Landelijke Directie. Turfmarkt DP Den Haag Postbus EH Den Haag

Landelijke Directie Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag T 030 888 24 00 www.kinderbescherming.nl

www.rvdk.jaarbericht2012.nl

2012


2

Inhoudsopgave 2 januari 2012 20 januari 2012 21 januari 2012 2 februari 2012 20 februari 2012 29 februari 2012 1 maart 2012 6 maart 2012 29 maart 2012 1 april 2012 15 april 2012 26 april 2012 9 mei 2012 22 mei 2012 30 mei 2012 6 juni 2012 18 juni 2012 20 juni 2012 1 juli 2012 14 juli 2012 23 juli 2012 14 augustus 2012 17 augustus 2012 21 augustus 2012 5 september 2012 11 september 2012 23 september 2012 15 oktober 2012 30 oktober 2012 5 november 2012 7 november 2012 21 november 2012 17 december 2012 20 december 2012 31 december 2012

Een heel jaar wacht Professor en het zeilmeisje Vondelingenluik onnodig en ongewenst Waar bemoeit u zich mee? Stevig en doordacht fundament Nieuwe regio’s Lik op stuk Geen duizend bloemen laten bloeien Samen bekijken en aanpakken Het nieuwe leren Dikke voldoende Burgemeester Don Bijl reageert Ontwikkeling van kind staat centraal Nog voor de geboorte ingrijpen Lessen trekken uit een overlijden Feestelijk jubileumaanbod Stadsmarinier: Focus Top100 is top Minder adopties, meer zorgen Problemen komen (bijna) nooit alleen Spijbelsignalen Orde op zaken Geen onnodige etiketten Veiligheid blijft aandacht houden De kinderrechter voelt zich geholpen Straf op maat: voor pubers en jongvolwassenen Maak je wel of niet dik over overgewicht X-feest, x-files Regie terecht bij gemeenten Op een LIJn Jeugdbeschermingsplein werkt Duidelijkheid voor scheidende ouders Taskforce verder tweeten Stap voor stap Alarmbellen klinken niet voor niks De oogst Organisatie Raad voor de Kinderbescherming


3 4 6 7 8 9 12 13 14 15 16 17 19 20 21 23 24 25 27 28 29 30 31 32 34 35 36 37 38 39 40 42 43 44 45 46

2 januari 2012

Kinderen bescherm je De Koers: brochure, richtsnoer, ankerpunt. Bepalend voor het werken in de komende jaren. Professioneel, flexibel, kosten bewust en zichtbaar.

Een heel jaar wacht De eerste werkdag van het nieuwe jaar. Marie-Louise van Kleef kijkt nog even over de schouder terug. De algemeen directeur van de Raad voor de Kinderbescherming is tevreden over het verzette werk in 2011. Dat zal ze de medewerkers ook laten weten. Planning blijft overigens schatwerk. Voor veel instroom zorgen de ketenpartners: Bureaus Jeugdzorg, Advies-en Meldpunten Kindermishandeling, rechters, Openbaar Ministerie, politie, artsen en andere zorgverleners. Goed met hen samenwerken blijft belangrijk voor de kwaliteit van het werk. Zo’n eerste werkdag leent zich ook voor vooruitkijken. In 2012 zullen de medewerkers flink moeten investeren in belangrijke nieuwe partners: de 408 gemeenten. Zij worden de toekomstige regisseurs van de jeugdzorg. Een spannende en uitdagende omschakeling, voor alle betrokkenen. 2012 is ook het jaar waarin het strategisch kompas voor de komende jaren definitief vorm krijgt: De Koers. Naast bijdragen aan succesvolle vernieuwing van de jeugdzorg zijn doelmatig en hoogwaardig werken daarvan hoofddoelen. Maar voorop staat: kinderen bescherm je! Tijdig!

Op de eerste werkdag weet Marie-Louise van Kleef nog niet hoeveel werk de Raad gaat verzetten. 365 dagen later is dat duidelijk: actie bij meer dan 75.000 zaken.


3


20 januari 2012

Professor en het zeilmeisje Kinderen beschermen doe je voorzichtig. De overheid past een terughoudende opstelling. De jeugd van Nederland is gelukkig. Erg gelukkig. Slechts een heel klein percentage komt in de knel. Daarop moet de bescherming zich richten. Dat zegt de wet. Dat zegt de wetenschap. Ziedaar een rode draad uit de oratie van professor Ido Weijers. Met deze openbare les

Prof. dr. Ido Weijers bekleedt de leerstoel Jeugdbescherming, ingesteld door de Raad voor de Kinderbescherming. Wetenschappelijke inzichten en publiek debat moeten er wel bij varen.

aanvaardt hij de leerstoel Jeugdbescherming aan de Universiteit Utrecht. Tegelijkertijd jaagt hij daarmee de voorstanders van opvoed-ondersteunende maatregelen in de gordijnen. Jeugdbescherming is volgens professor Weijers geen wapen tegen mogelijke gezinsdrama’s. Evenmin een gids bij falend ouderschap. Het is een achtervang voor noodgevallen. Gelukkige kinderen. ‘Het gaat goed met de Nederlandse kinderen. Het werken van moeders heeft – anders dan gevreesd – niet tot minder aandacht en tijd voor de kinderen gezorgd. Juist meer! Van moeders en vaders. Onze kinderen zijn het gelukkigst van de hele wereld. Het krijgt minder aandacht dan voetballen op de grote toernooien, maar we zijn wereldkampioen opvoeden. Dat moeten bestuurders en politici beter tussen de oren krijgen. Er is geen reden voor algemene zorg, paniek of de harde hand.’ Crisis werkt door. ‘Problemen met jeugd moet je niet onder het tapijt vegen. Maar het gaat om een kleine groep. Die heeft dan wel met allerlei ellende te maken. Kijk bijvoorbeeld eens naar de onderkant van de samenleving; achterstand in ontwikkeling, armoede, voortdurende geldzorgen, de vlucht in gokken, drank en drugs. De crisis maakt het er voor deze groep niet beter op. Daar mogen we onze ogen niet voor sluiten. Door hun zorgen hebben ook goedwillende ouders soms geen tijd en energie voor de opvoeding.’


4

Aandacht voor school. ‘Wat is goede kinderbescherming? Sociale condities verbeteren, kinderen opvangen en hen vooral perspectief bieden. Veel aandacht voor de buurt en de school. Afhakers in het onderwijs zijn een bron voor toekomstig ongemak. Kansloos, generatie op generatie, als je niet uitkijkt. Dus daaraan werken. Dat maakt ongekend positieve krachten vrij. De inzet van de Raad en van beschermingsmaatregelen zou zich moeten beperken tot de werkelijk ernstige gevallen.’


Focussen. ‘Ernstige gevallen, multiproblematiek – daar moet de aandacht naar toe gaan. Geen energieverslindende versnippering om beschermingsacties ook te richten op lichtere problemen. Opgroei-ondersteuning door de overheid is wedden op het verkeerde paard. Zeker in tijden van crisis en bezuiniging. Moeilijke gevallen zijn misschien niet aantrekkelijk door lage successcores. Maar dat zijn de kinderen die werkelijk bescherming nodig hebben. Ik pleit voor een landelijke, onafhankelijke Raad. Zo nodig biedt die deskundig tegenwicht tegen de politieke waan van de dag in steden en wijken.’ Openheid en verantwoording. De Kinderbescherming zit herhaaldelijk in de hoek waar publicitair de klappen vallen. Incidenten, in woede uitbarstende ouders – voer voor de media. Begrijpelijk… onvermijdelijk… maar geen reden voor verwijten van kinderroverij. Wel zaak om voortdurend te reflecteren op de aanpak. Bijvoorbeeld een beetje systematisch met elkaar terugkijken op veelbesproken casussen. En daar dan ook lessen uit proberen te trekken.’

Het kan bijna geen toeval zijn. 20 januari houdt prof. Ido Weijers zijn oratie. Daarin komt uitgebreid de casus van zeilmeisje Laura Dekker aan bod. Een dag later rondt ze haar wereld-zeiltocht af. Zij krijgt applaus. Artikel ‘Zeilmeisje revisited’ is op de pagina met alle pdf’s te dowloaden


5


21 januari 2012

Vondelingenluik onnodig en ongewenst De baby huilt. De moeder ook. Twee keer is ze al om het Groningse politiebureau heengelopen. Onzeker, angstig, op. Ze gaat in een hoekje zitten huilen. Als er mensen aankomen zegt ze sorry en holt in paniek weg. De baby laat ze achter: de eerste en enige Nederlandse vondeling van 2012. Het is dan 21 januari.

Ook VN-comité is tegenstander Met zijn standpunt over baby luikjes bevindt de Raad zich in goed gezelschap. Maria Herczog is een internationaal deskundige op het gebied van de jeugdbescherming. Ze is lid van het Comité voor de Rechten van het Kind van de Verenigde Naties.

Een paar maanden later doet ze haar verhaal. Het krijgt een plek in het boek ‘Eigen bloed’ over adoptie. Minutieus vertelt ze: een aaneenschakeling van ongelukkige omstandigheden, ellende, misverstanden, paniekaanvallen, verdringing en bedrog. Over eenzaamheid ook. Alleenstaande moeder, ongemerkt zwanger, ongewenst bovendien, te laat voor abortus, op internet speuren naar oplossingen, doen alsof er niks aan de hand is, in haar eentje bevallen, smoesjes over de baby tegen haar zoontje, de drempel om het kind in het ziekenhuis af te geven, de paniek bij het politiebureau, de nasleep met attente agenten en hulpverleners, en tot slot adoptie. Als haar kind later naar haar op zoek gaat, is het welkom. Ook de gegevens van de vader zijn dan beschikbaar. Geen schijnoplossing bieden. Nederland kent vrijwel geen vondelingen. Het gemiddelde komt niet boven de één per jaar uit. En vrijwel altijd zijn ze achtergelaten op een veilige plek. Een goede reden om vondelingenluikjes te maken is er niet. Integendeel zo vindt de Raad. Een schijnoplossing, mogelijk zelfs uitlokking, niet in het belang van het kind; de Raad is er uitgesproken over. Preventie, abortus, opvang en adoptie zijn in Nederland verhoudingsgewijs goed georganiseerd. Bovendien moet zo’n luikje dan maar net in de buurt zijn. Bij geheime observaties van babyluikjes in het buitenland blijkt lang niet altijd een wanhopige moeder het kind achter te laten. Vaak zijn het mannen; echtgenoten, minnaars of pooiers. Belangrijk tegenargument: een kind heeft recht op kennis over z’n afstamming. Dat vindt ook de moeder van de Groningse vondeling. Bij een anoniem luikje verdwijnt dat recht uit zicht.


6


2 februari 2012

Waar bemoeit u zich mee? Eigen kroost opvoeden is een grondrecht. Maar sommige ouders verwaarlozen hun kind. Of nog erger; mishandelen het. Dan klopt de Raad voor de Kinderbescherming aan de deur. Bijvoorbeeld na een melding door de politie. Wim Theunissen belicht enkele lastige keuzes van raadsonderzoekers. Hij baseert zich op honderden voorbeelden uit de praktijk. En een loopbaan van achttien jaar bij de Raad. Als trainer, adviseur en plaatsvervangend ressortsdirecteur.

2012 B.V. Uitgeverij SWP Amsterdam ISBN 9789088502569

Gevreesde bemoeienis. ‘Het boek levert positieve reacties op, maar ook een stortvloed aan e-mails met minder vleiende teksten. Over de Raad als bemoeizieke club. Vrees en afkeer. Emoties zijn begrijpelijk. Toch moeten Raadsmedewerkers soms stevig ingrijpen. Het belang van het kind staat voorop.’ Zware bemoeienis. ‘Een ondertoezichtstelling hakt erin. Belangrijke taken van de ouders komen bij de gezinsvoogd te liggen. Dat vraagt om een verdraaid goede onderbouwing. Anders kan en wil de Raad zo’n uiterst middel niet inzetten.’ Gewenste bemoeienis. ‘Het gelijk van vandaag is het ongelijk van morgen. Daarom willen veel raadsonderzoekers het eigen functioneren graag met collega’s bespreken. Om van elkaar te leren. Zo’n vorm van bemoeien juich ik toe.’

Morele dilemma’s, tierende ouders, vasthoudende advocaten en betrokken medewerkers. Ze komen allemaal voor in het boek van psycholoog Wim Theunissen. Hij toont het dagelijks werk van raadsonderzoekers.


7


20 februari 2012

Stevig en doordacht fundament De kinderbescherming bestaat al zo’n honderd jaar. Honderd jaar ervaring. Honderd jaar vol veranderingen; maatschappelijk, bestuurlijk, cultureel, opvoedkundig. Maar met steeds dezelfde leidraad: het belang van het kind.

Pijlers ◆◆ Verankering in de wet ◆◆ Afweging vanuit de opvoedkunde ◆◆ Weloverwogen methodische werkwijze

Een kind heeft recht op opvoeding door de ouders. Net zoals ouders het recht hebben om hun kind naar eigen inzicht op te voeden. Voorwaarde: het kind moet harmonisch en evenwichtig kunnen opgroeien. Met perspectief. Komt de veilgheid of ontwikkeling ernstig in de knel, dan is er voor de Raad werk aan de winkel. In 2012 heeft de Raad op een rijtje gezet waar zijn onderzoeken op stoelen. Systematisch. Op 20 februari is ‘Grondslagen raadsonderzoek’ gereed. Een stevige basis. Garanties: ◆◆ inzet spoort met internationale rechten van het kind ◆◆ eventuele ingrepen stoelen op wetgeving en jurisprudentie ◆◆ overal in Nederland een eenduidige en gelijke afweging ◆◆ speciale aandacht voor veiligheid en netwerk van het kind ◆◆ onafhankelijk van beleidsmatig of financieel belang ◆◆ professioneel en deskundig in aanpak en afweging ◆◆ onderzoek en advies hebben wetenschappelijke basis ◆◆ transparante risicotaxatie en onderzoeksmethodiek


8


29 februari 2012

Landelijk Bureau Algemeen directeur Marie-Louise van Kleef Lid Landelijke directie Herman de Boer – ad-interim Bezoekadres Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postadres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Telefoon 030 - 888 24 00 Fax 030 - 888 24 25

Nieuwe regio’s

Noord Nederland Regiodirecteur Sjoukje Faber

Overijssel Regiodirecteur Jelle Kleistra

Arnhem Regiodirecteur Martin van Wifferen

Groningen

Almelo

Arnhem

Bezoekadres Cascadeplein 6/10 9726 AD Groningen

Bezoekadres Burgemeester Raveslootsingel 2 7607 GK Almelo

Postadres Postbus 328 9700 AH Groningen

Postadres Postbus 241 7600 AE Almelo

Telefoon 050 - 751 20 00 Fax 050 - 751 20 10

Telefoon 0546 - 83 22 00 Fax 0546-83 22 01 E-mail [email protected]

Leeuwarden Bezoekadres Lange Marktstraat 5 8911 AD Leeuwarden Postadres Postbus 2203 8901 JE Leeuwarden Telefoon 058 - 234 3333 Fax 058 - 234 3310

Bezoekadres Nieuwe Stationsstraat 20 6811 KS Arnhem Postadres Postbus 9017 6800 DW Arnhem Telefoon 026 - 322 65 55 Fax 026 - 322 66 02

Zwolle Bezoekadres Assendorperdijk 1 8012 EG Zwolle Postadres Postbus 10075 8000 GB Zwolle Telefoon 038 - 455 43 00 Fax 038 - 455 43 01


9


Midden Nederland Regiodirecteur Roger Dirven

Noord-Holland Regiodirecteur Jos van Es

Amsterdam Regiodirecteur Hester Korver

Haaglanden Regiodirecteur Ben Leliefeld

Lelystad

Alkmaar

Amsterdam

Den Haag

Bezoekadres Schepenen 9 8232 DB Lelystad

Bezoekadres Kennemerstraatweg 21 1814 GA Alkmaar

Bezoekadres IJsbaanpad 2 1076 CV Amsterdam

Bezoekadressen Neuhuyskade 40 2596 XL Den Haag

Postadres Postbus 2076 8203 AB Lelystad Telefoon 0320 - 286 500 Fax 0320 - 286 590

Postadres Postbus 250 1800 AG Alkmaar

Postadres Postbus 83086 1080 AB Amsterdam

Postadres Postbus 97745 2509 GC Den Haag

Telefoon 072 - 514 34 34 Fax 072 - 515 31 94

Telefoon 020 - 889 3400 Fax 020 - 889 3410

Telefoon 070 - 374 23 00 Fax 070 - 374 23 25

Utrecht Bezoekadres A. van Schendelstraat 550 3511 MH Utrecht Postadres Postbus 12085 3501 AB Utrecht Telefoon 030 - 888 27 00 Fax 030 - 888 27 10

Haarlem Bezoekadres Jansweg 15 2011 KL Haarlem Postadres Postbus 1175 2001 BD Haarlem Telefoon 023 - 888 25 00 Fax 023 - 888 25 52


10


Rotterdam-Dordrecht Regiodirecteur Peter van Eijk

Zuidwest Nederland Regiodirecteur Anja Westdijk

Zuidoost Nederland Regiodirecteur Tine van Wijk

Rotterdam: Lijnbaan

Breda

Den Bosch

Maastricht

Bezoekadres Lijnbaan 109 3012 EN Rotterdam

Bezoekadres Meerten Verhoffstraat 18 4811 AS Breda

Bezoekadres Magistratenlaan 222 5223 MA ‘s-Hertogenbosch

Bezoekadres Avenue Céramique 1 B 6221 KV Maastricht

Postadres Postbus 1983 3000 BZ Rotterdam

Postadres Postbus 7057 4800 GB Breda

Postadres Postbus 2332 5202 CH ’s-Hertogenbosch

Postadres Postbus 3002 6202 NA Maastricht

Telefoon 010 - 443 11 00 Fax 010 - 443 11 10

Telefoon 076 - 525 58 00 Fax 076 - 525 58 99

Telefoon 073-6207911 Fax 073-6211005

Telefoon 043 - 351 4300 Fax 043 - 351 4310

Dordrecht

Middelburg

Eindhoven

Roermond

Bezoekadres Spuiboulevard 356-358 3311 GR Dordrecht

Bezoekadres Buitenruststraat 16 4337 EH Middelburg

Bezoekadres Keizersgracht 5 5611 GB Eindhoven

Bezoekadres Slachthuisstraat 57 6041 CB Roermond

Postadres Postbus 855 3300 AW Dordrecht

Postadres Postbus 7140 4330 GC Middelburg

Postadres Postus 2175 5600 CD Eindhoven

Postadres Postbus 279 6040 AG Roermond

Telefoon 078 - 648 44 44 Fax 078 - 614 82 55

Telefoon 0118 - 673 333 Fax 0118 - 673 399

Telefoon 040 - 232 93 19 Fax 040 - 232 94 49

Telefoon 0475 - 363 363 Fax 0475 - 317 333


11


1 maart 2012

Lik op stuk Lik op stuk. Boter bij de vis. Helderheid voor jongeren over hun taakstraf is in Amsterdam een kwestie van minuten en uren. Niet van dagen of weken. Wat, waar, wanneer? Bij het verlaten van de rechtbank weten ze wat ze aan de broek hebben hangen. Amsterdam laat er dus geen gras over groeien. Jonge daders en hun ouders horen

Meer succes ◆◆ Initiatief van Openbaar Ministerie ◆◆ Loket open per 1 maart 2012 ◆◆ Voor daders van 12 tot 18 jaar ◆◆ Ouders verplicht bij zitting ◆◆ Werkstraffen beter afgerond

bij de kinderrechter het vonnis. Meteen daarna wacht het Taakstrafloket Jeugd. Daar horen ze van de Raad voor de Kinderbescherming direct alles over de taakstraf en de spelregels. Letterlijk van het begin tot het eind. De Raad controleert ook naleving van alle afspraken en houdt het Openbaar Ministerie op de hoogte. Meer begrip ‘Weken wachten is er niet meer bij. Zo’n jongere snapt dan veel beter waarvoor de straf dient. Er is dan minder kans op herhaling. De aanwezige ouders zijn vaak onder de indruk. Belangrijk is ook dat ze meer begrip krijgen voor ons werk en dat van de Raad. Hun betrokkenheid helpt. Vaak maken ze de gang naar het Taakstrafloket samen met het kind. Janette Kouwenhoven, Jeugdofficier van Justitie, Amsterdam’


12


6 maart 2012

Geen duizend bloemen laten bloeien Soms knalt het. Gevoelens zoeken een uitweg. In pijn doen, vernielen, kwetsen, ongeremd uithalen. Agressie beheersen kan een deel van de oplossing zijn. De gedragstraining TACt biedt jeugdigen die mogelijkheid. Wetenschappelijk verantwoord bovendien. Een straf waar je beter van wordt. Jarenlang hebben officieren van justitie en rechters de keuze uit wel 160 verschillende mogelijkheden. Tijd voor verandering, voor meer eenduidigheid.

wetenschappelijk aantoonbaar ◆◆ doeltreffend ◆◆ ◆◆

De Raad voor de Kinderbescherming hanteert voortaan alleen nog maar leerstraffen die wetenschappelijk aantoonbaar doeltreffend zijn. Een speciale erkenningscommissie ziet daarop toe. Op 6 maart 2012 komen twee nieuwe gedragstrainingen van de Raad door de strenge keuring. ◆◆ ◆◆

TACt: individuele agressieregulatie Respect Limits: tegen grensoverschrijdend seksueel gedrag

Zij vormen een welkome aanvulling op erkende trainingen tegen gebruik van drank en drugs en tegen ondoordacht handelen. Inmiddels zijn er vijf trainingstypen, met in totaal zeventien uitvoeringsvarianten. Individueel, in een groep, met of zonder inschakeling van ouders.


13


29 maart 2012

Samen bekijken en aanpakken Nederland telt circa negentig jeugdbendes. De harde kern van zo’n vijftienhonderd problematische jeugdgroepen. De overlast is fors, volop criminaliteit. De politiek kiest een stevige aanpak. De Raad voor de Kinderbescherming legt daarbij opvoedkundige accenten. Op 29 maart 2012 organiseert de Raad de miniconferentie ‘Problematische jeugdgroepen’. Kennisdeling met wetenschappers, ketenpartners en gemeenten. Beleidsadviseur Anja Frowijn zet enkele kanttekeningen.

◆◆ ◆◆

90 bendes 1500 probleemgroepen

Les 1: groepsdruk ontkrachten. Gedragswetenschapper Maja Dekovic van de Universiteit Utrecht pleit voor een individuele benadering van jeugdige bendeleden. Breng hun problemen goed in kaart en pas de aanpak daarop aan. Anja Frowijn: ‘Onze adviezen sluiten aan op het pleidooi van professor Dekovic. Het gaat om maatwerk, afgestemd op de jeugdige en zijn omstandigheden. Eentje, die bijvoorbeeld niet bestand is tegen groepsdruk, kun je trainen om ‘nee’ te leren zeggen.’ Les 2: ouders in hun rol zetten. Sander van Arum is hoofd Behandeling Jeugd bij de Waag. De Multi Systeem Therapie is een erkende gedragsinterventie. Voor jonge veelplegers. En hun ouders. Die leren hun opvoedingsrol weer op te pakken. Coaches kunnen hen 24 uur per dag ondersteunen. Anja Frowijn: ‘Nog een optie voor deze jonge daders: in een gespecialiseerd pleeggezin plaatsen voor intensieve begeleiding. Ver van de eigen woonplaats. Soms de enige manier om ze helemaal los te weken van de groep.’ Les 3: aanvullen wat ze tekort komen. Onderzoeker Jan Dirk de Jonge bestudeert al zeven jaar Marokkaanse jeugdbendes. Een conclusie: hun etnische achtergrond is niet bepalend voor het lidmaatschap. De behoefte aan erkenning, veiligheid en avontuur zijn dat wel. Dat komen ze elders tekort.


14

Anja Frowijn: ‘Veel mensen roepen: opsluiten! Maar daar leren daders niet genoeg van. Fout gedrag vraagt naast stevige lessen om aandacht en investeringen. In de jongeren en hun omgeving. Bij steun en straf moet de blik steeds gericht zijn op een toekomst zonder criminaliteit. Daar vaart ook de maatschappij wel bij.’


1 april 2012

Het nieuwe leren Een bijzonder vak vraagt om een bijzondere opleiding. Daarom heeft de Raad voor de Kinderbescherming een eigen Opleiding Jeugdbescherming (OJB). Om nieuwe raadsonderzoekers goed op gang te helpen. Bestaande medewerkers kunnen hun kennis bijspijkeren. Vanaf 1 april 2012 vooral digitaal. Opleiding met een plus. Een raadsonderzoek stippelt de weg uit naar een goede en

Johan Dekkers, adviseur Personeel en Organisatie

Opleiding Jeugdbescherming Vereist: relevante hbo-oplei ding, bij voorkeur Maatschap pelijk Werk en Dienstverlening en Sociaal Pedagogische Hulpverlening ◆◆ Veertig tot vijftig studenten per jaar ◆◆ Goedgekeurd portfolio vormt het examen ◆◆ Verdieping met vervolgmo dules, zoals psychopathologie ◆◆ Externe leraren en interne opleiders ◆◆ Verwacht: CEDEO kwaliteits keurmerk bedrijfsopleidingen ◆◆ Telt mee voor komend beroepsregister

veilige toekomst voor een kind. Dat vraagt om kennis en vaardigheden, die net iets specialistischer zijn dan het hbo biedt. Johan Dekkers: ‘In allerlei milieus en culturen gebeuren erge dingen met kinderen. Collega’s die net van de hogeschoolbanken komen, reageren soms verbaasd. Dat zulke ellende bestaat! Zo zit onze wereld in elkaar, roepen wij dan terug.’ Opleiding van deze tijd. Vroeger moest iedereen naar het trainingscentrum in Utrecht. Nu is er de computer op de eigen werkplek. Of de regio: voor een groepssessie bij een docent of interne opleider. Dat scheelt energie, tijd en geld. Johan Dekkers: ‘Veel stof kun je via e-learning aanbieden. Maar soms moet de moderne techniek wijken voor het klaslokaal. Om praktische vaardigheden op te doen. Bijvoorbeeld het voeren van een goed gesprek met een kind.’ Opleiding op niveau. Inzichten en methodieken verbeteren voortdurend binnen de Raad. Met de nieuwe leeromgeving zijn die snel door te voeren. Medewerkers lopen dus niet achter de feiten aan. Johan Dekkers: ‘Voordeel voor iedereen. Of ze nu de eenjarige opleiding volgen, of een cursus om kennis op peil te houden. Op tijden die hen het beste uitkomen.’


15


15 april 2012

Dikke voldoende Een pluim uit onverdachte hoek. Hij komt van de Inspectie Jeugdzorg. Hij gaat naar een aantal Bureaus Jeugdzorg. Deze melden steeds beter wanneer kinderen in de knel komen. De Raad voor de Kinderbescherming kan daar dan werk van maken. Procedures zijn aangescherpt. De samenwerking is intensiever. De Raad deelt in de waardering.

Inspectie ziet vooruitgang

De verbetering was broodnodig. In 2010 zijn de meldingen over de volle breedte onder de maat. Kritiekpunten: onvolledig en slordig, twijfel over de betrouwbaarheid. Voor de Raad is het dan lastig om de ernst in te schatten. Er is dan geen goede basis voor een onderzoek of maatregelen. In 2012 schetst de inspectie een veel positiever beeld. Tien van de twaalf Bureaus Jeugdzorg doen hun huiswerk goed. Bovendien constateert ze dat de Bureaus en de Raad doorgaan met verbeteracties. Een greep uit de verbeteroogst ◆◆ driemaandelijks overleg over kwaliteit meldingen ◆◆ steviger inzetten op fysieke veiligheid kind ◆◆ meer aandacht voor netwerk rondom gezin ◆◆ heldere afspraken over zorg tijdens raadsonderzoek


16


26 april 2012

Burgemeester Don Bijl reageert ‘We moeten de jeugdzorg opnieuw uitvinden. Om deze betaalbaar te houden. Maar vooral omdat jonge mensen maximale kansen verdienen. Voor hun en onze toekomst. Het klinkt misschien wat gedragen, maar zo voel ik dat simpelweg.’

Geen gedoe met grenspaaltjes

Burgemeester Don Bijl van Purmerend vindt het goed dat de regie voor de jeugdzorg bij gemeenten komt te liggen. Dichtbij de mensen. Volgens hem valt er genoeg te verbeteren. Niet door grenspaaltjes om ieders werkgebied te slaan, maar door elkaars deskundigheid te benutten. Dat begint met elkaar te kennen. Op 26 april laat hij weten dat hij graag met de Raad voor de Kinderbescherming wil overleggen. Overal in het land vinden dergelijke ontmoetingen tussen Raad en gemeenten plaats. Als voorbereiding op nieuwe werkwijzen en verhoudingen. Burgemeester Bijl vertelt over zijn opvattingen en ervaringen. Ruimte bieden. ‘We moeten buiten bestaande systemen durven treden. Gewoon samen aan de gang gaan en zien waar dat toe leidt. We zijn begonnen partijen bij elkaar te brengen. En als het stokt, geven we een zetje. Daarbij is ons uitgangspunt helder: commitment van de leiding, ruimte voor de uitvoering. Hoe alles organisatorisch uitpakt, is van latere zorg. ‘Leerzame casus. ‘Een probleemgezin: vader, moeder, dochter van 17, zoon van 15. Overlastgevers. Ik heb iedereen die zich met hen bezighield, uitgenodigd. Ik schrok me rot! We zaten misschien wel met dertig man in de kamer. Dat kost teveel en kan niet doeltreffend zijn. Bovendien gaat iedereen hooguit tot de eigen grenzen van bevoegdheden en mogelijkheden, maar kijkt niet verder. Niet naar de samenhang. Dat moet anders, zo dacht ik.’


17

Vastgeroeste systemen. ‘Regels, meer regels, protocollen. Nederland heeft in de jeugdzorg een uitgebreid stelsel van systemen gebouwd. Deze houden zichzelf in stand. Daar zijn ze bijna nog meer mee bezig dan met het zorgen voor het kind en zijn omgeving. Dat klinkt onvriendelijk, want het gaat om hardwerkende en goedwillende organisaties en personen. Toch moeten we die systemen doorbreken.’


Fouten bestaan. ‘Te vaak is er sprake van incidentenpolitiek. Zeker ook bij jeugdzorg, veiligheid en criminaliteit. Bestuurders en politici moeten zich dat aanrekenen. Natuurlijk worden er fouten gemaakt. Daar moet je van leren. Maar je mag betrokkenen, die met de beste bedoelingen aan het werk zijn, niet voor de leeuwen gooien. En je moet media niet de kans geven hen af te slachten. Want anders is er opnieuw de vlucht in regels en protocollen.’ Stapels problemen. ‘Eén probleem kan een gezin wel aan. Maar vaak is er méér aan de hand. Schulden, verwaarlozing, drank of drugs, schoolverzuim. De problemen hopen zich op. Als gemeente heb je daar op meerdere manieren mee te maken. Het is nog een hele klus om die signalen goed met elkaar te verbinden. Je moet de betrokken professionals bij elkaar zetten en elkaars deskundigheid laten benutten.’ Frisse kijk. ‘We moeten anders leren kijken, met z’n allen. Bestuurders, managers, uitvoerders – allemaal. Niet met formele ogen, niet enkel vanuit eigen functie of vak. Andermans bril opzetten of invalshoek volgen kan verrijkend en verrassend werken. Ook met informatie uitwisselen is nog een wereld te winnen. Dit alles maakt enthousiasme los en geeft energie. Ik merk dat in elk geval.’


18


9 mei 2012

Ontwikkeling van kind staat centraal Bij misdrijven moet de politie de onderste steen boven krijgen. Daar is de waarheid – niets dan de waarheid! – belangrijk. Het hele verhaal. De kinderbescherming is vooral geïnteresseerd in zaken die de ontwikkeling van het kind ernstig schaden. Dat verschil roept wel eens spanning op.

‘Serieus worden genomen. En je verhaal kunnen doen. Aan een raadsonderzoeker bijvoorbeeld. Zonder dat die je in de hoek zet als een slechte opvoeder. Dat wil elke ouder. Op die manier kun je samen werken aan de ontwikkeling van je kind. Instanties hebben die wens opgepikt. De brochure Waar heidsvinding in de Jeugdzorg illustreert dat. En al draaien ambtelijke molens soms traag, we blijven in gesprek met elkaar.’ Oud-directeur Marianne van de Laar, Landelijk Cliëntenforum Jeugdzorg

Waarheidsvinding. Een beladen woord in jeugdzorg en kinderbescherming. Het werkt als de spreekwoordelijke rode lap op de stier. Ouders die zich niet gehoord voelen, vinden dat de Raad meer aan waarheidsvinding moet doen. Dat geluid is van alle tijden. De laatste twintig jaar was het idee dat de Raad niet aan waarheidsvinding deed. De werkelijkheid is anders. Er vindt systematisch onderzoek plaats. Zo nodig bij meerdere bronnen. Genoemde feiten moeten kloppen en leggen gewicht in de schaal. Maar soms is ingrijpen noodzakelijk voordat alles uitgeplozen is: de veiligheid van het kind staat voorop. Op 9 mei 2012 staat het thema weer op de beleidsagenda. Een handvol standpunten: ◆◆ beweringen van betrokkenen serieus nemen ◆◆ vinden en analyseren van concrete informatie ◆◆ meer bronnen raadplegen, juistheid checken ◆◆ inschakelen van gedrags- of medische deskundigen ◆◆ het belang van het kind bepaalt de reikwijdte van onderzoek Feiten moeten kloppen en leggen gewicht in de schaal


19


22 mei 2012

Nog voor de geboorte ingrijpen De Raad voor de Kinderbescherming neemt volop deel aan het publieke debat. Over de mogelijkheden en grenzen in jeugdzorg en jeugdbescherming. Ook nieuwe inzichten en technieken komen regelmatig voorbij. Van in actie komen bij criminele besmetting tot handel in embryo’s. Ook al voor de geboorte ingrijpen is zo’n thema. Het EO-programma De Vijfde Dag introduceert daarvoor op 7 juni de term uitbuikplaatsingen. Algemeen-directeur Marie-Louise van Kleef vindt die betiteling maar niks. Daar gaat het helemaal niet om. Oud-kinderrechter Nanneke Quik-Schuyt legt uit dat het niet om een nieuw fenomeen gaat. ‘Je kunt mensen uitleggen, dat ze niet zonder hulp voor zichzelf kunnen zorgen. Dan kun je ook uitleggen, dat ze niet voor hun kind kunnen zorgen.’ Nanneke Quik-Schuijt, oud-kinderrechter


20


30 mei 2012

Lessen trekken uit een overlijden Gedood door mama’s nieuwe vriend. Het bestaat. Jaarlijks overlijden enkele tientallen kinderen als gevolg van huiselijk geweld. Soms is het gezin al in beeld. Bij de jeugdzorg of de kinderbescherming. Extra reden voor diepgaande onderzoeken. Intern, extern. Hoe kon het dan toch gebeuren? Heeft iemand steken laten vallen? Maar vooral: wat kan beter? Incidenten leiden vaak tot verbeterplannen. Zo ook in Gelderland. Mama’s vriend gaat geregeld door het lint. Dat ondervindt ook de tweejarige J. Hij overlijdt begin 2011 als gevolg van zware mishandeling. Moeder zit op dat moment bij de eerste hulp: mishandeld door diezelfde vriend. De peuter woont bij een pleeggezin, maar is juist een paar dagen thuis logeren. Kijken of dat weer werkt. De gewelddadige vriend van de moeder gooit voorgoed roet in het eten. Meer dan een jaar duren de onderzoeken. Op 21 mei 2012 komt de Inspectie met aanbevelingen. Op 30 mei publiceert de regionale directie van de Raad een uitgebreid verbeterplan. Daarin staan ook algemene lessen. Professionaliteit laten gelden. Het gebeurt dat de rechter een uithuisplaatsing korter laat duren dan de Raad wil. Zo ook in Gelderland. De rechterlijke beslissing is bepalend. Maar de Raad hoeft zich daar niet bij neer te leggen. Hoger beroep is mogelijk. Daarom: bij grote zorgen dat middel vaker gebruiken. Voor complete informatie zorgen. Bureau Jeugdzorg informeert de Raad over veiligheid in het gezin. Maar niets weerhoudt de Raad om actief achter informatie aan te gaan. Aanvullend onderzoek kan soms nuttig zijn. Ieders rol moet duidelijk zijn. Het is voor alle betrokkenen goed om de eigen rol te kennen, maar ook die van anderen. Jeugdzorg en de Raad hebben een uitgebreid samenwerkingsprotocol. Regelmatige opfrisbijeenkomsten houden iedereen scherp.


21


Registratie redt levens Langzaam maar zeker komt er meer zicht op het aantal dodelijke kinderslachtoffers van huiselijk geweld. Tot voor kort was het een beredeneerde schatting. Jeugdzorgdeskundige prof. Jo Hermanns is blij met die ontwikkeling. ‘Tot voor kort was de krant de betrouwbaarste bron. Maar niet elke krant meldt alles. Van systematische informatieverzameling was geen sprake. Instanties in de jeugdzorg registreren alleen gevallen als er al een dossier over bestaat: zo’n zeven per jaar. Dat is ongetwijfeld maar een fractie van het totaal. Pas sinds een wetswijziging in oktober komt aan elk overlijden van minderjarigen een lijkschouwer te pas. Als die geen duidelijk natuurlijke doodsoorzaak vindt, volgt nader onderzoek. Ook naar de mogelijkheid van mishandeling of verwaarlozing. Een geweldige verbetering. Je krijgt niet alleen betrouwbaarder getallen - de Amerikaanse praktijk leert dat de cijfers hulpverleners ook oplettender maken. Uit ieder drama is iets te leren. Dat redt levens.’


22


6 juni 2012

Feestelijk jubileumaanbod Zorg voor je burgers. Bij gemeenten is dat niet tegen dovemansoren gezegd. Dat de regie over de jeugdzorg ook bij hen komt te liggen, ervaren ze als een bijna vanzelfsprekende keuze. Op het 100-jarig jubileumcongres van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten staan velen er even bij stil. Aangespoord door de Raad voor de Kinderbescherming. Onder meer via een brochure biedt deze aan om kennis en expertise te delen.

Regie bij gemeenten

Op meerdere terreinen: ◆◆ risico’s in opvoedings- en samenlevingssituaties ◆◆ omgaan met acute crisis ◆◆ mogelijke misstanden en spanningen in gezinnen ◆◆ methodisch verantwoord onderzoek verrichten ◆◆ manieren om de veiligheid van kinderen te vergroten ◆◆ afwegen van strafrechtelijke- en zorgmaatregelen ◆◆ spelregels en waarborgen in de rechtsgang


23


18 juni 2012

Stadsmarinier: Focus Top100 is top De Bredase stadsmarinier heeft er vertrouwen in. Henk Boelens waakt over veiligheid en leefbaarheid. Hij voelt zich geholpen met de Top100 van jeugdige criminelen. Maar vooral door de gezamenlijke aanpak ervan. De Raad voor de Kinderbescherming doet mee. Van harte.

Henk Boelens is stadsmarinier en waakt over de veiligheid in de Bredase binnenstad.

100. De ergste raddraaiers in de gaten houden en aanpakken. Van alle kanten. Met inschakeling van het hele gezin. Dat is de gedachte achter de Focus Top100 in Zuidwest-Nederland. Van pakweg Tilburg tot Vlissingen. Op 18 juni 2012 klinkt voor Breda het startschot. Henk Boelens: ‘De Kinderbescherming draagt veel bij. Verschillende instanties hebben de mensen op de Focuslijst al een tijd in beeld. Maar niet altijd het hele gezin. Daar komt bijvoorbeeld de Raad van pas. Die weet of het broertje van een veelpleger ook in de problemen dreigt te komen. Of ziet in hun dossiers dat moeder verstandelijk beperkt is. Daar weten ze ook welke hulp de meeste kans van slagen heeft’. 12 – 28. Iedereen op de lijst is veroordeeld voor woninginbraak, overval, of straatroof. Iedereen is tussen de 12 en 28 jaar: de leeftijdsgroep met de meeste criminaliteit. Bovendien de leeftijd waarop ingrijpen door hulpverleners met drang of dwang – nog de meeste kans van slagen heeft. 3/3 = 1. Aanpakken kan een vorm van bescherming zijn. Van betrokkenen, van de omgeving. Dat is hoognodig, want het betreft geen lieverdjes. Wie op de lijst staat is de afgelopen drie jaar minimaal drie keer opgepakt. En heeft bovendien ten minste één keer echt vastgezeten. Namens de Raad zoekt casusregisseur Morena Leijten naar de beste aanpak.


24

11. Morena Leijten: ‘In Breda is er elke twee weken een bespreking van de lijst. Daar schuiven elf partijen aan: politie en Openbaar Ministerie, maar ook partners als Jeugdzorg en GGZ. De Raad kijkt meteen of er gevaar is voor criminele besmetting, jonge broertjes of zusjes die in criminele voetsporen dreigen te volgen. Kinderen beschermen is ons vak. Ook als straf nodig is.’


20 juni 2012

Minder adopties, meer zorgen De trend is duidelijk. Er komen minder adoptiekinderen uit het buitenland. Op 20 juni maakt het Centraal Bureau voor de Statistiek het cijfer van 2011 bekend: 560. Minder dan de 760 in 2010. Veel minder dan in 2004, het topjaar: 1380. De trend betekent minder verzoeken aan de Raad om adoptieouders te screenen. Maar dat moet zo mogelijk nog zorgvuldiger gebeuren. Want het zijn geen probleemloze kinderen die het buitenland stuurt. Met het kind komen ook de moeilijkheden. Het rapport van de Raad stoelt op: ◆◆ dossieronderzoek; eigen en justitieel ◆◆ gesprekken met de kandidaat-ouders ◆◆ eventueel psychologische vragenlijsten ◆◆ raadplegen van informanten; arts, school. Zijn de adoptiefouders in staat flexibel en kindgericht te handelen? Om het kind van een ander goed en liefdevol op te voeden? Dat zijn kernvragen voor de onderzoeker. En natuurlijk ook of ze tijdig hulp zullen zoeken en of hun relatie stabiel is. Gespecialiseerd beleidsmedewerker Juul Polders: ‘Ons onderzoek is de combinatie van momentopname en risicotaxatie. De collega’s kunnen niet in de toekomst kijken. Ze kunnen wel een inschatting maken. Een vrouw met een heel sterk moederend gevoel kan het wel eens moeilijk krijgen met een kind met hechtingsproblemen. Zo eentje die helemáál niet op jou zit te wachten.’ De terugloop in adoptie is te verklaren: ◆◆ te duur door werkloosheid en crisis ◆◆ medische techniek: meer kans op eigen zwangerschap ◆◆ aanbod van kinderen met beperking of probleem


25

Verkeerde of onvolledige informatie kan ten grondslag liggen aan een mislukte adoptie. Adoptiefouders moeten bijvoorbeeld weten wat hen te wachten staat met een bepaald kind. Het land van herkomst behoort goed en volledig te informeren.


Juul Polders: ‘Daar hebben deze ouders recht op, maar andersom het kind ook. Dat verdient een kansrijke toekomst bij passende ouders. Wanneer is een adoptie trouwens mislukt? Als ouders zelf hulp vragen? Juist niet! Zelfs bij een uithuisplaatsing is dat niet automatisch het geval. Als in die situatie adoptiefouders bezorgd en betrokken blijven en ze de ontwikkeling van hun kind intensief blijven volgen, is het dan een mislukking? Dat denk ik niet.’


26


1 juli 2012

Problemen komen (bijna) nooit alleen Geweld, geldgebrek, drank, drugs en psychiatrische stoornissen. Problemen houden elkaar maar al te vaak gezelschap. Eén probleem kan een gezin nog wel aan. Maar als ze zich opstapelen komen kinderen al gauw in de verdrukking. Onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming laat dat ook zien. Problemen in samenhang aanpakken is het begin van de oplossing, zo is de vanzelfsprekende conclusie. Dat vraagt om samenwerking en afstemming van zorgverleners, gemeenten en justitie. In 2012 ijvert de Raad daar op allerlei fronten en plekken voor. Onderzoek ◆◆ doorgelicht: 384 gezinnen ◆◆ twee of meer problemen: 80 % ◆◆ huiselijk geweld: 40 % ◆◆ verslaving: 30% ◆◆ verstandelijke beperking: 25% Psychiatrische problemen ◆◆ kinderen: 32 % ◆◆ één of beide ouders: 48 %


27


14 juli 2012

Spijbelsignalen 14 juli: schoolvakantie in Noord-Holland. Maar niet voor de kersverse projectgroep Verbetering Leerplichtketen Amsterdam. Die is bezig een stevige nieuwe aanpak van spijbelaars in te voeren. Het gaat om zowel langdurige thuiszitters als beginnende verzuimers. Ook de Kinderbescherming is lid. Een keertje schoolziek is geen ramp. Regelmatig schoolverzuim is een ander verhaal.

‘Ik wil zo snel mogelijk weten of een kind - of het gezin bekend is bij de Raad. Zo ja: welke maatregelen adviseert de Kinderbescherming dan om de spijbelaar terug naar school te krijgen? Andersom werkt het ook: als de Raad het kind niet kent, is het verzuim dan misschien aanleiding om eens een kijkje thuis te nemen? Hoe je het ook wendt of keert: dat is alleen maar beter voor het kind.’ Jos Kokken, Manager gemeentedienst Leerplicht Plus

Veel spijbelen is een signaal: van mentale klachten, pestproblemen, zorgwekkende thuissituaties. Spijbelen kan een bedreiging zijn voor de ontwikkeling van een kind. Voor zijn toekomst zelfs. Daarom kijkt de Kinderbescherming meteen mee in lastige verzuimdossiers. Eén van de eerste maatregelen: strengere regels. Voorbeeld: wie nu binnen een maand negen uur spijbelt, kan al een leerplichtambtenaar op bezoek krijgen. Eerder was dat pas na zestien uur – de grens voor wettig ongeoorloofd verzuim. Hardnekkige spijbelaars komen zo eerder ter sprake in het projectoverleg. En dus ook eerder onder de aandacht van de Raad. De volle breedte: ◆◆ Bureau Jeugdzorg ◆◆ Scholen ◆◆ Gemeente Amsterdam ◆◆ Politie ◆◆ Openbaar Ministerie ◆◆ Raad voor de Kinderbescherming


28


23 juli 2012

ZSM-aanpak jeugdigen ◆◆ Straf licht als het kan, zwaar als het moet ◆◆ In principe binnen zes uur duidelijkheid voor de dader ◆◆ Rechtszaak, geldboete, reprimande of Halt-straf ◆◆ Samenwerking vanuit één locatie ◆◆ In 2013 landelijke invoering ZSM Jeugd ◆◆

Orde op zaken Een waarschuwing, een geldboete, een taakstraf? Een regeling of toch bij de rechter op het matje komen? Snel duidelijkheid is goed voor daders en samenleving. Van proef naar praktijk. Pilots op verschillende plaatsen laten zien dat snelle besluitvorming bij strafzaken mogelijk is en werkt. Bij volwassen en jonge daders. De aanpak heet ZSM en staat onder meer voor zo selectief, snel en slim mogelijk. Meteen na de melding van een misdrijf gaan bij ZSM voor jongeren alle raderen draaien. Wie zijn de verdachten, wat weten de verschillende instanties van hen, is arrestatie nodig en wenselijk, welke gezinsfactoren spelen een rol? De zwaarte van het misdrijf legt veel gewicht in de schaal. Maar ook de kans op herhaling of op slachtoffers. Politie, Openbaar Ministerie en de Raad voor de Kinderbescherming zetten hun gegevens en kennis in. Ze overleggen met elkaar, een paar keer per dag. De officier van justitie beslist vervolgens wat er gaat gebeuren. Binnen enkele uren weten jeugdige verdachten waar ze aan toe zijn. Meer samenwerking. ‘We gebruiken allemaal het LIJ, Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen. Een wetenschappelijk onderbouwd instrument om in te schatten hoe groot het risico op herhaling is. Op basis daarvan adviseer ik of een raadsonderzoek nodig is. Zo ja, dan moet de jongere meestal bij de officier van justitie of kinderrechter verschijnen. Zo nee, dan wacht mogelijk een geldboete of Halt-straf.’ Gaby van Achterberg, casusregisseur bij de Raad Minder bureaucratie. ‘In het verleden duurden strafprocessen van misdrijven bij minderjarigen onnodig lang. Vooral tot ergernis van de samenleving. Nu werken ZSM-partners tegelijkertijd aan een zaak. Ze delen bovendien kennis en inzichten. Ook dat verhoogt de snelheid en kwaliteit in het eerste deel van het strafproces.’ Annika Verhagen, projectleider Implementatie ZSM bij de Raad


29


14 augustus 2012

Geen onnodige etiketten Bescherming, straf en zorg horen bij elkaar. Zeker als het om kinderen gaat. Per geval verschillen de accenten, maar in de Regio Haaglanden is die samenhang uitgangspunt. Op 14 augustus verschijnt daarover een visiedocument. Inspirerende gesprekken van de Raad en ketenpartners gaan daaraan vooraf. Over de grens tussen kattekwaad en criminaliteit. Over wat vroeger wel mocht en nu het kind

De ketenpartners ◆◆ Bureau Halt ◆◆ Jeugdzorg ◆◆ Openbaar Ministerie ◆◆ William Schrikker Groep ◆◆ Politie ◆◆ Raad voor de Kinderbescherming

in het beklaagdenbankje brengt. Over de voor- en nadelen van lik-op-stukbeleid. Over de vaak aantoonbare meerwaarde van een taak- of leerstraf ten opzichte van opsluiting of boete. Over de risico’s om iemand het etiket crimineel op te plakken. Ze onderschrijven de pedagogische component bij aanpak en straf. Gezamenlijk zoeken ze de beste koers. Van het signaleren tot het oplossen van problemen. Een handvol concrete punten uit hun visiedocument: Bureau Halt ◆◆ trekt landelijke lessen uit ervaringen in Haaglanden ◆◆ betrekt ouders bij straf en excuses aan slachtoffers ◆◆ zoekt actief mee bij opvoedhulp Bureau Jeugdzorg ◆◆ maakt hulpplan voor het hele gezin ◆◆ houdt justitie zo mogelijk erbuiten ◆◆ biedt concrete zorg via interventie-teams Openbaar Ministerie ◆◆ hoort waar mogelijk ook de ouders ◆◆ kiest bij strafeis eerder voor verplichte hulp dan cel ◆◆ opleiding jeugdofficieren: accent op pedagogische aanpak


30


17 augustus 2012

Veiligheid blijft aandacht houden Regering en parlement zijn er nog niet uit. De herziening van de kinderbeschermingsmaatregelen verschuift herhaaldelijk. En elke keer opnieuw loopt de Raad zich warm voor de nieuwe situatie. Veel werk. Op 17 augustus maakt de Raad de balans op. De invoeringsdatum van de nieuwe maatregelen is doorgeschoven naar 1 januari 2015. Op z’n vroegst. Alle reden om tijdelijk pas op de plaats te maken. Alle reeds gerealiseerde producten gaan op de plank, klaar voor een doorstart als het zover is. Een uitzondering vormen veranderingen die te maken hebben met de veiligheid van kinderen. De Raad blijft deze verder ontwikkelen. Dat past in zijn beleid om vaker en sneller in te grijpen als de veiligheid in het geding is.


31


21 augustus 2012

Real live NCRV en EO brengen het werk van de rechtbank in beeld. Met echte rechters, officie ren van justitie, advocaten, deskundigen en burgers. Ook met de Raad voor de Kinder bescherming.

De kinderrechter voelt zich geholpen Kinderrechter Pierre Mol: Draagvlak zoeken. ‘Knopen doorhakken kan ik wel. Maar een beslissing zonder draagvlak is bijna kansloos. Daarom probeer ik bij vechtscheidingen om het de ouders eerst zelf te laten oplossen. Dat bekrachtig ik met mijn beschikking. Soms is een uitspraak nodig als katalysator of stepping stone. Zeg maar: als hulp om een stapje verder te komen. Daar kan ik vrede mee hebben.’ Juiste snaar raken. ‘Soms is er een muur van weerstand. Zeker bij zware ingrepen als ondertoezichtstelling, uithuisplaatsing, ontzegging of ontheffing. Dat is een oplopende reeks beperkingen van ouderlijk gezag. Maar dan ga ik op zoek naar de juiste snaar; praten totdat ik zie dat het kwartje valt. Als dat niet lukt, is het einde zoek en zie je de zaak steeds terugkomen; schoolkeuze, paspoort, doktersbezoek, noem maar op. Zo iemand zit gevangen in z’n eigen gevecht.’ Belang ontleden. ‘Het gaat om het belang van het kind. De wetgever beschrijft waar dat – in de vorm van verzorgen en opvoeden – om draait: zorgen voor de veiligheid en stimuleren van de ontwikkeling van het kind. De Raad moet voor elk kind uitleggen wat in deze levensfase van belang is en wat er schort. Dus keer op keer uiteenrafelen hoe dat belang in elkaar zit. Het advies moet daarop zicht geven, het inkleuren. Dat heb ik nodig om een wettelijk juiste beslissing te nemen. Ik vind dat de Raad dat doorgaans goed doet. Dat zijn deskundige adviezen.’ Deskundige blik. ‘Onzichtbare ellende is vaak erger dan overduidelijke. Een kind dat buikpijn heeft en alleen maar computerspelletjes speelt, kan er erger aan toe zijn dan eentje dat speelgoedwinkels of snoepzaken plundert. De Raad heeft daar verstand van, kijkt er deskundig naar. De taak is om te doorzien wat een leek over het hoofd ziet of anders waardeert.’


32


Beslissing uitstellen. ‘Mijn taak is: beslissen. Zo nodig wijk ik af van het advies, maar nooit lichtvaardig. Papier is geduldig en zo’n rechtszitting is er niet voor niets. Ik vorm me ook een oordeel op basis van dat belangrijke moment in de rechtszaal. Soms vind ik de gevraagde maatregel te ingrijpend. Of de tijd is er nog niet rijp voor en ouders krijgen de kans eerst iets te regelen. Dan leg ik de zaak stil. Als de ouders de beloofde actie niet of niet op tijd ondernemen, kan de Raad tussentijds aan de bel trekken. Als verzoeker van een maatregel is hij aan zet.’ Beroep is mogelijk. ‘Ik volg niet altijd de mening van de Raad. Het is prima als de betrokken medewerkers daar ontstemd over zijn. Zij kunnen zich als deskundige immers gepasseerd voelen. En ik vind het prima als ze tegen mijn vonnis in beroep gaan. Soms is het voor de rechter ook zoeken. Ik handel naar beste kennis, ervaring en mijn geweten. Mijn uitspraak mogen ze best laten toetsen.’


33


5 september 2012

Straf op maat: voor pubers en jongvolwassenen Het puberbrein. Onaf? Anders geprogrammeerd? Minder geoefend? Voer voor gedragswetenschappers, neuropsychologen en -biologen. Maar ondertussen worstelt de samenleving met de reactie op crimineel uit de bocht vliegende jongeren. Een proef met adolescentenstrafrecht zoekt antwoorden. Start: 5 september 2012.

Gezamenlijk advies Pilots in Almelo en Groningen. Advies aan officier van justitie en rechter. Over keuze voor jeugd- of volwassenstrafrecht. Over begeleiding door reclassering of jeugdreclassering. ◆◆ Raad voor de Kinderbescherming ◆◆ Reclassering ◆◆ Bureau Jeugdzorg ◆◆

Bij opvoeden kan straf horen. Bij het straffen van jeugdigen moet opvoedkunde gewicht in de schaal leggen. Op die manier kan straf erger voorkomen en onderdeel van beschermende maatregelen zijn. Dat is steevast het uitgangspunt van de Raad voor de Kinderbescherming: ook bij discussies over het strafrecht voor jongeren tussen 16 en 23 jaar. Pilotprojecten en een wetsvoorstel zijn in 2012 stappen op weg naar een nieuwe aanpak. Pilots en wet. De samenleving vindt strafrecht voor jeugdigen maar moeilijk passen bij moord, doodslag, verkrachting of buitensporig geweld. Bedachte oplossing: geen harde grens bij 18 jaar, maar daarmee variëren. Maatwerk, passend bij delict, omstandigheden en ontwikkeling van verdachte. Pilots van ketenpartners moeten uitzoeken of en op welke manier dat kan werken. In december 2012 gaat ook nog het wetsvoorstel Adolescentenstrafrecht naar de Tweede Kamer. Bij ernstige misdrijven kan vanaf 16 jaar het strafrecht voor volwassenen gelden. Maar – als de persoonlijke ontwikkeling dat vraagt – is tot 23 jaar het jeugdstrafrecht toepasbaar. Verder: ◆◆ Geen uitbreiding tot vier jaar jeugddetentie, maar maximaal twee jaar ◆◆ Invoering van de maatregel terbeschikkingstelling aan het onderwijs ◆◆ Bij zware zeden- of geweldsmisdrijven niet volstaan met taakstraf


34


11 september 2012

Maak je wel of niet dik over overgewicht De Raad voor de Kinderbescherming krijgt in zijn werk te maken met maatschappelijke discussies over ethische en aanverwante thema’s. Obesitas is er één van. De Raad vindt het te dik zijn van kinderen op zichzelf geen reden om in te grijpen. Wél kan het bijdragen aan onveilig en ongezond opgroeien. Als daardoor de ontwikkeling van kinderen ernstig in gevaar komt, is een ondertoezichtstelling op zijn plaats.

Soms moet je je nek uitsteken, ook in discussies. Niet alles is wat het lijkt. Kijk naar het magere ventje met de naam Dikkerdje Dap. Dik zijn is niet gezond maar niet automatisch slecht voor de ontwikkeling van kinderen. Ondertoezichtstelling Meisje (7) 17 kilo te zwaar Jongen (11) 18 kilo te zwaar Jongen (13) 51 kilo te zwaar Toch draait het niet om het gewicht van de kinderen maar om de bedreigingen voor hun ontwikkeling en fysieke veilig heid.

Why’s Online - een digitaal platform over zwangerschap, bevalling, peuters en aanverwanten - luidt 11 september de noodklok. Dikke kinderen zouden slecht presteren op school; een reden om je al vroeg zorgen te maken over overgewicht. De website verwijst naar Elsevier van een week eerder. En die heeft het van vaktijdschrift Pediatrics, een maand eerder. New York University heeft het allemaal uitgezocht: overgewicht > hoge bloeddruk > hersenenontwikkeling > lager IQ. Gelukkig: met het geheugen is niks mis. Obesitas is net een dolfijn. In de discussies over zorg voor jeugdigen duikt obesitas geregeld op. Een enkele keer tot aan ondertoezichtstelling aan toe. Eind april 2012: het medisch centrum van de Vrije Universiteit meldt dat 22 procent van de kinderen tussen 10 en 12 jaar te dik is. Begin juni 2012: de rechter stelt een gezinsvoogd aan om de problemen van drie kinderen uit één gezin aan te pakken. Ze hebben hoge bloeddruk, kans op diabetes, een negatief zelfbeeld en depressies. Ook worden ze met de vinger nagewezen. Het gaat niet alleen over obesitas. Half juli 2012: De Amsterdamse wethouder Eric van der Burg noemt jeugd-obesitas kindermishandeling. Hij kent wijken waar 40 procent van de kinderen aan overgewicht lijdt. Melding van huiselijk geweld vindt hij op zijn plaats.


35


23 september 2012

X-feest, x-files Haren, Groningen. Wie kent het niet? Chaos, plunderingen, rondvliegend straatmeubilair. Een uit de hand gelopen uitnodiging via Facebook zet het rustige plaatsje in ’n klap op de kaart. De wereldkaart. De politie heeft veertien uur beeldmateriaal.

Haren ◆◆ Ketenpartners slaan handen snel ineen ◆◆ Zelfde traject voor direct en later opgepakte daders ◆◆ De rechter vonnist uiteindelijk over 25 jeugdigen ◆◆ Straffen gericht op voorkomen van recidive

Half elf, 22 september 2012. Robert Vonk van de Raad voor de Kinderbescherming haalt het tijdstip zo voor de geest. De teamleider Straf krijgt die zaterdag een telefoontje van de hoofdofficier van justitie in Groningen: ze hebben elf jongeren opgepakt, wat nu? De teamleider stelt de officier gerust, legt de procedure uit en gaat aan de slag. Snel trommelt hij enkele collega’s op. Raadsonderzoekers bezoeken de daders in de cel, bellen de ouders en maandagochtend zijn alle rapportages klaar. Compleet met een advies aan de kinderrechter om de verdachten langer vast te houden of naar huis te sturen. Raadsmedewerker Robert Vonk: ‘Het zaaltje zat vol medewerkers van gemeente Haren. Benieuwd naar de resultaten van het politieonderzoek. Twee rechercheurs meldden dat ze veertien uur beeldmateriaal hebben met allerlei crimineel gedrag. De zaal reageerde geschokt. De roep om zware straffen klonk. Begrijpelijk. Maar aan ons de taak om zo’n straf ook in een pedagogisch perspectief te plaatsen. Dertig dagen opsluiten, terwijl je op zo’n leeftijd naar school moet? En hebben omgeving en bestuur misschien ook steken laten vallen? Zo’n inbreng wordt gewaardeerd. Uiteindelijk helpt het onnodige schade voorkomen voor toevallige raddraaiers.’ De Raad ◆◆ Voorstander van snel optreden en samenwerking ◆◆ Expertise toevoegen die plaatselijke schaal te boven gaat ◆◆ Belang van kind inbrengen in discussie ◆◆ Aandacht vragen voor pedagogisch karakter van straf ◆◆ Onafhankelijk van bestuurlijk-politiek belang en spel


36


15 oktober 2012

Regie terecht bij gemeenten De regie over de jeugdzorg en -bescherming komt in handen van gemeenten. Dat wil de wetgever. De verandering kan rekenen op actieve steun van de Raad voor de Kinderbescherming. Honderd belanghebbende organisaties reageren via internetraadpleging op de plannen. De Raad laat 15 oktober zijn positieve geluid horen. Tussen de opmerkingen door is er ook een waarschuwing: verlies je niet in de details.

‘Hoewel elke gemeente aansluit bij de lokale problemen en de lokale cultuur, moet het wel zo zijn dat je overal in Nederland op dezelfde manier wordt benaderd, door bijvoorbeeld de Raad.’ Erik Dannenberg, voorzitter commissie Decentralisatie Jeugdzorg VNG, wethouder in Zwolle (CDA).

Iets te vaak staat in de plannen dat nadere regelgeving volgt. Gemeenten zijn echter niet gebaat bij een harnas. Zij verdienen volop ruimte om de belangen van het kind voorop te stellen. De uitvoering moet hierbij aansluiten. De Raad ijvert al het hele jaar 2012 voor samenwerking met gemeenten. Op tal van plaatsen is er een gewillig oor. De noodzaak om vroeg problemen te signaleren en te delen vindt breed erkenning. De stelselwijziging deugt. Doelstellingen en bijbehorende voordelen zijn helder: ◆◆ samenhang in aanbod van zorg en hulp ◆◆ terugdringen van wachtlijsten ◆◆ rem op alsmaar stijgende kosten ◆◆ snelle actie met lichte vormen van zorg ◆◆ minder noodzaak tot beschermingsmaatregelen ◆◆ door passende hulp minder uithuisplaatsingen ◆◆ minder slachtoffers van mishandeling of verwaarlozing


37


30 oktober 2012

Op een LIJn Crimineel gedrag: hoe jonger de dader, hoe groter de kans op herhaling. Goed dus dat er nu een methode is om het recidive-risico bij jongeren wetenschappelijk verantwoord in te schatten. Dat kan met behulp van het LIJ – Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen. Groot voordeel: het maakt in een oogopslag duidelijk waar de kansen en de risico’s zitten. Daarmee kunnen professionals tot een advies en een aanpak komen. Soms is dat een werk- of celstraf, maar vaker hoort er een

Handig hulpmiddel Het LIJ leidt tot een helder over zicht van risico- en bescher mende factoren. Een stevig handvat voor professionals.

gedragsinterventie bij. Eind oktober 2012 zijn de laatste trainers opgeleid. De erkenningscommissie heeft dan inmiddels vijf leerstraffen van de Raad erkend. In het LIJ bouwen ketenpartners gezamenlijk een digitaal dossier. Van politieagent tot raadsonderzoeker en van Haltmedewerker tot jeugdofficier. Volgens beroepseigen kennis en inzicht. Maar ook: volgens een gedeeld, wetenschappelijk protocol. Zo spreekt iedereen dezelfde taal. En doet niemand dubbel werk. Ketenpartners ◆◆ politie ◆◆ rechterlijke macht ◆◆ Bureau Halt ◆◆ Raad voor de Kinderbescherming ◆◆ Dienst Justitiële Inrichtingen ◆◆ Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie ◆◆ Jeugdzorg Nederland ◆◆ Openbaar Ministerie Instrumenten ◆◆ richtlijnen en checklists voor interviews ◆◆ vragenlijsten voor jongere en ouders ◆◆ scoreformulieren ◆◆ wetenschappelijke beoordelingsmodellen ◆◆ richtlijnen en formats voor rapportage


38


5 november 2012

Jeugdbeschermingsplein werkt De Raad voor de Kinderbescherming als stok achter de deur. Zo ziet de Rotterdamse wethouder Hugo de Jonge het voor zich. Verder heeft de gemeente het voortouw in jeugdzorg en -bescherming. Zo nodig zet ze gezinnen onder druk om hulpverlening te accepteren.

‘Zorgwekkende signalen over de veiligheid van kinderen leiden veel sneller tot hulp; dichtbij en met de gezinnen. Daar zorgen we nu voor.’ Hugo de Jonge, wethouder Rotterdam

Het Jeugdbeschermingsplein in Rotterdam opent 5 november officieel de deuren. Een proeftuin voor anders samenwerken van alle betrokken instanties. Oefenen voor later, als de gemeente op dit terrein de complete regie heeft. Dagelijks overleg. Doel: in gezinnen met ernstige problemen zo snel mogelijk de veilige opvoeden opgroeiomgeving herstellen. Bij voorkeur vrijwillig, zo nodig met drang, uiteindelijk met dwang. Naar verwachting is hierdoor minder vaak een zwaar traject nodig. Minder ondertoezichtstellingen, minder uithuisplaatsingen. De Raad is blij met deze ontwikkeling en werkt van harte mee.


39


7 november 2012

Duidelijkheid voor scheidende ouders ‘Ik ga op de stoel van de ouders zitten, op die van het kind. En dan vraag ik me af: wat zou zon overheidsmaatregel nou met me doen? Een ondertoezichtstelling is altijd heftig, altijd pijnlijk. Je moet op z’n minst begrijpen wat je overkomt. En waarom.’

Alex Brenninkmeijer: ‘Aan goede wil ontbreekt het niet. Aan betrokkenheid evenmin. We hebben gezien dat iedereen worstelt met zo’n ingrijpende maatregel; Raad, rechter, jeugd zorg. Ze hebben ook een lastige en zware taak. Juist daarom is het belangrijk deze goed uit te voeren. Bovendien om deze goed uit leggen.’

Landelijke Directie

Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer vertelt over zijn aanpak, zijn beleving. Samen met Kinderombudsman Marc Dullaert heeft hij 7 november een rapport uitgebracht over vechtscheidingen. ‘Zie het als een handreiking om dingen beter te doen. Verstandiger. Leed is er in zo’n situatie al genoeg. Probeer onnodige pijn, verontwaardiging en wrok te voorkomen. Door van meet af aan duidelijkheid te scheppen en vooral door meteen ondersteunende hulp te bieden.’ Blije burgers. ‘Wat doet zo’n ingreep nou met mensen? Die vraag is het begin- en eindpunt van ons werk. Dat klinkt wat plechtig, maar toch is dat de sleutel tot de oplossing. Niemand heeft er wat aan als burgers in onbegrip de handen in de lucht steken. Als ombudsman wil je vooral probleemoplossend werken. We zijn geen boekhouders van behoorlijk of onbehoorlijk. Ons rapport moet ook niet voelen als een veroordeling, maar als een advies. Over een probleem dat niet alleen alle betrokkenen raakt, maar ook mij, de samenleving raakt. Onze leidraad is het uitbannen van de verontwaardiging uit de interactie van overheid en burger. De burger moet blij kunnen zijn dat er een overheid is, zelfs als deze in zijn persoonlijke levenssfeer ingrijpt.’ Verwachtingen managen. Vechtscheidingen hakken erin. De ombudsmannen krijgen geregeld klachten en signalen over de rol van gezinsvoogden bij scheidingen. Een van de ouders verwijt hen dan partijdigheid en voelt zich niet serieus genomen. De ombudsmannen vinden het essentieel dat gezinsvoogden eerder en duidelijker in hun rol geplaatst worden. Bij voorkeur tijdens de rechtszitting. De rechter en de Raad voor de Kinderbescherming kunnen daarbij helpen. Door duidelijk aan te geven wie welke taak opgelegd krijgt. En wat daarvan de achtergrond is. Op deze manier weten ouders wat ze kunnen verwachten.

Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag T 030 888 24 00 www.kinderbescherming.nl

40


Aldoor conflicten. Alex Brenninkmeijer: ‘Het begint als een heftig conflict tussen vader en moeder. Dat verplaatst zich naar de omgang met kinderen. Vervolgens verplaatst het zich naar het onderzoek van de Kinderbescherming. En naar de ingrepen en maatregelen. Net dominostenen! Door duidelijkheid te scheppen en ondersteuning te bieden, kunnen professionals voorkomen dat ze het conflict ingezogen worden. De ouders moeten precies te horen krijgen wat de rol en de taken van de gezinsvoogd zijn. Geen papieren bevoegdheden, maar duidelijkheid over beslissingskracht en hulp.’ De Raad voor de Kinderbescherming is onderdeel van de jeugdzorgketen. Afstemming, samenhang en samenwerking is het algemeen onderschreven uitgangspunt. De Raad vindt het een goede suggestie om op de zitting zoveel mogelijk de rollen en verwachtingen duidelijk te maken. Ook moeten de gezinsvoogden het rapport van de Raad kennen. En moeten ze weten wat de kinderrechter met de ouders bespreekt.


41


21 november 2012

Taskforce verder tweeten Ook de Raad voor de Kinderbescherming twittert. Snel even iets de digitale wereld in slingeren. Op 21 november 2012 bijvoorbeeld dat een Taskforce Kindermishandeling van start is gegaan. De Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan is voorzitter. De taskforce wil het aantal van 120.000 slachtoffers snel omlaag krijgen. Niet met beleidsstuk-

Twitter ◆◆ direct en actueel informeren ◆◆ zichtbaarheid vergroten ◆◆ betrekken van publiek ◆◆ omgevingssignalen oppikken ◆◆ onjuiste berichtgeving corrigeren

ken, maar met actie. Speerpunten: preventie, seksueel misbruik, multidisciplinaire samenwerking.


42


17 december 2012

2249

In 2012 herbergen de Justitiële Jeugdinrich tingen 2249 jongeren. Zij zitten er op 1 januari of komen in de loop van dat jaar binnen. Voor korte of langere tijd.

Leren van fouten Het advies van de Raad richt zich op het voorkomen van her haling. Straf moet jongeren iets leren. Eventueel met de nodige begeleiding.

Stap voor stap Voetbal lijkt soms oorlog. De vroegere bondscoach Rinus Michels zei het al. Maar hij had het over de sport, niet over het gedoe er omheen. Op 17 december krijgt de Raad een melding van mishandeling. Twee jeugdige spelers hebben een tegenstander ernstig mishandeld. Niet tijdens de wedstrijd in Almere, maar erna. Het slachtoffer komt in het ziekenhuis terecht. Twee voetballers van zestien hebben hem omver geduwd, geslagen en tegen het hoofd geschopt. Ernstig, maar niet fataal. Hoe dan ook, het het standaard-stappenplan van de Raad treedt in werking. Stap 1. Een melding van de politie. Een jongere zit voorlopig in de cel. Bijvoorbeeld verdacht van een ernstig geweldsdelict. Binnen 24 uur bezoekt een raadsonderzoeker de verdachte. Stap 2. Het gesprek is uitvoerig. Wat is er precies gebeurd? Wat vind de verdachte ervan? Hoe is de situatie thuis? Hoe staat het met drank en drugs? Daarna neemt de raadsonderzoeker contact op met ouders en mogelijk de school. Voor een compleet beeld. Stap 3. De beste vervolgroute bepalen. Samen met onder meer een gedragsdeskundige. Vasthouden? Vrij laten? Onder welke condities? Binnen drie dagen komt de verdachte voor bij de rechter-commissaris. Stap 4. Het raadsrapport helpt de rechter-commissaris bij z’n beslissing. Wel of geen Justitiële Jeugdinrichting. De raadsonderzoeker bespreekt de zaak onder meer ook met jeugdreclassering. De verdachte blijft in beeld. Stap 5. Uiteindelijk verstrekt de raadsonderzoeker een strafadvies aan de rechter. Bij jeugddetentie of verblijf in een jeugdinrichting blijft de Raad de dader volgen. Naast straf past begeleiding en bij het verlaten van de cel past nazorg.


43


20 december 2012

Alarmbellen klinken niet voor niks Ik wil dat papa dood is. Het klinkt als een bijna toevallige mededeling. Afkomstig van een jochie van zeven. Een niet mis te verstaan signaal. Het boek Signs of Safety verhaalt erover. 20 december start de verspreiding.De mededeling komt hard aan. Alarmbellen rinkelen. De onderzoeker van de Raad voor de Kinderbescherming

Regiodirecteur Jelle Kleistra: ‘We willen de kracht van het gezin en de kring er omheen be nutten. Dat geeft veiligheid.’

vraagt slim door. Het kind vertelt. Over de ruzies van zijn ouders. Over zijn angst voor hun geschreeuw. Over de leuke dingen die hij weer zou doen wanneer mama niet meer zo verdrietig zou zijn. Het jongetje draagt zelf een oplossing aan: of z’n oom niet wat vaker bij de ophaalmomenten kan zijn, zodat papa en mama geen ruzie maken.SOS is het internationale alarmsignaal. Signs of Safety gebruikt deze afkorting dankbaar. De uit Australië overgewaaide aanpak wil de veiligheid van kinderen waarborgen. Het gaat om gezinnen waar een of beide ouders dat nog niet kunnen of willen. De Raad voor de Kinderbescherming in Overijssel werkt vanuit deze benadering. Kennis en ervaringen vinden hun weerslag in een boekje: Signs of Safety, verslag van een nooit eindigende reis. Geen standaardwerk, geen antwoord op alle vragen – eerder een inspiratiebron.Regiodirecteur Jelle Kleistra: ‘SoS sluit aan op onze eigen raadsmethodiek. Die zoomt ook in op de positieve krachten in een gezin en de omgeving. We hebben ook geleerd dat we niet elke verandering van bovenaf moeten opleggen, maar de regie en mogelijkheden van ouders en hun netwerk moeten benutten en stimuleren. Zodat zij de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van hun kinderen weer zelf kunnen dragen.’ ◆◆ ◆◆ ◆◆ ◆◆

Boekje Signs of Safety Negentig pagina’s Veertien verhalen Verslag van regionaal project


44


31 december 2012

De oogst 2012: de oogst ◆◆ 20.000 beschermingsonderzoeken ◆◆ 30.000 strafonderzoeken ◆◆ 15.000 taakstraffen coördineren ◆◆ 2500 adoptie, afstand, afstamming

Rapportcijfer van cliënten ◆◆ Gemiddeld 6,75 ◆◆ Gezag- en omgangszaken 6,1 ◆◆ Beschermingszaken 6,3 ◆◆ Strafzaken 7.0 ◆◆ Adoptie, afstand, afstamming 7,9


45


Organisatie Raad voor de Kinderbescherming Kinderen bescherm je De Koers: brochure, richtsnoer, ankerpunt. Bepalend voor het werken in de komende jaren. Professioneel, flexibel, kosten bewust en zichtbaar.

Opvoeden brengt spanningen met zich mee. De keuzes van ouders en hun opvoedend vermogen kunnen conflicteren met de behoefte van kinderen. Bij ernstige bedreiging voor de ontwikkeling van een kind komt de Raad in beeld. Als onafhankelijke beoordelaar van de vraag of inschakeling van de rechter nodig is. Deze kan de Raad ook om advies vragen. Uiteindelijk beslist de rechter over noodzakelijke dwang, over inperking van rechten. De activiteiten Het werk van de Raad is veelzijdig. Hij is onderdeel van ketens voor jeugdhulp en jeugdstrafrecht. Samenwerken en adviseren zijn dan ook vanzelfsprekend. Steeds staat het belang van het kind centraal. Als hoofdtaak levert de Raad een aantal producten en diensten: Beschermingsonderzoek: vermoeden van ernstig bedreigde ontwikkeling | ontbreken van gezag | meestal advies tot maatregel. Gezag- en omgangsonderzoek: bij scheiding | op verzoek van rechter | advies over gezag, verblijfplaats en omgang. Adoptie gerelateerd: advies over geschiktheid adoptie- of pleeggezin | informatie over afstamming | advies bij afstandszaken. Basis strafonderzoek: advies over straf en hulpverlening | voor officier van justitie en rechter | pedagogische invalshoek.


46

Uitgebreid strafonderzoek: complexe zaken | veel onduidelijkheid | verdiepend onderzoek.


Coördinatie taakstraffen: werk- of leerstraffen | voorbereiding, plaatsing, begeleiding | aan de officier van justitie rapporteren over het verloop. Landelijk & regionaal De Raad is een landelijke organisatie. Onafhankelijkheid, zorgvuldigheid en rechtsgelijkheid zijn kernwaarden. De Raad werkt met een landelijke directie, een ondersteunend bureau en tien regios. In grote lijnen loopt de regio-indeling in de pas met de justitile indeling: van rechtbanken, Openbaar Ministerie en politie. De Raad kent twintig locaties. Producten Beschermingsonderzoek 19.746 Strafonderzoek 18.493 Uitgebreid strafonderzoek 2.290 Strafonderzoek met LIJ 7.743 Uitgebreid strafonderzoek LIJ 3.078 Coördinatie taakstraffen 14.462 Gezag- en omgangsonderzoek 5.249 Adoptie-gerelateerde activiteiten 2.360 Personeel 2011 2012 Medewerkers 2.417 2.359 Gemiddelde leeftijd 42,4 43,6 Vrouwen 74,1% 74,9 % Mannen 25,9% 25,1 % Website Raad voor de Kinderbescherming www.kinderbescherming.nl


47


Landelijke Directie. Turfmarkt DP Den Haag Postbus EH Den Haag

Recommend Documents