filter) en dit op ieder moment.

Haalbaarheid: **

Nutfactor: **

Populariteit: **

Forum: Hier krijgt u tevens dezelfde functionaliteit als de forums op het Internet. Zo hebt u forums per specifiek onderwerp, algemene forums,… Deze kunnen verzameld zijn op één centrale pagina of deze kunnen per specifiek onderwerp/pagina staan. Een extra functionaliteit zou kunnen zijn dat u gewaarschuwd wordt bij een reactie op uw ‘post’.

Haalbaarheid: ***

Nutfactor: *

Populariteit: **

54


Screensaver/wallpaper: Dit kunnen familiefoto’s zijn of mooie natuurfoto’s, zo kunt u beetje fleur geven aan uw woonkamer. Wel moet enige voorzichtigheid geboden worden want bij plasmaschermen kunnen beelden inbranden als ze te lang geprojecteerd worden. Ook het stroomverbruik zal deze dienst waarschijnlijkheid niet aantrekkelijk maken.

Haalbaarheid: **

Nutfactor: *

Populariteit: **

Camerakeuze: Elk programma wordt door verscheidene camera’s opgenomen, telkens vanuit een andere hoek. De camerakeuze wordt uitgevoerd door de regisseur in de regiekamer. Via deze toepassing zou u van thuis uit regisseur kunnen spelen voor jouw favoriete programma. U kunt namelijk zelf kiezen naar welke opgestelde camera u wenst te kijken. Een goed voorbeeld voor deze toepassing zou bijvoorbeeld Big Brother zijn. Hiermee zou u uw favoriete deelnemer dag en nacht kunnen volgen. Deze functie zal enkel mogelijk zijn bij live-programma’s want anders zouden de programmamakers

meerdere

voorgedefinieerde

scènes

moeten

klaarzetten

waaruit u dan kunt kiezen en dit is ook niet de bedoeling. Dit zou trouwens dubbel werk zijn voor hen en dus niet haalbaar.

Haalbaarheid: *

Nutfactor: **

Populariteit: ***

55


‘E-care’ project:

E-care staat namelijk voor medische zorgverlening met behulp van elektronische ondersteuning. U kunt zich nu afvragen hoe iDTV hieraan zijn steentje kan bijdragen. Dit kan namelijk gebeuren door het online plaatsen van een ganse reeks medische gegevens die u vrij kunt raadplegen. Daarnaast zou het een revolutionair idee zijn om, vooral bij de oudere bevolking, via iDTV de mogelijkheid te bieden om de huidige toestand van invalide of ziek personen te controleren. Zo kan men bijvoorbeeld immobiele mensen observeren zodat men weet dat alle in orde is met hen.

Haalbaarheid: **

Nutfactor: ***

Populariteit: **

Connectie met randapparaten: Deze mogelijkheid valt onder deze die niet meteen uitvoerbaar zijn. De reden daarvoor is dat we met een connectieprobleem zitten met de settop-box. Deze heeft namelijk en beperkt aantal in- en uitgangen: antenne in- en uitgang en scart-uitgang naar de televisie, scart-uitgang naar een 2de apparaat en een ethernet-uitgang naar de modem. Als u dus randapparaten wenst aan te sluiten zal dit dus via de 2de scart-uitgang moeten gebeuren. Momenteel is voor scart enkel connectie voorzien voor video- of DVDspelers. Het is weinig waarschijnlijk dit zal veranderen en zolang enkel deze uitgangen worden aangeboden zal het aansluiten van extra randapparaten onmogelijk zijn.

Functionele randapparaten voor de settop-box zouden volgende kunnen zijn:

Printer

Webcam

Micro

E-cardlezer

56


Haalbaarheid: *

Nutfactor: ***

Populariteit: ***

=> Vergoedingskosten/Betaling: Bij het bespreken van de verscheidene mogelijkheden zien we dat vele mogelijkheden een vergoeding vereisen, denk maar aan: bioscoop, veiling, pronostieken, loterij, muziek aankopen,… De eenvoudigste manier is alles verrekenen bij uw abonnementskosten van uw provider maar dit kan men slechts doen voor zaken die aangeboden worden door uw provider zelf. Uw provider zal geen borg willen staan voor uw aankopen op een veilingsite bijvoorbeeld. Voor dergelijke betalingen kan gewerkt worden via visa ofwel via een overschrijving.

57


5. Het iDTV-aanbod in Vlaanderen: 5.1. Vergelijking van de verschillende providers: Momenteel hebben we in Vlaanderen 4 aanbieders van digitale televisie, namelijk:

Belgacom -> Belgacom TV

Telenet -> Telenet Digital TV

Interkabel-> IN.DI

TV-Vlaanderen

Hiernaast kunt u de VRT ook als provider zien daar zij hun digitaal aanbod via DVB-T rechtstreeks aan de man brengen en ze dus zowel de rol van televisiezender als van provider spelen. Later meer uitleg hierover. Onlangs is Coditel er als Franstalige provider bijgekomen maar deze wordt niet verder in de verhandeling besproken. Van degene die we wel zullen bespreken zijn Belgacom en Telenet de meest bekende maar dit wil niet zeggen dat de andere daarom minder interessant zijn. We zullen daarom kort een overzicht schetsen van de 4 providers en van elk hun karakteristieken, kostprijs, zenderaanbod, voor- en nadelen,… bespreken zodat u een concreet overzicht krijgt van het iDTV-aanbod in België.

58

Interactieve Digitale televisie 1. Wie zijn ze? •

Belgacom: Belgacom, met haar hoofdzetel in Brussel, is de grootste leverancier

van

globale telecommunicatieoplossingen

op de

Belgische markt. De Belgacom Groep biedt hoofdzakelijk lokale, interzonale en internationale spraak- en datadiensten, alsook mobilofonie-, satelliet-, carrier- en alle internetgebonden diensten.

•

Telenet:

Telenet werd in september 1996 opgericht met het doel telefonieen later ook internetdiensten aan te bieden aan residentiële klanten in Vlaanderen. Het voltooide de bouw van haar glasvezelnetwerk in Vlaanderen. Vanaf dan kon het bedrijf ook werkelijk internet- en telefoniediensten aanbieden aan het publiek want Telenet kreeg voor lange termijn de gebruiksrechten van de lokale kabelnetwerken in Vlaanderen.

•

Interkabel: Dit is de overkoepelende vereniging van de intercommunales PBE,

WVEM, Integan en Interelectra. Deze bedient ongeveer 790.000 gezinnen in Limburg en delen van Vlaams-Brabant, Antwerpen en West-Vlaanderen.

59

Interactieve Digitale televisie •

TV-Vlaanderen: TV-Vlaanderen is een nieuw digitaal televisieplatform dat zich exclusief richt op de Vlaamse televisiekijker. Het verzorgt een digitaal aanbod van

Vlaamse, Nederlandse, Internationale en

Special Interest zenders die via een eenvoudige satellietset gemakkelijk en overal te ontvangen zijn. De uitzendingen vinden plaats via

SES-ASTRA,

Europa’s

grootste

aanbieder

van

satelliettelevisie.

2. Van welke transmissietechnologie maken ze gebruik? •

Belgacom: Via de telefoonlijn (ADSL) => IPTV

•

Telenet:

Via de kabel => DVB-C •

IN.DI:

Via de kabel => DVB-C •

TV-Vlaanderen: Via de satelliet => DVB-S

60

Interactieve Digitale televisie 3. Wanneer hebben ze hun dienst gelanceerd? •

Belgacom: Belgacom TV is van start gegaan op 28 juni 2005.

•

Telenet:

Telenet Digital lanceerde zijn dienst op 3 september 2005. •

IN.DI:

IN.DI ging van start met zijn digitaal aanbod op 15 december 2004. •

TV-Vlaanderen:

TV-Vlaanderen is officieus van start gegaan eind 2005 maar de officiële start was op 6 juni 2006.

4. Wie kan genieten van de aangeboden digitale diensten? •

Belgacom: Ongeveer 60% van alle Belgische gezinnen. Kijken of uw gemeente/stad in aanmerking komt kan op de site van Belgacom.

•

Telenet:

Twee derde van alle Vlamingen: alle klanten die wonen in een gemeente/stad waar Telenet Televisie actief is. Kijken of uw gemeente/stad in aanmerking komt kan op de site van Telenet.

61


IN.DI: IN.DI bedient 790.000 huisgezinnen in Limburg en delen van Vlaams-Brabant, Antwerpen en West-Vlaanderen. Dit is 1/3 van alle Vlaamse huisgezinnen.

•

TV-Vlaanderen:

Daar TV-Vlaanderen met de satelliet werkt is TV-Vlaanderen in gans België te ontvangen. Zo bent u niet plaatsgebonden zoals bij Belgacom en Telenet. Wel moet uw satellietontvanger visueel contact kunnen hebben met de satelliet.

5. Wat hebt u ervoor nodig? •

Belgacom:

Televisietoestel met scartaansluiting Een telefoonlijn Een ADSL Go- of Plus-abonnement Televisieabonnement Een settop-box Smartcard Specifieke ADSL-modem (de draadloze Philips modem/router) •

Telenet:

Televisietoestel Kabelaansluiting Kabeltelevisieabonnement (geen meerkost als u al klant bent) Een settop-box: Digibox of Digicorder Smartcard (inbegrepen bij decoder)

62

Interactieve Digitale televisie Indien u ook interactiviteit wenst:

Internetmodem Internetabonnement •

IN.DI:

Televisietoestel Settop-box Smartcard Kabeltelevisieabonnement (geen meerkost als u al klant bent) •

TV-Vlaanderen: Televisietoestel Satellietontvanger Satellietschotel Smartcard Televisieabonnement

6. Welke zenders zitten in hun basisaanbod? •

Belgacom:

35 kanalen in Vlaanderen 39 in Brussel 30 in Wallonië. •

Telenet: 41 televisiezenders 22 radio- en muziekkanalen.

63


IN.DI: 41 basiszenders uit het analoge aanbod in digitale kwaliteit. 10 gratis digitale zenders

•

TV-Vlaanderen:

Daar ze nog volop aan het sleutelen zijn aan hun aanbod ligt dit nog niet definitief vast maar momenteel hebben ze een akkoord met 47 zenders. Daarnaast heeft TV-Vlaanderen ook een groot aanbod Free-To-Air zenders.

7. Welke extra themakanalen zijn mogelijk? •

Belgacom: Bij Belgacom zijn er momenteel 2 themapakketten: Select en Movie. Op Select kan u vooral genieten van lifestyle-programma’s en documentaires. Met Movie krijgt u, zoals de naam al doet vermoeden, films en series aangeboden. Naast deze 2 themakanalen is er ook nog het voetbalaanbod. Daarin zijn 3 voetbalpakketten voorzien: Jupiler League, ViaCalcio en 11.

•

Telenet: Telenet heeft 44 extra themakanalen gaande van documentaire-,

nieuws-, lifestyle-, kinder-, film-, sport-, erotiek- en muziekkanalen. Ze zijn onderverdeeld in volgende categorieën: Prime (vroegere Kanaal+, bestaande uit 6 sportkanalen en 6 filmkanalen), Family

Packs, Music, Passion, BeTV en Combo packs.

64


IN.DI: De extra kanalen handelen over: kinderen, muziek, sport, nieuws &

documentaires, Franstalig, Duitstalig, reizen en laatavond televisie •

TV-Vlaanderen:

TV-Vlaanderen voorziet enkele special interest kanalen maar voorlopig is daar nog niet veel over gekend daar ze nog volop bezig zijn met de onderhandelingen.

8. Welke invloed op de surfsnelheid? •

Belgacom:

De surfsnelheid vermindert drastisch wanneer Belgacom TV gekeken wordt (via ADSL). De reden daarvoor is de volgende. Voor Belgacom TV hebt u een telefoonlijn en een ADSL GOabonnement nodig. Om digitale telvisie te bekijken hebt u video streams nodig van ongeveer 4 Mbps en dat is net zoveel als bij een ADSL-lijn mogelijk is. Het gevolg is dat tegelijk surfen en digitaal televisie kijken bij Belgacom wel mogelijk is, maar dat de surfsnelheid serieus terugvalt wanneer uw televisie aan staat: tot het niveau van een abonnement op ADSL-Light en minder. In de toekomst, wanneer Belgacom TV beschikbaar is over VDSL (Very High Digital Subscriber Line), is er geen probleem meer. Daar deze technologie namelijk snelheden van 30 tot 40 Mbps haalt. Enig probleem hierbij is wanneer Belgacom juist de overstap zal zetten naar VDSL. Er wordt al geruime tijd gespeculeerd over VDSL maar tot nu toe heeft dit weinig resultaat opgeleverd daar voor de grote meerderheid VDSL nog niet beschikbaar is.

65


•

Telenet: Bij Telenet hebt u geen Internetaansluiting nodig om digitale televisie te kijken. Wie nu een Internetabonnement heeft bij Telenet en er straks digitale televisie bijneemt, hoeft zich dus geen zorgen te

maken.

Bij

Telenet

worden

de

televisiesignalen

en

de

internetsignalen namelijk van elkaar gescheiden zodat de signalen elkaar niet beïnvloeden. Telenet Digital TV heeft dus geen invloed op de surfsnelheid. •

IN.DI:

Daar IN.DI ook Internet aanbiedt in samenwerking met Telenet, geldt hier dezelfde wetmatigheid als bij Telenet: televisiesignaal en internetsignaal gescheiden en dus geen invloed op de surfsnelheid. •

TV-Vlaanderen:

Daar TV-Vlaanderen enkel televisie aanbiedt is dit niet van toepassing voor TV-Vlaanderen.

9. Wat als ik analoog wil blijven kijken?

De Europese commissie spoort de lidstaten aan om het analoge signaal tegen 2012 te laten uitdoven, maar dat gaat over analoge televisie via de antenne. In België is dat niet echt van toepassing, doordat 94 procent televisie kijkt via de kabel. Het analoge signaal zal wel nog een hele tijd worden uitgezonden, zeker door VRT en VTM. Andere zenders zullen misschien sneller digitaal beginnen uitzenden. Als de kabelmaatschappijen de digitale signalen die ze dan binnenkrijgen opnieuw analoog moeten maken, kunnen ze om praktische redenen beslissen het analoge aanbod te laten uitdoven.

66

Interactieve Digitale televisie In de strijd met Belgacom zou Telenet er anderzijds ook voor kunnen opteren om het analoge aanbod zo lang mogelijk te laten stand houden. Samengevat: u zult in de toekomst via analoge weg nog jaren televisie kunnen kijken, maar wel naar minder zenders. •

Belgacom:

Belgacom speelt hierin geen rol daar het nieuw is op de markt en geen analoog aanbod heeft. •

Telenet:

De meeste Vlamingen kijken televisie via Telenet. Als u analoog blijft kijken, verliest u acht zenders:

FR3 TCM CNN CNBC BBC World TVE Arte Tell Shell

Wie die zenders analoog wil behouden, kan hiervoor een speciale decoder (cabletuner) aanschaffen van Telenet. Deze kost 49€ en de prijs van het huidige abonnement zakt niet, ook al krijgt u 8 zenders minder. Ook kunt u nog steeds naar de analoge zenders blijven kijken als u een Digibox aansluit. Via de kabel blijft u uw oude vertrouwde zenders nog steeds analoog ontvangen. U kunt de analoge zenders blijven bekijken op het televisietoestel waar uw Digibox op aangesloten is. Ook op een televisietoestel waar u geen Digibox op aansluit, kunt u nog steeds de analoge zenders ontvangen. Dit is uiteraard erg voordelig wanneer u meerdere televisietoestellen in huis hebt.

67


•

IN.DI: De komst van IN.DI betekent geen verarming van het bestaande analoge aanbod voor de mensen die bij Interkabel zitten, er verdwijnt geen enkel programma uit het analoge basispakket en het tarief blijft ongewijzigd.

•

TV-Vlaanderen:

Daar TV-Vlaanderen net als Belgacom een nieuwe speler is speelt deze hierin geen rol.

10. Wat kost dit alles? •

Belgacom:

Installatie: 129 € Activatie: 59 € Decoder: 250 € (of huren:6 €/maand) Basispakket: 10 €/maand ADSL-abonnement: 40 €/maand Modem (indien nog geen ADSL-abonnement): 45 €

TOTAAL:

Met modem: 483 € + 50 €/maand Zonder modem: 438 € + 50 €/maand

=> Voor deze prijs is het surfen via uw computer inbegrepen.

68


•

Telenet: Activatie: 35 € Kabelabonnement: 13 €/maand Indien nog geen modem: gratis inbegrepen Decoder (digibox): 199 € Of Digicorder: 349 €

TOTAAL: 234 € + 13 €/maand

=> Voor deze prijs kunt u niet surfen via Telenet.

•

IN.DI: Activering: 25 € Decoder: 99 € (huren: 4,95 €/maand) Abonnement: 135 €/jaar (idem als gewoon kabelaanbod)

TOTAAL: 124 € + 135 €/jaar of 11.25 €/maand

•

TV-Vlaanderen:

Schotelset (antenne, decoder, smartcard): 299 € Enkel ontvanger: 249 € Enkel smartcard: 75 € Activering: 30 € Basispakket: 9 €/maand

TOTAAL: 329 € + 9 €/maand

69


5.2. Aanbod zenders: Tabel 5.1: Overzicht van het zenderaanbod van de verschillende providers.

Belgacom

Telenet

AB3

x

x

AB4

x

Action

x

Actua TV

TV-Vlaanderen

IN.DI

x

ARD

x

x

x

x

Arte FR

x

x

x

x

Astra Vision

x

Baby TV NL

x

Baby TV FR

x

BBC 1

x

x

BBC 2

x

x

BBC Prime

x

x

x

BBC World

x

x

x

Bloomberg

x

x

x

Canvas

x

x

x

x

Cartoon Network

x

x

x

x

x

x x

x

x

x

x

x

x

Channel NL Club RTL CNBC CNN

x

Discovery Animal Planet

x

Discovery Civilisation

x

Discovery Channel

x

Discovery Science

x

Discovery Travel & Living

x

Één

x

Escales

x

Euronews ENG

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

70

Interactieve Digitale televisie Eurosport

x

x

x x

Eurosport 2 Extreme Sports channel

x

Fashion TV

x

x

x

Trace TV France O

x

France 2

x

x

x

x

France 3

x

x

x

x

France 4

x

x

France 5

x

x

x x

Hallmark Jim TV

x

x

x

x

Kanaal 2

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Kanaal Z Ketnet

x

x

La Une

x

x

x

La Deux

x

x

x

LCI

x

MCM TOP

x

Mezzo

x

Motors TV

x

Move On NL

x

Move X NL

x

Move On FR

x

Move X FR

x

MTV

x

x

x

x

National Geographic

x

x

x

Nederland 1

x

x

x

x

Nederland 2

x

x

x

x

Nederland 3

x

x

x

x

Plug TV

x

x

Nickelodeon x

Raceworld RAI Uno

x

RAI Due

x

x

x

x

71

Interactieve Digitale televisie RAI Tre

x

Reality TV

x

RTL-TVI

x

TCM ENG

x

Tell Sell TF1

x

x

x

x

x

x x

TMF

x

x

x

x

Trace TV ENG

x

x

Travel Channel

x

x

TRT

x

x

x

x

TV5 Europe

x

x

TVE International

x

x

Vijf TV

x

x

x

x

Vitaya

x

x

x

x

VTM

x

x

x

x

VT4

x

x

x

x

x

WDR

x

WTV

x

ZDF

x

11

x

Free-to-air zenders

x

x

x

72


6. Wat impliceert iDTV naar infrastructuur toe?

6.1. Televisie: Digitale (en dus ook interactieve) televisie kunt u bekijken op om het even welk televisietoestel zo lang deze maar beschikt over een scart-aansluiting. Een scart-aansluiting bestaat uit een grote platte stekker met 21 pinnetjes in 2 rijen. Hieronder ziet u een voorbeeld.

Fig. 6.1: scart-aansluiting

Voor Belgacom TV is een dergelijk scart-aansluiting noodzakelijk. Wanneer uw televisie geen dergelijke aansluiting heeft, dan mag u Belgacom TV op uw buik schrijven. Voor digitale televisie van Telenet is een scart-aansluiting geen must. Bij Telenet kunt u de settop-box ook op de antenne-ingang van uw televisie aansluiten.

Waarom zitten er nu enkel analoge scart uitgangen en geen digitale uitgangen op de settop-box? Het is toch digitale televisie en dit zou de beeldkwaliteit op duurdere digitale televisietoestellen met digitale video-ingang ten goede komen. Telenet stelt dat dit onder druk van de filmindustrie en de inhoudleveranciers is. Zij willen niet dat hun materiaal gemakkelijk digitaal gekopieerd wordt. De situatie stelde zich zeer duidelijk:

=> wel digitale uitgang = geen inhoud!

73

Interactieve Digitale televisie Bizar maar waar, indien uw televisietoestel al over een digitale video-ingang (bijvoorbeeld HDMI: High Definition Multimedia Interface) beschikt, dan kan deze vandaag (nog) niet gebruikt worden voor digitale televisie. Het zogenaamde digitale televisiesignaal dat naar uw televisietoestel gaat is vandaag nog analoog. De digitaal-analoog omzetting gebeurt namelijk in de settop-box. Een digitale DVI ingang (Digital Visual Interface) is echter wel bijzonder handig om uw televisie op een personal computer aan te sluiten.

Wat als u nu meerdere televisies wilt voorzien van digitale televisie. Wanneer u voor Belgacom TV opteert en meerdere aansluitingen wenst, dan moet u telkens opnieuw een telefoonlijn, een ADSL Go-abonnement en een decoder aanschaffen. Bijkomend probleem is hierbij ook de bandbreedte. Voor 1 kanaal hebt u een bandbreedte nodig van 4Mbps. Met een abonnement van 4,6Mbps kan u dus geen 2de settopbox gebruiken. Daar komt zoals eerder vermeld pas verandering in bij de introductie van VDSL. Bij Telenet hebt u gewoon telkens een nieuwe decoder nodig daar u het signaal kan opsplitsen.

Tot op vandaag zijn er 4 soorten televisietoestellen in de handel: de klassieke televisie met beeldbuis, de plasmatelevisie, de LCD-televisie en de projector. We zullen elk van deze types kort bespreken.

1. De conventionele televisie met beeldbuis:

In het overgrote deel van de Vlaamse huiskamers staat er nog steeds een klassiek televisietoestel met beeldbuis, ook CRT (Cathode Ray Tube) genoemd. Bij deze technologie worden elektronen afgevuurd op een met fosfor bedekt scherm dat gloeit wanneer het door de elektronen wordt geraakt. Er zijn beeldpunten in 3 kleuren: rood, groen en blauw. Hierdoor kunnen kleurenbeelden gevormd worden. De beelden worden per lijn opgebouwd. Men werkt in 2 tijden (frames): eerst worden de even en dan de oneven lijnen geschreven.

74

Interactieve Digitale televisie De snelheid waarmee dit gebeurt, noemt men de refresh-rate, uitgedrukt in Hertz. Hoe hoger de refresh-rate hoe minder het beeld zal flikkeren. De meeste televisies hebben een refresh-rate van 50 Hertz. Duurdere modellen bieden 100 Hertz en hebben hierdoor een stabieler beeld. Dit type toestel bestaat in alle maten en gewichten. De grootste modellen hebben een diameter van 120 cm maar hoe groter de CRT hoe zwaarder. Er zijn beeldbuizen die boller of vlakker zijn. Vlakke schermen zijn stijlvoller en hebben minder storende reflecties. Het grootste voordeel van deze CRT toestellen is dat ze goedkoop zijn. Hun verkoop gaat echter zo sterk achteruit dat deze dinosaurussen met uitsterven worden bedreigd.

Fig. 6.2: Afbeelding televisie met beeldbuis

2. De plasmatelevisie:

Wanneer u een groot en plat scherm wil, bieden plasma schermen wellicht een oplossing. Er bestaan al plasma’s met een beelddiagonaal van 200cm! Zij geven heldere en contrastrijke beelden die u vanuit een grote kijkhoek, 160 tot 180 graden, kan bekijken. De beelden vertonen geen flikkering en zijn scherper omdat de even en oneven lijnen niet in 2 tijden geschreven worden. Dit noemt men progressieve scan. De

75

Interactieve Digitale televisie contrastratio, de verhouding tussen de lichtste en donkerste partijen, is ondertussen gestegen tot 5000:1, de beste toestellen halen zelfs 10.000:1. Een plasma display is erg dun, een 10-tal cm, en minder zwaar. Het is ook niet onderhevig aan elektromagnetische storingen en creëert zelf geen magnetisch veld. Hoe werkt nu juist een plasma televisie? Tussen 2 glasplaten wordt elektrische energie aan een gasmengsel toegevoegd. De opgenomen energie

wordt

omgezet

in

warmte

en

ultraviolet

licht.

Een

fosforescerende laag zet het ultraviolet licht om in zichtbaar licht. Ook hier

wordt

gebruik

gemaakt

van

rood,

groen

en

blauw

om

kleurenbeelden te vormen.

Fig. 6.3: Afbeelding van plasma televisie

Een nadeel van deze technologie is dat het plasmamateriaal stilaan opbrandt. Daardoor is de levensduur van deze schermen theoretisch beperkt tot ongeveer 30.000 uren. In de praktijk betekent dit toch een levensduur van meer dan 16 jaar wanneer men een vijftal uren per dag televisie kijkt. Plasmaschermen kunnen inbranden wanneer eenzelfde stilstaand beeld gedurende lange tijd geprojecteerd wordt. Dit kan zich vooral voordoen tijdens de eerste 200 gebruikuren. Daardoor zijn deze schermen minder geschikt om er een computer of een spelletjesconsole aan te koppelen. Plasmacellen kunnen ook stuk gaan, en zijn dan

76

Interactieve Digitale televisie onherstelbaar. Wanneer dit in het midden van het beeld gebeurd kan dit erg storend zijn. Tot slot verbruiken plasmaschermen tot 3 maal meer stroom dan een conventionele televisie.

3. De LCD-televisie:

Een andere technologie die de laatste jaren sterk opkomt is LCD (Liquid Crystal Display) technologie. De LCD schermen hebben een lager stroomverbruik dan de plasmaschermen, al is het toch nog anderhalf keer zo hoog als bij de conventionele CRT televisie. Zij zijn in principe goedkoper te produceren dan plasmaschermen en door het feit dat ze niet kunnen inbranden zijn ze ook beter geschikt voor statische computerbeelden. LCD schermen zijn iets lichter en daardoor beter geschikt om aan de muur te bevestigen. Tot slot hebben LCD schermen een hogere resolutie waardoor ze in de toekomst beter zullen zijn voor televisiebeelden met een hoge resolutie. De LCD technologie is relatief complex. Zij is gebaseerd op het feit dat kristallen licht kunnen doorlaten. Door elektriciteit te gebruiken kunnen de kristallen gedraaid worden en laten ze meer of minder licht door. Door een lichtbron te plaatsen achter glasplaten waartussen een vloeistof met dergelijke kristallen zit wordt een beeld zichtbaar gemaakt. Er bestaan passieve en actieve matrix systemen. Actieve matrix schermen, ook wel TFT (Thin Film Transistor) schermen genoemd, geven een scherper en contrastrijker beeld.

Fig. 6.4: Afbeelding van LCD televisie

77

Interactieve Digitale televisie Helaas hebben ook LCD schermen een aantal nadelen. Elk beeldpunt wordt gestuurd door 3 transistors. Daardoor is de productie niet zo eenvoudig en zijn kleinere schermen de norm. De meeste LCD schermen hebben een diameter tussen 40 en 60 cm. Schermen van 120 cm zijn momenteel het maximum, en zijn zeer duur. De beeldhoek is iets kleiner dan bij plasma en ook bij deze schermen kunnen er dode pixels optreden. Er zit ook een kleine vertraging in de beeldweergave. Vooral bij snel veranderende beelden is er nog even een schaduw van het vorige beeld te zien. Hoe groter het scherm, des te groter de vertraging. Tot slot zijn LCD schermen iets minder contrastrijk: de lichtbron achter de glasplaat is altijd aan, in tegenstelling tot plasma’s waarbij de beeldpunten zelf licht geven en aan of uit zijn. Dit betekent dat, vooral in sterk verduisterende ruimten, het niet mogelijk is om een LCD scherm helemaal zwart te maken. Er wordt altijd een beetje licht doorgelaten, waardoor het beeldcontrast kleiner wordt. Contrastspecificaties van een LCD scherm zijn daardoor veelal de helft van die van een plasma scherm.

Tabel 6.1: Vergelijking karakteristieken tussen plasma en LCD

Plasma vs LCD

Plasma

LCD

+ (200cm)

- (120cm)

Resolutie

-

+

Contrast

+ (1:5000)

- (1:1000)

Helderheid

-

+

Levensduur

- (30.000 uur)

+

Inbranden

-

+

Vertraging

+

-

- (3x vs CRT)

+ (1.5x vs CRT)

-

+

Beelddiagonaal

Stroomverbruik.

Gewicht

78

Interactieve Digitale televisie 4. Projector Met een digitale projector, ook wel een beamer genoemd, wordt uw huiskamer omgetoverd tot een heuse bioscoopzaal. U kunt er een televisie-tuner op aansluiten (of een apparaat dat een dergelijk tuner ingebouwd heeft zoals de meeste DVD- en videorecorder) en zo televisiebeelden projecteren op een groot projectiescherm. Technisch gezien zijn dergelijke projectoren gewoonlijk gebaseerd op LCD-technologie, waarbij een heel sterke lamp achter de LCD glasplaat geplaatst wordt. De lichtsterkte wordt uitgedrukt in lumen. In een volledig verduisterde kamer is een projector van 1000 lumen voldoende, maar bij projecties op een grotere afstand en in minder verduisterde ruimtes moeten projectoren met een hogere lichtsterkte gebruikt worden. Ook de kwaliteit van het projectiescherm beïnvloedt de helderheid van het geprojecteerde beeld. Men dient er wel rekening mee te houden dat de levensduur van de lamp beperkt is, dat een nieuwe lamp erg duur is en dat de kosten kunnen oplopen tot de helft van de nieuwprijs van de projector. Een ander nadeel is dat de lamp gekoeld moet worden door een ventilator die een storend geluid kan maken.

Fig. 6.5: Afbeelding van een projector

79


6.2. Een settop-box: De settop-box of ook wel decoder genoemd is eigenlijk de televisiecomputer die de binnenkomende televisiekanalen decodeert, omvormt van digitaal naar analoog, en doorstuurt naar de televisie. Digitale televisiesignalen worden namelijk meestal

in

MPEG2-formaat gecodeerd. Een

digitale decoder

converteert dit MPEG2-formaat naar een videosignaal dat de televisie meteen kan weergeven. De decoder laat dus toe de digitale signalen van de kabel te bekijken. Dit alles wordt dus mogelijk gemaakt door de digitale televisietuner. Dit betekent dat de keuze van de kanalen via de settop-box en de bijhorende afstandsbediening gebeurt. De televisie zelf blijft afgestemd op het specifieke video-in-kanaal waarop de settop-box is aangesloten. U kunt nog een ander kanaal selecteren op jouw televisie, maar op dit moment zit u terug in de analoge ontvangst. Om het gebruik van een dubbele afstandsbediening te vermijden

is

de

afstandsbediening

van

de

settop-box

dikwijls

programmeerbaar, zodanig dat u de instellingen van uw televisie (zoals helderheid, contrast en volume) met de settop-box afstandsbediening kan regelen. Normaal gezien is er op de settop-box ook het Multimedia Home Platform (MHP) aanwezig. Dit is een open-source software platform dat de interactiviteit toevoegt aan de digitale televisie. Open-source betekent dat het open staat voor ontwikkelaars om de functionaliteiten van het platform uit te breiden. Het MHP platform zorgt er dus voor dat u kunt genieten van de voordelen en mogelijkheden van digitale televisie, meer specifiek dus de interactieve toepassingen. Naast MHP bestaan er nog ander platformen maar later meer daarover. Door deze verscheidenheid aan platformen is er wel een gebrek aan standaardisatie en zijn settop-boxen helaas specifiek per gebruikte technologie en zelfs per operator wat zorgt voor een gebrekkige inter-connectiviteit. Een settop-box voor kabel is verschillend aan die voor satelliet. Elke operator implementeert daarenboven zijn eigen systeem in de settop-box. Al deze toestellen zijn onderling incompatibel. Iedereen voelt aan dat dit een onhoudbare situatie is en dat hierin verandering moet komen om van interactieve digitale televisie een succes te maken. Theoretisch is het perfect

80

Interactieve Digitale televisie mogelijk om alle functionaliteit in eenzelfde box te bouwen. Daarvoor is er echter nog een heel lange standaardisatieweg af te leggen. Zoals gezegd is MHP eventueel een eerste stap in de standaardisatie, waardoor het mogelijk wordt om eenzelfde settop-box voor verschillende operatoren te gebruiken. Wellicht zal zo in de toekomst een gestandaardiseerde settop-box ingebouwd worden in de nieuwe digitale televisietoestellen. Daarnaast voorziet de settop-box ook plaats voor een smartcard. Meer uitleg over de smartcard krijgt verderop.

Fig. 6.6: Aansluiting van settop-box met televisie

Hierboven ziet u de schakeling van een settop-box aan de televisie. Het inkomende signaal van uw provider (de kabel) wordt aangesloten op uw decoder, van daaruit vertrekt het via een scart-uitgang naar de scartingang van uw televisie (zie rechts) ofwel naar de antenne-ingang van uw televisie (zie midden).

81

Interactieve Digitale televisie Bij Belgacom hebt u voor de settop-box 1 specifieke oplossing maar bij Telenet hebt u keuze uit verschillende mogelijkheden. Hieronder krijgt u een overzicht van de verschillende decoders aangeboden door Telenet:

1. Een Digibox

Met een Digibox kunt u ten volle genieten van de uitgebreide mogelijkheden van interactieve digitale televisie. Dit is namelijk de standaard settop-box die Telenet aanbiedt.

2. Een Digibox pro

De Digibox Pro is goedkoper dan een gewone Digibox maar de Digibox Pro laat wel geen interactieve diensten toe. Dit toestel is meer bedoeld voor bedrijven met grote televisienetwerken.

3. Een Digicorder

Dit toestel biedt u dezelfde mogelijkheden als de Digibox, maar heeft een ingebouwde harde schijf. U kunt er programma’s mee opnemen en afspelen in digitale kwaliteit. Terugspoelen, vooruitspoelen, pauzeren, vertragen,… het kan allemaal. En dit zonder videotapes of DVD’s, want alles komt mooi op de ingebouwde harde schijf en is gemakkelijk weer toegankelijk.

4. Een CableTuner

Met uw Telenet Cabletuner krijgt u een aantal oude vertrouwde zenders terug, namelijk de 8 zenders die verloren gegaan zijn door de omschakeling naar digitale televisie. De werking van de cabletuner is vergelijkbaar met een video. Hij zal alle zenders op één kanaal zetten

82

Interactieve Digitale televisie dat u kunt programmeren op uw televisie of video. Het zappen tussen de 8 kanalen moet via de afstandbediening van de cabletuner. Wenst u dus een kanaal te bekijken dat enkel via de cabletuner te bekijken is, moet u eerst uw televisie op het voorgeprogrammeerde kanaal zetten en dan zappen naar het gewenste kanaal.

6.3. Modem: Onder modem verstaan we hier een internetmodem. Bij Belgacom moet het een specifieke modem (de draadloze Philips modem/router) zijn en hierbij zal uw huidige modem meestal niet voldoen. Bij Belgacom hebt u deze modem in ieder geval nodig indien u digitale televisie wenst. Bij Telenet hebt u deze enkel nodig als u ook wenst te profiteren van de interactiviteit. Dit impliceert bij Telenet geen speciale modem dus uw bestaande modem voldoet hiervoor.

6.4. Abonnement: Hier zijn er 2 soorten abonnementen. Ten eerste hebt u het gewone Internet breedbandabonnement dat de meeste wel hebben. Bij Belgacom bent u in ieder geval verplicht dit te hebben. Bij Telenet heeft u dit enkel nodig indien u interactief wilt werken. Terug dezelfde redenering als bij de modem. Ten tweede hebt u nog uw digitale televisie abonnement. Dit houdt dan specifiek in het basisabonnement bij uw provider maar tevens ook de optionele themakanalen waarop u zich kunt laten abonneren.

83


6.5. Smartcard: De smartcard is een intelligente kaart die als een soort sleutel werkt. Deze kaart heeft een uniek nummer, net zoals de settop-box zelf. Bij de activering van deze kaart door de operator worden uw gegevens (naam, adresgegevens, abonnementsgegevens) gekoppeld aan die van de smartcard en die van de settop-box.

Na

activering

weet

de

decoder

bijgevolg

voor

welke

televisiekanalen en diensten u hebt betaald en voor welke niet. Op basis daarvan laat hij sommige televisiezenders door en andere niet. Deze gegevens worden later ook gebruikt voor eventuele bestellingen of inschrijvingen via iDTV.

6.6. Satellietontvanger: Het spreekt voor zich dat de satellietontvanger enkel dient aangeschaft te worden indien u voor TV-Vlaanderen kiest. Een schotel met een diameter van 45 cm is voldoende voor het signaal van TV-Vlaanderen. Bij slecht weer kan deze mogelijk iets meer storingsgevoelig zijn. Daarom adviseren ze voor een optimale ontvangst een schotel van 54 cm. Deze kan zonder vergunning van de gemeente worden geplaatst. Het is belangrijk dat de schotel vrij zicht heeft op het zuiden. Om een goed signaal te ontvangen wordt geadviseerd om de schotel te plaatsen op een plek waar hij geen hinder ondervindt van hoge bomen of gebouwen. Het maakt niet uit of u de schotel op de grond plaatst of op het dak van uw woning. De schotel dient 19.2 graden naar oosten gedraaid te zijn. Dit is waar 's zomers om 12.45 en ’s winters om 11.45 uur de zon staat. Hiermee bepaalt u grofweg de positie van de Astra-satelliet. Aan die zijde van het huis moet de schotel dus gemonteerd worden. Het is essentieel dat de schotel vrij zicht op de Astra-satelliet heeft. Voor een optimale beeldkwaliteit mag de coaxkabel tussen de schotel en de satellietontvanger tevens niet langer dan 25 meter zijn. Vanaf 25 meter en verder kan de beelden geluidskwaliteit afnemen.

84


6.7. Beschikbaarheid: Net zoals bij de start van het breedbandinternet is het afhankelijk van uw woonplaats of u al dan niet in aanmerking komt om digitale televisie te ontvangen. Op dit moment is digitale televisie nog niet bij iedereen beschikbaar. Op de site van de provider kunt u nagaan of digitale televisie bij hen mogelijk is of niet door ingave van uw telefoonnummer of postcode.

85


7. Technologie en standaarden: 7.1. Middleware: Middleware is de software-laag tussen het netwerk en de applicaties, met andere woorden de laag tussen de communicatie-laag en de toepassings-laag. Deze software voorziet services zoals identificatie, authenticiteit, autorisatie en security Het regelt met andere woorden de informatie-uitwisseling tussen de clientsoftware en de software die de bedrijfsgegevens beheert. Vaak gaat het om gedistribueerde systemen en meerdere platforms. Het bouwen van

middleware

vraagt

om

diepgaande

kennis

van

de

problemen

van

communicatie, synchronisatie en distributie. Er steken verschillende concepten achter middleware-oplossingen. De middleware zorgt ervoor dat toepassingen ontwikkeld kunnen worden voor verschillende platforms en dezelfde manier van gegevenstoegang kunnen gebruiken onafhankelijk van waar deze gegevens zich bevinden. In het huidige Internet moeten de applicaties deze services zelf voorzien, wat vaak tot incompatibele standaarden leidt. Door standaardisering te promoten zal middleware geavanceerde netwerk applicaties veel makkelijker in gebruik maken. U kunt het dus ook omschrijven als de omgeving op een settop-box waarbinnen de toepassingen draaien. De meest bekende zijn:

86

Interactieve Digitale televisie De keuze van de technische invoering van de infrastructuur wordt bepaald door de operator in samenspraak met de omroepen. Momenteel zijn het viertal hierboven besproken de belangrijkste technologieën die toegepast worden voor interactieve televisie. De keuze van de techniek bepaalt in grote mate de vorm en inhoud van interactieve toepassingen. De keuze ligt bij de operator. In Vlaanderen zijn er momenteel slechts 4 operatoren die interactieve televisie aanbieden. Daardoor is de verscheidenheid aan technologieën beperkt. In andere landen, zoals Nederland, de UK, en de VS is de markt verdeeld. Doordat de technologieën niet compatibel met elkaar zijn, moet een omroep in die landen zijn inhoud voor verscheidene platformen aanmaken. Om hiervoor oplossingen aan te reiken, bundelt het Digital Interoperability Forum de grote interactieve televisieoperatoren in een organisatie. Deze organisatie onderzoekt de mogelijkheden die er zijn om via een marktmodel een oplossing te creëren die multiplatform toegepast kan worden.

7.1.1. MHP: MHP ofwel Multimedia Home Platform is een open standaard voor middleware, ontwikkeld door de DVB commissie met als doel het mogelijk maken van de interactiviteit van digitale televisie. Met behulp van MHP kunnen interactieve, Java-gebaseerde toepassingen op een televisie ontvangen en uitgevoerd worden. Die toepassingen kunnen via het broadcast kanaal geleverd worden samen met de video en audio stream. Voor niet-lokale interactiviteit is een return kanaal nodig. MHP is in tegenstelling tot de andere technieken de enige echte niet proprietaire oplossing. Dit wil zeggen dat het open source is, het staat open voor ontwikkelaars om de functionaliteiten van het platform uit te breiden.

87


7.1.2. Mediahighway: Mediahighway is een zogenaamde API (Application Program Interface). Dit is een verzameling definities op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander programma of onderdeel (meestal in de vorm van bibliotheken). Als Mediahighway ondersteund wordt door een digitale ontvanger, is deze in staat om interactieve toepassingen af te handelen. Mediahighway werkt samen met de Mediaguard codering. Dit is de codering dat verhindert dat uitzendingen voor niet geautoriseerde kijkers beschikbaar komen. Dit kan omwille van auteursrechten zijn, maar ook omwille van betaaltelevisie. Mediahighway is de middleware voor digitale interactieve televisie die werd ontwikkeld door Kanaal+ Technologies en die in Nederland wordt gebruikt door Kanaal Digitaal. Ook in Frankrijk kent het een grote afname.

7.1.3. Liberate: Liberate voorziet interactieve televisie software aan enkele van de grootste netwerk operatoren van de wereld. Liberate helpt operatoren om meerdere diensten

op

meerdere

platforms

te

beheren.

Gebaseerd

op

de

industrienormen, levert Liberate software een reeks van geïntegreerde diensten aan een grote waaier van settop-box platformen. Liberate wordt in Amerika en in de UK veelvuldig toegepast. Comcast (US) en NTL (UK) zijn de bekendste voorbeelden.

7.1.4. OpenTV:

OpenTV is één van de grootste platformtechnieken. Zowel in Amerika, het Verenigd Koninkrijk en Nederland wordt OpenTV op grote schaal toegepast.

Sky Digital is in de UK de bekendste operator die OpenTV gebruikt. In Nederland is UPC een goed voorbeeld. OpenTV is in handen van Liberty

Media.

88


7.2. DVB: 7.2.1. Wat is DVB?

DVB of Digital Video Broadcasting is een internationaal aanvaarde open standaard voor digitale televisie en digitale radio. De omschakeling van analoog naar digitaal betekende dat er een compleet nieuw televisiesysteem moest komen. In Europa is hiervoor het DVB-systeem ontwikkeld. Momenteel is DVB de Europese standaard voor het digitaal verzenden van radio- en televisiezenders. Het is tevens de naam van de Europese organisatie van televisiezenders, producenten, netwerkoperatoren, softwareontwikkelaars, regulerende instanties, enz… In de projecten in Vlaanderen maakt men gebruik van de DVB-standaard voor de gegevensstroom van omroep naar kijker.

Afhankelijk van de toepassing zijn er verschillende versies. De 3 voornaamste zijn:

Kabel (DVB-C)

=> C = Cable = kabel

Satelliet (DVB-S)

=> S = Satellite = satelliet

Ether (DVB-T)

=> T = Terrestrial =terrestrieel (aardse)

Daarnaast hebt u ook nog andere minder bekende varianten:

DVB-H

=> H = Handheld

DVB-IPI

=> DVB over IP-netwerken

DVB-MC / DVB-MS

=> voor ‘wireless local loop’ en voor video distributie netwerken

89


7.2.2. De verschillende DVB-standaarden: 7.2.2.1. DVB-C:

DVB-C staat voor ‘Digital Video Broadcasting–Cable’. Het transmissiekanaal is hier dus de kabel. Dit is ongetwijfeld de populairste vorm in België daar ons land één van de sterkst bekabelde landen van Europa is. Andere landen met een minder sterke bekabeling zullen dan eerder voor een andere technologie opteren, bijvoorbeeld terrestrieel of satelliet.

Fig. 7.1: DVB-C verspreiding wereldwijd

Voordelen:

Gemak van combinaties: telefonie, Internet, televisie en radio via 1 kabel

Kabelbedrijven hebben vaak aantrekkelijke combinatieaanbiedingen

Interactieve mogelijkheden door aanwezigheid retourkanaal

Goede prijs–zender verhouding basispakketten

90


Installatie zonder veel moeilijkheden: kabels doortrekken en stekkers monteren

Mogelijkheid meerdere aansluitingen door kabel en versterker aan te leggen

Nadelen:

Aankoop van een settopbox

Per televisietoestel een aparte settopbox nodig

Het is niet mogelijk om een programma te bekijken en een ander programma op te nemen, tenzij dit een analoge standaardzender is

Prijzige extra programma’s als speelfilms en buitenlandse zenders

Afhankelijkheid van de aangeboden kabelmaatschappij

Gebonden aan vaste plaatsen door kabels

7.2.2.2: DVB-S:

DVB-S staat voor digitale uitzendingen via satelliet. Dit bestaat al enkele jaren, maar zoals vaak: onbekend is onbemind. Nochtans kunt u gratis honderden kanalen ontvangen. U hebt daarvoor wel een satellietschotel nodig en een digitale satellietontvanger. Vroeger kon men exact één Vlaamse zender ontvangen: BVN (het Beste

van Vlaanderen en Nederland, een samenwerkingsverband tussen VRT en de Nederlandse openbare omroepen). Een Belgische Franstalige zender was er in de vorm van TV5. Met de komst van TV-Vlaanderen is daar verandering in gekomen en kunt u nu genieten van een uitgebreid aanbod. Een groot deel van het overige aanbod is Duits en veel kanalen zijn gecodeerd. Die laatste kanalen kunt u in België niet legaal bekijken.

91


Fig. 7.2: DVB-S verspreiding wereldwijd

Voordelen:

Relatief goedkoop (prijs–zender verhouding)

Veel mogelijkheden met buitenlandse zenders en themazenders

Mogelijkheid tot het meenemen van de schotel, naar bijvoorbeeld campings

Nadelen:

Montage en aanwezigheid van een en aansluitingen via kabels

Beperkte mogelijkheden voor interactiviteit

Decoder met smartcard noodzakelijk

Weinig buitenlandse publieke zenders

Meerdere aansluitingen zijn moeilijk: aanschaf twin-satelliettuner noodzakelijk

Een line-of-sight verbinding is noodzakelijk tussen schotelantenne en satelliet, met andere woorden de schotelantenne moet de satelliet kunnen “zien”. Er mogen geen gebouwen of andere obstakels in de weg staan.

De antenne moet op de satelliet gericht staan met een kleine foutmarge (ca. 6°)

92


Fig. 7.3: Werkingschema DVB-S

7.2.2.3. DVB-T:

DVB-T is de afkorting voor ‘Digital Video Broadcasting-Terrestrial’ en is de opvolger van analoge televisie via de ether. Via zendmasten wordt het DVB-T-signaal in de ether verspreid. Met een kleine antenne en een DVB-Tsettop-box kunt u het DVB-T-signaal vrij uit de lucht plukken want de Belgische uitzendingen verlopen via het Free-To-Air (FTA) principe. De openbare zenders zijn dus vrij te ontvangen, zonder tussenkomst van coderingen en zonder extra kosten. Om DVB-T te ontvangen moet u dus enkel beschikken over een decoder en een antenne. Omdat het DVB-T signaal door de ether gaat, is het gemakkelijk te ontvangen op bijna elke gewenste plaats. U bent dus niet meer afhankelijk van de plaats van de kabel- of satellietaansluiting. DVB-T werkt op iedere televisie. U hoeft enkel de antenne en de digitale ontvanger aan te sluiten op de televisie. De digitale DVB-T hoeft het iDTV-project niet te doorkruisen want de antennebox heeft niets te maken met de settop-boxen die nodig zijn om interactief en digitaal via de kabel te kijken. Dat is een andere standaard,

93

Interactieve Digitale televisie DVB-C, die in twee richtingen werkt, zodat interactiviteit mogelijk is. Iets wat voor antennekijkers niet aan de orde is: daar is geen retour. Interactie via deze standaard mag u dus vergeten. De twee zijn dus geen concurrenten van elkaar, ze vullen elkaar aan.

Fig. 7.4: DVB-T verspreiding wereldwijd

Voordelen:

Mobiliteit van de dienst doordat alles draadloos is

Ook ontvangst via pc of notebook mogelijk

Zeer gemakkelijk te installeren: plug & play en een smartcard aanbrengen

Geen kabel- of satellietaansluiting meer nodig, ontvangst via ether

Storingsvrij beeld

Geluid van cd-kwaliteit

Ruimte voor meer programma's

94

Interactieve Digitale televisie Nadelen:

Nog niet volledig bedekking van het netwerk

Weinig buitenlandse publieke zenders

Aanschaf twintuner om een ander programma dan dat u kijkt op te nemen

Indien men verschillende programma’s op verschillende televisies wenst zijn meerdere tuners, smartcards en abonnementen nodig

7.2.2.3.1 Wat kan ik ontvangen met DVB-T?

Binnen het ontvangstgebied staan verschillende zendmasten die het signaal via de ether verspreiden. Dit signaal wordt vervolgens in de digitale ontvanger omgezet naar beelden en geluid die te zien en te horen zijn op uw televisie of stereo-installatie.

De zenders die u met DVB-T kunt bekijken zijn: •

Een

•

Ketnet

•

Canvas

•

Sporza

Daarnaast kunt u ook volgende radiozenders ontvangen: •

Radio 1

•

Nieuws+

•

Sporza (927Live)

•

Radio 2

•

Klara (Continuo)

•

Studio Brussel

•

Radio Donna

•

Donna Hitbits

95


Alle netten hebben digitaal stereogeluid en teletekst. Program Delivery

Control (PDC) wordt mee uitgezonden voor makkelijke opnames via uw video. De reden waarom u VTM niet kunt ontvangen met DVB-T is namelijk dat VTM niet over dezelfde middelen als de openbare omroep beschikt. Het uitzenden via de ether en het daarbij horende zenderpark is een dure aangelegenheid.

7.2.2.3.2 Waar is DVB-T te ontvangen in Vlaanderen?

Fig. 7.5: DVB-T ontvangst in Vlaanderen

96


7.2.2.3.3. Voor wie is DVB-T interessant?

U kunt zich afvragen waarom men nog de moeite doet om via de ether digitale televisiebeelden te versturen. Ondanks de wijd verspreide aanwezigheid van kabel in België zijn er nog heel wat mensen die geen kabelaansluiting hebben of het nooit zullen hebben. Met een buitenantenne is DVB-T bijna in heel Vlaanderen te ontvangen. Wie vandaag met een buitenantenne de analoge zenders van TV1 (Ketnet/Canvas)

ontvangt

kan

met

dezelfde

antenne

ook

DVB-T

ontvangen. Met een binnenhuisantenne is de ontvangst veel moeilijker te voorspellen. Ontvangst in een betonnen woning zal veel moeilijker zijn dan in een bakstenen woning, spiegelende beglazing is voor ontvangst slechter dan gewone beglazing, ontvangst op de gelijkvloer is moeilijker dan op de verdieping, … Proberen blijft hier de boodschap. In tegenstelling tot analoge televisie zult u bij DVB-T nooit slechte ontvangst hebben. Ofwel hebt u ontvangst, ofwel niet. De settop-boxen werken in gans Europa en kunnen dus mee op vakantie maar u ontvangt dan de lokale zenders.

7.2.2.3.4. Structuur van DVB-T:

De basisstructuur van DVB is de transportstream. Dit is het best te vergelijken met een loopband van bits die verstuurd wordt van de zender naar de ontvanger. Alle informatie bevindt zich in die transport-stream verdeeld in een aantal substreams of elementary streams. Elke substream bevat één stroom van specifieke informatie van één bepaald type. Dat kan bijvoorbeeld een videokanaal, een audiokanaal, teletekst-informatie of data zijn. Een programma bestaat dan uit een combinatie van een aantal substreams. De meest logische combinatie is één videosignaal (in MPEG2) en één audioinformatie (in MPEG audio). Ook teletekst, ondertiteling en EPG kunnen als aparte substream meegezonden worden.

97


7.2.2.3.5. Compressie:

Het beeld van de camera wordt in de studio digitaal gemaakt. Dit levert een signaal op van 270 Mbps. Deze informatie is niet op een economische manier over te dragen. Om dus bandbreedte te besparen in het frequentiespectrum wordt er bij digitale televisie gebruik gemaakt van compressie. Er gaat een beetje beelden geluidskwaliteit verloren, maar de kwaliteit blijft superieur aan die van analoge televisie. Een digitaal televisiesignaal is veel kleiner zodat het mogelijk wordt om over de bandbreedte van één traditioneel analoog televisiekanaal maar liefst 8 digitale televisiekanalen door te sturen.

=> Beeld: DVB-T maakt net als de DVD gebruik van het compressiealgoritme MPEG-2. Bij MPEG-2 worden een aantal opeenvolgende frames (beeldjes) met elkaar vergeleken en wordt alleen het verschil tussen de frames opgeslagen. Af en toe wordt een volledig frame opgeslagen als referentie voor de volgende frames. Zo wordt bijvoorbeeld in de onderstaande figuur het beeld I gebruikt als referentie. De beelden P worden berekend door voorspelling vertrekkende vanuit beeld I. Ten slotte worden de beelden B berekend vertrekkende van beeld I en de beelden P.

Fig. 7.6: Voorstelling MPEG-compressie

98

Interactieve Digitale televisie Met MPEG-2 kunnen ook snelle beeldveranderingen gecomprimeerd worden aan de hand van vectoren. Als een blok pixels van plaats verschoven is hoeft alleen de verplaatsingsvector worden opgeslagen. Door het toepassen van MPEG-2-compressie wordt de bitrate van de originele videostream minstens 20 maal kleiner.

=> Geluid:

Ook het geluid wordt gecomprimeerd, dit volgens MPEG-1 layer 2 ook wel gekend als Musicam. Deze compressie maakt gebruik van een aantal tekortkomingen van het menselijke gehoor. Wanneer we een bepaalde frequentie horen met voldoende volume dan horen we de frequenties die in de buurt van de eerste frequentie liggen niet, op voorwaarde dat het volume ervan laag is. Door het gebruik van Musicam-compressie worden deze onhoorbare frequenties uit het geluidssignaal gefilterd waardoor de bitrate van de originele audiostream minstens 6 maal kleiner wordt. Bij digitale televisie kan ook surround-geluid meegestuurd worden. Voor surround-geluid wordt Dolby Digital als compressiemethode gebruikt.

7.2.2.3.6. Modulatie:

Bij radio en televisie (telecommunicatie) wordt de informatie, het bronsignaal, verpakt in een draaggolf. Dit is namelijk een radiogolf van voldoend hoge frequentie om goede voortplanting door de atmosfeer te garanderen. De techniek om de informatie in de draaggolf onder te brengen, wordt aangeduid als modulatie. De draaggolf wordt gemoduleerd (veranderd) in relatie met het bronsignaal. Door modulatie kunnen ook bronsignalen van relatief lage frequenties, gedragen door de draaggolf met hoge frequentie, goed verzonden worden. Een belangrijk voordeel van modulatie is dat verschillende zenders draaggolven van verschillende frequentie kunnen uitzenden en zo elkaar niet hinderen en door de selectiviteit van de ontvanger uit elkaar gehouden kunnen worden.

99

Interactieve Digitale televisie Om de MPEG-2-transportstream nu via een welbepaalde etherfrequentie te kunnen uitzenden is er dus modulatie nodig. DVB-T maakt gebruik van de modulatietechniek COFDM, wat staat voor Coded Orthogonal

Frequency Division Multiplex. COFDM telt op dezelfde frequentie duizenden individuele draaggolven. Elke draaggolf wordt nog eens via QAM-64 gemoduleerd. Door de veelheid aan draaggolven heeft elke golf een beperkt informatiedebiet waardoor een robuuste ontvangst mogelijk is en het signaal dus minder gevoelig is voor storingen. Met een simpele ontvangantenne in de kamer kan het signaal worden ontvangen. De settopbox ontvangt het DVB-T-signaal en zet het terug om naar een gewoon analoog signaal dat door een gewone televisie kan weergegeven worden. Door gebruik van de digitale techniek is bij voldoende signaal de ontvangst prima. Ruis (sneeuw) en reflecties (dubbele beelden) komen niet meer voor. Als er te weinig ontvangstsignaal is bevriest het beeld of wordt het zwart.

7.2.2.3. DVB-H:

DVB-H staat voor DVB-Handheld, wat zoveel betekent als DVB voor PDA of GSM toepassingen. De standaard werd pas in november 2004 door de ETSI goedgekeurd maar heeft zeker en vast toekomstpotentieel. Eerst kreeg dit begrip de naam DVB-M (mobile), daarna DVB-X om dan de naam DVB-H te krijgen. DVB-H bevindt zich momenteel nog in een experimentele fase waarbij binnen beperkte testgroepen DVB-H aangeboden wordt. Zo vindt er momenteel in het UK een test plaats waarbij 500 deelnemers toegang krijgen tot 16 DVB-H audio en video kanalen. Nokia begint deze zomer in Spanje ook met een langdurige proef onder 500 mobiele televisiekijkers Eén van de belangrijkste investeerders in DVB-H is net Nokia, dat DVB-H ziet als een systeem dat mobiel live audio en video tot bij de consument kan brengen.

100


Dit in tegenstelling tot het UMTS systeem dat eerder opgeslagen Media-On-

Demand tot bij de consument brengt. UMTS is weliswaar geschikt voor een goede mobiele verbinding met Internet of het zakelijke netwerk, maar een brede downstream multimediaverbinding maakt het apparaat een stuk aantrekkelijker voor de grote massa. UMTS is geen omroepnetwerk zoals DAB en DVB dat wel zijn. Omdat UMTS voor elke gebruiker een punt tot punt

verbinding

vereist

met

tweerichtingsverkeer,

beperkt

dit

de

mogelijkheden betreffende omroeptoepassingen. DVB-H zal zich naast de gsm vooral richten op een markt voor mobiele televisie in de wagen. Verwacht wordt dat DVB-H toepassingen zal vinden in digitale televisie van eerder korte kijkduur zoals nieuwsberichten of fragmenten uit sportwedstrijden. Technisch

gezien

is

DVB-H

grotendeels

gebaseerd

op de

DVB-T

specificaties voor DTT (Digital Terrestrial Television) met het verschil dat er een aantal features zijn bijgekomen die rekening houden met de beperkte levensduur van de batterijen van handheld devices en de specifieke omgeving in de welke deze ontvangers moeten werken. Het lagere energie verbruik wordt bewerkstelligd via time-slicing. Timeslicing is een techniek waarbij de ontvanger tijdelijk meer bits ontvangt dan weergegeven worden naar de kijker/luisteraar toe. Er wordt met andere woorden met een soort buffer gewerkt. Hierdoor kan de ontvanger telkens tijdelijk uitgeschakeld worden, waardoor minder energie verbruikt wordt. Eén van de redenen waarom DVB-T minder geschikt was voor mobiele ontvangst was de gevoeligheid voor multipath en Doppler shift. Dit wordt opgelost via een doorgedreven foutcorrectiesysteem, FEC (Forward Error Correction) genaamd, wat de robuustheid verhoogt.

Enkele voorbeelden die steunen op deze technologie zijn de volgende:

- MCP (Multimedia Car Platform) - DRIVE (Dynamic Radio for IP-services in Vehicular Environments)

101


7.2.2.4. DVB-IPI => IPTV:

Binnen DVB is de module DVB-IPI verantwoordelijk voor het opstellen van technische standaarden voor IPTV wat zoveel betekent als Internet Protocol

Television. Dit is de televisievariant van Voice Over Ip (VoIP ofwel telefonie via het Internet) en is genoemd naar het IP-protocol dat de basis vormt voor de technologie. In beide gevallen worden datapakketjes over het Internet verstuurd. IPTV is dus digitale televisie over breedband internetverbindingen. In België gebruikt Belgacom deze standaard om zijn diensten tot bij de gebruikers te leveren.

Technologie:

Om videobeelden van de IPTV-provider met voldoende kwaliteit in de huiskamer te krijgen doorloopt de data een versleutel/decodeertraject. Om te beginnen wordt de videostroom gecodeerd in MPEG-2-formaat. De ongecodeerde videostroom is ongeveer 250 Mbps groot. Na het coderen blijft hier 2 tot 4 Mbps van over. Ook het geluid krijgt een MPEG-jasje. Daarna wordt er aan aantal inpaktechnieken op de gegevensstroom losgelaten. Deze zijn min of meer dezelfde zoals besproken bij de DVB-T standaard. Daarna volgt de omzetting naar Real-time Transport Protocol (RTP) –

pakketten. RTP is een protocol dat mechanismen biedt voor transport van real-time videostromen, zoals synchronisatietechnieken en tijdstempels. Deze bestanden worden op hun beurt weer verpakt in User Datagram

Protocol (UDP) – pakketen. Dit is een veelgebruikt protocol voor eenrichtingsverkeer over het Internet maar het biedt wel weinig foutcorrectiemechanismen. Als laatst wordt de UDP-data verpakt in Internet Protocol (IP) – pakketten, eenheden die klaar zijn voor verzending over het netwerk. De IP-data vindt zijn weg over het breedband netwerk naar de consument. Multicast is het geijkte middel als het gaat om de traditionele televisiekanalen. Met deze techniek is dezelfde data naar meerdere consumenten te sturen: een één-op-veel-verbinding. Het IP-protocol is

102

Interactieve Digitale televisie onafhankelijk van het fysieke netwerk waarover de data lopen. Hoewel de meeste netwerken nu een ADSL-netwerk zijn, zijn ook oplossingen denkbaar voor de kabel, ADSL2 of ADSL2+. Als de beelden en het geluid eenmaal op het consumentennetwerk zijn, moet de settopbox de data weer decoderen. Eerst pakt hij de IP-, RTP- en UDP-pakketten uit. Vervolgens haalt hij de MPEG-audio en -video uit de MPEG Transportstream. Ten slotte decodeert hij de MPEG-data, waarna de consument digitale televisie kan kijken.

Verbeteringen:

Op dit moment gebruiken veel providers MPEG-2-technologie voor het coderen en decoderen van IPTV-diensten. Omdat hiervoor een behoorlijke bandbreedte nodig is gaat MPEG-4, ook AVC (Advanced Video Coding) genoemd, MPEG-2 op korte termijn vervangen. Bij gelijkblijvende kwaliteit is grofweg de halve bandbreedte nodig in vergelijking met MPEG-2. Een andere reden om te kiezen voor hogere compressie is de introductie van HDTV. Deze technologie vergt aanzienlijk meer bandbreedte dan gewone televisiebeelden. Ondanks de nieuwe compressietechniek is echter nog altijd een bandbreedte nodig van 10 Mbps. HDTV-diensten zullen pas mogelijk zijn met ADSL2, ADSL2+ of VDSL. Een derde reden is dat bij geringere bandbreedtes meer consumenten te bereiken zijn. Het laatste stuk van de verbinding naar de consument is meestal koperkabel. Afhankelijk van de lengte van dit laatste stuk kunt u daarover meer of minder bytes per seconde transporteren. Met de MPEG-2technologie kan een Telecom operator ongeveer 85 % van zijn abonnees IPTV-diensten aanbieden over ADSL, met MPEG-4 zal dit ongeveer 95 % zijn. Ook het gebruik van de MPEG-transportstream staat op de helling. Dit mechanisme is specifiek ontworpen voor eenrichtingszending, bijvoorbeeld via de satelliet. Zo bevat de datastroom veel informatie die voor IPTV overbodig is. Maar omdat de hele wereld op dit moment nog voorzien is van apparatuur voor het maken van MPEG transportstreams zullen deze eerst uitfaseren.

103

Interactieve Digitale televisie Trends:

IPTV past binnen een aantal waarneembare trends. Zo is er verregaande integratie van televisie, telefonie en internetdiensten. Waren er vroeger drie verschillende aanbieders, nu komen de diensten via een kabel het huis binnen en kunt u vaak voor alle diensten bij dezelfde aanbieder terecht.

Triple-play heet dit. Ook thuis zet de integratie door. Apparaten zoals geluidsinstallaties, mobiele telefoons, pc’s en tv’s vinden elkaar via het huisnetwerk. IPTV past goed binnen deze integratie. IPTV is sterk in opkomst. Het Italiaanse Fastweb biedt al vier jaar IPTVdiensten en heeft momenteel 180.000 abonnees. France Telecom biedt Maligne TV. In Spanje rolt Telefónica haar Imagenio-dienst uit. In deze gevallen lopen de televisiediensten over een ADSL-verbinding. De kwaliteit is erg belangrijk. Wil de consument nog wel eens een technologiefoutje door de vingers zien wanneer het gaat om pc’s, voor televisiediensten is dit absoluut uit den boze. Nieuwe televisiediensten moeten minimaal zo goed zijn als de bestaande of zelfs beter. Het toepassen van de IPTV-kwaliteitstechnologieën garandeert een hoge mate van quality of service.

104


7.3. MHP: 7.3.1. Wat is MHP:

MHP, wat zoveel betekent als Multimedia Home Platform, voegt de interactiviteit toe aan de gewone digitale televisie. Het geeft met andere woorden de mogelijkheid om DTV uit te breiden naar iDTV. Het biedt nieuwe, interactieve diensten en mogelijkheden voor digitale televisie. Met MHP als een brug tussen televisie en Internet kunnen televisiekijkers een rits aan diensten online bekijken zonder computer of kennis van computers. MHP wordt ook wel voorgesteld als DVB-MHP want MHP is namelijk ontwikkeld door de

DVB-organisatie.

DVB-MHP

moet

leiden

tot

één

standaard

voor

multimediale/interactieve content op digitale DVB-systemen en is vooral ontwikkeld voor het aanbieden van videodiensten. DVB-MHP is vooral gebaseerd op Application

Programming Interfaces (API's) van de programmeertaal Java. Naast de API voorziet DVB-MHP ook in het beheren van applicaties op de settop-box, het transporteren van de applicaties in de DVB transport stroom en de synchronisatie tussen de applicatie state machine en de MPEG video stroom. MHP is in Europa gekozen als standaard middleware voor digitale televisie, ook in Vlaanderen is dus voor deze standaard gekozen. MHP wordt volop ondersteund door het Europese Parlement dat de introductie in heel Europa toelaat omdat MHP een open standaard betreft. De ontwikkeling van digitale televisie verliep niet zoals gehoopt doordat heel wat betaalkanalen hun eigen digitale standaarden niet degelijk konden implementeren. Als een open standaard laat het Multimedia Home Platform een vrije markt voor digitale televisie toe, met een grote gamma aan toestellen en diensten. De uniforme standaard betekent dus geen remming voor de creativiteit van ontwikkelaars van diensten en toepassingen. De MHP-standaard werd voor de eerste maal bekendgemaakt in februari 2000 en wordt momenteel ondersteund door meer dan 300 DVB-leden in 37 landen. Zie onderstaande figuur voor een overzicht van de standaarden gebruikt over de hele wereld:

105


Fig. 7.7: MHP verspreiding wereldwijd

De software van de MHP heeft toegang tot de signaal- en datastromen en kan data opslaan. Het platform heeft de mogelijkheid om datastromen om te leiden naar een opslagapparaat. Het zal input krijgen van de gebruikers inputapparaten en output geven door middel van scherm en geluidsboxen.

Fig. 7.8: Plaats van MHP binnen settop-box

106


7.3.2. Architectuur:

De architectuur van MHP is gedefinieerd in 3 lagen:

•

Bronnen –> MPEG-processing, I/O-apparaten, CPU, memory en een grafisch systeem.

•

Systeem software –> Maakt gebruik van bovenstaande bronnen om een abstract zicht te geven van het platform naar de applicaties.

•

Applicaties

–>

MHP-implementaties.

Inbegrepen

een

applicatiemanager

(navigator) om het MHP, en de applicaties draaiende erop, te controleren.

Fig. 7.9: 3-lagen model van MHP

7.3.3. DVB-J:

De basis van MHP is gebaseerd rond een platform gekend als DVB-J. DVB-J omvat een virtuele machine zoals gedefinieerd in de Java Virtual Machine specificaties van Sun Microsystems. Een aantal software pakketten voorzien API’s naar een wijd bereik van mogelijkheden van het platform. MHP applicaties krijgen enkel toegang tot het platform via de gespecificeerde API’s. MHP-implementaties dienen een mapping te doen tussen die API’s en de onderliggende bronnen en systeem software.

107


7.3.4. De MHP ketting: Om interactieve televisie bij de kijker te brengen is er een complexe infrastructuur nodig. In onderstaand schema wordt de infrastructuur in grote lijnen weergegeven.

Fig. 7.10: Schema van een MHP gebaseerde iDTV keten

Er zijn drie grote blokken te onderscheiden: de omroep, de operator en de kijker:

De omroep staat in voor de inhoud. De inhoud omvat zowel de audiovisuele stromen als de interactieve toepassingen en de gegevens van de interactieve programma’s. De inhoud moet voldoen aan de technologische vereisten van de infrastructuur.

De operator bepaalt volgens welke technologie de interactieve infrastructuur is opgebouwd. De operator brengt alle gegevens van de omroepen samen en bundelt ze in een signaal dat over de fysische netwerkinfrastructuur verdeeld wordt. De operator staat ook in voor de verwerking van de vragen en gegevens die via het retourkanaal terugkomen.

108


De kijker ontvangt het signaal via een settop-box. Deze settop-box toont

de

inhoud

en

de

interactieve

programma’s

op

het

televisietoestel. Via de afstandsbediening kan de kijker interageren met de interactieve programma’s. De settop-box moet ook voldoen aan de technologische vereisten van de infrastructuur.

7.3.5. MHP profielen:

Het is de bedoeling om enige functionaliteit te koppelen aan de MHP applicaties. MHP is dus een set van standaarden die compleet het DVB’s open Middleware systeem beschrijven. DVB introduceerde het concept van een profiel om te helpen met de invoering van de standaarden. Een profiel refereert naar een applicatiegebied en bijgevolg naar de settop-box mogelijkheden. Terwijl er 3 profielen zijn, zijn er maar 2 MHP specificaties (MHP 1.0 en MHP 1.1). De reden is dat de MHP functionaliteit achter de eerste 2 bijna dezelfde is en dat beide profielen zijn samengevoegd in 1 document.

MHP is gebaseerd rond volgende 3 profielen:

* Enhanced broadcast - profiel

(ES 201 812 (MHP 1.0))

* Interactive TV - profiel

(ES 201 812 (MHP 1.0))

* Internet access - profiel

(TS 102 812 (MHP 1.1))

In aanvulling van de profieldefinitie omvatten de MHP standaarden ook zaken als het DVB-J (JavaTM) platform, het MHP security mechanisme, applicatie download protocols, enz…

109


Fig. 7.11: De 3 MHP profielen

1. Enhanced Broadcast - profiel:

MHP’s enhanced broadcast profiel is ontworpen om de functionaliteit van bestaande Middleware systemen te koppelen aan de applicaties die er op lopen. Zoals voorgesteld door de titel heeft dit profiel nood aan een settopbox met geen of beperkte return kanaal mogelijkheden en stelt de laagste van de 3 profielen voor in termen van settopbox performantie.

2. Interactive TV - profiel:

Het interactive TV profiel heeft nood aan een settop-box met een belangrijker interactief kanaal. Eén van de verschillen tussen de 2 profielen is dat applicaties gedownload kunnen worden via het return kanaal in dit profiel en dit is enkel mogelijk via het broadcast kanaal in het vorige profiel. Er is ook een grotere support van het interactieve kanaal met geschikte API’s.

110


3. Internet Access - profiel: Het Internet access profiel vereist een meer gesofisticeerde settop-box met grotere processing power en geheugen dan in de vorige profielen. Dit profiel is consistent met de toegang tot Internet op de settop-box. Het bevat ook een optioneel HTML element, genoemd DVB-HTML.

111


8. iDTV en Reclame: 8.1. Inleiding: Via de televisie krijgen we al jaren lineaire reclamespotjes aangeboden. Meestal vragen deze reclamespots geen directe actie van de kijker. Met de opkomst van

TV-verkoopskanalen

(homeshopping)

werd

er

een

duidelijk

model

van

interactiviteit met de kijker opgezet: hij werd aangespoord om de telefoon te nemen en een aankoop te doen. Het Internet is echter van nature een interactief platform. De reclamewereld heeft hier een heel ander model van reclamevoering ontwikkeld. Het uitgangspunt bij internetreclame is de binding met de klant. Het entertainmentgehalte ligt beduidend lager dan bij televisiereclame, zeker vóór de komst van breedband. De convergentie van interactiviteit en televisie gaat beide voordelen met elkaar combineren en reclame naar een ander niveau tillen. In de volgende paragrafen wordt de manier van reclamevoeren op het Internet en televisie toegelicht. Ten slotte worden de reclamemogelijkheden van interactieve televisie opgesomd.

8.2. Reclame en het Internet: Sinds de opkomst van het Internet heeft de reclamewereld handig ingespeeld op de nieuwe mogelijkheden. Volgens een studie van IAB-CIM (Interactief Advies Bureau - Centrum voor Informatie over de Media) in 2003 maakten banners 38% en pop-ups 13% van de internetreclame uit. Ze blijven nog steeds populair, ook al worden pop-ups door sommige portals, zoals MSN, verbannen. De meeste portals bieden de nodige ruimte aan de adverteerders om reclame te voeren. Een aantal van deze portals zijn op welomschreven doelgroepen gericht, zodat deze campagnes veel gerichter werken. Bovendien biedt het Internet de mogelijkheid om gebruikergegevens en gedrag te traceren. Daardoor ontstaat er

112

Interactieve Digitale televisie een nauwere binding tussen de gebruiker en de bron. Dit is voor adverteerders ongetwijfeld één van de grootste voordelen van het Internet.

Opt-in is een nog efficiëntere manier om een doelpubliek te bereiken. Bij opt-in schrijft de gebruiker zelf in op een dienst, bijvoorbeeld een nieuwsbrief. De motivatie van een gebruiker is daardoor groter. Dit leidt tot een andere vorm van reclamevoering via internettechnologie, namelijk direct mailing. Direct mailing verloopt

doorgaans

via

e-mail.

Reclameboodschappen

worden

via

e-

mailcampagnes massaal doorgestuurd. Omdat vele emailprogramma’s momenteel in staat zijn om e-mail in HTML formaat te ontvangen, worden banners en links naar websites frequent toegepast. Bovendien kan men door het toevoegen van enkele stukjes code verifiëren of de gebruiker de e-mail geopend heeft en bepaalde links in de e-mail aangeklikt heeft. Het overaanbod aan banners en vooral pop-ups heeft tot een zekere reclamemoeheid bij de gebruikers geleid. Als gevolg hebben een aantal softwarejongens

ad-blokkers

ontwikkeld.

Deze

programma’s

filteren

de

reclameboodschappen uit webpagina’s. Pop-ups zijn voor tal van adverteerders een goede inkomstenbron geweest die nu verdwijnt. Desondanks vrezen de adverteerders niet voor een inkomstenverlies. Nieuwe vormen van reclame komen eraan en de behoefte aan pop-ups zal vanaf 2006 stilaan verdwijnen. Naast pop-ups maakt ook direct mailing een negatieve ervaring mee. Sommige adverteerders

maken

hiervan

misbruik

door

hun

reclameboodschappen

ongecontroleerd naar een brede groep adressen te sturen en werken zo mee aan het spam-probleem. De gebruiker krijgt een afkeer van dergelijke praktijken en beroept zich op het recht op privacy.

8.3. Reclame en televisie: Op televisie is de 30 seconden reclameclip heer en meester. Televisie bereikt een veel bredere, ongedifferentieerde groep dan het Internet. Daarom is het entertainment gehalte van een clip van cruciaal belang. De uitzendtijd van een reclameclip bepaalt of ze een groot bereik heeft. Hierbij is het voor de adverteerder belangrijk dat de clip voor of na programma’s met hoge kijkcijfers uitgezonden wordt.

113

Interactieve Digitale televisie Een andere vorm van reclame is product placement. Hierbij wordt tijdens de uitzending van een programma de aandacht gevestigd op een product dat door de acteurs gebruikt wordt. Bij abonnementstelevisie (kabel en satelliet) worden er meestal ook een aantal tele-verkoopkanalen aan het programma-aanbod toegevoegd.

Deze

kanalen

brengen

een

continue

stroom

van

reclame,

productvoorstellingen en uitnodiging tot aankoop via telefoon. Openbare omroepen mogen geen reclame voeren. Dit wordt omzeild door programma’s te laten sponsoren. Indirect kunnen deze omroepen wel reclame maken voor toeristische oorden of festiviteiten. De inhoud en uitzendtijd van reclameclips is door de Belgische en Europese regelgeving strikt gereglementeerd. Zo mag er rond kinderprogramma’s geen reclame getoond worden, tabakreclame is verboden en alcoholreclame is aan strikte voorwaarden verbonden. Interactieve televisie zal aan deze regelgeving niets veranderen.

8.4. Reclame en interactieve televisie: Interactiviteit kan de traditionele televisiereclame veel efficiënter maken. In eerste instantie kan de kijker nauwer betrokken worden bij de reclameclip door hem ermee te laten interageren. Indien er een retourkanaal aanwezig is kan de reactie van de kijker direct gemeten worden. Hierdoor kan een adverteerder de impact van een reclame veel beter meten en de campagne eventueel bijsturen. Naast de traditionele televisieprogramma’s biedt interactieve televisie een aantal toepassingen en diensten aan. Zo is er een portal van de operator aanwezig die toegang geeft tot de verschillende diensten, toepassingen en kanalen. Dit portal biedt bijvoorbeeld toegang tot de elektronische programmagids, Video-OnDemand, e-mail, dienstverleningen van de overheid en eventueel portals van andere aanbieders van content. Zoals op het Internet bieden deze portals potentiële plaatsen voor reclamebanners.

114


We zetten de verschillende mogelijkheden van reclame via interactieve televisie op een rijtje:

8.4.1. Een logo of banner op een toepassing:

De meest eenvoudige vorm van sponsoring is door middel van een zichtbaar logo op een bestaande toepassing of programma. Bij interactieve televisie is de elektronische programmagids daarvoor uiteraard een uitstekende locatie. Sponsoring door middel van een logo kan uiteraard ook op enhanced teletekst (weer, beurscijfers, nieuws,…), walled-garden toepassingen, interactieve portals van programma’s, op spelpagina’s, enz…

Fig. 8.1: Toepassing logo of banner van O2 tijdens Big Brother

8.4.2. Een themakanaal sponsoren:

Sponsoring kan door een bepaald themakanaal van branding te voorzien. Zo kan een muziekkanaal gesponsord worden door een frisdrankproducent. De visuele aankondiging van de clips gebeurt in een banner die door de sponsor is gekenmerkt.

115


Fig. 8.2: Toepassing van themakanaal sponsoren

8.4.3. Call-to-action:

De eenvoudigste vorm van een reclameclip toont enkel een knop op het scherm

waarmee

bijkomende

informatie

over

het

product

offline

opgevraagd kan worden. Wink was in Amerika één van de meest bekende voorbeelden van een call-to-action systeem. Intussen is het Wink platform door

OpenTV

opgekocht.

OpenTV

biedt

hetzelfde

principe

van

reclamevoering in het Verenigd Koninkrijk aan. De gebruikersgegevens worden geleverd via het televisieabonnement, waardoor de gebruiker enkel een knop moet indrukken om zijn aanvraag te verzenden. Dit wordt ook omschreven als impulse response.

Fig. 8.3: Toepassing van een call-to-action knop

116

Interactieve Digitale televisie 8.4.4. Product placement:

Interactieve televisie kan product placement, ook wel sluikreclame genoemd, verrijken. Wanneer het product of de dienst die aangeboden wordt in beeld verschijnt, kan een call-to-action knop leiden tot een interactie met de kijker. De vraag blijft natuurlijk of er een interactie mag opgestart worden vanuit een product placement in een serie of een film.

8.4.5. Interactieve clip:

Er kan ook meer interactiviteit gecreëerd worden tijdens of na de reclameclip. De gebruiker navigeert als het ware door een aantal vraag-en-

antwoord schermen en hij kan daarbij gevraagd worden om persoonlijke gegevens in te vullen. De typische problemen die zich stellen bij interactieve reclameclips en die tussen adverteerders, agentschappen, omroepen en distributeurs moeten opgelost worden, zijn:

Uitgebreide interactie is moeilijk omdat de duur van de clip meestal maar 30 seconden is.

Er kunnen zakelijke conflicten met andere adverteerders of programmamakers ontstaan als de interactietijd de duur van de clip overschrijdt of als de interactie tot na de clip wordt verschoven en deze een volgende clip of programma overlapt.

Fig. 8.4: Toepassing van interactieve clip

117

Interactieve Digitale televisie 8.4.6. Direct Advertiser Location:

De interactieve consument kan geleid worden naar een andere locatie buiten de programmastroom: een Direct Advertiser Location (DAL). Een DAL is een apart interactief programma, vergelijkbaar met een website. Meestal is er een videostroom voorhanden die op een kwart scherm getoond wordt. De gebruiker kan met de afstandsbediening doorheen de site navigeren. Een DAL heeft meestal geen verkoopsdoel, maar stelt de kijker in staat om informatie over een product of dienst op te vragen.

Fig. 8.5: Toepassing van een DAL

8.4.7. Micro-site:

Wanneer een DAL beperkt is tot tekst en grafiek en geen video bevat, wordt het een Mini-DAL of een Micro-Site genoemd. Afhankelijk van de platformaanbieder kan er wel of geen geluid gebruikt worden.

Fig. 8.6: Toepassing van een micro-site

118

Interactieve Digitale televisie 8.4.8. Walled garden:

Rond producten en diensten kan er ook een programma opgebouwd worden met een verkoopsdoel (dit in tegenstelling met een DAL). In dat geval spreekt men van een Walled Garden. In een videostroom worden de producten aangeprezen en parallel daarmee wordt in tekst en grafiek een interactieve

site

getoond,

waarop

informatie

over

de

producten

geraadpleegd kan worden, en men zelfs kan overgaan tot aankoop (tcommerce). Een Walled Garden wordt meestal als dienst aangeboden door de platformaanbieder.

Fig. 8.7: Toepassing van Walled Garden

8.4.9. Eigen Tv-kanaal:

Een

eigen

Tv-kanaal

kan

gesponsord

worden.

Zo

had

de

speelgoedfabrikant Lego zijn eigen TV kanaal voor kinderen.

Fig. 8.8: Toepassing van eigen Tv-kanaal

119


8.5. Interactieve modellen: •

Enhanced TV:

Bij enhanced TV wordt er enkel informatie toegevoegd in de uitgezonden stromen. De kijker zapt als het ware tussen de verschillende opties die geboden worden. Dat dit toch tot een goede interactie kan leiden wordt bijvoorbeeld

door

teletekst

aangetoond.

Vanuit

een

technologisch

standpunt kan er hier gewerkt worden met verscheidene parallelle stromen en een datacarrousel. Deze vorm van interactie is prima bruikbaar voor interactieve reclame op voorwaarde:

dat er geen informatie teruggestuurd moet worden naar de operator

dat de kijker geen individuele informatie hoeft op te vragen

Hierdoor kan enhanced TV gebruikt worden voor interactieve reclameclips en voor DAL’s, maar niet voor call-to-action. Indien er toch informatie naar de operator, of een andere partij, moet gestuurd worden dient één van de volgende besproken vormen van interactiviteit gebruikt te worden.

•

Retourkanaal niet via het platform: Informatie terugsturen kan eenvoudigweg via bijvoorbeeld telefoon of SMS. In de clip wordt een telefoonnummer of SMS-nummer getoond waar de kijker naartoe kan bellen of een berichtje sturen. De kijker kan op deze manier anoniem blijven. Indien hij een gratis monster, een folder of andere informatie wenst toegestuurd te krijgen, zal hij zelf zijn gegevens moeten doorgeven aan de ontvanger van het bericht. De verwerking van de berichten kan automatisch gebeuren en kan zelfs gekoppeld worden aan de interactieve televisie-infrastructuur. Alle soorten interactieve reclame kunnen op deze wijze gemaakt worden. Deze vorm van interageren zal in de toekomst vervangen worden door de volgende besproken vorm van interactiviteit, namelijk via het platform.

120


•

Retourkanaal via het platform – asynchroon: Als er een retourkanaal voorzien is op de infrastructuur kunnen kijkers gebruik maken van de volledige interactiviteit via de afstandsbediening. Indien de kijker informatie of producten wenst toegestuurd te krijgen kan de operator de contactgegevens voorzien en moet de interactieve reclame hiervoor geen invoervelden maken. De operator beschikt in de meeste gevallen immers over abonnementsgegevens van de kijker. Indien er geen directe wisselwerking met de operator nodig is, zoals bij het opvragen van een folder, spreken we van asynchrone werking. Alle soorten interactieve reclame waarbij aanvragen verstuurd worden, bijvoorbeeld bij call-to-action, kunnen op deze manier gemaakt worden.

•

Retourkanaal via het platform – synchroon:

Soms is er een directe wisselwerking met de operator nodig. Dit is het geval bij on-demand-gegevens. Een voorbeeld hiervan is een merk dat een interactieve reclameclip laat uitzenden met een DAL. Via deze DAL kan de kijker ook andere reclameclips van hetzelfde merk opvragen. Meestal gaat het hier om interactieve reclameclips waarbij de hoeveelheid informatie versus de ratio van opvragen niet toelaat of niet verantwoordt om alle informatie met de hoofdstroom mee te sturen. Een ander voorbeeld waarbij er een directe wisselwerking nodig is, vinden we bij tijdsgebonden acties. Een reclameclip kan de kijker uitnodigen om binnen een bepaalde tijd te reageren om zo kans te maken op een prijs. In deze gevallen spreken we steeds van een synchrone werking. Een synchrone werking zal meestal een extra technische vereiste aan de infrastructuur opleggen. Ofwel is dit een tijdsgebonden synchronisatie ofwel een dynamische aanpassing van de gegevens die uitgezonden worden.

121


8.6. Tools om interactieve televisie en reclame te maken: De volgende paragrafen geven een overzicht van een aantal tools die gebruikt worden om interactieve televisie en/of interactieve reclame te maken.

8.6.1. Generieke iDTV tools: •

Chello Mistral: Chello Mistral is een end-to-end productie tool van Chellomedia Interactive

Services om enhanced TV (eTV) productie, distributie en beheer te doen. Omroepen en programmamakers kunnen op een eenvoudige wijze e-TVcontent

aanmaken

en

automatisch

voorgedefinieerde

interactieve

elementen toevoegen aan live uitzendingen. Deze elementen omvatten onder andere stemmen en het samenstellen van de uitslagen, en responsegestuurde reclame. De productie-tool is een multi-platform oplossing. Authoring gebeurt onafhankelijk van het doelplatform en de tools genereren de benodigde code voor OpenTV, Liberate, MHP of andere middlewares. De producten van Chellomedia ondersteunen ook de WTVML microbrowser technologie van BskyB. WTVML wordt later in deze sectie besproken.

•

Ensequence (On-Q Studio):

Ensequence is een andere leverancier van producten om interactieve televisie te maken. De BBC en Discovery Communications (o.a. Discovery Channel) zijn gebruikers van de Ensequence tools.

122


Modelstream (EMUSE): ModelStream is een geïntegreerd authoring-tool systeem voor het creëren en online brengen van interactieve applicaties. Voor de publicatie en afhandeling van standaard applicaties voldoet deze categorie van authoring tools meestal.

•

EzTV:

Zappware is een Vlaamse speler op de markt van tools voor interactieve televisie. Zijn tools worden door de meeste omroepen in de Vlaamse projecten gebruikt. Het bedrijf levert onder andere software voor de sturing van interactieve televisie, zoals een playout manager, een synchronisatie

manager en een return path manager. Daarnaast levert het bedrijf met ezTV

een

aantal

televisietoepassingen,

voorgedefinieerde

formaten

met

horende

de

daarbij

voor

interactieve

verwerkingssoftware.

Zappware heeft ook een declaratief systeem ontwikkeld (icTV Gateway), waarmee onder andere de toepassingen voor E-government (Lokale gemeente informatie, VDAB etc.) gemaakt worden.

8.6.2. Specifieke tools om interactieve reclame te maken: •

Bando: ITV Factory en Bando Player van het Franse NPTV zijn onderdeel van een concurrerende toolset van Regieline in Frankrijk. Deze toolset wordt veelvuldig gebruikt voor het maken van interactieve reclame. Daarnaast wordt ze gebruikt voor de interactieve applicaties van MTV in Frankrijk en voor Eurosport.

123


OpenTV-Wink: OpenTV biedt voor de netwerken die uitgerust zijn met haar technologie een Enhanced-Advertising model aan. Dit is een standaard applicatie die door een vaste infrastructuur kan afgehandeld worden. De integratie van deze applicatie met een reclameclip kan op een eenvoudige en snelle manier gerealiseerd worden. Het principe is vrij eenvoudig:

er wordt een interactieteken toegevoegd aan het beeld, om de gebruiker op de hoogte te brengen dat er extra informatie opvraagbaar is

de gebruiker klikt bijvoorbeeld op de rode knop om aan te geven dat hij met de clip wil interageren

er wordt een extra informatie scherm getoond met een vraagstelling, bijvoorbeeld een brochure opvragen

de gebruiker antwoordt op deze vraag

het antwoord wordt door de backoffice van het OpenTV systeem opgevangen en verwerkt, de klantengegevens zijn beschikbaar via de abonnementsgegevens in het head-end systeem

het OpenTV systeem verstuurt de rapporten met de gegevens naar degene die de verwerking van de gegevens en de opvolging van de opdracht doet, zoals het versturen van de brochures

Het principe is min of meer gebaseerd op de Wink technologie. Wink is dus zoals vermeld recent door OpenTV aangekocht. Wink werd en wordt vooral in the US gebruikt als toevoeging op analoge televisie (via de satelliet, met speciale 'Wink enabled' settop-boxen). OpenTV heeft daarmee in principe een concurrerende technologie voor zijn eigen middleware aangekocht, met de bedoeling om op langere termijn deze Wink gebruikers om te vormen tot OpenTV gebruikers. Buiten de US is Wink nooit toegepast. Wink zal wellicht langzaam van de markt verdwijnen.

124

Interactieve Digitale televisie Meer dan 70 adverteerders en 135 merken, waaronder Coca-Cola, Ford en Wal-Mart maken gebruik van deze technologie. Momenteel wordt het netwerk enkel in de US aangeboden. De Europese markt, met op kop het OpenTV platform van Sky, volgt binnenkort.

•

Regieline:

Regieline van het Franse IDP is een toolset die vrij veel gebruikt wordt in Frankrijk door CanalSatellite en TPS voor het maken van interactieve reclame. De set bestaat uit een editor een generator en een player:

De editor is een eenvoudige tool voor het maken van interactieve applicaties en is gebaseerd op templates.

De generator staat in voor de translatie van de applicaties voor de distributie op verschillende platforms.

De player is een compacte interactieve engine die de vertaling van de interactiviteit op de settop-box doet.

De toolset is gebouwd om in een multi-platform omgeving te werken. Vooral MediaHighway en OpenTV worden ondersteund.

125


WTVML: WTVML is ontwikkeld als antwoord op een aantal problemen bij Sky Digital en is alleen daar in gebruik. Sky's grootste probleem was dat het testen van interactieve toepassingen, door het grote aantal verschillende settopboxen, zeer arbeidsintensief was en dus zeer kostbaar. Het ontwikkelen en uitspelen van een interactieve reclame was daarom navenant duur. WTVML is toen bedacht als een manier om simpele en veilige interactieve reclame te kunnen maken. Met de eenmalige certificatie van WTVML kunnen vele adverteerders snel en goedkoop op Sky hun interactieve reclame tonen. Nadeel is dat de functionaliteit beperkt is. Daarmee is WTVML één van de implementaties van interactieve televisie op basis van een declaratieve taal. Deze maken gebruik van HTML of een van de varianten daarop: XML, UIML, XHTML etc. Zo heeft RTL in Duitsland zijn gehele portal geschreven in HTML, welke door een universele browser (Pontegra) geïnterpreteerd en weergegeven wordt op het scherm. Telenet heeft deze zelfde Pontegra browser aan de omroepen ter beschikking gesteld.

126


9. HDTV (High Definition Television): 9.1. Inleiding: Toen de televisie na de oorlog zijn doorbraak kende in België was van beeldkwaliteit nog geen sprake. Het signaal dat de antenne uit de lucht ‘pikte’ kon herkenbaar op een televisie afgespeeld worden, maar volgens de huidige standaarden was de kwaliteit totaal ontoereikend. In de jaren ‘60 introduceerde men verbeterde beeldbuizen en kleurentelevisie. Latere verbeteringen waren kabeltelevisie in plaats van via de ether, 100 Hz in plaats van 50 Hz en digitale transmissie via kabel, satelliet en de lucht. Al deze technologieën verbeterden ons beeld. Maar de in Europa geïntroduceerde televisienorm PAL dateert al van de jaren ‘50 en die norm is nog steeds dezelfde. PAL staat voor Phase Alternate Line. PAL-beelden worden opgebouwd uit 625 horizontale lijnen die door middel van interliniëring (interlaced scan) op het scherm worden weergegeven. Interliniëring wil zeggen dat eerst alle even lijnen van boven naar onder op het scherm getoond worden en daarna alle oneven lijnen. De reden waarom men voor interliniëring heeft gekozen, heeft te maken met het feit dat om 625 lijnen met een frequentie van 50 Hz te tonen op het scherm een scanfrequentie van 31 kHz nodig was en dat was in de televisies van de jaren 50 nog niet mogelijk. Door interliniëring kwam de scanfrequentie op 15 kHz, wat haalbaar was. Het PAL-signaal bevat 625 lijnen per beeld, maar door synchronisatie- en teletekstinformatie bleven er voor de echte beeldinhoud slechts 575 over. Afhankelijk van het signaal ligt het aantal beeldpunten per lijn tussen de 350 en 720. Een VHS-videorecorder kan niet meer dan 350 beeldpunten per lijnen opslaan,

wat

dus

een

beeldresolutie

geeft

van

350x575

beeldpunten.

Kabeltelevisie heeft ongeveer 400 beeldpunten per lijn, digitale televisie en DVD halen het maximum van 720 beeldpunten per lijn zodat de maximale resolutie dat we kunnen krijgen op een normaal televisietoestel 720x575 beeldpunten is. In de praktijk wordt die 720 niet gehaald en door het feit dat er met interliniëring gewerkt wordt, kunnen we dus besluiten dat een PAL-TV-beeld geen hoop op kwaliteit heeft.

127

Interactieve Digitale televisie Een computerscherm (19 inch CRT) kan bijvoorbeeld 1600x1200 beeldpunten weergeven dat niet geïnterlinieerd is (non-interlaced scan = progressive scan), dat wil zeggen dat alle lijnen in 1 keer getoond worden. Als u dit vergelijkt met een PAL-beeld, dan wordt het de hoogste tijd om die PAL-norm te herdefiniëren. Om de beeldkwaliteit te verbeteren voerde men in de jaren ‘90 HDTV of High

Definition Television in. Door de zeer hoge prijzen van de toenmalige HDTV's en het gebrek aan ondersteuning door de overheid is HDTV op de achtergrond geraakt. HDTV is momenteel weer helemaal terug en staat op het punt om volop door te breken. In de VS en Japan maakt men al gebruik van HDTV en ook in Europa zijn de eerste HDTV-zenders al te ontvangen.

Fig. 9.2. Kwaliteit normaal beeld

Fig. 9.2. Kwaliteit HDTV beeld

128


Wat is nu de reden dat HDTV nu wel zal doorbreken en dat in de jaren ‘90 niet het geval was. Een eerste reden is dat steeds meer mensen de mogelijkheid krijgen om HD-signalen te ontvangen. Een tweede reden is dat de kwaliteit van deze schermen zo goed is geworden dat een betere kwaliteit van het televisiesignaal nodig is om volledig van de kwaliteit te kunnen genieten. De derde reden is dat al veel televisieprogramma’s in HD-formaat worden gemaakt: de olympische spelen, het WK, het EK bijvoorbeeld. Met HDTV is het mogelijk de volledige televisiewereld te digitaliseren. Door meer bandbreedte te geven aan ieder kanaal is het perfect mogelijk om HD-signalen de huiskamer in te sturen via de satelliet of de bestaande kabel.

9.2. Huidige situatie: HDTV is dus hoge resolutie digitale televisie. Het is de hoogste standaard uit alle digitale televisiestandaarden. Concreet betekent HDTV eigenlijk vijf keer scherper beeld en spectaculair geluid in 5.1 Dolby Surround. De kwaliteit van bewegende beelden, met een resolutie van 1920x1080, moet u gezien hebben om te geloven hoe HDTV er vele malen beter uitziet dan normale televisie en DVD. Niet alleen is het beeld uiteraard veel scherper en bevat het daardoor veel meer detail, de extra scherpte zorgt bovendien voor een betere dieptewerking. Vooral bij gebruik van een groot scherm hebt u het idee dat u niet naar televisie kijkt maar dat u echt zelf onderdeel uitmaakt van wat er getoond wordt. Voor HDTV heeft men nieuwe apparatuur nodig om de programma's op te nemen, maar ook de consument heeft een nieuwe HD-ready televisie nodig. Van de zestien DTV-formaten zijn er zes HDTV-formaten. Vijf gebaseerd op progressive scan en één op interlaced scan. Zenders zijn vrij te kiezen welk formaat ze gebruiken. Voorlopig wordt er nog niet veel in HDTV uitgezonden. Ook de komst van digitale televisie verandert niet meteen veel. Met de huidige decoders van de providers kunt u programma's niet in HD bekijken. Momenteel hebt u een specifieke HDTV settop-box nodig.

129

Interactieve Digitale televisie Toch even vermelden dat ons land de enige Europese HDTV-omroep rijk is,

Euro1080. Dit is een Vlaams initiatief en ging op 1 januari 2004 van start. Het is de eerste Europese zender die uitsluitend in hoge definitie uitzendt. HDTV biedt de klant meer lijnen, pixels en kleuren op zijn televisiebeeld. Euro1080 voegt daar een superieure Dolby surround autokwaliteit aan toe. Later wordt dieper ingegaan op Euro1080. Wie over een HDTV-settop-box en een Conditional Access Card (CAD) beschikt, kan via satelliet of kabel (onder meer bij Integan) sport, muziek en culturele evenementen bekijken die Euro1080 in HDTV uitzendt. Naast de settop-box en de CAD hebt u ook een HD-ready televisietoestel nodig. Dat wil namelijk zeggen dat enkel deze televisietoestellen uitgerust zijn om de HD signalen te ontvangen en weer te geven. Enkel de meest recente flatscreens ondersteunen dit. U herkent een dergelijke televisie aan het zwart-witte HD-ready logo. Eén van de belangrijkste voorwaarden voor het HD-ready logo is dat de televisie, naast het technisch in staat zijn om HD weer te geven, over een beveiligde digitale videoingang moet beschikken. Dat was een van de eisen van Hollywood om piraterij tegen te gaan.

De 3 veelgebruikte formaten in HDTV:

720p -> 1280x720 pixels progressive 1080i -> 1920x1080 pixels interlaced 1080p -> 1920x1080 pixels progressive

Voorgaand is het verschil al uitgelegd tussen progressive en interlaced scan. Eén van de nadelen van interlaced scan is dat bij grotere schermen men last heeft van flikkering van het beeld. De reden waarom 1920x1080 nog interlaced kan uitgezonden worden is dat 1920x1080 beeldpunten uitzenden in progressive scan heel veel bandbreedte kost per kanaal.

130

Interactieve Digitale televisie Nog even de voordelen van HDTV op een rijtje ten opzichte van het huidige PAL: •

digitaal geluid Dolby Digital 5.1 (in plaats van Nicam) beter geluid!

•

veel

groter

aantal

beeldpunten

(1280x720

of

1920x1080

beeldpunten in plaats van 720x575 beeldpunten) veel beter, scherper, mooier beeld!

9.3. Compressie: Televisiestations moeten dat goede HD-beeld en de surround sound van hoge kwaliteit wat inkrimpen om dezelfde bandbreedte te kunnen gebruiken als bij analoge televisie. Hiervoor gebruikt men compressie. Digitale televisie gebruikt hiervoor MPEG-2-codering om die verbluffend mooie beelden in een aanvaardbare bandbreedte te stoppen. Van ieder beeld neemt de MPEG-2-coderingssoftware net genoeg informatie zonder dat er essentiële informatie verloren gaat. In opeenvolgende

beelden

zal

die

software

enkel

veranderingen

in

die

opeenvolgende beelden opnemen zodat niet telkens de volledige informatie van één beeld moet doorgestuurd worden. De rest van de inhoud van een opeenvolgend beeldje wordt gewoon met rust gelaten. MPEG-2 reduceert zo de hoeveelheid informatie in een verhouding 55 tot 1. MPEG-2 is de industriële standaard voor DVD-video's en sommige satelliettelevisieuitzendingen. Compressie vermindert de beeldkwaliteit vergeleken met het originele beeld opgenomen door de digitale camera maar … MPEG-2 is een goede standaard die enkel weggooit wat het menselijke oog toch negeert. De kwaliteit van het beeld is zeer goed en zeker veel beter dan de traditionele analoge televisie. Het gebruik van MPEG-2 staat een HDTV-ontvanger toe om direct samen te werken met computer multimediatoepassingen. Een HDTV-show kan bijvoorbeeld opgenomen worden op een computer of Cd-romtoepassingen kunnen afgespeeld worden op HDTV-systemen. Een digitale televisie decodeert MPEG-2 en toont die beelden net zoals een computer dat doet, met een hoge resolutie en stabiliteit.

131


9.4. HDTV in Europa: Er zijn al verschillende HDTV-stations in de lucht. Ook in Europa is er zoals gezegd al een HDTV-zender beschikbaar. Via de Astra-satelliet straalt Euro1080 twee HDTV-kanalen in het 1080i-formaat over Europa uit. Euro1080 is een Belgisch bedrijf die opgericht is door Alfacam. Alfacam beschikt over twaalf mobiele regie- en montagebussen die heel de wereld afreizen om grote evenementen op beeld vast te leggen. Alfacam legt over de hele wereld meer dan 1500 evenementen per jaar vast, waarvan 40% in HD-formaat. Voorbeelden van evenementen die Alfacam in het verleden in HD-formaat heeft geproduceerd zijn de winterspelen in Salt Lake City, het wereldkampioenschap voetbal in Korea/Japan, het Europees Kampioenschap voetbal in Portugal,… Het Belgische Alfacam produceert dus al jaren in HD-kwaliteit, maar kon beelden in deze hoge kwaliteit tot voor kort alleen in de VS en Japan afzetten, daar is HDTV immers al geruime tijd te ontvangen. Omdat men in Europa de kat uit de boom bleef kijken heeft Alfacam vorig jaar besloten om zelf een HDTV-station te lanceren om Europa zo in aanraking te laten komen met de hoge kwaliteit van HDTV. Het project kreeg de naam Euro1080 mee en na een succesvolle testperiode zijn de uitzendingen op 1 januari 2004 officieel van start gegaan.

9.5. Opnemen: Naast uitzenden van HDTV-beelden via satelliet en kabel is men ook heel hard aan het werken aan opslagmedia die geschikt zijn voor HDTV. De DVD-norm zoals die nu gekend is, ondersteunt geen beeld in HDTV-formaat. Let op, een gewone DVD kunt u wel weergeven op een dergelijk HD-scherm, maar de kwaliteit kan nog beter. Men is al een geruime tijd bezig aan het werken aan opvolgers van de DVD die HDTV-beelden kunnen opslaan en weergeven. Het formaat dat tot nu toe gezien wordt als de gedoodverfde opvolger van DVD is Blu-Ray Disc. Dit formaat wordt onder andere ondersteund door Panasonic, Philips, Sony en Pioneer. Het maakt gebruik van een blauwe laser waardoor een hogere dichtheid van de gegevens mogelijk is op een standaard schijfje van

132

Interactieve Digitale televisie 12cm. Blu-ray kan momenteel maximaal 27 GB opslaan op een single-layer schijfje. Een dual-layer schijf kan maximaal 54 GB verstouwen. Er is onderzoek gaande naar 100 GB opslag (quad-layer) en zelfs 200 GB (octa-layer). De extra ruimte op een Blu-Ray schijfje wordt gebruikt om een MPEG-2 beeld op te slaan in HDTV-kwaliteit. Vrijwel alle grote namen uit de elektronicabranche hebben hun voorkeur voor Blu-ray uitgesproken. Als tegenhanger van de Blu-Ray disc kwamen Toshiba en NEC met de AOD (Advanced Optical Disc) of beter bekend als HD DVD. HD DVD kan tussen de 15 en 30 GB kwijt op respectievelijk single- en duallayer schijven. Veel informatie rond de HD DVD is nog niet bekend. Het grote voordeel dat AOD boven Blu-Ray lijkt te hebben is dat AOD als formaat is omarmd door het DVD-forum, de organisatie die de specificaties van de huidige DVD heeft vastgelegd. Maar voor de rest lijkt Blu-Ray Disc toch de bovenhand te halen. VTM is op dit moment haar infrastructuur hiervoor aan het aanpassen. Er zullen enkele testen worden gedaan, maar een concrete datum voor een start van HDTV uitzendingen is er op dit moment nog niet.

9.6. Besluit: Na eerdere mislukte pogingen om HDTV te laten doorbreken, ziet het er nu naar uit dat HDTV echt zal doorbreken in Europa. Het eerste HDTV-kanaal is er, er komen er zeker nog meer en ook via de kabel. De kwaliteit van het beeld is super. HDTV is een zeer grote stap voorwaarts in de kwaliteit van het opgenomen en weergegeven beeld. Ook op het gebied van opslagmedia wordt er hard gewerkt aan HDTV-compatibiliteit.

133


10. PV versus TV: 10.1. Inleiding: Dit is een interessante topic daar de laatste jaren deze 2 steeds meer en meer naar elkaar aan het toegroeien zijn. De eerste toenadering ging van de PC naar de TV. Zo werd het mogelijk televisie te kijken op het beeldscherm van uw computer. Enig vereiste was de aanschaf van een televisiekaart voor in de PC, die momenteel meestal standaard op de videokaarten zit. Of de mensen daar nu op zaten te wachten en nu echt actief gebruik maken van deze dienst is echter de vraag. Het heeft echter zeker en vast zijn nut, denk maar aan de vele kotstudenten die het vaak moeten stellen met enkel een laptop op hun kot. Via deze manier wordt ook de kans geboden aan hen om te genieten van de televisie. Via deze manier kreeg u

alle

functies

van

de

TV

(televisie

kijken,

opnemen,

werken

met

afstandbediening,…) op uw PC geserveerd. Als we nu de rollen omdraaien en de TV laten overgaan naar de PC dan komen we in het toepassingsgebied van iDTV terecht. Het hangt er nu vanaf in welke mate u de TV omvormt tot PC. Meestal gaat slechts beperkte functionaliteit van de PC overgenomen worden door de TV. Dit heeft zo zijn redenen daar we een aantal beperkingen ondervinden bij de convergentie. Deze worden hieronder kort voorgesteld samen met enkele mogelijke oplossingen ervoor.

Fig. 10.1: Overgang van pc in tv of tv in pc

134


10.2. Vergelijking: Of u nu de PC als TV of de TV als PC wilt gebruiken dan zult u in beide gevallen enkele hindernissen ondervinden. Deze hindernissen kunnen we groeperen in 2 vlakken. We zullen de hindernissen per vlak overlopen en enkele oplossingen voorstellen voor de ondervonden problemen. De 2 vlakken zijn:

1) TV versus PC op technologisch vlak. 2) TV versus PC op sociaal vlak.

Fig. 10.2: Voorstelling van de 3 vlakken

10.2.1. Op technologisch vlak:

Laten we beginnen met het duidelijkste verschil: televisies en computers ‘zien’ verschillend. Misschien niet zo veel aan de buitenkant maar vooral in hun interne werking. Ze hebben een verschillende schermresolutie (resulterende in verschillen betreffende het zichtbare deel van een webpagina per scherm), een verschillende

afbeeldingmethode (non-interlaced vs interlaced) en in het bijzonder een volledig verschillend helderheidniveau.

135

Interactieve Digitale televisie De afbeelding van websites op het televisieplatform impliceert heel wat ontwerptechnische kwesties, aangezien tegenwoordig heel wat webpagina’s worden ontworpen die niet op het televisieplatform passen en enkel bruikbaar zijn op de computer.

Microsoft WebTV heeft dit probleem aangepakt door een WebTV server uit te vinden. Zo omvat het surfen op het Internet via een WebTV client het ontvangen van webpagina’s via een gesloten systeem. In dit systeem zal de server de design van de webpagina zodanig aanpassen dat de webpagina geschikt zal zijn om af te beelden op het televisieplatform. Ook aan de client side worden enkele aanpassingen gedaan. Later wordt WebTV verder besproken.

De methode hierboven werkt naar behoren maar wat zou er moeten gedaan worden om webpagina’s te benaderen via de televisie in een volledig open systeem. Dan zou men vanaf nu het design van de webpagina’s moeten afstellen naar het televisieplatform. Maar wat met de miljoenen pagina’s die momenteel beschikbaar zijn op het Internet. Een andere methode is het gebruik maken van servers die, als ze een televisieclient/settop-box zien, de pagina automatisch gaan omvormen. Daarvoor moet u goed op de hoogte zijn van de vele verschillen tussen beiden. Deze worden hieronder beschreven:

•

Schermresolutie:

Het eerste wat we hierbij opmerken is dat een televisie een veel kleinere scherpte heeft dan een computerscherm. Het gevolg daarvan is dat afbeeldingen bekeken via uw televisiescherm er niet al te best uitzien terwijl ze op uw computerscherm er wel goed uitzien. Dit komt door textuurverlies. Het gevolg is dat op een televisie veel minder informatie kan weergegeven worden per scherm. Dit probleem oplossen via scroll-bars is alleen het probleem verleggen want gebruikers vinden dit een last en u hebt het risico dat de gebruiker zijn weg verliest in de hyperspace.

136

Interactieve Digitale televisie Oplossingen voor dit probleem kunnen gevonden worden in:

o

Beknopt en bewust de informatie verdelen in een rijke hypertext (met vele nodes)

o

Gebruiken van korte titels

o

Vermijden van grote afbeeldingen (maximum: 544x376 pixels)

o

Vermijden van kleine teksten in afbeeldingen (letterhoogte 16 is het absolute minimum)

•

Zichtbaar deel van webpagina per beeld:

Algemeen is de pagina lay-out van webpagina's gebaseerd op de pagina aspectverhouding zoals getoond op een computerscherm. Dit wil zeggen dat de pagina eerder horizontaal dan verticaal georiënteerd is. Deze lay-out past niet op een conventioneel televisiescherm, met aspectverhouding 4x3, laat staan het breedbeeldscherm 16x9. Bovenop heeft een televisie een overscan van 10%, terwijl een computerscherm geen overscan heeft. Zo zal bij niet in acht name een grens van 10% van uw webpagina afgesneden worden.

De oplossingen kunnen gevonden worden in: •

het gebruik van speciale tags () om harde lijnonderbrekingen, gebaseerd op computerschermbreedte, te verhinderen. (in tekst, een reeks beelden of andere horizontale stroom)

•

het produceren van ontwerpen die op het scherm van de televisie passen, zo eerder ontwerpend voor landschap dan voor

portret

137


Helderheidsniveau:

Een televisie heeft een zeer hoog helderheidniveau, veel hoger dan een computerscherm. Om deze reden is, in de wereld van de televisie, het algemeen geweten dat lichte tekst op een donkere achtergrond het meest ergonomisch is (meest leesbaar, minst vermoeiend). Een zeer populaire kleur als achtergrond voor webpagina’s in het koninkrijk van de computer is echter wit (met donkere teksten). Als men deze webpagina's op een televisie, zonder enige aanpassing, zou tonen krijgt men een zeer vervelend effect: het kijken naar een wit scherm van de televisie is zoals het kijken naar een lamp. Op een televisiescherm zullen er zich ook grensconflicten voordoen tussen kleuren van hoogverzadigde objecten.

De oplossingen kunnen gedeeltelijk gevonden worden in automatische kleurenaanpassing via vermindering van hoogverzadigde kleuren, vooral voor hoog verzadigde achtergronden (meest relevant voor volledig rood of wit, omdat beiden hoge schermvervorming zullen veroorzaken).

Maar

achtergronden

met

de

drastische

donkere

aanpassingen

teksten

in

het

zoals

witte

tegengestelde

veranderenden zijn niet zonder risico. Niet-vierkante beelden die antialiassed zijn naar de achtergrondkleur zullen namelijk scherper lijken.

Bij het ontwerpen van nieuwe websites zou men gewoonweg het gebruik

van

hoogverzadigde

kleuren

(maximum

te

gebruiken

kleurenwaarde: 200 van de 255) en overgangen tussen hoogverzadigde objecten moeten vermijden. Natuurlijk is het in dit geval beter om op voorhand te kiezen voor donkere achtergronden met lichte teksten in een goede leesbare grootte (minimaal 16 punten).

138


Non-interlaced vs interlaced:

Televisie-interlacing veroorzaakt flikkerende effecten voor horizontale randen en dunne lijnen: de één-pixellijnen zullen trillen. Natuurlijk kan men het trillende effect vermijden door ervoor te zorgen dat de lijnen zowel in de even als de oneven lijnen van de televisie voorkomen (zodat zij aan 50/60Hz worden getoond), maar deze pixelverdubbeling halveert in feite de effectieve schermtoestand.

Een computerscherm en een televisie hebben vrij verschillende technische ontwerpvereisten. Het lijkt of de televisie heel wat problemen veroorzaakt die een computerscherm niet heeft. Men mag niet vergeten dat een computerscherm het voordeel heeft van het

eerste cyberplatform te zijn en zo ook de norm te bepalen. Deze overeenkomsten slaan vooral neer op geschreven teksten, terwijl de sterkte van televisie niet in tekst zit maar in bewegende beelden.

10.2.2. Op sociaal vlak:

Het behandelen van onderwerpen over het technische ontwerp is noodzakelijk maar zeker niet de enige stap om te surfen via de televisie. Laten we daarom nu eens

naar

de

verschillen

gaan

kijken

tussen

TV

en

PC

vanuit

het

gebruikersstandpunt.

De ervaring met traditionele media heeft aangetoond dat zelfs de media die op het eerste gezicht heel wat gelijkenissen tonen, bij een tweede blik zeer verschillende behoeften van gebruikers kunnen vervullen. In feite vormen deze verschillen de enige reden waarom zij kunnen coëxisteren. Dit is zeker waar voor TV en PC. Als we nu kijken naar het verschillende gebruik van TV tegenover PC en we proberen te analyseren wat de respectievelijke overeenkomsten zijn voor de ingang van het web in het koninkrijk van de TV:

139


Locatie

Ten eerste is TV een typisch shared medium en een PC niet, denk mar aan de naam personal computer). Een PC is een single-user object daar waar een TV een multi-user object is. De PC is typisch een werkapparaat dat men liever niet in de woonkamer staan heeft (sociale ontspanningsfeer vs werksfeer). Het Web wordt door de meeste mensen eerder als een reusachtige en fascinerende informatiebron gezien dan als een ontspanningsruimte. Het Web is uiteraard ook gekend voor zijn 2wegscommunicatie.

•

Gebruik

TV kijken is typisch iets relaxerend en wordt gedaan ter ontspanning. Het vereist enkel een passieve houding van de gebruiker. Hij laat het gewoon op hem afkomen wat het netwerk brengt. (receive only methode) Daartegenover is een PC veel meer interactiever. Webbrowsing betekent in feite de PC sturen naar de gewenste informatiebronnen. De vraag is of de mensen interactief willen werken met hun TV…

•

Kijkafstand

In het eerste puntje werd vermeld dat een televisiescherm enkel een kleine hoeveelheid aan informatie kan weergeven door de lage resolutie van het televisiescherm. Waarom dan niet de resolutie verhogen. Dit zou niet veel helpen want wat vooral bepalend is, in de hoeveelheid informatie dat men kan tonen per scherm, is de traditionele kijkerafstand die we kennen bij de televisie. Daar televisiekijken meer een gedeelde activiteit is vindt men de televisie meestal terug in de hoek van de woonkamer en alle zetels er rond geschikt in de vorm van een soort cirkel. Vergelijk dit maar eens met het zitten voor uw PC waar u met uw gezicht tegen het scherm geplakt zit.

140

Interactieve Digitale televisie Om dus beide schermen gelijk te stellen zou het televisiescherm in grootte en resolutie moeten toenemen om dezelfde verhouding te hebben met het computerscherm. Eveneens gebeurt de bediening van beide toestellen verschillend. Van de TV gebeurt dit met een afstandsbediening terwijl PC van dichtbij bediend wordt met muis en toetsenbord.

•

Media verwachtingen

Historisch gezien is een televisie-interface eenvoudig. Iedereen weet hoe ermee te werken, in tegenstelling tot een PC die veel kan leiden tot systeem- of configuratieproblemen. Voorts verwacht iedereen dat na het duwen op de power button een TV onmiddellijk werkt en dit zonder enige problemen en wat tot ons komt via de

televisie

wordt

verwacht

multimedia

te

zijn.

Zo

zijn

de

televisiegebruikers bedorven. Ongeduldig, gewend aan de multimedia van uitstekende kwaliteit en niet gewend aan een configuratieprobleem.

Om te lange wachttijden tijdens het surfen te voorkomen kan men volgende hulpmiddelen toepassen: •

De meest denkbare te komen informatie bufferen.

•

Afbeeldingen met size hints gebruiken zodat u plaats kan reserveren voor de afbeelding terwijl de rest van de pagina kan ingeladen worden.

•

Het gebruiken van JPEG in plaats van GIF en het hergebruik van afbeeldingen in verschillende pagina’s van de site.

•

Bij het versturen van beveiligde pagina’s alle pagina’s die niet beveiligd moeten worden doorgestuurd gewoon doorsturen via normale verbindingen.

141


10.3. Bestaande toepassingen: 10.3.1. HTPC: Met het idee van de HTPC, Home Theatre Personal Computer, brengt u de pc eigenlijk naast uw tv in de woonkamer. Dit is niet een zodanig vernieuwend idee maar de tijd is er momenteel rijp voor. De digitale televisies van vandaag zijn veel beter geëquipeerd om met computerbeelden om te gaan en maken gebruik van de uitgebreide resolutie en mogelijkheden die de computer kan aanbieden. Wat kunt u nu allemaal aanvangen met HTPC? Laten we beginnen met wat het allemaal

kan

vervangen:

DVD-speler,

game

console,

WebTV

terminal,

videorecorder, cd-speler, mp3-speler, HDTV settopbox,… Door de hoge resoluties die de HTPC aankan, is het mogelijk om tekst van het scherm te lezen vanuit de hele kamer. Hetzelfde met foto’s, videoclips bekijken… al deze zaken kunnen aan een hogere resolutie en scherpte bekeken worden. Het voordeel van de HTPC is dus dat u meerdere dingen kunt doen met 1 box en dikwijls nog beter ook.

Fig. 10.3: Afbeelding van een HTPC

142

Interactieve Digitale televisie De dag van vandaag hebt u vele van deze HTPC’s voor-geconfigureerd. De configuratie van de HTPC hangt voornamelijk af voor wat u hem gaat gebruiken. Voor iemand die er voornamelijk spelletjes gaat mee spelen gaat een goede grafische kaart belangrijk zijn, voor iemand die echter voornamelijk video gaat bekijken en bewerken gaat een grote opslagcapaciteit van belang zijn. Zoals u ziet hebt u verschillende elementen waar u rekening moet mee houden als u zichzelf een HTPC aanschaft: grafische kaart, geluidskaart en tunerkaart. Daarnaast zijn processor, geheugen en HD ook zeer belangrijk.

Voor de grafische kaart zijn er 3 zaken belangrijk. Als eerste hebt u de 2D-

capaciteiten. Deze dienen dan voornamelijk voor browser toepassingen en afbeeldingen. Hierbij is de resolutie, afbeeldsnelheid en algemene kwaliteit van belang. Het volgende zijn de 3D capaciteiten. Dit is dan voornamelijk voor de driedimensionale voorstellingen in spelletjes. U kunt het nog niet vergelijken met de echte gamingconsoles maar de prestaties zijn zeker niet van de minste. Als laatste hebt u dan nog de video-overlay function. Dit is de manier waarop een grafische kaart video playback realiseert. Denk bijvoorbeeld maar aan DVD playback of streaming video over het Internet.

Naast de grafische kaart hebt u ook de geluidskaart die van belang is. Eén van de eerste grote gebruiken van HTPC was namelijk in de muziekwereld. Met een pc gekoppeld aan het geluidssysteem waren mensen in staat om grote hoeveelheden muziek te beheren, op te nemen, te bewerken of zelfs te creëren. Deze zaken kunt u natuurlijk met een computer ook doen maar met de DVD’s van vandaag en de HDTV in de nabije toekomst is het belangrijk om een goede geluidskaart te hebben in verbinding met uw stereosysteem.

De tunercard zorgt ervoor dat u een video input, zoals s-video of composiet, kan aansluiten op uw pc. Dit laat u toe om een signaal te zenden van uw VCR-speler, DVD-speler of kabelbox. Een volgende stap zal de HDTV-kaarten zijn. Zo zullen de mensen thuis van een nog betere kwaliteit kunnen genieten.

143


10.3.2. WebTV: 10.3.2.1. Inleiding: WebTV is een technologie die het web besurfbaar maakt via het televisiescherm. Het werd ontwikkeld door Steve Perlman, topman van het bedrijf Webtv Networks. Op 6 april 1997 liet hij zijn bedrijf over aan softwaregigant Mircrosoft. Philips en Sony maken in licentie de settop-boxen die de Amerikaanse consument via de telefoonaansluiting het Web op de televisie laten ontvangen en de mogelijkheid bieden te e-mailen. De abonnees van WebTV krijgen toegang tot het Web via de server van WebTV, die zo optreedt als ISP (Internet Access Provider). WebTV's inkomsten komen niet van de hardware, maar van abonnementen en advertenties op de homepage. Dat klinkt allemaal goed en veelbelovend. Echter, een half jaar na de introductie waren er in de Verenigde Staten nog niet meer dan vijftigduizend WebTV-kastjes verkocht, ondanks een reclamecampagne van bijna zestig miljoen dollar, bekostigt door Philips, Sony en Webtv. Met de overname van WebTV doet Microsoft voor het eerst toenaderingspogingen tot de miljoenen Amerikaanse computerlozen. Ondanks alle hype beschikt nog steeds een groot deel van de Amerikaanse huishoudens niet over een aansluiting op Internet. Ze zien het nut van een PC niet in of hebben er het geld niet voor. Ze kijken televisie. Volgens Perlman willen velen van hen een goedkope mogelijkheid om te surfen op het Web. WebTV biedt die mogelijkheid. Televisiekijkend Amerika hapt echter niet massaal toe. Veel analisten menen dat het televisiepubliek, verwend als het is met dynamisch en dramatisch amusement, niet zit te wachten op de slome vertoning die het World Wide Web heet.

10.3.2.2. Technologie:

Eerder zijn de verschillen aangehaald van het televisiescherm ten opzichte van het computerscherm, samen met de problemen die zich voordoen bij het bekijken van webpagina’s op uw televisie. Hieronder worden enkele specifieke oplossingen besproken die WebTV hanteert.

144

Interactieve Digitale televisie Bij het vertonen van webpagina's op een televisiescherm doen zich ook de problemen voor van flicker, het aan en uit flikkeren van delen van letters, en

crosstalk, de regenboog van kleuren die ontstaat door interferentie tussen het signaal voor kleur en dat voor helderheid. Perlmans oplossing is een softwarefilter,

Tvlens genaamd. Deze software scant alle onderdelen van webpagina's en brengt subtiele veranderingen aan in de scherpe lijnen van letters, waardoor flicker en crosstalk worden vermeden. Vooral de 't' en de 'w' zijn beruchte brokkenmakers. Omdat het aantal lijnen waaruit het televisiebeeld is opgebouwd vastligt, is het niet mogelijk de resolutie van het televisiebeeld te vergroten. Door het uitfilteren van ruis (noise) en het opvoeren van het contrast zorgt Tvlens wel voor een grotere scherpte-indruk.

10.3.3. Windows media center: Het hart van een Media Center-pc is een krachtige Windows XP-computer waarmee u alle toepassingen kan uitvoeren die u gewend bent te doen met uw normale pc. U kunt alle software die compatibel is met Windows XP installeren en gebruiken, zoals Microsoft Office of uw favoriete spelletjes, net als op elke andere Windows XP-computer. Windows XP Media Center Edition 2005 biedt ondersteuning voor digitale televisie, zodat u profiteert van een optimale ervaring. De settop-box wordt normaal verbonden met uw televisie en zorgt ervoor dat de signalen correct worden ontvangen en getoond. In plaats van de tuner van uw televisietoestel te gebruiken, wordt de ontvangst verzorgd door de settop-box. Bij het aansluiten en configureren van Media Center gaat u echter anders te werk dan bij traditionele televisie.

Aangezien de settop-box verantwoordelijk is voor de ontvangst van het signaal en u de settop-box gebruikt om tussen verschillende televisiekanalen te schakelen, dient u ervoor te zorgen dat de Media Center-pc hiermee rekening houdt. Waar u bij een traditionele opstelling de televisiekabel direct aansluit op de tv-tunerkaart van de Media Center-pc, bevindt zich bij digitale televisie een extra schakel in de vorm van de settop-box.

145


Fig. 10.4: Schermafbeelding van Windows Media Center

Als u drukt op de knop van de afstandsbediening van de Media Center (1) om van kanaal te veranderen wordt het infraroodsignaal verzonden naar de bijbehorende sensor (2). Deze geeft het signaal door aan de Media Center-pc. De Media Centerpc maakt de infraroodopdracht geschikt voor de aangesloten settop-box en stuurt het aangepaste signaal vervolgens door naar de zogeheten IR-bedieningskabel (3). Deze kabel is aangesloten op de eerdergenoemde sensor (4) en zorgt ervoor dat het signaal terechtkomt bij de settop-box (5). Deze is immers uiteindelijk verantwoordelijk voor de weergave van het opgevraagde televisiekanaal (6). Bij het gebruik van een settop-box zorgt deze settop-box voor de weergave, in plaats van de tv-tunerkaart van de Media Center-pcr.

Fig. 10.5: Voorstelling connectie Windows Media Center

146


11. Vergelijking België – Spanje: 11.1. Situatie in Europa: De integratie van digitale televisie in Europa is eerder wat stroef verlopen. Maar daar er nu meer standaardisatie en content voorzien is zal deze integratie alleen maar toenemen. In ieder geval is er de analoge switch-off datum die in België op 2012 gepland staat en in Spanje in 2010. Door deze switch-off zullen velen genoodzaakt zijn om over te schakelen indien ze nog verder televisie wensen te kijken. Als we kijken naar de idtv-lancering in Europa kunnen we vaststellen dat België (2005) één van de latere spelers is die op de digitale markt is gekomen. Spanje is echter iets vroeger op de digitale trein gesprongen (2003).

In de volgende tabel kunnen we per land van Europa zien hoeveel gezinnen begin 2005 al waren overgeschakeld naar digitale televisie.

Tabel 11.1: iDTV situatie in Europa in 2005

Land

Gezinnen (x1000)

% gezinnen met dig.tv.

Grote Markten Engeland

14435

57%

Duitsland

5414

14%

Frankrijk

4991

21%

Italië

2759

12%

Spanje

2280

14%

Zweden

1116

27%

Finland

511

22%

Noorwegen

478

23%

Denemarken

355

14%

Scandinavië

Benelux

147

Interactieve Digitale televisie Nederland

480

7%

België

282

7%

Luxemburg

12

7%

Portugal

263

7%

Australië

378

10%

Zwitserland

148

4%

Griekenland

267

7%

417

31%

34589

27%

Rest van Europa

Ierland

Totaal Europa

U kunt duidelijk merken dat er een grote diversiteit is in verband met de iDTV penetratie in de verschillende Europese landen. Engeland steekt er met kop en schouders bovenuit. Verder zijn het vooral de noordelijke landen die procentueel goed scoren op het vlak van iDTV. Wanneer we Spanje (14%) en België (7%) vergelijken met het Europees gemiddelde (27%) kunnen we vaststellen dat beiden toch ver onder dit gemiddelde uitkomen. Hieronder krijgt u een woordje uitleg van de iDTV-situatie in de voornaamste Europese landen waar iDTV het sterkst aanwezig is:

• Engeland

De Britse markt is met 42% van alle Europese huishoudens de meest competitieve Europese markt op vlak van digitale televisie. In Engeland zelf heeft het een marktpenetratie van 57%. De BSkyB satelliet operator en het publieke service kanaal BBC zijn de drijvende krachten achter de groei van de digitale televisie.

148

Interactieve Digitale televisie • Frankrijk

De belangrijkste operator van digitale televisie, Kanaal Satélite, heeft een gematigde groei ondergaan sinds 2004. De consolidatie van de kabelexploitanten heeft, samen met de gematigde groei van satelliet, geleid tot een penetratiecijfer van 21%. Wij zouden de samenwerking tussen France Télécom, TPS en Kanaal Satelite (met de ontwikkeling van ADSL TV) evenals de verhoging van het nieuwe operatoren moeten benadrukken. Baserend op het feit van aanbieden van een ontbundelde lijn, hebben zij ook de diensten van ADSL TV bevorderd. • Italië

Het samenvoegen van de digitale satellietplatforms van televisie is gelijkaardig aan het geval van Spanje. De beslissing van de Italiaanse overheid om DTT te bevorderen betekende een grote boost voor deze markt in 2004. • Duitsland

Met een zeer hoge penetratie van kabeltelevisie (net zoals België), had DTT in Duitsland aanvankelijk niet veel succes bij de gebruikers. De operator Premiere, die de mogelijkheid aanbood om standaard goedkope settop-boxen te gebruiken, heeft de groei van dit platform opgevoerd zodat we een penetratiecijfer krijgen van 14%. • Scandinavië

Zweden bestaat met, 2 digitale satelliet-operatoren, 3 digitale kabeloperatoren en 1 DTT-operator, uit een zeer concurrerende markt met een digitale penetratie van 27%. De Finse markt is uniek, aangezien DTT het belangrijkste broadcast-platform vormt.

149


11.2. Situatie in Spanje: De fusie tussen de operatoren Via Digital en Canal Satellite Digital om ‘Digitaal+’ te vormen en de instorting van DTT operator Quiero, gaf de situatie van digitale televisie gestalte het begin van 2004. De vooruitgang in digitalisering van de kabeloperatoren en het aanbieden van het nieuwe ADSL TV, gelanceerd door

Telefónica, heeft nieuwe elementen in deze markt opgenomen. De volgende figuur detailleert de klanten in elk van de platforms.

Fig. 11.1: Grafiek van aantal abonnees per standaard

Zoals u ziet toont de huidige situatie van digitale televisie in Spanje een panorama dat grotendeels door het satellietplatform wordt overheerst. Daarop gevolgd door kabel en ten slotte terrestrieel. Wat wel opvalt, is de sterke groei in 2001 en dan de geleidelijke terugval in de daaropvolgende jaren. Om dan in het jaar 2004 terug sterk te stijgen, dit vooral mede dankzij de stijging van het terrestriële aanbod. Daar we op dit platform niet kunnen kijken naar het aantal abonnees zijn de gegevens hier gebaseerd op het

150

Interactieve Digitale televisie aantal verkochte decoders. Zo waren er volgens de Europese Broadcast Unie in 2004 130000 gezinnen met een DTT-decoder. Digitale televisie moet dus een plaats vinden in een televisiemarkt verdeeld in de Free-To-Air televisiemodellen, gebaseerd op reclame-inkomsten en overheidsteun, en de betaaltelevisie, gebaseerd op het abonnementsgeld van de abonnee. Om het panorama van digitale televisie in Spanje te evalueren zullen we hieronder de verschillende broadcast-platformen, Free-To-Air en betaaltelevisiemarkten analyseren.

11.2.1. De verschillende platformen: 11.2.1.1. Satelliet:

Zoals u kunt afleiden uit grafiek kan u zien dat satelliet-televisie de grootste aanhang heeft in Spanje. Dit is dan ook het platform dat het snelst aangepast werd naar het digitale platform daar de kosten voor dit updaten lager waren. De samensmelting tussen Via Digital en Canal Satélite Digital naar ‘Digital+’, de stijgende concurrentie van de kabel en een businessmodel met een hoge initiële kost voor de basispakketten, heeft wel voor een continue daling van het aantal abonnees gezorgd. De analoge satellietuitzendingen zijn in Spanje al definitief vervangen door DVB-S. Dit is eveneens het geval in Nederland en Engeland.

11.2.1.2. Kabel:

Hoewel de kabel aanvankelijk analoog was ondergaan de verschillende operatoren de digitalisering van hun netwerken om zo een groter aantal kanalen te kunnen overbrengen

en

kabeloperatoren

andere ONO

en

diensten AUNA

te

introduceren.

hadden

bijna

100%

De van

grote hun

Spaanse netwerk

gedigitaliseerd tegen eind 2004. Alle nieuwe klanten ontvingen digitale televisie. Deze bedrijven zijn progressief hun klanten aan het migreren van analoog naar

151

Interactieve Digitale televisie digitaal. Voor ONO zijn 60% van hun klanten nu digitaal. In het geval van AUNA kunnen al hun klanten nu digitale televisie ontvangen behalve in de Canarische Eilanden en Alicante, wat ongeveer een digitalisering van 90% betekent.

11.2.1.3. DDT:

De Digitale Aardse Televisie (DTT) zal de traditionele free-to-air televisie in Europa vervangen. Na de instorting van het Quiero TV-platform is DTT beperkt tot digitale transmissies van de free-to-air operatoren en tot het zeer beperkt aanbieden van de andere twee operatoren, VeoTV en NetTV, die een DTT-vergunning verkregen. Dit platform heeft dus een zeer beperkte penetratie in Spanje. De gegevens die voor aardse technologie worden voorgelegd omvatten slechts abonnees aan het verdwenen platform van TV Quiero, met uitzondering van de berekening die door de Europese Radio-unie wordt gemaakt, die 130.000 gebruikers van DTT in Spanje schatte het eerste trimester van 2004. De statistieken in dit verband zijn nog zeer beperkt. Nochtans, is het aanbieden van televisietoestellen die digitale ontvangst omvatten en settop-boxen aanzienlijk gestegen.

11.2.1.4. ADSL television/IPTV:

De transmissie van televisie via een breedbandverbinding is de recentste optie die in

de

digitale

televisiemarkt

wordt

opgenomen.

Telefónica

heeft

zijn

televisiedienst, Imagenio, gelanceerd gebruikmakend van deze technologie, met 5.000 klanten tegen eind 2004. Andere telecommunicatieoperatoren zoals Wanadoo of Jazztel, die breedbandverbindingen aanbieden, hebben plannen aangekondigd om televisie in hun dienstbundel op te nemen, ofwel hun eigen netwerk gebruikend ofwel Telefónica’s ontbundelde de lijndienst. IPTV is afgeleidt van de term ‘Voice over IP’ (VoIP). Daar deze technologie gebruikt wordt om televisiebeelden te transporteren spreekt men van IPTV. Deze technologie

zal

een

belangrijke

rol

spelen

in

de

stimulering

van

de

breedbandpenetratie in de Spaanse huishoudens daar deze momenteel nog wat aan de lage kant is.

152

Interactieve Digitale televisie De kabeloperatoren zullen daarbij de triple-play strategie aanwenden: spraak (telefonie), breedband (Internet) en televisie. De voorlopige penetratiegraad van betaaltelevisie van 20% zal daarbij wel een belangrijke hinderpaal zijn. Deze hinderpaal is gebaseerd op sociale gewoonten die voorzien dat televisie een gratis dienst moet zijn en daardoor de onwilligheid om ervoor te betalen.

11.2.2. De verschillende spelers in Spanje: 11.2.2.1. Free-To-Air televisie:

i. Publieke televisie: Van de televisieoperatoren die Free-To-Air broadcasten hebben we 9 publieke entiteiten: 1 nationaal (TVE) en 8 regionale. De 8 regionale entiteiten bevatten samen 18 kanalen. Van deze 18 kanalen zijn er 12 free-to-air, 4 via satelliet of kabel (Andalucia TV, TVCI, ETB Sat en Canal Vasco) en slechts 2 zijn digitaal (3/24 in Catalonia en La Otra in Madrid) Hieronder

zijn

de

8

regionale

free-to-air

televisieoperatoren

weergegeven:

EITB (Euskal Irrati Telebista)

CCRTV (Corporació Catalana de Radio I Televisió)

CRTVG (Compañía de la Radio Televisión of Galicia)

RTVM (Ente Público Radio Televisión Madrid)

RTVA (Empresa Pública de la Radio y Televisión de Andalucia)

RTVV (Entidad Pública Radiotelevisión Valenciana

RTVC (Ente Público Radiotelevisión Canaria

CMTV (Ente Público Radiotelevisión Castilla-La Mancha)

153


ii. Private televisie: Nationaal

In Spanje zijn er 2 nationale free-to-air televisiestations, Antenne 3 en Tele5. Er is 1 nationaal analoog terrestrieel Televisieplatform, Canal+, en 2 nationale digitaal terrestrieel Televisieplatform, Veo TV en Net TV.

Regionaal

Op regionaal niveau is er een digitaal terrestrieel televisieplatform, Onda 6 TV, dat free-to-air broadcast in de regio van Madrid. Cope TV en Rioja TV, beiden behorend tot de groep Godó (Catalonia), zullen weldra ook uitzenden.

iii. Lokale televisie: Volgens de Census of Local Broadcasters (AIMC 2002) zijn er in Spanje in totaal 897 lokale broadcasters met free-to-air transmissies. Ongeveer 1/3 zijn geïntegreerd in een lokaal televisienetwerk zoals UNE of Localia TV. Hieronder ziet u enkele voorbeelden van deze televisienetwerken:

UNE Localia TV Grupo Canal 47 TV Grupo Vocento Popular TV Televisión Castilla y León (TVCYL) Grupo Promecal

154

Interactieve Digitale televisie 11.2.2.2. Betaaltelevisie:

Het einde van digitaal terrestrieel broadcaststation Quiero TV limiteerde het aanbod van betaaltelevisie in Spanje tot de terrestriële analoge transmissie van Canal+, de digitale satelliet ofwel Digital+ en het kabelplatform in elke regio. Een vierde mogelijkheid, onlangs gelanceerd, vertaalt zich onder de naam Imagenio die digitale televisie/audio en breedband Internet aanbiedt door gebruik te maken van de telefoonlijn via de ADSL-technologie. Als we de verdeling bekijken naar gelang het platform krijgen we de volgende verdeling voor 2004:

16,2% analoge terrestriële televisie

51,5% digitale satelliet televisie

32,3% kabel televisie

Dit komt samen neer op ongeveer 20% van de Spaanse huishoudens. De andere 80% die heeft als reden voor het niet aansluiten bij betaaltelevisie de goede en voldoende kwaliteit van de programma’s aangeboden door de free-to-air kanalen en de hoge prijzen van de aangeboden betaaldiensten. Door de servicebundeling van de operatoren krijgen we hier een lichte verbetering in.

11.2.3. Toekomstbeeld: 11.2.3.1. Free-To-Air television:

Bij het analyseren van de Free-To-Air evolutie moeten we vooral de DTT-evolutie in beeld brengen. Er zijn enkele parameters die mee de evolutie bepalen van DTT. Ten eerste hebt u het feit dat elke nieuwe technologie tijd nodig heeft om ingeburgerd te geraken. Met DTT is dat nu volop aan het gebeuren. Ten tweede zal de prijs van de decoder veel bepalen. Deze zou ongeveer 80€ moeten zijn om de verwachte evolutie te bereiken. Deze norm is alvast gehaald want in de Carrefour zagen we vele DTT-decoders van rond de 60€. Hieronder ziet u een korte evolutieschets van DTT in de komende jaren:

155


Tabel 11.2: Toekomstvoorspellingen Free-To-Air televisie in Spanje

DTT (in miljoenen gezinnen) % gezinnen met DTT

31 Dec-2004

31 Dec-2006

31 Dec-2008

0.04

2.29

8.13

0.26%

14.2%

48%

Fig. 11.2: Grafiek toekomstvoorspelling DTT in Spanje

Zoals u kunt zien in de bovenstaande tabel en figuur verwacht men een sterke stijging van DTT in de komende jaren. Of het werkelijk een zodanig succes zal worden zoals hierboven afgebeeld valt nog af te wachten maar dat het een sterke groei zal meemaken staat vast.

156

Interactieve Digitale televisie 11.2.3.1. Betaaltelevisie:

Momenteel heerst er nog een algemene weerstand tegenover betaaltelevisie maar door de inbreng van nieuwe spelers en de incorporatie van nieuwe diensten zoals Video-On-Demand zal daar de volgende jaren wel verandering in komen. Daaruit kunnen we de volgende veronderstellingen afleiden: •

In 2008 zal de penetratie van betaaltelevisie het Europese gemiddelde bereiken: 30% van de huishoudens.

•

Het aantal abonnees via satelliettelevisie zal stijgen tot 2.5 miljoen in 2008.

•

ADSL TV zal tegen 2008 1.25 miljoen huishoudens voorzien (21% van alle ADSL connecties)

•

De groei van het kabelplatform zal beperkt blijven door de geografische bedekking ervan.

Tabel 11.3: Toekomstvoorspelling betaaltelevisie in Spanje (in miljoen):

31 Dec-2002

31 Dec-2004

31 Dec-2006

31 Dec-2008

% gez. met betaaltel.

20%

16%

23%

29%

Gez. met betaaltel.

2.80

2.48

3.71

4.91

- Satellite TV

1.99

1.60

2.00

2.40

- Cable TV

0.81

0.85

1.05

1.25

- ADSL TV

-

0.03

0.66

1.26

Op onderstaande grafiek kan u zien dat satelliet momenteel de populairste vorm van digitale televisie is, gevolgd door respectievelijk kabel, terrestrieel (niet op deze grafiek) en ADSL. Naar de toekomst toe zien we dat deze volgorde behouden blijft. Wel krijgen we een stijging van alle 3 en dan vooral van ADSL die op gelijke hoogte komt van kabel.

157


Fig. 11.3: Toekomstvoorspellingen naar gelang gebruikte transportmediums in Spanje

11.3. België <-> Spanje: Een belangrijk gegeven is het feit dat men in Spanje niet hoeft te betalen voor de televisie, wat in België wel het geval is. Mensen zullen dus nog minder rap geneigd zijn om over te stappen naar digitale televisie want ze zijn hun hele leven gewoon geweest van niet te betalen om televisie te kijken en nu zouden ze dat plots wel moeten doen. Ik heb deze veronderstelling dan ook meteen kunnen staven toen ik rondvroeg naar informatie over iDTV. Velen keken verbaast op en vroegen mij wat dit betekende. Als er al iemand wist waarvoor het stond kon ook deze persoon mij niet verder helpen. Zelfs op de universiteit kon ik bijna niemand strikken die mij over de situatie kon vertellen. Dit zegt al genoeg over de populariteit ervan. Als we België met Spanje vergelijken op vlak van gekozen platform kunnen we met zekerheid stellen dat in België kabel veruit het succesvolste platform is. In Spanje echter gaat deze titel eerder naar het satellietplatform op de voet gevolgd door kabel. Dit mede door de beperkte geografische bezetting van de kabel in Spanje. Ook mogen we de sterke opmars van de DTT niet vergeten.

158


12. Enquête: Deze enquête als doel de modale televisiekijker ondervragen naar zijn kennis en mening over iDTV. Zo kunnen we eens zien hoever het staat met de inburgering van iDTV. De enquête zelf bestaat uit 20 vragen in verband met iDTV. De meerderheid van de vragen zijn multiple choice gecombineerd met enkele open vragen waar men zijn mening of keuze kon toelichten. Hieronder worden de vragen en de resultaten van de enquête weergegeven en per vraag worden deze resultaten kort besproken.

12.1. Meerkeuzevragen:

Tabel 12.1: Enquêtevraag 1

1. Tot welke leeftijdscategorie behoort u?

< 20

#6

20 - 30

#59

30 - 40

#13

50 - 60

#1 1%

> 60

#1 1%

geen antwoord:

#0, 0%

8% 74% 16%

Zoals u ziet behoren de meeste mensen (74%) die de enquête ingevuld hebben tot de leeftijdscategorie 20-30 jaar. Dit komt doordat de enquête voornamelijk naar mijn kennissen doorgestuurd werd en deze grotendeels tot deze leeftijdscategorie behoren. Daar dit te verwachten was, werd er geen aparte enquête gemaakt per leeftijdcategorie. Dit ware wel interessant om eens te kijken wat de verschillen zijn tussen de leeftijdscategorieën onderling.

159

Interactieve Digitale televisie Tabel 12.2: Enquêtevraag 2

2. Weet u wat iDTV (interactieve digitale televisie) betekent?

Ik heb er geen idee van

#5 6%

Ik heb er al eens iets over opgevangen

#25

Ik ben er wel van op de hoogte

#45

Ik weet er alles van

#6 7%

geen antwoord:

#0, 0%

31% 56%

Bij de vraag naar de naambekendheid van iDTV ziet u dat 63% (56 + 7) op de hoogte is in verband met iDTV. Maar dat betekent ook dat 37% er niet van op de hoogte is en waarvan 6% zelfs helemaal niet weet waarvoor het staat. Dit is een belangrijk gegeven als u de (niet) doorbraak van iDTV wil nagaan. Als u wenst dat uw product doorbreekt is de belangrijkste parameter naambekendheid bij uw doelpubliek. Als de mensen niet eens weten dat uw product bestaat zullen ze het logischerwijze ook niet kopen. U zult natuurlijk altijd een kleine marge hebben die niet op de hoogte is van uw product maar om van iDTV een succes te maken ligt het percentage van de onwetenden toch iets te hoog. Er moet volgens mij nog iets meer geïnformeerd worden naar de mensen toe in verband met iDTV.


3. Wat vindt u van de overschakeling van de analoge (normale) televisie naar digitale televisie?

Zo als het vroeger was, was het goed

#4 5%

Het kan wel interessant zijn

#71

iDTV wordt killerapplicatie

#4 5%

geen antwoord:

#0, 0%

88%

Bij de vraag wat de mensen vinden van de overschakeling ziet 93% van de mensen wel het nut in van iDTV. Dit hoge percentage is een te verwachten waarde als u kijkt naar de extra mogelijkheden die iDTV te bieden heeft. Wel is het verwonderlijk dat er wel slechts een klein gedeelte denkt dat iDTV een killerapplicatie wordt (5%). Dit heeft dan weer te maken door het voorlopig niet al

160

Interactieve Digitale televisie te beste imago van iDTV: geplande toepassingen die nog niet aangeboden worden, problemen met deze die wel al aangeboden worden, hoge prijzen,…


4. Bent u van plan om over aan te schakelen naar digitale televisie?

Al overgeschakeld

#6

Ja

#27

Nee

#21

Misschien

#26

geen antwoord:

#0, 0%

8% 34% 26% 33%

Het opvallende bij deze vraag is dat slechts 8% al overgeschakeld heeft. Dit percentage is toch wat aan de lage kant. U ziet dat 34% wel degelijk van plan is om over te schakelen. Bij de volgende vraag kunnen we zien wanneer deze mensen dan van plan zijn om over te schakelen. 26% beslist ten slotte om niet over te schakelen. Toch zullen deze personen verplicht worden om over te schakelen bij de analoge switch-off.


5. Indien u wenst over te schakelen, wanneer bent u van plan om over te schakelen?

< 2 maanden

#3 4%

5 maanden

#3 4%

1 jaar

#18

2 jaar

#14

> 2 jaar

#13

tot ik verplicht word

#16

geen antwoord:

#0, 0%

27% 21% 19% 24%

161

Interactieve Digitale televisie Zoals u ziet zijn de meeste mensen van plan om binnen de 2 jaar (56%) over te schakelen. Slecht een kleine hoeveelheid (19%) heeft besloten om nog later over te schakelen. Persoonlijk ben ik bij de eerste groep van de mensen die nog een tijdje zullen wachten met overschakelen. De reden waarom de meeste mensen wachten met overschakelen is dat ze hopen dat de prijzen zullen dalen en ze wachten tot het interactieve aanbod groter is dan het huidige. Ook hier ziet u terug dat 24% slechts zal over schakelen tot ze verplicht wordt. Dit komt ongeveer overeen met de 21% die niet wenste over te schakelen bij de vorige vraag.


6. Indien u wenst over te schakelen, bij welke provider zou u zich abonneren?

Belgacom

#12

Telenet

#25

TV-Vlaanderen

#3 4%

IN.DI

#3 4%

Geen idee

#28

geen antwoord:

#0, 0%

17% 35%

39%

Hier ziet u dezelfde trend als bij het Internet, Telenet die een iets groter marktaandeel bezit dan Belgacom. Dit komt doordat de mensen, die al klant zijn bij Telenet voor Internet, ook wel bij Telenet blijven voor iDTV. We zien ook dat de minder gekende providers TV-Vlaanderen en IN.DI samen kunnen rekenen op 8% van het marktaandeel, mooi verdeeld onder elkaar. Een grote meerderheid (39%) heeft tevens nog geen idee bij wie ze zich zullen aansluiten. Dit zullen dan ook de mensen zijn die het rustig aan zich laten voorbijgaan en besluiten om nog een eindje te wachten met overschakelen.

162


7. Wat houdt volgens u de meeste mensen tegen om over te schakelen?

Te duur

#37

Ze wachten tot de technologie meer ontwikkeld is

#30

Ze vinden het goed zoals het nu is

#27

geen antwoord:

#0, 0%

38% 31% 28%

Zoals verwacht is de grootste belemmering de prijs. De mensen zijn niet bereid om een dure settop-box te kopen en daarenboven maandelijks nog zoveel bij te betalen terwijl ze voor de analoge televisie niets hoefden te betalen. Dus besluiten ze te wachten tot de prijzen dalen. Daarnaast wacht ook een grote hoeveelheid (31%) tot de technologie op punt staat. Daarmee wordt dan bedoeld tot er meer interactieve toepassingen zijn, meer standaardisatie,…


8. Welke technologie verkiest u?

Kabel (DVB-C)

#50

Terrestrieel (DVB-T)

#3 4%

Satelliet (DVB-S)

#7

Geen idee

#24

geen antwoord:

#0, 0%

60%

8% 29%

Hier krijgen we het logisch te verwachten resultaat dat de kabel met 60% het populairste medium is. Dit komt namelijk doordat België één van de sterkst bekabelde landen van Europa is. Waarom nog investeren in andere apparatuur als er al één voorzien is. Merkwaardig is dat 8% toch al kiest voor satelliet daar het aanbod van TVVlaanderen nog niet zolang op de markt is. Van het aantal dat nog geen idee heeft denk ik dat de meerderheid wel voor de kabel zal kiezen.

163


9. Hoeveel bent u bereid om te betalen voor de overschakeling?

< 100 €

#53

< 200 €

#21

< 300 €

#4 5%

< 400 €

#0, 0%

< 500 €

#1 1%

geen antwoord:

#0, 0%

67% 27%

Zoals in vraag 7 vermeld is de prijs één van de grootste belemmeringen van iDTV. Voor welke prijs zijn de mensen dan wel bereid om iDTV aan te schaffen? Volgens de enquête mag de ganse overschakeling hen slechts 100€ kosten. Momenteel ligt deze prijs toch nog serieus boven deze 100€. Bovendien zal men bovenop de installatiekosten nog steeds de maandelijkse abonnementskosten hoeven te betalen.


10. Welke van de toepassingen van iDTV vindt u de interessantste?

SMS

#6 2%

Chat

#2 1%

E-mail

#12 5%

Stemmen op zangwedstrijden/quizzen

#10 4%

Informatiekanalen

#30

Shopservice

#2 1%

Spelletjes

#10 4%

E-government

#17 7%

Elektronisch programma gids

#41

Video-On-Demand

#63

Programma’s pauzeren

#58

geen antwoord:

#0, 0%

12%

16% 25% 23%

164

Interactieve Digitale televisie Zoals u kunt zien zijn de populairste toepassingen deze die specifiek voor de televisie zijn. Toepassingen die men tevens met de computer of gsm kan uitvoeren zijn de minst populaire. Dit is dan ook logisch resultaat. Mensen zijn geïnteresseerd naar vernieuwende toepassingen waar ze iets aan hebben. Dit is ook zo met bijvoorbeeld EPG, Video-On-Demand, programma’s pauzeren, ... Deze zijn dan ook duidelijk de populairste.


11. Zou u actief gebruik maken van de interactieve toepassingen?

Ja

#32

Nee

#6

Misschien

#42

geen antwoord:

#0, 0%

40% 8% 53%

Merendeel zou wel degelijk gebruik maken van de interactieve diensten. Weliswaar zullen de meeste zich waarschijnlijk beperken tot enkele diensten zoals Video-OnDemand, EPG, programma’s pauzeren, ... Deze voorbeelden waren dan ook in het vorige puntje de meest populaire toepassingen.


12. Welk voordeel van iDTV is volgens u het belangrijkste?

Superieure kwaliteit

#23

Meer zenders

#33

Interactieve toepassingen

#41

geen antwoord:

#0, 0%

24% 34% 42%

165

Interactieve Digitale televisie Zoals verwacht hechten de mensen het minste aandacht aan de superieure kwaliteit van het signaal daar ze tevreden zijn van de kwaliteit van het huidige analoge signaal. Eveneens zijn de meeste wel tevreden over het huidige zenderaanbod. Wel zullen er personen zijn die enkel en alleen iDTV aanschaffen om één bepaalde zender te kunnen ontvangen. Dan denk ik dan bijvoorbeeld aan Eurosport. Waar mensen de meeste aandacht aan schenken is dus duidelijk de interactieve toepassingen omdat deze toch wel de grootste meerwaarde geven.


13. Zou u mobiele digitale televisie (DVB-H) gebruiken?

Ja

#12

Nee

#31

Geen idee

#37

geen antwoord:

#0, 0%

15% 39% 46%

Hierbij weet ongeveer de helft niet of ze de mobiele standaard zouden gebruiken. Dit komt doordat er nog niet echt toepassingen zijn voor deze standaard en deze dus weinig bekend is. Toch zal dit in de nabije toekomst veranderen. Er is namelijk een mooie toekomst weggelegd voor mobiele multimediale technologieën en dit is nu net de sterkte van DVB-H.


14. In welke toepassingen zou u DVB-H dan gebruiken?

Auto

#17

GSM

#13

PDA

#11

Geen enkel

#40

geen antwoord:

#0, 0%

21% 16% 14% 49%

166

Interactieve Digitale televisie Hierboven wordt de redenering van vraag 13 dan ook perfect geïllustreerd. De helft zou de toepassing niet gebruiken. 21% zou de toepassing wel gebruiken in de wagen. Daar zit volgens mij inderdaad de toekomst in. Nu meer en meer DVD spelers ingebouwd worden in wagens is de volgende stap het ontvangen van televisie in de wagen. Dit hoeft zich niet enkel te beperken tot het bekijken van films of soaps maar kan ook praktische toepassingen aanbieden: nieuws, verkeer, weer, ... Na de wagen volgen de gsm en de PDA in volgorde van populariteit. Dat deze voorlopig weinig populair zijn komt doordat de mensen niet echt het nut inzien om een film te bekijken op hun minuscuul scherm van hun gsm. Maar daar zit de kracht niet bij de gsm. Het komt er meer op neer om bijvoorbeeld korte nieuwsberichten of sportfragmenten te ontvangen zodat u perfect mobiel op de hoogte blijft van alles.


15. Ziet u de pc meer toenadering zoeken naar de tv of meer de tv naar de pc?

pc -> tv

#28

tv -> pc

#49

geen antwoord:

#0, 0%

36% 64%

Zoals eerder al besproken in deze verhandeling zien de meeste mensen eerder de tv naar de pc evolueren dan omgekeerd. De belangrijkste reden daarvoor is dat de mensen de pc meer met werk relateren en televisie meer met ontspanning. Als u dus lekker ontspannend een film wenst te bekijken zal u niet achter uw bureaustoel kruipen om deze lekker ontspannend te bekijken. U verkiest lekker languit in de sofa te liggen voor de televisie. Zo worden de toepassingen van de pc meer naar de televisie toegetrokken dan andersom. Meer uitleg kan u terugvinden in hoofdstuk 10.

167


16. Bent u volgens u voldoende geïnformeerd in verband met iDTV?

Totaal niet

#16

Kan beter

#46

Voldoende

#17

Zeker en vast

#2 2%

geen antwoord:

#0, 0%

20% 57% 21%

Zoals bij vraag 2 is gebleken dat er nog veel mensen nog steeds niet weten waarvoor iDTV juist staat, krijgen we hier de bewijzen voor deze stelling. Dit komt gewoon omdat ze er onvoldoende over geïnformeerd worden. De grote meerderheid van de mensen kan zich vinden met deze redenering. Ligt de fout nu bij de providers die geen reclame genoeg maken voor hun product, bij de overheid die hun mensen niet genoeg informeert of gewoonweg bij de mensen zelf doordat ze er te weinig interesse tonen…


17. Hoe ziet u de toekomst in van iDTV?

Het zal niet echt doorbreken

#2 3%

Het zal matig aanslaan

#47

Het zal niet veel veranderen met analoge televisie

#14

Het zal een killerapplicatie worden

#17

geen antwoord:

#0, 0%

59% 18% 21%

Als afsluitende vraag: hoe zien de gebruikers zelf de toekomst in van iDTV? De grote meerderheid ziet het maar matig aanslaan (59%). Ik kan hen wel volgen in hun redenering. De weinig werkende interactieve toepassingen, de dure prijzen, discussie rond de standaarden, ... hebben allemaal geen goed gedaan aan het imago van het product. Maar toch vind ik dat dit beetje een vertekend beeld geeft naar de toekomst toe. Als alles eenmaal op zijn voeten staat denk ik wel dat het een succes zal worden. De vraag is nu alleen hoe lang we daar nog op moeten wachten...

168


11.2. Open vragen:

1. Indien u niet wenst over te schakelen, wat is daar dan de reden voor? •

Nu nog niet overschakelen. Is nog behoorlijk nieuw en de oude televisie kan nog even mee.

•

Het wegnemen van 8 posten door Telenet op het huidige aanbod waarbij u moet betalen om ze terug te hebben (eenmalig weliswaar) zonder dan ook maar iets te wijzigen aan het abonnement ... schandalig dat dit geaccepteerd wordt door de consumentenorganisaties.

•

De kosten.

•

Ik wacht af! De prijs zal toch weer dalen! Dat is zo met alle nieuwtjes.

•

De kostprijs.

•

Kostprijs.

•

Ik kijk niet zoveel televisie dus ik zou niet bij de eerste zijn om over te schakelen, misschien later wel wanneer ik er de voordelen van gezien heb.

•

Ik houd me daar niet zo mee bezig. De ene dag is het dit de andere dat. Te veel stress.

•

Te duur en voor momenteel nog niet echt nuttig.

•

De technologie gaat steeds vooruit. We moeten mee.

•

Ik vind het systeem van nu ook nog altijd efficiënt.

•

Kijk niet al te veel naar de televisie.

•

Ik heb genoeg met het aanbod aan op de gewone zenders.

•

Signaaloverdracht is al wel digitaal, maar vanaf de settop-box (Telenet & Belgacom) is het terug analoog (wel een ietsje betere kwaliteit). Dus van digitale televisie zal er maar sprake zijn als LCD- of plasmascherm ook echt digitaal kan aan sturen via DVI of HDCP (DVI met geluid). Wat ook mij ook volledig tegenvalt, is het feit dat als u bijvoorbeeld 2 televisies hebt u ook 2x een abonnement moet nemen. Bij satelliet kunt u dit voorlopig nog wel.

•

Ik bekijk enkel VRT zenders en die zijn perfect te ontvangen met klassieke antenne

•

Het is te duur voor wat je krijgt. Kabelmaatschappijen houden zich niet aan standaarden, alles moet via mediabox terwijl er televisies bestaan met digitale aansluitingen

•

Incompatibiliteit van de huidige standaards. Straks komt HDTV er aan en dan zal het weer allemaal anders worden.

•

Omdat ik geen televisie kijk.

•

Ik kijk heel weinig televisie, heb daar geen behoefte aan. Het kan mogelijk interessant zijn, maar ik heb niets tekort zoals het nu is + te duur.

•

Weet niet precies hoe het zit met het ‘digital rights managment’ van digitale televisie. Vallen alle programma's nog steeds volledig vrij op te nemen, of komt het

169

Interactieve Digitale televisie beperkingensysteem erdoor (patent van Philips denk ik) dat je tijdens reclame niet meer kan 'zappen' of dat die niet uit de opname kan geknipt/geskipped worden (zoals nu bij internet-stream van programma's kan gedaan worden). Als dit erdoor komt, houd ik het liever analoog, zelf al is de kwaliteit dan minder •

Ik ben tevreden met de bestaande televisie mogelijkheden.

•

Voor meer mogelijkheden.

•

Momenteel kijk ik niet genoeg televisie om interesse te hebben voor de extra mogelijkheden van iDTV.

•

Het kost meer en ik ben nog niet overtuigd dat ik meer ontvang en dat dan ook zal benutten. Nuttige toepassingen?

•

Niet meer vatbaar voor veranderingen... te oud.

Wat volgens de meeste de grootste oorzaak is voor het niet aanschaffen van iDTV is ongetwijfeld de hoge kostprijs. Naast de kostprijs komen andere oorzaken zoals: •

De technologie is nog te nieuw.

•

Ik kijk niet veel televisie.

•

Ik vind het goed zoals het is.

•

Geen nuttige toepassingen.

Zoals komen veel oorzaken voor die ik eerder al aangehaald heb. We kunnen dan ook besluiten dat dit wel degelijk de oorzaken zijn voor het niet volledig doorbreken van iDTV. De meeste mensen zijn tevreden over de kwaliteit en het aanbod van hun analoge televisie. Waarom zouden ze dan investeren in een nieuwe technologie die net hetzelfde geeft maar met wat extra features?

170

Interactieve Digitale televisie 2. Welke toepassingen moeten er nog geïmplementeerd worden volgens u? •

Ik weet nog niet welke er allemaal zijn, laat staan welke ik er nog bij zou willen.

•

Zorgen dat het probleemloos werkt zou al een eerste vereiste zijn...

•

Ook surfen mogelijk maken.

•

Video conferentie, interactief met GSM, foto, CD, DVD en alles wat met opname en digitaal opslaan te maken heeft.

•

Waarom niet volledig Internet, dan kun je surfen vanuit de zetel.

•

Reclames kunnen uitschakelen.

•

De toepassingen zijn voldoende zoals ze nu zijn; maar dan moeten ze wel werken. Bij meeste toepassingen ondervind ik veel problemen (niet werken, lang wachten, ...)

•

Het opnemen van films waar de reclameonderbrekingen automatisch verwijderd worden, zoekengine die op basis van kernwoorden programma’s selecteert die je zouden kunnen interesseren, teletext "second edition" of zoiets: meer informatie en grafisch beter, ook beter te doorzoeken en te doorbladeren en natuurlijk een goede Video-On-Demand, niet alleen een half uur later naar het nieuws kijken maar ook keuze tussen meerdere films en zo.

•

Veiling genre Kapaza/Ebay, Online fotoalbum (uploaden/doorsturen/ontwikkelen foto's)

•

Ben er nog niet genoeg van op de hoogte. Ik weet niet wat iDTV allemaal te bieden heeft.

•

De mogelijk om films die worden gedraaid rechtstreeks op DVD te plaatsen zodat je die films in huis hebt.

•

Mogelijkheid om via iDTV website te openen. Veel meer infokanalen inschakelen (zoals gouden gids nu in Telenet digitale TV)

•

HDTV

•

Vrijheid.

•

Internet-Computer en televisie in 1.

•

Weet er te weinig over en ben niet echt een televisiekijker.

•

Live webcam weerbericht (voor surfen en zeilen in mijn geval), clips kopen (vgl. iTunes).

•

Volledige toegang tot internettoegang tot de internetpagina's van de verschillende televisiestations.

•

Het opvragen van gespeelde programma's (net gemist), maar voor iedereen dus. Ik vind dat het best als volkomen digitaal totaalpakket kan aangeboden worden: 10Mbit download zonder datalimiet, met VoIP-set (of tegen voordelige prijs aan te schaffen, moet eens doorbreken, maar daarvoor moeten meer mensen het gebruiken). Kortom: 1 abonnement van rond de 60 €, waarvoor men onbeperkt kan internetten, bellen en televisie kijken. Liefst van al, maar weet niet of technisch mogelijk is: voor een kleine meerprijs toegang tot draadloos netwerk/televisie over heel België, via wifi/gprs/umts.

171


Geen idee, misschien de mogelijkheid om programma's van vorige seizoenen opnieuw te kunnen opvragen en te bekijken?

•

Er is nog te weinig geweten daarover om hier een antwoord op te geven.

Als we de meest gewenste mogelijkheden kort samenvatten komen we aan dit lijstje: •

Volledige internettoegang

•

Videoconferentie

•

Connectie met GSM

•

Reclames uitschakelen

•

Minder lange wachttijden

•

Soort E-bay

•

Online fotoalbum

•

Clips kopen

•

Live webcam weerbericht

Zo komen we tot de vaststelling dat sommigen toepassingen aanhalen die al bestaan of die ik besproken heb bij de mogelijke toekomstige toepassingen. Anderen stellen toepassingen voor die men niet zal uitvoeren of niet eens uitvoerbaar zijn. Iedereen heeft wel zijn eigen persoonlijke voorkeuren en wensen in verband met de toepassingen. Het komt er nu op aan dat men de toepassingen gaat uitwerken met het grootste nut, deze die de mensen het meest zullen gebruiken.

172

Interactieve Digitale televisie 3. Persoonlijke opmerkingen in verband met iDTV? •

Te weinig kennis erover.

•

Ik ken iemand met digitale televisie en dacht dat die niets kon opnemen (video) van een andere post dan de post waar hij zelf naar aan het kijken was, redelijk achterlijk en als het zo zit moet ik da niet hebben.

•

Het werkt zeker nog niet zoals het zou moeten en we hebben er al veel problemen mee gehad.

•

Als ze voor alle mogelijke functies apart geld gaan aanrekenen zal het geen zodanig succes zijn. Dan moesten ze een vaste abonnementskost rekenen volgens mij.

•

De reclame suggereert dat het bijna kosteloos is maar dat is het helemaal niet.

•

Men moet de "gewone man", daarmee bedoel ik het volk, meer op de hoogte brengen van iDTV. Goed concept maar te weinig reclame er rond.

•

Keuze tussen twee grote IDTV aanbieders zorgt voor problemen in verband met kanaal aanbod, een mediaoorlog die enkel de consument verder van IDTV wegjaagt. Ook de ‘veramerikanisering’ van het televisieaanbod met tellsell zenders enz, daar zit de Vlaamse televisiekijker niet op te wachten.

•

Een grote vooruitgang volgens mij.

•

Voor mij hoeft al die interactiviteit niet. Mijn voornaamste eis is dat ik zelf bepaal welke toestellen gebruik kunnen maken van de digitale uitzendingen (televisie, videorecorder, pc, sattelietdecoder, multimediacenter) en niet verplicht word tot enkele toestellen en abonnementen.

•

Het huidige aanbod is niet afgestemd op de klant. Te duur.

•

De services kosten bij de 2 grootste aanbieders met interactieve mogelijkheden veel te veel geld, zelfs dingen die gewoon bij de service horen te zijn. We hebben ook nooit voor Teletekst, ShowView en dergelijke zaken dienen te betalen. Waarom moeten we nu vele euro's betalen voor het kijken van een aflevering die we gemist hebben?

•

Ik denk dat iDTV geleidelijk bij iedereen in huis zal komen, beetje zoals het Internet.

•

Als ik er mee zou geconfronteerd worden zal ik erover lezen en daardoor waarschijnlijk meer interesse krijgen...

•

Als er een te vergaande vorm van DRM in toegepast wordt, dan komt iDTV er bij mij niet in (denk bijvoorbeeld aan de wil van intel om internetconnectie verplicht te maken en zelfs de mogelijkheid te bieden het apparaat te vergrendelen vanop afstand indien er een vermoeden van drm-omzeiling wordt toegepast) => DRM = trouble. Het interactieve gedeelte in de vorm van meestemmen of -quizen spreekt mij niet aan, wel de mogelijkheid om content aan te vragen.

•

We zijn te weinig geïnformeerd hierover.

173


We hebben al een zeer goede kwaliteit van ons huidig kabelnet. De toepassingen tot nu toe zijn niet vernieuwend genoeg (niet booming) om over te stappen van huidig entertainment naar dit nieuwe.

•

Hebben niet veel verstand van al die moderne nieuwigheden.

De meest voorkomende opmerkingen van de ondervraagden zijn de volgende:

Het aanklagen van het niet naar behoren functioneren van aangeboden toepassingen.

De onvrede over de hoge kosten.

Men wenst beter geïnformeerd te zijn over het ganse iDTV gebeuren.

De interactiviteit is overbodig.

Het verzet tegen het ‘digital right management system’.

De integratie van iDTV zal verlopen zoals deze van het Internet, het zal geleidelijk aan bij iedereen in de huiskamer komen.

iDTV is een grote voorruitgang

Als we de opmerkingen lezen zien we dat de meeste opmerkingen eerder kritiek bevatten in plaats van lofbetuigingen. Dezelfde opmerkingen komen boven als bij vraag 1 in verband met de vraag wat de reden is dat de mensen nog niet overgeschakeld hebben. Zo kunnen we besluiten dat iDTV eerder te kampen heeft met een slecht imago dan een goed. Misschien hadden de providers beter gewacht om hun digitale diensten aan te bieden totdat hun product helemaal op punt stond. De reden dat dit er niet van gekomen is, is de grote concurrentiestrijd tussen de verschillende providers. Men kan zich niet veroorloven dan hun concurrent een half jaar eerder uitpakt met een vernieuwende technologie en zo hun potentiële klanten afsnoept. Als klant bent u er dan de dupe van dat u een applicatie krijgt die nog niet 100% af is. Wel krijgt u het voordeel dat bij de keuze tussen meerdere providers er een geuze prijzenoorlog zal zijn waarvan de klant kan van meeprofiteren.

174


Besluit: Na vele maanden talrijke websites bezocht te hebben, menig dossiers gelezen te hebben en talrijke brainstormsessies kunnen we toch het één en ander concluderen in verband met iDTV. Ik ga hierbij mijn persoonlijke mening toelichten om deze daarna te staven met de resultaten uit de enquête. Allereerst vind ik iDTV een superinitiatief dat de logische opvolger is geworden van de analoge televisie. Als u kijkt naar alle mogelijke digitale toepassingen van de computer kon het bijna niet anders dan dat de televisie een digitale evolutie ging ondergaan. Na enige vertraging ten opzichte van de Europese start van iDTV kwam het in België ook van de grond. Vele landen stonden al veel verder in verband met iDTV toen België aan de deur kwam kloppen. Zelfs dan werd de kickoff ettelijke malen uitgesteld en beschikten de abonnees nog niet meteen over alle toepassingen, wat trouwens nog steeds niet het geval is. Daar zit volgens mij al het 1ste knelpunt en één van de oorzaken waarom iDTV nog niet helemaal is doorgebroken in Vlaanderen. De meeste mensen wachten volgens mij tot het echt de moeite loont om de investering te maken want er komt namelijk toch wat kosten bij kijken. Volgens mijn enquête zijn de meeste mensen niet bereid om meer dan 100€ te betalen voor alles samen. Momenteel ligt dit bedrag toch iets hoger. Een 2de oorzaak ligt volgens mij aan de naambekendheid van het product. Terug verwijzend naar de enquête bleek dat slechts 60% effectief wist waarvoor iDTV stond en dit terwijl het product toch al een goed half jaar op de markt is. De oorzaak daarvan kunt u dan weer gaan zoeken bij de providers zelf bij de consument die er geen interesse voor heeft. Of deze het nu willen of niet, de tegenstanders zullen toch gedwongen worden om over te schakelen bij de switchoff van de analoge televisie in 2012. Dit is weliswaar nog niet voor de eerste jaren maar ooit komt het er toch van. Persoonlijk kan ik de tegenstanders geen ongelijk geven. Zelf ben ik ook aan het wachten tot de prijzen dalen, meer werkende interactieve toepassingen en er een grote uniformiteit is op vlak van de settop-boxen. Eenmaal de prijzen gaan zakken, wat ze zeker gaan doen (denk maar hoe het met het Internet verlopen is), en de toepassingen naar behoren functioneren ben ik

175

Interactieve Digitale televisie ervan overtuigd dat meer en meer mensen de weg zullen vinden naar het digitale televisie aanbod. Wanneer dit echter zal zijn blijft de vraag… In verband met de besproken toekomstgerichte toepassingen kon u zien dat we hierbij vele mogelijkheden hadden. Toch vrees ik dat men weinig van deze toepassingen zal uitvoeren. De huidige vooropgestelde toepassingen zullen uitgewerkt worden en naar de toekomst toe zie ik de mogelijkheden in verband met de informatiekanalen nog een groei kennen. Daarnaast zal men de mogelijkheden uitwerken die technisch haalbaar zijn, winstgevend zijn voor zender/provider en aanslaan bij het doelpubliek. Welke toepassingen dit zullen worden zal de toekomst ons uitwijzen. Zoals u ziet zal de komende jaren nog veel veranderen in het iDTV-landschap. Om te weten in welke mate en naar welke richting toe deze veranderingen zullen plaats vinden zullen we moeten afwachten wat de toekomst ons brengt…

176


Literatuurlijst:

[1]

Informatieve site over iDTV, Mechelen, 2005, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.interactieve-digitale-tv.be,

[2]

Informatieve site over iDTV, België, 2003, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.digitale-televisie.be

[3]

DVB, Officiële site van de DVB-standaard, Zwitserland, 2003, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.dvb.org,

[4]

MHP, Officiële site van de MHP-standaard, Zwitserland, 2003, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.mhp.org,

[5]

Belgacom, Officiële site van Belgische iDTV IPTV-provider, Brussel, 2006, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.belgacom.be,

[6]

Telenet, Officiële site van Belgische iDTV kabel-provider, Mechelen, 2006, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.telenet.be

[7]

Tv-Vlaanderen, Officiële site van Belgische iDTV satelliet-provider, België, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.tv-vlaanderen.be,

[8]

Integan, Officiële site van Belgische iDTV kabel-provider, Hoboken, 2004, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.integan.be/professioneel/televisie,

[9]

Interelectra, Officiële site van Belgische iDTV kabel-provider, Hasselt, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.interelectra.be,

[10]

WVEM, Officiële site van Belgische iDTV kabel-provider, Brugge, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.wvem.be/prg/selfware.pl?language=NL&id_sitemap=9,

177

Interactieve Digitale televisie [11]

Wikipedia, Complete, kwalitatieve, rechtenvrije webencyclopedie, Florida, 2006, Beschikbaar op het World Wide Web: http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdpagina,

[12]

De standaard, Digitale televisie, 2005, Beschikbaar op Het World Wide Web: http://www.standaard.be/Archief/Dossiers/index.aspx?dossierId=5486,

[13]

Digimedia, kenniscentrum interactieve Digitale TV, Diegem, 2006, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.digimedia.be/kcidtv.asp,

[14]

Stereo house, Vraag en antwoord over digitale televisie, Roeselare, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.fransvaneeckhout.be/bijleren/beeld-digitale-televisie.htm,

[15]

Elektrozine.be, Dossier DVB-T: digitale televisie via de ether, Kortrijk, 2004, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.elektro.be/nieuwsbrief/dossiers/dvb-t.htm,

[16]

Elektrozine.be, Meer nieuwsberichten in rubriek Digitale televisie, Kortrijk, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.elektro.be/functions/reportages.asp?lang=nl&pag=16&Verslag=1484,

[17]

VTM, Vilvoorde, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.vtm.be/idtv,

[18]

Site met informatie in verband met iDTV in Spanje, Spanje, Beschikbaar op het World Wide Web: http://www.tvdi.net,

178


Bijlagen

1. Verklarende woordenlijst:

3G (Third Generation) Generische naam voor 3de generatie mobiele telecommunicatie netwerken.

ADSL (Asynchronous Digital Subscriber Line)

Technologie die een snelle en permanente breedband Internetaansluiting mogelijk maakt via een normale telefoonlijn. Asymmetrisch omdat de snelheid waarmee informatie ontvangen wordt (download, typisch 4Mbps) verschillend is van deze waarmee informatie verzonden wordt (upload, bijvoorbeeld 256 kbps). Terwijl u via deze lijn toegang hebt tot het Internet kunt u tegelijkertijd telefoneren.

Algoritme

Een set van stappen dat een computer volgt om een taak uit te voeren

Analoge Televisie

De voorhanger van digitale televisie. Het principe berust op het feit dat het systeem variaties in signaalsterkte gebruikt om informatie door te zenden.

API (Application Program Interface)

Een API is een verzameling definities op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander programma of onderdeel (meestal in de vorm van bibliotheken). Vaak vormen API's de scheiding tussen verschillende lagen van abstractie, zodat applicaties op een hoog niveau van abstractie kunnen werken en het minder abstracte werk uitbesteden aan andere API's.

179

Interactieve Digitale televisie Voor digitale televisie betekent API dus de software-interface tussen de applicaties gerealiseerd door de broadcasters of service providers en de middelen in de digitale

televisie-uitrusting.

De

API,

ook

gekend

als

middleware,

is

de

onderliggende techniek voor bijvoorbeeld de EPG, HD, PVR en alle interactieve diensten.

Audimetrie

De NV Audimetrie behoort tot de Gfk groep en is in België door het CIM geselecteerd om de kijkcijfers voor televisie te meten. Hun contract loopt tot het jaar 2008.

CA(S) (Conditional Access (System))

De

voorwaardelijke

toegang

betekent

om

het

even

welke

technische

maatregel/regeling waardoor de toegang tot de beschermde dienst (zoals betaaltelevisie), op vroegere individuele vergunning, voorwaardelijk wordt gemaakt.

CAC (Conditional access card)

Met deze kaart wordt het bovenvermelde mogelijk gemaakt. U dient De kaart gewoon in de voorziening van de settopbox te plaatsen. Aan deze kaart is uw identiteit gebonden en zo kan men u toegang verlenen/weigeren tot bepaalde diensten en eveneens de prijs voor deze dienst laten aanrekenen.

CIM (Centrum voor Informatie over de Media)

De vzw CIM bestaat uit een vertegenwoordiging van adverteerders, reclameagentschappen, mediacentrales, reclameregieën en media. De vereniging stelt zich ten doel om zijn leden op permanente en regelmatige basis nauwkeurig en betrouwbare gegevens te leveren die noodzakelijk zijn voor de objectieve weergave en de optimalisering van de reclamebestedingen in België.

180

Interactieve Digitale televisie Convergentie

Convergentie is het resultaat van digitale technologieën waardoor de informatie (stem, tekst, audio en video) in digitale vorm worden omgezet en kan door verschillende

netwerken

worden

doorgegeven

en

van

verschillende

eindgebruikerterminals worden betreden. Het resultaat is een convergentie van de diensten van ICT, media en de telecommunicatie-industrieën. De voorbeelden omvatten de convergentie van het uitzenden en telecommunicatie en de convergentie van televisie en personal computers.

Compressie

Een techniek om digitale gegevens weer te geven met minder bits dan oorspronkelijk, met de bedoeling minder ruimte in te nemen. Gecomprimeerde gegevens kunnen met speciale algoritmes terug vertaald worden naar

de

originele

reeks.

JPEG

is

bijvoorbeeld

een

veelgebruikte

compressiemethode voor stilstaande beelden, MPEG Wordt gebruikt voor bewegende beelden.

DAB (Digital Video Broadcast)

Een standaard om radioprogramma’s op een digitale manier uit te zenden. De VRT gebruikt deze norm sinds 2003 voor digitale radio.

DAL (Dedicated Advertiser Location)

Een soort mini-website binnen de IDTV omgeving waar de adverteerder extra informatie kan publiceren. De kijker kan deze bijvoorbeeld via de ‘rode knop’ op zijn afstandsbediening opvragen bij een interactieve reclamespot.

Decoder

Een decoder is een apparaat dat gecodeerde data omzet in een verstaanbaar formaat. Digitale televisiesignalen worden bijvoorbeeld meestal in MPEG2-formaat.

181

Interactieve Digitale televisie Een digitale decoder converteert dit MPEG2-formaat naar een videosignaal dat de televisie meteen kan weergeven. Zie ook ‘settop-box

Decryptie

Decryption wordt gebruikt om een gecodeerd gegeven in een begrijpelijk formaat om te zetten. Bijvoorbeeld, een settop-box die CAS gebruikt zal een signaal decrypteren zodat de inhoud zou kunnen worden bekeken.

Digitale Televisie

De digitale televisie uitzendtechnologie laat significante verbetering toe in termen van transmissiecapaciteit (aantal kanalen en diensten), beeldkwaliteit en informatiebeheer. De technologie profiteert van digitale compressietechnieken die bijvoorbeeld het aantal kanalen beschikbaar aan kijkers in een bepaald blok van radiospectrum kunnen verhogen.

Dolby Surround

Een techniek die het geluid driedimensioneel tracht weer te geven. De meest gebruikte norm voor IDTV en homecinema is Dolby Digital 5.1, ook wel AC3 genoemd, waarbij 6 luidsprekers gebruikt worden.

DRM

Digital Rights Management, kortweg DRM, wordt door critici ook wel Digital Restrictions Management genoemd. DRM is een techniek die het beheer van digitale rechten van makers of uitgevers vereenvoudigt. Die rechthebbenden kunnen met deze techniek namelijk aangeven welke handelingen met hun werk toegestaan zijn zonder dat daar apart toestemming voor hoeft te worden verkregen. Zo kan een uitgever een aantal prints of kopieën toestaan, of bepalen dat een muziekstuk gratis vijftig keer beluisterd kan worden. Een belangrijk punt van kritiek is dat de rechthebbende middels de toepassing van beveilingstechnieken die gekoppeld zijn aan DRM de

182

Interactieve Digitale televisie wettelijke rechten van gebruikers zou kunnen inperken. Het is zaak dat hier een goed controlesysteem voor komt. Vooralsnog is hier geen sprake van. Een ander belangrijk punt van zorg is dat niet is vastgelegd wat er met de kopieerbeveiliging gebeurt na het verlopen van het copyright. Ook zouden veel verstrekkers van inhoud (muziek, afbeeldingen, teksten, etc.) stukken die feitelijk al in het publieke domein zijn toch weer van digital rights management kunnen voorzien, waardoor dit publieke domein steeds kleiner zou kunnen worden. Ook hier zal - indien dit werkelijkheid wordt - op toegezien moeten worden. Muziekbestanden van internetwinkels zijn vaak alleen af te spelen met speciale software of op speciale spelers die de DRM-regels toepassen. Dat komt omdat deze winkels onderdeel uitmaken van hetzelfde concern dat de spelers en de software op de markt brengt.

DTT (Digital Terrestrial Television)

Zie DVB-T

DVB (Digital Video Broadcasting)

Een Europese organisatie van televisiezenders, producenten, netwerkoperatoren, softwareontwikkelaars, regulerende instanties, enz… Zij hebben een aantal standaarden en normen uitgewerkt voor digitale televisie.

DVB-C (Digital Video Broadcast – Cable)

Digitale televisie-uitzendingen worden bij deze norm via de coaxkabel naar de televisieontvangers gezonden. Het is de digitale vorm van de in Vlaanderen populaire analoge kabeltelevisie. Deze norm wordt in Vlaanderen gebruikt door Telenet en Interkabel

DVB-H (Digital Video Broadcasting - Handheld)

Een specifieke broadcast standaard om digitale televisiebeelden via de ether te verzenden naar mobiele telefoons en PDA’s. In deze norm wordt vooral aandacht geschonken aan elektriciteitsverbruik en gevoeligheid voor storingen.

183


DVB-S (Digital Video Broadcast – Satellite)

Met deze norm zenden de televisiezenders hun digitale programma’s naar een satelliet. Daar wordt het signaal versterkt en terug naar de aarde gezonden, waar het kan ontvangen worden met een schotelantenne.

DVB-T (Digital Video Broadcasting – Terrestrial)

Digitale televisie-uitzendingen worden bij deze norm via zendantennes in de ether gestuurd. De uitzending wordt opgevangen door een specifieke settop-box of televisie met een speciale DVB-T antenne. Zeer geschikt voor mobiele toepassingen waar voldoende batterijvermogen of elektriciteit aanwezig is. In Vlaanderen gebruikt alleen VRT zenders deze norm. Op termijn zullen de analoge televisie-uitzendingen (diegene die u met een gewone antenne ontvangt) vervangen worden door DVB-T uitzendingen.

DVD (Digital Versatile Disk/Digital Video Disk)

Een audio, video en data opslagsysteem gebaseerd op optical disks.

DVR (Digital Video Recorder)

DVR staat voor Digital Video Recorder. Hiermee kunt u op een heel eenvoudige manier programma’s en films opnemen. Cassettes en DVD’s zullen voortaan overbodig zijn. De DVR bevat een intern geheugen (harde schijf) waarmee u programma’s

op

een

eenvoudige

manier

kunt

opnemen.

Andere voordelen zijn:

de mogelijkheid om een opgenomen programma te bekijken terwijl de opname nog aan de gang is.

de timeshiftfunctie

Zie ook PVR

184

Interactieve Digitale televisie E-commerce

E-commerce is het over elektronische netwerken uitwisselen van informatie, in elke fase van de supply chain, of dit nu in een enkel bedrijf gebeurt, tussen bedrijven onderling, tussen bedrijven en klanten of tussen de openbare sector en de privé-sector, betaald of niet-betaald.

EPG (Elektronische Programma Gids)

Een grafisch overzicht van alle televisieprogramma’s binnen de walled-garden van iDTV. U kunt zien welke programma’s op een bepaald moment te zien zijn, u kunt extra informatie opvragen, of u laten verwittigen wanneer een programma begint. Het

elektronische

alternatief

voor

het

programmaoverzicht

in

krant

en

televisietijdschrift. Daar u met IDTV een pak zenders bij krijgt is dat een goed middel om het overzicht te behouden. In combinatie met een PVR wordt het opnemen van programma’s dankzij de PVR heel eenvoudig. Encoder

Dit is de hardware die ervoor zorgt dat data geëncrypteerd totdat het bij een decoder aankomt die deze data dan terug kan decrypteren.

Encryptie

De ecryptie is het proces om begrijpelijke gegevens te converteren in een niet te begrijpen formaat zonder bijkomende decryptie. CAS gebruikt encryptie om zich te verzekeren dat enkel bevoegde gebruikers de inhoud kunnen zien. Onbevoegde kijkers zijn niet in staat om het signaal te decrypteren en de inhoud te bekijken.

ETSI (European Telecommunications Standard Institute)

Een

organisatie

dat

telecommunicatiestandaards

voor

gebruik

in

Europa

produceert.

185

Interactieve Digitale televisie Free to Air Broadcasting

Dit betekent het broadcasten van ongeëncrypteerde programma’s op een kanaal, ofwel publiek ofwel commercieel, zonder bijbetalen op de basiskosten van broadcasting (zoals de licentierechten en/of de basisprijs voor het abonnement aan het kabelnetwerk) Free-To-Air broadcasting omvat zowel transmissie via de kabel, satelliet and terrestrieel maar geeft geen toegang tot diensten met voorwaardelijke toegang zoals betaaltelevisie.

GEM (Globally Executable MHP)

Een specificatie die toelaat dat de kernelementen van MHP naast andere, niet DVB platform gecreëerde, kunnen gebruikt worden.

GSM (Global System for Mobile Communications)

Een populaire, globale standaard voor mobiele communicatie. HDMI (High Definition Multimedia Interface)

Een techniek om digitale audio- en videosignalen over een kabel te transporteren. In tegenstelling tot DVI kan HMDI ook audiosignalen versturen. Daarnaast ligt de maximale data doorvoer bij HDMI veel hoger dan bij DVI, waardoor het transporteren van bijvoorbeeld High-Defintion video en High-resolution audio over één enkele verbinding mogelijk wordt.

HDTV (High Definition Television)

Een televisienorm met een hoge beeldresolutie van 1080 beeldlijnen. Geeft detailrijke en scherpe televisiebeelden. Niet tegenstaande uitgebreide en langdurige onderhandelingen om tot een wereldwijde standaard te komen is de industrie hier niet in geslaagd. Helaas is de norm verschillend geïmplementeerd in Japan, Amerika en Europa. De eerste Europese uitzendingen zijn gestart in 2004 en werden verzorgd door Alfacam, een Vlaams bedrijf.

Homeplug Powerline

186


Een techniek waarbij de bestaande elektriciteitskabels in huis gebruikt worden als locaal netwerk om informatie door te sturen. Een Internet verbinding kan zo bijvoorbeeld via een special plug in een stopcontact gebracht worden en vervolgens kunt u via een ander stopcontact middels een tweede homeplug op het netwerk komen. Wordt bij IDTV soms gebruikt voor het retourkanaal om te vermijden om extra kabels te moeten trekken van het televisietoestel naar de kabelmodem.

HTML (HyperText Markup Language)

Dataformaat gebruikt om World Wide Web pagina’s aan te maken.

Interactieve Televisie

Deze term dekt zowel het verbeterde broadcasting op vlak van kwaliteit als de lokale interactiviteit waar er een returnchanel is. De interactiviteit in een dienst impliceert een goede controle door de gebruiker van de dienst met behulp van aan de gang zijnde systeem van bidirectionele communicatie tussen de gebruiker en de dienstverlener. De interactiviteit verwijst naar een verzoek door een individu dat door een terugkeerkanaal de dienstverlener antwoorden te beheksen door individueel gevraagde

gegevens

en

de

diensten

gescheiden

van

het

belangrijkste

videoprogramma wordt overgebracht te verstrekken.

Interworking

Overeenkomsten tussen operatoren om diensten beschikbaar te maken naar elkaar klanten.

IPTV (Internet Protocol Television)

Televisiebeelden worden verzonden via een DSL (ADSL of VDSL) breedband verbinding en Internet. In Vlaanderen door Belgacom gebruikt voor hun digitaalaanbod.

187


ITU (International Telecommunications Union)

De organisatie van de Verenigde Naties die door overheid en de industrie gebruikte wordt om mondiale telecommunicatienetwerken en diensten te coördineren

JVM (Java Virtual Machine)

Software dat Java programma’s interpreteert en uitvoert.

Liberate

Een reeks van middleware API’s die door Liberate voor gebruik in videonetwerken wordt ontwikkeld. Liberate is een bedrijf dat zich concentreert op producten voor kabelnetwerkexploitanten.

MAC (Multiplexed Analogue Components)

Transmissiestandaarden voor het gebruik in sattelietnetwerken die door de broadcasters verworpen werden.

MediaHighway

Een reeks van middleware API’s die door Kanaal plus Technologieën voor gebruik in videonetwerken wordt ontwikkeld. MediaHighway werd onlangs verworven door NDS.

Modulatie

Een techniek om data te coderen op een dragersignaal.

Multicrypt

188

Interactieve Digitale televisie De

techniek

waarbij

verschillende

voorwaardelijke

toegangsystemen

een

gemeenschappelijke interface delen zodat inhoud kan worden gecodeerd voor de verschillende voorwaardelijke toegangsystemen.

MHP (Multimedia Home Platform)

Een applicatie program interface gebruikt door de providers van digitale interactieve televisie diensten om content te verspreiden over digitale interactieve televisieplatformen. De specificatie van MHP is ontwikkeld door de Digital Video Broadcasting project (DVB)

Multi-platform

Scenario waar meer dan één technisch type van netwerk bestaat voor de transmissie en de ontvangst van inhoud of de diensten.

NVOD (Near Video On Demand)

Eenzelfde

uitzending

wordt

op

verschillende

kanalen

uitgezonden

met

verschillende startijden. Hierdoor hoeft de kijker niet lang wachten op de start van de film of het programma. Een voor de operator technisch eenvoudiger alternatief dan VOD, aangezien de uitzending niet speciaal naar één gebruiker verzonden wordt, maar gebroadcast wordt.

OCAP (OpenCable Application Platform)

De Amerikaanse kabelversie van MHP, ontwikkeld door OpenCable.

OpenTV

Een set van middelware API’s ontwikkeld door OpenTv voor gebruik in videonetwerken. OpenTv is een bedrijf dat zich richt naar interactieve televisie producten voor netwerkoperatoren en contentproviders.

189


PAL (Phase Alternate Line)

Standaard voor televisiebroadcastsignalen gebruikt in Europa en andere delen van de wereld, oorspronkelijk ontwikkelt in Duitsland.

PayTV (betaaltelevisie)

De gebruikers verkrijgen toegang tot extra diensten tegen betaling van een specifieke prijs. Dit kon ofwel gebeuren via een abonnement of gewoonweg betalen

per

gebruik.

PayTv

kanalenuitzending

codeert

signalen

via

de

voorwaardelijke toegangssystemen zodat de toegang (via een decoder) tot slechts die mensen beperkt is die aan het PayTv Kanaal intekenden.

PCTV (Personal Computer Television)

Het verzenden van televisiebeelden naar een personal computer, waardoor u op de pc naar een film of een televisieprogramma kunt kijken. PPV (Pay per view)

Het betalen van een televisie-uitzending per keer dat u kijkt. Een methode om programma’s

die

men

per

onderwerp

aanbiedt

zoals

een

specifieke

voetbalwedstrijd of een film, per keer te factureren. Zie ook Video On Demand.

Progressive scan

Televisiebeelden bestaan uit lijnen. Het beeld wordt opgebouwd in 2 tijden: eerst worden de even lijnen geschreven dan de oneven. Progressive scan technologie bouwt het beeld per lijn op en maakt het mogelijk om televisiebeelden stabieler weer te geven. Het is een technologie die onder andere in DVD-spelers toegepast wordt.

PVR (Personal Video Recorder)

190

Interactieve Digitale televisie De opvolger van de klassieke VHS videorecorder. Er wordt niet langer gebruik gemaakt van videotapes, de beelden worden rechtstreeks opgenomen op een harde schijf. Afhankelijk van de grootte van de harde schijf en de gekozen kwaliteit van de opname kunnen meer dan honderd uren opgenomen worden. Sommige PVR’s beschikken ook over een DVD-recorder waardoor programma’s gedupliceerd kunnen worden op DVD.

SCART (Syndicat des Constructeurs d’Appareils Radiorécepteurs et Téléviseurs)

Een gestandaardiseerde 21-pins connector, ook wel Euro-connector of Peritelconnector genoemd, om op een eenvoudige manier video- en audio-signalen te transporteren

tussen

verschillende

toestellen

zoals

televisie,

DVD-speler,

videorecorder, settopbox, PVR, enz…

SECAM (Séquentiel Couleur avec Mémoire)

Standaard voor televisie broadcasting signalen gebruikt in Europa en andere delen van de wereld, origineel ontwikkelt in Frankrijk. Settop-box (STB)

De ‘televisie-computer’ die de binnenkomende televisiekanalen

decodeert,

omvormt van digitaal naar analoog en doorstuurt naar de televisie. Bevat de digitale televisie-tuner, plaats voor de smartcard, en specifieke software voor extra applicaties. Door een gebrek aan standaardisatie zijn settop-boxen helaas specifiek per gebruikte technologie en zelfs per operator. Zie ook ‘decoder’.

Simulcast

Dit betekent onder andere het uitzenden van analoge en digitale signalen gelijktijdig (vandaar de term simultane uitzending). Dit kan gedaan worden stap per stap van analoge tot digitale televisie (overschakeling). Simulcast wordt ook gebruikt om de gelijktijdige transmissie van de inhoud op verschillende netwerken zoals terrestrieel, kabel, of satelliet te beschrijven.

191


Simulcrypt

Techniek dat toelaat om verschillende conditional access systems simultaan te gebruiken om een zo groot mogelijke interoperabiliteit te bieden.

Teletekst

Generische term voor tekstuele informatie die door televisiesignalen doorgegeven worden.

TiVo

Een Amerikaanse producent van PVR’s, zodanig populair in de Verenigde Staten dat deze merknaam veelal gebruikt wordt om een PVR aan te duiden.

Triple Play

Een strategie waarbij eenzelfde operator telefonie, Internet en televisie aan de consument aanbiedt, met de bedoeling om klanten meer aan zich te binden en om convergente diensten te kunnen aanbieden.

VDSL (Very High Speed Digital Subscriber Line)

De opvolger van ADSL, met hogere snelheden om informatie te ontvangen (tot 40Mbps) en te verzenden. Hierdoor kunnen meerdere breedband-toepassingen tegelijkertijd functioneren aan hoge snelheid: Internet, telefonie, televisie. Op termijn zal Belgacom wellicht naar deze technologie overschakelen voor het Belgacom TV aanbod.

VOD (Video On Demand)

Via IDTV kan de kijker films en programma’s uit een centrale databank kiezen. De beelden worden dan, gewoonlijk tegen betaling, naar de aanvrager doorgestuurd. VOD maakt het overbodig om een video of DVD te huren bij de videotheek. U

192

Interactieve Digitale televisie bestelt de film vanuit uw zetel, u kunt hem onmiddellijk bekijken en hij blijft daarenboven gedurende een bepaalde tijd, gewoonlijk 25 uur beschikbaar. Deze functie noemt bij Telenet de TV-theek.

VOIP (Voice Over Internet Protocol)

Het internetprotocol en een breedbandverbinding worden hierbij gebruikt voor het tot stand brengen van telefoongesprekken. Het programma skype op personal computer is hiervoor zeer populair.

Walled Garden

Een specifieke software-omgeving in de settop-box, waarbij de gebruiker een beperkte

keuzemogelijkheid

heeft.

Vertaal

walled

garden

maar

als

de

systeemsoftware of de ‘middleware’ van de settop-box. Het zijn de welkompagina, verschillende menuschermen, de elektronische programmagids, enz…

WML (Wireless Markup Language)

Dit is een op XML-gebaseerd formaat voor digitale inhoudslevering en interactie die oorspronkelijk gebruikt werd in gsm’s maar onlangs in gebruik genomen voor interactieve televisie als WTVML (Worldwide TV Markup Language).

XML (Extensible Markup Language)

Algemeen manier om metagegevens in inhoud voor te stellen.

Zapper Box

Digitale televisie ontvanger maar niet voorzien met interactieve applicaties, bedoeld voor multikanaal ontvangst.

193


194

Studie naar de technologie en mogelijkheden van idtv

Recommend Documents