Stem objectief FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

>>LopendVuur08 De krant van de Nederlandse Topsport >> december 2013

De genomineerden voor het NOS | NOC*NSF Sportgala op een rij > 4

Technisch directeur Ralf van der Rijst probeert het handboogsucces te verklaren > 7

De bliksemcarrière van Marlène van Gansewinkel > 8

NOS | NOC*NSF Sportgala 2013 “Stem objectief”

FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Snowboardcoach Frank Germann: “Stiekem wordt een podiumplek steeds realistischer” > 3

Een aantal winnaars van vorig jaar: Anky van Grunsven (Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs), Epke Zonderland, Ranomi Kromowidjojo (respectievelijk Sportman en Sportvrouw van het Jaar) en Daniël Knibbeler (Coach van het Jaar).

De 63e editie van hét sportfeest van het jaar voor de Nederlandse sportwereld staat weer voor de deur: op dinsdagavond 17 december vindt het NOS | NOC*NSF Sportgala plaats in de RAI in Amsterdam, in samenwerking met Lotto. Tijdens deze avond, waarvan rechtstreeks verslag wordt gedaan door de NOS, komen we te weten wie er met een Jaap Eden Award, de Young Talent Award, de Coach Award of de Fanny

Blankers-Koen Carrièreprijs vandoor gaan. Daarbij kiest het publiek dit jaar voor het eerst het meest bijzondere en memorabele sportmoment van het jaar.

Memorabel sportmoment Deze nieuwe prijs, de Sport in Beeld Prijs, is genoemd naar een voorloper van Studio Sport. In november kon het Nederlandse publiek een favoriet moment nomineren en tot 13 december kan erop gestemd worden. De Sport in Beeld Prijs komt in de plaats van de Sportmoment van het Jaarverkiezing van NOS Studio Sport. Daarbij kon het publiek een stem

Nationale Topsportpolis: stap nu over! Speciaal voor topsporters met een A-, HP- of B-status in de categorieën 1, 2 en 3 is in samenwerking met Partner In Sport Achmea de Nationale Topsportpolis in het leven geroepen. De Nationale Topsportpolis is een zeer

uitgebreid zorgpakket en zal met ingang van 1 januari 2014 het Achmea Topsport Pakket (of de vouchers) vervangen. Maar let op: als je gebruik wilt maken van deze unieke polis, dan moet je zelf actie ondernemen.

Overstappen kan tot en met 31 december, via www.zk.nl/topsport. Om de overstap maximaal te ondersteunen, is er door Zilveren Kruis Achmea een Topsportdesk ingericht. Deze desk >> lees verder op pagina 2

uitbrengen op door de redactie geselecteerde momenten. Zo werd in 2011 de val van Johnny Hoogerland in het prikkeldraad tijdens de Tour de France het meest gedenkwaardige sportmoment; in 2012 was dat het Olympisch goud voor Epke Zonderland.

Vakjury Net als de twee voorgaande jaren heeft een vakjury, die de nominaties heeft vastgesteld, ook een stem bij de verkiezing van de genomineerde sportmannen, -vrouwen, -ploegen, Paralympische sporters, coaches en talenten. Een overzicht van alle categorieën en kanshebbers is te vinden op pagina’s 4 en 5 van dit nummer van Lopend Vuur. >> lees verder op pagina 2 het Lopend Vuur December 2013 noc*nsf 1

vervolg pagina 1

Ook dit jaar konden weer veel indrukwekkende sportprestaties genoteerd worden, en dus is het opnieuw lastig om winnaars uit te roepen. Leontien Zijlaard-van Moorsel, een van de juryleden, legt uit waar de jury op let. “Om tot de nominaties te komen hebben we de prestaties beoordeeld op een aantal criteria: prestatiedichtheid binnen de tak van sport, de impact op het Nederlands publiek, het niveau van het evenement, de mondialiteit van de sport op topniveau, gaat het om een ‘hoofdnummer’ of een ‘bijnummer’ in

de sport? En bij de coach hebben we ook meegeteld in hoeverre hij of zij invloed en controle heeft op de sporters. Een bondscoach heeft in sommige sporten twee weken per jaar met een bepaalde sporter te maken, en de clubcoach of privécoach veel vaker, bijvoorbeeld.”

Doordachte keuze Als zesvoudig winnares van een Jaap Eden Award weet Van Moorsel waar ze over praat. “Het nomineren is een lastige klus, maar het daadwerkelijke

stemmen valt ook niet mee. Uit ervaring weet ik dat het altijd moeilijk is om ‘de beste’ te kiezen. Ik roep de stemgerechtigde sporters en coaches op om bij het bepalen van hun keuze net als de vakjury heel goed te kijken

naar de geleverde prestaties. Zo objectief mogelijk. Bedenk voor jezelf welke criteria je belangrijk vindt, en schaal daarop de genomineerden in. Dan kom je in elk geval tot een gegronde, doordachte keuze.”

De procedure

Met hulp van de verschillende sportbonden is een lijst opgesteld van alle grote medailleprestaties op WK’s en EK’s in het afgelopen jaar. Mede op basis hiervan heeft de vakjury de nominaties vastgesteld. Net als voorgaande jaren kunnen de sporters en coaches op de avond van het NOS | NOC*NSF Sportgala 2013 bij binnenkomst hun stem uitbrengen. Ook de vakjuryleden brengen dan hun stem uit. De stemmen van de sporters en coaches tellen voor vijftig procent mee in de uitslag, de stemmen van de vakjuryleden staan voor de overige vijftig procent. De stemming vindt dus vlak voor de live tv-uitzending plaats. Ben je stemgerechtigd maar kun je niet aanwezig zijn op het gala, dan kun je je melden bij [email protected], om vooraf digitaal te stemmen.

Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs

Om de allergrootste sportlegendes uit de Nederlandse geschiedenis te eren, is de Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs ingesteld. Sporters die hiervoor in aanmerking komen hebben een aansprekende sportcarrière achter de rug met prijzen op Europese en wereldkampioenschappen, op Olympische dan wel Paralympische Spelen. Hun uitstraling is internationaal en aansprekend op meerdere terreinen. Eerdere winnaars zijn: Anky van Grunsven, Edwin van der Sar, Pieter van den Hoogenband, Inge de Bruijn, Peter Blangé, Leontien Zijlaard-van Moorsel, Anton Geesink, Ard Schenk, Johan Cruijff, Nico Rienks en Sjoukje Dijkstra.

Young Talent

Tussen 1973 en 1995 reikte de AVRO de Tom Schreursprijs uit (Scheurs was in de naoorlogse jaren een populaire sportjournalist) aan het Talent van het Jaar. Van 1999 tot en met 2009 reikte NOC*NSF ‘De Junior’ uit aan het grootste talent. In 2010 reikte Lotto voor het eerst de Young Talent Award uit, tijdens de Lotto Sport Awards. Dit jaar zal opnieuw de Young Talent Award worden uitgereikt. De Nederlandse topsportbonden dragen daartoe de kandidaten voor. Eerdere winnaars zijn onder anderen Ranomi Kromowidjojo, Marianne Vos en Mark Tuitert.

vervolg pagina 1

wordt bemand door ex-topsporters die jouw situatie begrijpen en jouw vragen kunnen beantwoorden. Naast de Nationale Topsportpolis maakt Achmea een mooi gebaar naar alle stipendiumgebruikers. Zij die als gevolg van een blessure, ziekte of ongeval (al dan niet tijdelijk) de status en daarmee het stipendium verliezen, komen in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. De

uitkering bedraagt 15.000 euro bruto per jaar, met een eigenrisicoperiode van drie maanden. Over de arbeidsongeschiktheidsverzekering zijn de statushoudende sporters afgelopen week apart geïnformeerd.

>> Meer informatie is te vinden op www.nocnsf.nl (onder 'Voorzieningen topsporters') en www.zk.nl/topsport, of neem contact op via [email protected]

De vakjury

De vakjury van het NOS | NOC*NSF Sportgala bestaat naast de sporticonen Leontien Zijlaard-van Moorsel en Pieter van den Hoogenband uit: – Charles van Commenée, chef de mission Olympische Spelen Beijing 2008; – Thea Limbach, chef de mission Paralympische Spelen Beijing 2008; – Joop Alberda, voorgedragen door NLcoach; – John Volkers, sportjournalist; – Ewoud van Winsen, sportjournalist; – Jeroen Bijl, manager topsport NOC*NSF (voorzitter vakjury).

“We willen de band graag NOC*NSF is gestart met het project ‘Krachtige relatie extopsporter’. Als onderdeel hiervan lanceert NOC*NSF in december samen met Randstad het digitale platform TeamNL Alumni, waarop alle ex-topsporters in Nederland (lees: alle potentiële leden van TeamNL Alumni) zich kunnen verenigen. Dat is niet alleen leuk en leerzaam voor die topsporters van weleer, maar ook goed voor de Nederlandse sport. Merel Mooren, projectleider Krachtige relatie extopsporter, licht de bedoeling van het platform TeamNL Alumni toe. >> Mooren (31) maakte eind 2012 bekend te stoppen met beachvolleybal op het hoogste niveau. Juli jongstleden trad de drievoudig Nederlands kampioene, deelneemster aan de Spelen van 2008 en winnares van Europees zilver, in dienst bij NOC*NSF als projectleider Krachtige relatie ex-topsporter. Die aanstelling valt samen met de wens van NOC*NSF om topsporters ook na hun carrière betrokken te houden bij de sport, nadat in Londen (2012) was geconstateerd dat de band met haar ex-topsporters een stuk hechter kon. Mooren: “NOC*NSF zette ex-topsporters wel in voor sportgerelateerde projecten, maar dat gebeurde op basis van ad hoc-beleid. We willen de band graag versterken en dat doen we door

structuur in ons beleid aan te brengen. Voor veel ex-topsporters is de overgang van sport naar bijvoorbeeld de tweede carrière een flinke stap geweest. Onze ervaring is dat het heel prettig is voor deze groep om ervaringen met elkaar te delen. Vanuit dat oogpunt werkt NOC*NSF binnen dit project nauw samen met Randstad (Goud op de Werkvloer).”

Database “In sommige projecten in het buitenland is er ook wel sprake van een bundeling van ex-topsporters,” vervolgt Mooren, “maar meestal zie je in die landen een scheiding tussen Olympisch, niet-Olympisch en Paralympisch. NOC*NSF heeft er – en

Colofon Lopend Vuur is een uitgave van NOC*NSF Ontwerp Diep Arnhem, Opmaak en druk DeltaHage, Den Haag, Hoofdredactie Friso Schotanus

(Het Sportbureau)/NOC*NSF, Eindredactie Janneke Westermann, Medewerkers Coen Kaaij, Roelof Jan Vochteloo, Productie Arko Sports Media, Nieuwegein, Redactieadres NOC*NSF: Lopend Vuur T.a.v. Annemiek van der Meer, Postbus 302, 6800 AH ARNHEM, Tel.: 026 483 47 83, E-mail: [email protected], www.nocnsf.nl/lopendvuur

2

noc*nsf het Lopend Vuur DECEMBER 2013

De Coach Frank Germann

“Bell krijgt een smile van oor tot oor als ze de schans nadert” Naam: Frank Germann

Nationaliteit: Nederlandse

Beroep:

Bondscoach snowboardcross

Leeftijd: 42 jaar

Werkzaam sinds: 2004

>> Hij komt net terug van de berg, waar de sporters deze week worden geteisterd door hevige sneeuwval. “Er is al een meter gevallen. Lastig voor de baan, maar de rijders kunnen wel lekker freeriden. Na de zomertrainingen komt het echte snowboardgevoel weer naar boven.” De snowboardcross staat voor de derde keer op het Olympische

FOTO: ANP PHOTO

Op de Italiaanse-Zwitserse Matterhorn, 3.000 meter in de hoogte, traint bondscoach Frank Germann met zijn pupil Bell Berghuis voor de Olympische snowboardcross. Voor het eerst heeft het onderdeel een Nederlandse deelnemer. “Stiekem wordt een podiumplek steeds realistischer”, zegt Germann vanuit zijn hotelkamer in de Alpen. programma. Na een individuele run op tijd, gaan de snowboarders met zes tegelijk naar beneden over een parcours vol bochten en schansen, enigszins te vergelijken met de fietscross van de BMX’ers.

Frank Germann met pupil Bell Berghuis.

voor de Spelen. Ze zal er de enige Nederlandse deelnemer zijn. “Vijf jaar geleden, op weg naar Vancouver, was Bell er al heel dichtbij. We waren net een jaar bezig, hadden een halve nominatie op zak; het ging gewoon té goed. Ze raakte geblesseerd en moest

Te goed Bell Berghuis plaatste zich afgelopen winter tijdens het test event in Sochi

versterken” dat is niet meer dan logisch – heel bewust voor gekozen om TeamNL Alumni voor alle ex-topsporters toegankelijk te maken.” Het komende half jaar werkt Mooren aan het opzetten van een database. “De atleten die de afgelopen vijf jaar gestopt zijn zullen we hiervoor actief gaan benaderen, net als de leden van de Nederlandse Vereniging van Olympische Deelnemers (NVOD). Dan heb je het al over een groep van zo’n 2.000 ex-topsporters.” Vervolgens is het de bedoeling dat iedereen die aan

ex-topsporters zelf. “De leden kunnen onder andere elk jaar een door Randstad en NOC*NSF georganiseerd netwerkevenement bezoeken en deelnemen aan verschillende workshops en cursussen. Ze kunnen makkelijk met elkaar in contact blijven en ook ontvangen ze de digitale nieuwsbrief en de digitale versie van Lopend Vuur. Alle initiatieven die interessant zijn voor onze ex-topsporters komen op dit platform samen.”

de genoemde voorwaarden voldoet en graag deel wil nemen, zich aanmeldt op de website teamnl-alumi.nl, ook te vinden via nocnsf.nl. Op het digitale platform kunnen de ex-topsporters aangeven op welke manier ze willen meewerken aan het creëren van een breder draagvlak voor de Nederlandse sport. Dat kan variëren van het ambassadeurschap van een van onze maatschappelijk partners tot het voorlezen op een basisschool.” Mooren benadrukt dat TeamNL Alumni niet alleen iets oplevert voor NOC*NSF, maar vooral ook voor de

Doelgroep

FOTO: SOENAR CHAMID

Tot de doelgroep van TeamNL Alumni behoren in elk geval: - voormalige deelnemers aan de Olympische of Paralympische Spelen; - voormalige A-, B- en HP-statushouders (ingevoerd in 1996); - EK- en WK-deelnemers van voor 1996 (van sporten die op dat moment tot het Olympische programma behoorden); - huidige statushouders (met het oog op hun toekomst als alumni). Ben je (bijna) ex-topsporter? Ga naar www.teamnl-alumni.nl (ook te vinden via www.nocnsf.nl). Voor alle vragen en opmerkingen: [email protected]

de Spelen missen. Wel konden we vanaf dat moment de vierjarige cyclus richting Sochi volledig aanpakken.” Berghuis eindigde vorige winter meerdere keren in de top 10. Op Olympische baan in Rusland werd ze zelfs vierde. Dat belooft wat. “De baan ligt haar erg goed. Er liggen bizar grote schansen in. Oorspronkelijk komt ze uit de ‘big air’, een discipline die enkel grote schansen behelst. Er zijn meiden die dat nogal tricky vinden, maar Bell krijgt een smile van oor tot oor als ze zo’n schans nadert. Laat maar komen.”

Windkracht 8 Afgelopen zomer trainde Berghuis met de Canadese ploeg en trof daar zowel de wereld- als de Olympisch kampioene. “Zulke samenwerkingen zijn in deze sport vrij gangbaar, maar de Canadese ploeg is doorgaans erg gesloten.” Germann is echter al twaalf jaar snowboardcoach en heeft zijn contacten in het wereldje. “Ze hebben het ons gegund, we mochten zelfs twee keer drie weken meetrainen.” Zo kon hij een goede inschatting maken van de concurrentie. “Als ik ga vergelijken, wordt een top 6-notering of stiekem een medaille steeds realistischer.” De oud-snowboarder staat als coach dicht bij zijn sporters. Hij laat ze vrij om buiten de sneeuw extreme sporten op te pakken. Dat moet ook wel, vindt Germann. “Ik zou ze kunnen verbieden om te downhill mountainbiken of kitesurfen met windkracht 8 met het oog op blessures, maar dan haal ik direct de sfeer en de spanning weg bij de rijders. Dat helpt niet als ze op snowboardtraining een sprong van dertig meter moeten halen. Ik ben een trainer die het randje opzoekt en daar kunnen die andere sporten bij helpen.”

Na het beëindigen van haar topsportcarrière in 2012, wilde Merel Mooren graag betrokken blijven bij de topsport.

het Lopend Vuur DECEMBER 2013 noc*nsf 3

Nominaties NOS | NOC*NSF Genomineerden Sportman van het Jaar 2013

Genomineerden Sportvrouw van het Jaar 2013 Ook dit jaar staat er (weer) geen maat op wielrenster Marianne Vos. In september soleert ze in Florence na 140 kilometer naar haar derde WK-titel op de weg. Een halfjaar eerder is de 25-jarige Brabantse al voor de zesde keer ongenaakbaar op het onderdeel veldrijden. In het Amerikaanse Louisville verovert ze dan opnieuw de wereldtitel cyclo-cross. En passant schrijft ze onder meer de Ronde van Vlaanderen en de Waalse Pijl op haar naam. FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Marianne Vos

De Sport vrouw van het jaar van 2011 en 2012 levert dit jaar tijdens de wereldtitelstrijd zwemmen in Barcelona een prachtige prestatie door haar toptijd van 24,05 op de 50 meter vrije slag, waarmee ze op de Olympische Spelen in Londen goud veroverde, te evenaren. Het levert haar de wereldtitel en een gouden medaille op. Bovendien verovert ze in de Spaanse sportstad nog driemaal brons: op de 4x100 meter vrije slag, op de 100 meter vrije slag en op de 50 meter vlinderslag. FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Ranomi Kromowidjojo

Sven Kramer is dit jaar weer echt back in business. De alleskunner uit Heerenveen laat zien in topvorm te zijn, hij kroont zich in het afgelopen schaatsseizoen tot Nederlands, Europees én Wereldkampioen allround. Ook wint hij alle vier de 5 kilometers in wereldbekerverband, evenals de drie ploegenachtervolgingen waarin hij meerijdt. Aan het einde van de schaatswinter wint hij deze afstanden, de 5 kilometer en de ploegenachtervolging, ook op het WK afstanden op de Olympische baan van Sochi. FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Sven Kramer

Arjen Robben


Turner Epke Zonderland voltooit in 2013 een unieke trilogie. Na de Europese titel op de rekstok in 2011 en de historische gouden medaille tijdens de Olympische Spelen in 2012 wordt hij dit jaar wereldkampioen op zijn favoriete toestel tijdens het WK in Antwerpen. In combinatie met het winnen van meerdere nationale kampioenschappen en de wereldbeker is de verzameling titels op zijn favoriete onderdeel nu compleet.

4


De Nederlandse schaatsmannen blijven dit seizoen ongeslagen op de ploegachtervolging. De ploeg van bondscoach Arie Koops wint alle vier de races in de Essent ISU World Cup en wordt in maart ook wereldkampioen. Koen Verweij, Jan Blokhuijsen en Sven Kramer winnen in de Adler Arena in Sochi de ploegenachtervolging voor Zuid-Korea en Polen. De drie mannen, vorig jaar in Heerenveen ook al wereldkampioen, rijden 3.42,03 en zijn daarmee 2,57 seconden sneller dan Zuid-Korea

Roeien mannen vier-zonder

Marlou van Rhijn

De Nederlandse mannen vier zonder stuurman zorgt voor een grote verrassing door in augustus in Zuid-Korea de wereldtitel te veroveren. Halverwege de spannende finale op het Tangeum Lake ligt het Nederlandse kwartet nog op de vierde positie, maar dankzij een sterke eindsprint laten Boaz Meylink, Mechiel Versluis, Kaj Hendriks en Robert Lücken de concurrenten Australië en de Verenigde Staten achter zich. Een paar maanden eerder veroveren de Nederlandse mannen – na eveneens een sterke inhaalrace – ook al goud op de Europese kampioenschappen in Sevilla.

Het succes van atlete Marlou van Rhijn stokt niet na haar succes op de Paralympische Spelen. 2013 blijkt opnieuw een topjaar: tijdens het WK in Lyon kroont de geboren Noord-Hollandse zich op de 100 en 200 meter tot wereldkampioene. Zowel op de 100 als op de 400 meter verbetert ze eerder dit jaar het wereldrecord. Het Internationaal Paralympisch Comité eert Marlou van Rhijn dan ook met de prijs voor beste Paralympische debutante.


Schaatsteam heren ploegachtervolging

Alexander Brouwer (24) en Robert Meeuwsen (25) leveren afgelopen zomer in het Poolse Stare Jablonki een unieke prestatie door als eerste Nederlanders in de historie wereldkampioen beachvolleybal te worden. Het boomlange duo dat sinds 2011 samenwerkt is vooraf als dertiende ingeschaald, maar blijkt voor iedereen te sterk. Met hun ‘powerbeachvolleybal’ verslaan ze in de finale de voormalige Braziliaanse wereldkampioen Ricardo Alex Costa Santos en diens kompaan Alvaro Morais Filho. FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Beachvolleybal herenduo

Genomineerden


Epke Zonderland

Genomineerden Sportploeg van het Jaar 2013



Topvoetballer Arjen Robben neemt in de finale van de Champions League op Wembley op ultieme wijze revanche voor zijn misser vanaf de penaltystip in de finale een jaar eerder. Robben kroont zich tot ‘Man of the match’ door in de slotfase van het Duitse duel van zijn ploeg Bayern München tegen Borussia Dortmund de winnende treffer te maken. Het is geen toevalstreffer: in 2013 toont een nagenoeg blessurevrije Robben in topvorm te zijn, waarbij hij zowel voor Oranje als voor de Duitse Rekordmeister meerdere malen beslissend en vooral doeltreffend is.

Sportgala 2013 Genomineerden Young Talent Award 2013 Turnster Noël van Klaveren (Turning Spirit) is met haar achttien jaar de derde Nederlandse gymnaste ooit die een (zilveren) EK-medaille op het toestel sprong haalt. Ook als meerkampster is zij in 2013 doorgebroken. Tijdens het WK turnen in Antwerpen behaalt Van Klaveren in de finale van de meerkamp de twintigste plaats, met de vijfde score op haar favoriete toestel sprong. De internationale jury is onder de indruk van haar uitstraling op vloer, terwijl ze zich met de (hoge) uitvoering van haar sprongen onderscheidt op het mondiale podium.

FOTO: ANP PHOTO

Do Velema

Paralympische sporter van het Jaar 2013 Kenny van Weeghel

In augustus wordt zwemster Lisette Teunissen in Montreal wereldkampioen op de 50 meter rugslag, in een tijd die sneller is dan de tijd waarmee ze vorig jaar Paralympisch goud won. Deze titel maakt het rijtje compleet: ze heeft nu zowel de Europese, als de Paralympische en de wereldtitel op deze afstand op haar naam staan. Daarnaast is ze bij het WK goed voor brons op de 50 meter vrije slag en haalt ze drie maal zilver op de 100 meter en 200 meter vrije slag en op de 150 meter wisselslag. Als sluitstuk van het jaar zwemt Teunissen in november op de korte baan verschillende wereldrecords.

Kenny van Weeghel behoort al jaren tot de wheelerwereldtop op zowel de 100 als de 200 en 400 meter in de klasse T54. Die status bevestigt de 33-jarige Van Weeghel dit jaar op het WK in Lyon, waar hij op deze afstanden in een sterk veld respectievelijk zilver, goud en brons pakt. In zijn gouden race op de 200 meter laat hij onder andere de Finse viervoudig Paralympisch kampioen Leo Pekka-Tähti ruim achter zich. FOTO: ANP PHOTO

Lisette Teunissen


Voor zover hij eerder niet al bewezen heeft een absoluut toptalent te zijn, bevestigt wielrenner Mathieu van der Poel (18) die status in 2013 dubbel en dwars. Zowel op de weg als in de veldritten toont de zoon van voormalig wereldkampioen veldrijden Adrie van der Poel zich uiterst succesvol: hij wordt in beide disciplines zowel Nederlands als Wereldkampioen bij de junioren. Bij de start van het veldritseizoen 2013-2014 komt Van der Poel uit bij de beloften.

Do Velema (net 18 jaar) draait al vanaf de cadettenfase mee in de top van het internationale judocircuit. Als tweedejaars junior behaalt ze in 2013 de mooiste medailles tot nu toe in haar sportloopbaan: als 17-jarige wordt zij in het internationale circuit voor judoka’s tot 21 jaar Europees en wereldkampioen. Do Velema is een judoka die blijft vechten en niet opgeeft, zij heeft alle tactische inzichten om te weten wanneer ze toe moet slaan. FOTO: JUDOGALERY4ALL.NL

De Groninger Mark Emke wordt begin dit jaar door adviseur Joop Alberda binnengehaald als coach voor het Nederlandse roeiteam. Dit blijkt een gouden greep. Emke, zelf deelnemer aan de Spelen van ’84 en twintig jaar later actief als coach van de Holland Acht in Athene (zilveren medaille), drukt meteen zijn stempel: de Nederlandse mannen vier-zonder worden in juli Europees kampioen en korte tijd later wordt de wereldtitel veroverd.

Mathieu van der Poel


Mark Emke

Turncoach Daniël Knibbeler is de bescheiden man achter het succes van turner Epke Zonderland. Als hoofdcoach van het Nationaal Trainingscentrum (NTC) in Heerenveen begeleidt hij de rekstokspecialist al een aantal jaren. Na de eerdere Europese titel en de gouden medaille op de Olympische Spelen in 2012 is het wereldkampioenschap dat in oktober in Antwerpen behaald wordt de derde titel die ze samen binnenslepen. FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Genomineerden Coach van het Jaar 2013

Daniël Knibbeler


Noël van Klaveren

Gerard Kemkers is de coach van de succesvolle TVMschaats ploeg, waar zijn pupillen Sven Kramer en Ireen Wüst de onvermijdelijke blikvangers zijn. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan Kemkers’ status als succescoach; geen enkele andere trainer leidt zijn schaatsers naar zoveel allround-succes, de zegelijst wordt met titels van Kramer en Wüst in 2013 verder uitgebreid. In Sochi kan hij ook zijn status als Olympisch succescoach verder uitbouwen. FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Gerard Kemkers

2013 is opnieuw een topjaar voor schaatsster Ireen Wüst. Op rij wint zij de Europese titel allround en het wereldkampioenschap in dat klassement over vier afstanden. Vervolgens richt zij zich op de generale voor de Olympische Spelen van Sochi. Bij het WK afstanden in de Russische badplaats kandideert ze zich als de grote favoriet voor de Spelen van 2014. Wüst verovert maar liefs drie wereldtitels, op de 1.500 meter, de 3 kilometer en de ploegachtervolging. Op twee andere afstanden, de 1.000 meter en de 5 kilometer, is de gouddelver goed voor zilver. FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Ireen Wüst

het Lopend Vuur DECEMBER 2013 noc*nsf 5

Alberda gaat kritisch kijken naar het topzwemmen Joop Alberda wordt per 1 december 2013 de nieuwe technisch directeur zwemmen bij de KNZB. Hij volgt daarmee Jacco Verhaeren op, die per 1 januari 2014 bondscoach van de Australische zwembond wordt. Alberda blijft tot en met het EK in Berlijn in augustus 2014. >> Joop Alberda zal in zijn eerste maand bij de KNZB proberen zoveel mogelijk van zijn voorganger te leren. Vanaf 1 januari 2014 neemt hij definitief het stokje van Verhaeren over en is hij eindverantwoordelijk voor het topsportprogramma. Alberda is gevraagd kritisch te kijken naar de structuur en de processen binnen topzwemmen en indien nodig voorstellen te doen hoe die te optimaliseren. Hij zal ook betrokken worden bij het samenstellen van het functieprofiel, het zoekproces en het aanstellen van zijn opvolger in aanloop naar de

Olympische Spelen van Rio in 2016. Voor het EK langebaan in Berlijn van 13 tot 24 augustus 2014 hoopt de KNZB een opvolger te hebben, zodat Alberda zijn taak eind augustus kan afronden.

Medaillefabriek Jan Kossen, algemeen directeur bij de KNZB, is verheugd over de komst van Joop Alberda. “We zijn altijd op zoek naar optimalisering van onze organisatie. Iemand als Joop is bij uitstek geschikt ons daarin te adviseren.” Joop Alberda is ook enthousiast: “Ik kijk ernaar uit om in deze geweldige

In november is in Johannesburg de derde Wereld Anti-Doping Code goedgekeurd. Er komt vanaf 2015 meer nadruk op het zwaarder straffen van bewuste dopingzondaars. Zo gaat de standaardsanctie bij een dopingovertreding van twee naar vier jaar. Bovendien wordt de slagkracht om ‘foute’ begeleiders aan te pakken vergroot. >> De Wereld Anti-Doping Code (kortweg: de Code) is het wereldwijde juridische fundament voor de strijd tegen doping. Hij zorgt ervoor dat in elk land en binnen elke sportorganisatie dezelfde regels gelden. De Code zorgt dus voor een beter en slagvaardiger antidopingbeleid en als gevolg daarvan voor een eerlijkere sport. 2004 en 2009 Sinds de oprichting van WADA in 1999 zijn er twee eerdere Wereld AntiDoping Codes verschenen. De eerste Code uit 2004 maakte goeddeels een einde aan de grote verschillen in de regels tussen de verschillende sporten en de verschillende landen. De tweede Code uit 2009 gaf onder andere een sterk raamwerk voor het beleid rondom de whereabouts – de verplichting die de effectiviteit vergroot van de controles buiten wedstrijdverband. Zo werd bijvoorbeeld voor alle AntiDoping Organisaties (ADOs) vastgelegd dat er bij drie whereaboutsfouten

6

FOTO: SPORTFOTOGRAFIE

De Wereld Anti-Doping Code 2015 binnen achttien maanden sprake is van een dopingovertreding.

Code 2015 In 2015 zijn we toe aan de derde Wereld Anti-Doping Code. Via drie ‘consultatieronden’ hebben de stakeholders van WADA in anderhalf jaar tijd 315 wijzigingsdocumenten opgestuurd. Ook Nederland heeft in elke ronde een bijdrage geleverd. Uiteindelijk leidden deze ‘submissions’ tot 2.269 conceptwijzigingen. De vernieuwde Code is afgelopen november – tijdens de World Conference on Doping in Sport – goedgekeurd en zal op 1 januari 2015 in werking treden.

De belangrijkste wijzigingen De belangrijkste wijzigingen zijn onderverdeeld in verschillende subgroepen.

Sancties De standaardsanctie gaat van twee naar vier jaar. Whereabouts Een whereaboutsfout komt na één jaar te vervallen, in plaats van na achttien maanden. Sportbegeleiders Het wordt strafbaar voor sporters om met een geschorste sportbegeleider samen te werken (coach, arts, et cetera). Medische dispensaties ADOs (NADOs en Internationale Federaties) dienen medische dispensaties afgegeven door andere ADOs te erkennen.


Joop Alberda als technisch directeur bij het NK atletiek afgelopen zomer.

sportomgeving mijn kennis en ervaring te delen met topzwemmers en coaches. De structuur die de afgelopen tien jaar in het zwemmen is neergezet, kenmerkt zich als een ‘medaillefabriek’. Ik hoop een bijdrage te kunnen leveren om de kennis van Jacco Verhaeren te borgen en een fundament voor de toekomst te leggen.”

Alberda is oud-bondscoach van de volleyballers en technisch directeur van NOC*NSF. Op dit moment is hij tot eind van dit jaar technisch directeur van de Atletiekunie. Al eerder vervulde hij bij de roeibond de functie van technisch directeur.

Esther Vergeer en Marlou van Esther Vergeer en atlete Marlou van Rhijn hebben een Paralympic Sport Award gewonnen. Het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) reikte de prijzen eind november uit in Athene. >> De Paralympic Sport Awards worden elke twee jaar uitgereikt, telkens in het jaar volgend op de Spelen. Esther Vergeer won in de categorie Beste vrouwelijke sporter en dankte haar nominatie aan een van de meest succesvolle carrières in de Paralympische sportwereld. De rolstoeltennisster sloot haar loopbaan in Londen af met een vierde titel in het enkelspel. Ook in het dubbelspel won ze op die Paralympische Spelen goud. Atlete Marlou Van Rhijn won in de categorie Beste vrouwelijke debutant. Zij dankte haar uitverkiezing ook aan

twee medailles op de Spelen in Londen: goud op de 200 meter en zilver op de 100 meter. Bovendien vestigde Van Rhijn op beide afstanden een nieuw wereldrecord.

Van Driel herkozen Rita van Driel is in Athene, waar de algemene vergadering van het IPC plaatsvond, herkozen in de Governing Board. Van Driel, programmamanager gehandicaptensport bij NOC*NSF, is sinds 2009 lid van het bestuur van het IPC. Ze heeft in de Governing Board de portefeuille ‘development’. Dat betekent in de praktijk het opzetten en ontwikkelen van projecten in landen waar de gehandicapten- en Paralympische sport nog in de kinderschoenen staat. In dat kader zijn er de afgelopen jaren verschillende projecten opgestart, onder meer in Roemenië, Bulgarije en Suriname, en ook op Aruba.

Opvallend Succes De handboogschutters

“Hier kunnen we de komende jaren veel plezier aan beleven” >> Mike Schloesser greep de wereldtitel met de compoundboog, terwijl de mannenploeg in de discipline recurve een zilveren medaille won. Het Nederlands damesteam pakte brons. “Het was een fantastisch toernooi”, zegt Van der Rijst. “Een Nederlandse wereldkampioen, dat is voor het eerst in de geschiedenis. En de mannenploeg versloeg in de halve finale Zuid-Korea, de wereldkampioen van de afgelopen zes edities. Dat land kan wel vijftig deelnemers naar het WK sturen, zo goed zijn ze daar. Maar in de onderlinge duels deed onze ploeg het supergoed. Het was een sensatie, jammer dat ze de finale tegen de Verenigde Staten niet in goud konden omzetten.”

Het waren moeilijke omstandigheden, maar in Nederland zijn we wind gewend. Dat was in ons voordeel.” De prestaties beloven veel voor de toekomst, want de Nederlandse schutters staan stuk voor stuk aan het begin van hun carrière. “Het is een ploeg waar we de komende jaren veel plezier van kunnen hebben.” En dan klopt er alweer een nieuwe lichting op de deur. Op het WK voor junioren, 1,5 maand geleden in China, greep de Nederlandse jongensploeg brons met de recurveboog. “Deze prestaties zorgen voor een soort algehele trots in handboogland, waardoor kinderen alleen maar harder gaan trainen om ook het hoogst haalbare te bereiken.”

Koele kikker

Een jaar geleden trad Van der Rijst in dienst bij de handboogbond. Zijn doel: een structuur ontwikkelen waarin Nederland blijvend topprestaties kan leveren. Hij lijkt op de goede weg. “We zijn vooral bezig met talentontwikkeling. In 2014 wordt de structuur iets gewijzigd. Er komen regionale talentencentra, zodat de bondstrainers beter zicht hebben op de aanstormende jeugd. De stap naar Jong Oranje wordt op die manier minder groot.”

Bijna vanzelfsprekend roemt Van der Rijst als eerst de prestatie van de recurveploeg. Dat onderdeel krijgt vaak de meeste aandacht, simpelweg omdat het op het Olympisch programma staat. “Het is een heel moeilijke discipline, omdat de concurrentie enorm is.” Maar natuurlijk heeft hij ook complimenten voor wereldkampioen Schloesser. “Dat is zo’n koele kikker, echt bizar. En de damesploeg deed het goed in de wind.


De Nederlandse handboogschutters veroverden vorige maand drie medailles op het wereldkampioenschap in Turkije. Een ongekend resultaat. Technisch directeur Ralf van der Rijst probeert het succes te verklaren.

Mike Schloesser wint de wereldtitel met de compoundboog.

De oud-schaatser werd door zijn voorganger (en oud-trainer) Henk Gemser gepolst voor de functie. Eerder werkte Van der Rijst bij de klim- en bergsportbond, de wandelsportbond en de badmintonbond. “Daar hield ik me vooral bezig met marketing en ledenwerving, het was gericht op de breedtesport. Bij de handboogbond kon ik een stap zetten richting de kern van de sport en weer echt met sporters

Stiekem oefenen

Wijzigingen financiële voorzieningen De afgelopen maanden heeft NOC*NSF samen met de NOC*NSF Atletencommissie, NL Sporter, vertegenwoordigers van sportbonden, het Ministerie van VWS en het Fonds voor de Topsporter de regelingen van het stipendium, de kosten vergoeding en de bijzonder regeling onbetaald verlof getoetst. Dit heeft geleid tot een aantal wijzigingen die per 1 januari 2014 ingaan. Hieronder de belangrijkste wijzigingen op een rij.

Rhijn gelauwerd

Stipendium Vanaf volgend jaar is het stipendium leeftijdsafhankelijk en voor de leeftijden achttien t/m 23 jaar gekoppeld aan de wettelijke minimum(jeugd)lonen. Het stipendium loopt op tot 140 procent van het minimumloon voor 27-jaar en ouder. Daarnaast is de mogelijkheid om naast het stipendium bij te verdienen aangepast, evenals de inkomensgrens waarboven een sporters geen aanspraak meer heeft op een stipendium.


Kostenvergoeding

Esther Vergeer sloot haar succesvolle carrière af met twee keer goud in Londen.

aan het werk gaan. Dat vind ik het leukst.” En heeft hij zelf wel eens geprobeerd een pijl weg te schieten? “Met de bondscoach hebben we eens een middagje geoefend, heel stiekem. Het viel me gewoon tegen, het is echt lastig. Vanaf drie meter afstand lukt het wel, hoor. Maar die jongens schieten vanaf zeventig meter, dan haalt mijn pijl het bord niet.”

De inkomensgrens voor de kostenvergoedingen is herzien. Bovendien zijn de kostensoorten die voor declaratie in aanmerking komen aangescherpt tot de kostensoorten die noodzakelijk zijn voor topsportbeoefening.

Inkomenstoets

– voor zowel het stipendium als voor de kostenvergoedingen. Voor de inkomenstoets zal de voorlopige aanslag inkomstenbelasting als toetsmiddel worden gevraagd aan de sporter.

Bijzondere Regeling Onbetaald Verlof (BROV) De Bijzondere Regeling Onbetaald Verlof (BROV) komt vanaf volgend jaar te vervallen. Een uitgebreide toelichting op deze wijzigingen is te vinden op de website van NOC*NSF, onder ‘Voorzieningen topsporters’. Daar vind je ook een overzicht van het voorzieningenpakket waar jij – afhankelijk van je topsportstatus en het topsportprogramma waaraan je deelneemt – gebruik van kan maken.

De inkomenstoets vindt vanaf volgend jaar over een heel kalenderjaar plaats het Lopend Vuur DECEMBER 2013 noc*nsf 7

agenda 2013-2014 17 december: NOS | NOC*NSF Sportgala 26-30 december: KNSB-kwalificatietoernooi langebaanschaatsen 2 januari: 3e bijeenkomst Sochi Express – Olympische voorbereiding Sochi 2 januari: Teamoverdracht Olympic en Paralympic TeamNL Sochi 7-23 februari: Olympische Winter Spelen Sochi 2014 24 februari: Welkom Thuis Olympic TeamNL, Assen 25 februari: Officiële huldiging Olympic TeamNL, Ridderzaal Den Haag 7-16 maart: Paralympische Winter Spelen Sochi 2014 17 maart: Welkom Thuis Paralympic TeamNL, Schiphol 19 maart: Officiële huldiging Paralympic TeamNL, Grote Kerk Den Haag 25 maart: Golden Clinic

Het talent Marlène van Gansewinkel

“Het voelt alsof ik niet zoveel bijzonders heb gedaan”


In oktober 2012 bezocht Marlène van Gansewinkel (18) de Paralympische talentendag op Papendal. Tien maanden later stond ze in de finale van de 100 meter op het WK atletiek in Lyon. Nu gaat ze voor eremetaal in Rio de Janeiro. “Ik wist helemaal niet dat ik hard kon lopen.” Op de Paralympische talentendag beoefende Marlène van Gansewinkel diverse sporten en ontdekte dat atletiek goed bij haar past.

>> Tien jaar lang speelde ze voetbal met een prothese aan haar onderbeen. “Ik dacht altijd dat ik langzaam was, maar ik vergeleek mezelf dan ook met mensen met twee volledig werkende benen.” Na de dag op Papendal, waar de bondscoach meteen haar hardlooptalent herkende, was ze niet onmiddellijk overtuigd. “Eerst even uitproberen, een paar trainingen doen. Na enkele weken wist ik dat ik ermee wilde doorgaan.” De sport past bij haar. “Het is heel explosief, heel kort. Honderd meter rennen en dan ben je klaar. Je kunt alles erin gooien.” Wennen Op een dag klokte haar trainer hoe hard ze eigenlijk liep met haar dagelijkse prothese. “Ik liep drie, vier seconden

sneller dan we verwachtten. Toen wist ik: oh, ik ben toch wel snel.” Van een blade was op dat moment nog helemaal geen sprake, dat kwam pas enkele maanden later. “Een heel apart gevoel om daarmee te lopen. Opeens haalde ik kracht uit mijn been, dat was fijn. Ik heb nooit een linkeronderbeen gehad, dus toen pas wist ik: zo lopen andere mensen dus! Een gave ervaring.” Negen dagen later liep ze haar eerste wedstrijd. “Er kwam meteen een ongelooflijke tijd uit, niemand had dat verwacht. Het is eigenlijk ook niet logisch. Ik moest nog wennen aan mijn blade, leren de controle te houden en mijn spieren optimaal te gebruiken.” Een week daarna hoorde Van Gansewinkel dat ze snel genoeg was om naar het WK te gaan. In Lyon

haalde ze de finale en liep weer een persoonlijk record. Binnen een jaar hoorde ze bij de internationale top.

Niets dan trainen Het heeft iets weg van een sprookje, maar de hoofdrolspeelster zelf ervaart het niet zo. “Mij lukt het, dus zal het wel normaal zijn. Het voelt alsof ik nog niet zoveel bijzonders heb gedaan, al weet ik in mijn achterhoofd dat het wel zo is.” Ze kan haar snelle ontwikkeling haarfijn verklaren. “Op het voetbalveld heb ik tien jaar lang gerend op mijn dagelijkse prothese, dat is een voordeel. Ik heb altijd graag willen sporten en ben geboren zonder onderbeen, dus weet ik perfect met een prothese om te gaan.”

Paralympisch kampioen Marlou van Rhijn inspireert haar. “Ik wil ook naar de Spelen, een medaille winnen. Ik heb niet het idee dat ik hard moet werken, want zij heeft al veel meer gedaan om ergens te komen. Dus kan ik het ook.” Haar pas verkregen HP-status helpt. “Ik ben blij dat ik nu fulltime met de sport bezig kan zijn en geen baan erbij hoef te nemen.” Ze is ook gestopt met haar studie natuurkunde. “Ik vond het niet zo leuk. Het liefst zou ik me tot Rio alleen op de sport richten, maar mijn ouders tellen ook mee. Zij zien graag dat ik nog een studie oppak. Maar voorlopig doe ik op Papendal niets anders dan trainen.”

nieuws nieuws

Esther Vergeer adviseur van NOC*NSF

Sjoerd Hamburger in bestuur NL Sporter

Oud-rolstoeltennisster Esther Vergeer gaat NOC*NSF adviseren bij het naar een hoger niveau tillen van de Paralympische sport in Nederland. “Met de Spelen in Londen hebben we laten zien dat Paralympisch een op zichzelf staand, sterk merk is”, aldus Vergeer. “Dat moeten we zien vol te houden. Op onze eigen benen staan en tegelijkertijd waar het kan samen-

Roeier Sjoerd Hamburger is toegetreden tot het bestuur van NL Sporter, een belangenvereniging voor topsporters. Hamburger (30), actief op de Spelen van 2008 en 2012, gaat zich binnen het bestuur onder meer richten op vraagstukken rond doping. De belangenvereniging heeft daarnaast noodgedwongen afscheid genomen van preses Matthijs Huizinga. Zijn voorzitterschap is niet verenigbaar met zijn functie als lid van de Tweede Kamer voor de VVD, waarvoor hij woordvoerder sport is. Jan Paul de Wildt is aangesteld als waarnemend voorzitter.

werken met de Olympische tak binnen NOC*NSF.” Daarnaast gaat Vergeer een rol spelen voor de sporters die op weg zijn naar Paralympische Spelen in Rio. “In de komende jaren mag ik mijn ervaringen als ex-sporter gaan delen met de toekomstige toppers.”

Stem objectief FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL

Recommend Documents