Jaa
rve rsla 201 g 1
Stichting Vitalis Waldeck Pyrmontkade 674 2518 CK Den Haag Postadres: Postbus 608 2501 CP Den Haag T 070 - 345 75 71 E
[email protected] W www.vitalisdenhaag.nl
Jaarverslag 2011 Jaarrekening
Stichting Vitalis Waldeck Pyrmontkade 674 2518 CK Den Haag Postadres: Postbus 608 2501 CP Den Haag T 070 – 345 75 71 E
[email protected] W www.vitalisdenhaag.nl
120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1978 1988 1998 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Aantal koppelingen per jaar vanaf startdatum 1978
1
Voorwoord In deze jaarlijkse verantwoording heeft Stichting Vitalis in 2011 wederom een aantal veranderingen doorgevoerd, daarin mede gestimuleerd door het juryrapport van de Transparant Prijs voor charitatieve verslaggeving. Het beschrijvende verslag over beleid, activiteiten, mensen en resultaten, is samengevoegd met het financiële verslag tot één Vitalis Jaarverslag. Stimulerende samenwerking tussen onze coördinator, accountant en penningmeester(s). Allemaal er op gericht om de lezer nog meer deelgenoot te maken van de betrokkenheid van de mensen van Vitalis bij de Haagse samenleving. De mensen van Vitalis zijn allereerst onze vrijwilligers. Zij vormen het hart van Vitalis. Met 126 koppelingen tussen kinderen en vrijwilligers in 2011, hebben zij en de casemanagers weer een fantastische prestatie geleverd. Maar 'de mensen van Vitalis' omvat ook al die anderen die zich op allerlei terreinen direct of indirect inzetten voor Haagse jeugd die een beroep op ons doet. Vitalis verbindt mensen tussen alle delen van de Haagse samenleving. Vandaar dat Vitalis ook aansluiting zoekt bij de wijken waar onze kinderen leven en wonen. Kontakten met club- en buurthuiswerk maar ook met woningbouwverenigingen die zelf ook streven naar meer betrokkenheid bij de leefomgeving van hun bewoners. Vandaar dat Vitalis zeer verheugd is over het initiatief van woningbouwvereniging Haag Wonen om ons financieel te ondersteunen en ook verder mee te denken hoe we elkaar kunnen versterken in onze rollen. Bijzonder was ook de steun die wij ontvingen doordat de topbestuurder van een Haagse multinational de vergoeding voor een gegeven lezing geheel ter beschikking stelde van Vitalis. Een uitzonderlijk initiatief waar we ongelooflijk dankbaar voor zijn. Al jaren wordt de basis voor ons werk mogelijk gemaakt door de steun van de gemeente Den Haag, zelfs in budgettair moeilijke jaren. Fonds 1818 is al jaren onze trouwe bondgenoot en financiële boei in de branding. De afgelopen jaren vergezeld door het Oranjefonds dat onze mensen op vele wijzen stimuleert in de kwalitatieve groei van ons werk en dat financieel mogelijk maakt. En dan de steun die we hebben ontvangen van het Haags Groene Kruisfonds, Stichting Dété, Gravin van Bylandt en alle overige donaties. Al deze financiële steun noopt ons tot spaarzaamheid. Niet ten opzichte van de kinderen maar wel ten aanzien van de randvoorwaarden. Vandaar dat Vitalis streeft naar voordeliger huisvesting alwaar ook onze bijeenkomsten gehouden kunnen worden. Vitalis let ook hier op de kleintjes. Allen ontzettend veel dank namens de kinderen. Namens het bestuur van Vitalis,
Jos W. van Vught Voorzitter
2
Inhoudsopgave VOORWOORD..................................................................................................................................................... 2 INHOUDSOPGAVE ............................................................................................................................................. 3 1. DOELSTELLING EN VISIE........................................................................................................................... 4 1.1 DOELSTE LLING EN VISIE VAN S TICHTING V ITALIS : ....................................................................................... 4 1.2 VISIE OP GROEI ............................................................................................................................................. 5 1.3 DOELSTE LLINGEN VOOR 2010-2015.............................................................................................................. 5 2. ACTIVITEITEN ............................................................................................................................................... 7 2.1 BESCHRIJVING ACTIVITEITEN ........................................................................................................................ 7 2.2 KEURMERK.................................................................................................................................................... 8 3. ORGANISATIE .............................................................................................................................................. 1 0 3.1 PERSONALIA EN ORGANIGRAM.................................................................................................................... 1 2 3.2 VITALISGEZICHTEN: .................................................................................................................................... 1 3 4. PARTNERORGANISATIES ......................................................................................................................... 1 5 5. RESULTATEN................................................................................................................................................ 2 0 5.1.1 Grafieken en Schema’s kinderen in koppeling 2011........................................................................... 2 0 5.1.2 Toelichting bij de cijfers ..................................................................................................................... 2 4 5.2 VRIJWILLIGERS ............................................................................................................................................ 2 6 5.2.1 Cijfers Vrijwilligers 2011 in het kort .................................................................................................. 2 7 5.2.2 Vrijwilligers 2011 in staatjes en grafieken ......................................................................................... 2 8 5.2.3 Thema- avonden.................................................................................................................................. 3 0 5.3 ALGEMENE EFFECTEN................................................................................................................................. 3 3 5.4 DE MAATJESBAROMETER ............................................................................................................................ 3 4 VITALISZEUMERFEEST BIJ 'T GEERTJE! ............................................................................................... 3 6 II. FINANCIËN ................................................................................................................................................... 3 8 1. BESTUURSVERKLARING .......................................................................................................................... 3 9 2. JAARREKENING 2011 ................................................................................................................................. 4 0 A. BALANS PER 31 DECEMBER 2011................................................................................................................. 4 0 B. S TAAT VAN BATEN EN LASTEN 2011............................................................................................................. 4 1 C. TOELICHTING OP DE BALANS 2011................................................................................................................ 4 3 B IJ LAGE 1: STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2011 CF . MODEL RJ 650.................................................................. 4 8 B IJ LAGE 2: TOELICHTING LASTENVERDELING 2011 CF . MODEL RJ 650............................................................. 5 0 B EOORDELINGSVERKLARING ............................................................................................................................ 5 1
1. Doelstelling en visie 1.1 Doelstelling en visie van Stichting Vitalis: De stichting heeft statutair ten doel het begeleiden van kinderen in de leeftijd van vijf tot en met achttien jaar, die zich ten gevolge van een tekort aan aandacht in een kwetsbare positie bevinden, zulks ter voorkoming dat intensieve professionele hulpverlening nodig is. De stichting tracht haar doel te bereiken door het aantrekken en selecteren van vrijwilligers, die bereid zijn gedurende langere tijd een kind of kinderen te begeleiden en die naar het oordeel van de stichting hiervoor in aanmerking komen. Het bestuur van de stichting stelt deskundigen aan, die belast worden met de supervisie van deze begeleiding. Ten einde werkwijze en vorderingen van de begeleiders te evalueren en ervaringen en bevindingen uit te wisselen beleggen genoemde deskundigen supervisiebijeenkomsten. Bij het bereiken van deze doelstelling zijn de volgende zaken van belang: a. optimale begeleiding vrijwilliger: Vitalis screent en selecteert vrijwilligers die bereid zijn en die naar het oordeel van de stichting in aanmerking komen om gedurende een bepaalde periode een kind te begeleiden. Het bestuur van de stichting stelt deskundigen aan, die belast worden met de voorbereiding en begeleiding van de vrijwilligers. De werkwijze en vorderingen van de vrijwilligers in contact met kind en ouders worden geëvalueerd en ervaringen en bevindingen worden uitgewisseld tijdens hiervoor georganiseerde bijeenkomsten, de zogenaamde vrijwilligersvergaderingen. b. optimale begeleiding kind: De activiteiten die de vrijwilliger met een kind onderneemt, zijn erop gericht het kind steun en aandacht geven op een manier die het thuis op dat moment niet kan krijgen of niet voldoende gewend is: ongedwongen, vriendschappelijk en zonder dat het kind het gevoel heeft plichten te vervullen. Het achterliggende doel is het kind te stimuleren in de sfeer van huiselijkheid en gezelligheid zijn eigen interesses en mogelijkheden te ontwikkelen, zijn zelfvertrouwen te vergroten en vertrouwen in volwassenen te laten krijgen. Het kind krijgt een extra kans zijn behoeften te onderkennen en een plaats in zijn leven te geven, waardoor ook de zelfredzaamheid wordt gestimuleerd. Door de omgang met de vrijwilliger kunnen kinderen bovendien hun leefwereld vergroten en kennis maken met andere normen en waarden. c. bekendheid: Vitalis stelt zichzelf eveneens tot doel door publicaties en andere vormen van voorlichting de bekendheid van dit vrijwilligerswerk te vergroten en soortgelijke initiatieven te stimuleren en te ondersteunen.
Visie van Stichting Vitalis: Stichting Vitalis is een professionele non-profit organisatie die deel uitmaakt van een groter netwerk en voorziet in begeleiding door vrijwilligers van kinderen in risicosituaties. De vrijwilliger helpt het kind zich positief te ontplooien, zelfstandiger en weerbaarder te worden en zelfvertrouwen te ontwikkelen. Zowel kinderen als vrijwilligers hebben een zinvolle vrijetijdsbesteding en vergroten hun leefwereld.
4
1.2 Visie op groei
Stichting Vitalis constateert nog steeds een groeiende vraag naar haar kernactiviteit: het begeleiden van kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 18 jaar, die zich als gevolg van een tekort aan aandacht in een kwetsbare positie bevinden en het risico lopen in de problemen te raken. In 2011 is sprake van 126 koppelingen. Alles wijst er op dat de vraag zal toenemen. Dagelijks worden er kinderen aangemeld voor begeleiding. Stichting Vitalis voorziet een veranderende rol voor het vrijwilligerswerk, zowel vanuit de overheid als de private sector. De verwachting is dat de overheid een terugtrekkende rol zal spelen in de organisatie van vrijwilligerswerk. Een grotere verantwoordelijkheid wordt neergelegd bij de burgers om deze rol in de samenleving op zich te nemen. De opkomst van de zogenaamde civil society. Het bedrijfsleven heeft daarbij een belangrijker rol met betrekking tot het leveren van middelen (financiën en mensen). Stichting Vitalis richt zich op nog betere inbedding in de Haagse samenleving, zoekt aansluiting bij het Haagse bedrijfsleven, streeft naar verbetering van de financiële basis en wil daarmee de continuïteit garanderen. Aan deze omslag, gestimuleerd door het Oranjefonds, wordt gewerkt aan de hand van de thema's consolidatie, netwerk maatjesprojecten Nederland, herstructureren financiële basis en inzichtelijke resultaten. In dit jaarverslag zijn de resultaten hiervan opgenomen. Het huidige beleid van Stichting Vitalis richt zich dan ook op versterking van de huidige organisatie en niet zozeer op groei in aantal koppelingen. Met 126 koppelingen per jaar is in principe de grens van de huidige organisatie bereikt. Verdere groei in koppelingen dient te komen uit verbetering van de werkprocessen en niet uit groei van de middelen. Focus op werving van vrijwilligers en op financiering van het huidige budget. Vanuit een sterke professionele Stichting Vitalis zal de komende jaren aktief gezocht worden naar nauwere aansluiting bij een passende wijkgerichte dienstverlener met een soortgelijk karakter.
1.3 Doelstellingen voor 2010-2015 Het belangrijkste doel voor 2010-2015 is om binnen de huidige bezetting het maximaal haalbare aantal koppelingen te consolideren tussen 115 en 125. De kwalitatieve groei richt zich op: Voortdurende aandacht voor het werven van vrijwilligers • media aandacht • wijkgerichte campagnes • gebruik van sociale media Begeleiding en beoordeling van de gekoppelde kinderen • contacten met doorverwijzende instanties • bezoeken aan ouders en kinderen • beoordeling van kinderen: passen zij binnen de Vitalis doelgroep? 5
Professionele begeleiding van de vrijwilligers • zorgvuldige beoordeling, waaronder aanvragen van Verklaring omtrent het Gedrag bij de gemeente • trainingsbijeenkomsten voor nieuwe vrijwilligers • vierwekelijkse begeleiding in de vorm van vrijwilligersavonden • bereikbaar zijn voor vragen en problemen van vrijwilligers • thema-avonden • elke 3 maanden evaluatie van de koppeling met ouders, kind en vrijwilliger Vitalis als organisatie verder ontwikkelen • het opstellen van een meerjarenplan met toekomstvisie • continuïteit in de organisatie • intensiveren van contacten met andere organisaties contacten met het bedrijfsleven intensiveren
6
2. Activiteiten 2.1 Beschrijving activiteiten Werving vrijwilligers Vitalis werft en selecteert vrijwilligers uit Den Haag en omgeving die bereid zijn gedurende langere tijd een kind te begeleiden en die naar het oordeel van de professionele begeleiders van Vitalis daarvoor, aan de hand van de criteria van Vitalis, in aanmerking komen. Nadat de vrijwilliger het voorbereidingstraject heeft doorlopen wordt deze gekoppeld aan een kind dat bij hem of haar past. De vrijwilliger geeft dan gedurende een jaar als een grote broer of zus een ochtend of middag per week tijd, aandacht en steun aan het kind. Het is voor de vrijwilliger ook mogelijk om een kind één maal per twee weken te begeleiden, maar dan gedurende anderhalf jaar. Voor een aantal vrijwilligers blijkt dit beter te passen in hun vaak drukke tijdschema's. De vrijwilligers worden deskundig begeleid door de casemanagers. Zij organiseren trainingen en thema-avonden voor vrijwilligers. Iedere vier weken zijn er vrijwilligersavonden onder leiding van de casemanagers. Regelmatig houden zij evaluaties bij het gezin en de casemanagers zijn beschikbaar voor vragen of problemen van vrijwilligers. Procedure na aanmelding De kinderen worden bij Vitalis aangemeld door bijvoorbeeld hulpverlenende instanties, school of ouders en worden geselecteerd door de casemanagers. Wanneer een kind via een aanmeldingsformulier is aangemeld, wordt de aanmelder benaderd voor eventueel aanvullende informatie over het kind. Lijkt een kind geschikt voor begeleiding via Vitalis, dan wordt een intake gesprek gepland bij het kind thuis. Bij dit gesprek zijn aanwezig: het kind, de ouder(s), de aanmelder en de casemanager. Niet alle kinderen blijken na de intakeprocedure geschikt voor begeleiding door Vitalis. Het gaat bij Vitalis om kinderen die zich als gevolg van een tekort aan (volwassen) aandacht in een kwetsbare positie bevinden. Als het kind geschikt bevonden is, wordt een vrijwilliger gezocht die bij het kind past. Hier gaat enige tijd overheen, omdat er doorgaans meer kinderen worden aangemeld dan er vrijwilligers zijn en omdat niet elke nieuwe vrijwilliger automatisch past bij een kind op de wachtlijst. Wanneer een geschikte vrijwilliger is gevonden, vindt een kennismakingsgesprek plaats waarbij het kind, de ouder(s), de casemanager en de vrijwilliger aanwezig zijn. Wanneer het klikt tussen alle partijen en er afspraken zijn gemaakt, start de koppeling. Vrijwilliger en kind gaan dan een jaar lang eens per week of anderhalf jaar lang tweewekelijks samen leuke dingen doen. Bij de evaluaties zijn de ouder(s), het kind, de vrijwilliger en casemanager aanwezig. Na de afgesproken termijn wordt de koppeling officieel beëindigd met een eindgesprek (exitgesprek). Begeleiding door vrijwilliger De activiteiten die de vrijwilliger met het kind onderneemt, zijn erop gericht het kind steun en aandacht te geven op een manier die het thuis niet kan krijgen of onvoldoende gewend is: ongedwongen, vriendschappelijk, in een sfeer van huiselijkheid en gezelligheid en zonder dat het kind het gevoel heeft plichten te vervullen. Zinvolle vrijetijdsbesteding zoals knutselen, sport, een bezoek aan de bibliotheek of activiteiten in een buurthuis wordt gestimuleerd. Het kind leert zodoende zichzelf vermaken met weinig geld en ontdekt waar zijn of haar interesses en talenten liggen. Vrijwilligers kunnen overigens een kleine vaste vergoeding krijgen als tegemoetkoming in de onkosten. Eén à twee maal per jaar worden evenementen georganiseerd waarbij alle vrijwilligers, kinderen, medewerkers en bestuursleden gezamenlijk aanwezig zijn. Dit om de betrokkenheid van de begeleiders en kinderen onderling en de relatie met bestuur en medewerkers te stimuleren. De casemanagers organiseren voor de vrijwilligers meerdere thema-avonden waarop door een deskundige een aan de koppelingen gerelateerd onderwerp wordt behandeld. 7
2.2 Keurmerk Met de kwaliteitsonderscheiding Vrijwillige Inzet: GOED GEREGELD! wil de Vereniging NOV (Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk, het branchenetwerk van vrijwilligersorganisaties in Nederland ) vrijwilligersorganisaties stimuleren toe te werken naar een bepaald kwaliteitsniveau en ze daarvoor vervolgens publieke erkenning bieden. Organisaties die de onderscheiding krijgen, kunnen op een objectieve manier laten zien dat zij het vrijwilligerswerk succesvol en aantrekkelijk hebben georganiseerd. Vrijwilligers weten dat ze binnen die organisaties kunnen rekenen op voldoende mogelijkheden om zich met succes in te zetten. Voor financiers, samenwerkingspartners en klanten is het zinvol te weten dat de organisatie haar vrijwillige inzet goed heeft geregeld!" aldus het NOV. Sinds 2010 is Vitalis in bezit van dit keurmerk.
8
Merijn & Bianca Merijn is een jongen van 8 jaar oud. Hij woont vanaf zijn geboorte in Nederland. Merijn woont bij zijn vader, moeder en zijn grote broer. Ouders spreken een paar woorden Nederlands. Merijn is een slimme jongen die graag vertelt. Hij is erg nieuwsgierig en energiek. Merijn kan ook erg druk zijn en slecht luisteren. Zijn grote broer is autistisch en zit op een medisch kinderdagverblijf. Hij vraagt veel zorg en aandacht van zijn ouders. Hierdoor hebben ouders minder aandacht voor Merijn. Merijn zou graag uitstapjes willen maken bijvoorbeeld naar het strand en het bos, maar dat gaat niet met zijn broer. Zijn ouders gunnen Merijn een vrijwilliger zodat hij positieve aandacht krijgt, leuke uitstapjes maakt en zijn Nederlandse taal beter ontwikkelt. Vitalis matcht Merijn aan Bianca. Zij is een vlotte jonge vrijwilligster. Het klikt goed tussen Merijn en Bianca. Ze doen allerlei leuke dingen samen en Bianca neemt Merijn ook wel eens mee naar haar vriendinnen. Bianca vindt het heel gezellig met Merijn, maar soms ook wel zwaar omdat hij slecht luistert. Merijn vindt het hartstikke leuk met Bianca. Soms vindt hij het ook wel een beetje spannend als ze ver van huis gaan. Moeder is blij met Bianca. Ze vertrouwt haar en het geeft een beetje rust als Merijn een middag op pad is. Merijn is overgegaan naar groep 4. Op school is zijn gedrag verbeterd, hij maakt zijn huiswerk en haalt betere cijfers. Ook hebben ouders gemerkt dat activiteiten Merijn goed doen. Hij zit nu op voetbal waar zijn vader hem 2x in de week naar toe brengt.
Merijn is een jongen die erg geniet van de aandacht en de activiteiten die hij doet. Thuis komt hij aandacht te kort en vraagt hij op een negatieve manier aandacht. Sinds Bianca met hem op stap gaat, is zijn gedrag verbeterd op school, hij maakt zijn huiswerk en Merijn is op een voetbalclubje gegaan. Zijn wereld is vergroot en hij kan lekker kind zijn!
De namen van de personen in deze casus zijn gefingeerd.
9
3. Organisatie Vitalis bestaat als vereniging sinds 1978. Op 7 november 2001 is in de Algemene Ledenvergadering besloten tot omzetting van vereniging naar stichting. De oprichting van Stichting Vitalis werd op 3 april 2002 een feit. Binnen de stichting is plaats voor het bestuur, de coördinator, de casemanagers, de secretaresse, de vrijwilligers en de Raad van Advies. Bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het inhoudelijke en financiële beleid van de Stichting. Het personeelsbeleid behoort ook tot haar werkzaamheden. Het bestuur heeft vooral een voorwaardenscheppende taak. Daarnaast is het bestuur belast met werkgeverszaken zoals het maken van functiebeschrijvingen voor coördinator en casemanagers en het voeren van beoordelingsgesprekken. Per eind december 2011 heeft Marc van den Homberg Vitalis verlaten. Zijn penningmeesterfunctie is in handen gekomen van Jorg van Gent. Jorg is 34 jaar en heeft Economics: International Financial Economics (Msc.), Business Economics (Bsc.) en daarbij als minor Political Science: International relations gestudeerd in Rotterdam. Hij is thans Director Corporate Finance bij de ABN Amro in Amsterdam. Coördinator De coördinator heeft de dagelijkse leiding, is verantwoordelijk voor public-relations beleid, fondsenwerving, werving vrijwilligers en aansturing van de casemanagers en de secretaresse. In overleg met het bestuur wordt beleid gemaakt. Ook een deel van de financiële administratie en het leggen en onderhouden van externe contacten behoren tot het takenpakket. De coördinator is de spil van de organisatie, is 3 dagen per week op het kantoor bereikbaar en is aanwezig bij de bestuursvergaderingen om verslag te doen van lopende zaken en hiervan verantwoording af te leggen. Zij werkt 25 uur per week. Casemanagers De casemanagers zijn verantwoordelijk voor de screening en intake van vrijwilligers en kinderen en hebben contact met de aanmeldende instanties. De casemanagers brengen de koppeling tot stand. Zij bereiden de vrijwilligers voor op en begeleiden ze tijdens de koppelingen door middel van evaluatiegesprekken. Ook coördineren zij activiteiten zoals vrijwilligersvergaderingen, trainingen en thema-avonden. Er zijn twee casemanagers. Zij werken intensief samen, voorzien elkaar van feedback en vervangen elkaar bij afwezigheid. De casemanagers werken ieder 24 uur per week. In november 2011 hebben zowel case manager Jolanda Groot als case manager Tamara Vernooij afscheid genomen. Van Jolanda Groot is het afscheid tijdelijk, zij zal per 1 mei 2012, na haar zwangerschapsverlof, terugkeren. Haar zwangerschapsvervanging is in handen van Anne Franssen. Anne is 26 jaar en afgestudeerd psychologe. Naast haar werk (voor Vitalis) heeft zij een eigen praktijk. Zij verzorgt daarvoor groepstrainingen en individuele begeleiding en ze richt zich op psychologisch onderzoek. Voor Tamara Vernooij is Ellen Mae Post in de plaats gekomen. Ellen Mae is 27 jaar en was de laatste vier jaar gezinsvoogd bij Jeugdzorg. Zij heeft de opleding Sociaal Pedagogische Hulpverlening gedaan aan de Hogeschool Rotterdam.Na haar studie heeft zij verschillende verdiepingscursussen gevolgd waaronder een cursus ontwikkelingspsychologie en kinder- en jeugd psychopathologie Secretaresse De secretaresse ondersteunt de coördinator en de casemanagers en voert alle voorkomende administratieve taken zelfstandig uit. Zij communiceert met de vrijwilligers over organisatorische zaken. De secretaresse werkt 8 uur per week. Vrijwilligers De vrijwilligers zijn ieder verantwoordelijk voor de begeleiding van het kind dat aan hen door Vitalis is toevertrouwd. Zij worden geacht de voortgang te bespreken met de casemanagers op vrijwilligersvergaderingen en in evaluatiegesprekken. 10
Raad van Advies De Raad van Advies doet jaarlijks aanbevelingen aan het bestuur over het te voeren beleid en kan geraadpleegd worden bij vraagstukken. De Raad bestaat uit zes deskundigen die door de aard van hun werkzaamheden bekend zijn met een bepaald gebied binnen de jeugdhulpverlening, dan wel expertise hebben op het gebied van vrijwilligerswerk in het algemeen. In 2011 is Mw. Dr. P. Steuteknuël afgetreden.
11
3.1 Personalia en Organigram Medewerkers coördinator casemanager casemanager casemanager casemanager secretaresse
: : : : : :
Mw. Mr. A.C. Jurriëns-Poort Mw. J.W. Groot (zwangerschapsverlof per 11-2011) Mw. T.M. Vernooij (uit dienst per november 2011) Mw. E.M. Post (in dienst per 1-11-2011) Mw. A. C. Franssen (MSc) (zwangerschapsvervanging) Mw. C.N.M. van der Knaap
voorzitter secretaris penningmeester
: : :
algemene leden
:
Mr. W. van Vught Mr. J.A.N. Baas Dr. M.J.C. van den Homberg MBA (tot 15-12-2011) Dhr. drs. J.J. van Gent (per 15-12-2011) Mw. drs. C.L.M. van Woensel, orthopedagoog Mr. drs. M.E.C. Ruijgers Vaillant
Bestuur
Raad van Advies voorzitter algemene leden
: : :
Drs. A. Krapels, klinisch psycholoog Drs. P. Steuteknuël, jeugdarts (tot en met april 2011) Drs. M. van Plateringen, jeugdarts Drs. W. van der Vlugt, orthopedagoog Drs. M. Zinschitz-Wassenaar, psychologe Drs. M. Propstra, werkzaam in het openbaar bestuur
12
3.2 Vitalisgezichten: Medewerkers Vitalis
Vlnr: Toos v.d. Knaap Secretaresse
Anne Franssen Casemanager
Ellen Mae Post Casemanager
Tineke Jurriëns Coördinator
Jolanda Groot Casemanager
Tamara Vernooij Casemanager
Bestuur
Mr. W. van Vught Voorzitter benoemd: 24-07-2007
Mr. J.A.N. Baas Secretaris benoemd: 01-07-2007
Mw. drs. C.L.M. van Woensel Algemeen lid benoemd: 26-01-2008
Mr. drs. M.E.C. Ruygers Vaillant Algemeen lid benoemd: 21-04-2009
Mediator Harmony in Conflict Trainer NEVI
Advocaat Barents en Krans
Orthopedagoog Opnamecoördinator bij Horizon Jeugdzorg
General Manager Maersk Line
Dr. M.J.C. van den Homberg MBA Penningmeester benoemd: 01-05-2006 tot 1512-2011 Senior business developer ICT for development. Lid externe kenniskring Stenden Hogeschool lectoraat Humanitarian Assistance
Drs. J.J. van Gent Penningmeester benoemd 15-12-2011 Director Corporate Finance ABN Amro
Raad van Advies
Drs. A. Krapels
Mw. drs. P. Steuteknuël
Mw. drs. W. van der Vlugt
Mw. dr. M. van Plateringen
sinds 2002 (aan Vitalis verbonden sinds 1986) Klinisch psycholoog en kinder- en jeugdpsychotherapeut
sinds 2002 (aan Vitalis verbonden sinds 1999) Jeugdarts
sinds 2009
sinds 2010
Orthopedagoog
Jeugdarts /sociaal geneeskundig adviseur
13
Mw. drs. M. ZinschitzWassenaar sinds 2010
Mw. drs. M. Propstra
Psycholoog
Werkzaam in het openbaar bestuur
sinds 2010
Melissa en Mariska Melissa is een meisje van 10 jaar. Ze woont bij haar moeder en haar (half)broertje van bijna 3. Moeder ligt in scheiding met de vader van haar zoontje. Moeder heeft in het verleden psychische klachten gehad en deze komen door alle gebeurtenissen thuis weer naar boven. Melissa neemt de zorg voor haar broertje over en moeder voelt zich schuldig dat ze geen energie heeft om leuke dingen te ondernemen met Melissa. Moeder gunt het Melissa heel erg om een luisterend oor en ontspanning te krijgen en gewoon lekker weer even kind zijn! De vader weet niet dat Melissa gekoppeld wordt met een vrijwilliger, omdat er weinig contact is tussen Melissa en haar vader. Vitalis heeft Melissa aan leuke vlotte jonge vrijwilliger Mariska gekoppeld. Moeder was de eerste afspraak vergeten toen Melissa aan Mariska voorgesteld zou worden. De tweede afspraak was moeder eigenlijk ook vergeten. Melissa was buiten aan het spelen en ze was nergens te vinden. Moeder schaamde zich dood! Na ruim een half uur was Melissa terug en heeft ze die dag toch nog Mariska ontmoet. Dat klikte gelijk! Na 4 afspraken vertelde Melissa al heel enthousiast dat Mariska al een echte vriendin van haar is en dat ze haar super cool en super leuk vindt! Ook Mariska vindt het geweldig met Melissa. Melissa komt vol verhalen en met roze blosjes op haar wangen thuis. Iedere week opnieuw kijkt ze enorm uit naar haar afspraak met Mariska. Moeder is blij om haar kind zo op te zien fleuren! En is zelfs een beetje jaloers. Ze wil zelf ook haar kind blij maken en blosjes op de wangen bezorgen!
Melissa is een meisje dat een ouderrol op zich heeft genomen. Ze is voor haar moeder en broertje gaan zorgen, omdat het met moeder even wat slechter ging. Deze koppeling geeft Melissa de kans los te komen van deze rol. Het geeft moeder nieuwe energie om ook activiteiten met haar dochter te ondernemen! De namen van de personen in deze casus zijn gefingeerd.
14
4. Partnerorganisaties Op de ‘sociale kaart’ van Den Haag bevindt Vitalis zich tussen buurthuis en professionele hulpverlening. In 2010 werd samengewerkt met verschillende instellingen. Zowel scholen, de consultatieteams verbonden aan die scholen en de netwerken preventief jeugdbeleid of jeugdverpleegkundigen melden kinderen aan bij Vitalis. Aanmeldende instanties School (maatschappelijk werk), Bureau Jeugdzorg, Jeugdformaat, MEE, PsyQ, Opvoedsteunpunt, MWD, St Mooi/Zebra/VoorWelzijn, Bureau Basiszorg, GGDGezinsbegeleiding, Juliana Kinderziekenhuis, Haagse Wijk- en woonzorg, Leger des Heils, Haags Kinder en Jeugdtherapeutisch Centrum, Parnassia Jeugd/De Jutters, Stichting Mantelzorg, William Schikker Stichting, Jeugd Interventie Team, Juliana Kinderziekenhuis, Meavita thuiszorg, Ouders, Reclassering, Stichting Nidos, Vrouwenopvang/Stichting Wende, Algemeen Maatschappelijk Werk, Obesitaskliniek, Parnassia Volwassenen en Paus Johannes de 23. Andere maatjes- en mentoringprojecten: Regelmatig contact is er met Haagse organisaties als Stichting Buddy Netwerk, MEE en het maatjesproject van Humanitas om ideeën uit te wisselen en naar elkaar door te verwijzen. In Zoetermeer bestaat sinds 2005 Jong Perspectief een maatjesproject voor jongeren uit Zoetermeer e.o. Vitalis verwijst kinderen uit randgemeenten van Den Haag door naar deze organisatie. Met Jong Perspectief wisselt Vitalis geregeld bezoeken en gegevens uit. Met Big Brothers Big Sisters of Rotterdam, is regelmatig contact. Er worden regelmatig ideeën uitgewisseld. Deze Rotterdamse organisatie, voorheen bekend als Match, heeft zich aangesloten bij het internationaal bekende Amerikaanse Big Brothers Big Sisters. BBBS is al een begrip in Amerika sinds het begin van de vorige eeuw. Centra voor Jeugd en Gezin De Centra voor Jeugd en Gezin (CJG; in Den Haag zijn er inmiddels negen open1). Ouders, kinderen, jongeren tot 23 jaar en professionals kunnen bij de centra terecht met hun vragen over opvoeden en opgroeien. Het Centrum Jeugd en Gezin is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties. Het merendeel van deze organisaties is aanmelder bij Vitalis. De medewerkers van het CJG zijn in dienst van hun eigen organisatie. De centra bieden advies, ondersteuning en hulp op maat. Haga Juliana Kinderziekenhuis De samenwerking met het Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag, tegenwoordig bekend als Haga-ziekenhuis, en de Stichting Artsen voor Kinderen met betrekking tot de begeleiding van kinderen met diabetes door vrijwilligers van Vitalis werd in 2010 voortgezet. Het maatjesproject voor kinderen met diabetes is gestopt in 2011. Het Haga Julianakinderziekenhuis blijft met 7 aanmeldingen dit jaar een middelgrote aanmelder. HOF Met Hof, de Haagse Vrijwilligersvacaturebank, is een goed contact. In 2011 mochten wij via Hof 19 vrijwilligers verwelkomen! Hof levert regelmatig vrijwilligers aan Vitalis. Door Hof vindt een goede voorselectie en doorstuur van mensen plaats. De vacaturebegeleiders kennen Vitalis goed en weten wat Vitalis voor vrijwilligers nodig heeft! Ook in het kader van activiteiten om vrijwilligers te werven en/of in het kader van deskundigheidsbevordering werkt Vitalis met Hof samen.
1
Segbroek Loosduinen 2, Scheveningen 1, Centrum 1 (+ 1 in juni 2011), Haagse Hout 1, Laak 1, Escamp 1, Leidscheveen/Ypenburg 2
15
The Hungry Mind The Hungry mind is een Clubhuis (community center) aan de Wijndaelerweg 5. Het doel van The Hungry Mind is internationaal geörienteerde mensen via activiteiten met elkaar in contact te brengen in een zeer laagdrempelige omgeving. Dat is The Hungry Mind dan ook: een voormalige voetbalkantine. Vrijwilligers van Vitalis die elders wonen, kunnen daar met hun maatje heen. Je kunt daar lekker binnen zitten en er zijn allerlei (bord)spelletjes voorhanden. Maar ook een minibiljart, een tafeltennistafel en een tafelvoetbalspel. Iets eten of drinken? Ook mogelijk!
De Oranjefonds-Denktank Het Oranjefonds heeft sinds 2007 als een van haar aandachtsthema's "De Beste Maatjes". Ook de Appeltjes van Oranje 2007 werden in dat kader uitgereikt. Zoals wellicht bekend was Stichting Vitalis een van de tien genomineerden. Iets waar met trots op kan worden teruggekeken. In het kader van bovengemeld thema organiseert het Oranje Fonds tal van activiteiten waaronder uitwisselingsdagen tussen de diverse regionaal werkzame maatjesprojecten. Dit zijn leerzame bijeenkomsten waarin men van elkaar leert en bovendien het netwerk vergroot. Ook heeft het fonds op de Oranje Fonds site een Projectenbank gestart waarin alle maatjesprojecten een plaatsje kunnen krijgen. Een denktank voor maatjesprojecten is één van de andere initiatieven. Tijdens de bijeenkomsten van de denktank wordt informatie uitgewisseld en kennis gebundeld tot een krachtig signaal. Eind 2008 heeft Stichting Vitalis op uitnodiging van het Oranjefonds haar intrede gedaan als deelnemer aan een landelijke denktank voor maatjesprojecten. Doel van deze denktank is onder andere het landelijk stimuleren van maatjesprojecten en de deelname daaraan van het publiek als vrijwilliger middels bijvoorbeeld een landelijke wervingscampagne via www.ikwordmaatje.nl (gestart in maart 2008). In oktober 2011 heeft de coördinator van Stichting Vitalis deelgenomen aan de Beste Maatjes Masterclass. Een tweedaagse cursus waarin belangrijke aspecten van het projectleiderschap van maatjesprojecten aan bod kwamen. Presentatie, gedragsanalyse, bepalen van missie, visie en strategie, hoe en met wie kun je als maatjesorganisatie goede zaken doen. De organisatie was in handen van het Oranjefonds, het onderwijs werd verzorgd door het Instituut voor Management en Kunde te Alphen aan de Rijn. Prof. Dr. Lucas Meijs (hoogleraar strategic philantrophy and volunteering, Erasmus Universiteit Rotterdam), gastspreker, sprak over positionering: maatjeswerk en het speelveld. Haags Platform Zorgvrijwilligers (ZVDH) Met een aantal andere projecten waar men met (zorg)vrijwilligers werkt is Vitalis deelnemer in het Platform Zorgvrijwilligers in Den Haag. De doelstelling van het platform is het zorgdragen voor een goed samenhangend systeem van vrijwilligerszorg waarbij de één-op-één relatie centraal staat: Door middel van Versterken van het bereik ten behoeve van verwijzers, cliënten, vrijwilligers; Elkaar kennen, vinden en aanvullen; Uitgaan van de kracht van variëteit; Uitwisselen van expertise; Invulling van de relatie met de gemeente; Bespreken van gemeenschappelijke thema's Toegankelijkheid voor diverse doelgroepen Dit wordt vormgegeven in een twee à vierjaarlijks plenair overleg waarin we uitwisselen en vervolgens dieper ingaan op een vooraf bepaald thema. De voorzitter van het platform is oud-gemeenteraadslid mevrouw Ria Sikkes. De ondersteuning, coördinatie en secretariaat zijn in handen van Hof.
16
Haags Platform Zorgvrijwilligers Naam Project Buddynetwerk - Buddyzorg Wekelijks contact - 2tegen1zaamheid Maatjesproject Humanitas Opvoedingsondersteuning
Voor wie Mensen met een ernstige, levensbedreigende ziekte - Eenzamen Kinderen 10-18 Jonge gezinnen
-
Zebra-Respijtzorg (vh mantelzorgbrigade)
Bieden vrijwillige respijtzorg (wekelijks)
Alle Haagse mantelzorgers die er even tussenuit willen.
Mara
Activiteiten en contact
Dak- en thuisloze jongeren
MEE ZHN Praktische Thuishulp
Ontlasten mantelzorg/ouders
Kinderen met een beperking
Project Vivaldi
Bezoek/contact
Eenzamen
Stek: Up2date, over de drempel Van de bank af
Contact en bezoek
Jongeren na prof. hulpverlening. Vervuilden en eenzamen
Stichting Mantelzorg
Belangenbehartiging van mantelzorgers in de gemeente Den Haag
Mantelzorgers die zorgen voor familie, vrienden of buren
Unie van Vrijwilligers
Vriendschappelijk contact
Ouderen
Maatjesproject Voorkomen professionele jeugdhulpverlening
Vriendendienst
Bezoek en contact
Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg
Aandacht en ondersteuning in thuissituatie
Haagse kinderen van 5 t/m 18 jaar die extra aandacht nodig hebben. Mensen met een psychiatrische achtergrond of psychosociale problemen. Mensen in de terminale fase van hun leven
Zonnebloem
Bezoek
Ouderen/zieken/gehandicapten
Vitalis
Hilton The Hague Het Hilton The Hague wil graag iets doen voor de gemeenschap van de stad Den Haag. Hiermee draagt het hotel bij aan de wereldwijde activiteiten van de ‘Hilton in the Community Foundation’. Behalve dat het Hotel zich zelf actief inzet voor lokale goede doelen, enthousiasmeren ze daar ook de gasten voor. Vitalis mag, indien mogelijk, gebruik maken van de vergaderzalen van het Hilton. Hogeschool Leiden Hogeschool Leiden verzorgt diverse Hbo-, en post Hbo-opleidingen, verdeeld over een aantal clusters. Binnen het cluster Social Work en Toegepaste Psychologie behoren de opleidingen: 1. SPH: Sociaal Pedagogische Hulpverlening 2. MWD: Maatschappelijk werk en Dienstverlening 3. CMV: Culturele en Maatschappelijke vorming 4. TP: Toegepaste Psychologie De opleidingen SPH, MWD en CMV volgen gezamenlijke programma’s waar mogelijk en afzonderlijke waar nodig. Dit betekent dat in het eerste jaar een groot aantal onderwijsonderdelen hetzelfde is. Het tweede jaar is meer gericht op de student in de rol van toekomstig beroepsbeoefenaar. Het ervaringsgerichte leren in de praktijk doet een beroep op het hanteren, ontwikkelen en verdiepen van nieuwe competenties en 17
houdingsaspecten. Inzet bij een maatjesproject houdt voor de student een kennismaking in met een organisatie en doelgroep waar hun opleidings- en beroepskeuze in eerste instantie op gebaseerd is. De inzet van tweede jaars SPH-studenten als maatje voor cliënten gedurende een studiejaar houdt voor de vrijwilligersorganisaties in dat zij met deze duurzame overeenkomst tussen student en de eigen organisatie wil en kan investeren in toekomstige nieuwe collega’s. Voor de studenten die zich bij Vitalis aanmeldden gelden dezelfde regels als voor de overige vrijwilligers met dat verschil dat we voor deze groep de minimum leeftijdseis van 21 jaar hebben laten vallen. Wij hebben daarnaast besloten dat de maximum leeftijd van de kinderen waaraan wij deze studenten (indien jonger dan 21 jaar) koppelen niet hoger is dan 12 jaar. De Leo's Een Leo-club is een groep van studerende en werkende jonge mensen in de leeftijd van 20 tot 35 jaar die regelmatig bij elkaar komt om o.a. activiteiten te organiseren waarmee goede doelen worden gesteund. Ook is het een club om in contact te komen met verschillende mensen, ervaringen te delen en je horizon te verbreden. LEO staat voor : Leadership, Experience en Opportunity. Zij zetten zich in voor anderen in de samenleving door het inzamelen van geld en door vrijwilligerswerk. Al een aantal jaar kan Vitalis rekenen op de hulp van de Leo's Den Haag tijdens onze zomerfeesten! Hartstikke blij zijn we daarmee! (leoclubdenhaag.nl) De Lions Club Den Haag 1 De Lions Club Den Haag 1 heeft in 2011 voor een viertal koppelingen in 2012 de financiering veilig gesteld door middel van fondsen geworven tijdens een evenement op de Noordwijkse Golfclub. Op uitnodiging van the Lions Club Den Haag 1 kwam een aantal goede doelen in het Hilton The Hague bijeen. Tijdens een drukbezochte Lions bijeenkomst overhandigden de Lions aan de 4 verzamelde organisaties Steinmetz de Compaan, Playing for Succes, Mesics en Vitalis, uiteraard, de 'cheques' waarmee zij een project binnen de organisatie doorgang kunnen laten vinden. De Lions willen graag bij Vitalis betrokken blijven en ook daadwerkelijk de handen uit de mouwen steken. Een interessante nieuwe partner! NLDOET Jaarlijks doet Vitalis met spraakmakende acties mee aan de NLDOET-dagen (voorheen bekend onder de naam MADD). Tijdens NLDOET doen tienduizenden Nederlanders vrijwilligerswerk. Doel van deze dagen is dat vrijwilligersorganisaties het door hen aangeboden werk laten zien en potentiële vrijwilligers voorlichting geven over de organisatie. Met elkaar klaren de mensen van de organisaties en de geïnteresseerden een leuke klus. NLDOET is een initiatief van Movisie en het Oranjefonds. In 2011 riep Vitalis tijdens NL DOET het publiek op om een groot Scrabble- en Dominospel te maken. Dat is gelukt. Beide spellen staan nu bij Vitalis in de kast en worden gebruikt bij feesten. Totaal droegen die dag ongeveer 70 mensen een steentje bij. Plus Projects Eind 2009 maakte Vitalis kennis met Plus Projects (adviseert en ondersteunt bedrijven en non profit instellingen bij het verwerven van subsidies, fiscale tegemoetkomingen en additionele financieringsstromen). In januari 2010 organiseerde Plus Projects voor studenten met interesse voor het subsidie-adviseurs-vak een Crash Course waarbij onder begeleiding van ervaren adviseurs een advies uitgebracht werd aan een klant. Vitalis was die klant. In 2011 staken de medewerkers van Plus Projects de handen fors uit de mouwen om te helpen tijdens de voorbereiding en uitvoering van het grote boer'n zeumerfeest (zie verder).
18
SHELL Organiseerde dit jaar het zogenaamde Kerst-Shell-wensboomproject voor de kinderen van Vitalis. De kinderen mochten op een ster, boom of bal een wens schrijven voor het hele gezin. Die wensen werden in de kerstbomen gehangen bij Shell. Shell-medewerkers zorgen vervolgens voor de aanschaf van de droomwensen! Tijdens een gezellig samenzijn op het Shell hoofdkantoor in Den Haag mochten een tiental kinderen, onder het genot van allerlei heerlijkheden en warme chocomel, vast hun droomwens in ontvangst nemen. Ook voor de EHBK-kit zorgde Shell voor een mooie aanvulling: een EHBO-tasje met inhoud! Stichting Present Present slaat een brug tussen mensen die iets hebben te bieden en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. "Zo willen we bouwen aan een samenleving waarbij mensen het vanzelfsprekend vinden om naar elkaar om te zien" aldus de tekst van de website van Present. Present treedt op als intermediair tussen bedrijven c.q. groepen mensen die iets willen doen voor de andere en de organisaties die goed deze hulp kunnen gebruiken. Vakantiepas Een VakantiePas is een boekje op paspoortformaat met zo’n 75 activiteiten voor kinderen van 4 – 12 jaar en hun ouders/begeleiders. De activiteiten die in de Haagse VakantiePas worden aangeboden lopen uiteen van kanovaren door de Haagse grachten tot een bezoek aan het Omniversum. Alle activiteiten zijn met speciale VakantiePaskorting te bezoeken. De Haagse VakantiePas wordt jaarlijks in Den Haag door ongeveer 10.000 kinderen gebruikt die samen zo’n 50.000 keer een VakantiePas activiteit bezoeken. Vrijwilligers bij Vitalis worden meteen lid gemaakt van de Vakantiepas. Zo kunnen ze met 'hun' Vitaliskinderen optimaal gebruik maken van het, veelal in prijs gereduceerde, vakantieactiviteiten aanbod van de vakantiepas!
19
5. Resultaten 5.1 Kinderen Vitalis is al jaren bekend bij een groot aantal aanmeldende instanties die met grote regelmaat nieuwe kinderen aanmelden. Procedure na aanmelding Wanneer een kind via een aanmeldingsformulier is aangemeld, wordt de aanmelder benaderd voor eventueel aanvullende informatie over het kind. Lijkt een kind geschikt voor begeleiding via Vitalis, dan wordt een intake gesprek gepland bij het kind thuis. Bij dit gesprek zijn aanwezig: het kind, de ouder(s), de aanmelder en de casemanager. Niet alle kinderen blijken na de intakeprocedure geschikt voor begeleiding door Vitalis. Het gaat bij Vitalis om kinderen die zich als gevolg van een tekort aan (volwassen) aandacht in een kwetsbare positie bevinden. Als het kind geschikt bevonden is, wordt een vrijwilliger gezocht die bij het kind past. Hier gaat enige tijd overheen, omdat er doorgaans meer kinderen worden aangemeld dan er vrijwilligers zijn en omdat niet elke nieuwe vrijwilliger automatisch past bij een kind op de wachtlijst. Wanneer een geschikte vrijwilliger is gevonden, vindt een kennismakingsgesprek plaats waarbij het kind, de ouder(s), de casemanager en de vrijwilliger aanwezig zijn. Wanneer het klikt tussen alle partijen en er afspraken zijn gemaakt, start de koppeling. Vrijwilliger en kind gaan dan een jaar lang eens per week of anderhalf jaar lang tweewekelijks samen leuke dingen doen. Er vinden regelmatig evaluaties plaats. Hierbij zijn aanwezig de ouders(s), het kind, de vrijwilliger en casemanager. Na de afgesproken termijn wordt de koppeling officieel beëindigd met een eindgesprek (exitgesprek).
5.1.1 Grafieken en Schema’s kinderen in koppeling 2011
M/J 2011
M/J 2010
38%
40% 60%
62%
Meisjes
Meisjes
Jongens
Jongens
Leeftijd aangemelde kinderen: 16 – 19 jaar 13 – 15 jaar 9 – 12 jaar 5 – 8 jaar 0
5
10
15
20 Meisjes
25 Jongens
20
30
35
40
45
Hoofdreden van aanmelding bij ouders 100% 23
24
11
11
80%
60%
35
41 40%
20%
47
37
0% 2011
2010
Pedagogische problematiek
Psychiatrische/psychische problematiek
Lichamelijke of emotionele beschikbaarheid
Externe omstandigheden van invloed op het gezin
Hoofdreden van aanmelding bij kinderen
16
27
47 41
19
20
31
29
2011
2010
Internaliserende problematiek[1]
Externaliserende problematiek [2]
Gezinsproblematiek[3]
Voorbeeldf iguur gew enst
1. Internaliserende problematiek 3 Gezinsproblematiek
2
1
somber, angstig,eenzaam,teruggetrokken 3 Bij gezinsproblematiek valt te denken aan gezinnen waar meerdere problemen een rol spelen: bijvoorbeeld gezinnen met financiële problemen, gezinnen waarbij één van de ouders is gedetineerd, gezinnen waarin een broertje of zusje van het begeleide kind ziek of misschien gehandicapt is en gezinnen waarbij integratieproblemen een rol spelen.
21
Wachttijd tot koppeling na aanmelding
>12 maanden
10 – 12 maanden
7 – 9 maanden
4 – 6 maanden
1 – 3 maanden
0
10
20
30
48%
Gestart in 2011
50
Koppelingen in 2010
Koppelingen in 2011
52%
40
50%
50%
Gestart in 2010
Gestart voor 2011
Gestart voor 2010
Aanmeldende instanties, grootste 8
Bureau Jeugdzorg School (maatschappelijk werk) 2010
MEE Jeugdformaat
2011
GGD-Gezinsbegeleiding Opvoedsteunpunt MWD Juliana Kinderziekenhuis Ouder(s) Overige aanmelders[1] 0
5
10
22
15
20
25
30
Gezinsomstandigheden 6%
5%
15% 8%
66% Beide (stief)ouders Moeder alleen Pleegouder(s)
Beide biologische ouders Vader alleen
Geboorteland ouders, grootste 6 Overige 100% China
28 81
80%
53 10
Suriname
11 60%
20
11 13
40%
17
10
20
9 10
21 Nederlandse Antillen
26
13 20%
Marokko
32
Turkije
15
36
52
16
Nederland
0% Moeder
Vader
Totaal
Kinderen in begeleiding van buiten Den Haag
4
3
2 2 1
202
29
1
6
1 9
Den Haag
Rijsw ijk
Wateringen
Voorburg
Leidschendam
Delft
Nootdorp
De Lier
Wassenaar
Zoetermeer
23
5.1.2 Toelichting bij de cijfers Kinderen In de loop van het jaar zijn 101 nieuwe kinderen aangemeld. Van deze aanmeldingen zijn er 9 afgewezen of doorverwezen, bijvoorbeeld omdat het kind niet binnen de doelstelling van Vitalis paste: er was soms sprake van te ernstige problematiek, waardoor begeleiding door Vitalis niet voldoende was. In andere gevallen was op het moment van screening de ondersteuning van Vitalis niet langer nodig. 18 Aanmeldingen werden ingetrokken. In 2011 waren in totaal 126 kinderen gekoppeld aan een vrijwilliger. 65 Koppelingen daarvan zijn gestart voor 2011. In 2011 zijn 61 kinderen gekoppeld. De leeftijdsgroep 9-12 jarigen blijft de grootst aangemelde. 65 Totaal. 25 Meisjes, 40 jongens. Bijna twee keer zoveel jongens, ongeveer een gelijke verdeling als in 2010. Verschillende instanties meldden kinderen aan bij Vitalis. De meeste aanmeldingen kwamen dit jaar van Schoolmaatschappelijk werk (18), Bureau Jeugdzorg (18), Jeugdformaat (13), MEE (13) en Opvoedsteunpunt/MWD St Mooi/Zebra/VoorWelzijn (12). Opvallend is dit jaar een 6 tal aanmeldingen door de ouders zelf. Met betrekking tot de problematiek van waaruit ingestuurd wordt hebben we voor de doorslaggevende problematiek gekozen. Indien de reden voor aanmelding (ook) bij de ouders lag is de reden die het meest wordt aangegeven de psychiatrische of psychische problematiek (41x), gevolgd door pedagogische problematiek (37x). Aanmelding vanuit het kind komt veelal voort uit gezinsproblematiek (47x) gevolgd door internaliserende problematiek (31x) (zie voetnoten pagina 21). Het aantal kinderen van Turkse afkomst is, na de kinderen waarvan vader of moeder van Nederlandse afkomst is (52) met 32 de grootste groep. Daarna volgen de kinderen met één of beide ouders uit de Antillen (26) en Marokko (21). Op 31 december 2011 liepen er 59 koppelingen, stonden 8 kinderen op de wachtlijst en waren klaar om gekoppeld worden. 45 Kinderen wachtten op screening en/of intake. Koppelingen Er werden in totaal meer koppelingen begeleid, 126 in 2011 ten opzichte van 117 in 2010. In 2011 werden 63 koppelingen volgens plan uitgevoerd en/of werden, indien de koppelingstijd voorbij was, positief afgerond. 22 koppelingen werden voortijdig afgebroken waarvan 8 wegens persoonlijke omstandigheden van de vrijwilliger (bijvoorbeeld verhuizing of gezondheid) en 14 door omstandigheden aan de zijde van het kind of de ouder(s). Wachttijd De meeste kinderen werden binnen 7 tot 9 maanden gekoppeld, een gelijkblijvende wachttijd ten opzichte van 2010. De wachttijd loopt vanaf het moment van aanmelding. Vitalis is voor het koppelen natuurlijk afhankelijk van het aantal beschikbare vrijwilligers. Soms zijn kinderen door omstandigheden tijdelijk niet te koppelen en staan ook daardoor langer op de wachtlijst. Voor de kinderen is het eerste contactmoment met Vitalis pas bij het intakegesprek. De tijd van intake-gesprek naar koppeling is aanmerkelijk korter dan de hierboven vermelde wachttijd.
24
Let wel: • Ingetrokken/afgewezen aanmeldingen, en aanmeldingen van kinderen in het voortraject zijn niet in detail in het schema uitgewerkt. Totaalaantallen bij de kinderen betreffen dus alle koppelingen die actief zijn geweest in 2011. In totaal zijn er 231 kinderen in behandeling geweest in 2011 (lopende koppelingen, kinderen op de wachtlijst en kinderen die niet voor Vitalis in aanmerking komen) • Bij de wachttijd tot koppeling in maanden wordt tot de 15e van de maand naar beneden afgerond (begin van de maand) en van de 15e tot de 30e naar boven (volgende maand). • Kinderen die eerder gestopt zijn en opnieuw gekoppeld worden, worden gerekend en opnieuw ingevoerd als een nieuwe aanmelding!
Samenvattend: 1.
Het aantal kinderen in 2011 aangemeld door Schoolmaatschappelijk werk, 18, blijft hoog. Door deze vroegtijdige signalering kan immers nog beter en efficiënter de preventieve Vitalishulp worden ingezet en de professionele jeugdhulpverlening worden voorkomen. Opvallend dit jaar is de toename van aanmelding door de ouders zelf. Wellicht ligt dit aan het feit dat ouders zelf actiever, digitaal, op zoek gaan naar (aanvullende) laagdrempelige ondersteuning voor hun kind waar eerdere budgetten wegvallen.
2.
Voor wat betreft de aanmeldingsproblematiek valt op te merken dat de redenen van aanmelding vaak meerdere vlakken bestrijken. Gekozen is voor de meest dominante reden van aanmelding.
3.
Het komt voor dat aanvragen voor kinderen van wijken grenzend aan Den Haag in behandeling worden genomen. Met het bestuur van Vitalis is hierover een 10%regeling afgesproken. Daarnaast wordt doorverwezen naar een ter plaatse gevestigde maatjesorganisatie of naar de website 'ikwordmaatje.nl'
25
5.2 Vrijwilligers Eén ding hebben de vrijwilligers altijd gemeen: ze besteden een deel van hun vrije tijd aan een kind en beleven de omgang met 'hun' kind meestal als zeer plezierig en nuttig. De vrijwilligers geven ook aan er wat voor terug te krijgen, waaronder vreugde en inzicht. Vreugde in de dingen die ze met elkaar ondernemen en beleven. Inzicht in dit kind, in de jeugd. Het contact dat ze met het kind hebben is heel duidelijk iets van twee kanten. Het kind neemt ook heel actief deel, heeft een eigen inbreng en maakt de vrijwilliger wegwijs in zijn “kinder”wereld. Elk kind heeft een vaste vrijwilliger. De begeleiding van een kind duurt in beginsel een jaar (wekelijkse begeleiding) of anderhalf jaar (tweewekelijkse begeleiding). Wanneer een koppeling na die periode met succes is afgerond, kan de vrijwilliger zelf bepalen of er opnieuw een koppeling zal worden gerealiseerd met een ander kind. Procedure na aanmelding Nadat een aspirant-vrijwilliger het aanmeldingsformulier ingevuld heeft, vindt een kennismakingsgesprek plaats bij de vrijwilliger thuis. Dit geeft de casemanager een indruk van de huiselijke omstandigheden van deze persoon. Het doel van het gesprek is kennismaking en het maken van een inschatting in hoeverre de persoon beschikt over inlevingsvermogen, nuanceringvermogen, juiste motivatie en of de persoon in kwestie daadwerkelijk de juiste ondersteuning aan het kind kan geven. Van de vrijwilliger worden twee referenties nagetrokken. Wanneer de persoon geschikt wordt bevonden, wordt de aspirant-vrijwilliger uitgenodigd voor de kennismakingstijd bij Vitalis. Tijdens deze periode, die gemiddeld twee maanden in beslag neemt, komt de nieuwe vrijwilliger naar twee vrijwilligersvergaderingen, zodat beide partijen zekerheid krijgen over de bereidheid een verbintenis aan te gaan. Van de vrijwilliger wordt verwacht dat hij een Verklaring omtrent Gedrag overlegt aan Vitalis en de training voor nieuwe vrijwilligers volgt. Met de vrijwilligers wordt een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Onderdeel daarvan zijn tevens een aantal gedragsregels. Aan de vrijwilligers wordt een 'eerste-hulp-bijkoppeling-kit', de EHBK-kit, uitgereikt. "Het handboek voor de vrijwilliger" is onderdeel van deze kit. Het handboek bevat de tekst van de samenwerkingsovereenkomst en de afgesproken gedragsregels. Informatie over belastingregels en vrijwilligersvergoeding en over de voor de vrijwilliger afgesloten verzekeringen zijn ook terug te vinden in het handboek. Na toelating wordt de vrijwilliger gekoppeld aan een kind en bij de begeleiding ondersteund door de casemanager. Naast de reguliere ondersteuning op de vierwekelijkse vrijwilligersvergaderingen en de evaluatiegesprekken bij het gezin thuis, kan sprake zijn van individuele ondersteuning van de vrijwilliger. In het kader van de begeleiding heeft de casemanager contact met de ouders en soms met scholen of betrokken hulpverleningsinstellingen. Tenslotte worden jaarlijks drie thema-avonden georganiseerd, waarvoor vrijwilligers onderwerpen aandragen en externe deskundigen worden uitgenodigd. Verloop aantal vrijwilligers Vrijwilligers worden geworven via mond-tot-mondreclame van (oud)vrijwilligers en betrokkenen, het verspreiden van folders, artikelen in tijdschriften en regionale bladen, buurtkranten, kerkbladen, uitzendingen op locale radio en locale televisie, posters en de vrijwilligersbank bij Hof (Promotie Haags Vrijwilligerswerk). Affiches in de tram, op zogenaamde stoplichtkasten en advertenties in de wijkbladen. Ook verschijnen er met zekere regelmaat artikelen over een Vitaliskoppel in de (plaatselijke) krant (Posthoorn) of een tijdschrift. Met de Hogescholen in Den Haag en omgeving worden afspraken gemaakt 26
met betrekking tot het aannemen van scholieren als vrijwilligers in het kader van een stage of te verwerven studiepunten. Vooral het internet neemt de laatste jaren een vlucht. Via de website van Vitalis zelf, maar ook via de Vitalis-Twitter en de 'ikwordmaatje'-site van het Oranjefonds vinden de vrijwilligers Vitalis Den Haag. In het verleden begeleidden de vrijwilligers meerdere kinderen na elkaar en bleven dus jaren aan Vitalis verbonden. Deze trend houdt gelukkig, zij het op bescheiden schaal, aan. Mensen geven aan, na wel of niet een rustpauze, weer gekoppeld te willen worden. Zo blijft veel ervaring gespaard en kan deze opnieuw worden ingezet. De groep vrijwilligers die niet doorging met het begeleiden van een volgend kind gaf aan dat het begeleiden ze weliswaar heel veel voldoening en plezier gaf maar dat ze na een periode Vitalis graag weer iets anders wilden doen (ander vrijwilligerswerk, een cursus, sport). Het is van belang om veel energie te steken in het werven van vrijwilligers om dit verloop op te kunnen vangen.
5.2.1 Cijfers Vrijwilligers 2011 in het kort In 2011 hebben zich 62 potentiële vrijwilligers aangemeld. Van de nieuwe aanmeldingen zijn 3 vrijwilligers afgewezen en hebben 21 vrijwilligers zich teruggetrokken vanwege persoonlijke omstandigheden of vanwege het feit dat het vrijwilligerswerk bij Vitalis niet overeenkwam aan de (eigen) verwachting. 3 Vrijwilligers zijn doorverwezen omdat Vitalis niet is wat ze zochten. 36 Vrijwilligers gaven te kennen opnieuw gekoppeld te willen worden. Daarmee kwam het aantal beschikbare vrijwilligers op 98. In 2011 werden 126 koppels begeleid (117 in 2010). Het totaal aantal koppelingen is met 8 % toegenomen. In 2011 werden 63 koppelingen volgens plan uitgevoerd en/of werden, indien de koppelingstijd voorbij was, positief afgerond. 22 Koppelingen werden eerder afgerond. 10 vrijwilligers waren ieder gekoppeld aan twee kinderen, 4 stellen waren gekoppeld aan één kind. De meeste vrijwilligers waren binnen 3 maanden na aanmelding gekoppeld (79). Een oplopende wachttijd hangt samen met het verloop van de toelatingsprocedure en het vinden van een passend kind. De wachttijd kan bovendien oplopen door een veranderend schema van de vrijwilliger hetzij door privé- hetzij door werkomstandigheden. Veruit het grootste deel van de vrijwilligers geeft de voorkeur aan een tweewekelijkse begeleiding. 67 Vrijwilligers ontmoetten het Vitaliskind tweewekelijks ten opzichte van 40 wekelijks op stap gaande vrijwilligers. In 2011 zijn 52 vrijwilligers na het afronden van hun koppeling met begeleiden gestopt. Het aantal doorstartende vrijwilligers in 2011 bedraagt 36. In 2011 komt de grootste groep vrijwilligers uit de leeftijdsgroep van 31-40 (30) en wint het daarmee nipt van de leeftijdsgroep 21-30 met 29 vrijwilligers. Voor het eerst hebben we dit jaar door een pilot met de Leidse Hogeschool (Social Work en Toegepaste Psychologie) ook een groep van zeven 18-20 jarige vrijwilligers. De groep met een HBO (40) achtergrond wint terrein ten opzichte van de Universitair (37) geschoolden. Let wel: - Vrijwilligers die een koppeling afronden en in hetzelfde jaar verder gaan, worden gerekend en opnieuw ingevoerd als een nieuwe aanmelding. - Bij de wachttijd tot koppeling in maanden wordt tot de 15e van de maand naar beneden afgerond (begin van de maand) en van de 15e tot de 30e naar boven (volgende maand).
27
5.2.2 Vrijwilligers 2011 in staatjes en grafieken
Opleidingsniveau
Man/Vrouw 4
7
17 15
37
86
Man
40
Vrouw
Universitair
Stel
HBO
Leeftijd vrijwilligers
> 70
> 61 2010 51-60 2011 41-50
31-40
21-30
18-20
0
5
10
15
20
25
30
Wachttijd tot koppeling 5 23
79
1 - 3 mnd
4-6 mnd
28
4-6 mnd
35
40
MBO
HAVO (nu SPH)
Bekend met Vitalis via, grootste 6 37 Internet/Website w aaronder Oranjefonds/Jij en jij
31
Mond-tot-mond HOF
24 21
20
19 Hogeschool
12 Folder (in bus)
9
9
9
8
Samenw erkende instanties 0 2011
2010
29
5.2.3 Thema- avonden Thema avond 1, 6 april 2011 ADHD in het Hilton The Hague
Woensdagavond 6 april opende het Hilton The Hague wederom haar deuren voor Vitalis. Ditmaal in verband met een van de thema-avonden die Vitalis jaarlijks organiseert. Het thema: ADHD. Gastspreekster was Annemarie Dijstelberge. Annemarie Dijstelberge heeft ruim 28 jaar gewerkt bij de Jutters, kinder- en jeugdpsychiatrie in Den Haag. Momenteel is zij werkzaam als docente aan Hogeschool Leiden. Naast haar werk begeleidt zij nog altijd gezinnen, in samenwerking met de kinder- en jeugdpsychiater Michiel Noordzij. Annemarie (aan de kop van de tafels op de foto hierboven) ging tijdens deze avond in op het gedrag van kinderen met ADHD en de problemen die daarmee samen kunnen hangen. Wat zijn de mogelijke oorzaken en de gevolgen van ADHD, hoe zouden deze verminderd kunnen worden en hoe kun je daarmee omgaan. Zij benadrukte dat zij deze avond het liefst zo interactief mogelijk wilde maken en moedigde de Vitalisvrijwilligers aan te komen met vragen en opmerkingen en/of eigen ervaringen. In de groep maatjes die aanwezig was bleek geen van hen gekoppeld aan een kind met ADHD. Een aantal vrijwilligers kwam en komt wel direct of indirect met kinderen met ADHD in aanraking. Het was een geanimeerde avond waarop veel informatie en kennis over ADHD met elkaar gedeeld en uitgewisseld werd. Annemarie kon de vragen die werden gesteld vanuit de maatjes goed beantwoorden of juist terugspelen en terugkoppelen naar de Vitaliskoppeling en of eigen situatie. En indien zij niet een pasklaar antwoord kon geven ontstond er een levendige discussie!
Wat is ADHD De beschrijving van extreem druk gedrag van kinderen is niet nieuw, er zijn in de loop van de jaren verschillende namen aan gegeven. Let op: bepaald gedrag hoeft nog niet op een stoornis te wijzen, druk gedrag kan ook heel andere oorzaken hebben! Pas als aan een aantal criteria is voldaan, en het een beperking in het functioneren thuis, school/werk, en sociale contacten oplevert kan er gesproken worden van een stoornis! Ook moet uitgesloten worden dat er andere oorzaken zijn, medische of sociale. ADHD- Attention Deficit Disorder with Hyperactivity ADHD is een ontwikkelingsstoornis, dit betekent dat de ontwikkeling van verschillende gebieden van ontwikkeling achter loopt. Daardoor lijkt het alsof kinderen zich jonger gedragen dan je op basis van hun leeftijd mag verwachten. Er zijn 3 gebieden waarin het probleem zich kan laten zien: Aandachtstekort: moeite met starten, volhouden en afronden van taken. Zij kunnen maar kort met iets bezig zijn, zij richten zich dan alweer op nieuwe prikkels uit de omgeving. Omdat zij hun aandacht vaak verplaatsen, vergeten zij dingen en raken ze zaken kwijt. Hyperactiviteit: Mensen met deze stoornis zijn extreem druk en bewegelijk. Onrustig in fijne motoriek, bv. friemelen en draaien, grove motoriek, bv. niet lang op een stoel kunnen zitten, overal aan zitten, en algemene onrust, bv. trommelen, papieren verfrommelen, maar ook veel praten. Daardoor kan de persoon moeilijk een taak volbrengen. Impulsiviteit: niet op de beurt kunnen wachten, alles eruit flappen, zichzelf niet in de hand kunnen houden. Daardoor kan de persoon bij een verbod of een beperking van gedrag in woede uitbarsten. De persoon kan moeilijk zichzelf reguleren, in de hand houden, en wordt daardoor als stoorzender gezien.
30
Thema-avond 2 In Veilige Handen: Introductie op thema-avond 2: In Veilige Handen door Wilma van der Vlugt, lid van de Raad van Advies: In het afgelopen jaar heeft Vitalis extra aandacht besteed aan het thema “In Veilige Handen: preventie van (seksueel) misbruik in vrijwilligerswerk met minderjarigen”. Vitalis hecht er groot belang aan haar zaken op dit vlak goed op orde te hebben. Zij heeft een kwetsbare doelgroep, waardoor het extra belangrijk is om te zorgen voor een veilige omgeving. Ze streeft er naar een situatie scheppen, waarin kinderen en jongeren kunnen groeien en bloeien. Maatregelen nemen om seksueel misbruik te voorkomen horen daarbij. En voorbereid zijn om adequaat om te gaan met de gevolgen, als het toch gebeurt. Als lid van de Raad van Advies ben ik betrokken geweest bij het inhoud geven aan dit thema. In de afgelopen maanden hebben wij meerdere keren overleg gehad met de coördinator, de casemanagers en de Raad van Bestuur over hoe dit vorm te geven binnen Vitalis. Preventie van seksueel misbruik is geen makkelijk onderwerp om bespreekbaar te maken. Juist daarom is het belangrijk om hierover als organisatie transparant te communiceren. Wij hebben besloten om hiervoor het stappenplan van de landelijke Toolkit “In Veilige handen” te gebruiken. Dit plan bestaat uit 13 stappen waarin onder ander het onderwerp bespreekbaar gemaakt wordt, een gedragscode wordt opgesteld en een risicoinventarisatie gemaakt wordt. Niet om onrust te zaaien, maar om duidelijk te maken dat Vitalis er alles aan doet om misbruik te voorkomen. Tenslotte moet, als er zich dan toch een incident heeft voorgedaan, helder zijn welke stappen Vitalis onderneemt. Dit alles met als doel om de organisatie zo veilig mogelijk te maken voor alle kinderen en de vrijwilligers. Vitalis heeft de stappen van de Toolkit doorlopen. Op grond hiervan is een aantal aanpassingen gedaan. Het aannamebeleid is nogmaals kritisch bekeken en aangepast met een aantal vragen voor toekomstige vrijwilligers. Ook zal in de toekomst in de training meer expliciet aandacht worden besteed aan dit onderwerp. Om meer contact te kunnen houden met de vrijwilligers wordt tevens verwacht dat zij vaker aanwezig zullen zijn bij een thema- of intervisieavond. Tot slot is binnen de organisatie gewerkt aan het protocol “Help het is mis”. In dit protocol is beschreven welke stappen de organisatie zal en moet nemen als er een melding wordt gedaan van seksueel misbruik. Om het thema extra onder de aandacht te brengen bij de vrijwilligers hebben Corianne van der Lans en ik (beiden onderwijsadviseur bij het HCO) een thema-avond verzorgd over de toolkit “In Veilige Handen”. De opkomst was groot. Het doel van de avond was vrijwilligers te informeren over het beleid van Vitalis, eigen normen en waarden te verkennen en het uitwisselen van ervaringen. De betrokkenheid en inbreng van alle vrijwilligers was heel goed om te zien. Met elkaar hebben wij een waardevolle bijeenkomst gehad. (Een verslag over die avond treft u op de volgende bladzijde). In de toekomst zal het onderwerp vanzelfsprekend op de agenda blijven. Daarbij spreek ik van harte de wens uit dat het bij preventie zal blijven en dat het protocol “Help het is mis” nooit ingezet zal hoeven te worden. Wilma van der Vlugt Lid Raad van Advies 4 februari 2012
31
De thema avond werd gepresenteerd door Wilma van der Vlugt en Corianne van der Lans. Beide dames zijn orthopedagoog en werkzaam bij het HCO4. Wilma is tevens lid van Raad van Advies van Vitalis. De avond werd gegeven in een ruimte van “Hof” aan de Riviersvismarkt De opkomst was groot. De avond begon met uitspraken waarvan men moest zeggen of ze juist of onjuist waren. De stelling die het meest indruk maakte: “Van alle volwassenen is 45% ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld als kind, volwassene of ouder”. Juist of onjuist? Veel aanwezigen dachten dat deze stelling onjuist was. Men wist wel dat het getal hoog zou zijn, maar niet dat bijna de helft van de volwassenen ooit slachtoffer was geweest van huiselijk geweld. Deze stelling bleek juist te zijn. Dat was een heel duidelijk signaal dat huiselijk geweld veel meer voorkomt dan dat je eigenlijk denkt en dat er ook meer onder het kopje huiselijk geweld valt dan je verwacht. Bij de daaropvolgende oefening werd ingegaan op persoonlijke ervaringen en persoonlijke grenzen aan de hand van casussen. Daarbij moest men zich afvragen: dit kan wel, dit kan niet, dit is een grijs gebied. In de groepjes waarin de vrijwilligers de casussen bespraken, bleek dat veel van hen wel één of meerdere situatie hebben meegemaakt waarbij ze het gevoel hadden van dit voelt niet prettig. Interessante vragen daarbij waren: als het kind ouder of jonger was geweest, geeft dezelfde situatie dan ook het zelfde gevoel? Of als het een jongen was geweest in plaats van een meisje (of andersom natuurlijk) had dat de situatie veranderd? Uit de casussen kwam nog een hele belangrijke vraag naar voren. Wat doe je of wat zeg je als je Vitalis kind bijvoorbeeld aan je vertelt dat het door zijn vader is geslagen met een riem? Daarna was er nog ruimte voor discussie en tips: Zorg dat het contact tussen jou en het Vitalis kind voor jou en voor het kind prettig is en dat jullie beiden je op je gemak voelen. Mocht een kind schokkende dingen vertellen over thuis of zijn er dingen die je opvallen en waar je je zorgen over maakt, neem dan contact met de case managers op om te overleggen!
4
Het HCO is het onderwijsadviesbureau voor scholen in Den Haag en omgeving. Voor vragen van leraren, directies en schoolbesturen, intern begeleiders, remedial teachers en andere onderwijsprofessionals.
32
5.3 Algemene effecten Resultaat voor het kind Het kind wordt tijdens de begeleiding door de vrijwilliger in diverse opzichten gestimuleerd. Het kind krijgt te maken met nieuwe zaken, zoals leren reizen met het openbaar vervoer, koken, solliciteren of leren kaartlezen. Het wordt voor het kind duidelijk dat er andere en interessantere manieren van vrijetijdsbesteding bestaan dan bijvoorbeeld op straat hangen, baldadig zijn of binnen achter de computer zitten en tv kijken. Door deze manier van begeleiden wordt het kind zelfstandiger en neemt het zelfvertrouwen toe: het zelfbeeld van het kind verandert in positieve zin. Daarnaast worden veel kinderen door de vrijwilliger uit een sociaal isolement gehaald en zullen sneller aansluiting vinden bij andere volwassenen en kinderen. Ook leren kinderen dat ze weer kind kunnen en mogen zijn, naast de vaak verantwoordelijke taak die ze veelal binnen het gezin hebben. Bovendien leren kinderen volwassenen opnieuw te vertrouwen. Iemand maakt immers iedere week of twee weken een dagdeel voor hem of haar vrij om leuke dingen te gaan doen. Die exclusieve aandacht over een langere periode is nieuw voor veel kinderen. Tenslotte: de meeste kinderen zijn van allochtone afkomst en door hun intensieve omgang met de (veelal Nederlandse) vrijwilligers leren ze veel over de Nederlandse taal, cultuur, normen en waarden. Met deze meerwaarde kan het kind zich, na afsluiting van de koppeling, beter redden in de Nederlandse maatschappij. Ook kan de begeleiding ertoe leiden dat het kind een betere balans vindt tussen de twee culturen waarin hij/zij opgroeit. Resultaat op de directe omgeving van het kind Kinderen vergroten hun leefwereld en leren nieuwe vaardigheden. Ze gaan daardoor thuis gerichter spelen en kunnen zich beter vermaken. De afspraken met de vrijwilliger zorgen voor veel enthousiasme en ontspanning bij het kind. Natuurlijk hebben de activiteiten die het kind en de vrijwilliger ondernemen, een positieve weerslag op andere leden van het gezin. De ouder heeft in de tussentijd ruimte om zelf tot rust te komen of kan eventueel aandacht aan de andere kinderen geven. In de meeste gevallen is er meer structuur in de thuissituatie ontstaan waardoor er meer aandacht voor het kind is. Het beeld dat de ouders van het kind hadden, is meestal in positieve zin bijgesteld, doordat vrijwilligers in evaluaties de mogelijkheden en leuke kanten van het kind benoemen. Er is regelmatig contact tussen de casemanager en de in het gezin aanwezige hulpverlening. Tevens kan de vrijwilliger met hulp van de casemanager het kind observeren en/of knelpunten ten aanzien van de gang van zaken in het gezin benoemen. Het uitgangspunt van Vitalis blijft echter dat informatie alleen wordt doorgegeven aan hulpverleners met toestemming van de ouders. Invloed op de vrijwilliger Vrijwilligers vergroten hun belevingswereld door via Vitalis een kind te begeleiden en halen veel voldoening uit het maatschappelijk betrokken bezig zijn. Ze leren vaak een nieuwe cultuur kennen, met andere normen en waarden. Vrijwilligers komen op plaatsen waar ze zonder kind niet snel zouden komen (speeltuin, skatebaan, kinderexposities, clubhuizen) en verdiepen zich in de leefwereld en achtergrond van een kind. Ook leren ze andere vrijwilligers kennen, wat regelmatig leidt tot nieuwe vriendschappen. Den Haag Het werk van Vitalis heeft ook op grotere schaal gevolgen. Door koppeling van veelal (hoog) opgeleide, jonge en oudere Nederlandse vrijwilligers aan kinderen van allochtone afkomst uit de onderste laag van de samenleving wordt de sociale cohesie in Den Haag vergroot en de integratie bevorderd. Er vindt uitwisseling van ideeën en visies plaats en groepen in de 33
Haagse samenleving die anders niet met elkaar in contact zouden komen, krijgen via Vitalis op een natuurlijke, ongedwongen wijze een band met elkaar.
5.4 De Maatjesbarometer Vitalis heeft als experiment in eigen beheer een vragenlijst voor de kinderen ontwikkeld waarin we de doelen die Vitalis wil bereiken, toetsen. Deze wordt zowel aan het begin als bij de afronding van de koppeling ingevuld. We verwachten volgend jaar de eerste voorzichtige resultaten. Ook de case managers houden de ontwikkeling op de leefgebieden bij vanuit hun perspectief. Resultaten worden opgeslagen in de database (nu in ontwikkeling) en zullen dan aan het eind van de koppeling uitgedraaid kunnen worden. In één oogopslag is dan het effect van deze koppeling meetbaar. De leefgebieden waarnaar gekeken wordt zijn: a. De leefwereld. Gaat het kind er op uit, of zit het vaak (alleen) thuis. b. Het pro-sociale gedrag. Hoe gedraagt het kind zich ten opzichte van andere kinderen/ anderen. Kan het kind makkelijk delen, of is het bijvoorbeeld aardig tegen anderen. c. Het gevoelsleven/zelfbeeld van het kind. Voelt het kind zich gelukkig of is het snel bang? d. Relatie met de leeftijdsgenootjes. Vindt het kind het leuk om met jongere kinderen te spelen, liever met die van de eigen leeftijd of is het liever bij volwassenen. De kinderen beantwoorden de vragen met smileys :
34
Thijs en Wilfred Thijs is een jongen van 13 jaar oud. Hij woont bij zijn moeder en zijn halfbroer. Zijn vader en moeder zijn al langere tijd uit elkaar. Moeder heeft zelf een moeilijke jeugd gehad en het huwelijk met de vader van Thijs heeft voor veel problemen gezorgd. Vader heeft moeder en Thijs geestelijk mishandeld. Thijs heeft hiervoor behandeling gehad bij de Jutters (geestelijke gezondheidszorg voor kinderen). Na de basisschool is hij naar het voorgezet onderwijs gegaan. Daar is hij zo ontzettend veel gepest dat hij van school is gewisseld. Op de nieuwe school is het even goed gegaan, maar inmiddels loopt dat ook weer mis. Thijs heeft geen vrienden op school en wordt weer heel erg veel gepest. Thijs kan bij niemand zijn verhaal kwijt over zaken die hij niet met zijn moeder wil bespreken. Thijs zoekt gewoon iemand die zijn maatje is, die hij regelmatig ziet en met wie hij lekker mee kan kletsen. Gelukkig heeft Vitalis Wilfred voor Thijs gevonden! Wilfred heeft al een aantal koppelingen met andere kinderen gehad. Hij vindt het zo ontzettend leuk dat hij weer gekoppeld wil worden aan een nieuw maatje! Het klikt heel erg goed tussen Thijs en Wilfred. Thijs kan zijn verhaal kwijt en kletst enorm veel. Wilfred geeft Thijs wat tips over hoe hij met zijn klasgenoten om kan gaan. Verder maken ze het gezellig. Samen boodschappen doen en dan gourmetten, of samen werken in de moestuin van Wilfred. Wilfred merkt wel aan Thijs dat hij toch een beetje verwend is. Daarom probeert Wilfred spelenderwijs om Thijs toch veel zelf te laten doen. Beetje bij beetje gaat dat beter. Thijs vindt de koppeling met Wilfred heel erg leuk. Eindelijk heeft hij iemand met wie hij gewoon lekker kan kletsen en bij wie hij zichzelf kan zijn.
Thijs is een kind dat in zijn leven al veel heeft meegemaakt. Door alle pesterijen op school en het slechte contact met zijn vader, lukt het maar niet om een wat meer rust in zijn leven te krijgen. De koppeling met Wilfred zorgt ervoor dat hij echt iets voor zichzelf heeft, rust heeft en het allerbelangrijkste: dat hij zichzelf kan zijn!
De namen van de personen in deze casus zijn gefingeerd.
35
VitalisZeumerfeest bij 't Geertje! Zondag 5 juni was de dag van het Vitalis Boer’n feest. Het is half 10, de bus staat al bij Vitalis voor en het regent. Ook de kinderen en hun maatjes druppelen binnen. Kopjes en koppen worden geteld en om 10 uur rijden we weg. Binnen 20 minuten zijn we bij boerderij ’t Geertje. De bus is te groot en kan niet tot voor de deur komen dus moeten we een eindje lopen. Met een mooie plastic poncho aan. In Vitaliskleuren uiteraard. Bij ’t Geertje aangekomen zijn de mensen van Plus Projects (zie p.18), waarmee Vitalis deze dag organiseerde en de Leo-hulptroepen (jongerenafdeling van de Lions) reeds gearriveerd. Zij hebben al enige voorbereiding achter de rug. In de achterkamer van het restaurant staan de koffie, thee, limonade, cake en taart al klaar. Na een kort welkomstwoord worden de paarden, de groep kinderen 11+, met de blauwe zakdoeken toevertrouwd aan teamcaptain Marjolein. De konijnen met de rode zakdoeken, 7-10 jaar, gaan met David Paul mee en de Geiten, 7-10 jaar, met de witte zakdoeken lopen deze dag met Nicoline mee. De kinderen lopen ’s morgens een circuit: een rondje op de pony, in boerenkostuum op de foto en de geiten voeren. Daarna gaan de kinderen of vast een Geertje-pannenkoek eten of ze maken vast een eigen ‘Delftsblauw’ tegeltje.
Paardje rijden
Tegeltjes maken
Geitjes voeren
Op de foto
Tegeltjes
De Paardengroep gaat roeien, de Leo’s gaan mee. Alleen de oudste kinderen roeien, dit in verband met diploma’s. 's Middags kwamen de Hollandse Spelen aan bod. Er was van alles te doen: zakken in klompen gooien, een flipperdoolhof, clowntjes gooien, spijkerpoepen, beschuitfluiten, 4 op een rij, 3x zes gooien, kruiwagen lopen, met een walnoot op een lepel balanceren en (post)zaklopen.
Oud Hollandse spelen
Roeien
Oud Hollandse spelen
36
Een mooie dag op het platteland. De geitjes stalen ieders hart, de pony’s worden toch wel leuk gevonden, de pannenkoeken en de broodjes zijn heerlijk! Het tegeltje maken gebeurt in opperste concentratie, de Hollandse Spelen zijn een succes. De spelen vinden gedeeltelijk plaats bij het veldje bij de trekkershutten, daar staat weer allerlei lekkers, spekkies, boerderijdrop, lekkere koeken, en allerlei soorten limonade en sap.
Rond drieën is het tijd om afscheid te nemen, maar eerst nog een groepsfoto….. Daarna snel met de bus terug naar Den Haag. Moe, maar voldaan van het 'landleven'.
37
