Stichting Wereld Tandheelkunde Stadionweg 73 * 1077 SE Amsterdam * 020-6762030 Kiespijn genezen is goed, voorkomen is beter ;-)
Stichting Wereldtandheelkunde en de kinderen van Katmandoe in Nepal; een verslag.
Op reis Op vrijdag 11 februari 2011 ging een groep van 12 mensen van Stichting Wereld-‐ tandheelkunde op reis naar Nepal. De groep bestond uit 5 tandartsen, 4 assistenten, 2 mondhygiënistes en een officemanager (tevens verpleegkundige). Op de tussenstop in Bahrein, waarbij we anderhalf uur uit het vliegtuig moesten omdat het werd bijgetankt, was nog niets te merken van het begin van de grote onrust en demonstraties van later die week. Wel wilden we allemaal graag weer weg, want de douanebeambten waren niet vriendelijk, het waren kleine potentaatjes, die blij waren hun macht te mogen gebruiken. Speciale aandacht hadden ze voor de cilindervormige lampjes in de handbagage van een van de tandartsen. Deze lampjes waren nodig om goed in de monden van de Nepalese kindertjes te kunnen zien. Gelukkig werden ze niet ingenomen. Het aanvliegen van het vliegveld van Katmandoe, Nepal, was overweldigend. Op de horizon lag de Himalaya in het glinsterende zonlicht. Het is net een muur met bergen, want daarvoor is het “vlak” en daarachter kun je het niet goed zien, dus moet het ook vlakker zijn: het Tibetaanse hoogland. Je kon duidelijk de hoogste pieken zien, waaronder de Sagarmatha (die in westerse landen bekend staat als Mount Everest). Het is heel anders dan de Alpen, wat bestaat uit een groot ovaal gebied vol met bergen. Aankomst chaotisch Lang moesten we voor onze visa in een rij staan. De visa in Nederland kosten 40 euro en hier maar 25 dollar. Onze meegebrachte pasfoto’s werden door een mevrouw met nietmachinetjes aan het zojuist ingevulde papier geniet. Ze deed de hele dag niets anders. Onder het roepen van “photo clip, photo clip…” liep ze tussen de massa passagiers en zwaaide met het nietmachine boven haar hoofd. Bij iedereen die zijn formulier met foto in haar huurt hield, sloeg ze haar nietjes er vliegensvlug door heen. Het was goed oppassen met je vingers. Tot onze verbazing had de douane geen interesse voor de inhoud van onze koffers: tangen, spuiten, handschoenen, etsvloeistof, boortjes en nog veel meer. Ook de stofzuiger die we hadden meegebracht, baarde geen opzien. Voor we het wisten, stonden we op het parkeerplein voor het vliegveld tussen de lokale bevolking. We moesten nog een kwartier wachten op onze bus, want wij waren veel te vroeg geland. Voor we er erg in hadden, werden onze koffers door lokale jongens overgenomen en naar de bus gedragen. Na wat chaotisch gerommel bij de betaling, gingen onze koffers op het dak en kon de reis naar het hotel beginnen. Langs de Hindoecrematieplaats bij de Pashupatinath Tempel langs de rivier, dat in feite de aanleiding is voor ons project in Nepal (zie verderop). We konden de hoge vuren zien en er zaten apen op stilstaande bussen en hekken. Vervolgens reden we door de overbevolkte, stoffige straatjes naar ons hotel, wat in vergelijking met onze eerste indrukken een oase van rust was in de chaotische stad.
De start Op zondag gingen we van start. Met enkele koffers vol tandartsenijspullen liepen we via de achteringang van het hotel in slechts 5 minuten naar de school. We hadden twee klaslokalen tot onze beschikking. Van een lokale tandartsenorganisatie hadden we wat tandartsstoelen en sterilisatieapparatuur (een oude autoclaaf) gehuurd en had gezorgd voor o.a. anesthesievloeistof, 80% alcohol, naalden, zondes en spiegeltjes. En Rabin, de manager van de lokale organisatie van de Temple Kids Educational Project, had de niet-‐ tandartsgerelateerde zaken voor ons geregeld, zoals hoogdrukkookpannen, tafels, stoelen, papieren kopjes, plastic bekers, gascylinders. Onze organisatie was weer zeer efficiënt. Binnen een uur was alles gereed. In het ene lokaal hadden we een hoekje ingericht voor de intake. Een tafel met formulieren en op de grond een weegschaal. Op de muur was een meetlint geplakt, zodat we de lengte van de kinderen konden meten waarmee we samen met het gewicht de Body-Mass-Index (BMI) konden bepalen. Een meter verderop stonden enkele tafels met uit Nederland meegebrachte cadeautjes waaruit kinderen iets konden kiezen nadat ze waren behandeld. Plaatjes van Amsterdamse grachtenhuizen en bollenvelden op de deur trokken de belangstelling van veel schoolkinderen. Tegen de achterwand stond de voorraad opgesteld met daarvoor de gasbrander en de snelkookpannen, waarmee de instrumenten werden gesteriliseerd. Tegen een andere wand stonden tafels waar de instrumenten werden voorbehandeld, voordat ze de snelkookpan in gingen. Er stond ook een autoclaaf (een meer geavanceerd sterilisatieapparaat), maar die had stroom nodig en dat viel af en toe uit. Bovendien was het apparaat niet helemaal in orde en hield hij er ook mét stroom soms spontaan mee op, waardoor de sterilisatie weer helemaal opnieuw moest worden uitgevoerd. Dat kostte ons teveel tijd. In het andere lokaal was de eigenlijke behandelkamer. Gebaseerd op onze inmiddels ruime ervaring hadden we lichte doeken langs de ramen gespannen, zodat kinderen geen vrij zicht op de behandeling zouden hebben. Zo zouden ze niet bij voorbaat al bang kunnen worden. U moet zich namelijk voorstellen hoe een behandeling op kinderen overkomt: ze zien hun vriendjes/vriendinnetjes hulpeloos en gespannen languit in een gekke stoel of op een tafel liggen. Doordat op de mond een heldere lamp staat, trekt deze de aandacht. In de in het licht badende mond wordt van twee kanten dingen gestoken. De tandarts een spuit of tang en de assistent een afzuiginstrument (maar dat weten de scholiertjes niet). De drukte rondom elke patiënt werd gecompleteerd doordat we bij elke tandarts een vertaler hadden staan. Afgezien van de drie behandelstoelen stond er midden in de ruimte een lange tafel met alle instrumenten, bloemspuiten met 80% alcohol, bekers waarin de gebruikte instrumenten werden gestopt. Achter in het lokaal vond het eerste onderzoek plaats en werd vastgesteld waaruit de behandeling zou moeten bestaan. Tegen de zijwand op een podium stonden wat stoelen, waarin kinderen moesten zitten die net een verdoving hadden gehad. De officemanager had de meest inspannende taak omdat ze in beide lokalen tegelijk moest zijn. Ze moest o.a. beletten dat de verdoofde kinderen weg zouden lopen. Tijdens eerdere projecten hadden we namelijk ontdekt dat sommige kinderen denken dat met de verdoving de behandeling is voltooid. Ze voelen immers geen pijn meer!
Temple Kids Educational Project Ons dental camp in Nepal is aangedragen door Majella Altschuler en haar Temple Kids Educational Project. Dit project is opgezet door een Ierse vrouw die in Amsterdam woont en tijdens een bezoek aan Nepal zag hoe overdag vele kinderen rondom de Hindoecrematieplaats Pashupatinath Tempel zwierven en blijkbaar niet aan een of ander onderwijsprogramma meededen. Ze zocht uit wat ze voor deze achterstandskinderen kon doen en zette een project op, waarbij 51 van deze kinderen uit 27 gezinnen bij de kladden werden gegrepen, werden gekleed en naar de Kumari English Boarding (KEBS) werden gestuurd. Majella heeft onze organisatie gevraagd om deze school en haar kinderen te saneren. Zij en haar organisatie in Nepal is nauw bij ons project betrokken. Niet alleen omdat zij het initiatief heeft genomen, maar ook omdat de hele lokale organisatie door Rabin is gedaan, met hulp van zijn vrouw Bhawana. Rabin is verbazingwekkend. Hij is heel anders dan de veel Nepalezen. In dit land bestaat veel corruptie, maar Rabin is een oase van eerlijkheid en degelijkheid. Onze hele lijst met kopjes, bekers, schaartjes, tafellakens, handdoeken, chloor, afwasmiddel, kantoorartikelen en ga zo maar door, heeft hij in de weken voorafgaand aan ons project in bazaars verzameld en op zijn bromfiets naar de school vervoerd. Alles was er en alles had hij verantwoord met aankoopbonnetjes. Ongelooflijk. Hij is 28 jaar, geeft parttime les aan de universiteit (Engelse literatuur) en aan de KEBS school en is als rechterhand van Majella verbonden aan de Temple Kids Educational Project. Zijn vrouw geeft ook parttime les aan de KEBS school. Ze wonen in de arme wijk rondom de Pashupatinath Tempel. Naast Rabin had Majella ook gezorgd dat 5 van “haar” kinderen als vertaler zouden optreden. Het is voor kinderen natuurlijk wel fijn als ze weten wat er met ze gebeurt als ze in de tandartsstoel liggen, vooral wanneer dat hun eerste keer is. Bovendien hebben ze geassisteerd bij de mondhygiënevoorlichting. Het waren vijf bijzondere adolescenten, van rond de 18 jaar. De beide dames waren zo van het project onder de indruk, dat ze tandarts of assistent wilden worden. Het is de vraag of dat kan, want uithuwelijken is hier nog heel gewoon en wat je als meisje zelf zou willen is daarbij absoluut niet van belang. Eén van de twee, Neera, ging zo op in haar werk, dat ze op een gegeven moment eigenlijk al als assistent optrad. Ze hanteerde de lamp en scheen daarmee uit zichzelf al op de juiste plekken in de mond. Ze vond het allemaal zo interessant dat ze met haar gezicht elke keer ongeveer al in de mond van de patiënt zat nog voor de tandarts kon kijken. De drie jongens waren vooral ingeschakeld bij het helpen van de mondhygiënistes. Mondhygiënevoorlichting De twee mondhygiënistes gingen alle klassen van de KEBS school bij langs om voorlichting te geven. Preventie is eigenlijk het allerbelangrijkste. Mensen weten vaak niet dat door niet te poetsen bacteriën de kans krijgen het gebit te ruïneren. Ze kunnen die kennis dus ook niet aan hun kinderen doorgeven. Cola drinken en niet poetsen is dan een van de belangrijkste oorzaken van een slecht gebit. Door de voorlichting hopen we stiekem dat de kinderen het ook doorgeven aan hun ouders. Om het belang duidelijk te maken, krijgen de kinderen tijdens de poetsles een eigen drinkbeker, tandenborstel en een tube tandpasta. Vooral de eigen drinkbeker is voor hen een soort bevestiging van hun identiteit. Op de begroting stond 200 euro voor bekers, maar omdat we ook een tweede school, een armere overheidsschool, onder handen hebben genomen, was het uiteindelijke bedrag vijf keer zo hoog. Goed besteed
geld. Rabin moest keer op keer naar de verschillende bazaars om bekers te halen. Telkens werd het moeilijker om bekers te vinden maar uiteindelijk hebben we meer dan 1200 bekers kunnen uitdelen. Na ons dental camp was er in heel Katmandoe geen beker meer te krijgen… Een onderdeel van de voorlichting bestond uit poetsles. Dat werd eerst voorgedaan, waarna de kinderen water in hun eigen beker kregen en met hun net verworven tandenborstel en –pasta hun tanden moesten poetsen. Na het grondig poetsen mochten ze het schuim in een wegwerp bekertje spugen. Het poetsen en vooral het spugen zorgde altijd voor veel plezier in alle klassen. De poetsles werd steeds efficiënter. Aanvankelijk werden de woorden van de mondhygiënistes vertaald door de drie jongens, maar na verloop van tijd wisten ze het verhaal zelf wel te vertellen en draaiden de rollen om. Zij vertelden het verhaal en de mondhygiënistes deden het voor. Andere school Ons efficiënte tempo zorgde ervoor dat de KEBS school al vrij snel geheel was behandeld. Van tevoren hadden we de dichtbij gelegen overheidsschool SHARAM benaderd en zij waren heel blij met ons saneringsaanbod. Een van de tandartsen ging dagelijks met een tas vol sondes en spiegeltjes bij Rabin achterop de brommer naar de school om er de gebitten van alle kinderen te bekijken. De grootste probleemgevallen werden eruit gehaald en de mogelijkheid geboden voor een behandeling naar de KEBS school te gaan. Bijna al de betreffende kinderen hebben dat gedaan. Ook alle klassen van de SHARAM school zijn door de mondhygiënistes bezocht. Daartoe moesten mondhygiënistes voor dag en dauw opstaan. De lessen beginnen vroeg, omdat de meeste kinderen hun ouders moeten helpen bij hun werk. Ook de drie vertalers moesten zo vroeg op en hebben dat met veel plezier gedaan. Resultaten We hebben poetsinstructie en mondhygiënelessen gegeven aan ongeveer anderhalf duizend kinderen, waarvan 800 van de KEBS school en de rest van de overheidsschool. Van dit aantal hebben we bijna 600 kinderen behandeld. We hebben ook de ouders van de kinderen in het Temple Kids Educational Project mogelijkheid gegeven zich te laten behandelen en een aantal van hen heeft daarvan gebruik gemaakt. Ook de docenten zijn allemaal op controle geweest. Alles is goed gegaan en slechts één persoon, een docent, heeft een flinke nabloeding gehad die met een hechting is gestopt. Vervolg Het was de bedoeling dat we een lokale tandarts in opleiding zouden interesseren voor de nabehandeling van de KEBS school. Dat zou bestaan uit het behandelen van pijnklachten later in het jaar en het herhalen van de mondhygiënelessen. De lokale organisatie waarvan we de tandartsstoelen en sterilisatieapparatuur hadden gehuurd, zou iemand kunnen leveren. Echter, toen we in de loop van de week contact kregen met de beoogde persoon, ontdekten we dat hij niet echt heel leuk met kinderen omging. Bovendien leek hij zich niet voor ons werk te interesseren, waardoor er geen betrokkenheid ontstond. We hebben in overleg met Majella besloten een alternatief te vinden: een reguliere tandarts waar we al contact mee hadden. Graag zouden we nog een keer terug willen om te zien of onze voorlichting en behandeling zijn aangeslagen. Daarnaast hebben we begrepen dat er met name in de
gebieden buiten de hoofdstad een schrijnend tekort is aan tandartsen en er veel leed is door slechte gebitten. Stichting Wereld Tandheelkunde, Stadionweg 73, 1077 SE Amsterdam K. van K .Amsterdam 34302867 - ANBI - Bankrekeningnummer 408 197 919
