Stilte is het verschil tussen niks zeggen en alles al gezegd hebben. Herman de Coninck. Bij Blijven

Stilte is het verschil tussen niks zeggen en alles al gezegd hebben. Herman de Coninck

Bij Blijven Jaargang 13, nr.6, mei t/m augustus 2016

Predikant

ds. M.F.C. Junte, Lage Gouwe 114, 2801 LK Gouda, tel. 06-21859121 e-mail: [email protected] Voorzitter dhr. A.A.H. Verkerke, J.H.van Linschotenlaan 8, 2803 XG Gouda, tel. (0182) 534333 e-mail: [email protected] Secretaris dhr. G. ter Maten, Troelstrahoeve 18, 2743 JE Waddinxveen, tel. 06-39820865 e-mail: [email protected] Penningmeester dhr. J. van den Heuvel, Troelstrahoeve 22, 2743 JE Waddinxveen, tel. 06-53281016 bankrekening: NL 98 RABO 0366864610 e-mail: [email protected] Externe cont. mevr. R. Kruize-Neyndorff, Bosboom Toussaintsingel 6, 2741 AN Waddinxveen, tel. (0182) 617712, e-mail: [email protected] Diensten mevr. J. van den Heuvel, tel. 06-19626981 Contactleden- mevr. J. van den Heuvel, tel. 06-19626981 commissie e-mail: [email protected] Organisten dhr. J. Junte en dhr. J. Oomkes Kerkgebouw Remonstrantse kerk, Zuidkade 59, Waddinxveen verhuur: dhr. R.W. v.d. Bosch, tel. (0182) 616572 e-mail: [email protected] Website dhr. P. Mulder, e-mail: [email protected] tel. (0182) 619187, 06-22009382 https://waddinxveen.remonstranten.nl Samenspraak: dhr. A. Grooten, tel. (0182) 618998 Vorming en Toerusting: mevr. J. v.d. Bosch, tel. (0182) 616572 Redactie Bij Bl. Jeanne Bos, Ruud van den Bosch, en Jan den Draak Abonnementsprijs Bij Blijven: € 17,50 per jaar Eindredactie Jeanne Bos, Sweelinckhof 17, 2742 CB Waddinxveen, tel. (0182) 640044, e-mail: [email protected] 2

Ter Overdenking Het verhaal Lange tijd was alles anders, nadat Benjamin uit het raam gevallen was. Nog altijd raakt het me, al gaat het leven uiteraard ook gewoon door. Echter, laatst was het anders. Ik bracht zijn grote zus Josephine en een paar vriendinnetjes naar de hockeytraining. Het voorval was weken terug gebeurd, maar de meisjes hadden hem niet eerder weer gezien. Ze begonnen hem allemaal te vertellen hoe erg ze het voor hem vonden. Ze vroegen of hij gevallen was? En, wat er was gebeurd? Tot mijn verbazing gaf hij glasheldere antwoorden. Hij begon over de kale plek op zijn hoofd, die kan hij niet zien, maar anderen zeggen wat ze zien, dus hij weet dat hij er zit. Hij ontkende dat hij uit het raam gevallen was. Hij was op de trap gevallen. Uit het raam!? Wat een raar idee. Natuurlijk niet: op de trap en ploemp, ploemp, op de stoep. Toen was zijn broek stuk, had hij bloed aan zijn been en had hij pijn. Pijn aan zijn vinger. Toen moest hij inderdaad huilen en riep hij zijn opa en oma. Daarna kwam de ambulance en ging hij met oma en later zijn moeder in de ambulance. Dat het er zo levendig uit kwam, kwam ook omdat het kinderen waren die hem bevroegen. Nu eens geen bezorgde of attente volwassenen die over hem praatten, maar gewoon aan een paar kinderen die toevallig naast hem zaten in de auto en begonnen te kletsen. Als ik met een wat analytische blik kijk naar het sprankelende verhaal dat hij vertelde onderscheid ik de volgende drie zaken. Deels gaf hij in wat hij vertelde terug wat hij had gehoord van anderen. Deels was te merken dat hij de reconstructie die we met hem hadden gemaakt kende. Deels werd in wat hij vertelde dat het allemaal een enorme indruk had gemaakt. Wat dit nu precies betekent, laat ik aan u als lezer. Deze interpretatie is voor een belangrijk deel toch inlegkunde van een bezorgde vader.Tegelijk onderstreept het nog maar eens dat het belang van verhalen nauwelijks overschat kan worden. 3

Het verhaal is dan ook nog eens een van de kernelementen van religie en spiritualiteit naast gemeenschap, geloofsvoorstellingen & normen, rituelen, voorwerpen & gebouwen, om eens een paar belangrijke te noemen. Voor vrijzinnigen echter steekt voor het geloof de betekenis van het verhaal er met kop en schouders bovenuit. Misschien is het zelfs wel zo dat vrijwel alle aspecten van het geloven uitgelegd worden als een verhaal. Dat heeft consequenties voor degene die met de verhalen leeft, ze leest en ze van persoonlijke betekenis acht. In een verhaal zijn personen als personages verweven met het verhaal. In een verhaal bestaat er eigenlijk geen buitenwereld. Daarmee is ook God, of de laatste grond, of wat van uiterste betekenis is, mee opgenomen in het verhaal. Er ontbreekt niets in het verhaal om zich daar in te manifesteren als iets of iemand van en geheel andere orde. God is daarmee al snel een personage of een verschijnsel in het verhaal. Hierdoor raken God en de persoon met wie de lezer zich identificeert zodanig met elkaar verweven dat ze nauwelijks nog te onderscheiden zijn. Als een personage iets over God zegt, zegt dat vooral iets over dat personage en nagenoeg niets over God. God is een element van de levensstijl van een persoon in een verhaal. Ik merk het als ik terug denk aan 8 maart. We hebben geluk gehad zeg ik steeds. De eerste dagen kon ik zelfs zo vijf, zes, zeven geluksdimensies onderscheiden. God kwam, anders dan in staande uitdrukkingen als ‘goddank’, en ‘mijn god’, niet terug. Ik kon en wilde de draai naar de voorzienigheid niet maken. Het geloof bleef staan bij de dankbaarheid. Dat werd scherp duidelijk toen ik een vroegere buurvrouw tegen kwam. Zij herhaalde in extra stellige termen wat Benjamins leidsters van het christelijke kinderdagverblijf eerder in meer bedekte termen zeiden: ‘Er zal wel veel gebeden zijn.’ En: ‘dan merk je toch dat er een God is die waakt en redt.’ Ik kon toch maar moeilijk zeggen dat ik het zo niet zag. Sterker nog: ik was zeer geraakt en aangedaan … door haar verhaal: dat dan weer wel. Martijn Junte, voorganger Waddinxveen (en Alphen a/d. Rijn) 4

Kerkdiensten Waddinxveen 15 mei 10.00 uur ds. J. Magliano - Tromp, Leiden Pinksteren collecte: nationaal kinderhulpfonds autodienst: Fam. v.d. Heuvel, tel. 610331 29 mei 10.00 uur dhr. R. Hoes, Boskoop collecte: nationaal kinderhulpfonds koffiedienst: Jan en Jeanne v.d. Heuvel autodienst: Fam. Broug, tel. 613014 12 juni 10.00 uur ds. M. Wassenaar en ds. M.F.C. Junte Gezamenlijke dienst met Boskoop en Alphen a/d. Rijn in Zwammerdam autodienst; Helga van der Bijl, tel. 613894 26 juni 10.00 uur ds. M. F.C. Junte, Gouda lector: Geert ter Maten collecte: solidaridad koffiedienst: Helga v.d. Bijl en Jeanne Bos autodienst: Kees Anker, tel. 610656 10 juli 10.00 uur ds. M. Wassenaar, in Boskoop autodienst: Albert Grooten, tel. 618998 24 juli 10.00 uur ds. M.F.C. Junte, Boskoop gast bij ons collecte: voedselbank autodienst: Fam. van den Bosch, tel. 616572 07 augustus 10.00 uur ds. F. F. Boogerd, in Boskoop autodienst: Fam. van Hove, tel. 615436 21 augustus 10.00 uur ds. M.F.C. Junte, Gouda lector: Ard Verkerke collecte: arminius koffied.: Albert Grooten en Niek v. Termeij autodienst: Jeanne Bos, tel. 640044 04 september startzondag, nog in ontwerp Autodienst Cobi Groenewegen, Souburghlaan 90, tel. 61325 Als de datum van auto- of koffiedienst u niet uitkomt, wilt u dan ruilen? Wel graag even doorgeven: Autodienst: Corrie van Hove, tel. 615436 en aan Cobi. 5

Agenda Iedere 2e zondag van de maand 19 mei

alleengaandenmiddag gemeenteavond

Van de kerkenraad Beste mensen, In de vorige Bij Blijven schreef ik al dat het niet altijd makkelijk zal zijn om te vernieuwen en samen te werken. Dat bleek tijdens de ALV op 5 april j.l. Na een soepele start verliep het gesprek na de pauze stroef. Terecht werd voorgesteld om op korte termijn met de gemeente verder in gesprek te gaan. Dat gaan we doen tijdens een extra gemeenteavond op donderdag 19 mei a.s. We zullen een vorm kiezen waarin iedereen aan bod kan komen. Voorafgaand aan die gemeenteavond zullen we u verder informeren via een Nieuwsflits. Ik vraag u 19 mei al in uw agenda te zetten. Het is belangrijk om met een zo groot mogelijke groep van gedachten te wisselen over de toekomst van onze gemeente zodat de kerkenraad voldoende informatie krijgt om de goede besluiten te nemen. Op dit moment is de kerkenraad niet voltallig. Jan van den Heuvel heeft besloten om geen deel meer uit te maken van de kerkenraad wegens verschil in opvattingen. We zijn blij dat Jan nog wel een deel van zijn activiteiten blijft uitvoeren. We hebben ervoor gekozen om aan de slag te gaan met een interim kerkenraad bestaande uit Wietske Mulder, Dick van Zoelen, Martijn Junte en ondergetekende. De interim kerkenraad zal na de extra gemeenteavond de balans opmaken en een voorstel doen aan de gemeente voor o.a. een nieuwe kerkenraad. Te zijner tijd zullen we u uitnodigen om over dat voorstel te spreken. Ook de laatste gespreksavond, die onlangs in Boskoop plaatsvond, was weer een succes. De enthousiaste aanwezigen zijn begonnen met de voorbereidingen voor de gezamenlijke dienst op 12 juni in Zwammerdam. Ik wens u een geestrijke Pinksteren en een mooie zomer. Namens de kerkenraad, Ard Verkerke 6

Toelichting op de tweede collectes 15 en 29 mei – Nationaal Fonds Kinderhulp (NFK) 21.000 kinderen in Nederland groeien op in armoede. Dankzij vrijwilligers en donateurs helpt NFK jaarlijks zo’n 100.000 kinderen. Deze kwetsbare groep mag niet de dupe worden van financiële beperkingen of problemen in de gezinssituatie. e moeten gewoon kind kunnen zijn. NFK maakt mogelijk: alledaagse dingen zoals een fiets of kleding; ontspanning in de vorm van een dagje uit of vakantie; ontwikkeling door sport, muziekles. 12 en 26 juni – Solidaridad Solidaridad is een internationaal opererende maatschappelijke organisatie met meer dan 45 jaar ervaring in de verduurzaming van productieketens. Samen met iedereen in de keten - van boer tot multinational – werkt ze aan eerlijke producten, die geen schade toebrengen aan mens of milieu en voor iedereen winstgevend zijn. Solidaridad gelooft in een wereld waarin het evenwicht tussen productie en consumptie zo in balans is, dat iedereen voldoende te eten heeft en dat dit kan op een manier waarbij we respect hebben voor elkaar, voor de aarde en voor de generaties die na ons komen. 24 juli en 7 augustus – Voedselbank Gouda De Voedselbank Gouda brengt vraag en aanbod bij elkaar. De vraag naar voedsel komt van mensen die van zeer weinig geld moeten rondkomen. Het aanbod van voedsel komt van allerlei bedrijven en particulieren. Meestal is er, dankzij sponsoren, voldoende aanbod van levensmiddelen, maar uiteraard is de Voedselbank altijd blij met initiatieven van particulieren, bedrijven, scholen, kerken en andere instanties en organisaties om het pakket voor cliënten completer te maken. Om de zelfredzaamheid van de klanten te vergroten, werkt de Voedselbank samen met lokale organisaties die de klanten helpen om weer op eigen benen te staan. 7

Voedselhulp moet immers altijd tijdelijk zijn. Kosten worden gemaakt voor o.a. koeling en vervoer. 21 augustus – Arminius De jongerengemeente van de Remonstranten organiseert o.a. gesprekskringen, kloosterweekends, diensten, debatavonden. Uiteraard zijn daar kosten aan verbonden. Ard Verkerke Jarigen, Van Harte Gefeliciteerd! In mei: 5 Daniël Schoenmakers, 16 dhr. Ch. Schoenmakers, 27 dhr. G. Junte, 29 mw. H. den Draak en dhr. J. Heukelom en 31 mw. A. van Zoelen in juni: 7 mw. M. Kwaak en mw. W. Mulder, 16 mw. M. Ponsioen en 25 mw. G. Bruin. in juli: 2 dhr. G. Helder en dhr. G. ter Maten, 5 dhr. N. van Termeij, 13 mw. W.Troost, 15 mw. J. Bos, 19 mw. E. van Beek, 22 dhr. F. van Beek, 23 mw. C. van Leeuwen, 25 dhr. A. Havenaar, 28 mw. E. Minnee en 30 mw. J. Strous. en in augustus: 2 mw. M. van der Krans, 8 mw. R. Zevenbergen, 12 mw. D. Klik, 18 dhr. W. Nieuwkerk, 21 Diederick van Beek, 24 mw. R. Kruize, 26 dhr. A. Verkerke, 27 dhr. A.Troost en 30 mw. L.Verhagen. Van de contactleden commissie Mw. Tiny Doornenbal is gevallen en nu voor herstel en therapie tijdelijk opgenomen in Ronssehof. Het adres van Tiny is Ronsseweg 410, 2803ZX Gouda kamer 703A en tel.nr. 0623428415 We wensen Tiny sterkte en doorzettingsvermogen toe zodat ze snel weer naar huis kan. 8

Namens Muziek In Waddinxveen vraag ik uw aandacht voor het concertprogramma 2016 / 2017 Albert Grooten -----------------------------------------------Zeven prachtige zondagmiddagconcerten, van september 2016 tot mei 2017 Muziek in Waddinxveen organiseert zeven concerten in één seizoen! Noteer nu alle data direct in uw agenda (zie ook bijgaand overzicht), dan hoeft u geen enkel concert te missen. 18/9/2016, 30/10/2016, 13/11/2016, 15/1/2017, 12/2/2107, 12/3/2017, 14/5/2017 En het bijwonen van de concerten is nu wel heel aantrekkelijk geworden! Want met ingang van het seizoen 2016/2017 zijn er nieuwe seizoensabonnementen geïntroduceerd:

Seizoensabonnement 5 voorstellingen: U kunt 5 (vrij te kiezen) voorstellingen bijwonen voor de prijs van 4 voorstellingen. U betaalt slechts € 50,00 (dat is € 10,00 per voorstelling) of € 40,00 (dat is € 8,00 per voorstelling) voor Rabopas- en Vonkpashouders. 9

Seizoensabonnement 7 voorstellingen: U kunt alle 7 voorstellingen bijwonen voor de prijs van 5 voorstellingen. U betaalt slechts € 62,50 (dat is € 8,93 per voorstelling) of € 50,00 (dat is € 7,14 per voorstelling) voor Rabopas- en Vonkpashouders. Aanmelden voor deze abonnementen kan per e-mail of per telefoon, vóór het seizoen – of uiterlijk bij de eerste voorstelling. Betaling door overboeken van het bedrag na ontvangst van een rekening, of contant bij de eerste voorstelling. De mogelijkheid van het ‘opsparen’ van voorstellingen en het claimen van de korting aan het einde van het seizoen vervalt hiermee. Zoekt u een origineel cadeau U kunt ook een concertbon bestellen. Deze is door de ontvanger in te wisselen voor een concert naar keuze. Wie zeven keer een bijzonder concert wil meemaken op de zondagmiddag, van september 2016 tot mei 2017: u bent van harte welkom! Uitvoeringen op zondagmiddag in de Remonstrantse Kerk, Zuidkade 59, Waddinxveen. Aanvang 15.00 uur. Kerkzaal open een half uur voor het begin van de uitvoering. Kaarten aan de zaal. Reserveren: [email protected]. Telefonisch reserveren via 0653 28 10 16 0653 28 10 16 of 0653 67 27 87 0653 67 27 87 kan ook. Toegang € 12,50 incl. koffie of thee. CJP € 7,50. Rabopas- en Vonkpashouders betalen slechts € 10,00.

10

Waar het over ging Op zondag 31 januari ging voor ds. M. Junte uit Gouda. Thema van de dienst was: “Jullie zijn het zout der aarde.” Gelezen werd: Psalm 112: Het gaat goed met mensen die goed doen. Mattheus 5: 13-16: De bijzondere taak van de leerlingen. De bloemen van de dienst waren voor mevr. Doornenbal, die na een opname weer thuis was gekomen. Op zondag 14 februari vond de Streekdienst plaats in Nieuwkoop. De dienst werd voorgegaan door ds. J. v.d. Malde. Op zondag 28 februari ging voor drs. J.W. Douwes uit Leiden. Het thema was: De tuinman tegenover de rentmeester. Gelezen werd: 1e lezing: Exodus 6: 2-8. 2e lezing: Lucas 13: 1-9. De bloemen van de dienst waren voor mevr. L. de RuiterDoornenbal. Op zondag 6 maart vond de intrededienst plaats van ds. M. Junte in Zwammerdam. De voorgangers waren ds. D. Peters en ds. M. Junte. Een uitgebreid verslag hiervan heeft u reeds in het vorige nummer van Bij Blijven kunnen lezen. Op zondag 13 maart ging voor ds. J. de Valk uit Amsterdam. Thema van de dienst: Palmpasen – Groot wensen, klein kijken. Gelezen werd: Markus 11: 1-11. De intocht in Jeruzalem. De bloemen van de dienst waren voor fam. J. den Draak. De viering van Stille Donderdag op 24 maart vond plaats in een gezamenlijke Avondmaalviering met en in de kerk van Alphen aan den Rijn, waarin ds. M. Junte voorging. Op 1e Paasdag 27 maart ging voor ds. M. Junte uit Gouda. De gemeente uit Alphen aan den Rijn was bij ons te gast. Thema van de dienst:Visioen 1 van Hadewijch: En hij zei tegen mij: 'Sta op. Want je bent al in mij opgestaan, zonder begin, volkomen vrij.' Gelezen werd: Johannes 1: 1-18 en Johannes 20: 1-18. De dienst werd opgeluisterd door een vocaal sextet. De bloemen van de dienst waren voor Jaap en Matty Heukelom. 11

Op zondag 10 april ging voor ds. R. Thieme uit Gouda. Zij verving ds. A. Lenselink, die door ziekte niet kon komen. Het thema van de dienst was: “Wie ben ik?” Gelezen werd: 1e Lezing ps. 139:1-6, 17, 18, 23, 24. 2e Lezing Lucas 9:18-22. De bloemen waren voor ds. Thieme, uiteraard als dank voor haar reactie, nadat wij een beroep op haar deden. Reparatie kerk aan de Dorpstraat Zoals ik al eens eerder meldde, stond de eerste Remonstrantse kerk in ons dorp aan de Dorpstraat. Deze stond er al vanaf 1663 en was, zo blijkt uit gegevens, in 1779 nodig aan reparatie toe. In een correspondentie uit die tijd tussen ds. Cornelis Nozeman van de Remonstrantse Gemeente Rotterdam en de heer Bliek van de Remonstrantse Gemeente Amsterdam staat de historie ervan beschreven. Ds. Nozeman was in zijn tijd een bekend vogelkenner. Er is in Rotterdam zelfs een straat naar hem genoemd, de Nozemanstraat, een zijstraat van de Vierambachtstraat. De heren Nozeman en Bliek hebben in augustus 1779 het verzoek gekregen van de dominee van Waddinxveen, de bekende Gijs van Leeuwen, dezelfde die later met het archief en de kas van de kerk naar Amsterdam ging, om het herstel van de kerk mede te financieren. Er werd een commissie benoemd bestaande uit de heren Nozeman en Stolker uit Rotterdam en Bliek en de Koning uit Amsterdam. Er bleek veel mis met de kerk. De fundamenten waren verrot en de vloer van de kerk moest worden vernieuwd. Bij de bespreking over de financiën zegde Waddinxveen toe om na te gaan hoeveel zij konden bijdragen, een vage toezegging. Metselaar Gerrit van Staveren wilde het metselwerk van de fundering doen voor 435 gulden en timmerman Cornelis Loopeken het timmerwerk voor 120 gulden, totaal dus 555 gulden. Maar de Waddinxveners stelden voor om de beide zijmuren geheel te vervangen voor de somma van 900 gulden. 12

De Amsterdammers en Rotterdammers vonden 555 gulden wel genoeg. Er kwam de mededeling van Waddinxveen dat een houthandelaar het benodigde hout gratis zou leveren. maar men bleef toch een beetje wantrouwig over deze toezegging van de Waddinxveners. Men bleef bij het repareren van de fundering. Nadat het werk in 1881 (2 jaar later dus) gedaan was en geïnspecteerd, kreeg Rotterdam achteraf toch nog een rekening van de houthandelaar. Op een schrijven van Nozemans hoe Waddinxveen dacht mee te betalen bijv. door het houden van een omgang (collecte) onder de leden, antwoordde de heer J. Zoet namens de Remonstrantse Gemeente Waddinxveen dat zij dat niet deden omdat zij nog voor andere grote kosten zaten en ook wilden zij geen schuldbekentenis tekenen. De Rotterdammers waren zeer gebelgd over "de handelswijze dezer lieden". Uiteindelijk heeft Nozeman zijn boekhouder Rijckevorsel opdracht gegeven het bedrag te voldoen. Cornelis Nozemans

Durft u nog in Rotterdam te komen? Ruud van den Bosch

Lichtpuntjes Beleef elke ontmoeting als een lichtpunt in je leven want als iemand naar je luistert of als iemand met je praat geeft dat nu juist de warmte waar het ons allemaal om gaat. Niek van Termeij 13

Kerkdiensten Regiogemeenten Alphen aan den Rijn 08 mei 10.00 uur ds. F. Knoppers, Apeldoorn 15 mei 10.00 uur ds. D.C. Peters, Alphen ad Rijn, Pinksteren 29 mei 10.00 uur ds. J.W. van Malde, Leiden, 12 juni 10.00 uur ds. M.F.C. Junte, Gouda, gezamenlijke dienst met Boskoop en Waddinxveen in Zwammerdam 26 juni 10.00 uur ds. J. de Valk, Amsterdam 10 juli 10.00 uur ds. M.F.C. Junte, Gouda 24 juli 10.00 uur ds. T.R. Barnard, Barendrecht 07 augustus 10.00 uur ds. D.C. Peters, Alphen aan den Rijn 21 augustus 10.00 uur ds. J. Magliano - Tromp 04 september 10.00 uur ds. M.F. de Vries, Haarlem Boskoop 08 mei 15 mei 29 mei 12 juni

21 augustus 04 september

10.00 uur ds. J.F. Goud, den Haag 10.00 uur ds. M. Wassenaar, Pinksterdienst 10.00 uur ds. Marjan Driessen, Leiden 10.00 uur ds. M. Wassenaar, gezamenlijke dienst in Zwammerdam 10.00 uur ds. T.R. Barnard, Barendrecht 10.00 uur ds. M. Wassenaar, Katwijk, met Waddinxveen 10.00 uur ds. M.F.C. Junte, in Waddinxveen 10.00 uur. ds. F. F. Boogerd, Hilversum, met Waddinxveen 10.00 uur ds. M. Wassenaar, Katwijk 10.00 uur ds. M. Wassenaar, Startzondag

Nieuwkoop 15 mei 29 mei 12 juni 26 juni 10 juli

10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur 10.00 uur

26 juni 10 juli 24 juli 07 augustus.

ds. J.W. van Malde, Leiden, Pinksteren ds. P.L. van Asselt, Leiden mw. C. Sieverink, Utrecht ds. J.W. van Malde, Leiden ds. A.S. Lenselink, Dordrecht 14

24 juli 07 augustus 21 augustus 04 september

10.00 uur ds. J.W. van Malde, Leiden 10.00 uur ds. J. van Woerden, Gouda 10.00 uur ds. J.G. van Aller, Haarlem, in de gereformeerde kerk 10.00 uur ds. J.W. van Malde, Leiden, startzondag

Woubrugge /Nieuwveen 15 mei 11.30 uur ds. D.C. Peters, Alphen aan den Rijn, in de gereformeerde kerk Regionale berichten 7 april - Bijeenkomst buurgemeenten in Boskoop Voor de derde maal kwamen leden van de Remonstrants /Vrijzinnige Gemeenten Alphen aan den Rijn, Waddinxveen en Boskoop bij elkaar om te “brainstormen” over vormen van samenwerking in de toekomst. Gingen de beide eerste bijeenkomsten over kennismaking en praktische mogelijkheden om de krachten te bundelen, deze avond was het de bedoeling met elkaar een gezamenlijke dienst voor te bereiden die plaats zal vinden op: zondag 12 juni a.s. in de Remonstrantse kerk te Zwammerdam Ds. Martine Wassenaar en ds. Martijn Junte leidden de bijeenkomst. Elk van de ongeveer 25 aanwezigen kreeg een A4tje met daarop de tekst uit Marcus 2: 1-12 naast elkaar afgedrukt uit de Statenvertaling (editie 1977) en de versie hiervan uit de Bijbel in Gewone Taal. Een verrassend aantal mogelijke bedoelingen van tekst en verhaal werd verwoord en besproken. Na nog een kopje koffie werden mogelijke vormen besproken voor de gezamenlijke dienst op 12 juni in Zwammerdam. Uit elke gemeente bleek iemand bereid met de beide predikanten de gezamenlijke dienst voor te bereiden en ik kan u verzekeren, ook hiervoor werden bijzonder mooie en originele ideeën aangedragen. Een heel plezierige avond die zicht geeft op een vruchtbare samenwerking. 15

Wat zou het fijn zijn als veel leden van de samenwerkende geloofsgemeenschappen waardering, belangstelling en hoop op een positieve impuls voor het voortbestaan van kleine gemeenten willen laten blijken door hun aanwezigheid op 12 juni in Zwammerdam.

En natuurlijk werden er die avond drie kaarsen aangestoken Ineke Bulk

Landelijk verslag Neem, eet, drink Over het doen van religie. Yvonne Hiemstra Yvonne Hiemstra, predikant van de gefuseerde doopsgezinderemonstrantse gemeente Dokkum, werkt aan een promotieonderzoek over de vrijzinnig 'vormverlegenheid inzake religieuze rituelen', met als casus de viering van het avondmaal. Aan het recent verschenen boek Liberaal christendom - Ervaren, doen, denken (red. Rick Benjamins, Jan Offringa en Wouter Slob, Skandalon Uitgeverij, 2016) droeg zij het artikel bij: "Neem, eet, drink. Over het doen van religie". Hieronder een voorproefje. Neem, eet, drink. Over het doen van religie Kerkelijke rituelen zijn al decennia lang onderwerp van gesprek binnen de moderne theologie. 16

Het zijn vooral de oecumenisch gezinde en liberaal georiënteerde gemeenten geweest die aan liturgische vernieuwing hebben gedaan, mede onder invloed van de Liturgische Beweging. Het opvallende is, dat deze vernieuwing aan de oude vrijzinnigheid lijkt te zijn voorbijgegaan. Met name binnen deze gelederen hebben liturgie, sacrament en ritueel weinig ruimte gekregen. De Britse theoloog Theo Hobson (1972) schrijft in zijn boek Reinventing Liberal Christianity (2013) dat de vrijzinnige theologie los is geraakt van haar rituele wortels. Daardoor is er sprake, zo concludeert hij, van een sacramentele zwakte. […] De sacramentele zwakte vormt de achilleshiel van de linker flank van de kerk. Hobson wil het ritueel in ere herstellen, maar het dient dan volgens hem wel losgemaakt te worden van kerkelijk gezag en autoriteit. Over het eerste zal een overtuigd vrijzinnig gelovige wellicht zijn wenkbrauwen fronsen. Over het laatste zal hij opgelucht kunnen ademhalen. Tolerantie als kenmerk van vrijzinnige kerken Vrijdag 20 mei, VU, Amsterdam, 13 -16 uur. De Verlichting bouwde in zekere zin voort op het werk dat door mensen als Castellio en Coornhert was verricht. Toch veranderde de argumentatie voor tolerantie danig. Een sprekend voorbeeld is het beroemde pleidooi van John Locke voor religieuze tolerantie. Locke was een van de eersten die pleitten voor de scheiding van kerk en staat. Wat waren zijn argumenten daarvoor? Castellio en Coornhert argumenteerden primair op grond van de Bijbel: John Locke argumenteerde op basis van het natuurrecht. Welke vernieuwing bracht John Locke? Het debat over tolerantie is een “never ending story”. Is het huidige debat vergelijkbaar met debatten uit het verleden, of zijn er vooral verschillen met het verleden? Waarom staat tolerantie ook nu nog zo centraal in vrijzinnige geloofsgemeenschappen? 17

Is de betekenis van tolerantie veranderd sinds de veranderende plaats van vrijzinnigen in het kerkelijke landschap? Is hernieuwde aandacht voor tolerantie op zijn plaats? Dr. Desiree Berendsen is docent filosofie aan het Corderius College in Amersfoort , Drs. Elza Kuyk is wetenschappelijk coördinator van het Remonstrants Seminarium en het Arminius Instituut Opgave bij [email protected]

18

Van de redactie De Sluitingsdatum voor het inleveren van de kopij voor Jaargang

Sluiting donderdag

Verspreiding woensdag

14.1 14.2 14.3

11 augustus 22 september 17 november

24 augustus 5 oktober 30 november

De redactie wenst u een fijne zomer!

HET KERKGEBOUW IS TE HUUR Voor uw:  Huwelijks inzegening  Huwelijks voltrekking  Trouwdag viering  Verjaardag  High Tea  Bedrijfsreceptie  Familieconcert  Uitvaartdienstverlening  Etc. Inlichtingen: dhr. Ruud van den Bosch, tel. 0182-616572 E-mail: [email protected] 19

Ik ontdekte dat ik minder en minder te zegen had, tot ik uiteindelijk stil werd en begon te luisteren. En in die stilte hoorde ik de stem van God. Sören Kierkegaard

Bij de voor- en achterpagina: Spreuken uit ‘Het Orgaan van Natuurmonumenten’

20