Strategiebrief november 2010 Amsterdam, 7 december 2010 Tegen het einde van het jaar zetten veel beleggers graag de glazen bol op tafel. Welke thema’s en ontwikkelingen zullen volgend jaar het sfeerbeeld bepalen en vooral hoe denkt Optimix deze verwachtingen naar beleggingsportefeuilles te vertalen? In deze strategiebrief vindt/leest u een interview hierover met het nieuwe directielid van Optimix, Evert Waterlander.Tevens een mooie gelegenheid om nader kennis te maken met Evert. De eerste vraag die opkomt is: Wat heeft jou bewogen om na ruim 23 jaar ABN AMRO te verruilen voor Optimix? De wens om meer ondernemer te zijn op mijn vakgebied speelde al langer. Ik kom uit een ondernemersgezin en heb ervaren dat meer vrijheid voor eigen inzet en keuzes heel inspirerend werkt. Voor een deel bestaat daar binnen een groot bankbedrijf alle ruimte voor. Dat werkt heel stimulerend, maar tegelijkertijd is de bank ook zo groot dat ik mijzelf de vraag ging stellen die klanten mij ook wel eens stelden. Dan vroeg de klant: Maakt het deze grote bank uit of ik klant ben of wordt? Voor mijzelf werd dat: Merkt deze grootbank het verschil van mijn inzet? Natuurlijk zeg je ja, maar diep in mijn hart toch met enige twijfel. Bij Optimix is het meteen volmondig ja. Om dat verschil te maken ervaar ik als een enorme uitdaging. Ik begrijp jouw motivatie maar het starten van een eigen bedrijf kan ook een optie zijn. Over dat eigen bedrijf heb ik zeker nagedacht en dat idee heb ik ook weer terzijde gelegd. Vermogensbeheer is echt teamwork. Hiervoor zijn verschillende specialisten nodig. Ik ben niet op elk terrein een topper. Als je dat onderkent, wordt het zaak aansluiting te vinden bij een goed team. Optimix is in mijn ogen zo’n team en kan door de partnerformule de juiste specialisten aantrekken en binden. Betekent dit dat jij Optimix al langer kent? Ik had de laatste acht jaar een kleine rekening bij Optimix. Daarmee leer je de mensen van het bedrijf nog niet kennen maar je ervaart Optimix wel als klant. Ik had daar een heel goed gevoel bij en was dankzij de Strategiebrief goed op de hoogte over hoe men tegen de markten aankijkt en handelt. Ik trof daar veel herkenning in. Over de financiële markten gesproken. Het is een bijzondere tijd om te starten bij een vermogensbeheerder. Hoe kijk jij tegen de situatie aan? De omstandigheden zijn zeker uitdagend. Centraal in de schuldencrisis staat het vinden van een balans tussen vertrouwen en solidariteit. Door de voortgaande globalisering en ook steeds verdere Europese integratie heeft solidariteit een nieuwe, niet eerder verkende dimensie. Europa is hier een duidelijk voorbeeld van. Een teken van gebrek aan solidariteit van de kapitaalkrachtige landen richting Ierland of Griekenland jaagt beleggers de stuipen op het lijf. De verliezen bij een
mogelijk afstempelen van deze overheidsobligaties zijn groot. Omgekeerd is de winst, zeker voor obligatiebeleggers, bij redding ook ongekend groot. Welke van de twee wordt het? Op dit moment weten we alleen dat de harde en meest duidelijke lijn, namelijk die van los het zelf op, niet mogelijk is. We zijn ongewis over de mogelijke vervolgschade. Die kent nu meer dan ooit grensoverschrijdende effecten. In deze situatie is onze solidariteit min of meer afgedwongen en tegelijkertijd is het geven van ons vertrouwen ook niet vanzelfsprekend. Natuurlijk hopen we dat het goed zal gaan. Beleidsmakers zijn bereid offers te accepteren maar niet zonder wapengekletter. Toch is het denkbaar dat er een moment aanbreekt van “genoeg is genoeg”. Hulp langs de weg van het aanzetten van de geldpers heeft op enig moment ook negatieve gevolgen voor de beleggingen van onze Nederlandse pensioenfondsen en verzekeraars. Is het dan verstandig om aan de zijlijn te gaan staan? Af en toe wel maar ondanks alle zorgen blijft het rendement op de spaarrekening duidelijk achter bij het rendement op de obligatie- en aandelenmarkt. In het zien van de risico’s en het zoeken van de kansen zijn we wel voorzichtig. De OPTImale MIX leunt meer dan ooit op spreiding. Vermijd de brandhaard en vind rendement daarbuiten. Daarbij kijken we naar kansrijke thema’s. Die kunnen kort en langdurig lopen. Kijk bijvoorbeeld naar behoud van reële koopkracht. Dat vertaalt zich naar hele diverse keuzes in de beleggingsportefeuille, zoals goud, grondstoffen en agriactiviteiten. Recent hebben we ook de obligatiepositie in Noorse kronen uitgebreid. Een valuta die kan versterken als de euro onder vuur komt, maar ook als de conjunctuur aantrekt en het olieverbruik weer groeit. Direct rendement is ook een thema en dat bespelen we via aandelen met een hoog dividendrendement. Op deze manier is Optimix 2010 goed doorgekomen. Verwacht je in 2011 grote wijzigingen in beleggingsbeleid? Ik denk dat 2011 wederom een actief beleggingsjaar wordt. De ingrediënten zullen weer veranderen. Het bankwezen is nog niet uit de gevarenzone. Hierdoor is de schuldsanering van de overheid lastiger dan menigeen denkt. Dat laat de ontwikkeling in Ierland zien. Het zoeken naar risicospreiding blijft in 2011 doorgaan. Onze beleggers zullen bijzonder veel stuurmanskunst in de obligatiemarkt moeten tonen. De kapitaalmarktrente is laag en een snel oplopende rente is negatief voor de koersontwikkeling. Voor de defensieve portefeuilles is daarom recent afscheid genomen van de langlopende staatsleningen (zie Strategiebrief augustus 2010). Dan ligt er een scenario waarin de aandelenmarkten nog alle kanten op kunnen gaan. De meeste beleggers zien wel een positieve ondertoon en zetten behoorlijk in op de opkomende markten. Dat doen wij ook, maar met de wetenschap dat flexibel denken en handelen de constante blijven. AFSCHEID JOS JACOBS Op 1 november is de heer dr. J.J.H. (Jos) Jacobs op eigen verzoek teruggetreden uit de Raad van Commissarissen van Optimix Investment Funds NV. In de periode 1985 tot en met 2000 was Jos Jacobs lid van de Raad van Toezicht van Optimix Beleggingsfonds. Op 1 november 2000 trad hij vervolgens toe tot de nieuw opgerichte Raad van Commissarissen van Optimix Investment Funds NV. Tussen 3 januari 2001 en 1 augustus 2010 gaf hij als president-commissaris leiding aan dit college. Jos Jacobs heeft een belangrijke rol gespeeld bij de professionalisering van ons fondsenbeheer. Hij is daarnaast op belangrijke momenten onderscheidend geweest. De directie van Optimix Vermogensbeheer NV en zijn collega’s uit de Raad hebben Jos Jacobs inmiddels op gepaste wijze uitgeluid. DIRECTIE OPTIMIX VERMOGENSBEHEER NV 2
Per 1 december 2010 is drs. E.C. (Evert) Waterlander benoemd tot lid van de directie. Cees Boonen en Paul van Heekeren zijn per diezelfde datum teruggetreden uit de directie. Cees Boonen zal in het voorjaar van 2011 toetreden tot de Raad van Commissarissen van ons kantoor. Paul van Heekeren is benoemd tot voorzitter van onze partnership. Als Managing Partner zal hij dit strategisch gremium gaan aanvoeren. Daarnaast blijft hij als Senior Relatiebeheerder een belangrijk aanspreekpunt voor u. De directie van Optimix Vermogensbeheer NV wordt per 1december 2010 gevormd door Jaap Westerling en Evert Waterlander. UITKERING VERMEER MID VOLATILITY FUND In november is aan de participanten van Vermeer Mid Volatility Fund een bedrag van € 2 per participatie uitgekeerd. Dit betreft de zevende liquidatie-uitkering. In totaal is nu een bedrag van € 56,50 per participatie Vermeer Mid Volatility Fund uitgekeerd. Op basis van de informatie die wij van Theta Capital Management hebben gekregen, verwachten wij dat Vermeer Mid Volatility Fund ultimo 2011 opgeheven zal kunnen worden. Ten aanzien van Vermeer Low Volatility Fund is het vooruitzicht minder gunstig. Een aantal in het fonds aanwezige beleggingen zullen ultimo 2011 mogelijk nog niet geheel liquide gemaakt zijn. Wel verwachten wij dat er in 2011 één of meerdere uitkeringen aan de participanten gedaan kunnen worden. OPTIMIX INCOME FUND November stond in het teken van toenemende onrust binnen het eurogebied. Staatsobligaties van diverse zwak geachte landen (Griekenland Ierland, Portugal, Spanje, Italië en België) kwamen onder vuur te liggen. De renteverschillen met Duitse en Nederlandse staatsobligaties liepen hierdoor flink op. In het laatste weekend van november werden Ierland, het IMF en de ministers van financiën van de eurozone het eens over de contouren van een € 85 miljard tellend steunpakket. Dit pakket bleek de onrust onder obligatiebeleggers echter niet weg te kunnen nemen. De politieke verdeeldheid binnen het euroblok maakt dat er in de pers steeds nadrukkelijker vraagtekens worden gezet bij het voortbestaan van de euro. Deze twijfel leidde ertoe dat ook voor veilig geachte eurolanden de kapitaalmarktrente in november licht opliep. De Nederlandse staatsobligatie-index daalde de afgelopen maand met 0,6%. De koers van Optimix Income Fund daalde in dezelfde periode met 1,5%. De bovengemiddelde looptijd van de portefeuille en koersdruk op enkele bankobligaties waren hier debet aan. Laatstgenoemden daalden bij zeer lage omzetten enkele procenten. De in portefeuille aanwezige staatsobligaties zijn uitsluitend van Nederlandse origine. Het fonds had derhalve geen last van de oplopende renteverschillen binnen het eurogebied. In de verslagmaand is de samenstelling van de portefeuille vrijwel ongewijzigd gebleven. Er werden in beperkte mate liquiditeiten gecreëerd door de gedeeltelijke verkoop van de 3,75% Nederland 2023. OPTIMIX MIX FUND Ook november was een goede maand voor Optimix Mix Fund. De intrinsieke waarde per aandeel steeg met 1,1%. Het rendement over de eerste elf maanden van 2010 bedraagt daarmee +8,6%. De ontwikkelingen in november hadden veel gemeen met die van oktober. Aandelenbeleggingen leverden winst op terwijl Nederlandse staatsleningen een stapje terug moesten doen. Optimix Mix Fund profiteerde echter per saldo. Binnen de aandelenbeleggingen kwamen de mooiste koersstijgingen voor rekening van onze thematische beleggingen zoals goudmijnexploitanten, ‘frontier markets’, energieconcerns en technologieondernemingen. Daarnaast werd middels enkele valutatransacties geprofiteerd van de verzwakking van de euro. Wij verwachten dat het positieve sentiment ook in de laatste maand van het jaar stand zal houden. De opnieuw opgelaaide schuldencrisis in de eurozone zal er toe leiden dat het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank, net als dat van de Amerikaanse Federal Reserve, nog geruime tijd accommoderend zal blijven. 3
Per ultimo november was de vermogensallocatie van het fonds: aandelen 33%, staatsobligaties 16%, bedrijfsobligaties 20%, alternatieve beleggingen 7% en liquiditeiten 24%. OPTIMIX EUROPE FUND Optimix Europe Fund sloot de maand af op een koers van € 78,15, een daling van 2,3% ten opzichte van de koers per ultimo oktober. De MSCI Europe Index daalde in dezelfde periode met 1,6%. De maand november begon gunstig. Goede macro-economische cijfers en positief bedrijfsnieuws zetten de beurzen hoger. Heroplevende onrust over de financiën van enkele Europese landen zorgde later in de maand echter voor een kentering. De koersdalingen waren vervolgens het stevigst in de bankensector en de ‘thuismarkten’ van de in problemen verkerende overheden. Ondanks het feit dat wij eind oktober reeds winst namen in enkele cyclische sectoren en binnen de portefeuille een relatief beperkte blootstelling naar financiële waarden hadden, konden wij per saldo niet profiteren van deze neerwaartse beweging. Debet hieraan waren enkele Spaanse posities in portefeuille. Zo daalde OHL, dat in oktober nog de sterkste stijger binnen onze portefeuille was, in twee weken met maar liefst 14%. Volkomen ten onrechte ons inziens. Twee dochterondernemingen van OHL, de concessiebedrijven in Brazilië en Mexico, beschikken over lokale beursnoteringen. De gezamenlijke beurswaarde van deze twee bedrijfsonderdelen bedroeg ultimo november € 26,95 per aandeel OHL. Het aandeel OHL sloot gelijktijdig echter op een ultimokoers van slechts € 20,05! Deze anomalie viel overigens meer beleggers op. De eerste handelsdag van december steeg het aandeel OHL met maar liefst 9%. OPTIMIX AMERICA FUND In november rendeerde Optimix America Fund maar liefst 7%. Het rendement van de S&P 500 Index, gemeten in euro, stak hier met +5,6% enigszins schriel bij af. De outperformance sinds het begin van het jaar bedraagt nu 2,4%. In november profiteerde het fonds van de waardestijging van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro. De aangebrachte accenten op de energie- en de technologiesector deden echter ook een duit in het zakje. De Amerikaanse economie vertoont steeds meer tekenen van herstel. Daarnaast neemt ook het consumentenvertrouwen eindelijk weer wat toe. Het is dan ook niet verwonderlijk dat traditioneel defensieve sectoren als farmacie, nutsbedrijven en telecommunicatie qua koersontwikkeling achterbleven bij het marktgemiddelde. Het feit dat deze sectoren ondervertegenwoordigd zijn binnen onze portefeuille, heeft eveneens aanzienlijk bijgedragen aan de goede relatieve beleggingsprestatie van het fonds. Op de korte termijn zien wij voldoende aanknopingspunten voor verdere koersstijgingen. Het economisch momentum lijkt enigszins terug te keren. De beleggingen zijn, op hoofdlijnen, dan ook niet gewijzigd gedurende de maand. OPTIMIX EMERGING MARKETS FUND Het wereldwijde beleggersvertrouwen werd in november ondermijnd door de euroschuldencrisis en de steeds sterker wordende Amerikaanse dollar. Beleggers in opkomende markten hadden echter meer oog voor de oplopende inflatie in China en mogelijke inflatiebeperkende maatregelen om deze te beteugelen. Deze angst bleek niet ongegrond: de Chinese bankensector werd gesommeerd grotere kapitaalreserves aan te houden en er wordt strenger toezicht gehouden op de ontwikkeling van voedselprijzen. Dit laatste om speculatie tegen te gaan. Renteverhogingen en/of appreciatie van de yuan bleven vooralsnog uit. Hoewel de opkomende markten in november koersverliezen moesten incasseren, steeg de MSCI Emerging Markets Index uitgedrukt in euro met 3,8%. Dit als gevolg van de verzwakking van de euro. De intrinsieke waarde per aandeel Optimix Emerging Markets Fund steeg in dezelfde 4
periode met 2,3%. Het rendement over de eerste elf maanden van het jaar komt daarmee uit op +19,4%. Het fonds presteert daarmee fractioneel beter dan de referentie-index. CROSS MARKETS FUND De intrinsieke waarde per participatie Cross Markets Fund (CMF) bedroeg per ultimo november € 99,34. Het maandresultaat bedraagt derhalve +0,4%. Het fonds wist per saldo te profiteren van posities in verschillende valutaparen. Zo waren ondermeer longposities ingenomen in de Canadese, de Nieuw-Zeelandse en de Amerikaanse dollar. Hiermee werd effectief ingespeeld op een verzwakking van de euro. In aandelen werden verschillende arbitragestrategieën opgezet. Tegenover een shortpositie in de Europese bankaandelenindex staan bijvoorbeeld longposities in Europese dividend-futures. In de laatste week van de maand daalden met name deze dividend-futures in waarde. Hierdoor werd het resultaat van het fonds enigszins gedrukt. Wij gaan er vanuit dat nieuwe liquiditeitsinjecties door de Europese Centrale Bank als katalysator zullen werken voor de risicobereidheid onder beleggers en handelaren. Deze bereidheid zal bovendien verder versterkt worden door aanhoudend goede berichten over de ontwikkeling van de Amerikaanse economie. CMF is momenteel conform bovenstaande verwachting gepositioneerd.
Optimix Income Fund 1 Optimix Mix Fund 2 Optimix Europe Fund 3 Optimix America Fund Optimix Emerging Markets Fund 4 Cross Markets Fund*
Performance maand - 1,5% + 1,1% - 2,3% + 7,0% + 2,3% + 0,4%
Performance 2010 + 8,1% + 8,6% + 1,5% + 17,4% + 19,4% - 0,7%
Beurskoers 30-11-10 € 34,64 € 24,38 € 78,15 € 8,24 € 56,97 € 99,34
Beurskoers 29-10-10 € 35,16 € 24,12 € 80,01 € 7,70 € 55,67 € 98,98
Beurskoers 31-12-09 € 33,10 € 22,90 € 81,88 € 7,02 € 48,08 -
* Performance op basis van officiële wekelijkse net asset value (NAV). De laatste officiële NAV is vastgesteld per 30-11-2010. 1 In april 2010 werd per aandeel een dividend van € 1,15 uitgekeerd. 2 In april 2010 werd per aandeel een dividend van € 0,50 uitgekeerd. 3 In april 2010 werd per aandeel een dividend van € 4,95 uitgekeerd. 4 In april 2010 werd per aandeel een dividend van € 0,45 uitgekeerd. Voor voornoemde fondsen is vergunning verleend als bedoeld in artikel 5 van de Wet toezicht beleggingsinstellingen. Wij hechten eraan u te wijzen op het volgende: “De waarde van uw beleggingen kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.” Voor alle beleggingsfondsen van Optimix is een financiële bijsluiter en een prospectus opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico's. U treft deze aan op de website www.optimix.nl of kunt ze aanvragen via telefoonnummer 020 - 5703030. Wij adviseren u deze informatie door te lezen, alvorens een beleggingsfonds te kopen. De koersen van de Optimix-fondsen zijn te volgen in de rubriek 'genoteerde beleggingsinstellingen' van de landelijke dagbladen. Tevens zijn de koersen te raadplegen via teletekstpagina 525. Achtergrondinformatie over Optimix Vermogensbeheer NV is te vinden op de website www.optimix.nl.
Met hartelijke groet, Evert Waterlander, Jaap Westerling en Ivan Moen
5
