st uderen
we r ken
Weet ik alles over werken? Welke beroepen liggen mij?
WEET IK ALLES OVER WERKEN?
Werken
WELKE OPLEIDINGEN LIGGEN MIJ?
Weet ik alles over verder studeren? Welke opleidingen liggen mij?
WEET IK ALLES OVER VERDER STUDEREN?
studeren
WELKE BEROEPEN LIGGEN MIJ?
st uderen
we r ken
WEET IK ALLES
OVER VERDER STUDEREN? HET BELANG VAN EEN GOEDE VOORBEREIDING Hoewel je met een diploma van hoger secundair onderwijs in theorie alle richtingen uit kan in het hoger onderwijs, wordt in de praktijk voor heel wat opleidingen een specifieke voorkennis verondersteld. Zo is een stevige basis wiskunde meer dan wenselijk als je een exact-wetenschappelijke opleiding wil volgen. En wie klassieke talen wil studeren, moet minstens Latijn kennen. In enkele gevallen, bijvoorbeeld als je arts of tandarts wil worden, moet je ook nog slagen voor een toelatingsexamen. Het is dan ook belangrijk in het secundair onderwijs, en vooral in de derde graad, een richting te volgen die aansluit bij je verdere studieplannen. Dat maakt alles een stuk makkelijker. Goed om weten: verscheidene universiteiten en hogescholen bieden je de mogelijkheid om via brochures en ander materiaal voor jezelf na te gaan of je de nodige voorkennis bezit.
Binnen het Centrum voor Studie en Begeleiding Campus Etterbeek vind je onder meer een zelfevaluatiepakket wiskunde. Het laat je toe voor een aantal opleidingen je wiskundige voorkennis te toetsen en mogelijke lacunes op te sporen. Die lacunes kan je dan eventueel wegwerken door een brugcursus te volgen. Neem voor meer inlichtingen contact op met het Centrum voor Studie en Begeleiding Campus Etterbeek van de Vrije Universiteit Brussel, telefoon: +32 (0)2 629.35.89. Verder organiseert de Vrije Universiteit Brussel tal van voorbereidende activiteiten, waaronder brug- en introductiecursussen in september. Een greep uit het aanbod: wiskunde, natuurkunde, scheikunde, Frans, Duits, geschiedenis. Een volledig overzicht vind je in de folder voorbereidingsactiviteiten te verkrijgen bij het Infopunt Studenten, telefoon: +32 (0)2 629.20.10. Tijdens de brugcursussen of in het begin van het academiejaar worden voor sommige opleidingen voorkennistoetsen afgenomen. De resultaten ervan tellen niet mee voor de examencijfers, maar geven je een indruk van de mate waarin je de vereiste voorkennis beheerst. Heb je nog vragen over voorkennis en voorbereiding? De Dienst Studieadvies kan je wellicht verder helpen. Meer informatie? Geef hen een seintje op +32 (0)2 629.23.18.
STUDEREN
53
AAN JOU DE KEUZE
SOMS MOET JE VOORAL AAN JEZELF DENKEN Bij het kiezen van een opleiding, bijvoorbeeld. Tegen je zin rechten of logopedie studeren alleen maar omdat je omgeving dat “absoluut iets voor jou” vindt? Met een beetje pech heb je daar je leven lang spijt van ... Je keuze voor een opleiding helemaal afstemmen op de situatie op de arbeidsmarkt houdt ook risico’s in. Best mogelijk dat die “situatie” op het moment dat je afstudeert drastisch is veranderd ... Natuurlijk doe je er goed aan bij je studiekeuze rekening te houden met praktische overwegingen en de mening van anderen. Maar uiteindelijk hoort wat jij wil doorslaggevend te zijn. Vertrek in de eerste plaats van je eigen voorkeuren en kwaliteiten. Over kwaliteiten gesproken: bij het kiezen van een opleiding is de factor “haalbaarheid” belangrijk. Denk je de opleiding van je dromen aan te kunnen? Grijp je misschien te hoog of juist te laag? Praat hierover met een CLB-medewerker, je leraren, je ouders ... Luister aandachtig naar ze, maar laat je niet te vlug afschrikken. En vooral: kies altijd een opleiding die bij je past.
DRIE SOORTEN HOGER ONDERWIJS ACADEMISCH ONDERWIJS Universiteiten houden zich bezig met wetenschap en dat in de ruimste zin. Ze doen aan wetenschappelijk onderzoek, ze verzorgen wetenschappelijke opleidingen en ze passen wetenschappelijke kennis toe in dienst van de maatschappij. Een academische opleiding# bestaat uit drie ‘bachelorjaren’ en afhankelijk van de studierichting één tot vier ‘masterjaren’. Na zo’n opleiding is het nog mogelijk te doctoreren, opleidingen te volgen in het kader van permanente vorming of opleidingen te volgen die leiden tot een postgraduaat getuigschrift. Bachelor ‘3 jaar’ of 180 studiepunten Master ‘1 tot 4 jaar’ of min. 60 studiepunten
Studeren kan ook veel meer zijn dan een middel om een diploma te halen. Waarom zou je het niet als een volwaardige periode van je leven opvatten? Vormend. Verrijkend. Verrukkelijk. Zo maak je van de tijd waarin je student bent in één klap de tijd van je leven.
Doctoraat Master na Master Permanente vorming Postgraduaat getuigschrift Een academische opleiding brengt je heel wat bruikbaars bij: - een wetenschappelijke houding, gekenmerkt door een gezonde kritische ingesteldheid; - een degelijke kennis van het gekozen vakgebied; - een brede achtergrondkennis; - het vermogen om op een persoonlijke en zelfstandige manier verantwoordelijkheid te nemen in je werkdomein. #De opleidingen georganiseerd door universiteiten worden academische opleidingen genoemd.
54
STUDEREN
DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL De Vrije Universiteit Brussel is een jonge, eigentijdse en onafhankelijke universiteit. Alle studenten, ongeacht hun levensopvatting, zijn er welkom. Momenteel telt de Vrije Universiteit Brussel ongeveer 9.000 studenten, gespreid over beide campussen, Jette en Etterbeek. De meeste studenten lopen college op de Campus Etterbeek. Er zijn maar enkele uitzonderingen. De studenten in de medische richtingen studeren op de campus Jette, waar ook het Universitair Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel staat. Als de grootste Vlaamse universiteit van Brussel heeft de Vrije Universiteit Brussel veel te bieden. Hier een kort overzicht, op sommige punten ervan wordt elders in de KiesWijzer dieper ingegaan.
Onderwijs De Vrije Universiteit Brussel benadert het ideaal van een complete universiteit. Er zijn maar een paar academische opleidingen die je er niet kan volgen. (Voor een opsomming van al haar opleidingen, zie p.60.) Veel aandacht gaat naar de begeleiding van eerstejaarsstudenten, die onder meer gebruik kunnen maken van speciale Centra voor Studie en Begeleiding om de leerstof te verwerken. Voortdurend wordt onderzoek verricht om tot een betere begeleiding te komen en zo de slaagkansen van de studenten te vergroten. Belangrijk is verder de psycho-sociale hulp en de individuele studiebegeleiding waar elke Vrije Universiteit Brussel-student een beroep op kan doen.
De kwaliteit van het onderwijs wordt nauwgezet in het oog gehouden. Met de rechtstreekse medewerking van alle studenten worden de colleges en practica regelmatig beoordeeld. De resultaten worden doorgespeeld aan de docenten, zodat deze er rekening mee kunnen houden. Veel colleges en alle practica vinden plaats in kleine groepen, wat de drempel tussen student en docent verlaagt en het onderwijs een persoonlijke toets geeft.
Onderzoek De Vrije Universiteit Brussel wordt dikwijls een “researchuniversiteit” genoemd. Wetenschappelijk onderzoek bekleedt er inderdaad een vooraanstaande plaats. Enkele van de vele speerpunten: - De Faculteit Wetenschappen is rechtstreeks betrokken bij verscheidene experimenten in verband met elementaire deeltjes en werkt hiervoor onder andere samen met de ULB, de UIA en CERN in Zwitserland. - De groep menswetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel bestudeert de Brusselse taaltoestanden vanuit verschillende invalshoeken: taalkundig, sociaal-historisch ... - De Faculteit Ingenieurswetenschappen verkent de concrete mogelijkheden van elektrisch transport. - Op de campus Jette wordt gesleuteld aan een revolutionaire techniek om suikerziekte te genezen.
Ook mogelijke toekomstige studenten zoals jij worden enthousiast begeleid. De Vrije Universiteit Brussel verstrekt aan iedereen die dat vraagt informatie over haar academische opleidingen en organiseert ook tal van onthaalactiviteiten (infodagen, brugcursussen ...). Interesse? Neem dan contact op met de Dienst Studieadvies, telefoon: +32 (0)2 629.23.18, of met het Infopunt Studenten, telefoon: +32 (0)2 629.20.10.
STUDEREN
55
Infrastructuur Meer dan een school wil een universiteit een leefgemeenschap zijn. De Vrije Universiteit Brussel heeft een veelzijdige infrastructuur, die ook toegankelijk is voor mensen met een handicap. Restaurants. Cafetaria’s. Een moderne centrale bibliotheek. Meer dan duizend comfortabel ingerichte studentenkamers en -flats. Drie centra voor medische en psychologische hulp. Een polyvalente feestzaal. Uitgebreide sportvoorzieningen met onder andere een atletiekpiste en een overdekt zwembad. Je vindt het er allemaal.
Filosofie Trouw aan haar onafhankelijke positie kiest de Vrije Universiteit Brussel consequent voor vrij onderzoek, onderzoek dat zich alleen aan de feiten onderwerpt. Belangrijk is verder dat voor de Vrije Universiteit Brussel de mens op de eerste plaats komt. Iedereen, en zeker ook de student, wordt er ernstig genomen. Dat laatste blijkt onder andere uit de actieve rol die de studenten spelen in alle beleidsorganen van de Vrije Universiteit Brussel. Zo wordt het beheer van de studentenvoorzieningen waargenomen door de Sociale Raad, waarvan de voorzitter altijd een student is en waarin minstens de helft van de zetels door studenten wordt bezet.
Naast het academisch onderwijs aan de universiteiten heb je ook opleidingen binnen het hoger onderwijs buiten de universiteit met daarin twee types: het hoger professioneel onderwijs en het hoger onderwijs, dat binnen het kader van een associatie academische opleidingen aanbiedt.
ACADEMISCHE OPLEIDINGEN IN HET KADER VAN EEN ASSOCIATIE Een associatie bestaat uit een universiteit die de bevoegdheid heeft tot het autonoom aanbieden van bachelors en masters enerzijds en één hogeschool anderzijds. Een associatie betreft een vorm van een samenwerking op het vlak van onderwijs, onderzoek, maatschappelijke en wetenschappelijke dienstverlening.
HOGER PROFESSIONEEL ONDERWIJS De klemtoon bij deze opleidingen ligt op het bijbrengen van praktische beroepsvaardigheden. Vandaar dat stages en/of practica al vroeg in deze opleidingen een belangrijke plaats krijgen naast algemeen vormende en theoretische cursussen.
Mensen met een diploma behaald buiten de universiteit en die verder willen studeren aan de universiteit, kunnen voor sommige opleidingen een verkort programma of schakelprogramma volgen.
56
STUDEREN
INFORMATIE VERZAMELEN OVER OPLEIDINGEN Van pagina 60 tot 65 vind je een waaier van opleidingen die je in het verlengde van je middelbare studie kan volgen. Bekijk het aanbod aandachtig, zelfs als je al vrij goed weet wat je gaat studeren. Ongetwijfeld zijn verscheidene opleidingen nieuw voor je. Het is dus altijd mogelijk dat je ontdekkingen doet. Als de benaming van een opleiding niet duidelijk is, raadpleeg dan je vrienden, website, je leraren – vul zelf maar in. Met een kleine inspanning verdwijnt de mist wel. Wie weet schuilt uitgerekend achter een vreemde benaming zoals “topografie”, “nautische wetenschappen”, “podologie” of “agogische wetenschappen” de geknipte opleiding voor jou. Noteer de opleidingen die je interesseren en zoek er meer informatie over.
Stap bijvoorbeeld naar het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort. De overzichtelijke informatheek van dat centrum bevat een schat van gegevens over alle opleidingen van het hoger onderwijs. Je kan er ongehinderd opzoekingen doen, gebruik makend van onder andere computerprogramma’s, folders, tijdschriften en naslagwerken. Ook over de infobeurzen voor toekomstige studenten die verspreid over Vlaanderen worden georganiseerd en de info- en opendeurdagen van universiteiten en hogescholen kan je in het Centrum voor leerlingenbegeleiding meer inlichtingen verkrijgen. Je hebt nog vragen over opleidingen? Een deskundige medewerker zal je graag helpen. Een vertrouwelijk gesprek over je studiekeuze is ook mogelijk, want het Centrum voor leerlingenbegeleiding legt zich toe op studieadvies in de ruimste zin. Voor een overzicht van alle opleidingen in Vlaanderen kan je terecht op de volgende websites: www.hogeronderwijsregister.be, www.wordwatjewil.be Voor informatie over academische opleidingen kan je je ook richten tot de diensten voor studieadvies van de Vlaamse universiteiten. Dit zijn de adressen en telefoonnummers:
NIEUW Recent werden de academische opleidingen ingrijpend gewijzigd. Meer dan vroeger kan het programma van een zelfde opleiding van universiteit tot universiteit verschillen. Ook wat het aansluiten van de ene opleiding op de andere betreft, werden veranderingen doorgevoerd. Een extra reden om je grondig te informeren.
Vrije Universiteit Brussel Pleinlaan 2 1050 Brussel Tel. +32 (0)2 629.23.18 http://www.vub.ac.be Katholieke Universiteit Brussel (KUB) Vrijheidslaan 17 1081 Brussel Tel. +32 (0)2 412.42.19 http://www.kubrussel.ac.be Universiteit Antwerpen UFSIA Prinsstraat 13 2000 Antwerpen Tel. +32 (0)3 220.48.66 http://www.ua.ac.be RUCA Groenenborgerlaan 171 2020 Antwerpen Tel. +32 (0)3 218.05.24
UIA Universiteitsplein 1 2610 Antwerpen Tel. +32 (0)3 820.21.21 Universiteit Gent (UG) Sint-Pietersplein 7 9000 Gent Tel. +32 (0)9 264.70.00 http://www.ugent.be Katholieke Universiteit Leuven (KUL) Naamsestraat 63 3000 Leuven Tel. +32 (0)16 32.43.11 http://www.kuleuven.ac.be Universiteit Hasselt Universitaire Campus 3590 Diepenbeek Tel. +32 (0)11 26.81.11 http: //www.uhasselt.be
STUDEREN
57
WAAR GEBEURD!
HET VERHAAL VAN WERNER
“Je weet niet waaraan je begint”, hadden zijn ouders en zijn beste vrienden hem gewaarschuwd. En inderdaad, bio-ingenieur was een zware studie en op de middelbare school had hij nooit uitgeblonken in exacte vakken. Maar toch wilde Werner het erop wagen. Dagelijks hoorde je van milieuvervuiling en hongersnood, en voor die problemen kon hij als bioingenieur misschien mee oplossingen bedenken... Al vanaf de eerste maand liep het fout. Het tempo van de professoren lag “veels” te hoog en de berg wis-, natuur- en scheikunde was “veels” te steil. Maar kon hij nog terug? Eerst je eigen zin doorzetten, en dan na enkele weken al opgeven? Nee, hij zou zich niet belachelijk maken. Zijn moeder wist tactvol een “ramp” te voorkomen. Dat slechte humeur van Werner, zijn ongewone nervositeit en zijn ontwijkende “Mmmm” als ze vroeg hoe het met zijn studie ging, wekten haar argwaan. En dus sprak ze met hem. Ze vertelde dat toen ze twintig jaar eerder Werners vader had leren kennen, ze op het punt had gestaan te huwen met een andere man. “Alles was al geregeld. Toch heb ik die vaste relatie toen verbroken en voor je pa gekozen. Ik schaamde me dood, maar ik heb er nog geen moment spijt van gehad. Ik voelde dat ik de juiste beslissing nam.” Na nog twee dagen piekeren en moed verzamelen trok Werner naar de dienst voor studieadvies van de universiteit en een week later werd hij student in de politieke en sociale wetenschappen. Dat hij met anderhalve maand achterstand aan zijn nieuwe opleiding begon, was vervelend maar gelukkig niet onoverkomelijk. Werner slaagde in eerste zit en de drie volgende jaren zelfs met onderscheiding. Vandaag doet hij als socioloog onderzoek naar kansarmoede. “Dit werk bevalt mij en zo bouw ik toch nog mee aan een betere maatschappij...” Of hij zijn eerste studiekeuze betreurt? “Ach, ik heb geen jaar verloren en ik kan mij niets verwijten. Je weet nooit helemaal waaraan je begint.”
58
STUDEREN
EEN GEWAARSCHUWD MENS... Waarschijnlijk ben je er reeds van overtuigd dat het verkrijgen van informatie een belangrijk deel is binnen je keuzeproces. Het is dan ook interessant om goed voorbereid naar deze informatiemomenten (SID-in beurzen, infodagen ...) te gaan. We geven je alvast de kans om enkele vragen te noteren. Hoe dichter je bij je keuze komt, hoe specifieker je vragen zullen zijn.
OPLEIDING: Welke vragen mag ik zeker niet vergeten stellen?
OPLEIDING: Welke vragen mag ik zeker niet vergeten stellen?
STUDEREN
59
OPLEIDINGEN VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Het opleidingenpakket van de Vrije Universiteit Brussel is breed en gevarieerd. Toch omvat het Vrije Universiteit Brussel-aanbod niet alles. Voor ‘dierenarts’ en nog enkele opleidingen moet je aan een andere universiteit zijn. De Vrije Universiteit Brussel biedt de volgende bachelor en initiële masteropleidingen aan: Economische en toegepaste economische wetenschappen Bachelor en master in de toegepaste economische wetenschappen: handelingenieur Bachelor en master in de toegepaste economische wetenschappen Bachelor en master in de economische wetenschappen Master in bedrijfskunde Master in Management Science Master of Management Medische en paramedische wetenschappen Bachelor en master in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Bachelor en master in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Bachelor en master in de geneeskunde Bachelor in de farmaceutische wetenschappen Master in de farmaceutische zorg Master in de geneesmiddelenontwikkeling Bachelor en master in de biomedische wetenschappen Master in de verpleegkunde en de vroedkunde Master in het management en het beleid van de gezondheidszorg Master in het management, zorg en beleid in de gerontologie Master of Human Ecology Politieke en sociale wetenschappen Bachelor en master in de communicatiewetenschappen Bachelor en master in de sociologie Bachelor en master in de politieke wetenschappen Psychologie en educatiewetenschappen Bachelor en master in de agogische wetenschappen Bachelor en master in de psychologie Master in onderwijskunde Rechten, criminologische wetenschappen Bachelor en master in de rechten Bachelor en master in de criminologische wetenschappen
60
STUDEREN
Taal- en letterkunde, geschiedenis, archeologie en kunstwetenschappen Bachelor in de taal- en letterkunde: 2 talen (Frans, Spaans, Italiaans, Nederlands, Engels, Duits, Latijn) Master in de taal- en letterkunde: ten minste één taal te kiezen uit Latijn, de Romaanse talen of de Germaanse talen Bachelor en master in de geschiedenis Bachelor en master in de kunstwetenschappen en de archeologie Toegepaste biologische wetenschappen Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen Master in de bio-ingenieurswetenschappen: cel-en genbiotechologie Master in de bio-ingenieurswetenschappen: chemie en bioprocestechnologie Toegepaste wetenschappen Bachelor in de ingenieurswetenschappen Bachelor en master in de ingenieurswetenschappen: architectuur Master in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde Master in de ingenieurswetenschappen: werktuigkinde-elektrotechniek Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische ingenieurstechnieken Master in de ingenieurswetenschappen: chemie en materialen Master in de ingenieurswetenschappen: elektronica en informatietechnologie Master in de ingenieurswetenschappen: fotonica Master in de ingenieurswetenschappen: toegepaste computerwetenschappen Master in de veiligheidstechniek Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen Master of applied sciences and engineering: computer science Master of applied sciences and engineering: applied computer science Wetenschappen Bachelor en master in de biologie Bachelor en master in de geografie Bachelor in de computerwetenschappen Master in de toegepaste informatica Bachelor en master in de chemie Bachelor en master in de fysica Bachelor en master in de wiskunde Master of ecological marine management Master of biomolecular sciences Master of molecular biology Master in de biomoleculaire wetenschappen Master of geography Wijsbegeerte en moraal Bachelor en master in de wijsbegeerte en moraalwetenschappen
STUDEREN
61
OPLEIDINGEN HOGER ONDERWIJS IN HET KADER VAN EEN ASSOCIATIE In het kader van een associatie kunnen de hogescholen in het academisch onderwijs opleidingen aanbieden en de volgende graden van bachelor en master verlenen: Studiegebied architectuur Bachelor en master in de architectuur Bachelor en master in de interieurarchitectuur Studiegebied audiovisuele en beeldende kunst Bachelor en master in de audiovisuele kunsten Bachelor en master in de beeldende kunsten Bachelor en master in de conservatie en de restauratie Bachelor en master in het productdesign Studiegebied biotechniek Bachelor en master in de biowetenschappen Studiegebied gezondheidszorg Bachelor en master in de kinesitherapie Bachelor en master in de arbeidsorganisatie en de gezondheid Bachelor en master in het milieu- en preventiemanagement Studiegebied handelswetenschappen en bedrijfskunde Bachelor en master handelsingenieur Bachelor en master in de handelswetenschappen Bachelor en master in de bestuurskunde en het publiek management
62
STUDEREN
Studiegebied industriële wetenschappen en technologie en nautische wetenschappen Bachelor in industriële wetenschappen Bachelor en master in industriële wetenschappen: chemie Bachelor en master in industriële wetenschappen: elektromechanica Bachelor en master in industriële wetenschappen: elektronica-ICT Bachelor en master in de nautische wetenschappen Bachelor en master in de industriële wetenschappen: bouwkunde Bachelor en master in industriële wetenschappen: textieltechnologie Bachelor en master in industriële wetenschappen: informatica Bachelor en master in de industriële wetenschappen: nucleaire technologie Bachelor en master in industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie Bachelor en master in industriële wetenschappen: milieukunde Bachelor en master in industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen Bachelor en master in industriële wetenschappen: kunststofverwerking Bachelor en master in de nautische wetenschappen Studiegebied muziek en podiumkunsten Bachelor en master in het drama Bachelor en master in de muziek Studiegebied productontwikkeling Bachelor en master in de productontwikkeling Studiegebied toegepaste taalkunde Bachelor in de toegepaste taalkunde Master in het vertalen Master in het tolken Master in de journalistiek Master in de meertalige communicatie
STUDEREN
63
HOGER PROFESSIONEEL ONDERWIJS De hogescholen kunnen in het hoger professioneel onderwijs opleidingen organiseren en de volgende graden verlenen: Studiegebied architectuur Bachelor in de architectuur-assistentie Bachelor in de interieurvormgeving Bachelor in de landschaps- en tuinarchitectuur Studiegebied audiovisuele en beeldende kunst Bachelor in de beeldende vormgeving Studiegebied biotechniek Bachelor in de agro- en biotechnologie Studiegebied gezondheidszorg Bachelor in de biomedische laboratoriumtechnologie Bachelor in de ergotherapie Bachelor in de logopedie en de audiologie Bachelor in de medische beeldvorming Bachelor in de optiek en de optometrie Bachelor in de orthopedie Bachelor in de podologie Bachelor in de verpleegkunde Bachelor in de voedings- en dieetkunde Bachelor in de vroedkunde Studiegebied handelswetenschappen en bedrijfskunde Bachelor in het bedrijfsmanagement Bachelor in het communicatiemanagement Bachelor in het hotelmanagement Bachelor in de journalistiek Bachelor in de netwerkeconomie Bachelor in het office management Bachelor in de toegepaste informatica Bachelor in het toerisme en het recreatiemanagement Bachelor in het informatiemanagement en informatiesystemen
64
STUDEREN
Studiegebied industriële wetenschappen en technologie, en nautische wetenschappen Bachelor in de audiovisuele technieken: assistentie Bachelor in de audiovisuele technieken: beeld-geluid-montage Bachelor in de audiovisuele technieken: fotografie Bachelor in de audiovisuele technieken: film, TV en video Bachelor in de autotechnologie Bachelor in de bouw Bachelor in de chemie Bachelor in de elektromechanica Bachelor in de elektronica-ICT Bachelor in de elektrotechniek Bachelor in het facilitair management Bachelor in de grafische en digitale media Bachelor in de houttechnologie Bachelor in de logistiek Bachelor in de luchtvaart Bachelor in de mechanische ontwerp- en productietechnologie Bachelor in de milieuzorg Bachelor in de modetechnologie Bachelor in de multimedia en de communicatietechnologie Bachelor in de scheepswerktuigkunde Bachelor in de textieltechnologie Bachelor in het vastgoed Studiegebied muziek en podiumkunsten Bachelor in de dans Bachelor in de musical Bachelor in de pop- en rockmuziek Studiegebied onderwijs Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Studiegebied sociaal-agogisch werk Bachelor in de maatschappelijke veiligheid Bachelor in de orthopedagogie Bachelor in het sociaal werk Bachelor in de toegepaste psychologie
STUDEREN
65
66
STUDEREN
IS HET WAAR DAT PROFESSOREN MET “EXCELLENTIE” WORDEN AANGESPROKEN? Over het hoger onderwijs doen talloze hardnekkige onwaarheden de ronde. Hiernaast werden er enkele bijeengebracht. Bedoeling is dat je ze samen met mensen uit je omgeving kritisch bespreekt. Thuis, op school, waar je maar wil. Trommel ook één of meer studenten of oudstudenten van het hoger onderwijs op. Kom openlijk voor je mening uit, maar luister ook aandachtig naar wat anderen te zeggen hebben. Alleen zo kan je iets van de “woordenwisseling” opsteken. De lijst is zeker niet compleet. Het staat jou en de overige deelnemers aan het gesprek vrij hem uit te breiden. Een prima kans om ook eens enkele van jullie eigen vooroordelen te ontkrachten. - Het hoger onderwijs buiten de universiteit is bedoeld voor studenten die niet verstandig genoeg zijn voor de uni- versiteit. - Sommige opleidingen zoals “verpleging” zijn alleen geschikt voor meisjes, andere zoals “elektromechanica” alleen voor jongens. - Diploma’s in de menswetenschappen zijn minder waard dan diploma’s in de exacte wetenschappen. - Wie op de middelbare school zwak presteert, maakt geen enkele kans in het hoger onderwijs. - Als je niet goed weet wat je wil studeren, kies je best een opleiding waar je veel richtingen mee uitkan, zoals rechten of economie. - Als eerstejaarsstudent ben je verplicht je te laten “dopen”. - Het aantal studenten dat mag slagen, ligt al op voorhand vast. - Het is belachelijk je in te schrijven voor een opleiding die weinig vooruitzichten biedt op werk. - Aan de universiteit wordt slecht lesgegeven. - Je ouders moeten honderd procent achter je studiekeuze staan. - Studeren in het hoger onderwijs buiten de universiteit is minder duur dan studeren aan de universiteit. - Wie vanaf het begin van het jaar regelmatig naar de les gaat en studeert, is een saai blokbeest. - De meeste professoren stellen onmogelijke eisen. - Slechte studieresultaten zijn altijd te wijten aan niet hard genoeg werken. - De eerste weken van het jaar zijn niet zo belangrijk. - Om aanvaard te worden door je medestudenten, moet je vooral veel kunnen drinken. - Wat studeren aangaat, word je in het hoger onderwijs compleet aan je lot overgelaten.
ONWAARHEDEN
STUDEREN
67
WAAR GEBEURD!
HET VERHAAL VAN VERONIQUE
Al sinds haar kinderjaren is Veronique gek op alles wat Amerikaans is. Amerikaanse tv-series, Amerikaanse zangers, Amerikaanse auto’s, Amerikaanse wolkenkrabbers ... Met haar ouders had ze afgesproken dat ze na de middelbare school niet onmiddellijk verder zou studeren, maar eerst een jaar in de States zou doorbrengen. Ze kon er part-time werken én fulltime wonen in een middelgroot hotel. De Amerikaanse droom van Veronique werd werkelijkheid. Ze trok naar Atlanta, dompelde zich onder in “the American way of life”, deed nuttige ervaring op als kamermeisje en leerde vlot Engels spreken. In Atlanta heeft ze naar eigen zeggen “de universiteit van het leven” bezocht. “Back home” besloot ze informatica te studeren. Haar vertrouwdheid met het Engels was alvast mooi meegenomen. Het eerste jaar van haar opleiding heeft Veronique moeten “bissen”. Haar studiemethode was niet aangepast aan de grote hoeveelheid leerstof: ze wilde alles perfect doen, maakte thuis gemiddeld twee netversies van haar collegenotities en verloor zich ook tijdens het blokken eindeloos in details. Pas toen ze zich meer op de hoofdzaken leerde concentreren, begon het met haar studie te vlotten. Inmiddels is Veronique vier jaar afgestudeerd. Ze werkt in de Belgische vestiging van een Amerikaans computerbedrijf. “A wonderful job”, die ze zowel aan haar diploma als aan haar Atlanta-achtergrond dankt. Leuk detail: Veronique is de assistente van Jane, een Amerikaanse. Telkens Jane voor overleg naar Boston, Dallas of Los Angeles wordt geroepen, gaat ze mee.
68
STUDEREN
OOK STUDEREN KAN JE LEREN Het hoger onderwijs zet veel van je oude studiegewoonten op de helling. Plots is het afgelopen met de dagelijkse huistaken en overhoringen. Als je geen zin hebt, hoef je niet eens meer naar de les te gaan. Heerlijk die vrijheid, maar ze zadelt je ook op met een grote verantwoordelijkheid. PROBLEMEN MET DE STUDIEVAARDIGHEDEN In het hoger onderwijs moet je uit eigen beweging tot regelmatig studeren zien te komen. Belangrijk is ook hoe je studeert. Met die studiemethode wil wel eens het een en ander mislopen. Misschien kan je je slecht concentreren, of schiet je niet snel genoeg op, of laat je planning te wensen over, of valt het je moeilijk hoofd- van bijzaken te onderscheiden, of weet je gewoon niet hoe je al die leerstof in dat arme brein van je moet krijgen. Stuk voor stuk problemen waar veel nieuwe studenten mee worstelen en waar je best meteen een oplossing voor zoekt. Let wel: er wordt niet verwacht dat je studieaanpak al helemaal op punt staat op het moment dat je aan je opleiding in het hoger onderwijs begint. Het komt er alleen op aan snel een goede aanpak te ontwikkelen. Individueel, of met deskundige hulp van buitenaf.
DE DIENST STUDIEADVIES VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Elke universiteit heeft een dienst voor studieadvies waar je al je vragen over efficiënt studeren aan kan voorleggen. Wat de Dienst Studieadvies van de Vrije Universiteit Brussel betreft, die biedt je graag deskundige hulp bij het ontwikkelen van een geschikte studiemethode. Hoewel succes nooit verzekerd is en je uiteindelijk zelf verantwoordelijk blijft voor je studieprestaties, zijn de resultaten vaak opmerkelijk. Noteer ook dat de Dienst Studieadvies van de Vrije Universiteit Brussel ieder jaar in september speciale werkgroepen rond studievaardigheden opzet. Voor studenten met examenvrees of faalangst organiseert de Dienst Studieadvies kortdurende trainingen. In kleine groepen wordt het probleem in al zijn facetten besproken en toegelicht. Er staan ook oefeningen op het programma (relaxatietraining, rollenspel).
DE CENTRA VOOR STUDIE EN BEGELEIDING VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL
Ze bieden je de mogelijkheid om: - op een zelfstandige manier de gedoceerde leerstof in te studeren; - de kennis van de leerstof te toetsen; - aan taken te werken en informatie op te zoeken; - samen met medestudenten, professoren en assistenten te discussiëren over de leerstof. De nadruk ligt hierbij op het aanleren van zelfstandigheid, aangepast aan het eigen ritme en de mogelijkheden van iedere student. De Centra voor Studie en Begeleiding zijn vrij toegankelijk. Ze zijn bovendien een ideale ontmoetingsplaats. Je krijgt er de gelegenheid om samen te werken, oefeningen op te lossen, na te denken over een moeilijk stuk theorie ... Al doende leer je er studeren. Je ontdekt bijvoorbeeld hoe je de grote hoeveelheid leerstof sneller en grondiger kan verwerken, je leert verbanden leggen en je inzicht wordt verdiept. Op deze manier verwerf je een grote zelfstandigheid. Aan de Vrije Universiteit Brussel bestaan er twee Centra voor Studie en Begeleiding: - het Centrum voor Studie en Begeleiding Campus Etterbeek - het Centrum voor Studie en Begeleiding Campus Jette
`Zo veel mogelijk studenten zo goed mogelijk laten presteren’, dat is de ambitie van de professoren, hun assistenten en iedereen die bij het onderwijs betrokken is. Om dit waar te maken, heeft de Vrije Universiteit Brussel sinds jaren de Centra voor Studie en Begeleiding uitgebouwd.
STUDEREN
69
Begeleiding Zowel voor de start van je studies als bij de aanvang, en tijdens het academiejaar voorzien de medewerkers van de Centra voor Studie en Begeleiding algemene en/of specifieke studiebegeleiding. - Voor de start verlenen zij hun medewerking aan brugcursussen zoals wiskunde, fysica, geschiedenis ... - In het begin van het academiejaar worden allerlei activiteiten georganiseerd die je toelaten een beter inzicht te verkrijgen in je voorkennis en studieaanpak. - Soms merk je pas in de loop van het jaar dat je een aantal tekorten hebt. Je kan je dan steeds wenden tot de medewerkers van de Centra voor Studie en Begeleiding. - Het begin van het tweede semester is een belangrijk scharniermoment. Na de evaluatieperiode van het eerste semester is zelfreflectie aangewezen. Een zwakkere prestatie kan te wijten zijn aan een onaangepaste studiemethode of een onvolledige voorkennis. Dit kan verholpen worden met aangepaste begeleiding en de nodige persoonlijke inspanningen. Hiervoor worden er verschillende bijsturingsactiviteiten georganiseerd door de Centra voor Studie en Begeleiding.
Faciliteiten Studieruimtes In de studieruimtes vind je het didactisch materiaal dat door je professoren wordt aanbevolen. Je vindt er boeken, syllabi, transparanten, oefeningenbundels, voorbeelden van examenvragen ... Verder wordt er educatief materiaal aangeboden zoals microscopen, preparaten, modellen, beeldmateriaal (dvd- en videocollectie) ... Computerzalen Op de Campus Etterbeek en Campus Jette stellen de Centra voor Studie en Begeleiding computers ter beschikking met de nodige tekstverwerkingsprogramma’s, zelfevaluatiepaketten, bepaalde databases en internet.
70
STUDEREN
Door gebruik te maken van het Centrum voor Studie en Begeleiding dat bij jouw opleiding hoort, ontwikkel je als nieuwe Vrije Universiteit Brussel student ook een betere studieaanpak. Je leert er tot op zekere hoogte studeren.
WAT KOST EEN JAAR STUDEREN? Op langere termijn kan studeren je veel opleveren: een veelzijdige ontwikkeling, boeiend werk, een mooi inkomen. Op korte termijn kost het naast inspanningen ook ... geld. Hoe hoog de uitgaven oplopen, verschilt van student tot student. Wil je bijvoorbeeld “op kot” of niet? Ga je naar de universiteit of kies je voor het hoger professioneel onderwijs of het hoger onderwijs in het kader van een associatie? Het loont de moeite eens te berekenen hoeveel verder studeren in jouw geval per jaar ongeveer zal kosten. Bij je berekening moet je vooral letten op volgende zaken: Inschrijvings- en examengeld
Tip: in de infobox op pagina 72 vind je vrij gedetailleerde gegevens over het prijskaartje van studeren aan de Vrije Universiteit Brussel. Dat kan je een houvast bieden, ook al omdat de studiekosten in het hoger onderwijs niet zo erg uiteenlopen. Je berekening zal het ongetwijfeld bevestigen: studeren is niet goedkoop. Ook daarom is het belangrijk een opleiding te kiezen die je ligt en waar je je graag hard voor wil inzetten. Zelfs als je niet slaagt, wat altijd kan, zal je dan veel hebben bijgeleerd en dus geen tijd en geld hebben verspild.
Huur van een studentenkamer De huurprijs hangt vaak af van het soort kamer dat je wenst (een kamer van de instelling waar je studeert, een privékamer ...). Hiervoor ga je best te rade bij de Dienst Huisvesting of Sociale Dienst van de onderwijsinstelling. Cursussen Andere studiebenodigdheden Zoals boeken, verplichte stages of uitstappen en materiaal. Denk bijvoorbeeld aan de sportuitrusting voor studenten lichamelijke opvoeding. Vervoer Trein, tram, metro, bus, auto. De auto is meestal de duurste oplossing, dat ligt voor de hand. Het openbaar vervoer heeft tal van voordelige formules (denk aan de Go-Pass van de NMBS) en wellicht blijf je in aanmerking komen voor het “schoolabonnemententarief”. Voeding, kleding en ontspanning Met wat geluk kan je tegen heel democratische prijzen goede maaltijden verkrijgen in het studentenrestaurant van de instelling waar je studeert. Studietoelage Als je recht hebt op een “beurs”, dan mag je niet vergeten het bedrag daarvan af te trekken van je totale studiekosten. Probeer op elk van bovenstaande posten een zo nauwkeurig mogelijk bedrag te zetten. Het bijeensprokkelen van de nodige informatie zal misschien wat tijd en moeite vragen, maar zo krijg je een betere kijk op de financiële consequenties van je studiekeuze. Maak al je berekeningen op jaarbasis en vermeld de eindbedragen in de overzichtstabel. In die tabel is ook plaats voorzien voor twee extra posten, dit voor het geval je nog aan andere studiekosten of -inkomsten mocht denken.
STUDEREN
71
De vermelde bedragen hebben betrekking op het academiejaar 2009-2010. Inschrijvings- en examengeld Het inschrijvings- en examengeld voor een traject van 60 studiepunten: -Studietoelagegerechtigden en gelijkgestelden (gelijkgestelden zijn studenten die financieel aan de voorwaarden voor een studietoelage voldoen, maar bij wie de studievoorwaarden niet voldaan zijn, bv. als je onvoldoende studievoortgang hebt gemaakt): 80 Euro. -Bijna-studietoelagegerechtigden (het gezamenlijk belastbaar gezinsinkomen ligt net boven de maximumgrens of het kadastraal inkomen vormt een te groot aandeel in het totaal gezamenlijk belastbaar inkomen): 333,60 Euro. -Niet studietoelagegerechtigden: 567,80 Euro. Huur volledig ingerichte kamer -Gesubsidieerde kamer Vrije Universiteit Brussel: standaard huurprijs van 260 Euro per maand. Studenten kunnen bij de Sociale Dienst Studenten een huurtoelage aanvragen. Deze bedraagt tot 100 Euro per maand. -Kamers van een privé-eigenaar: de prijzen variëren hier, maar zijn naar verhouding hoger. Neem voor meer informatie hieromtrent een kijkje op www.qlb. be (het samenwerkingsproject waarbij alle Nederlandstalige hogescholen en universiteiten in Brussel een gemeenschappelijk kamerbestand beheren). Ook voor deze kamers kan je een huurtoelage tot 100 Euro per maand aanvragen bij de Sociale Dienst Studenten.
Studiebenodigdheden -Cursussen: dit is uiteraard afhankelijk van de richting die je gaat studeren. Een raming zou ons kunnen brengen bij 140 euro. -Boeken en materiaal: ongeveer 300 euro. Voeding Eén volledig middagmaal in een Vrije Universiteit Brusselrestaurant. - Bezitters van een maaltijdkaart: van 3,10 Euro tot 4,70 Euro. - Overige studenten: van 4,35 Euro tot 6,05 Euro. Studietoelage Het bedrag van een studietoelage is afhankelijk van het inkomen en varieert van 225,94 Euro tot 2.098,60 Euro (pendelstudenten) of 3.496,54 Euro (kotstudenten). In uitzonderlijke gevallen kan het tot maximaal 3.045,37 Euro (pendelstudenten) of 4.707,62 Euro (kotstudenten) worden opgetrokken. Voor meer informatie, ga langs bij de Sociale Dienst Studenten of zie www.studietoelagen.be of www.centenvoorstudenten.be Naast de studietoelagen van de Vlaamse Gemeenschap bestaan er nog een aantal bijzondere beurzen van 250 Euro tot 625 Euro. Ga voor meer informatie eens langs bij de Sociale Dienst Studenten. Lening, extra toelage, bijverdienste Als je aan de Vrije Universiteit Brussel studeert, kan je daar altijd een renteloze studielening aanvragen. Ook een sociale toelage behoort tot de mogelijkheden wanneer je een tekort hebt om je studiekosten te betalen. Verder heb je keuze uit een waaier van aantrekkelijke studentenjobs via de Jobdienst.
WAT KOST EEN JAAR STUDEREN... AAN DE Vrije Universiteit Brussel? Richt je voor meer inlichtingen over de kosten van studeren aan de Vrije Universiteit Brussel tot de Sociale Dienst Studenten van de universiteit, telefoon: +32 (0)2 629.23.15,
[email protected]
72
STUDEREN
WELKE OPLEIDINGEN LIGGEN MIJ?
KIES ZELF DRIE OPLEIDINGEN Begin hier pas aan nadat je vrij je weg hebt gezocht door het deel Ken jezelf en het deel Studeren tot aan deze pagina. Bekijk nog eens zorgvuldig de informatie die je hebt verzameld over jezelf en over studeren, en kies dan de drie opleidingen die jou het meest aanspreken. Hou voorlopig geen rekening met de mening van anderen, het gaat hier uitsluitend om jouw keuze!
Mijn favoriete opleidingen
Als je nog geen concrete opleidingen weet te kiezen, kan je misschien vermelden welke soorten opleidingen je interesseren: “technische opleidingen”, “artistieke opleidingen”, “economische opleidingen” ... In het deel Bewaren vind je een tweede exemplaar van de door jou in te vullen lijst van favoriete opleidingen. Maak er fotokopieën van, dit voor het geval je later je keuze nog meer dan eens wil herzien. Vul bij elke keuze de datum in, zo krijg je een duidelijk overzicht van hoe je voorkeuren in de tijd veranderen.
Waarom?
Datum keuze (dag/ maand/ jaar):
LAAT ANDEREN DRIE OPLEIDINGEN VOOR JOU KIEZEN Vraag mensen die jou goed kennen (je ouders, vrienden, leraren ...) commentaar te leveren op je favoriete opleidingen. Laat ze ook zelf drie opleidingen of soorten opleidingen voor jou kiezen. Maak het je niet te makkelijk. Durf ook de mening te vragen van mensen die het wellicht niet met je eens zullen zijn. Juist die afwijkende opvattingen kunnen je op nieuwe ideeën brengen. In het deel Bewaren vind je, eveneens onder de titel “Laat anderen drie opleidingen voor jou kiezen”, een handige “invullijst”. Maak er fotokopieën van, zo kan je hem op uiteenlopende tijdstippen gebruiken. Vermeld onderaan elke
lijst de datum waarop je hem van de laatste invuller hebt teruggekregen. Naast een inventaris van meningen wil de lijst een basis zijn voor discussie. Ga de confrontatie met de invullers niet uit de weg, maar verdedig je eigen standpunten en sta tegelijk open voor de argumenten van de anderen. Zo kom je tot een meer gefundeerde studiekeuze. Misschien zal je, geïnspireerd door de commentaren en voorstellen van mensen uit je omgeving, je keuze van favoriete opleidingen geheel of gedeeltelijk willen aanpassen. Geen probleem, je hebt ongetwijfeld nog fotokopieën van de lijst hierboven.
STUDEREN
73
WAAR GEBEURD!
HET VERHAAL VAN ERKIN
Toen Erkins vader in 1972 van Turkije naar België kwam, kon hij hier alleen maar ongeschoold werk vinden. Hij kende geen woord Nederlands en had geen diploma’s. Een van zijn eerste besluiten nadat hij als grondwerker aan de slag was gegaan, was dat hij Erkin, zijn enige kind en nog maar een kleuter, later de kans zou geven te studeren. In de ogen van Erkins vader was een klassieke vorming onmisbaar als je het ver wilde schoppen. Eens op de middelbare school moest Erkin, die graag en met gemak leerde, dan ook de richting Latijn-Grieks volgen. Erkin deed netjes wat van hem werd verwacht, hoewel hij in feite meer interesse had voor wetenschappelijke vakken dan voor talen. Toen hij op zijn achttiende naar de universiteit zou gaan, mocht hij voor het eerst zelf kiezen wat hij wilde studeren, en Erkin koos voor natuurkunde. Het PMS-centrum waarschuwde hem dat hij wellicht niet over de juiste voorkennis beschikte voor die opleiding. Om dat na te gaan nam Erkin deel aan het toelatingsexamen voor burgerlijk ingenieur en ... zakte. Hij besloot een speciaal voorbereidend jaar te volgen om de gaten in vooral zijn wiskundige kennis te dichten. Dat jaar leverde hem geen problemen op en ook zijn studie natuurkunde bracht hij, door hard en regelmatig te werken, zonder uitschuivers tot een goed einde. Erkin is nu assistent aan de universiteit en hoopt over enkele jaren te promoveren tot doctor in de wetenschappen. Hij is blij dat zijn vader hem heeft aangemoedigd te studeren, maar beseft dat hij een jaar vertraging heeft opgelopen door een ongelukkige studiekeuze in de middelbare school. Of had hij dat voorbereidend jaar aan de universiteit beter niet gevolgd en meteen zijn kans moeten wagen in de eerste kandidatuur natuurkunde? Erkin weet het niet precies, maar ach, zegt hij met een knipoog, “over die klassieke vorming wil ik toch niet klagen. Denk je dat Newton en Einstein het erg vinden dat ze in mijn hoofd in het gezelschap van Homerus en Cicero verkeren?”
74
STUDEREN
WEET IK ALLES OVER WERKEN? AAN JOU DE KEUZE Lees of herlees even het gelijknamige stukje op pagina 53 (Studeren / Weet ik alles over verder studeren?). Wat daarin wordt gezegd over het kiezen van een opleiding, geldt in hoge mate ook voor het zoeken van een beroep. Hou rekening met de aanbevelingen van anderen, maar kies toch vooral voor jezelf. Vergeet niet dat de situatie op de arbeidsmarkt heel vlug kan veranderen. Ga uit van wat je graag wil worden en van de dingen waar je goed in bent. En sta lang genoeg stil bij de factor “haalbaarheid”. Je werk kan ingrijpend je leven als volwassene en je plaats in de maatschappij bepalen. Sommigen danken er hun hele identiteit aan: ze zijn Peter-de-landmeter of Agnesde-onderwijzeres. Bij je beroepskeuze mag je dus best een beetje eigenzinnig zijn.
ten begeleiden”, “werken aan de integratie van migranten” of “de belangen van Belgische ondernemingen behartigen in het buitenland”. Geef, nadat je de hele beroepenlijst hebt beoordeeld, de beroepen met een plusteken een plaats in je “persoonlijke beroepenlijst”. Beperk je wel tot maximaal tien beroepen. Heb je meer beroepen een plusteken gegeven, dan zal je een keuze moeten maken. Mijn persoonlijke beroepenlijst:
DOE EEN BEROEP OP DE BEROEPENLIJST Op pagina 76 en 77 vind je een alfabetische lijst van beroepen. Neem die lijst aandachtig door en geef bij elk beroep aan of je er wat voor voelt (+) of niet (-).
Maak ook een lijstje van beroepen waar je vroeger een zwak voor had, maar die nu niet op je persoonlijke beroepenlijst voorkomen:
Wees niet te streng en kom eerlijk voor je mening uit. Iedereen verwacht dat jij tolk of boekhouder wordt, maar diep in je hart zie je ook een leven als acteur wel zitten? Zet achter dat laatste beroep dan eveneens een plusteken! Als je een beroep niet kan thuisbrengen, zoek je gewoon op wat het betekent. Of je vraagt uitleg aan anderen. Wat is een “agoog”? Misschien iemand die doet wat jij later ook wil doen ... Je weet al wat je wil worden? Bekijk toch nog maar eens de beroepenlijst. Wedden dat er interessante mogelijkheden op staan waar je nog niet aan hebt gedacht? De beroepenlijst is niet compleet. Uiteraard staat het je vrij ontbrekende beroepen toe te voegen.
Weet je zeker dat je geen enkele van je “oude liefdes” in je persoonlijke beroepenlijst wil opnemen? Je kan die lijst gerust nog aanpassen!
Het kan ook zijn dat je een beroep wil uitoefenen dat je niet terugvindt in de beroepenlijst en waarvoor je ook geen naam hebt. Omschrijf dat beroep dan kort en neem de omschrijving op in de lijst, bijvoorbeeld “culturele projec-
WERKEN
75
BEROEPENLIJST Het spreekt vanzelf dat alle beroepen van deze lijst door zowel mannen als vrouwen kunnen worden uitgeoefend. Een “Brandweerman” kan dus ook een vrouw zijn en een “Schoonheidsspecialiste” ook een man.
Aannemer Aardewerkdecorateur Accountant Account Executive Actuaris Administrateur Advocaat Agent Agoog Ambassadeur Ambulancier Andragoog Anesthesist Antiquair Antropoloog Apotheker Arbeidsbemiddelaar Archeoloog Architect Archivaris Arts Astronoom Attaché Auteur Auto-expert Autohandelaar Autorijinstructeur Bacterioloog Badmeester Bakker Bandagist Bankbediende Barkeeper Bediende Bedrijfspsycholoog Bedrijfsrevisor Beeldend kunstenaar Beeldhouwer Behanger-stoffeerder Bejaardenhelper Belastingadviseur Beleggings- en kredietmakelaar Benzinestationuitbater Beroepskeuzeadviseur Beroepsmilitair Beroepssportbeoefenaar Betonwerker Bibliothecaris Binnenhuisarchitect Bio-ingenieur Bioloog Bioscoopuitbater Bloemen- en plantenteler
76
WERKEN
Bloemist Bode Boekbinder Boekhandelaar Boekhouder Boorarbeider Bouwkundig tekenaar Bouwvakker Brandweerman Burgerlijk ingenieur Caféhouder Cameraman Cardioloog Cartoonist Chauffeur Chemicus Chirurg Choreograaf Cineast Componist Computeranalist Concierge Conservator Constructeur Copywriter Cosmetoloog Criminoloog Dakdekker Danser Decorateur Desktop publisher Deurwaarder Diamantbewerker Dichter Dierenarts Dietist Diplomaat Dirigent Disc-jockey Docent Documentalist Douanebeambtenaar Dramaturg Drogist Drukker Economist Edelsmid Elektricien-installateur Enquêteur Ergotherapeut Etaleur (Etalagist) Expert onroerende goederen Fiets- en bromfietshersteller
Filoloog Filosoof Fotograaf Fotomodel Freelance journalist Fysicus Geestelijke Geluidstechnicus General Manager Geograaf Geoloog Gerant Gevangenisbewaarder Gezinshelpster Gids Glazenier Glazenwasser Grafisch ontwerper Grimeur Handelaar Handelsingenieur Havenarbeider Headhunter Historicus Horlogemaker Hostess Huishoudster Human Resources Manager Imker Impresario Industrieel ingenieur Industrieel ontwerper Ingenieur-architect Jeugdwerker Journalist Jurist Juwelenontwerper Kaasmaker Kantonnier Kapper Kassier Kelner Keramist Keukenhulp Kinderverzorgster Kinesist/kinesitherapeut Kleermaker Klerk Kleuterleidster Klinisch laborant Klinisch psycholoog Kok Kostprijsberekenaar Kruidenier
Kunsthistoricus Kunstschilder Kwaliteitscontroleur Landbouwer Landmeter Lasser Lederbewerker Legerofficier Lekenconsulent Leraar Logopedist Loketbeambte Loodgieter Maatschappelijk assistent/ werker Magazijnier Maître D’hôtel Makelaar onroerende goederen Manager Mannequin Marketing deskundige/ manager Markeur Marktkramer Matroos Mecanicien Medisch afgevaardigde Merchandiser Meteoroloog Metser Meubelmaker Milieudeskundige Modeontwerper Museummedewerker Musicoloog Naaister Nachtwaker Navigator Notaris Oceanograaf Officier Offset-drukker Ombudsman Omroeper-presentator Onderhoudstechnicus Ontwikkelingshelper Opticien Opvoeder Orthodontist Orthopedagoog Orthopedist Pedagoog Persfotograaf
Personeelschef Piloot Plaatslager Ploegbaas Pluimveehouder Politicoloog Politieagent Pompbediende Portier Postbode Pottenbakker Public Relations Manager Receptionist Redacteur Regisseur Reisbemiddelaar Restauranthouder Restaurateur Rijkswachter Rijkswachtofficier Sales Manager Schade-expert Scheikundige Schoenmaker Schoonheidsspecialiste Schoonmaker Schrijnwerker Secretaresse Slager Slotenmaker Sociaal verpleegkundige Socioloog Sommelier Spoorwegarbeider Sporttrainer Statisticus Steward Straatmaker Stukadoor Tandarts Taxidermist Technisch Tekenaar Telefonist Textielarbeider Timmerman Toeristische gids Tolk-vertaler Toneelspeler Topograaf Traiteur Trambestuurder Treinconducteur Tuin- en landschapsarchitect Tuinman Typist Uitgever Vakbondsleider
Variétéartiest Veearts Veehandelaar Veiligheidsagent Veilingmeester Verhuizer Verificateur Verkeersleider Verpleegkundige Vertaler Vertegenwoordiger Verzekeringsbediende Verzekeringsmakelaar Vishandelaar Vloerder Vroedvrouw Vuilnisophaler Wegenwachter Werktuigkundige Wijsgeer Wiskundige Zaakvoerder Zanger Zooloog
BEROEPSSECTOREN De vele beroepen kunnen worden ondergebracht in een beperkt aantal beroepssectoren. Zo hebben een chirurg, een verpleegkundige en een oogarts alle drie een beroep dat in de medische sector thuishoort. Gebruik het overzicht van beroepssectoren om elk beroep van je “persoonlijke beroepenlijst” (zie pagina 75) in de juiste sector te plaatsen. Noteer gewoon naast ieder beroep de naam van de beroepssector.
BEROEPSSECTOREN Administratieve sector: accountant, belastingconsulent, secretaris ...
Artistieke sector: acteur, beeldhouwer, grafisch vormgever ...
Commerciële sector: handelaar, makelaar, vertegenwoordiger ...
Economische sector: bedrijfsleider, fabrikant ...
Juridische sector: advocaat, notaris, rechter ...
Medische sector: arts, kinesitherapeut, verpleegkundige ...
Opvoedkundige sector: kleuterleider, leraar, opvoeder ...
Sociale sector: buurtwerker, jeugdwerker ...
Taalkundige sector: journalist, tolk, vertaler ...
Technische sector: garagist, ingenieur, metaalbewerker ...
Wetenschappelijke sector: onderzoeker, professor ...
Open sector: alle beroepen die niet in de overige sectoren passen.
Behoren de beroepen van je “persoonlijke beroepenlijst” tot een bonte waaier van beroepssectoren of is veeleer het tegendeel het geval? Wat kan je hieruit afleiden?
WERKEN
77
WAAR GEBEURD!
HET VERHAAL
VAN DE TWEE EVA’S Eva en Eva waren onafscheidelijk. Ze woonden in dezelfde straat (naast elkaar), ze zaten in dezelfde klas (ook naast elkaar), ze tennisten in dezelfde club (tegen elkaar) en ze deelden zelfs hun voornaam (met elkaar). Natuurlijk bestonden er ook verschillen. Eva was zwak in talen en vooral in Frans, terwijl Eva, van huis uit tweetalig, daar juist heel sterk in was. Na de middelbare school zouden de twee Eva’s verder studeren. Eva wist precies wat ze wilde worden: maatschappelijk assistente. Eva van haar kant zag meer in een toekomst als lerares Frans, maar verkoos toch Eva te volgen. Ze waren immers onafscheidelijk. De studie verliep tamelijk vlot. Eva kon slecht tegen de sociale ellende waarmee ze tijdens haar stages bijna onophoudelijk werd geconfronteerd, maar ze trok zich op aan Eva, die energieker en vlijtiger was dan ooit. In het laatste jaar werd de band tussen de twee Eva’s wel losser omdat ze allebei een relatie begonnen: Eva met Tom, Eva met Joris. Na haar opleiding vond Eva werk in een opvangcentrum voor druggebruikers. Vijf jaar lang probeerde ze er het beste van te maken, maar toen gaf ze haar ontslag. Ze kon de “miserie” die dagelijks het centrum bezocht niet meer aan. Eva was op, leeg, moe, opgebrand. Na een jaar stempelen is Eva nu verkoopster in een lingeriezaak in Brussel. Haar tweetaligheid komt haar daar goed te pas. Ze is niet ongelukkig, maar ook niet echt tevreden: ze had lerares Frans kunnen zijn... En Eva? Die heeft een “leuke” baan bij de kinderrechtbank, waar ze zich onvermoeibaar voor haar “zwarte schaapjes” inzet. Of Eva nog met Joris is, weet Eva niet. De twee Eva’s zijn ieder hun eigen weg gegaan en delen vrijwel niets meer met elkaar. Alleen nog hun voornaam.
78
WERKEN STUDEREN
INFORMATIE VERZAMELEN OVER BEROEPEN Hoe meer je over een beroep weet, hoe beter je kan uitmaken of het iets voor jou is. Aarzel dus niet, maar ga meteen op jacht naar informatie over de beroepen van je “persoonlijke beroepenlijst” (zie pagina 75). Heel wat encyclopedieën en andere publicaties bevatten uitleg over beroepen. Kijk eerst thuis of de boekenplank iets te bieden heeft en bezoek dan enkele bibliotheken. Controleer wel of de informatie die je vindt niet verouderd is. Waar je zeker een massa gegevens over beroepen kan vergaren, is in de informatheek van het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort. Vergeet niet dat je in het Centrum voor leerlingenbegeleiding ook kan aankloppen voor deskundige begeleiding bij je beroepskeuze. Belangrijk is verder een rechtstreekse aanpak. Zoek voor ieder beroep op jouw lijst een of enkele personen die dat beroep uitoefenen en er meer over willen vertellen. Waar je de juiste mensen kan vinden? In je omgeving (wie weet zelfs in je eigen straat). In je familie. In de kennissenkring van je ouders. In het “clubje” van ouders van medeleerlingen ... In het Centrum voor leerlingenbegeleiding hebben ze de adressen van allerlei beroepsverenigingen. De meeste van die verenigingen zullen je graag helpen bij het leggen van contacten met “professionals”.
Als je het aandurft, kan je je ook tot mensen richten van wie je de naam in de Gouden Gids hebt gevonden (bijvoorbeeld in de rubriek “Dierenartsen” of “Tuin- en landschapsarchitecten”). Of waag je kans bij bedrijven of instellingen waarvan je vermoedt dat ze een of meer medewerkers hebben met een beroep dat op jouw lijst staat. Stel dat je je moet beperken tot slechts twee vragen, met welke vragen zou je je dan wapenen om met zoveel mogelijk nuttige informatie de deur uit te stappen? Je afspraken noteer je natuurlijk in het deel Plannen van deze KiesWijzer. Probeer voor elk beroep op je lijst met meer dan een persoon te spreken. Het is belangrijk dat je verschillende klokken hoort ... Bereid de gesprekken goed voor. Stel telkens een aantal vragen op die je als basis van het gesprek kan gebruiken. Zo verlies je de draad niet en voorkom je dat je op het beslissende moment essentiële vragen over het hoofd ziet. Ga ook na of de beroepen op je lijst wel passen bij je vaardigheden, je professioneel profiel en de plaats die je je werk wil geven in je leven. De mensen uit het beroepsleven met wie je spreekt, kunnen je hierbij helpen. En nu je toch bezig bent: vraag die mensen ook wat de negatieve kanten van hun beroep zijn, want daar moet je net zo goed rekening mee houden ... Gesprekken zijn vluchtig. Leg alle interessante dingen die je hoort onmiddellijk vast op papier en maak na afloop van elk gesprek een samenvatting, die je achteraan in het deel Bewaren kan stoppen.
WERKEN
79
Noteer in de volgende tabel met welke persoon je over welk beroep hebt gesproken. Vul ook iedere keer de datum van het gesprek in:
Persoonlijke beroepenlijst Naam en adres gesprekspartner
80
WERKEN
Datum gesprek
BEROEPSOPLEIDINGEN In het deel Studeren van deze KiesWijzer worden de opleidingen van het hoger onderwijs behandeld. Maar daarnaast bestaan er ook een heleboel specifieke, dikwijls kortdurende beroepsopleidingen. Denk aan de opleidingen voor zelfstandigen, politieagenten en onderofficieren van het leger of aan de herscholingscursussen van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB). Zo’n beroepsopleiding kan bijvoorbeeld interessant zijn voor wie na het secundair onderwijs niet verder wenst te studeren, maar liever op korte termijn in het beroepsleven stapt. Een keuze die de KiesWijzer zeker niet wil uitsluiten. Op de onderstaande adressen kan je over de genoemde beroepsopleidingen meer informatie verkrijgen. De eerste twee zijn regionale en geen algemene adressen, maar je wordt er zeker geholpen (al is het maar dat je er het adres krijgt van een ander opleidingscentrum dichter in je buurt). Brussels Centrum voor Middenstandsopleiding Ph. de Champagnestraat 23 1000 Brussel Tel. +32 (0)2 513 39 09 Gewestelijke en Intercommunale Politieschool Glibertstraat 1 1030 Brussel Tel. +32 (0)2 201.16.16 Federale Politie Algemene Diensten Fritz Toussaintstraat 47 1050 Brussel Tel. +32 (0)2 642.79.35/36 Leger Infosermi Oud Korenhuis 27 1000 Brussel Tel. +32 (0)2 502.65.04 0800-14936
IS HET WAAR DAT JE OOK VAN WERK ZOEKEN JE BEROEP KAN MAKEN? Net als over het hoger onderwijs (zie p. 67) doen over het beroepsleven talloze hardnekkige onwaarheden de ronde. Hieronder vind je er een dozijn, maar het staat je vrij de lijst uit te breiden. Opnieuw is het de bedoeling dat je al die op zijn zachtst gezegd aanvechtbare beweringen samen met mensen uit je omgeving kritisch doorlicht. Ongezouten je eigen mening geven en oplettend luisteren naar de anderen, blijft de boodschap. Zorg er ook voor dat een of meer volwassenen met werkervaring aan het gesprek deelnemen. Wedden dat je er veel van zal opsteken? - Werk is voor vrouwen minder belangrijk dan voor mannen. - Je beroep moet in het verlengde van je opleiding liggen, anders heb je voor niets gestudeerd. - Carrière maken gaat altijd ten koste van je gezin. - De overheid werft geen nieuwe medewerkers meer aan. - Bijna alle managers zijn economen. - Werken is niet leuk, maar alleen een middel om geld te verdienen. - De mooiste jobs gaan naar de mensen met de meeste “relaties”. - Je kan beter voor een groot dan voor een klein bedrijf werken. - Hoofdzaak is dat je een beroep kiest waarmee je makkelijk werk vindt. - Handenarbeid is minderwaardig. - Met sommige opleidingen zoals geschiedenis en lichamelijke opvoeding kan je uitsluitend in het onderwijs aan de slag. - Een vrouwelijke ingenieur is al even belachelijk als een mannelijke kinderverzorgster.
ONWAARHEDEN
Opleidingscentrum Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Keizerslaan 11 1000 Brussel Tel. +32 (0)2 506.15.11
WERKEN
81
WAAR GEBEURD!
HET VERHAAL VAN JOERI
“Je leven is altijd een kladversie. Je krijgt geen kans het nog eens in het net over te doen. Van de periode tussen mijn achttien en mijn vijfentwintig heb ik een verhaal vol doorhalingen en inktvlekken gemaakt, maar wel met een mooi slot.” Joeri overdrijft niet. Zijn moeilijkheden begonnen direct na de middelbare school. Hij was praktisch aangelegd, hield van knutselen en techniek, maar thuis verlangden ze dat hij later zijn vader zou opvolgen als deurwaarder. In plaats van elektromechanica, zoals hij zelf wilde, moest en zou Joeri rechten studeren. “Aan de universiteit heb ik mij als een fuifnummer gedragen. Ik weigerde te blokken en leefde vooral ‘s nachts. Toen mijn ouders na de proclamatie in juli vroegen hoe het was afgelopen, zei ik: fantastisch, alle professoren riepen ‘Bis! Bis! Bis!’ “ Joeri kreeg grote heibel thuis en besloot alleen te gaan wonen. Hij had geen hoger diploma, geen baan en moest leven van enkele duizenden frank werklozensteun per maand. Om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen, begon hij stiekem bij te verdienen: opgelapte auto’s spuiten, lege tanks schoonmaken, voor mensen klusjes opknappen. Geen plezierig werk, maar beter dan niks. Ruim drie jaar ging hij hiermee door, tot hij als zwartwerker werd betrapt en prompt zijn uitkering verloor. “Ik voelde dat ik aan het afglijden was en ben toen keihard naar een echte job beginnen te zoeken. De ouders van een vriend hebben een winkel in huishoudelijke apparaten. Daar kon ik vier dagen per week wasmachines, koelkasten en dergelijke verkopen. Omdat ik handig ben, mocht ik al gauw ook kleine herstellingen uitvoeren.“ ” Sinds vorig jaar is Joeri gerant van een nieuw filiaal van een keten in huishoudelijke apparaten. Hij had te weinig geld om zich in te kopen, maar zijn ouders waren bereid zich borg te stellen voor hem. Joeri is tevreden. “Mijn werk ligt mij. Gelukkig hebben mijn ouders er zich ook mee verzoend. Er is maar één ding dat ik jammer blijf vinden: dat ik geen elektromechanica heb gestudeerd.”
82
WERKEN STUDEREN
WELKE BEROEPEN LIGGEN MIJ? KIES ZELF DRIE BEROEPEN Begin hier pas aan nadat je vrij je weg hebt gezocht door het deel Ken jezelf en het deel Werken tot aan deze pagina. Bekijk nog eens zorgvuldig de informatie die je hebt verzameld over jezelf en over werken, en kies dan de drie beroepen die jou het meest aanspreken. Hou voorlopig geen rekening met de mening van anderen, het gaat hier uitsluitend om jouw keuze! Als je nog geen concrete beroepen weet te kiezen, kan
je misschien vermelden welke soorten werk je interesseren: “administratief werk”, “wetenschappelijk onderzoek”, “werk in de reclamewereld” ... In het deel Bewaren vind je een tweede exemplaar van de door jou in te vullen lijst van favoriete beroepen. Maak er fotokopieën van, dit voor het geval je later je keuze nog meer dan eens wil herzien. Vul bij elke keuze de datum in, zo krijg je een duidelijk overzicht van hoe je voorkeuren in de tijd veranderen.
Misschien zie je het niet zitten al drie beroepen of soorten werk te kiezen? Geen probleem, dan sla je dit stuk en de volgende twee stukken gewoon over. Zeker als je van plan bent verder te studeren, heb je voor je beroepskeuze nog wel even tijd. Mijn favoriete beroepen
Waarom?
Datum keuze (dag/maand/jaar):
WERKEN
83
WAAR GEBEURD!
HET VERHAAL
VAN ALEX EN SOFIE Soms is studie- en beroepskeuze de simpelste zaak van de wereld. Neem nu Alex. Zijn ouders hebben een apotheek en als kind deed hij niets liever dan toekijken hoe achterin poeders en pillen werden bereid en voorin doktersbriefjes tegen doosjes, flesjes en zakjes werden geruild. Zoals andere jongens en meisjes kruideniertje spelen, speelde Alex apothekertje. Met een echte weegschaal en een echte vijzel en stamper, en vanaf zijn dertiende ook met een bescheiden set echte scheikundige stoffen. Niemand heeft Alex ooit moeten vragen wat hij later wilde worden. Reeds als kleuter zei hij het zelf telkens opnieuw: “Ik word mijn papa en mijn mama.” Apotheker dus. Zijn ouders verplichtten hem tot niets, maar legden hem ook geen strobreed in de weg. Na de middelbare school, waar hij de richting Latijn Wetenschappen volgde, trok hij naar de universiteit en vijf jaar later was hij officieel wat hij officieus altijd al geweest was. Sterker nog, Alex had de bewering uit zijn kleuterjaren waargemaakt en was twee apothekers geworden. Want aan de universiteit had hij Sofie leren kennen, die een al even grondige kennis van paracetamol, antibiotica en bètacaroteen bezat als hij. Alex helpt in de zaak van zijn ouders, die hij over een jaar of tien helemaal zal overnemen. Sofie heeft na haar apothekersstudie nog een voortgezette opleiding bedrijfskunde gevolgd en is “product manager” in een farmaceutische onderneming. Samen hebben ze een zoontje dat de luiers nog niet is ontgroeid. Zal die telg ooit de apotheek van Alex overnemen? “Dat weet ik natuurlijk nog niet,” lacht Alex, “hij moet zelf maar kiezen wat hij wil worden. Dat hebben Sofie en ik ook gedaan.”
WERKEN 84
84 WERKEN
BEROEPEN VOOR JOU KIEZEN
DRIE BEROEPEN
LAAT ANDEREN DRIE
Vraag mensen die jou goed kennen (je ouders, vrienden, leraren ...) commentaar te leveren op je favoriete beroepen (zie pagina 83). Laat ze ook zelf drie beroepen of soorten werk voor jou kiezen. Maak het je niet te makkelijk. Durf ook de mening te vragen van mensen die het wellicht niet met je eens zullen zijn. Juist die afwijkende opvattingen kunnen je op nieuwe ideeën brengen. In het deel Bewaren vind je, eveneens onder de titel “Laat anderen drie beroepen voor jou kiezen”, een handige “invullijst”. Maak er fotokopieën van, zo kan je hem op uiteenlopende tijdstippen gebruiken. Vermeld onderaan elke lijst de datum waarop je hem van de laatste invuller hebt teruggekregen. Naast een inventaris van meningen wil de lijst een basis zijn voor discussie. Ga de confrontatie met de invullers niet uit de weg, maar verdedig je eigen standpunten en sta tegelijk open voor de argumenten van de anderen. Zo kom je tot een meer gefundeerde beroepskeuze. Misschien zal je, geïnspireerd door de commentaren en voorstellen van mensen uit je omgeving, je keuze van favoriete beroepen geheel of gedeeltelijk willen aanpassen. Geen probleem, je hebt ongetwijfeld nog fotokopieën van de lijst op pagina 83.
WERKEN
85
86
WERKEN
