Stichting OTwee vergroot de mogelijkheden van mensen die beperkt zijn in horen en zien Groningen, 7 mei 2013
Training haptic communication 18 en 19 april 2013 Organisatie: OTwee Trainers: hapti- co Noorwegen
Inleiding. Bijna twee jaar geleden kreeg OTwee via een contact met een doofblinde man uit Noorwegen te horen dat er een bijzonder interessante aanvulling bestond in de communicatie met doofblinde mensen. Ook blinden zouden baat hebben bij deze communicatie, die haptic communication genoemd wordt. De communicatie is ontwikkeld in Scandinavië en o.a. in Noorwegen wordt het standaard aangeboden als communicatievorm naast bijvoorbeeld de vierhanden gebarentaal. Omdat na inventarisatie bleek dat de belangenorganisaties in Nederland zeer achter dit idee stonden en andere instellingen (nog) geen interesse toonden om dit concept naar Nederland te halen, werd besloten dat OTwee deze kar zou gaan trekken.
Voortgang. Na dit besluit is contact opgenomen met twee Noorse trainers van Haptic-co, die zeer ervaren zijn in het geven van trainingen in deze communicatie. Op grond van deze contacten werd een raming gemaakt van de kosten, als deze trainers twee dagen twee groepen in Nederland zouden trainen. Daarna werd een overzicht gemaakt van mogelijke deelnemers en bij het Revalidatiefonds, het Moeder Catharina Fonds en het Oogfonds subsidie aangevraagd. Naast deze subsidie zou er een bijdrage aan de deelnemers gevraagd worden. OTwee zou de volledige organisatie op zich nemen.
Stichting OTwee www.stichtingotwee.nl
Colijnlaan 37, 9722 PK Groningen E
[email protected]
(050) 312 48 45 KvK 01141046
Nadat het Oogfonds niet bereid bleek tot het verstrekken van een bijdrage, leek het er even op dat er geen twee maar één dag getraind zou kunnen worden, maar omdat het Revalidatiefonds een extra donatie deed, bleek de opzet toch haalbaar, mede omdat OTwee minder organisatiekosten berekende.
Deelnemers. Er werden uitnodigingen gedaan naar: Bartimeus, Visio, Kentalis, Kalorama, doofblinden netwerk, Helen Keller Stichting, NVBS, Usher werkgroep en (o.a. tolken) van OTwee. De NVBS heeft niet gereageerd, het doofblinden netwerk heeft op het laatste moment afgezegd, Bartimeus heeft afgezegd. Daarnaast was een van de doofblinde medewerkers van OTwee zwanger en moest afzeggen. Uiteindelijk zijn er drie deelnemers van Kalorama, twee van Visio, drie van Kentalis, 1 van de Usherwerkgroep, 2 van de Helen Keller Sticting, 2 andere doofblinden, 1 deelnemer van Hoor Friesland en meerdere deelnemers van OTwee getraind. In totaal werden op twee dagen 22 mensen getraind.
PR acties. In januari 2013 en april 2013 zijn er persberichten verzonden aan: Visio nieuwsbrief, Anders Bekeken (Oogvereniging), Hoor Friesland (NVVS), doofblinden netwerk, Ushergroep, dagblad van het noorden. De logo’s van de fondsen werden in het persbericht meegenomen.
Realisering. De dag begon om 9.00 uur scherp en eindigde op 18 april om 16.30 uur en op 19april om 16.00 uur vanwege de terugreis (vlucht) van de trainers. Er waren slechts kleine pauzes, om o.a. de tolken op adem te laten komen (schrijftolk, vierhanden gebaren, Engels/NL). De opzet van de training was dat er telkens een korte intro was op grond van een onderwerp, en daarna direct werd geoefend, zodat iedereen direct kon ervaren hoe de communicatie als gever en ontvanger verliep.
De deelnemers hebben een lijst met een aantal evaluatievragen toegezonden gekregen. Verder waren er een aantal spontane, zeer positieve meldingen van deelnemers. ___________________________________________________________________________ Stichting OTwee www.stichtingotwee.nl
Colijnlaan 37, 9722 PK Groningen E
[email protected]
(050) 312 48 45 KvK 01141046
Vervolg. De deelnemers kunnen hun ervaring m.b.t. de haptic communication binnen hun eigen instelling en organisatie verduidelijken. Zij kunnen daarnaast globaal aangeven hoe deze communicatie werkt (workshops). In overleg met Kalorama, Kentalis, OTwee en wellicht één of meer belangenorganisaties wordt bekeken in hoeverre het mogelijk is een aantal gespecialiseerde trainers in NL op te laten leiden. OTwee zal haar begeleiders kennis laten nemen van HC middels haar scholingsdagen.
Conclusie. De training haptic communication is volgens het oordeel van de deelnemers een zeer wezenlijke aanvulling op de communicatie van en voor doofblinde mensen en ook voor blinde mensen. Het biedt betrokkenen een essentiële aanvulling op hun contact met de buitenwereld. De deelnemers zijn er van overtuigd dat de haptic communication verspreiding verdient in Nederland. De training was erg enerverend en intensief, maar bood op deze manier de gelegenheid tot een echte kennismaking en ervaring.
Haptic communication.
Haptic communication is een manier om mensen die doofblind of blind zijn op eenvoudige, gestructureerde wijze op de hoogte te stellen van wat er in hun omgeving gebeurt. Waar ben ik, wie zijn er in deze ruimte, wat gaat er gebeuren, hoe reageren mensen in mijn omgeving? Het zijn vragen die een (doof)blinde stelt, maar waarbij op dat moment een antwoord niet wenselijk is in de vorm van gesproken taal of gebarentaal. Dit kan verband houden met de sfeer die ergens heerst, de grote van de groep, de hoeveelheid omgevingsgeluiden etc. Haptic communication (HC) geeft deze informatie wel en is in die zin een essentiële aanvulling voor (doof)blinde mensen om hun omgeving te begrijpen en de kans te krijgen hier adequaat op te reageren. Bij HC worden effectieve signalen op met name de rug of bovenarm gegeven, maar ook de bovenzijde van de hand, de knie en de voet kunnen gebruikt worden.
___________________________________________________________________________ Stichting OTwee www.stichtingotwee.nl
Colijnlaan 37, 9722 PK Groningen E
[email protected]
(050) 312 48 45 KvK 01141046
Haptic Communication kan in vele en voor vele situaties gebruikt worden. Hieronder volgt een korte beschrijving van enkele mogelijkheden: 1. Omschrijving ruimte. Bij de omschrijving van een ruimte begint men vanuit de onderrug de ruimte op de rug te tekenen. Daarna worden via vooraf vastgestelde signalen de uitgang en ramen aangegeven. Daarna volgen tafels, stoelen, eventueel schilderijen, lampen.
2. Personen in een ruimte. Als de ruimte duidelijk is, worden personen aangegeven op de eerder vastgestelde stoelen of plaatsen in de ruimte. Ook wordt aangegeven wanneer een persoon weg gaat, terug keert, waarheen in de ruimte de persoon gaat, etc.
3. Gevoelens van personen. Via signalen kan aangegeven worden of een bepaalde persoon in de ruimte lacht, treurig is, boos, etc. Ook kan aangegeven worden of er een man, vrouw, kind in de ruimte is en op de rug kan de leeftijd verteld worden. Ook is het mogelijk te signaleren of iemand drinkt (koffie, thee, bier, e.d.) of eet en welke kleur jas of rok de ander draagt.
4. Begeleiding. Tijdens het begeleiden van een (doof)blinde kan aangegeven worden dat de ander rechtdoor kan gaan, af moet slaan, om moet keren, een afstap of juist opstap tegen komt, een raam links of rechts kan merken, etc. Ook is het mogelijk d.m.v. een kruis op de rug aan te geven dat er ogenblikkelijk gevaar dreigt en dat betrokkene zonder nadere informatie mee moet gaan.
Voorbeeld van een hc- beschrijving: Op de stoel schuin tegenover je zit een vrouw, blond, rode jas, ongeveer 30 jaar. Zij lacht tegen een andere vrouw, rechts van je, donker haar, ongeveer 40 jaar. De blonde vrouw staat nu op en loopt de deur uit. De vrouw met het donkere haar staat nu op en loopt naar het raam. Ze praat daar met een lange man, blauwe jas. De man drinkt koffie. ___________________________________________________________________________ Stichting OTwee www.stichtingotwee.nl
Colijnlaan 37, 9722 PK Groningen E
[email protected]
(050) 312 48 45 KvK 01141046
Omdat HC op de (gevoelige) rug geprojecteerd wordt leidt het anderen in de ruimte nauwelijks af. Het geeft de betrokken (doof)blinde essentiële non-verbale informatie, waarmee een goede inschatting gemaakt kan worden van de omgeving en de personen in die omgeving. Het vergroot daarmee de betrokkenheid en een adequate reactie van de (doof)blinde. ( NB. voor blinde mensen is HC m.n. toepasselijk als mondelinge informatie op dat moment onmogelijk of ongewenst is)
22 april 2013,Jan de Kort
___________________________________________________________________________ Stichting OTwee www.stichtingotwee.nl
Colijnlaan 37, 9722 PK Groningen E
[email protected]
(050) 312 48 45 KvK 01141046
