Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages november, 2010
NATUURLIJK RITME W E R K D O C U M E N T
Versie #1
Kunstproject Oranjewoud
1 Luchtfoto van Oranjewoud.
Natuurlijk Ritme, Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages
Natuurlijk Ritmne, Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages
NATUURLIJK RITME Werkdocument # 1
Inhoudsopgave
1. Voorwoord 2. Kunstproject Natuurlijk Ritme 2.1. Landschapspark Oranjewoud 2.2. Het kader voor Natuurlijk Ritme 2.3. Uitgangspunten kunstproject 2.4 Selectie kunstenaars 2.5. Locaties
6 - 8 8 9 - 12 12 - 14 14 - 18
3
Werkdocument
20
3.1.
Eerste versie werkdocument Planningschema A. Nadere oriëntatie B. Positionering C. Selectie kunst Voetnoten D. Begroting
20 - 40 22 24 - 28 30 32 - 34 34 - 36 38 - 40
4 6 - 18
2
Natuurlijk Ritme, Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages 3
Patrick Dougherty, Just around the corner, 2003, Indiana, USA. Jonge hardhoutboompjes, 30 meter lang, 4,5 meter breed en 5,5 meter hoog
Tussen museum Belvédère en de Ecokathedraal ligt het parklandschap Oranjewoud. Dit monumentale gebied vormt het decor voor de gewenste kunstmanifestatie Natuurlijk Ritme in de zomer van 2012. De Stichting Tijd die het gedachtegoed van de schepper van de Ecokathedraal, Louis G. Le Roy, verder wil brengen, is na overleg met de directie van het museum Belvédère overgegaan tot de formulering van een eerste opzet voor het kunstproject. Daarbij is besloten is om het museum en de Ecokathedraal als het begin- en eindpunt van de op te zetten kunstroute aan te merken. Beide zijn als essentiële schakels in het kunstproject als vanzelfsprekend inhoudelijk betrokken bij de opzet van het kunstproject. Voor de concrete uitwerking van de plannen waaronder de regievoering en organisatie wordt samengewerkt met de Stichting Passages (bestuurslid Cor Wetting/Sprezzatura).
Natuurlijk Ritmne, Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages
1. Voorwoord bij de eerste opzet juni 2010
De in dit rapport opgenomen illustraties, zoals de afbeelding op de voorgaande pagina, zijn bedoeld als referentiebeelden voor kunsttoepassingen in Oranjewoud. Uiteraard zullen nadere voorstellen van kunstenaars, die zullen worden opgenomen in het toekomstige werkdocument, nieuw zijn.
1. Voorwoord bij dit werkdocument #1 Met de gemeente Heerenveen en de Provincie Fryslân is overleg gevoerd naar aanleiding van de eerste opzet van juni 2010. Op basis van de resultaten van dit overleg is overgegaan tot een verdere analyse en orientering, waarbij de plannen zijn uitgewerkt tot een eerste versie van een werkdocument. Deze verdere uitwerking is opgenomen in de nieuwe paragraaf 3.1
De plannen bevinden zich thans nog in een beginstadium. Dit rapport geeft een weerslag van de eerste visies gebaseerd op de eerste uitkomsten van gevoerd overleg met betrokkenen. Allereerst wordt er ingegaan op de locatie voor de kunstroute en worden er vervolgens de eerste uitgangspunten voor het project aangegeven. Om het project van de grond te kunnen tillen, worden er tenslotte een aantal noodzakelijke vervolgstappen vermeld in de vorm van ondermeer de opstelling van een werkdocument.
4
Natuurlijk Ritme, Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages
Topografische kaart van Oranjewoud met daarop aangegeven Museum Belvédère. De Ecokathedraal bevindt zich ten noorden van Mildam (Yntzenlaan).
5
De naam voor het project is zowel gebaseerd op het gedachtegoed van Louis G. Le Roy als op het toeristich beleid van de gemeenten in de Zuidoosthoek van Fryslân. 2.1. Landschapspark Oranjewoud Het gebied Oranjewoud, ten zuidoosten van Heerenveen, is thans een verzameling van landgoederen. Oranjewoud werd oorspronkelijk als groot landgoed in 1676 gesticht door Albertine Agnes van Oranje. Zij was getrouwd met de Friese stadhouder Willem Frederik. Het landgoed van de Oranjes werd verbeurd verklaard in de Franse tijd en in delen verkocht aan adellijke families. Het vroegere paleis van de Oranjes werd afgebroken. Op dezelfde plek verrees een nieuw landhuis. Het overgebleven deel van de vroegere barokke tuin werd aangepast in de Engelse landschapsstijl. Rechthoekige patronen moesten plaats maken voor slingerpaden, grillig gevormde vijvertjes, heuveltjes en fraaie boompartijen. Ook op de overige delen van het landgoed verschenen nieuwe landhuizen met eigen parken en tuinen. De eenheid van het vroegere grote domein verdween door genoemde opdeling in nieuwe landgoederen die grotendeels werden getransformeerd in de Engelse landschapsstijl. Wel is de barokke opzet van het oorspronkelijke landgoed nog te herkennen. De barokke tuin van Oranjewoud is rond 1700 ontworpen door Daniël Marot, die ook de tuinen van paleis Het Loo heeft aangelegd. De geometrische stijl van het oor-
Natuurlijk Ritmne, Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages
2. Kunstproject Natuurlijk Ritme
spronkelijke ontwerp geldt nog als hoofdstructuur van het totale landschapspark. Het assenstelsel van het oorspronkelijke landgoed met de rechte lanen en de centrale wateras (Prinsenwijk) zijn in grote delen nog intact. Een mooi voorbeeld van zowel de barokke geometrische tuinopzet en de romantische landschapsstijl stijl is te zien in het huidige Reigersbosch. Hier zijn zowel rechte (barokstijl) als gebogen (Engelse landschapsstijl) lanen te vinden. Typische barokke aanleg is nog te vinden in het Tuimelaarsbos (Sterrebos). De Engelse landschapsstijl komt vooral goed naar voren in de Overtuin. Een deel van deze landgoederen, zoals Oranjestein, is nog steeds in adellijk bezit en wordt gedurende een periode in de zomer opengesteld voor het publiek. Een ander groot terrein ten zuiden van Oranjestein is permanent voor het publiek toegankelijk. Het vroegere kerngebied van de Oranjes is voor een deel in particulier bezit (Friesland Bank) en als Overtuin voor het grootste deel in bezit van de gemeente Heerenveen. Staatsbosbeheer heeft een groot deel van het landschapspark in eigendom en beheer (zie kaart volgende pagina). Centraal gelegen in het landschapspark is de Belvédère, een uitzichttoren die rond 1930 is gebouwd. De toren biedt een prachtig uitzicht over heel Oranjewoud en de wijde omgeving. Een ander beeldbepalend element is de Chinese toren die als folly wat verscholen staat dichtbij de plek van het oorspronkelijke lustslot van de Oranjes.
6
