Strategisch handelen BUS3 College 2010
Docent Roland Hiemstra
College
• • • •
Criteria paper „strategisch management‟ BUS3 De acht sleutelconcepten van strategie Informatiestrategie en informatieplanning Werkafspraken volgende college
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 2
Instituut voor Communicatie & Media
Johnson en Scholes (2002)
• Strategie is de richting en afbakening van de activiteiten van een organisatie op de langere termijn, hetgeen de organisatie concurrentievoordeel oplevert door de strategische inzet van middelen, om in een veranderende omgeving tegemoet te komen aan de behoeften van de markten en de verwachtingen van belanghebbenden (Exploring Corporate Stategy, 2002)
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 3
Instituut voor Communicatie & Media
De acht sleutelconcepten van strategie
1. 2. 3.
4. 5. 6.
7. 8.
4-7-2011
Direction: bepaling van de lange termijn planning v/d organisatie Scope: afbakening van de activiteiten v/d organisatie (“voor wie, wat en hoe”) Long term: inzicht in de periode waarin het geïnvesteerde kapitaal weer beschikbaar is voor herinvesteringen Environment: de organisatie aan de omgeving aanpassen (wie zijn onze klanten, wat verwachten ze, belangrijke veranderingen etc.) Competitive advantage: (poging) strategisch voordeel langere tijd vasthouden (strategic stretch) Organisation: effect op operationele beslissingen door strategische beslissingen Resources: welke en hoeveel hulpbronnen heb je nodig om de strategie uit te voeren Stakeholders: waarde en verwachting van stakeholders
Titel presentatie aanpassen 4
Instituut voor Communicatie & Media
(1) Direction Het planningsproces (Ansoff, 1984)
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 5
Instituut voor Communicatie & Media
Opkomende kansen en bedreigingen (Mintzberg, 1987, 1991)
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 6
Instituut voor Communicatie & Media
De vijf P’s van Mintzberg
Vijf onderling verbonden facetten:
• • • • •
Strategie is een plan Strategie is een patroon Strategie is een positie Strategie is een perspectief Strategie is een ploy http://www.henrymintzberg.com/
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 7
Instituut voor Communicatie & Media
(2) Scope
• Het business definition model van Abell (1980): methode om de scope van een onderneming vast te stellen:
• Afnemers-dimensie: welke klanten worden bediend (wie vraag) • Functie-dimensie: in welke behoeften van afnemersgroepen wordt voorzien? Concreet- als abstract • Technologie-dimensie: welke middelen, producten en vaardigheden? Om behoeften van afnemers te voorzien
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 8
Instituut voor Communicatie & Media
(3) Long term
• Lange termijnplanning • Toekomstige ontwikkelingen • Strategische planning per bedrijfstak en organisatie verschillend • Onderscheid in planning dor het soort investeringen: vervangingsinvesteringen, uitbreiding- en vernieuwingsinvesteringen • Scenarioplanning – strategische kaarten/ strategisch koersplan
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 9
Instituut voor Communicatie & Media
(4) Environment
• De omgeving kan op drie niveaus worden geanalyseerd: op marco, meso- en microniveau • Macro niveau: STEP-methode (sociaal culturele, technologische, economische en politieke factoren • PESTELD: politieke, economische, sociaalculturele, technologische, ecologische , legal en demografische factoren • Meso-niveau (binnen de bedrijfstak): vijf krachten model Porter)
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 10
Instituut voor Communicatie & Media
(5) Competitive advantage • Een duurzaam/verdedigbaar concurrentievoordeel
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 11
Instituut voor Communicatie & Media
(6) Organisation
• Centrale vraag:
“Hoe kan de organisatie de voorgenomen of ontwikkelde strategie mogelijk maken / uitvoeren?” • Interne doorvoer/communicatie/draagvlak • Structuur, Cultuur, Informatiesystemen
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 12
Instituut voor Communicatie & Media
(7) Resources
• Resources (bezit) versus capabilities (wat kun je gebruiken) • Het resource-basedview (RBV): gaat ervan uit dat een bedrijf middelen en vaardigheden met verschillende unieke eigenschappen moet beschikken die superieur zijn aan die van de concurrentie
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 13
Instituut voor Communicatie & Media
Waardeketen van Porter
• Alle activiteiten van een onderneming kunnen worden weergegeven in een waardeketen (value chain) • De waardeketen toont de totale waarde van de onderneming en bestaat uit waardeactiviteiten en marge • De waardeactiviteiten zijn de bouwstenen waarmee de onderneming een productie/dienst creëert die waardevol is voor haar klanten • Marge= verschil tussen de totale waarde en de collectieve kosten voor het uitvoeren van de waarde activiteiten
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 14
Instituut voor Communicatie & Media
Waardeketen van Porter
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 15
Instituut voor Communicatie & Media
(8) Stakeholders
• Alle individuen of groepen die afhankelijk zijn van de organisatie • Twee (extreme) theorieën Shareholdertheorie > creëren van maximale waarde voor aandeelhouders Shareholdertheorie > Taak van het management zorgvuldige afweging van verschillende belangen (belanghebbenden)
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 16
Instituut voor Communicatie & Media
Karakteristieken van informatie voor elke managementniveau
•
Strategisch management
•
Tactisch management
•
Operationeel management
4-7-2011
(lange termijn – samengevoegde informatie – eenmalige of maandelijkse informatie – vooral externe informatie)
(middellange termijn – minder gedetailleerde informatie – wekelijks ververst – zowel intern als extern)
(korte termijn – gedetailleerde informatie – dagelijks ververst – vooral interne informatie)
Titel presentatie aanpassen 17
Instituut voor Communicatie & Media
Verband tussen de algemene strategie, de informatiestrategie en de informatieplanning
Algemene strategie
E-Strategie
Informatiestrategie
In publieke sector ook wel informatiebeleid genoemd
Informatieplanning
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 18
Instituut voor Communicatie & Media
De plaats van informatiestrategie in de strategie van de organisatie
Informatie als product
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 19
Informatie als productiemiddel
Instituut voor Communicatie & Media
De plaats van informatiestrategie in de strategie van de organisatie
Informatiestrategie
Financiële strategie
Algemene strategie
Product-/ markt strategie
Personeels-/organisatie strategie
Bots en Jansen, 2009
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 20
Instituut voor Communicatie & Media
Opdracht
• Discussieer in je eigen groep over de stelling „informatie is macht‟ in de context van een organisatie. • Presenteer per groep de bevindingen.
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 21
Instituut voor Communicatie & Media
Het afstemmingsmodel
Strategic alignment, Henderson, Venkatraman, 1999 4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 22
Instituut voor Communicatie & Media
Informatievoorziening als aspect van beslissingen
• • •
4-7-2011
Grote verschillen tussen organisaties m.b.t. informatiestrategie (positie, uitvoering etc.) Informatievoorziening is altijd een aspect van beslissingen in de organisatie Informatiestrategie is geen opzichzelfstaand verschijnsel, er is altijd een verband (te leggen) met de algemene strategie van de organisatie
Titel presentatie aanpassen 23
Instituut voor Communicatie & Media
Informatieplanning: met welke middelen worden de doelstellingen gerealiseerd
Personeel
Organisatie
Informatie strategie
Architectuur informatiesystemen
Middelen
Gegevens
Bots en Jansen, 2009
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 24
Instituut voor Communicatie & Media
Opdracht
• Geef per groep commentaar op de volgende stelling: „Voordat tot de invoering van een informatiesysteem wordt overgegaan, moeten eerst alle organisatorische onduidelijkheden m.b.t. dat informatiesysteem worden opgelost.‟ • Presenteer per groep de bevindingen.
4-7-2011
Titel presentatie aanpassen 25
Instituut voor Communicatie & Media