STEMMING 'Niet van vandaag op morgen, maar positie gascentrales zal verbeteren' Energeia's stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markt voor olie, steenkool, CO2-emissierechten, elektriciteit en aardgas, en geeft vervolgens een beeld van de spreads. Olie
Olie daalde in waarde de afgelopen handelsweek. Hogere Amerikaanse voorraadcijfers waren daar de belangrijkste reden voor. Volgens handelaren speelde ook het feit dat de door Saoedi-Arabië geleide coalitie stopte met het bombarderen van Jemen een belangrijke rol bij de kalmering van olieprijzen. Het juni-contract van WTI verloor week op week bezien 3,4% van de waarde. Een vatprijs van USD 56,16 stond op de borden bij sluiten van de woensdaghandel, dag op dag een verlies van 45 cent. Het voorste maandcontract (juni) van Noordzeeolie Brent daalde week op week 2% in waarde. Woensdag sloot het contract wel met een plus. Een sprong van 65 cent leverde Brent een slotstand op van USD 62,73 per vat. Handelaren verwachten dat olie de weg om hoog zal vinden, wegens zorgen over nieuwe luchtaanvallen in Yemen. Vooralsnog is dit deze donderdagochtend niet zichtbaar in de prijsvorming; het zijn nog steeds de cijfers over overvloedige Amerikaanse voorraden die de prijs sturen, in neerwaartse richting dus.
©, Energeia, 2015
Steenkool
Lagere prijzen tekenden zich ook af in de steenkoolhandel op de EEX. Alle getoonde termijncontracten laten week op week een daling van de waarde zien bij de steenkoolhandel in de Ara-hub (de havens van Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen). Cal 16 toont een prijsdaling van 1,7% week op week, Q3 2015 deed daar nauwelijks voor onder met een prijsdaling van 1,6%. Het voorste maandcontract (mei) spande echter de kroon; hierin werd steenkool week op week 1,9% goedkoper. Helder is dat dit voorste maandcontract nog altijd veel hogere prijzen kent dan de genoemde contracten verder op de handelscurve. Het mei-contract sloot woensdag op een tonprijs van USD 58,72. Cal 16 en Q3 2015 bleven bij sluiten van de woensdaghandel ruim onder de USD 57 per ton. Door handelaren werd de prijsdaling op de kolenmarkt tegenover het Noorse energienieuwsbureau Montel dinsdag verklaard door te wijzen op een scheve verhouding. Voorraden zijn groot, waar de vraag gering zou zijn. Een Noorse handelaar denkt dat de steenkoolhandel misschien ook berig gestemd was door de prijsvorming op de oliemarkt.
©, Energeia, 2015
CO2
Rechten om het broeikasgas CO2 uit te stoten werden duurder. Zowel Dec 15 als Dec 16 op Ice-ECX dikten 3% aan in de prijs. In Dec 15 kwam de waarde woensdag uit op EUR 7,12 per ton en in Dec 16 was de slotprijs EUR 7,20 per ton. Opvallend is dat deze slotprijzen van woensdag de slotprijzen van dinsdag in een vlakke horizontale lijn voortzetten. De CO2-handelsmarkt handelde op een gelijk prijsniveau omdat handelaren geen koers wisten te kiezen omdat er geen uitkomst te melden was van onderhandelingen tussen EUlidstaten over de introductie van de marktstabilteitsreserve (MSR) in het EU ETS. Lidstaten, het Europees Parlement en de Europese Commissie moeten het nog eens worden over de invoering van de reserve, die schaarste kan creëren in de door overaanbod gekenmerkte CO2-markt. Analist Trevor Sikorski van Energy Aspects voorspelde aan Montel dat het ernaar uit ziet dat de MSR in 2021 wordt ingevoerd, ook al willen belangrijke lidstaten zoals Frankrijk, Duitsland en GrootBrittannië liever dat de reserve jaren eerder in het leven wordt geroepen.
©, Energeia, 2015
Aardgas
In de handel van TTF-gas op de termijnbeurs Ice-Endex lieten prijzen week op week een kleine daling zien. Duidelijk was wel dat de contracten Cal 16, Q3 2015 en met mei-contract allemaal herstel lieten zien van recente prijsdalingen door het besluit van de Raad van State dat gaswinning in Groningen alleen bij het Loppersum-cluster omlaag moet. De prijsstijgingen in de termijnhandel gas van eerder deze handelsweek werden ingegeven door voorspellingen van relatief kouder weer dan eerder verwacht, aldus handelaren tegenover Montel. De prijsvorming blijft grillig: woensdag kalfden de waarden toch weer wat af. Cal 16 kwam uit op EUR 21,86 per MWh (-4 cent). Q3 2015 verloor 10 cent en eindigde op EUR 21,05 per MWh. Het meicontract verloor 9 cent en bereikte de slotstand EUR 21,31 per MWh.
©, Energeia, 2015
In de dagvooruithandel van aardgas kwam de handelsprijs week op week bekeken 2% lager uit. Woensdag kwam bij Icap een spotprijs tot stand van EUR 21,70 per MWh voor levering op deze donderdag; dag op dag een min van 2 cent. Het zonnige, warme weer was de belangrijkste reden voor de neerwaartse prijsvorming.
©, Energeia, 2015
Elektriciteit
Lagere prijzen kwamen rond in de termijnhandel stroom op Ice-Endex. Daarbij tekende zich het beeld af: hoe verder het contract op de curve ligt. hoe forser het negatieve resultaat. Cal 16 verloor week op week 0,9%, Q3 2015 verloor 1,2% en het voorste maandcontract (mei) verloor 1,6%. In de grafiek is zichtbaar hoe Q3 2015 sinds deze maand steeds verder een eigen, lage koers bewandelt ten opzichte van Q3 en Cal 16. Een lagere beschikbaarheid van capaciteit op termijn lijkt ingecalculeerd te worden in de contracten die verder op de curve liggen. Woensdag verscheen een MWh-prijs van EUR 39,02 op het bord voor Cal 16. Q3 2015 eindigde de dag op EUR 37,02 per MWh en het mei-contract belandde op EUR 38,94 per MWh.
©, Energeia, 2015
De Duitse spotprijs voor elektriciteit (Phelix) kwam woensdag te liggen op EUR 35 per MWh, een min van 70 cent dag op dag. De day ahead-prijs werd afgelopen zondag (met een zonnige maandag in het vooruitzicht) op EUR 23 per MWh. Een echte 'haaientand' zoals in eerdere weekenden ontstond niet, doordat er niet veel wind stond. De Nederlandse APX-prijs voor stroom was consequent iets ongevoeliger voor de zon en lag steeds boven de Duitse prijs. Woensdag kwam de APX-prijs te liggen op EUR 43,38 per MWh, een min van 29 cent dag op dag.
©, Energeia, 2015
Spreads
Analist Lill Sandvik van de Noorse afdeling van het Duitse Bayerngas ziet de positie van gascentrales in de komende jaren verbeteren. Maar dat zal "niet van vandaag op morgen" gebeuren, zegt hij tegen Montel. Sandvik ziet de plek van gasgestookte centrales in de merit order verbeteren richting het kalenderjaar 2022, wanneer in Duitsland de laatste kerncentrales sluiten. Ook andere fossiele (kolen)centrales met relatief hoge CO2-emissies zouden tegen die tijd de deuren sluiten waardoor gascentrales meer aan bod komen. Vooralsnog is de positie van gascentrales niet goed: de clean spark spread kwam woensdag uit op EUR -4,86 per MWh. Voor kolencentrales lag de clean dark spread woensdag op EUR 7,92 per MWh. De clean spark spread (CSS) en de clean dark spread (CDS) zijn een maatstaf voor de rentabiliteit van respectievelijk gas- en kolencentrales. De hier weergegeven cijfers hebben betrekking op Nederland in 2016. Voor gascentrales is een gemiddeld rendement van 53% genomen (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,187. Voor kolencentrales is gerekend met een gemiddeld rendement van 39% (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,34. Als verbrandingswaarde is gerekend met 25,12 MJ/kg steenkool. De kolenbelasting is EUR 5,35 per MWh. De wisselkoers: 1 USD = EUR 0,936. De weergegeven spreads zijn afgeleid uit de Cal 16-prijzen voor stroom (Ice-Endex), gas (Ice-Endex) en steenkool (Ara; EEX) en het Dec 16-contract voor CO2-emissierechten op Ice-ECX. Onderhoudskosten zijn niet meegenomen.
© 2015 Energeia. Alle rechten voorbehouden.
©, Energeia, 2015
