BND Kortrijk vzw Energiesnoeiers Zuid-West-Vlaanderen Damastweversstraat 1 – 8500 Kortrijk - tel. 056 28 27 76 Contact:
[email protected] www.bndkortrijk.be
Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen vzw Streekhuis Zuid-West-Vlaanderen Doorniksesteenweg 218 - 8500 Kortrijk- tel. 056 46 15 69 Contact:
[email protected] www.welzijnsconsortium.be www.energiekeregio.be WZC/IV/BEA2013 04 18/projectfiches
Streekhuis Zuid-West-Vlaanderen Kortrijk, 18 april 2013
PROJECTFICHES: 1. Energiesnoeiers i.s.m. 12 lokale besturen
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
9.
Energiescans Opvolgscan Installatie extra pakket kleine maatregelen tijdens energiescan Testproject i.o.v. OCMW Kortrijk: gemiddeld 100€/woning installatie alle kleine maatregelen bij 10 gezinnen Bandenspanning Energiescan niet-huishoudelijke gebouwen Uitvoerder zoldervloer- en dakisolatie Vorming voor begeleiders kansengroepen ‘Eerste hulp bij energieproblemen’
Goedkope energieleningen FRGE i.s.m. 12 lokale besturen Project woonscans in wijk Overleie (Kortrijk) i.s.m. OCMW Kortrijk en A’kzie Kleinschalig experiment samenaankoop ONE, TWO, FRI… GO! i.s.m. OCMW’s en CAW Testtrajecten geïntegreerd energieadvies i.s.m. OCMW Harelbeke Ad hoc regionale uitwisselingstafel van de LAC-Voorzitters Uit de startblokken: promotorschap sociaal dakisolatieproject Draaischijf multi-screening: ontwikkeling instrument en implementatie i.s.m. regio-actoren, lokale besturen en Provincie West-Vlaanderen Opmaak transitiepad geen energie-armoede
1
PROJECTFICHE 1:
Energiesnoeiers i.s.m. 12 lokale besturen
SITUERING Projectsituering
Werkingsgebied Hoofdactiviteit
Erkenning Lokale Diensten Economie binnen BND Kortrijk vzw. Ploeg van zeven medewerkers waarvan 2 omkadering en 5 doelgroepmedewerkers. Ontstaan in 2007 op vraag van lokale besturen en onder impuls van project Werk.Waardig bij het Welzijnsconsortium, met doel 1 ploeg voor de regio te ontwikkelen. Ondersteund door KOMOSIE vzw, Koepel van Milieuondernemers in de Sociale Economie 12 van de 13 gemeentes uit de regio: Anzegem, Avelgem, Deerlijk, Harelbeke, Kortrijk, Kuurne, Lendelede, Menen, Spiere-Helkijn, Wervik, Wevelgem, Zwevegem. Energiescans De distributienetbeheerders (Eandis en Infrax) moeten in het kader van hun openbare dienstverplichtingen energiescans uitvoeren. (BESLUIT van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 18 december 1992 houdende instelling van een aanpassingspremie en een verbeteringspremie voor woningen en van het Energiebesluit van 19 november 2010). Energiescans zijn betaald door de Vlaamse overheid en via de lokale besturen uitgevoerd/uitbesteed om gratis aan te bieden aan de klant. Samenwerkingsovereenkomst onbepaalde duur met alle lokale besturen in de regio. Behalve: Anzegem tot eind 2012 en Kortrijk tot eind 2013. Aantal + doelgroep Van 2007 tot en met 2011 vast quotum scans per jaar per gemeente (1 op de 100 huishoudelijke afnemers) maar geen doelgroepverplichting. 2012 en 2013 afnemend quotum en vanaf 2014 geen quotum meer. Bovenop quotum mag sinds 2012 onbeperkt gescand worden indien doelgroep: beschermde afnemers, LAC, huurder SVK/SHM, minimumlevering aardgas, FRGE-doelgroep. Lokaal bestuur beslist hoeveel en bij wie de scans op hun grondgebied worden uitgevoerd. In 2012 sloten 10 van de 12 lokale besturen een engagementsverklaring af met de energiesnoeiers om extra adressen aan te leveren. In 2013 is de vraag opnieuw gesteld.
Overige activiteiten
Inhoud energiescan Basisscan Energietips (gedrag/kleine maatregelen/investeringen). 4 energiebesparende maatregelen (o.a. buisisolatie en spaardouchekop) twv. €20. Invullen meetkaart en inzicht energieverbruik en energiefactuur. Energiebesparende premies en goedkope of renteloze FRGE-lening. Feedback aan lokale besturen: gevaarlijke situaties, hoog verbruik, energietips. Opvolgscan Vanaf midden 2013 opvolgscan mogelijk bij doelgroep. Opvolgscan 1 telt zes modules zoals gedragstips herhalen en hulp bij wijzigen energieleverancier. Vier van de zes modules moeten uitgevoerd worden. Opvolgscan 2a, 2b en 2c: begeleiding bij het plaatsen van dakisolatie, glas en verwarmingsinstallatie. In opdracht en gefinancierd door lokaal bestuur. Installatie extra pakket kleine maatregelen tijdens energiescan Momenteel vast pakket per scan twv. €30 (o.a. verdeelstekker, timer, tochtstrip). Testproject in opdracht van OCMW Kortrijk om bij 10 gezinnen na te gaan hoeveel het zou kosten om de volledige woning van kleine maatregelen te voorzien. Gemiddeld bedrag
2
kwam uit op €100 per woning. Bandenspanning Bandenspanning wagens meten en optimaliseren. Personeel lokaal bestuur of inwoners. Energiescan niet-huishoudelijke gebouwen Interessant voor jeugdlokalen, kinderdagverblijven, scholen, sociaal huis, gemeentehuis, … Opstellen scanrapport met energietips en inzicht energieverbruik. Installatie 20 kleine maatregelen doorheen gebouw. Sensibilisatie van medewerkers gebouw door vormingsmoment, stickers en/of affiches. Uitvoerder zoldervloer- en dakisolatie Vorming voor begeleiders kansengroepen ‘Eerste hulp bij energieproblemen’
RESULTATEN (2007-2012) Energiescans
-
Extra pakket kleine maatregelen Energiescan niethuishoudelijke gebouwen
1312 pakketten kleine maatregelen geïnstalleerd. Momenteel uitgevoerd in Deerlijk, Harelbeke, Menen en Wervik maar in het verleden ook in opdracht van Kuurne, Zwevegem, Anzegem en SHM Zuid-West-Vlaamse. 75 gebouwen gescand waarvan 44 jeugdlokalen, 6 scholen en 4 kinderdagverblijven. Opdrachtgever: Anzegem, Avelgem, Harelbeke, Kuurne, Menen, Wervik, Wevelgem en Zwevegem.
Bandenspanning
13 bandenspanningsacties met in totaal 438 opgepompte auto’s. Opdrachtgever: Harelbeke, Kortrijk, Kuurne, Lendelede, Wervik en Zwevegem. 21 daken geïsoleerd. opdrachtgever: Kortrijk, SVK De Poort, Wevelgem en Zwevegem.
Dakisolatie Vorming
6109 uitgevoerde energiescans (5918 basisscans en 191 opvolgscans). 53% is eigenaar, 31% sociale huurder en 16% huurder bij privé-eigenaar. 61% van de energiescans in 2012 uitgevoerd bij doelgroep. Bij 2% gevaarlijke situatie vastgesteld (129 stuks). Bij 62% is energiefactuur beschikbaar. Bij 26% hoog verbruik vastgesteld. 66% heeft centrale verwarming, 46% heeft elektrische bijverwarming. 42% heeft nog één of meerdere ramen in enkel glas. 32% heeft geen dakisolatie. 20% heeft dak dat makkelijk te isoleren is. 20% heeft diepvries, 27% koelkast en 16% wasmachine ouder dan 15 jaar.
6 vormingen met 64 deelnemers uit alle lokale besturen, CAW, IGS’s, SHM en SVK.
AANSTURING RVB BND Kortrijk vzw/ Projectoverleg energiesnoeiers
10 keer per jaar/intern overleg BND Kortrijk vzw
Praktische werkgroep energiesnoeiers
2 keer per jaar/contactpersonen lokale besturen/meedelen nieuwigheden, uitwisseling ervaringen en praktische uitvoering
Jaarlijkse evaluatievergadering
1 keer per jaar per lokaal bestuur/stakeholders/gemeentelijke uitvoering.
VRAAGSTUKKEN Doelgroep Resultaten energiescan Capaciteit Renovatiebegeleiding
Maximaliseren bereik doelgroep (o.a. engagement regio/lokaal bestuur). Verzameling, verwerking en gerichte inzet van resultaten. Capaciteit energiesnoeiers (LDE/energiebeleid/…). Nood aan meer technische expertise binnen ploeg?
3
Goedkope/renteloze energieleningen FRGE i.s.m. 12 lokale besturen
PROJECTFICHE 2:
SITUERING FRGE Projectsituering
Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost (FRGE) of federaal rollend fonds leningen energiebesparende investeringen. Ontstaan in 2008 op vraag van lokale besturen en onder impuls van project Werk.Waardig bij het Welzijnsconsortium. Vraag om 1 Lokale Entiteit op te richten voor de operationalisering van de leningen in de regio. Uitwisseling en afstemming ad hoc met Vlaamse lokale entiteiten. Ondersteuning door FRGE Brussel en Federale Participatiemaatschappij.
Doelgroep
Wettelijk kader
1. Particulieren 2. Rechtspersonen met een sociaal doel 3. Wettelijk bepaalde specifieke doelgroep: verhoogde tegemoetkoming, lage inkomens, in begeleiding betalingsproblemen OCMW, CAW,… Federaal: zit nu in pakket staatshervorming. -
M.B. 1 JULI 2006. - Koninklijk besluit tot vaststelling van het beheerscontract van het Fonds ter reductie van de globale energiekost K.B. 2 JUNI 2006. - Koninklijk besluit houdende de definitie van de doelgroep van de meest behoeftigen van het Fonds ter reductie van de globale energiekost.
Vlaamse overheid (nu al initiatieven vanuit Vlaamse overheid): -
Besluit van de Vlaamse Regering houdende vaststelling van de voorwaarden waaronder een waarborg kan worden verleend voor de terugbetaling van de leningen, toegestaan door het Fonds ter reductie van de globale energiekost (B.S.03/11/2010) en Besluit van de Vlaamse Regering houdende verlening van de waarborg van het Vlaamse Gewest voor de leningen die door het Fonds ter reductie van de globale energiekost worden toegestaan aan diverse Lokale Entiteiten (B.S.16/05/2012): Waarborg Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen verhoogd
van 3.758.677,28€ naar 5.832.195,01€. -
Werkingsgebied
Looptijd Financiering werking
Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft de rentesubsidie voor de leningen toegestaan aan de Lokale Entiteiten die een overeenkomst hebben gesloten met het Fonds ter reductie van de globale energiekost (B.S.09/10/2012)
Oefening tegen juni in groenboek. Vraag naar betrokkenheid lokale entiteiten bij deze oefening vanuit de samenkomst van de verschillende Lokale entiteiten FRGE. Welzijnsconsortium aangeduid als Lokale Entiteit van het FRGE door beslissing van gemeente en OCMW. Operationeel in 11 gemeenten uit de regio Zuid-West-Vlaanderen Werkingsgebied voor FRGE ook inclusief Wervik maar nog te operationaliseren werking. FRGE Brussel – Welzijnsconsortium 2010-2015 ( 5 jaar) Lokale besturen-Welzijnsconsortium (10 jaar + 3 ma) Werkingssubsidies FRGE: Werkjaar 1 (oktober 2009-eind september 2010): 100.000€ Werkjaar 2 (oktober 2010- eind september 2011): 66.160€ Werkjaar 3 (oktober 2011- eind september 2012): 117.200€
Berekening werkingsmiddelen volgens vaste parameters doelgroep% en inwonersaantal in werkingsjaar 1, werd eenzijdig gewijzigd naar berekening op basis van de variabele parameters aantal en status dossiers. Op ingestapt omwille van vraag naar kapitaalsverhoging in werkjaar 2 van
4
Personeel
2.000.000€/jaar naar 3.000.000€/jaar. Prefinanciering en cofinanciering Welzijnsconsortium: staftijd, rente Cofinanciering Lokale besturen: Communicatie en behandeling leningen via uitgewerkt werkingsmodel van frontoffice bij de lokale besturen. Initieel ook financiering 2% rente bij doelgroepdossiers. Sinds 2012 overname door Vlaanderen. - Contactpersonen bij de lokale besturen - Eigen personeel: projectmedewerker Pieter De Meyer (stopzetting contract begin maart 2013) projectontwikkeling en beheer Inge Vervaecke, Ann-Sophie Maes - Uitbesteding taken: administratieve hulp (Leiedal) financieel-administratieve taken (Elk Zijn Huis n.v.) renovatiebegeleiding (pool: Ann Baert en Mario Verhellen)
AANSTURING FRGE Beleidsgroep FRGE
projectontwikkeling en –aansturing, 2 tot 4 maal per jaar, politieke afvaardiging vanuit gemeente en OCMW; schepenen en OCMWvoorzitter. Kredietcommissie FRGE aangeduide afvaardiging vanuit beleidsgroep, taak: beoordeling leningen, opvolging portefeuille, komt 1 ste donderdag van de maand samen. Verkorte tweewekelijkse verkorte procedure leningen via afgevaardigde vanuit goedkeuringsprocedure kredietcommissie, beslissing te bekrachtigen op kredietcommissie die volgt Contactpersonen FRGE projectontwikkeling en – uitwisseling, contactpersonen die de dossierbehandeling verzorgen bij het lokaal bestuur Raad van Bestuur Personeelsmatige en organisatorische beheer van het FRGE-project Welzijnsconsortium
RESULTATEN FRGE Aantal dossiers Kapitaal Werkingsgebied Waarborg Spec. doelgroep Rentesubsidie Besparing Investeringen
939 dossiers waarvan 838 actief (rest geannuleerd/geweigerd) jaarlijks streefdoel 300 dossiers werd in werkingsjaar 3 niet gehaald Uitstaand kapitaal: -3.818.385,85€ (28/03/2013) – te ontlenen jaarlijks kapitaal van 3.000.000 wordt niet gehaald Van 7 naar 11 operationele gemeenten Gestart met lokale waarborgstelling, in 2012 overname waarborg door Vlaanderen 20,5% (wettelijk 10,6% - Eigen focus, contractueel 15%) Gestart met lokale rentesubsidie voor doelgroep, sinds 2012 overname door Vlaanderen gemiddeld 400€ per jaar/per leningsdossier Keuze voor focus op basisenergiebesparende investeringen; 1. Plaatsing van dakisolatie 2. Installatie van gasconvector ter ondersteuning van de maatregel van het gas- en electriciteitsfonds ter toekenning van steun bij de
5
aankoop van een gasconvector 3. Vervanging of plaatsing van een stookketel (condensatieketel/biomassaketel) 4. Plaatsing van hoogrendementsbeglazing 5. Plaatsing van muurisolatie 6. Plaatsing van vloerisolatie 7. Plaatsing van thermostatische kranen of kamerthermostaat met tijdinschakeling 8. Laten uitvoeren van een energieaudit
VASTSTELLINGEN FRGE Bereik Groeipotentieel Soort investeringen Rollend fonds Begeleidingscapaciteit
Eerste evaluatie toont juist gebruik en noodzaak instrument aan, met name een goed bereik naar mensen met beperkt en laag kapitaal Nog groeipotentieel voor veilig investeringskapitaal via FRGE. Potentiële verdubbeling dossiers. Aanpassingen nodig van het reglement, vraag naar andere investeringen zoals zonneboiler, pelletkachel,... Nood aan rollend fonds met bredere doelstelling dan enkel energiebesparend potentieel (woonkwaliteit) Nood aan technische advies- en begeleidingscapaciteit bij mensen met beperkt en laag kapitaal. (technisch advies/renovatiepool)
VRAAGSTUKKEN FRGE Reglementswijziging
Werking kredietcommissie
Invulling vacante functie Maximaliseren bereik Reguliere inbedding
Aanpassingen nodig van het reglement, vraag naar andere investeringen en opsplitsing van het reglement naar renteloze en goedkope lening. Er wordt voorgesteld vanuit de werkgroep contactpersonen de lijst met toegelaten investeringen uit te breiden met warmtepomp, pelletkachel, zonneboiler, warmtepompboiler, gasdoorstromer. Zonnepanelen worden nog steeds geweigerd. Het reglement laat eventuele andere voorstellen open en verwijst niet meer naar de fiscale aftrek maar naar de technische normen van Vlaanderen en de distributienetbeheerders. Om de dossierbehandeling te kunnen laten verder lopen, is een heraanstellen van de kredietcommissie nodig. We verzoeken graag een continuering van de huidige kredietcommissie en een bijkomende aanstelling van 2 nieuwe politieke afgevaardigden. De vacante functie bij het FRGE moet dringend worden ingevuld. De leningen moeten goed ingebed worden in de dienstverlening bij de lokale besturen. Een aparte communicatie rond leningen is moeilijk. Het FRGE werd bij de opstart voorlopig ingebed bij het Welzijnsconsortium, met oog op inbedding binnen ruimere structuur inzake woonbeleid.
6
Project woonscans in wijk Overleie (Kortrijk) i.s.m. OCMW Kortrijk en A’kzie
PROJECTFICHE 3:
SITUERING Situering
Financiering
Stad Kortrijk zet samen met OCMW Kortrijk in op de verbetering van de woonkwaliteit van bestaande woningen op Overleie. De stad trekt hiervoor €500.000 uit en lanceerde de ‘nu of nooit’-premie. De taak van de energiesnoeiers in dit project was om een woonscan (de gewone energiescan met een aantal extra taken) uit te voeren in 70 woningen van de doelgroep. Tijdens de woonscan maken de energiesnoeiers foto’s van de woning en bespreken ze samen met de bewoner welke de voornaamste knelpunten van de woning zijn. Dat vormt een goede basis voor de renovatiebegeleiders van het OCMW om verdere verbeteringswerken voor te bereiden. Projectfinanciering Koning Boudewijnstichting: €50/woonscan, in combinatie met de gewone energiescan gefinancierd door Eandis.
RESULTATEN (2012) Aantal uitgevoerde woonscans
52
AANSTURING Projectoverleg/ projectpartners
OCMW Kortrijk Energiesnoeiers Zuid-West-Vlaanderen A’kzie, Vereniging waar armen het woord nemen
VRAAGSTUKKEN Regio
Uitbreiding woonscan/bouwblokrenovatie in regio mogelijk?
Financiering
Hoe financieren?
7
PROJECTFICHE 4:
Kleinschalig experiment samenaankoop ONE, TWO, FRI… GO! i.s.m. OCMW’s en CAW
SITUERING Projectsituering
Doelgroep Wettelijk kader
Werkingsgebied Looptijd Financiering werking
One, two, fri… GO! Project groepsaankoop en rollend fonds A+ frigo’s voor OCMW- en CAWcliënten. Ontstaan vanuit de vaststellingen uit de energiescans. OCMW- en CAW-cliënten, OCMW en CAW bepalen zelf wie in aanmerking komt / Kortingsbonnen voor beschermde afnemers voor huishoudelijke toestellen (150€ kortingsbon Eandis/Infrax) Anzegem, Avelgem, Kortrijk, Kuurne, Menen, Wervik, Wevelgem, Zwevegem in 2013 te evalueren Rollend fonds voor aankoop frigo’s: Welzijnsconsortium. Terugbetaling door OCMW’s/CAW’s. Werkingsmiddelen: Eenmalige projectfinanciering werkingsmiddelen via Staatssecretaris Philippe Courard. (Sinergiek, Welzijnsconsortium, Energiesnoeiers, Kringloopwinkel Zuid-West-Vlaanderen) Huidige werking op eigen financiering Welzijnsconsortium en Energiesnoeiers.
RESULTATEN Groepsaankoop frigo
Werkingsgebied
Frigo’s Werkwijze
Eerste groepsaankoop 20 toestellen: frigo A+ Bauknecht tafelmodel 170€ Tweede groepsaankoop 30 toestellen: frigo A+ Bauknecht tafelmodel 180€ Scherpe prijs, goede dienst na verkoop. Initieel ingestapt: OCMW Avelgem, OCMW Wervik, OCMW Wevelgem, OCMW Zwevegem en CAW Stimulans. Bijgekomen OCMW Kuurne, OCMW Menen, OCMW Anzegem,. 41 frigo’s van de 50 bij cliënten (afbetaald of in afbetaling via OCMW’s/CAW’s) Aanvraag via energiescan procedure. In begin vervanging frigo’s via aantoonbare nood uit energiescan. Nu veelal geen energiescan nodig gezien het vaak gaat over acute nood aan frigo. Opmaak realistisch afbetalingsplan via OCMW/CAW, verschillen in werkwijze. Voorfinanciering frigo vanuit Welzijnsconsortium. Al terugbetaald alle
8
Stockage
frigo’s via OCMW Zwevegem. De rest nog te factureren aan de OCMW’s/CAW’s. Omwille van groepsaankoop, stockage bij de Energiesnoeiers Zuid-WestVlaanderen
AANSTURING Aansturing
VRAAGSTUKKEN Evaluatie Reguliere inbedding
Evaluatie project en uitbreiding project naar andere toestellen en groepsaankopen? Kan onderdeel worden van groter rollend fonds (frge, woonkwaliteit, energiezuinige toestellen,…). BTW-plichtigheid. Linken met: - Preventieve inzet middelen energiefonds OCMW’s - Andere groepsaankopen (via KOMOSIE, via Samen Sterker, via provincie, IMOG,…?
9
PROJECTFICHE 5:
Testtrajecten geïntegreerd energieadvies i.s.m. OCMW Harelbeke
SITUERING Projectsituering
Doelgroep Aansturing
Sinds enkele jaren werkt het OCMW van Harelbeke met de energiesnoeiers samen voor de uitvoering van de energiescans bij kwetsbare gezinnen. Het Welzijnsconsortium, de Energiesnoeiers Zuid-West-Vlaanderen en het OCMW Harelbeke, bekeken de resultaten van deze energiescans en opvolgscans bij 10 cliënten van het OCMW. 10 energie- en opvolgscans uitgevoerd in Harelbeke, selectie door projectteam Vanuit projectteam OCMW Harelbeke, Energiesnoeiers en Welzijnsconsortium. De partners met potentiële rol in uitvoering vervolgtrajecten energiescans werden in dit traject 2 maal samengebracht.
RESULTATEN 10 energiescans- en opvolgscans
bijpassing werkprocedure energiesnoeiers
Ontwerp van 10 geïntegreerde energieadviezen voor de maatschappelijk werkers, waarmee maatschappelijk werkers het traject kunnen opvolgen in coördineren op maat van de cliënt. Nog niet teruggekoppeld met maatschappelijk werkers. De werkprocedure van de energiesnoeiers werd bekeken en er werden voorstellen geformuleerd om in de toekomst een geïntegreerd energieadvies te kunnen geven vanuit een samenwerking energiesnoeiers, frge, OCMW, CAW,... De energiescan zou meer gegevens kunnen capteren om een geïntegreerd energieadvies mogelijk te maken.
VRAAGSTUKKEN ontbrekende schakels in traject implementatie in de regio
financiering en renovatiebegeleiding is een trajectboom haalbaar en in de regio implementeerbaar
10
PROJECTFICHE 6:
Ad hoc regionale uitwisselingstafel van de LAC-Voorzitters
SITUERING Projectsituering
De stijgende problematiek van energiearmoede en de cruciale rol die de LACvoorzitters hierin hebben. De suggestie vanuit het regio-overleg van OCMWvoorzitters en –secretarissen om de LAC-voorzitters samen te brengen begin 2012 naar aanleiding van vragen vanuit Welzijnsconsortium hieronder. Halfweg 2010 signaleerden we op het regio-overleg van OCMW-voorzitters en secretarissen de mogelijkheden van de omzendbrief van staatssecretaris Ph. Courard omtrent sociaal preventief energiebeleid. We vroegen het overleg van de OMCWvoorzitters en -secretarissen om: LOKAAL: Met de geïnteresseerde OCMW’s te bekijken hoe meer vanuit preventief oogpunt vanuit het OCMW kan gewerkt worden rond de energieproblematiek en de inzet van alle mogelijkheden vanuit de omzendbrief hierin te bekijken. REGIONAAL: De regionale initiatieven kritisch te bekijken en een scenario voor te stellen waardoor deze initiatieven nog nauwer kunnen samenwerken en nog meer kunnen inspelen op de lokale noden en het Vlaams beleid dat hierrond zal worden ontwikkeld. REGIOSTRATEGIE: Op basis hiervan akkoord te krijgen dat bovenstaande conclusies mogen dienen als input voor de regionale energiestrategie die Leiedal aan het uitwerken is. En dat we uitgaan van de noodzaak dat corrigerende acties naar kwetsbare doelgroepen nodig zijn om het Matteüseffect inzake energie, energie efficiëntie en hernieuwbare energie tegen te gaan en deze acties formuleren op regioniveau, zodat deze ambities door andere actoren kunnen mee versterkt worden. Begin 2012 stelden we op het regio-overleg van OCMW-voorzitters en –secretarissen voor om hierop verder te werken en in deze oefening minstens te bekijken: De LAC-werkingen en initiatieven rond preventief werken naar energiebesparing binnen de OCMW’s De energiesnoeiers Zuid-West-Vlaanderen werkzaam in 12 lokale besturen (excl. Waregem) De werking van de energieleningen FRGE met 11 lokale besturen (Anzegem, Avelgem, Deerlijk, Harelbeke, Kuurne, Kortrijk, Lendelede, Menen, Waregem, Wevelgem, Zwevegem) en de Lokale Entiteit Welzijnsconsortium. Verdere stappen zijn nodig om: het bestaande, het ontwikkelde efficiënter en meer gecoördineerd in te zetten om een betere inbedding en ontwikkeling van nieuwe opportuniteiten mogelijk te maken.
Doelgroep
Voorzitters van de Lokale Advies Commissies in de 13 OCMW’s uit de regio
RESULTATEN Eerste LACuitwisseling
Bijna voltallige opkomst. Zeer veel vragen naar verschil in werking tussen de LAC-werkingen. Interesse om sterker af te spreken naar vragen naar Eandis, Infrax.
11
Tweede LACuitwisseling
Vragen naar wettelijk kader en afstemming. Opnieuw bijna voltallige opkomst. Toelichting wettelijk kader LAC-werking door OCMW Kortrijk, OCMW Kuurne, ondersteuning vanuit Welzijnsconsortium. Afspraak om LAC-voorzitters op de hoogte te houden van uitkomst van de stakeholdersoverleggen inzake woonkwaliteit private huurmarkt Leiedal, Welzijnsconsortium, provincie West-Vlaanderen en Wonen Vlaanderen
VRAAGSTUKKEN Trajecten naar LACdossiers
LAC dossiers knipperlichten en prioritaire aanknopingspunt voor uitvoering geïntegreerd advies, verdere begeleiding rond energie/wonen
12
PROJECTFICHE 7:
Uit de startblokken: promotorschap sociaal dakisolatieproject
SITUERING Regelgeving
Binnen enkele jaren is dakisolatie verplicht in alle Vlaamse woningen. Voor huurwoningen op de private huurmarkt zorgt de Vlaamse overheid nu samen met de netbeheerders voor een extra hoge dakisolatiepremie. Die bedraagt 23 euro per m² geplaatste dakisolatie (in de plaats van maximaal 8 euro normaal). Doelgroep Voorwaarde is dat de huurder behoort tot één van de volgende doelgroepen: beschermde afnemer, doelgroep FRGE, actieve budgetmeter, LAC en huurder SVK, OCMW of lokaal bestuur. Woningen SHM komen niet in aanmerking. Projectpromotor Een projectpromotor begeleidt de huurder en verhuurder bij de voorbereiding en uitvoering van de werken. Bij de beoordeling of een woning in aanmerking komt, gaat specifieke aandacht naar de integrale kwaliteit van de woning. De projectpromotor stelt eventueel een vakbekwame aannemer aan of is zelf aannemer en vraagt achteraf de premie aan bij de netbeheerder. De projectpromotor mag de kosten voor de begeleiding van de dakisolatiepremie trekken. Als verhuurder hoeft men dus niets te doen. In ruil wordt van de verhuurder verwacht dat hij : de huurprijs niet verhoogt omdat het dak geïsoleerd wordt; het lopend huurcontract niet voortijdig opzegt conform de geldende huurwetgeving. Financieel Als de sociale dakisolatiepremie niet alle kosten dekt, wordt aan de verhuurder op voorhand gevraagd om het restbedrag te betalen. 30% van dit restbedrag kan de verhuurder benutten in het kader van de federale belastingvermindering. Energiescan Het is aangewezen dat voorafgaand aan de dakisolatiewerken een gratis huishoudelijke energiescan uitgevoerd wordt.
Voorstel regio
De energiesnoeiers Zuid-West-Vlaanderen (zie ook projectfiche 1) bieden aan om de rol van projectpromotor op zich te nemen in de regio Zuid-West-Vlaanderen. ES staan als projectpromotor vermeld op website VEA. ES organiseren zich om alle stappen van het projectpromotorschap op zich te nemen ES rekenen kost van €250 per uitgevoerd dossier. In beperkt aantal gevallen zijn ES ook uitvoerder van de dakisolatie. Andere partners kunnen zich ook installeren als projectpromotor voor bepaald segment van de markt (bv. SVK De Poort, Bouwblokrenovatie Overleie) maar staan niet geregistreerd op site VEA. ES verzorgen dispatch. De dossiers bereiken de ES op twee manieren: Verhuurders contacteren zelf projectpromotor (via woonwinkel, reclame,…..). ES contacteren verhuurder n.a.v. uitgevoerde energiescan.
13
RESULTATEN (2012-2013) Aantal behandelde dossiers
Geen
Aantal verhuurders die ons gecontacteerd hebben Aantal potentiële dossiers naar aanleiding van energiescan
20
65 dossiers (op 1043 uitgevoerde energiescans in 2012)
AANSTURING RVB BND Kortrijk vzw/projectoverleg energiesnoeiers
10 keer per jaar
Praktische werkgroep energiesnoeiers
2 keer per jaar/contactpersonen lokale besturen/meedelen nieuwigheden, uitwisseling ervaringen en praktische uitvoering.
Evaluatievergadering per gemeente
1 keer per jaar per lokaal bestuur/stakeholders/gemeentelijke uitvoering
VRAAGSTUKKEN Financiering
Financieel rendabel?
Samenwerking
Afstemming projectpromotor/woonwinkels/lokale besturen Woonwinkels frontoffice / energiesnoeiers backoffice?
Traject
Schakel verbetertraject private huurmarkt
14
Multi-screening woningen:
PROJECTFICHE 8:
ontwikkeling instrument en implementatiescenario i.s.m. regioactoren, lokale besturen en Provincie West-Vlaanderen SITUERING Situering
Vanuit de vaststelling dat verschillende hulpverleners aan huis komen, of dat hulpverleners vanuit een zeer diverse invalshoek een zelfde woning/hulpverleningssituatie beoordelen werd, onder coördinatie van het Welzijnsconsortium in samenwerking met diverse partners (SEL, Logo, steunpunt woningaanpassing, energiesnoeiers, Wonen-Vlaanderen …) het instrument multiscreening ontwikkeld. Multiscreening beoogt om in 1 bezoek/een beperkt aantal bezoeken, ongeacht de aanleiding van het bezoek, over meerdere terreinen kernvragen (knipperlichtfunctie) beantwoord te krijgen, zodat indien nodig meerdere hulpverleners aan de slag kunnen. De terreinen die in de bevraging aan bod komen zijn woningkwaliteit, levensloopbestendigheid, gezond binnenmilieu, energiezuinigheid, zorgnood en valpreventie. Bij detectie van mogelijke knelpunten wordt een vervolgtraject opgezet o.l.v. een aangestelde organisatie (OCMW – sociaal huis, woondienst …). Dit vervolgtraject kan zich situeren op het niveau van een individuele case. Maar het bundelen van informatie uit vele individuele cases maakt het ook mogelijk om acties op het niveau van een project/lokaal bestuur uit te werken. In 2012 werd het traject multiscreening, onder begeleiding van de Provincie WestVlaanderen, getest door vier woonzorgprojecten in de Provincie. Op basis van hun bevindingen werd het instrument aangepast.
RESULTATEN (2012) Testrajecten in de regio
Kuurne en Lendelede werkten mee aan de testtrajecten georganiseerd door de Provincie West-Vlaanderen
AANSTURING Projectoverleg/ projectpartners
Provincie West-Vlaanderen biedt ondersteuning bij de uitvoering
VRAAGSTUKKEN Inbedding in lokaal beleid
15
PROJECTFICHE 9:
OPMAAK TRANSITIEPAD GEEN ENERGIEARMOEDE
SITUERING Situering
Het Mattheus effect speelt ook op het vlak van energie en energiebesparing sterk. Vandaar dat het Welzijnsconsortium inzet op verschillende projecten (energiesnoeiers, FRGE, medewerking aan regionale energiestrategie,...) om vanuit een sociale focus rond energiebesparing te werken. Energie-armoede ontstaat als de energiekost een te grote hap neemt uit het gezinsbudget, het houdt dus verband met het beschikbare inkomen, de hoogte van de energieprijzen en de mate van het energieverbruik. Twee factoren maken dat we in Zuid-West-Vlaanderen kwetsbaarder zijn voor energie-armoede ; De isolatiekwaliteit van Zuid-West-Vlaamse woningen is beduidend lager, waardoor meer energie nodig is om woningen te verwarmen. De regio heeft een energieprijshandicap: de energieprijzen zijn hier hoger dan elders in Vlaanderen. In de toekomst dreigt de omvang van de energie-armoede toe te nemen door stijgende energieprijzen. Het transitiepad geen energiearmoede werd door het Welzijnsconsortium samen met Leiedal en betrokken lokale en regionale actoren uitgewerkt als één van de zeven transitiepaden in het Cahier Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal in 2050. Naar een regionale energiestrategie van de Intercommunale Leiedal.
RESULTATEN Geen energiearmoede, één van de zeven transitiepaden voor Zuid-West-Vlaanderen energieneutraal in 2050.
Het Welzijnsconsortium werkte vanuit de stuurgroep actief mee aan de opmaak van de regionale energiestrategie en specifiek de opname van een transitiepad geen energiearmoede. Om dit transitiepad te stofferen werd: een voorafgaandelijk advies gevraagd aan Elias Storms van de onderzoeksgroep OASES een werkgroep van betrokkenen uit de regio samengesteld om de prioriteiten van het transitiepad geen energiearmoede mee vorm te geven Op basis van deze insteken maakte het Welzijnsconsortium een voorstel van transitiepad over aan de intercommunale Leiedal. Dit transitiepad moet nu in uitvoering gebracht worden.
AANSTURING Stuurgroep regionale energiestrategie Raad van bestuur Welzijnsconsortium Beleidsgroep FRGE
bepaling transitiepaden en proces opmaak regionale energiestrategie beslissing medewerking en financiering uit eigen middelen
VRAAGSTUKKEN Actieplan
Omzetting in actieplan, één van de acties is het samenbrengen en gezamenlijk aansturen van de verschillende bovenlokale projecten, cfr. voorstel BEA
16
