STICHTING HIP

STICHTING HIP

2004 2006

Inhoud Voorwoord 1. Inleiding 2. Organisatie en financiën 3. Onderscheidend vermogen 4. Opleiding 5. Samenwerking 6. Etalageprojecten 7. Toekomstvisie 8. Slotconclusie

3 4 6 8 11 14 18 21 22

Bij de voorplaat: Horse Event is een goed en krachtig PR-middel gebleken voor Stichting HIP om haar activiteiten aan ondernemers en geïnteresseerden te presenteren.

Voorwoord Het paard, dat al eeuwenlang een belangrijke rol heeft gespeeld in de cultivering van het land, blijkt nu een geheel andere rol te gaan spelen in de ontwikkeling van het buitengebied: de paardensector ontwikkelt zich als een nieuwe economische activiteit. Het paard blijkt bovendien een goede bruggenbouwer tussen stad en platteland te zijn. Het past uitstekend bij de herstructurering. De hippische ondernemers zijn bezig hun bedrijven professioneel te ontwikkelen. De tijd lijkt rijp voor een proces van kwaliteitsverbetering. En dat is precies wat de hiervoor opgerichte Stichting HIP (Hippische Innovatieve Projecten), voorheen Stichting Horse Academy, bij haar oprichting beoogde. Dat dit streven inmiddels positieve gevolgen heeft gehad, blijkt onder meer uit de opmerking van (ex)minister Veerman van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in zijn recente nota. De minister erkent de paardensector als een belangrijk nieuw aandachtsgebied. De initiatieven van Stichting HIP worden in de ministeriële nota met name genoemd vanwege de positieve impulsen voor provinciale en nationale ontwikkelingen in de paardensector. Middels dit verslag, geschreven door ing. Evelien Bouten, projectmanager van Stichting HIP, willen wij u graag over de initiatieven en resultaten informeren. Deze resultaten vervullen ons met enige gepaste trots. Graag wil ik namens Stichting HIP een speciaal woord van dank uitspreken naar haar subsidiënten SRE en LEADER+, haar co-financiers ABAB Accountants, Academy Bartels, Bartels BV, de Federatie van Nederlandse RuiterSportcentra (FNRS), HAS Den Bosch, Heritage Products BV, de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportbond (KNHS), Meeùs Assurantiën, Helicon Opleidingen NHB Deurne, Rabobank De Kempen West, Rabobank Nederland, Stichting Internationaal Concours Hippique Indoor Brabant en Streekplatform de Kempen en onze dank betuigen aan de leden van de Raad van Advies.

Drs. B. Mertens, voorzitter Stichting HIP 5 februari 2007

1. Inleiding De paardensector is de laatste jaren enorm gegroeid, en ze groeit nog steeds. Het paard valt binnen de zogenaamde ‘pettrend’ en is voor de jeugd een belangrijke schakel tussen stad en platteland. Dit is ook terug te zien in de sportcijfers waar de paardensport met stip in de top tien staat. In een toekomst met grotere steden en meer vrije tijd is het paard een compenserende factor, die in populariteit alleen nog maar méér kan groeien. De professionele kant van de paardensector blijft steeds minder onderbelicht. Veel agrariërs die hun bedrijf hebben beëindigd zijn omgeschakeld naar de paardenhouderij. Tevens maken veel paardenliefhebbers van hun hobby hun werk. En daar zitten de knelpunten: • H et eerste knelpunt dat de concurrentiekracht bedreigt, is het gebrek aan gedegen ondernemerskennis. Dat komt omdat veel ondernemers opereren vanuit hobbyisme en zodoende zijn er veel ‘mensen met paarden’ maar nog weinig échte ondernemers. Dit brengt risico’s met zich mee op het gebied van bedrijfsvoering, veiligheid en kwaliteit. Er moeten nieuwe initiatieven ontwikkeld worden om deze risico’s te beperken. De behoefte aan educatie en informatie is groot. • H et tweede knelpunt voor deze sector is de onbekendheid en daardoor geringe bereidwilligheid tot samenwerking. Niet alleen de belangen van de diverse takken in de paardenhouderij verschillen enorm van elkaar, ook de belangen van de individuele ondernemers verschillen vaak dusdanig dat samenwerking bemoeilijkt wordt. • E en derde knelpunt is de relatie tussen paardenhouderij en maatschappij. De maatschappij stelt steeds meer eisen wat betreft dierenwelzijn (transport, houderij en ziektenbestrijding), ruimtelijke kwaliteit (verrommeling van het landschap) en milieu. De ideële doelstelling van Stichting HIP is professionalisering en kwaliteitsverbetering van de paardenhouderij. Zij streeft naar een continue Research & Development programma waardoor nieuwe kennis voor de sector wordt ontwikkeld en omgezet in innovatieve producten. Zij heeft bovengenoemde knelpunten bij SRE en LEADER+ onder de aandacht gebracht. Met behulp van subsidie van deze instanties heeft Stichting HIP inmiddels vijftien concrete projecten uitgevoerd. Via projecten op het gebied van onderwijs, certificering en marketing, wordt gewerkt aan een visie op het ‘paarden bedrijf van de toekomst’.

STICHTING HIP 2004 – 2006

Sinds enkele jaren werken HAS Den Bosch, Helicon Opleidingen NHB Deurne en Bartels BV (Hooge Mierde) op diverse fronten samen om te komen tot nieuwe, betere producten voor de paardensector in de provincie Noord-Brabant. Deze samenwerking heeft meer kracht en vorm gekregen door de oprichting van Stichting HIP. Door ZuidoostBrabant te profileren als dé educatieve paardenregio bij uitstek en een onderverdeling aan te brengen in thematiek binnen de regio ontstaat een totaalbeeld, waarbij in het oostelijk deel met name ondersteuning wordt gegeven aan het opzetten van het Equestrian Science Park en een meer recreatief ingesteld Hippisch Themapark met museale elementen in de Peel. Daarnaast wordt in het Kempische deel van de regio ondersteuning gegeven aan initiatieven van HAS Den Bosch en Academy Bartels. De activiteiten binnen het project zijn onder te verdelen in een aantal deelprojecten. Deze projecten zijn onderverdeeld in vijf categorieën, te weten: • Onderscheidend vermogen • Opleiding • Samenwerking • Etalageprojecten • Toekomstvisie en vervolgprojecten

Mede dankzij het ‘Anky-effect’ is paardrijden immens populair geworden.

2. Organisatie en financiering van Stichting HIP Het bestuur en Raad van Advies Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het vaststellen van de jaarrekening, neemt besluiten inzake de te ondernemen activiteiten en geeft opening van zaken aan de Raad van Advies door inzage in de projecten en daarmee gepaard gaande budgetten. Het bestuur bestaat uit: - Dhr. B. Mertens (voorzitter), directeur Rabobank Nederland - Dhr. J. Bartels (secretaris/ penningmeester), directeur Bartels BV - Dhr. J. Denissen, directeur opleiding Dier- en Veehouderij HAS Den Bosch - Dhr. W. Koppens, vestigingsdirecteur Helicon Opleidingen NHB Deurne - Dhr. P. Verhoeven, docent HAS Den Bosch en vertegenwoordiger van de Kempen De Raad van Advies bestaat anno 2007 uit: - Dhr. G. Bartels, directeur Academy Bartels BV - Dhr. G. Daandels, SRE Eindhoven en burgemeester van Deurne - Dhr. K. van Heesbeen, directeur belangenbehartiging ZLTO - Dhr. M. van den Heuvel, voorzitter Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie - Dhr. F. Hoeks, voorzitter College van Bestuur van Helicon Opleidingen - Dhr. S. Korver, buitengewoon hoogleraar Universiteit van Tilburg en bestuurslid KWPN - Dhr. J. Kraakman, voorzitter Federatie van Nederlandse Hippische Ondernemers - Dhr. T. Kuijpers, directeur Meeùs Assurantiën Zuid BV - Dhr. J. Lokhorst, voorzitter Sectorraad Paarden - Dhr. J. Naaijkens, voorzitter College van Bestuur HAS Den Bosch - Dhr. K. Oomen, directeur directie Landbouw LNV - Dhr. R. Smak Gregoor, directeur Rabobank De Kempen West Projectmanagers In verband met de verantwoording naar subsidiegevers en co-financiers draagt Stichting HIP zorg voor strenge bewaking van de kosten en strikt gehanteerde richtlijnen voor de inhoudelijke bewaking van de projecten. Stichting HIP heeft geen personeel in dienst en besteedt haar werkzaamheden uit aan derden. Academy Bartels faciliteert Stichting HIP en heeft ingenieur Evelien Bouten als projectmanager van Stichting HIP aangewezen.


De verantwoordelijkheid wordt per project toegewezen aan een projectmanager, die inhoudelijk en financieel verantwoordelijk is voor zijn/haar project. Te verwachten inhoudelijke opbrengsten en daaraan gerelateerde kosten worden per project vastgelegd in protocollen, die door het bestuur worden gefiatteerd. Naar aanleiding van deze protocollen evalueert het bestuur de projecten nauwgezet. Alle protocollen worden, na goedkeuring, door twee bestuursleden ondertekend. Co-financiers In de loop der jaren is een aantal belangrijke bedrijven, organisaties en instellingen uit de paardenhouderij door middel van inzet en co-financiering betrokken geweest bij de diverse projecten. De co-financiers zijn ABAB accountants, Academy Bartels BV, Bartels BV, de Federatie van Nederlandse RuiterSportcentra (FNRS), HAS Den Bosch, Heritage Products BV, de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportbond (KNHS), Meeùs Assurantiën, Helicon Opleidingen NHB Deurne, Rabobank De Kempen West, Rabobank Nederland, Stichting Internationaal Concours Hippique Indoor Brabant en Streekplatform de Kempen. Financiën Het project is gefinancierd door cofinanciering van organisaties, het bedrijfsleven en de drie partners en subsidie van SRE en LEADER+. De totale projectkosten bedroegen € 685.951,-. Deze kosten zijn als volgt gefinancierd: • Cofinanciering door de drie partners • Cofinanciering organisaties en bedrijfsleven • Subsidie Leader + en SRE

€ 160.434,€ 243.895,€ 281.622,-

3. Onderscheidend vermogen In een tijd waarin de consument steeds bewuster kiest voor kwaliteit, veiligheid en welzijn van mens en dier wordt de mate waarin een hippische ondernemer zich weet te onderscheiden steeds belangrijker. Wanneer ondernemers zich op een positieve manier weten te onderscheiden, zijn consumenten ook bereid hier een meerprijs voor te betalen. Samen met de Federatie van Nederlandse RuiterSportcentra (FNRS), HAS KennisTransfer, Rabobank Nederland, ABAB Accountants en Heritage Products BV ontwikkelde Stichting HIP enkele innovatieve projecten. De KNZ Zitcompetitie van de FNRS en de verkiezing van de Hippische Ondernemer van het Jaar zijn twee aansprekende voorbeelden, waar de Stichting trots op is, en die beide inmiddels zelfstandig voortbestaan. 3.1 Project ‘Nieuwe lesvormen voor maneges’ Het project ‘Nieuwe lesvormen voor maneges’ is een van de meeste succesvolle pro jecten van Stichting HIP. Om bij de FNRS aangesloten manegebedrijven uitstraling en onderscheidend vermogen te bieden, werd middels een schriftelijke enquête onder enkele honderden ruitersportcentra, interviews met manegehouders en tientallen bedrijfsbezoeken, een beeld geschetst van de dienstverlening en FNRS activiteiten. Het vooronderzoek resulteerde in een (marketing)communicatieplan. Centraal stond de opzet van een nationale zitcompetite (‘ruiterproef’) in een groot aantal maneges, gevolgd door regiofinales op diverse plaatsen in het land en de halve en hele finale tijdens Horse Event. De zitcompetitie diende als ‘kapstok’ voor de nationale campagne ‘Nederland te paard’. Tevens werd een ambitieus, educatief project opgezet met opleidingen voor FNRS instructeurs, de ontwikkeling van lesmateriaal en een congres. Honderden manege-

De KNZ Zitcompetitie van de FRNS werd tot een nationale wedstrijdreeks uitgebouwd met alleen al in 2006 ruim 650 deelnemers aan de regiofinales, die streden om een plaats in de finale tijdens Horse Event.


instructeurs bezochten de vier motivatie- en bijscholingsworkshops. Stichting HIP bood ondersteuning bij de organisatie van een workshop voor FNRS juryleden, gericht op de beoordelingswijze van de zitcompetitie. Dit project realiseerde het boek ‘Paardrijden’, de vertaling van het Duitse boek ‘Richtlijnen für Reiten und Fahren’, band 1. Dit boek is inmiddels onderdeel van alle instructeursopleidingen van Helicon Opleidingen NHB Deurne en KNHS. De FNRS Zitcompetitie werd door de FNRS tot een nationaal evenement uitgebouwd, en draagt de naam van een nieuwe hoofdsponsor: ‘KNZ Zitcompetitie’ (Akzo Nobel). De aanzet tot een nationale actie ‘Nederland te Paard’ wordt ieder jaar verder uitgebreid. 3.2 Project ‘Certificering’ De paardensector kent nog geen hulpmiddelen ter beoordeling van de bedrijfsopzet en bedrijfsvoering, zoals bijvoorbeeld bekend in de veehouderij. Met een inventarisatie van de ondernemerswensen in de paardenhouderij werd vastgesteld aan welke scans behoefte bestaat. Tijdens deeltraject 1 werden diverse bedrijfsscans ontwikkeld. Tijdens deeltraject 2 werden de huidige certificeringsystemen geïnventariseerd en sleutel figuren geïnterviewd. Deeltraject 3 selecteerde koplopers in de sector door middel van een verkiezing van de ‘Hippische Ondernemer van het Jaar’. Dit deeltraject is uitgegroeid tot een belangrijke manifestatie op de hippische jaarkalender. Deeltraject 1 ‘Bedrijfsscans’ Dit deelproject had als doel het ontwikkelen van producten of diensten om de paardenhouderij in Nederland te professionaliseren. Studenten van HAS Den Bosch hebben de wensen van hippische ondernemers geïnventariseerd en aan de hand daarvan enkele bedrijfsscans ontwikkeld. Middels deze bedrijfsscans kan de ondernemer zijn/haar bedrijf doorlichten. Eén van de scans is de ‘bodemscan’. Door de studenten is een aantal meettechnieken ontwikkeld om de kwaliteit van paardenbodems in beeld te brengen. Eigenschappen die daarmee gemeten kunnen worden zijn: schokabsorptie, stabiliteit, stroefheid, doordringbaarheid, vochtgehalte, organische stof gehalte, pH en fractieverdeling. In een literatuuronderzoek zijn de verschillende eigenschappen van een paardenbodem beschreven. Daarbij zijn er relaties gelegd tussen de eigenschappen van de bodem en beenproblemen bij het paard. Er is vervolgens een protocol ontwikkeld om met de verschillende meettechnieken de kwaliteit van de bodem te bepalen. In de praktijk zijn vervolgens van 41 paardenbodems de verschillende eigenschappen gemeten en statistisch verwerkt. Uit de metingen zijn voor deze methode ‘streefwaarden’ ontwikkeld. Daarbij is rekening gehouden met de in de literatuur gevonden optimale waarden en met de ervaringen van professionele ruiters met paardenbodems die zij als goed ervaren. Bij het vaststellen van de streefwaarden is rekening gehouden met de discipline (springen of dressuur). Naast de bodemscan zijn ook een technischeconomische scan en een scan, om klanttevredenheid in beeld te brengen, ontwikkeld. Deeltraject 2 ‘Certificeringssysteem’ De bestaande certificeringssystemen binnen de branche (onder andere veiligheidscertificaat en FNRS sterrensysteem) bieden slechts gedeeltelijke duidelijkheid (vrijwel

alleen rondom het thema veiligheid) of duidelijkheid voor een bepaalde groep (sterrensysteem voor manegebedrijven). Stichting HIP ontwikkelde een eenvoudige, uitvoeringsefficiënte en betaalbare certificeringmethode voor manegebedrijven. Een conclusie van deeltraject 2 was dat nieuwe eisen voor certificering te vroeg kwamen. Er werd besloten om koplopers te selecteren en deze koplopers een voorbeeld laten zijn voor de gehele sector. Hiervoor werd de verkiezing van de ‘Hippische Ondernemer van het Jaar’ ontwikkeld. Deeltraject 3 ‘Verkiezing van de Hippische Ondernemer van het Jaar’ De opzet van de verkiezing van de ‘Hippische Ondernemer van het Jaar’ is een doorslaggevend succes gebleken. Een deskundige jury, onder voorzitterschap van Ir. Johan Lokhorst, voorzitter van de sectorraad Paarden, selecteerde de nominaties en bepaalde welke vier bedrijven in aanmerking kwamen voor de eindronde. Deze bedrijven werden intensief bedrijfskundig en financieel getoetst door een team dat geformeerd wordt door ABAB Accountants en HAS KennisTransfer. In de afgelopen jaren werden de volgende winnaars door de jury aangewezen: • Manege De Nieuwe Heuvel, Lunteren (Femke Dijkstra en Jan Folmer) • Manege De Prinsenstad, Delft (Familie Duijndam) Voor de paardensector is het belangrijk dat ondernemers door middel van de verkiezing gaan inzien dat men alleen met een professionele bedrijfsvoering en innovatieve strategische keuzes waarbij kwaliteit, veiligheid en welzijn hoog in het vaandel staan, een goed en rendabel bedrijf kunnen opbouwen. De geselecteerde koplopers fungeren als voorbeeld voor de gehele sector. Ook is de verkiezing een eerste stap in de richting van het verzamelen van kengetallen. Voorwaarde van deelname is dat deelnemende bedrijven belangrijke gegevens ter inzage beschikbaar stellen. Stichting HIP heeft inmiddels het besluit genomen om de organisatie en exploitatie van deze verkiezing over te dragen aan een externe organisatie, onder voorbehoud dat de stichting het recht behoudt tot benoeming van de juryleden. De verkiezing van de ‘Hippische Ondernemer van het jaar’ wordt, met ingang van 2007, georganiseerd door De Hippische Ondernemer BV.

De titel ‘Hippische Ondernemer van het Jaar 2006’ ging naar de familie Duijndam van Manege de Prinsenstad in Delft.

10


4. Opleiding Professionalisering en kwaliteitsverbetering in een sector is slechts mogelijk indien de sector streeft en open staat voor goed opgeleid en gecertificeerd personeel. Goede instructeurs, trainers, bedrijfsleiders en stalpersoneel zijn onmisbaar voor de toekomst van de paardenhouderij, nu kwaliteit, veiligheid en welzijn steeds belangrijk worden voor de consument. Hiervoor is door HAS KennisTransfer en Helicon Opleidingen NHB Deurne, samen met de KNHS, en in nauw overleg met NOC*NSF, het project ‘Competenties’ opgezet. Samen met de KNHS en NOC*NSF ontwikkelde en verbeterde de stichting eveneens het Rabo Talentenplan. In samenwerking met Rabobank de Kempen West ontwikkelde Stichting HIP een cursus ‘Hippisch ondernemen’. Op Academy Bartels richtte de stichting een mediatheek in voor gebruik door cursisten, locale ondernemers, studenten en stagiaires. 4.1 Project ‘Competenties’ Het project ‘Competenties’ werd, door HAS KennisTansfer samen met de KNHS, uitgevoerd in twee fases en leverde een bijdrage aan de hoofddoelstelling van Stichting HIP door kwaliteitsverbetering van in Nederland werkzame instructeurs en bedrijfleiders. HAS KennisTransfer coördineerde dit project en Helicon Opleidingen NHB Deurne zorgde voor een belangrijke redactionele inbreng. In fase 1 werden instructeurs- en opleidingsprofielen voor instructeurs ontwikkeld aan de hand van een inventarisatie van hippische opleidingen en cursussen in Nederland en het doorlichten van de KNHS opleidingen om eventuele tekortkomingen te registreren en verbeterpunten te benoemen. De tweede fase van het project leidde tot een plan van aanpak inzake de structuur van de instructeursopleidingen. Het cursusmateriaal van de KNHS instructeursopleidingen niveau 1 en 2 werd voorzien van een nieuwe inhoudsopgave en het materiaal werd in logisch opgebouwde modules uitgewerkt. Het lesmateriaal werd begeleid door aanbevelingen met betrekking tot de KNHS toelatingseisen, een handleiding voor de instructeur, opdrachten bij het lesmateriaal en een cd-rom met verdiepingsmateriaal. Hoewel één van de achterliggende doelstellingen, bevordering van integratie van beroepsmatige en niet-beroepsmatige opleidingen, niet werd gerealiseerd, gaf het project toch een belangrijke impuls tot vernieuwing. De KNHS heeft haar opleidingen, conform de richtlijnen van NOC*NSF en Aequor, ingericht conform de vijf geformuleerde competentieniveaus. Nieuw lesmateriaal werd ontwikkeld, en op basis daarvan wordt de ontwikkeling van nieuw lesmateriaal door de KNHS inmiddels in eigen beheer voortgezet.

11

Het Rabo Talentenplan is door NOC*NSF als één van de beste talentontwikkelings projecten in de Nederlandse sportwereld gekwalificeerd. 4.2. Project ‘Talentontwikkeling’ Kwaliteitsverbetering van instructie, coaching en expertise op het gebied van het ontdekken en begeleiden van talentvolle ruiters en amazones, decentralisatie van scouting en begeleiding (regionale aspecten) behoren tot de doelstellingen van het project ‘Talentontwikkeling’. Dit inventarisatieproject van Stichting HIP is gebruikt om de ontwikkelingen in 2002, 2003 en begin 2004 betreffende het Rabo Talentenplan van de KNHS te evalueren en op basis hiervan een planning te maken voor de periode 2005 – 2008. Daarom voerde HAS KennisTransfer een viertal enquêtes uit onder de doelgroepen: ruiters en amazones, stafmedewerkers, regiobestuurders en vertegenwoordigers van locale banken. De belangrijkste conclusie was het verder inzetten op deskundigheidsontwikkeling van de trainers en regionalisatie van de ‘brede onderkant’ van het Rabo Talentenplan. Inmiddels werkt de KNHS aan een cursusprogramma voor de leden van het Trainersplatform, dat in het voorjaar van 2007 gerealiseerd wordt. Tot regionalisatie van de talentontwikkeling heeft de KNHS inmiddels besloten, en vanaf de zomer van 2007 worden de regiotalenten op de provinciale kampioenschappen gescout. 4.3 Project ‘Cursus Hippisch Ondernemen’ De doelstelling van het succesvolle project ‘Cursus Hippisch Ondernemen’ was het opzetten van een studieclub van hippische ondernemers in de Kempen met als doel het bevorderen van innovatief marktgericht ondernemerschap en het optimaliseren van bedrijfsplannen voor deelnemende bedrijven. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling

12


van een cursusprogramma op maat voor koplopers uit het gebied Beerze-Reusel. In nauwe samenwerking met Rabobank de Kempen West werden twee cursusgroepen begeleid. Een stagiaire van HAS Den Bosch werd bij Rabobank de Kempen West ingezet voor het praktisch organisatorische werk. De cursus bestond uit twee maal zes bijeenkomsten met externe deskundigen, gekoppeld aan een bedrijfsbezoek van één van de deelnemers en bedrijfspresentaties van de cursisten. De cursus is dusdanig succesvol ontvangen door de Rabobank, dat de mogelijkheden worden geïnventariseerd om studieclubs ook op nationaal niveau te realiseren. 4.4 Project ‘Mediatheek’ Het project ‘Mediatheek’ heeft geleid tot de opzet van een mediatheek met hippische informatie ten behoeve van de opleiding en informatie voor de leerlingen (stagiaires) en cursisten van Academy Bartels en cursussen voor hippische ondernemers uit de Kempen. Een mediatheek, met hardware, software en meubilair werd in 2004 gerealiseerd. De ruimte wordt bijna dagelijks gebruikt door de stagiaires en cursisten. Ook vonden cursussen plaats inzake ‘budgetcontrole en gebruik van Excel’ voor hippische ondernemers uit de Kempen.

De cursus ‘Hippisch Ondernemen’ werd dusdanig succesvol ontvangen dat de mogelijkheden worden geïnventariseerd om studieclubs ook op nationaal niveau te realiseren.

De mediatheek op Academy Bartels wordt bijna dagelijks gebruikt door stagiaires, studenten en cursisten. Ook vinden cursussen plaats voor hippische ondernemers uit de Kempen.

13

5. Samenwerking Binnen de samenwerkingsprojecten was de focus vooral gericht op de regio ‘de Kempen’. Zoals eerder in de inleiding van deze brochure werd vermeld, is het tweede grote knelpunt voor de paardensector de onbekendheid en daardoor geringe bereidwilligheid tot samenwerking. Niet alleen verschillen de belangen van de diverse takken in de paardenhouderij enorm van elkaar, ook de belangen van de individuele ondernemers verschillen vaak dusdanig dat samenwerking lastig wordt. Met name in de Kempen bleek de organisatiegraad van de hippische ondernemers bijzonder laag te zijn. Stichting HIP heeft met enkele projecten de samenwerking tussen ondernemers en hippische organisaties bevorderd. Een zéér belangrijke rol in deze projecten is vervuld door docenten en studenten van HAS Den Bosch, die nauw hebben samengewerkt met het Streekmanagement en met Rabobank de Kempen West. Een belangrijke rol werd vervuld door drs. Wiet van Meel, voormalig Streekmanager van het gebied Beerze Reusel, tevens verbonden aan het Streekhuis te Hilvarenbeek en directeur van ‘Kempengoed’. Vooral de oprichting van Stichting Kempenpaard, de opzet van locale projectgroepen en de voorgenomen ontwikkeling van Academy Bartels tot regionaal trainingscentrum, zijn geslaagde initiatieven, die door de stichting werden geïnitieerd en nu gerealiseerd worden door belanghebbenden.

14


5.1 Project ‘Kwaliteitsverbetering hippische ondernemers in de Kempen’ De wensen en behoeften van de hippische ondernemers in de Kempen werden in kaart gebracht. Nadat een databestand van bedrijfsgegevens van 365 bedrijven was opgebouwd, werd een enquête naar de behoeftes van paardenondernemers in De Kempen afgenomen. Hiermee werd ingegaan op samenwerking, opleiding en scholing. Diverse informatiebijeenkomsten voor ondernemers over reconstructie en samenwerking tussen ondernemers leidden tot de oprichting van het Platform Kempenpaard. Bij de oprichting waren ongeveer 80 personen aanwezig, onder wie 53 paardenondernemers. Zestien ondernemers gaven zich op voor een samenwerkingsverband (initiatiefgroep). Deze initiatiefgroep pleegde intensief en frequent overleg met de streekmanager van Beerze-Reusel, met de contactpersonen van de gemeentes in De Kempen en met de kennisinstellingen: Fontys Hogeschool, HAS Den Bosch en Helicon Opleidingen NHB Deurne. Met financiële ondersteuning van Stichting HIP werden nieuwsbrieven uitgegeven en een eigen website opgezet. In de tweede fase van het project kwam Kempenpaard op eigen benen te staan, met een zelfstandig bestuur en een eigen secretariaat. Naast verschillende studieavonden, waaronder een cursus Excel in de mediatheek, vond overleg met de gemeentes plaats in verband met het paardenhouderij beleid. Een initiatiefgroep Recreatie ondernam initiatieven om ruiterroutes te optimaliseren en pleitte voor een integrale gebiedsaanpak ten aanzien van recreatie in het buitengebied.

Eén van de doelstellingen van Stichting Kempenpaard is het organiseren van studieavonden om de ondernemers in de paardensector te ondersteunen in professioneel en innovatief ondernemerschap.

15

Tot slot peilde Stichting HIP de behoefte naar bedrijfsontwikkeling en management ondersteuning onder paardenhouders in de Kempen (leden en niet-leden van Stichting Kempenpaard). Tevens vonden besprekingen plaats over samenwerking tussen Stichting Kempenpaard, Stichting Peelpaard en ZLTO (vakgroep paardenhouderij) en werd actief gewerkt aan de voorbereiding van de conferentie LEADER+ ‘Kempen Goed’ op 10 november 2006. 5.2 Project ‘Begeleiding van de projectgroepen van ondernemers in de Kempen’ Dit project begeleidde de werkgroepen van hippische ondernemers in de Kempen. Uitgangspunt van dit project was het opzetten van een netwerk om paardenbedrijven te laten samenwerken, waardoor deze meer gaan verdienen en een betere positie verwerven voor de toekomst. Het stimuleren van ondernemersschap stond hierbij centraal. Het streven was om de paardenbedrijven in de Kempen optimaal gebruik te laten maken van de mogelijkheden binnen de reconstructie. De uitvoering van het project heeft geleid tot de vorming en begeleiding van drie initiatiefgroepen: • F okkerijgroep KDH (Kempen Dressage Horses). Een viertal fokbedrijven heeft zich verenigd in een coöperatie voor de gezamenlijke afzet van sportpaarden naar het buitenland; • Recreatiegroep. Opzet van een samenwerkingsverband tussen op recreatie gerichte paardenbedrijven. De optimalisatie van de Taxandria ruiterroute is opgepakt in nauwe samenwerking met het Brabants Bureau voor Toerisme (BBT) en SRE en de consulent van de KNHS afdeling Recreatie. Er is een begin gemaakt met het ontwikkelen van gezamenlijke arrangementen op het gebied van ruitertoerisme. Hiervoor is samenwerking gezocht met het programma Kompas van SRE. Bij dit initiatief zijn 12 ondernemers betrokken; • Inkoop. Er is een inventarisatie gemaakt bij zo’n 10 ondernemers van de producten die in aanmerking komen voor gezamenlijke inkoop. Na een eerste prijsvergelijking is gesproken met meerdere leveranciers. Het instellen van een werkgroep ‘Structuur en toekomst Kempenpaard’ resulteerde in de oprichting van Stichting Kempenpaard. In de oprichtingsvergadering schreven 60 leden zich in. Inmiddels is het ledenbestand sterk groeiende. Stichting Kempenpaard werd medeorganisator van het eerste Brabants Hippisch Ondernemerscafé en gaf ondersteuning aan het tot stand komen van de Wereldkampioenschappen IJslandse Paarden in Oirschot in 2007. 5.3 Project ‘Regionaal trainingscentrum’ De doelstelling van dit project was de opzet van een pilot project in de Kempen, als voorbereiding op een landelijk netwerk van regionale trainings- en ondersteuningspunten, die service kunnen verlenen aan verenigingen en ruiters. Academy Bartels als Innovatief Hippisch Kenniscentrum stond model in een onderzoek naar de marktbehoefte, de gewenste facilitaire voorzieningen, de ruimtelijke ordening en de financiële 16


Björn Berkelmans (tweede spreker vanuit links gezien) van Manege het Halster en lid van Stichting Kempenpaard, gaf tijdens de tweede editie het Brabants Hippisch Ondernemerscafé zijn visie op goed ondernemerschap. haalbaarheid. Als resultaat van dit project werd een adviesrapport uitgebracht door HAS KennisTransfer, met medewerking van architectenbureau Van de Ven, Franken en Onstenk en bureau Bremen Bouwadviseurs. Op basis hiervan liet Academy Bartels een ontwikkelingsplan schrijven en verdere bouwplannen ontwikkelen, die inmiddels hebben geleid tot concrete procedures inzake herziening van het bestemmingsplan en overige noodzakelijke stappen om te komen tot uitbreiding van de faciliteiten. 5.4 Project ‘Happy Athlete’ Dit project had als doel het bevorderen van de samenwerking tussen wetenschap, onderwijs en actieve sportbeoefenaren om uiteindelijk een welzijnsdefinitie van het sportpaard te ontwikkelen. Deze zou als uitgangspositie voor het te ontwikkelen EUbeleid moeten dienen. Dit project heeft niet veel concrete resultaten opgeleverd, omdat tijdens de voorbereidingen bleek dat er al een aantal soortgelijke projecten in uitvoering was, en het dus moeilijk bleek te zijn om co-financiers te interesseren. Omdat de stichting welzijn een dusdanig belangrijk aspect vindt, heeft zij er desondanks voor gezorgd dat in 2004 het Global Dressage Forum (GDF) het thema ‘happy athlete’ kreeg. Ruim 300 dressuurliefhebbers uit 25 verschillende landen bezochten dit forum. Topruiters, toptrainers en topjuryleden waren aanwezig. De weerslag van de gevoerde discussie over ‘welzijn en trainingsmethoden’ is over de gehele wereld in de hippische pers terug te vinden, tot op de dag van vandaag. 17

6. Etalageprojecten De etalageprojecten zijn producten en diensten, die dienen om de projecten van Stichting HIP in de markt te zetten. Communicatie van de uitkomsten van de diverse projecten droeg in belangrijke mate bij aan bewustwording onder organisaties en hippische ondernemers dat ‘kwaliteitsbevordering’ een voorwaarde is om te komen tot groei en rendement. Deze projecten zijn vooral tot stand gekomen door de inspanningen van Academy Bartels, met ondersteuning van tientallen leerkrachten en honderden studenten van de beide onderwijsinstellingen HAS Den Bosch en Helicon Opleidingen NHB Deurne. Horse Event en het Brabants Hippisch Ondernemerscafé zijn evenementen, die nationale bekendheid hebben gekregen. De ondernemersdag op Horse Event, ontwikkeld met de ondernemersorganisatie FNRS, brengt jaarlijks ongeveer 500 hippische ondernemers naar Deurne. 6.1 Projecten ‘PR algemeen’ en ‘Horse Event’ Om Stichting HIP een gezicht te geven bleek het project ‘Horse Event’ al snel een goed en krachtig PR middel voor de stichtingsactiviteiten. De profilering van de projecten via Horse Event leverde meer op dan folders/posters en andere pr-materiaal ooit hadden kunnen doen. Horse Event wordt georganiseerd door Academy Bartels, met ondersteuning van HAS Den Bosch en (op de terreinen van) Helicon Opleidingen NHB Deurne. Ruim 120 studenten van HAS Den Bosch en Helicon Opleidingen NHB Deurne hebben drie dagen lang aan Horse Event meegewerkt. Naast de ervaring die ze opdeden door mee te werken met het grote hippische evenement deden zij kennis op en legden zij contacten met de aanwezige bedrijven. Tijdens Horse Event zijn de projecten van Stichting HIP aan het publiek, zowel ondernemers als particulieren, gepresenteerd op de ‘Hippische Ondernemersdag’ in de congreshal en een speciaal ingerichte tent genaamd ‘Innovatief Hippisch Kenniscentrum’ waarin de meeste clinics en lezingen omtrent de diverse projecten gehouden werden. In 2005 en 2006 waren er respectievelijk 26.000 en 28.000 bezoekers gedurende de drie dagen. Het congres groeide van 425 naar 500 hippische ondernemers, en ook de lezingen in het Innovatief Kenniscentrum werden zeer goed bezocht. Alle relaties (waaronder SRE, LEADER+ en provincie Noord-Brabant) van Stichting HIP waren uitgenodigd voor de ondernemersdag. De ondernemersdag wordt inmiddels jaarlijks gecontinueerd door Academy Bartels, in nauwe samenwerking met de FNRS. 6.2 Project ‘Brabantpaard’ Het project ‘Brabantpaard’ omvatte de opzet van seminars en congressen voor regionale en nationale doelgroepen. Uitgangspunt was informatie geven aan de Brabantse hippische ondernemers en verenigingen, en het leveren van een bijdrage aan kwaliteitsverbetering in de regio en verruiming van het netwerk. Het project werd uitgevoerd door Academy Bartels, in nauwe samenwerking met HAS Den Bosch. Door aan-

18


sluiting te zoeken bij het Global Dressage Forum werden de kosten verlaagd en werd synergie bevorderd. Het project resulteerde in de eerste editie van het Brabants Hippisch Ondernemerscafé op vrijdag 22 oktober 2004, waarin de formele oprichting van Stichting Kempenpaard bekend werd gemaakt. Ruim 300 Brabantse hippische ondernemers bezochten het Ondernemerscafé met gerenommeerde sprekers onder wie Onno Hoes (gedeputeerde staten provincie Noord-Brabant), Henk Vaarkamp (hoogleraar faculteit Utrecht), Albert Voorn (internationaal springruiter en ondernemer) en Bert Mertens (directeur Rabobank Nederland). Tevens werd een rondleiding en presentatie van Kempen Dressage Horses (KDH) voor de internationale gasten van het Global Dressage Forum verzorgd en vond een regionaal KWPN Fokkerijseminar plaats. In 2005 vond de tweede succesvolle editie van het Ondernemerscafé plaats.

In 2004 vond de eerste succesvolle editie van het Brabants Hippische Ondernemerscafé plaats waarbij ruim 300 ondernemers uit heel Brabant aanwezig waren.

19

Inmiddels staat het Brabants Hippisch Ondernemerscafé op eigen benen. Het Brabants Hippisch Ondernemerscafé in 2006 is georganiseerd door Stichting Kempenpaard samen met Stichting Peelpaard en ZLTO. Met Rabobank Nederland en de brancheorganisaties FNHO en LTO Nederland wordt gesproken over het ‘uitrollen’ van dit initiatief naar West- en/of Noord Nederland in 2007 of 2008. 6.3 Project ‘Indoor Brabant’ Tijdens Indoor Brabant 2004 werd de eerste stap gezet richting de profilering van de stichting. Middels een gezamenlijke stand profileerden de drie partners zich hier als partners van Stichting HIP. Hiervoor werden grote posters en standpanelen gemaakt die tijdens Horse Event 2004 en 2005 tevens gebruikt zijn. Tevens werd door HAS KennisTransfer voor het bestuur van Indoor Brabant een project uitgevoerd inzake optimalisering/professionalisering van de werkorganisatie van Stichting Internationaal Concours Hippique Indoor Brabant, structurering van de Indoor Brabant organisatie, tevredenheidsonderzoek onder bezoekers, deelnemers en vrijwilligers en professionaliseren en stimuleren van de kaartverkoop. In 2005 kregen alle leden van Stichting Kempenpaard een uitnodiging van Indoor Brabant en HAS Den Bosch voor een exclusief programma waarbij ze te gast waren bij Indoor Brabant.

Deurne Paardenwereld is een initiatief om Deurne te ontwikkelen tot een voor Nederland en Europa toonaangevend centrum waar het paard centraal staat. Deze Artist Impression laat zien hoe dit vormgegeven kan worden.

20


7. Toekomstvisie De fondsen SRE en LEADER+ hebben vooral ondersteuning gegeven aan de activiteiten van Stichting HIP met als uiteindelijke doel dat er door de stichting en haar partners een continu Research & Developmentprogramma opgezet wordt waardoor nieuwe kennis voor de sector wordt ontwikkeld en omgezet in innovatieve producten. Voor de nabije toekomst houdt de stichting zich in ieder geval nog bezig met het toezicht op het juryproces van de verkiezing van de Hippische Ondernemer van het Jaar. Maar inmiddels staat ook een aantal nieuwe activiteiten op de planning. De eerste fase van een nieuw groot project, ‘het paardenbedrijf van de toekomst’, is eind 2006 van start gegaan. Over de vraag aan Stichting HIP of haar Raad van Advies tevens kan functioneren als klankbord voor het paardenpraktijkonderzoek van het Equestrian Science Park te Deurne heeft het bestuur een positievegrondhouding ingenomen. Zij zal deze vraag nog aan de Raad van Advies voorleggen. 7.1 Project ‘Verkiezing van de Hippische Ondernemer van het Jaar’ Het paradepaardje van de stichting, de verkiezing van de ‘Hippische Ondernemer van het Jaar’, beleefde in 2006 haar tweede editie. Deze verkiezing beoogt uitstraling te geven aan het centrale thema ‘kwaliteitsverbetering’ en een goed handvat te bieden voor toekomstige nieuwe projecten. Gezocht werd naar partijen die deze verkiezing in de toekomst optimaal zouden kunnen continueren. Stichting HIP wenst de inhoudelijke controle te behouden door het aanwijzen van de juryleden, maar neemt niet deel aan de financiële exploitatie van de verkiezing. Deze exploitatie zal worden overgenomen door ‘de Hippische Ondernemer BV’, uitgever van het vakblad ‘de Hippische Ondernemer’. 7.2 Project ‘Paardenbedrijf van de toekomst’ In navolging van haar eerdere projecten heeft de stichting zich ten doel gesteld om als vliegwiel te fungeren voor de totstandkoming van het paardenbedrijf nieuwe stijl, ofwel het paardenbedrijf van de toekomst. In de uitvoering van dit project werkt de stichting vooral samen met de ondernemersorganisaties FNRS en ZLTO. Stichting HIP heeft inmiddels financiering gevraagd voor haar projectvoorstellen bij de Provincie Noord Brabant en Rabobank Foundation. De provincie heeft inmiddels een positieve beschikking afgegeven. De eerste fase van het project is van start gegaan. 7.3 Equestrian Science Park Deurne Helicon Opleidingen NHB Deurne heeft verzocht de Raad van Advies van Stichting HIP als klankbord te laten dienen voor het praktijkonderzoek van Equestrian Science Park, meer in het bijzonder de plannen met betrekking tot het paardenpraktijkonderzoek. Het Equestrian Science Parc maakt deel uit van een groter plan (Deurne PaardenWereld), dat gemeente Deurne en Helicon Opleidingen NHB Deurne gezamenlijk trekken.

21

8. Slotconclusie Het bestuur van Stichting HIP heeft na afronding van een groot aantal projecten, na beoordeling door LEADER+ en SRE, en na de evaluatie bijeenkomst met de Raad van Advies op 4 april 2006 geconcludeerd dat zij een aantal belangrijke doelstellingen gerealiseerd heeft. Naast de oorspronkelijk geformuleerde doelstellingen zijn er meerdere punten gerealiseerd en daarmee zijn de oorspronkelijke verwachtingen overtroffen. 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

22

e (ex)minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft in zijn recente nota D de paardensector erkent als een belangrijk nieuw aandachtsgebied van dit ministerie. De initiatieven van Stichting HIP werden in de ministeriele nota met name genoemd vanwege de positieve impulsen voor provinciale en nationale ontwikkelingen in de paardensector. Stichting HIP is er in geslaagd, middels cofinanciering, projectparticipatie en deelname in de Raad van Advies, om vrijwel alle belangrijke instellingen en organisaties in de paardenhouderij bij haar activiteiten te betrekken. Mede ten gevolge van de gezamenlijke projecten, die door Stichting HIP werden geïnitieerd, zijn op nationaal gebied de meest belangrijke instanties, organisaties en vooraanstaande onderwijs instellingen, gaan samenwerken op het gebied van onderwijs, sportontwikkeling en ondernemersvaardigheden. Een aantal concrete projecten en producten, die door Stichting HIP werden ontwikkeld, wordt inmiddels met succes gecontinueerd. Onder meer: de KNZ Zitcompetitie (FNRS), Ontwikkeling Hippisch Onderwijs (KNHS), Ondernemersdag Horse Event, de verkiezing van de ‘Hippische Ondernemer van het Jaar’ en Het Brabants Hippisch Ondernemerscafé. Stichting HIP heeft door haar projecten een belangrijke aanzet gegeven tot verdere uitbouw van een kenniscentrum (HAS Den Bosch, Helicon Opleidingen NHB Deurne en bedrijfsleven) in de provincie Noord Brabant. De initiatieven Deurne Paardenwereld in Deurne en Regionaal kenniscentrum, Academy Bartels, in Hooge Mierde bouwen onder andere voort op de ervaringen die in de projecten van Stichting HIP zijn opgedaan. Vanuit het bottom-up principe initieerde en realiseerde Stichting HIP op regionaal niveau initiatieven op het gebied van bijscholing van ondernemers via studieclubs, bijeenkomsten en congressen. Mede door deze bijscholing zagen de Kempische ondernemers het belang in van samenwerking en kennisoverdracht. Het succes van Stichting Kempenpaard is hiervan een direct gevolg. Via de projecten van Stichting HIP heeft een aantal studenten van HAS Den Bosch en Helicon Opleidingen NHB Deurne werkervaring opgedaan in de paardensector en hebben inmiddels vele ex studenten, mede door deze projecten van de Stichting, een vaste baan in de paardenhouderij gevonden. Stichting HIP blijft ook in de nabije toekomst de verkiezing van de ‘Hippische Ondernemer van het Jaar’ ondersteunen en investeert in een vervolgproject met de werktitel ‘het Paardenbedrijf van de toekomst’. Nieuwe projecten zijn in voorbereiding.


De projecten van Stichting HIP werden mede mogelijk gemaakt door:

23

Stichting HIP Koestraat 9 5095 BD Hooge Mierde Telefoon: 013 – 5091666 Fax: 013 – 5092719 E-mail: [email protected] Vormgeving: De Grafische Garde Drukwerk: Drukkerij Kluytenaar Fotomateriaal: Academy Bartels, Diana Bloemendal - Imadia Redactie: Evelien Bouten, Academy Bartels

STICHTING HIP

Recommend Documents