Stichting Landgoed Fraeylemaborg. Jaarverslag 2013

Stichting Landgoed Fraeylemaborg

Jaarverslag 2013

Stichting Landgoed Fraeylemaborg Hoofdweg 30 9621 AL Slochteren 0598-421568 [email protected] www.fraeylemaborg.nl

3

Inhoud

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Inleiding Tentoonstellingen en evenementen Bezoekers Museale ontwikkelingen Educatie Onderhoud en bouw op het landgoed Ontwikkelingen in het groen Bestuur, medewerkers en vrijwilligers Communicatie en Public Relations Subsidieaanvragen Betrokken rechtspersonen Jaarrekening Stichting Landgoed Fraeylemaborg

Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3

Bestuurssamenstelling Medewerkers Vrijwilligers

Jaarverslag 2013 Vereniging Vrienden van het Landgoed Fraeylemaborg Jaarverslag 2013 Activiteitencommisssie Fraeylemaborg

pagina 4 6 20 23 26 29 31 33 38 40 42 44 48 49 50 52 56

1 Inleiding Vol optimisme begonnen wij aan het jaar 2013. Een ongeluksgetal? Speelde vroeger bijgeloof zeker een rol op borgen in de Ommelanden, anno 2013 doen we daar niet meer aan, dachten we. Op ons programma stond een uitdagende tentoonstelling van Hans van Bentem. Door de intensieve contacten met het Gemeentemuseum in Den Haag in de persoon van Titus Eliëns kwam deze tentoonstelling op onze weg. Het was een enorme uitdaging om de honderden porseleinen, glazen en houten objecten in de borg, het koetshuis en in de oranjerie te tonen. Het resultaat was ronduit schitterend en we waren heel trots.

Inleiding

Kunstwerk van Hans van Bentem uit de tentoonstelling “Keep on dreaming” in de Van Houten kamer.

Jaarverslag 2013 Fraeylemaborgg 4

Opgewekt en ontspannen gingen we de zomer in, tot een alarmmelding in de nacht van 1 op 2 juni. Een inbraak in de borg, gestolen twee Chinese drakenborden gemaakt in opdracht van het Chinees Keizerlijk hof en vrijwel de gehele collectie Gronings zilver. Een ramp! Een maand voordat de inbraak plaatsvond had de verzekeringsmaatschappij nog geconstateerd dat alles op orde was. Geconfronteerd met deze inbraak en de realiteit dat ook plattelandsmusea met dit soort goed georganiseerde inbraken te maken kunnen krijgen werden de eisen op inbraakwerend gebied opgeschroefd. Zowel fysiek als op het gebied van camerabewaking en detectie hebben we zeer veel moeten investeren, een aanslag op ons vermogen. Het laten uitvoeren van alle bouwkundige en technische maatregelen kostte natuurlijk tijd. Totdat al dit werk was uitgevoerd werd de borg elke nacht gebarricadeerd. Vanaf deze plaats nogmaals een compliment aan alle vrijwilligers die dagelijks zorgden voor het plaatsen en verwijderen van de barricades. De inbraak heeft veel inzet en uren gevraagd van de vaste medewerkers. Aan hen een compliment dat ondanks die belasting ook alle andere projecten en evenementen zijn afgerond. Een hele prestatie. De actieve opstelling van de recherche heeft helaas nog geen daders van de inbraak opgeleverd, het onderzoek loopt nog steeds. Bezoek Het jaar is qua bezoekersaantallen goed verlopen op de Fraeylemaborg. Er kwamen 300 meer museale bezoekers dan het gemiddelde over de laatste tien jaar. In het park telden we 6.000 bezoekers meer dan het gemiddelde van 46.000. De mooie zomer en het feit dat het park een gratis uitje is wat goed past in crisistijd zal zeker hebben bijgedragen aan dit getal. We telden 29.106 museale bezoekers, dat is 5.000 minder dan in 2012 toen de tentoonstelling van Janneke Brinkman succes had. Het lagere aantal wordt ook veroorzaakt door het feit dat Culinair Fraeylema eens in de twee jaar gehouden wordt. Dat scheelt 3.500 bezoekers. Het aantal bezoeken in het park bedroeg 52.063.

Een blik op de borg. New Follies De werving van gelden voor projecten verliep duidelijk moeizamer dan in het verleden. Met name de afwijzing van het Mondriaanfonds voor het project New Follies was enorm teleurstellend. Maar trots zijn we op het feit dat het Stimuleringsfonds voor de Creatieve industrie ons steunt bij dit project. Dat gaf ons de moed om door te gaan met de werving. En op het moment van dit schrijven kunnen we zeggen dat er alle hoop is dat dit aansprekende architectuur- en kunstproject van de grond komt in 2014. Financieel Als gevolg van de investeringen in de inbraakwerende maatregelen hebben dit jaar te maken met een verlies. WNT-norm Wij verklaren dat wij geen nieuwe overeenkomsten hebben afgesloten of lopende overeenkomsten hebben gewijzigd die voorzien in de beloningen die hoger zijn dan de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector de WNT-norm.


2 Tentoonstellingen en evenementen Tentoonstellingen

Hut op de Surhuisterveensterheide van Gerrit van Houten (1887-1889). KEUZE UIT EIGEN COLLECTIE 27 oktober 2012 t/m 15 maart 2013

Tentoonstellingen en evenementen

De keuze werd gemaakt uit zo’n 15.000 kunstwerken, bewaard in diversie depots, uit drie zeer verschillende verzamelingen. De Gerrit van Houten Stichting (eigenaar van het landgoed Fraeylemaborg) beheert het oeuvre van Gerrit van Houten (1866-1934) en andere vooral 19de eeuwse kunstenaars. De Jan Menze van Diepen Stichting heeft ruim 9.000 kunstobjecten met een gevarieerde achtergrond. Thema’s zijn onder meer Oosters keramiek, beeldende kunst en Oranje-Nassau. De Stichting Van der Wyck-de Kempenaer beheert de collectie van Jonkheer Dr. Henri van der Wyck, deskundige en liefhebber op het gebied van buitenplaatsen in Nederland.


TENTOONSTELLING “KEEP ON DREAMING OP FRAEYLEMA” 16 maart t/m 8 september

In het Koetshuis waren spannende combinaties te zien van Van Bentem’s intense installaties in combinatie met door hem uitgekozen werken uit de eigen collectie van de Fraeylemaborg.

Hans van Bentem (1965) richtte de ruimtes op het landgoed in met zijn werk. In het koetshuis, in de oranjerie en in de borg zelf toonden zijn installaties dat dromen geen bedrog zijn en zelfs in alle heftigheid kunnen uitkomen. Zo stond in de erker van de statige Grote Zaal een enorm kristallen hemelbed, een blikvanger van formaat.

Opstelling in het Koetshuis. In de oranjerie (grote kas) stond de installatie “Totems” met kleurige houten beelden omringd door grote planten.

Gedeputeerde Piet de Vey Mestdagh opent de tentoonstelling door Hans van Bentem de tentoonstellingsposter te overhandigen. Houten beelden in de Oranjerie.


TENTOONSTELLING “WEERSPIEGELD WATER” 22 september t/m 10 november

200 JAAR KONINKRIJK 30 november 2013 t/m 15 maart 2014

Jacqueline Kasemier is geboren in Groningen en heeft haar opleiding genoten aan de Academie Minerva in Groningen. Zij woont en werkt in Noord-Groningen. Ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van Jacqueline Kasemier als kunstschilder, was in het Koetshuis een tentoonstelling te zien met het thema “weerspiegeling van water in grachten rondom boerderijen, borgen en andere buitenplaatsen”. Een van de 40 getoonde werken was een schilderij van de gracht op het voorterrein van de Fraeylemaborg.

Deze Oranje-expositie haakte aan bij de landelijke herdenking 200 jaar Koninkrijk (1813-2013). In de tentoonstellingsruimte in het Koetshuis en in de vertrekken van de borg was een keuze te zien uit de omvangrijke Oranjecollectie van Jan Menze van Diepen (1905-1994).

Stippelets van de slag bij Waterloo, 18 juni 1815, door Dirk Sluyter naar Jan Kamphuyzen. De gracht op het voorterrein van de Fraeylemaborg.


A JAZZY AFTERNOON 10 februari De Eemsmond Big, met als speciale gast Alexander Hartgers op trompet, gaf een concert in Restaurant "De Boerderij". ENTDAG 23 februari Vrienden van het Oude Fruit organiseerden ook dit jaar weer een entdag met de mogelijkheid fruitboompjes te (laten) enten in de Werkschuur van de Fraeylemaborg. De dag was een succes. “EEN BLIJVERTJE” 28 februari en 1 en 2 maart Stichting Theater te Water produceerde “Een Blijvertje” en bracht dit stuk drie maal op de Fraeylemaborg ten tonele. Publicatie “Vorstelijke Varia”. Bij deze tentoonstelling verscheen de 280 pagina’s tellende publicatie Vorstelijke Varia waarin conservator Henny van Harten ruim 400 Oranjewerken heeft geselecteerd en van een toelichting voorzien. In dit vorstelijke prentenboek geven vele boeiende, zeldzame of aandoenlijke kunstobjecten een bijzondere kijk op ons vorstenhuis door de eeuwen heen.

Evenementen KAARSLICHTCONCERT 26 januari NNO Ensemble, Trio Reinecke, speelde werken van o.a. Duvernoy, Schuller, Wilder, Koechlin en Reinecke.

Affiche van Theater te Water.


NL DOET 15 en 16 maart

GROEI & BLOEI OP FRAEYLEMA 1 april

Vrijwilligers geworven via NL DOET hielpen mee in het park van de Fraeylemaborg.

Groei & Bloei afdeling Hoogezand-Sappemeer en omstreken organiseerde wederom samen met het landgoed deze Tuin- en Lifestyle Fair. Het was een zeer succesvolle editie. Mede namens het goede weer.

PAASEIEREN ZOEKEN 31 maart In het (over)bos waren een groot aantal eieren verstopt tussen het gras en bij de bomen.

Veel bezoekers tijdens “Groei & Bloei op Fraeylema”. MUSEUMWEEKEND 6 en 7 april “Laat je verleiden door een museumstuk” was het thema van het 32e museumweekend. Samen met de paashaas op de foto.


MOLENWANDELING 14 april

Jan Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren (1875-1952), tijdens de Vriendendag. De vrienden hingen aan zijn lippen.

Deze wandeling werd opgezet door de Fraeylemaborg in samenwerking met de Slochter Molenstichting. Bart Starke voorzitter van de Slochter Molenstichting kreeg de Molenwandeltochten naar de Fraeylema-molen, overhandigt door de directeur van het landgoed, Marjon Edzes.

Peter Kamminga aan het woord.

Marjon Edzes overhandigt de Molenwandeltochten aan Bart Starke. VRIENDENDAG 20 april Peter Kamminga vertelde de vrienden van de Vereniging Vrienden Landgoed Fraeylemaborg over de laatste borgheer van Fraeylema, Evert-


PLANTEN KONINGSLINDE 26 april

MOLENWANDELING 11 mei Op de landelijke Molendag waren ook de molens in Slochteren te bezichtigen. Onder begeleiding van een gids werd een wandeling vanaf de Fraeylemaborg naar de Fraeylemamolen aan de Groenedijk gemaakt. FANTASY OP FRAEYLEMA 19 en 20 mei Dit jaar werd dit evenement voor het eerst georganiseerd. Er werden veel activiteiten aangeboden zoals, demonstraties met barokke paarden, Jannes de goochelaar, Karbonkel en Zn die van alles met je wilden ruilen, de prinsessen make over, boogschieten, lessen in zwaardvechten, stands met verkoop van artikelen passend bij het evenement. Het was een leuke dag maar er kwamen onvoldoende mensen uit de Fantasy wereld op af, ondanks het feit dat we samenwerkten met een Fantasy expert. Daarom hebben we besloten het evenement in deze vorm niet opnieuw te organiseren.

Het planten van de Koningslinde. Sinds het ontstaan van het Nederlands Koningshuis is het een traditie om bij een troonswisseling een Koningslinde te planten. Samen met burgemeester Geert-Jan ten Brink plantten kinderen van OBS de Meent uit Schildwolde de Koningslinde bij de Geele Brug. Na afloop werden ze getrakteerd op een oranje tompouce en sinaasappelsap. STINZENPLANTENTOCHT 28 april De vindplaatsen van deze bijzondere voorjaarbloeiers werden gemarkeerd voor deze lentewandeling. Odemira Groefsema en Wendy Helmers op hun Barokke hengsten.


Jannes de goochelaar.

Boogschieten. TUIN EN KUNSTTIENDAAGSE GRONINGEN 21 t/m 30 juni In het kader van deze tiendaagse werd de Fraeylemaborg nog eens extra onder de aandacht gebracht. KUNSTMARKT FRAEYLEMA RONDOM 15 juni

Prinses op de troon.

De activiteitencommissie koos in overleg met het management van de borg voor een speelse opstelling van de kramen. Het aanbod op de markt was zeer gevarieerd en alle disciplines waren vertegenwoordigd, te weten schilderkunst, fotografie, keramiek, glas, sieraden, beeldhouwkunst en houtsnijwerk.


Op het ‘Theaterterras’ werd onder het genot van een drankje genoten van diverse optredens; "Ballade" een coverband, "Susana & Luis" uit Chili met zachte luisterliedjes, popkoor "Hellums Angels", "TaliAn" een zangduo dat zichzelf begeleidt op viool en gitaar, Theatergroep "StageMates" met een eenakter. "Jacqueline Nowak", een bekende verschijning op de markt, bracht kinderen en volwassenen in verwondering met ballonnen variëteiten en met andere acts.

RONDLEIDING KEEP ON DREAMING MET HANS VAN BENTEM 23 juni Kunstenaar Hans van Bentem gaf twee maal een rondleiding door “zijn” tentoonstelling Keep on Dreaming op Fraeylema. Deze dynamische expositie ging extra leven dankzij de persoonlijke toelichting van de kunstenaar. De belangstelling voor de rondleiding was goed.

Jacqueline Nowak op de markt.

Paraplukroonluchter in De Kleine Zaal.

Veel kramen op de kunstmarkt.


OPENLUCHTSPEL ‘CAMPING BORGZICHT’ 28 en 29 juni Het Fraeylema Ensemble presenteerde “Camping Borgzicht”. Het publiek genoot van de leuke en soms hilarische sfeer. Een topper deze voorstelling.

Zomerbloemen in het park. MOLENWANDELING 26 juli

Het Fraeylema Ensemble repeteert.

Onder begeleiding van een gids werd er weer vanaf de Fraeylemaborg naar de Fraeylemamolen aan de Groenedijk gewandeld.

ZOMERAVONDWANDELING 12 juli Een gids informeerde de wandelaar over de unieke cultuurhistorische aanleg van het park. Hierin staan veel bijzondere bomen en planten. Ook de aanleg en het beheer van dit uitgestrekte park en de boeiende natuur kregen aandacht.


DRIE BORGENTOCHT 1 september

OPEN MONUMENTENDAG 14 september

Tijdens deze tocht toerden 120 voertuigen ruim 100 km door de provincie. Start en aankomst waren bij de Fraeylemaborg.

Open Monumentendag.

Foto van drieborgentocht.nl. FRAEYLEMA KOETSENTOCHT 7 september Met deelnemers uit diverse provincies van Nederland. Prijsuitreiking bij de Fraeylemaborg. Tevens diverse andere activiteiten in het dorpshart van Slochteren.

Het landelijk thema was 'Macht en Pracht'. Aanleiding voor dit thema was de herdenking van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden en de viering van 300 jaar Vrede van Utrecht. De Fraeylemaborg was het landelijk 'Monument van de Maand' in september. De opening vond plaats in de borg om 09.30 uur. DETERMINATIEDAG 28 september Bezoekers kregen gevarieerde informatie over de hun fruitrassen. MOLENWANDELING 29 september De derde molenwandeling vond deze dag plaats.


OKTOBERMAAND KINDERMAAND Zondagmiddagen in oktober In het kader van ‘Oktobermaand kindermaand’ konden kinderen tot en met 12 jaar de borg gratis bezoeken en een speurtocht doen. DAG VAN DE REGIO 5 en 6 oktober In het weekend van 5 en 6 oktober stond de borg in het teken van de Dag van de Regio, met als thema ‘ boerengoed’. De deelnemers van de Dag van de Regio staan ieder jaar vermeld in een folder die onder andere verkrijgbaar is bij de VVV’s, bibliotheken en Toeristische InformatiePunten. Daarnaast staan de deelnemers vermeld op www.dagvanderegio.nl. PADDENSTOELEN-/KABOUTERTOCHT 6 oktober In het park waren twee routes uitgezet. De paddenstoelenroute gaf uitleg over de verschillende soorten paddenstoelen die in het park te zien waren. De kabouterroute had een eigen bewegwijzering en liet kinderen kennis maken met kabouters die tijdelijk in het park verbleven.

Tijdelijke bewoners van het park. VRIENDENDAG 12 oktober De leden van de Vereniging Vrienden van de Fraeylemaborg werden uitgenodigd voor deze tweede Vriendendag van het jaar. Conservator Henny van Harten hield een boeiende lezing over de restauratie van de Daagsche kamer.


ZWEEDSE KERSTMARKT 14 en 15 december In de zaal van De Boerderij stonden kramen waar Zweedse artikelen verkocht werden. In de kas konden de bezoekers genieten van handgemaakte Zweedse lekkernijen. Op het borgterrein werden wafels gebakken en zalm gerookt. Er waren doorlopend ambachtelijke demonstraties van o.a. strovlechten, houtdraaien, manden maken en zeefdrukken. In de Borg gaf schrijver Gerrit Jan Zwier een lezing over “Het Noordelijk gevoel”.

Vrienden van de Fraeylemaborg. NATIONALE NATUURWERKDAG 2 november Landschapsbeheer Nederland organiseerde voor de twaalfde keer op rij de landelijke Natuurwerkdag. De Fraeylemaborg was een van de 27 locaties in Groningen waar vrijwilligers de handen uit de mouwen staken. MIJN EDE 15 november Tijdens deze voorstelling in De Boerderij van het Noord Nederlands Toneel, Mijn Ede, nam de Groningse acteur Marcel Hensema het publiek mee terug naar zijn geboortegrond. De acteur boeide anderhalf uur achtereen met zijn solo-optreden. Ook na de voorstelling was het gezellig druk in de Boerderij.

De borg in de sfeer van De Zweedse Kerstmarkt.


KERSTPRACHT OP FRAEYLEMA 14 t/m 26 december

SIMULTAAN MATCH SCHAKEN 30 december

De vertrekken van de borg waren versierd met kerstbomen.

Grootmeester en voormalig wereldkampioen, Anatoly Karpov, speelde simultaan tegen twintig topschakers uit het noorden waaronder burgemeester Geert Jan ten Brink.

Deze foto van Siese Veenstra, van de schaak match op de Fraeylemaborg, was genomineerd voor de zilveren camera, onderdeel sport.

Kerstboom in De keuken.


3 Bezoekers Het jaar 2013 is qua bezoekersaantallen goed verlopen. Er kwamen 300 meer museale bezoekers dan het gemiddelde over de laatste tien jaar. In het park telden we 6.000 bezoekers meer dan het gemiddelde van 46.000. De mooie zomer en het feit dat het park een gratis uitje is wat goed past in crisistijd zal zeker hebben bijgedragen aan dit getal. We telden 29.106 museale bezoekers, dat is 5.000 minder dan in 2012 toen de tentoonstelling van Janneke Brinkman succes had. Het lagere aantal wordt ook veroorzaakt door het feit dat Culinair Fraeylema eens in de twee jaar gehouden wordt. Dat scheelt 3.500 bezoekers. Het aantal bezoeken in het park bedroeg 52.063.

Bezoekers Jaarverslag 2013 Fraeylemaborgg 20

Bezoekersaantallen

2013 2012 Totaal Museaal educatief Voorstellingen Overige Totaal Museaal educatief Voorstellingen Overige Volwassenen 4378 4378 6.327 6.327 Kinderen 313 313 648 648 Gratis 197 197 26 26 Museum Jaarkaart 3095 3095 2.991 2.991 Vrienden 485 485 414 414 Groepen Borg 149 149 315 315 Groepen Bos 0 0 22 22 Scholen 730 730 551 551 Concerten 10 10 41 41 Voorstellingen 360 360 320 320 Pinksteren 2500 2500 419 419 Museumweekend 0 0 186 186 Rabomuseumdag 270 270 Monumentendag 747 747 142 142 Eierenzoeken 150 150 150 150 Paddestoeltocht 2100 2100 1.750 1.750 Stinzenplanten-tocht 350 350 250 250 Kunstmarkt 1200 1200 1.500 1.500 Openluchtspel 1160 1160 1.200 1.200 Culinair Fraeylema (twee jaarlijks) 3.500 3.500 Koetsentocht 380 380 niet langs borg dit jaar Oldtimerdag 444 444 800 800 Openingen 220 220 200 200 Bijeenkomst grote zaal 30 30 Diner 101 101 43 43 Lunch Grote Zaal 25 25


Vervolg bezoekersaantallen Vriendendag Zweedse Kerstmarkt Schaaksimultaan Sprokkeltochten Entdag Groei/Bloei Zomeravond wandeling Molenwandeling De Grunneger Speulen Panhardclub Determinatiedag Make a Wish Ontvangst Landkreis Leer Aanwezigen bij huwelijken

2013 2012 Totaal Museaal educatief Voorstellingen Overige Totaal Museaal educatief Voorstellingen Overige 175 175 160 160 2.700 2.700 2.500 2.500 24 24 182 182 227 227 60 60 100 100 3.750 3.750 3.400 3.400 30 30 25 25 73 73 150 150 61 61 55 55 60 60 6 6 10 10 2.920 2.920 4.760 4.760

Totaal zonder bospark

29.157

Bospark telpalen

52.063

58.104

Totaal

81.220

92.274

73 312.760 47.182 2.782

119 264.578 38.245 1.456

Huwelijken en partnerregistraties Website tot op heden Website dit jaar Facebook vrienden

24.463

1.530

3.164

34.170

27.481

1.561

5.128


4 Museale ontwikkelingen Uit de oorspronkelijke inventaris van de Fraeylemaborg is een fraai marokijnen boek met wapens en aantekeningen over de familie De Sandra binnen gekomen. Dit boek werd uit particulier bezit in bruikleen gegeven. Het boek is geplaatst in de Grote Zaal, temidden van andere herinneringen aan de familie De Sandra. Weer een stukje historie van de Fraeylemaborg ingevuld!

Het marokijnen boek met wapens en aantekeningen over de familie De Sandra.

Museale ontwikkelingen

Daagse kamer Opnieuw is een kamer van de Fraeylemaborg voorzien van een inrichting die past bij de bewoonde sfeer van het huis. In de Daagsche Kamer zat de borgfamilie gezellig onder elkaar, bezig met een handwerkje, een boek of achter de fraaie giraffepiano. Dankzij een bijdrage van de BankGiro Loterij kon de inrichting van dit vertrek extra mooi uitgevoerd worden. Dit gold onder meer voor het kleuronderzoek, de betengeling en het behang in historische stijl en de fraaie Franse gordijnen met maar liefst 60 % zijde.


De inrichting werd gevolgd door een camerateam van Endemol en maakte in oktober deel uit van het tv-programma Max Monumentaal.

Drie kinderen na twee eeuwen terug in de Daagsche Kamer Op het ene portret is Anna Maria de Sandra (geboren 1647) geportretteerd in een witte jurk. Wij kennen haar romantische levensverhaal onder meer van de gelijknamige roman van Louise Engelberts uit rond 1900. Het andere schilderij is een dubbelportret van haar broertje en zusje, Henric (geboren 1654) en Margaretha Barbara (geboren 1651) de Sandra. Monter kijken ze ons aan in hun rode en gele jurkjes. De ouders van dit drietal zijn Henric de Sandra en Margaretha Tortarolis. Hun portretten hangen in de Grote Zaal naast de kussenkast en zijn vorig jaar verworven door de Stichting Van der Wijck-de Kempenaer. Wat de beide kinderportretten betreft kon de Fraeylemaborg een bruikleen regelen met de huidige eigenaar, een particulier uit Deventer. Heel bijzonder om deze portretten weer terug te zien op de oorspronkelijke plaats!

De Daagsche Kamer. De inrichting van de Daagsche Kamer werd op 6 juni feestelijk afgerond met een bijeenkomst van zo’n vijfentwintig personen die betrokken waren bij dit karwei en bij de borg. Met veel voldoening werkte conservator Henny van Harten aan de herinrichting van deze kamer die tot voor kort het lelijke eendje van de Fraeylemaborg was. Nu wellicht het gezelligste vertrek van het huis!

De fraaie kast van Jonkheer Van der Wijck werd geplaatst door Hillebert Siemensma.

Bij het portret van Anna Maria de Sandra.


Vanaf 15 maart was de spetterende expositie te zien van de hedendaagse kunstenaar Hans van Bentem. De tentoonstelling Keep on Dreaming! was eerst te zien in het Haags Gemeentemuseum en is door de kunstenaar speciaal voor de Fraeylemaborg in een totaal andere setting opgebouwd. Van Bentem heeft hiervoor gevarieerde ruimtes op het landgoed met zijn werk ingericht. In het Koetshuis, in de oranjerie en in de borg zelf toonden zijn installaties dat dromen geen bedrog zijn. Zo stond in de erker van de statige Grote Zaal een enorm kristallen hemelbed, een blikvanger van formaat. Ook waren in de borg bijzondere kroonluchters te zien, bijvoorbeeld in de vorm van een schedel. In het Koetshuis waren spannende combinaties te zien van Van Bentem’s intense installaties in combinatie met door hem uitgekozen werken uit de eigen collectie van de Fraeylemaborg. In de oranjerie (grote kas) stond de installatie “Totems” met kleurige houten beelden omringd door grote planten.

“Vorstelijke Varia” omvat een reis door vijf eeuwen geschiedenis van Oranje-Nassau. De prenten, keramiek en orangana tonen bijzondere, ontroerende en soms aandoenlijke momenten, afgewisseld met filmmateriaal op een viertal schermen. De bezoekers kunnen hun Oranjekennis testen met een quiz op beeldscherm. De Jan Menze van Diepen Stichting heeft voor de trouwzaal in de borg twee nieuwe “prenten” laten maken om de huidige galerij van Oranjes te kunnen aanvullen.

De tentoonstelling Weerspiegeld in Water, met schilderijen van Jacqueline Kasemier, werd op 21 september geopend door Prof. Dr. Alfred van Hall, dijkgraaf van Waterschap Hunze en Aa’s. Jacqueline Kasemier vierde haar 50-jarig jubileum als kunstschilder, wat de aanleiding was voor deze expositie. Zoals ze het zelf toespitste: het spiegelend water in grachten rondom boerderijen, borgen en buitenplaatsen. De laatste tien jaar is de kunstenares gefascineerd door dit onderwerp. Op 29 november opende Commissaris van de Koning Max van den Berg de tentoonstelling Vorstelijke Varia. Deze expositie loopt door tot en met 11 mei 2014. Uit de omvangrijke Oranjecollectie van de Jan Menze van Diepen Stichting maakte Henny van Harten een selectie van de mooiste, boeiendste, zeldzaamste en merkwaardigste objecten. Gekoppeld hieraan schreef ze een vierde deel van de reeks collectiepublicaties van deze stichting. De publicatie en de tentoonstelling haken aan bij de landelijke herdenking 200 jaar koninkrijk.

Henny van Harten en Hillebert Siemensma met een portret van Wilhelmina van Pruisen.


5 Educatie Het jaar 2013 was een gevarieerd jaar op educatiegebied. Naast verschillende nieuwe projecten waren er ook de jaarlijks terugkerende activiteiten voor kinderen en scholen. Verschillende scholen bezochten de Fraeylemaborg voor een speurtocht door het huis of voor de sprokkeltocht in het bos. Het bezoek aan de borg was vaak gerelateerd aan een project op school: middeleeuwen, kastelen. Dit jaar wat dat de troonswisseling. Zowel eerste als tweede paasdag was er paaseieren zoeken voor kinderen tot acht jaar. Meer dan 200 kinderen gingen enthousiast op zoek naar de door de paashaas verstopte eitjes.

Educatie Op zoek naar de paaseieren.


De bestaande sprokkeltocht in het bos werd in 2013 aangepast en opgefrist. Enkele kokers werden verplaatst. De Insectentempel werd opgenomen in de sprokkeltocht. De speurtocht door de Fraeylemaborg werd in de zomer van 2013 aangepast zodat ook de kunstwerken van Hans van Benthem die in de borg waren opgesteld opgenomen waren in de speurtocht. Kinderen wisten de kleurrijke werken van deze kunstenaar goed te waarderen. Er was voor de gehele tentoonstelling voor kinderen een fotopuzzeltocht ontwikkeld. Detailfoto’s van de kunstwerken moesten worden gevonden, daaraan gekoppeld een letter. Had je alle foto’s gevonden dan had je de oplossing.

In samenwerking met de Slochter Molenstichting werd er een wandeling naar de Fraeylemamolen opgezet en is er een informatieboekje verschenen.. Voor kinderen is er een puzzel wandelboekje gemaakt waarin de relatie tussen de Fraeylemamolen en de Fraeylemaborg tot uiting komt. In mei werden beide boekjes gepresenteerd. In het voorjaar van 2013 werd er aan de cultuurcoördinatoren van de basisscholen in de gemeentes Appingedam, Delfzijl en Loppersum voorlichting gegeven over de educatieactiviteiten op ons landgoed. In juni bezochten ca. 250 brugklassers van het Aletta Jacobs College uit Hoogezand de Fraeylemaborg in het kader van “Verken je Omgeving”. In september bezochten alle leerlingen van basisschool de Kinderboom uit Slochteren het landgoed. Zij deden dit voor het project “Van luchtkasteel tot Dassenburcht”. Een natuur educatieproject dat kinderen kennis laat maken met de verschillende aspecten van het landgoed. Macht en pracht was het thema voor de monumententocht voor de groepen 7 en 8 van de basisscholen in de gemeente Slochteren. Tijdens deze monumentenfietstocht bezochten verschillende klassen de Fraeylemaborg voor een speurtocht. Radio Noord deed verslag van deze dag. In oktober nam de Fraeylemaborg deel aan Oktober maand Kindermaand. Op de zondagen in oktober hadden kinderen tot en met 12 jaar gratis toegang. Ze konden zich verkleden als ridder of prinses en een speurtocht door de Fraeylemaborg doen. Voor de tentoonstelling Vorstelijke Varia werd in december een speciale speurtocht door koetshuis en borg ontwikkeld voor kinderen vanaf acht jaar. Verschillende vragen over de prenten en voorwerpen die tentoongesteld zijn geven inzicht in het huis Oranje Nassau.

Detailfoto’s uit de puzzeltocht.

In 2013 werd er in het kader van Cultuureducatie met Kwaliteit een aanzet gegeven voor een erfgoedtraject in de gemeente Slochteren.


Onder leiding van Kunstation C en het Museumhuis Groningen wordt er een erfgoedtraject ontwikkeld waarin er een samenwerkingsverband tussen erfgoedaanbieders en basisscholen in de gemeente Slochteren is. De Fraeylemaborg zal een programma opzetten voor de groepen 3 en 4 van de basisscholen. Het thema voor het bezoek zal zijn” Arm en Rijk”, het leven op een borg, hoe woonden ze en wat werd er gegeten, welke kleren droegen de bewoners en het personeel, wat deden ze. Zowel het leven van de rijke borgfamilie als van het personeel zullen worden belicht. Momenteel hebben 11 scholen uit de gemeente Slochteren zich aan dit project verbonden, zij zullen jaarlijks of tweejaarlijks de Fraeylemaborg gaan bezoeken.


6 Onderhoud en bouw op het landgoed Naast het reguliere onderhoud van het landgoed werd vooral gewerkt aan het verhogen van het inbraakpreventieniveau van de Fraeylemaborg. Tal van technici, timmerlieden en schilders bevolkten maandenlang de borg en vroegen natuurlijk de nodige begeleiding. Met als resultaat dat de borg haar naam meer dan ooit eer aandoet want ‘goed geborgd’ is.

Onderhoud en bouw op het landgoed

Koks Sander van der Baan en Rodny Dijkstra in de verbouwde keuken van De Boerderij. Een lang gekoesterde wens kwam bij De Boerderij in vervulling. De keuken werd verbouwd op kosten van de exploitanten van De Boerderij Merijn van Dijken en Anniek Busscher en het landgoed. De samenwerking heeft een mooi resultaat opgeleverd. Ook bouwden we een aparte hal voor de nieuwe toiletgroep, zodat de bezoekers van het restaurant deze toiletten kunnen gebruiken ook als de zaal niet in gebruik is. De bouw van het invalidentoilet staat voor 2014 in de planning.


De Daagse kamer werd betengeld en behangen, daarover elders in dit verslag meer. De expositieruimte in het Koetshuis werd voor iedere tentoonstelling overeenkomstig de vormgeving aangepast. Al enige jaren hadden we last van mysterieuze lekkage in de borg. Op zolder was het droog maar op de verdieping drupte het soms. Eerder speurwerk leverde geen oplossing op. Loodgietersbedrijf Timmer vond de oplossing wel, maar deelde ons ook meteen mede dat een nieuwe kilgoot ‘geen overbodige luxe’ zou zijn. De nieuwe goot is gelegd.

Merijn van Dijken, uitbater van De Boerderij. De kozijnen van het Koetshuis en De Boerderij werden geschilderd, een gigantische klus maar het is bijzonder mooi geworden.

Tinus Timmer en collega’s maken een nieuwe kilgoot.

Marcel Heringa schildert de kozijnen van De Boerderij.


7 Ontwikkelingen in het groen Leerlingen van het AOC Terra uit Groningen haalden hun praktijk diploma bosmaaien op het landgoed en verzorgden zo ook een deel van het onderhoud van het park.

Docent en leerling van AOC Terra aan het werk in het park. Het bruggetje bij de parkeerplaats en de brug achterin het Slochterbos werden gerepareerd.

Ontwikkelingen in het groen

Spithorst vervangt het bovendek van de brug bij de parkeerplaats.


De Olle Bongerd (praktijkbegeleiding) heeft oud hout en bramen opgeruimd en gewied op de Hoge Berg.

De insectentempel wordt door de jeugd vooral gebruikt als speeltoestel. Door het intensieve gebruik vraagt de tempel zeer regelmatig om onderhoud. De bokken Coen en David waren ook dit jaar weer ondergebracht bij stal manege Nieboer in Hoogezand, waar ze zeer goed worden verzorgd en veel aandacht krijgen van alle kinderen die daar paardrijden. Op hoogtijdagen kwam de bokkenwagen naar het landgoed. David was in 2013 nog niet beleerd, zijn karakter is wat moeilijker dan dat van Coen. Maar naar verwachting zal hij in 2014 acte de présence geven. BWR verzorgde het hele jaar door de gazons en maaide waar nodig met de bosmaaier.

Jeroen Wolthuis, Klaas Schipper, Jessey van der Heide van “De Olle Bongerd”aan het werk. Vrijwilligers hebben tijdens de Natuurwerkdag, georganiseerd door Landschapsbeheer Nederland, opgeruimd in het park en onder andere de enorme stormschade aangepakt. Landschapsbeheer Groningen heeft de beukenhagen bij de parkeerplaats geschoren. Bert Eggens maakt de paden vrij van blad. Vrijwilliger de heer Akkermans en zijn team hebben zaagwerk verzorgd. De heer Bert Eggens is bij het landgoed in vaste dienst getreden. Eerder werkte hij bij ons via Baanvak.


8 Bestuur, medewerkers en vrijwilligers Bestuur Vergaderingen In 2013 heeft het bestuur 5 maal vergaderd. Mevrouw M.J. Edzes MGM was als directeur bij de bestuursvergaderingen aanwezig.

Samen met de directeur worden de plannen en de begroting voor 2014 besproken.

Bestuur, medewerkers en vrijwilligers

Belangrijke zaken Veel aandacht ging uit naar het beveiligen van het museum als gevolg van de inbraak van juni 2013. Ook werd er vaak gesproken over de daling van de bestedingen per bezoeker als gevolg van de kredietcrisis. Een overzicht van de leden van het bestuur is opgenomen in bijlage 1.


Medewerkers Externe activiteiten en nevenfuncties Directeur Marjon Edzes nam deel aan het overleg van directeuren van Groninger musea. Zij is lid van VNO/NCW. Zij neemt deel aan het overleg Memento Mori een grensoverschrijdend project met Duitsland en aan het overleg over de Tuin & Kunst Tiendaagse. Zij heeft zitting in de commissie die de nieuwe gebiedsagenda opstelt voor het plattelandsbeleid van Groningen, Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Haren. Zij is initiator van speelmuseum BRICKSART in Bad Nieuweschans. Conservator Henny van Harten heeft zitting in het Borgenoverleg en onderhoudt intensieve contacten met Prof. Dr. Yme Kuiper van de leerstoel historische buitenplaatsen en landgoederen. Zij is als adviseur betrokken bij de Activiteitencommissie. Zij is tevens conservator van de Jan Menze van Diepen Stichting. Gerard de Haan is als adviseur betrokken bij de Activiteitencommisie, Groei en Bloei, Skiramere en de organisatie van de Zweedse Kertmarkt. Annet Westrup neemt deel aan het educatieoverleg van het Museumhuis. Zij voert regulier overleg met de cultuurcoördinatoren van het basisonderwijs.

Annet Westrup tijdens Fantasy op Fraeylema.


De schoonmaak werd verricht door medewerkers van BWR.

Vrijwilligers Het vrijwilligersteam is in 2013 gegroeid. Er zijn vooral meer medewerkers gekomen in het park. Dit is geweldig daardoor kunnen we het park goed op orderhouden. De steun van de parkvrijwilligers is hard nodig omdat het opnieuw niet is gelukt om monumentonderhoudssubsidie voor het park te krijgen. Fraeylema drijft op de vrijwilligers. Die altijd goed gemutst hun werk doen. Bestuur en directie zijn daar ongelooflijk dankbaar voor. ‘Blijf vooral bij ons’, is onze hartekreet.

Geert Hommes bezig met deuren op het balkon, gezien vanaf het plaatsje achter de Fraeylemaborg. Als vaste schilder is de heer Marcel Heringa in dienst gekomen. Een overzicht van de medewerkers per 31-12-2013 is opgenomen in bijlage 2.

Medewerkers Trijntje Molenberg en Nannie Schrage in de kassastand bij Fantasy op Fraeylema. Een overzicht van de vrijwilligers die op 31-12-2013 in dienst waren treft u aan in bijlage 3.


Activiteiten Medewerkersvergaderingen werden gehouden op 26 maart, 11 juni en 29 oktober.

Het jaarlijkse uitstapje Op 28 mei om acht uur werd per bus vanaf de Borg vertrokken. Het was prachtig zonnig weer en de reis verliep voorspoedig. Tegen tien uur werd bij Hajé in Lelystad een tussenstop gemaakt voor koffie met gebak om daarna de weg naar het Rijksmuseum in Amsterdam te vervolgen.

Op 16 oktober bezochten de medewerkers het Van Houtenhuis te Groningen.

Onderweg naar Amsterdam.

Voorzitter Harry van Ham van de Gerrit van Houten Stichting geeft uitleg. Tussenstop in Lelystad.


Bij De Nachtwacht. Tijdens de rondleiding in het museum werd stilgestaan bij de belangrijkste kunstvoorwerpen en ook de renovatie van het gebouw werd belicht. Het was mogelijk om het bezoek te onderbreken om buiten even van het mooie weer te genieten. De museumwinkel stond natuurlijk ook op het programma.

Groepsfoto van de deelnemers aan het uitstapje. Om 16.00 uur zette de bus koers naar Joure voor een warme maaltijd bij ’t Haske. Dit was de laatste activiteit op het programma en rond acht uur arriveerde het gezelschap weer in Slochteren. Eindejaarsbijeenkomst Alle (vrijwillige)medewerkers en bestuursleden van de Gerrit Van Houten Stichting, de Jan Menze van Diepen Stichting, de Van der Wijck de Kempenaer stichting, het bestuur van de Vereniging Vrienden van het Landgoed Fraeylemaborg, de Stichting Activiteitencommissie Fraeylemaborg en de Stichting Landgoed Fraeylemaborg werden uitgenodigd voor het traditionele eindejaarsbufet op 17 december. Om 17.00 uur werd iedereen ontvangen in de grote zaal van de borg voor een aperitief. Het buffet werd gehouden in restaurant De Boerderij. Het was een gezellige bijeenkomst, die iedereen verliet met onder de arm het boek ‘Vorstelijke varia’.

In Het Rijksmuseum.


9 Communicatie en Public Relations Fraeylema Nieuws Fraeylema Nieuws verscheen elk kwartaal. De redactie van deze nieuwsbrief werd gevormd door Nina Siebenga en Eva Smit. De eindredactie was in handen van Marjon Edzes en Henny van Harten. Teun Arends ondersteunde bij de digitaal technische aspecten van de verspreiding. Persberichten Wij gaven 21persberichten uit in 2013 die allen werden opgenomen in meerdere media. Folder Onze folder (30.000 exemplaren) met op de achterzijde het jaarprogramma verspreidden wij op 887 locaties. Groningen 239, Drenthe 240, Friesland 313, Kop van Overijsel 95. Driemaal per jaar werd de voorraad op deze locaties aangevuld. Daarnaast verspreidden we eenmaal per jaar de Duitse versie van de folder in het grensgebied op 150 plaatsen. Facebook en Twitter Wij maakten actief gebruik van Facebook. Wij adverteerden soms op Facebook, waarbij wij heel specifiek doelgroepen selecteerden. Het Facebook account was gekoppeld aan Twitter. Onze vriendenschare groeide gestaag.

Communicatie en Public Relations

De Fraeylemaborg op Facebook.


Promotie van De Fraeylemaborg als trouwlocatie De Fraeylemaborg staat vermeld op de volgende trouwsites, trouwplannen.nl en trouwen.com, die gerelateerd zijn aan de Love and Marriage beurs. Ook staat er een vermelding op de sites Trouwen in Groningen en bruiloft.nl. De Fraeylemaborg adverteerde in de Huwelijksdatagids. Een gids die door vrijwel alle gemeentes in noord Nederland onder aanstaande bruidsparen wordt verspreid. In de gids van de gemeente Slochteren staan we uitgebreid vermeld. Door ook in andere gemeentegidsen te staan proberen we de Fraeylemaborg als trouwlocatie bekender te maken. Ook zochten we actief aanstaande bruidsparen op. De Fraeylemaborg stond medio november 2013 met een stand op de Bruidsplaza in de Euroborg in Groningen. Een bruidsbeurs die trouwlustigen uit heel noord Nederland trok. Met medewerking van de Buitengewone Ambtenaren van de Burgerlijke Stand van de gemeente Slochteren hebben we twee dagen lang de Fraeylemaborg als trouwlocatie gepromoot. De Fraeylemaborg op Bruidsplaza. (foto van bruidsplazagroningen.nl.)


10 Subsidieaanvragen

Subsidieaanvragen

Soort

Subsidiebedrag

Resultaat

Monumentenonderhoud subsidie 2013– 2018 voor de borg Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. BRIM. Monumentenonderhoud subsidie 2013– 2018 voor de Oranjerie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. BRIM. Monumentenonderhoud subsidie 2013– 2018 voor de Voorhof, Duiventoren, Brug Buitengracht, Hoofdinrijhek, Brug slotgracht. Monumentenonderhoud subsidie 2014– 2019 voor de Boerderij Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. BRIM.

In een periode van zes jaar € 28.391,00 subsidie In een periode van zes jaar € 22.957,00 subsidie In een periode van zes jaar € 3.270 subsidie

Toegewezen

In een periode van zes jaar € 18.912,00 subsidie

Toegewezen

Monumentenonderhoud subsidie 2014– 2019 voor het Koesthuis Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. BRIM. Monumentenonderhoud subsidie 2014– 2019 voor de het park Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. BRIM.

In een periode van zes jaar € 9.245,00 subsidie

Toegewezen

Toegewezen

Toegewezen

Afgewezen


Soort

Subsidiebedrag

Resultaat

In kader van het project ‘New Follies’

Subsidiebedrag

Resultaat

In het kader van het project ‘Restauratie Toren’

Scholten Kammingafonds

€ 50.000

Toegewezen

Kunstraad Groningen

€ 15.000

Afgewezen

Prins Bernhard Cultuurfonds Groningen Emmaplein foundation

€ 5.500

Toegewezen

€ 15.000

Afgewezen

PBC landelijk, catalogus mits ook aandacht voor follie in algemeenheid in Nederland Mondriaanfonds

€ 6.900

In behandeling

€ 91.957

Afgewezen

Fonds voor de creatieve industrie

€ 30.000

Toegewezen

Erven A. de Jager

Soort

Prins Bernhard Cultuurfonds € 12.000 landelijk Vereniging Vrienden van het € 15.000 Landgoed Fraeylemaborg In het kader van project ‘Baggeren in het park’ Prins Bernhard Cultuurfonds landelijk TBI fonds

Toegewezen al in 2012 Toegewezen al in 2012

€ 20.000

Toegewezen al in 2012 € 7.500 Afgewezen al in 2012 Rabo Cooperatiefonds € 7.500 Afgewezen al in 2012 JM fonds € 7.500 Afgewezen al in 2012 In het kader van project ‘Piccardt in Augmented Reality’

Afgewezen

Stichting Lambers Burger

€ 2.000

Toegewezen

Innovatiefonds Slochteren

€ 33.333

In behandeling

Gelden erfgoedplein ontwikkeling

€ 40.000

In behandeling

Activiteitenbudget ‘Het verhaal van Groningen Cultuureducatie met kwaliteit

€ 5.000

Toegewezen

Cultuureducatie Slochteren

€ 5.000

Toegewezen

Afgewezen

VSB fonds

Afgewezen

In het kader van project ‘Erfgoedtraject Slochteren’ Cultuureducatie met kwaliteit

€ 4.000

Toegewezen


11 Betrokken rechtspersonen Bij het Landgoed Fraeylemaborg zijn meerdere stichtingen en een vereniging betrokken. De Stichting Landgoed Fraeylemaborg is belast met de exploitatie van de borg en het landgoed. De Gerrit van Houten Stichting/Van Houten Stichting is eigenaar van het landgoed en beheert de kunstcollectie van Gerrit van Houten, die te zien is in de Fraeylemaborg. Ook de Jan Menze van Diepen Stichting en de Stichting Van der Wyck-De Kempenaer beheren bijzondere kunstcollecties die tentoongesteld worden in de borg en in het expositiepaviljoen het Koetshuis. Daarnaast is er de Stichting Activiteitencommissie Fraeylemaborg. Deze stichting organiseert het openluchtspel en de kunstmarkt en de voorstellingen van Theater te Water. De Vereniging Vrienden van het Landgoed Fraeylemaborg ondersteunt de Fraeylemaborg in de breedste zin van het woord. De stichting Fraeylema Koetsentocht organiseert samen met het landgoed de jaarlijkse koetsentocht.

Betrokken rechtspersonen

De Stichting Drie Borgen Tocht organiseert jaarlijks een tocht voor Oldtimer auto’s langs drie borgen in Groningen waaronder altijd de Fraeylemaborg. De plaatselijke afdeling Hoogezand-Sappemeer e.o. van de landelijke vereniging Groei & Bloei organiseert in samenwerking met de Fraeylemaborg jaarlijks een tuinfair op het landgoed.


Binnen de organisaties die ieder op eigen wijze een bijdrage leveren aan het culturele erfgoed van het Landgoed Fraeylemaborg zijn 55 bestuurders actief. Schichting Van der Wijck-De Kempenaer stelde in 2012 de leerstoel Historische Buitenplaatsen en landgoederen aan de Rijksuniversieteit Groningen in.

Kennismakingsdag eerstejaars Kunstgeschiedenis. Onder de Zwarte Noot in het park werd hard ge(net)werkt.

Aantal bestuurders Stichting Landgoed Fraeylemaborg

7

Gerrit van Houten Stichting

6

Jan Menze van Diepen Stichting

3

Vereniging Vrienden van het Landgoed Fraeylemaborg

6

Stichting Activiteitencommissie Fraeylemaborg

10

Stichting Van der Wyck-De Kempenaer

8

Stichting Fraeylema Koetsentocht

5

Stichting Drie Borgen Tocht

5

Vereniging Groei & Bloei HoogezandSappemeer

5 55


12 Jaarrekening Stichting Landgoed Fraeylemaborg Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen Activiteiten De activiteiten van Stichting Landgoed Fraeylemaborg, statutair gevestigd te Slochteren, bestaan uit het exploiteren van een landgoed en museum. Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens algemeen aanvaarde grondslagen. De jaarrekening is opgemaakt op basis van historische kostprijs. De waardering van activa en passiva geschiedt, voor zover niet anders is vermeld, tegen nominale waarde. Winsten worden toegerekend aan de periode waarin ze zijn gerealiseerd. Verliezen worden verantwoord in het jaar waarin ze voorzienbaar zijn.

Jaarrekening Stichting Landgoed Fraeylemaborg

Personeelsleden Bij de stichting waren in 2012 4 (parttime) medewerkers in dienst. De overige medewerkers waren niet in loondienst. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiele vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven.


De gebouwen en terreinen zijn eigendom van De Gerrit van Houten Stichting. Voorraden Voorraden handelsgoederen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto- opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. lndien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Onderhoudsfonds Dit fonds is gevormd om de kosten van het meerjarenonderhoud te kunnen egaliseren. Hier wordt jaarlijks aan gedoteerd. Gedurende het MOP (meerjarenonderhoudsproject) worden geen dotaties aan het fonds gedaan. lndien noodzakelijk wordt wel aan het fonds onttrokken.

Schulden Schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde tenzij anders is bepaald. Grondslagen voor resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en verrichte diensten enerzijds, en anderzijds de kosten en andere lasten van het jaar, gewaardeerd tegen historische kostprijzen. Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de kosten en andere lasten van het verslagjaar met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Winsten zijn verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen welke hun oorsprong vinden in het boekjaar zijn in aanmerking genomen zodra deze voorzienbaar zijn. Baten Onder baten wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en verleende diensten onder aftrek van kortingen en de over de omzet geheven belastingen. Afschrijvingen De afschrijvingen op de materiele vaste activa zijn berekend door middel van vaste percentages van de aanschaffingswaarde, op basis van de verwachte economische levensduur. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiele vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen, boekwinsten echter alleen voor zover de boekwinsten niet in mindering zijn gebracht op vervangende investeringen.


Balansen per 31 december 2013 en per 31 december 2012

ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Investeringen in gebouwen en terreinen Inventaris

31-12-2013 €

31-12-2012 €

37.663

42.035

Liquide middelen

31-12-2012 €

Eigen vermogen Algemene reserve

133.719

115.920

Bestemde reserve

15.000

15.000

Onverdeeld resultaat 16.390

-76.548

62.152

21.464

24.051

12.324 -107.543 20.582

35.684 -84.825 16.524

135.107

Voorzieningen Kortlopende schulden Crediteuren Belasting en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva

17.800 72.171 18.067

20.117 54.053

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vorderingen Handelsdebiteuren Projecten Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa

31-12-2013 €

PASSIVA

32.275 -

148.720 18.067

26.573 257

23.006

27.376 55.281 145.519

54.206 220.993

142.163 60.470 9.532 145.519

109.546 25.244 220.993

Jaarverslag 2013 Fraeylemaborg

46

Staat van baten en lasten 2013 en 2012

BATEN Museale baten borg en Opbrengsten bospark gebouw/terrein Vaste subsidies lncidentele subsidies Overige baten Bijzondere baten Totaal baten exploitatie

Realisatie 2013 €

Begroting 2013 €

Realisatie 2012 €

83.222 56.367 568.225 63.405 13.368

89.052 55.117 568.225 63.130 11.658 10.372

114.247 65.119 271.575 36.210 6.433 7.710

67 484.654

497.554

501.294

LASTEN Personeelskosten Vrijwilligers Huisvestingskosten Organisatiekosten Onderhoudskosten Museale kosten Afschrijvingen Eigen bijdragen Bijzondere projecten lasten Totaal lasten exploitatie Exploitatieresultaat

Realisatie 2013 €

Begroting 2013 €

Realisatie 2012 €

193.293 11.792 49.805 28.790 192.519 73.820 8.099 -4.458 7.596 561.202

200.252 11.700 55.600 29.430 136.638 68.320 6.300 10.003 0 518.243

176.223 14.412 37.899 44.963 56.701 87.338 6.065 51.220 8.673 483.494

-76.548

-20.689

17.800

93.315 -4.458 -66.139

0 0 0

-22.718 0

0 0

82.723 51.220 -29.136 104.807 0

-76.548

-20.689

17.800

0

0

0

-76.548

-20.689

17.800

(Afgesloten) projecten Baten Eigen bijdrage Lasten Van onderhanden projecten Projectresu/taat Exploitatieresultaat totaal Bestemming, uit reserve vrienden Mutatie eigen vermogen


47

Bijlage 1

Bestuurssamenstelling

Naam

Functie

J.H. Teekman - Delfzijl Mr. H. Menninga - Harkstede

voorzitter en portefeuille sponsoring secretaris Op voorspraak van de gemeente Slochteren penningmeester contact gemeente Slochteren Op voorspraak van de gemeente Slochteren portefeuille PR en contacten Vrienden en Activiteitencommissie Op voorspraak van de Gerrit van Houten Stichting portefeuille museale zaken Vertegenwoordiger Gerrit van Houten Stichting portefeuille monumenten en ruimtelijke ordening

J. Pilon - Appingedam G.J. Knook - Slochteren Mevrouw G. van der Kamp – Nijholt- Garnwerd

Mr. G.W. Breuker - Groningen

De heer O. Kloosterman Groningen

Jaar van aantreden 2008 2008 2012 2008 2008

2009

2011


48

Bijlage 2

Medewerkers

Naam medewerker

Functie

Mevrouw M.J. Edzes

Directeur

Mevrouw drs. H. van Harten -Boers

Conservator

De heer G.P. de Haan

Hoofd interne dienst

Mevrouw J. van der Spoel1 De heer E. Eggens De heer H. Nijlaan

Management assistente Algemeen medewerker Algemeen medewerker

Mevrouw J .T. Hagenouw Streurman2 Mevrouw A.E.J. Westrup -Hoving3

Huwelijksgastvrouw

De heer J.D. Alkema De heer G. Hommes

Huwelijksgastvrouw, ondersteuning educatie en ondersteuning PR Onderhoud Schoonmaak

De heer R Werkman

Schoonmaak

De heer M. Heringa

Schilderwerk

Vorm dienstverband (datum in dienst) Management contract (01-01-2005) Gedetacheerd via SFMOG (01-04-1981) Gedetacheerd via SFMOG (01-03-1991) Freelance (01-09-2011) (01-01-2013) Gedetacheerd via BWR (01-04-2009) (01-03-1988) (01-03-1986)

(01-06-2012) Gedetacheerd via BWR (01-01-2013) Gedetacheerd via BWR (01-10-2013) Gedetacheerd via BWR (01-06-2013 )

1

Tevens werkzaam als vrijwilliger Tevens werkzaam als vrijwilliger 3 Tevens werkzaam als vrijwilliger 2


49

Bijlage 3

Vrijwilligers

Bloemendames in dienst per 31-12-2013

Bos-, tuin- en onderhoudsmedewerkers in dienst per 31-12-2013

1. Mevrouw D. Bakker 2. Mevrouw M. Bontjer 3. Mevrouw G. Velthuis 4. Mevrouw G. Luxema 5. Mevrouw M. Muurling 6. Mevrouw S. Nieman

1. De heer L. Akkerman (Zagen en kappen) 2. De heer H. Blaauw (Electra) 3. De heer H. Boer (Algemeen onderhoud) 4. De heer C. Pernot (Algemeen onderhoud) 5. De heer L. Duijts (Pomoloog)

7. Mevrouw R. Schwander

6. De heer H. Niemeier (Electra)

8. Mevrouw E. van Doesburg

7. De heer B. Rogaar (Park gids)

9. Mevrouw B. Tijsterman

8. Mevrouw J. Steenbergen (Paddestoelen expert) 9. De heer K. Steenbergen (Paddestoelen expert) 10. De heer P. Veldman (Algemeen onderhoud) 11. De heer K. Schipper (Begeleider Zorgboerderij “De Olle Bongerd”)


50

Museumassistenten in dienst per 31-12-2013 1. Mevrouw J. Aalfs -Kleefstra 2. Mevrouw A. van Akker 3. De heer T. Arends (Tevens webmaster, administratief medewerker en collectie registratie ) 4. Mevrouw L. Beikes 5. De Heer F. Bos 6. Mevrouw D. Bragonje 7. Mevrouw A. Brons 8. Mevrouw. M. Dekker 9. Mevrouw J. Doornbos 10. Mevrouw C. Dirks -Onnes 11. Mevrouw L.N.A. Duijts –Wijma (Tevens gids) 12. Mevrouw H. Eibes 13. Mevrouw E. A. van Elderen -Dijkstra 14. Mevrouw E. Engels 15. Mevrouw H. Geertsema 16. Mevrouw R. Graver 17. Mevrouw J .T. Hagenouw -Streurman 18. Mevrouw E. Hartgers 19. Mevrouw W. Hooijmeier 20. De Heer D. Hoogerkamp (Tevens gids) 21. Mevrouw H. Kruizenga 22. Mevrouw J. Luiken -Sinkgraven 23. Mevrouw T. Molenberg 24. Mevrouw J. Post 25. De heer B. Rogaar 26. Mevrouw P. Rogaar (Vrijwilligerscoordinator) 27. Mevrouw H. de Rooij 28. Mevrouw R. Rozema -van Calfsbeek 29. Mevrouw Schaafstal 30. Mevrouw M. Scholten

31. Mevrouw N. Schrage 32. Mevrouw N. Siebenga (Tevens gids, redactie FraeylemaNieuws en collectie registratie) 33. Mevrouw T. Smeels 34. Mevrouw E. Smit -de Jonge (Tevens gids en redactie FraeylemaNieuws) 35. Mevrouw J. van der Spoel 36. Mevrouw L. van Straten 37. Mevrouw R.A. Tepper 38. Mevrouw B. Tijsterman 39. Mevrouw S. van der Velde 40. Mevrouw G. de Vreede -de Rooij 41. Mevrouw E. Wals 42. Mevrouw A.E.J. Westrup –Hoving (Tevens gids) 43. Mevrouw D. Wigboldus 44. Mevrouw A. de Witt


51

Jaarverslag 2013 Vereniging Vrienden van het Landgoed Fraeylemaborg

Jaarverslag 2013 Vereniging Vrienden van het Landgoed Fraeylemaborg

Leden In het jaar 2013 is het aantal leden van de Vereniging Vrienden van het Landgoed Fraeylemaborg afgenomen tot 655. De vereniging telde eind 2012 circa 695 Vrienden. In 2013 is daarom een vervolg gegeven aan het actieplan ledenwerving. Het actieplan behelst een tiental actiepunten; het bestuur heeft de mogelijkheid van bedrijfsvrienden onderzocht. Hiertoe zullen bedrijven, ook eventueel buiten onze gemeente, worden benaderd: afhankelijk van de hoogte van het bedrag kan een bedrijf vervolgens een aantal ledenpassen ontvangen, die het bedrijf vervolgens kan uitgeven aan haar werknemers of wellicht zelfs aan relaties. De vereniging heeft zich gepresenteerd op de jaarlijkse Kunstmarkt in juni, waar 4 nieuwe leden zijn verwelkomd. De nieuwe vrienden hebben als welkomstgeschenk een Slochter Kleikom ontvangen. Daarnaast zijn vele brochures meegegeven aan belangstellenden. Het directe rendement hiervan is niet aan te geven. Aan de bruidsparen die huwen in de Fraeylemaborg verstrekte de gemeente Slochteren sinds en paar jaar een vrienden-voucher. De gemeente nam de vouchers tegen betaling af van onze vereniging. Vanwege bezuinigingen is de gemeente hiermee gestopt. De verenging zorgt er nu zelf voor dat de vouchers worden overhandigd aan de bruidsparen. Het bestuur vindt dat onze leden de beste ambassadeurs van onze vereniging zijn. Iedere vriend zou moeten proberen, per jaar, één nieuwe vriend te werven. In 2014 hopen we met de verdere uitvoering van de actiepunten, het ledenbestand van onze vereniging op peil te houden en zo mogelijk te vergroten.


52

Bestuur In 2013 heeft een bestuurswisseling plaats gevonden. De heer J.J. Hooijmeijer (Jan), penningmeester van de vereniging is afgetreden en was niet herkiesbaar. De heer Hooijmeijer is opgevolgd door mevrouw C. Allersma (Carin). Na de voorjaarsledenvergadering zijn de taken binnen het bestuur opnieuw verdeeld. Per 31.12.2013 was de samenstelling van het bestuur als volgt: R. Drent (Ruud) C. Allersma (Carin) P.M.H.J. Thijssen (Paul) E.H. de Vries-Sax (Ellen) E.G. Westerink (Elbert)

voorzitter secretaris penningmeester coördinator activiteiten ledenadministratie en pr

In 2013 werden zes bestuursvergaderingen gehouden, waarvan drie in combinatie met het verzorgen van een mailing naar de leden. Van alle bestuursvergaderingen zijn verslagen gemaakt en vastgesteld. Per jaar wordt een jaarrooster opgesteld waarin de te nemen activiteiten per maand staan genoemd. Het jaarrooster is de leidraad voor het bestuur. Om de vier jaar wordt het beleidsplan voor de komende vier opgesteld. Begin 2013 heeft het bestuur het beleidsplan geactualiseerd en vastgesteld voor de jaren 2013 tot en met 2016. Op 2 oktober vond het jaarlijkse informatieve overleg plaats tussen een bestuursdelegatie van de Stichting Landgoed Fraeylemaborg en de Vereniging van Vrienden. Met name zijn de bestedingen van de donaties voor de jaren 2013 en 2014 besproken in relatie met de gevolgen van de inbraak en kunstroof van deze zomer. Er is door het landgoed gevraagd om de donatie voor 2013 te herzien.

Daarnaast is het uitgeven en financieren van een boekenreeks over het leven Evert-Jan van der Hoop besproken en het benaderen van bedrijven voor een bedrijfslidmaatschap. Omdat niet direct beslissingen konden worden genomen door de besturen is een vervolggesprek belegd in 2014. Besteding donatie van de Vereniging Vrienden van het landgoed Fraeylemaborg 2013 De donatie voor het jaar 2013, groot € 15.000,-, zou worden besteed aan de restauratie van de klok en wijzerplaat. Dit in het kader van de restauratie van de toren van de borg. Onder anderen moet de wijzerplaat van de klok geëmailleerd worden. In het eerder genoemde overleg van 2 oktober heeft het landgoed echter aangegeven dat vanwege de inbraak met kunstroof er noodzakelijke hoge investeringen in de beveiliging van de borg moeten worden gedaan. Daarom is verzocht om de donatie voor 2013 te mogen besteden aan inbraak werend museumglas. De toren van de borg zal worden gerestaureerd in 2014 en de donatie voor dat jaar zou dan kunnen worden besteed aan de restauratie van de wijzerplaat van de klok. Dit is voorgelegd aan de ledenvergadering in oktober. Het doel van de besteding heeft een duurzaam karakter en is van groot belang voor de borg. De leden van de Vereniging Vrienden hebben dit voorstel goedgekeurd in de najaarsvergadering.


53

Ledenvergaderingen De vriendendagen c.q. huishoudelijke ledenvergaderingen vonden twee keer plaats, met aansluitend een lezing of activiteit in relatie tot de borg en/of omgeving. Deze lezingen en activiteiten worden door de leden erg op prijs gesteld. Voorjaarsvergadering De vergadering vond plaats op 20 april en werd door Ruud Drent als voorzitter geopend. De vergadering werd door circa 80 leden bezocht. In tegenstelling tot eerdere vergaderingen is er uit kostenoverwegingen geen verslag verstrekt maar zijn de stukken op de website van de Fraeylemaborg geplaatst. De stukken voor deze vergadering zijn door de secretaris op een scherm gepresenteerd. We willen steeds meer digitaal communiceren met onze leden. Marjon Edzes, directeur van de Fraeylemaborg, bracht een boeiend verhaal over de expositie van Hans van Benthem in de borg. Er is ruim een maand gewerkt aan de inrichting en er is logistiek een grote klus geklaard. Daarnaast melde Marjon dat de Daagsche Kamer van de borg gerestaureerd kan worden door een bijdrage i.h.k.v. het tv programma MAX Monumentaal. Op deze vergadering is afscheid genomen van Jan Hooijmeijer, die als penningmeester tijdens deze vergadering zijn laatste financieel jaarverslag toelichtte. Jan was niet herkiesbaar omdat hij 8 jaar zitting had in het bestuur. In zijn afscheidswoord keek Jan terug op een plezierige bestuursperiode en memoreerde dat hij in de 8 jaar circa € 100.000,- heeft mogen overmaken naar het landgoed. Na zijn dankwoord heeft de voorzitter als blijk van waardering een kistje wijn overhandigd. Het bestuur heeft Carin Allersma voorgedragen als nieuw bestuurslid. Omdat er geen namen van tegenkandidaten zijn ingediend is de mevrouw Allersma door de vergadering unaniem benoemd als nieuw bestuurslid.

Bijzonder fascinerend was de lezing van Peter Kamminga na de pauze. Hij vertelde bevlogen over het verborgen leven van de laatste borgheer, Evert-Jan Thomassen à Theussink van der Hoop van Slochteren. Peter Kamminga doet historisch onderzoek naar Evert-Jan in het kader van een promotie. Na de lezing werd de vergadering afgesloten met een hapje en een drankje. Najaarsvergadering Op zaterdag 12 oktober vond de najaarsvergadering plaats, waarbij de voorzitter, Ruud Drent, meer dan 70 Vrienden kon verwelkomen. Tijdens het formele gedeelte van de ochtend heeft het bestuur gemeld dat de ledenpas komt te vervallen. Voortaan zal er een actuele ledenlijst bij kassa van de borg aanwezig zijn. Ook heeft de vergadering ingestemd met een contributieverhoging van € 2,--. De contributie is daarmee na 11 jaar opnieuw vastgesteld en wel op €20, --. Naast de gebruikelijke agendapunten is de besteding van de vriendengelden 2013 en 2014 aan de orde geweest. Met uitleg van reden stelde het bestuur de ledenvergadering voor om de donatie voor 2013 te besteden aan inbraak werend museumglas. De vergadering ging akkoord met het voorstel om € 15.000,- hieraan te besteden. De bestemming van de donatie voor 2014 zal de restauratie van de klok en wijzerplaat in de toren zijn. Ook hier is de vergadering mee akkoord gegaan.


54

“Borduren in de Daagsche Kamer”, was de titel van de lezing, die door Henny van Harten, conservator van de borg, is gehouden na de pauze. Dankzij een bijdrage van de BankGiro Loterij kon de inrichting van dit vertrek extra fraai worden uitgevoerd. De leden kregen een goede indruk van de ervaringen bij de verbouwing en de restauratie. De boeiende lezing werd zeer gewaardeerd en de voorzitter bedankte Henny met een attentie. Zoals gewoonlijk was er na afloop van de bijeenkomst gelegenheid om onder het genot van een drankje na te praten. Het bestuur bedankt de personeelsleden en vrijwilligers van de borg voor hun steun en medewerking in het afgelopen jaar. Ook de inzet van de Scoutinggroep Fraeylema bij de catering tijdens de ledenvergaderingen werd erg op prijs gesteld.

Henny van Harten geeft een lezing.


55

13 Jaarverslag 2013 Activiteitencommissie Fraeylemaborg Bestuur De samenstelling van het bestuur van de Activiteitencommissie is in 2013 als volgt: H.L. Faber (Henk) voorzitter A. Post (Alexander) penningmeester A.P.A. van der Burg-Versteeg (Erianne) secretaris H. Smid (Ria) bestuurslid N.J.M. Fikkers (Nicola) scoutinggroep Fraeylema A.A. Dijkema-Meijers (Alie) Dorpsvereniging Slochteren G. Bos (Greetje) bestuurslid commissie KunstMarkt G. van der Kamp-Nijholt (Greetje) Stichting Landgoed Fraeylemaborg Adviseurs: H. van Harten-Boers (Henny) Fraeylemaborg G.P. de Haan (Gerard) Fraeylemaborg

Jaarverslag 2013 Activiteitencommissie Fraeylemaborg

Fraeylema Ensemble “Camping Borgzicht”.


56

Georganiseerde activiteiten Theater te Water In februari vonden er weer een drietal voorstellingen plaats in het kader van de wintertournee van Theater te Water in de Boerderij. Theater te Water speelde: Een Blijvertje (geschreven door Just Vink) In de voorstelling stond het verhaal van Bertus centraal: Bertus staat in de klompen van zijn vader voor de boerderij. Zijn moeder kijkt door het raam. Bertus heeft geen vrouw. Daar wordt over gepraat, gespeculeerd en geroddeld. En moeder heeft niet het eeuwige leven. Zij vindt dat er wat moet veranderen en besluit ziek te worden. Er komt een dokter, een bloedmooie verpleegster en een meneer met turquoise viooltjes. Bertus raakt in de war, zijn hoofd slaat op hol, wat moet hij doen? Ondertussen probeert de buurman zijn boerderij te kopen en vertelt het meisje Lieze hem over haar liefdesproblemen op school. Is Bertus met zijn vijfenveertig jaar te oud voor een eerste kus? Kan hij een nieuw leven beginnen? Waar ligt zijn toekomst? Waar ligt zijn geluk? Ook dit keer schotelden de enthousiaste spelers van Theater te Water de ruim 300 bezoekers een drietal leuke en humoristische voorstellingen voor. Zo bleek maar weer eens dat deze activiteit zeer gewaardeerd wordt door een breed publiek uit Slochteren en omgeving.

De opbouw zaterdagmorgen vroeg was dan ook wondermooi, een strakblauwe lucht, windstil en een prima temperatuur. Toen tegen acht uur de eerste kunstenaars zich meldden zat de stemming er meteen goed in, omstandigheden ideaal, koffie en koek, laat de bezoekers maar komen en dat gebeurde dan ook, in drommen zelfs. Kunstenaars toonden hun kunstwerken en gaven toelichting; enkelen verrichtten activiteiten, zoals boetseren, glas bewerken, textiel bewerken en raku stoken. Tussen de bedrijven door werd er opgetreden door vocale en instrumentale ensembles, werd een eenakter van Tsjechov opgevoerd en liep een actrice op verschillende momenten in verschillende gedaantes over het terrein en zorgde voor verwarring en vermaak. Totdat ….. rond het middaguur een tropische regenbui gepaard gaand met enorme windstoten roet in het eten gooide. Met man en macht werd er aan kramen gehangen om te voorkomen dat ze zouden worden omgeblazen, kunstenaars hielpen elkaar om de kunstwerken te beschermen en ook bezoekers staken een helpende hand toe. Na een klein uur werden ‘de wonden gelikt’, de zon brak weer door en het publiek stroomde toe en in een omzien waren de terrassen weer gevuld met mensen en werd er weer naar hartenlust opgetreden en geëxposeerd. Er kan worden teruggekeken op een heel bijzondere dag met een meteorologisch hoogstandje op een prachtige historische locatie.

Kunstmarkt

Openluchtspel

Meer dan een half jaar voorbereiding door een vijf man sterke commissie ging er vooraf aan de kunstmarkt welke zaterdag 15 juni 2013 werd gehouden op het terrein van de Fraeylemaborg in Slochteren. Er waren talloze contacten gelegd met de kunstenaars die wilden deelnemen en met artiesten, zanggroepen en acteurs die het randprogramma invulden. De marktkramen waren in een speelse opstelling geformeerd, speciaal voor deze gelegenheid was een extra bruggetje over de slotgracht gelegd en de route voerde aldus langs alle kramen, kortom, het kon niet kapot.

In 2013 speelde het Fraeylema Ensemble het Openluchtspel “Camping Borgzicht”. Basis van het openluchtspel 2013 was “de geschiedenis van de familie Avenier”, geschreven door Maria Goos, het betrof het 3e deel van een 4-luik over deze volkse familie Avenier, een “witgoed familie” die haar winkels had verkocht om, zo dachten ze, leuke dingen te doen met het verdiende geld. Juist dit 3e deel van Goos’ was passend bij het park van de Fraeylemaborg omdat het als thema camping had, waarvoor het bospark zich fantastisch leende.


57

Ook dit jaar weer 4 uitvoeringen, 2 Rabobank-voorstellingen op respectievelijk 25 en 26 juni gevolgd door de reguliere voorstellingen op vrijdag 28 en zaterdag 29 juni. In totaal zagen zo’n 1200 bezoekers de voorstellingen achter de eerste vijver in het Bospark. Camping Borgzicht was een komedie met knipoog naar huidige tijd. Het park van de Fraeylemaborg was omgetoverd tot heuse camping met echte slagboom die de ingang van de camping markeerde. Een slagboom die pas openging bij aanvang van het openluchtspel. Dit laatste was wennen voor sommige vaste bezoekers die nu niet alvast een plekje de tribune konden zoeken voor aanvang van het spel.

Mijn Ede Op vrijdagavond 15 november kwamen nostalgie, dramatiek, humor en herkenning op een fantastische manier bijeen in een ‘stijf’ uitverkochte zaal van de Boerderij. Het prachtige stuk ‘Mijn Ede’ is een ode aan het Groningen van Marcel Hensema’s jeugd, een kleurrijke vertelling over gezondheid, hoop en natuurlijk liefde. In de voorstelling was te zien hoezeer de liederen van Ede Staal verweven zijn met grote momenten uit het leven van veel Groningers; bruiloften, opbloeiende liefdes, eenzame momenten, begrafenissen. Niet in de vorm van een liedjesprogramma, maar in een intieme kroegsetting die aan alle kanten de sfeer van het Groningse land ademt. Mijn Ede is geschreven door de acteur Marcel Hensema zelf en de voorstelling in Slochteren was onderdeel van zijn tweede succesvolle theatertour van het NNT (Noord Nederlands Toneel). Voor het eerst in jaren werd er door de Activiteitencommissie weer een najaarsvoorstelling georganiseerd. En met succes. Daarom zullen wij ook in 2014 onze best gaan doen om een spetterende voorstelling te organiseren.

Fraeylema Ensemble “Camping Borgzicht”.


58

Samenwerking Tijdens de evenementen KunstMarkt en Openluchtspel werkt de commissie elk jaar samen met Scoutinggroep Fraeylema. De Activiteitencommissie is zeer erkentelijk voor hulp van vele vrijwilligers, organisaties en sponsoren, zonder deze inzet zijn activiteiten op het landgoed Fraeylemaborg niet mogelijk. Vrijwillige medewerkers Kunstmarkt: Winnie Bakker (voorzitter) Greetje Bos Betty Potman Willem van Karsen Jurjen Verver EHBO Slochteren/Schildwolde OPF (Oud Padvinders Fraeylema), Sherpa’s en Vendel Scouting Fraeylema Openluchtspel: Wim Boer Productieteam en Decor ontwerp Wim Valentijn Productieteam Martin Akkerman Productieteam Fred Knip Productieteam Herman Heikens Productieteam André Sietsma Licht en Geluid techniek Elvera van Bentum Kostuums Henk Faber Productie en PR Albert Secuur Regie en Decor ontwerp EHBO Slochteren /Schildwolde Stam en OPF Scouting Fraeylema . . . en natuurlijk de vele toneelspelers uit Slochteren, Stad en Ommeland

Een blik vanuit de Fraeylemaborg op de Kunstmarkt.


59

Stichting Landgoed Fraeylemaborg. Jaarverslag 2013

Recommend Documents