ST E V IG E STA P T R A IN IN G | 1
stevige stap training w w w. kinde rpra ktij klan dsmeer.n l | in fo@ k in d er p ra kt ij k la n d s meer. n l
ST EVI G E STA P T RA I N I N G | 3
2 | K I NDER PRAKTIJK L ANDSM E E R
Van groep 8 naar de middelbare school: de stevige stap training Maakt jou w zoon of dochter ook na de zomervakantie de grote stap naar het Voortgezet Onderwijs? Veel kinderen in groep 8 zijn hier echt aan toe. Ze he bben zin in de veranderingen, een nieuwe, vaak grotere school, nieuwe vakken en nieuwe vrienden maken. Er zijn echter ook héél veel kinderen die hier juist onzeker, of angstig van worden. • • • • •
Wat als ik straks niet weet waar ik heen moet? Hoe kan ik al die nieuwe woorden onthouden? Ik zie op tegen al die verschillende vakken en het huiswerk dat ik in de brugklas moet maken. Ik wil graag goed voor mezelf op kunnen komen Op de basisschool ben ik veel gepest, ik ben bang dat dit in de brugklas ook weer gebeurt.
Ook ouders maken zich soms de nodige zorgen. Het is nu eenmaal een grote stap die je zoon of dochter gaat maken. In de brugklas is sociale weerbaarheid nog belangrijker. De school is vaak veel groter. De leerlingen hebben met veel meer leerkrachten te maken, er is minder toezicht buiten de lessen en er is meer druk om je te conformeren aan de groepsnorm. De Stevige Stap training is specifiek bedoeld voor kinderen die onvoldoende sociaal vaardig zijn of weinig zelfvertrouwen hebben, en een steuntje in de rug kunnen gebruiken bij het zetten van deze stap. DOEL VAN DE TRAINING De deelnemers leren tijdens de training hoe zij kunnen omgaan met lastige situaties zoals: jezelf presenteren in een nieuwe groep, een eigen mening hebben en houden, conflicten oplossen, feedback geven en krijgen, omgaan met groepsdruk en buitensluiten en omgaan met faalangstige gedachten. Daarnaast krijgen zij tips voor het plannen en organiseren van het huiswerk.
IN F O RMAT IE BR OCHURE STEV I GE STAP TRAI NI N G J e ssy Ro o denburg – van Thiel G e ce r tif iceerd do or de Sti c hti n g Om gaan m e t Pe ste n
ST EVI G E STA P T RA I N I N G | 5
4 | K I NDER PRAKTIJK L ANDSM E E R
Vier aandachtsgebieden De methode richt zich op het ontwikkelen van sociale competenties via vier aandachtsgebieden: • • • •
weten ku nnen willen zijn
Naast ‘weten’ en ‘kunnen’ wordt uitgebreid aandacht besteed aan wat de eigen behoefte is (‘willen’) en welke manier het beste past bij de deelnemer zelf (‘zijn’). Zo ontstaat de ruimte om bewust te worden van de eigen wensen en gedachten, en vinden de deelnemers oplossingen die pa ssen bij wie ze zijn.
sociaal weerbaar gedrag ‘Mensen zijn kuddedieren’, hoort men weleens zeggen. Daar zit een kern van waarheid in: mensen zoeken elkaar op en hebben elkaar nodig om te kunnen functioneren. Een mens zonder sociale contacten zal zich eenzaam en alleen voelen. Ergens bij horen en gewaardeerd worden geeft een goed gevoel. Zeker op school is het belangrijk om ‘ergens bij te horen’. Vriendschappen zijn belangrijk, want op die manier leren we om meer open te staan voor de gevoelens van anderen. Kinderen die sociaal weerbaar zijn, bewaken hun grenzen, komen voor zichzelf op en doen geen dingen waar ze zelf niet achter staan. Zij ontvangen respect van anderen omdat zij de ander met respect behandelen, ook al is er onenigheid. Wanneer kinderen sociaal minder weerbaar zijn, vinden zij het lastig om hun grenzen te bewaken. Zij kunnen zich terugtrekken en groepsactiviteiten mijden. Ook kunnen zij verlegen gedrag laten zien. Anderzijds is er het risico dat kinderen die sociaal minder weerbaar zijn, zich aanpassen aan een groepscultuur om ‘erbij te horen’ en zich aansluiten bij een risicogroep. Sociaal weerbaar gedrag wordt ontwikkeld door in te zetten op de volgende 3 gebieden:
• • •
Zelfvertrouwen Lichaamstaal STA STERK punten
ZELFVERTROUWEN Deelnemers werken aan zelfvertrouwen doordat zij binnen de training positief naar zichzelf leren kijken. Zij ontvangen tijdens (groeps-) gesprekken, in spelvormen en tijdens ontspanning en geleide fantasie positieve feedback en ervaren wie zij zijn, wat ze al goed kunnen en welke mogelijkheden en oplossingen zij tot hun beschikking hebben. Zij vormen helpende gedachten, waardoor zij een sterk gevoel en gedrag bevorderen. LICHAAMSTAAL Lichaamst aal staat centraal tijdens de training om weerbaar en sociaal vaardig te reageren in contact met anderen. Om te communiceren gebruik je niet alleen woorden, maar ook lichaamstaal. Als je een boodschap 100% duidelijk overbrengt doe je dat: • 7% met woorden • 38% met de manier waarop je de woorden zegt (stem, intonatie, toonh oogte, spreektempo) • 55% met gezichtsuitdrukking, gebaren, bewegingen, van je lichaam. Een juist gebruik van lichaamstaal is dus ONMISBAAR in onze communicatie! Met behulp van spelvormen en dramatechnieken leren de deelneme rs ruimte in te nemen en te behouden. Hierbij valt te denken aan: licha amshouding, gezichtsuitdrukking en stemgebruik. STA STERK PUNTEN De STA STERK punten doen een beroep op sociale en weerbare vaardighe den, die worden aangeleerd door middel van diverse spelvormen. Zo leren de deelnemers door middel van een rollenspel ongewenst gedrag te veranderen en gewenst gedrag te versterken. Met elkaa r zoeken de deelnemers en de trainer naar gedrag dat het beste past bij de deelnemer en de eigen situatie. Hierbij stimuleren zij elkaar, doordat zij vaak verschillen in gedrag dat zij zelf inzetten. Zij zien positieve voorbeelden van elkaar en nemen deze over. Deelnemers ontdekken vooral zelf en met elkaar welke mogelijkheden en oplossingen er allemaal zijn. Het zelfvertrouwen neemt toe, doordat het eigen oplossend vermogen groeit.
ST EVI G E STA P T RA I N I N G | 7
6 | K I NDER PRAKTIJK L ANDSM E E R
interactieve training Alles wat gedaan en gezegd wordt door de deelnemers wordt gebruikt om mee te werken of over te praten. Eigen voorbeelden worden pas in latere bijeenkomsten gebruikt voor bijvoorbeeld rollenspellen.
werkwijze Tijden s de training wordt gebruikt gemaakt van onder andere de volgende methodieken. Door veel af te wisselen is er voor ieder wat wils en leren de deelnemers vanuit diverse invalshoeken met de thematiek om te gaan. • Verhalen en metaforen • Ontspanningsoefeningen • Visualisatie oefeningen • Ademhalingsoefeningen • Creatieve en fantasierijke opdrachten • Werken met videocamera • Rollenspellen • Drama • Werken met helpende gedachten • Leerpunten en vaardigheden trainen • Spel • Werkboek met huiswerkopdrachten
Positieve benadering De lastige en onzekere situaties worden door de trainer positief benaderd door niet uitgebreid in te gaan op de dingen die de deelnemers hebben meegemaakt of (denken te zullen) meemaken, maar door samen te zoeken naar: op welke manieren kun je met zo’n situatie omgaan, en wat zijn daarvan dan de gevolgen (STA STERK punten ontdekken)? De training is gericht op het vinden van oplossingen die bij de deelnemer zelf passen.
inhoud In de training wordt het verhaal gevolgd van dri e kinderen die naar de
brugklas gaan. Zij komen allemaal zo hun eigen lastige situaties tegen en ervaren de gevolgen van hun eigen (soms niet zo sociaal vaardige) gedrag. Het gedra g van deze drie kinderen kent een overlap, maar zij zijn toch duidelijk verschillend. Alle drie reageren zij op hun eigen manier om hun onzekerheid en angsten te verbergen. Soms door weg te kruipen (het groene stoplicht): bang om te falen en afgewezen te worden. Om dit te voorkomen trekken zij zich terug of vermijden zij het contact met anderen. Soms ook door te knokken (het rode stoplicht): overschreeuwen van angst en onzekerheid en proberen door middel van negatieve aandacht ervoor te zorgen dat zij niet worden vergeten of gepest. In de eerste bijeenkomst wordt aan de deelnemende kinderen gevraagd om in te vullen wat zij van zichzelf herkennen in deze kinderen uit het verhaal. Dit is een begin van het leren kijken naar het eigen gedrag. Het eigen gedrag wordt voor de deelnemer inzichtelijk gemaakt aan de hand van in te vullen schema’s, rollenspellen en opdrachten waarbij nagedacht moet worden over hoe anderen reageren en hoe je zelf reageert i n eenzelfde situatie. De deelnemer leert gedrag te herkennen als wegkruipen, knokken of aanpakken. Wanneer gedrag herkend wordt als knokken of wegkruipen, wordt gevraagd naar op welke manier de situatie kan worden aangepakt. Zo ontdekken de deelnemers hun alternatieve oplossingen voor het eigen eerdere gedrag. Er • • • • • • • • • • •
wordt in de training gewerkt aan de volgende vaardigheden: uitstraling, weerbare lichaamshouding stemgebruik en woordgebruik ademhaling en ontspanning positief denken / helpende gedachten (samenhang tussen gebeurtenis-denken-voelen-doen) eigenwaarde, zelfbeeld en zelfvertrouwen jezelf presenteren en contact leggen nee-zeggen, eigen wil uiten en eigen mening hebben en geven feedback krijgen/geven en conflicthantering omgaan met elkaar en samenwerken, hulp vragen en bieden omgaan met plagen, pesten en groepsdruk plannen en organiseren van het huiswerk
Iedere bij eenkomst krijgen de kinderen een nieuw deel van het werkboek, met daarin een aantal opdrachten. Deze opdrachten zijn
STA ST ERK T RA I N I N G | 9
8 | K I NDER PRAKTIJK L ANDSM E E R
enerzijds bedoeld om al te wennen aan de brugklas, waarin regelmatig huiswerk zal moeten worden gemaakt. Anderzijds is het doel van deze huiswerkopdrachten om het kind meer te leren over het eigen gedrag en de mogelijke alternatieven. Om tegemoet te komen aan de diverse leerstijlen van kinderen, zijn dit afwisselend lees-, maak- en doe-opdrachten.
evaluatie Iedere bijeenkomst wordt er bij de afronding sti lgestaan bij evaluatie van die bijeenkomst. De deelnemers krijgen zo de kans te oefenen met het herkennen van hun gedachten en gevoelens en leren deze te verwoorden. Daarnaast krijgen ze de gelegenheid om hun eigen mening te geven. Het programma wordt zo nodig aangepast, afhankelijk van de evaluatie met de deelnemers.
het programma Iedere bijeenkomst heeft globaal de volgende opzet: • Bespreken van h et huiswerk en ervaringen. • Oefenen met STA STERK punten door middel van spel- en andere werkvormen. • Uitdelen van de werkbladen en toelichting op de huiswerkopdrachten. • Evaluatie van de bijeenkomst. De gehele training door werken de deelnemers door middel van het huiswerk aan de eigen reflectiemomenten: wat gebeurde er – wat voelde, dacht en deed ik – ben ik tevreden met het resultaat – hoe kan ik het de volgende keer anders doen. BIJEENKOMST 1 T/M 5 (VÓÓR DE ZOMERVAKANTIE) In de eerste 5 bijeenkomsten staat vooral het bouwen aan zelfvertrouwen centraal, en het inzicht in het eigen gedrag. De stoplichtmethodiek wordt uitgelegd. De basis van een weerbare en zelfverzekerde lichaamshouding wordt getraind. Zij leren hun eigen gevoelens te herkennen en benoemen, en de eigen mening te geven. De deelnemers maken kennis met ontspanningsoefeningen. Zij leren hoe zij zich kunnen voorstellen en contact kunnen leggen. Zij krijgen een oplossingsstrategie aangereikt om te leren omgaan met lastige situaties.
BIJEENKOMST 6 T/M 10 (NÁ DE ZOMERVAKANTIE) De laatste 5 bijeenkomsten wordt er ruimte geboden om de nieuw opgedane ervaringen in de brugklas te bespreken, en aan de slag te gaan met de lastige situaties die zich daarin voordoen. Verder komen conflicthantering, feedback geven en krijgen, omgaan met elkaar en samenwerken en hulp vragen en bieden aan de orde. Grensoverschrijdend gedrag van anderen, zoals plagen en pesten, en het omgaan met groepsdruk worden behandeld. Ook aan het plannen, organiseren en omgaan met huiswerk wordt aandacht besteed.
systeembenadering Wanneer er behoefte is aan systeembenadering, zoals contact tussen gezin, school en trainer kunnen hierover afspraken worden gemaakt.
nazorg Naar behoefte van de deelnemer en/of ouders/verzorgers/school kan een beroep gedaan worden op nazorg zoals individuele coaching, specifiek gericht op persoonlijke aandachtspunten.
ST EVI G E STA P T RA I N I N G | 11
10 | K I NDER PRAKTIJK L AN DSM E E R
Over kinderpraktijk landsmeer
notities
De training wordt gegeven door Jessy Roodenburg. Zij is gediplomeerd trainer Omgaan met Pesten, dit betekent dat zij via de Stichting Omgaan met Pesten gecertificeerd is om de STA-STERK trainingen te mogen geven. Zij is tevens lid van de Vereniging Omgaan met Pesten. Hierdoor heeft zij toegang tot de laatste informatie met betrekking tot de trainingen, blijft zij in contact met collega-trainers en krijgt zij met regelmaat bijscholing. Ook heeft zij een eenjarige opleiding tot coach practitioner aan de Alba Academie afgerond. Kinderpraktijk Landsmeer is voornamelijk actief in (de omgeving van) Landsmeer. De STA STERK training is genoemd in de databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI).
interesse? Voorafgaand aan de trainingen vind altijd een vrijblijvend intakegesprek plaats. Ga naar www.kinderpraktijklandsmeer.nl voor meer informatie over tarieven en eve ntuele vergoedingen en schrijf uw kind in voor de training! KINDERPRAKTIJK LANDSMEER Jessy Roodenburg Regenboog 9 1121 DM Landsmeer 06 - 41 84 00 30
[email protected] www.kinderpraktijklandsmeer.nl
KI ND E RPRAKTIJK L ANDSMEER | Regenboog 9 | 1121 D M Land s me e r
i nf o@ k i nderpraktijklandsm eer.nl | www.kinderprak tijklandsm eer.nl
12 | K I NDER PRAKTIJK L AN DSM E E R
KI ND E RPRAKTIJK L ANDSMEER | Regenboog 9 | 1121 D M Land s me e r
