Stede-Troost De g e e s t v a n C o n s t a n t i j n ïïuygens t o t de inwoners v a n Den Haag; Tv/ee d i n g e n zxjn e r , d i e op s a r d e i k zo v e r r u l c t heb l i e f g e h a d dat h e t s o m t i j d s m i j n h a r t bezwaarde: m i j n S t e r r e en m i j n schone s t a d , lüjn S t e r r e door w i e r b l i j e ogen g l a n s werd gewekt i n i e d e r d i n g , wanneer z i j z a c h t v o e t s door de hoge verschemerende kamers g i n g j Die i n het d u i s t e r van mijn leven een l i c h t was op de k a n d e l a a r , en met h a a r l i e f d e h i e l d v e r d r e v e n de o n r u s t v a n Gods s c h u l d e n a a r . L i c h t was m i j n h a r t en l i c h t m i j n woning, l i c h t e l k e morgen a l s i k t r a d de s t r a t e n door en zoog a l s h o n i n g de z o e t e s c h o o n h e i d v a n m i j n s t a d . Op ' t s t a t i g B i n n e n h o f beminde i k meest de h a l f — v e r s c h o l e n p r a a l •fean g e v e l s om de hoge, b l i n d e fa9ade v a n de H i d d e r z a a l . De r u s t v a n V i j v e r b e r g en V i j v e r was m i j b i j n a t e d i e p v e r t r o u w d , maar e l d e r s w i s t i k v o g e l s n i j v e r i n a l l e l i n d e n van * t Voorhoutl
N i e t l a n g a l z o . - God h e e f t m i j n S t e r r e met ruwe hand v o o r z,ich g e p l u k t , en a l l e d u i s t e r d a t l e e k v e r r e h i e l d h a r t en h u i s weer o n d e r d r u k t . Haar peluw deed m i j 's morgens weneni "Of droom i k en i s ' t nacht of i s m i j n S t e r verdwenen? Waarheen i s z i j g e b r a c h t ? " . Het was o f i n de Haagse s t r a t e n h e t l i c h t n i e t meer 2 0 i n n i g v i e l , o f z e l f s de V i j v e r n i e t kon b a t e n t o t t r o o s t v o o r m i j n gewonde z i e l . Haar e i n d l i j k h e e f t God weggenomen de a n g e l v a n m i j n s c h e r p s t e p i j n : i k kon weer l a c h e n , kon v/eer dromen en om m i j n s t a d g e l u k k i g z i j n .
^'stede-Troost
Z
2
H i j n S t a r r e w i s t i k opgetogen i n * t schone k r i s t a l l i j n e n h o f , waar z i j mocht s t r a l e n en h a a r ogen n o o i t i n de dood meer werden d o f . En v a a k des avonds, moe v a n l e z e n , z o c h t e n m i j n h l i l c k e n l a n g s de I H ^ , o n z e k e r welke s t e r z o u wezen de z a c h t e a f g l a n s v a n h a a r g l a n s .
^
G e s t o r v e n n i e t , maar nieuw geboren t e n l e v e n d a t geen einde v o n d , w i s t i k h a a r stem t e z u l l e n h o r e n z o d r a de dood m i j n z i e l ontbond» G e t r o o s t d a t i k zo v a t t e n konde i e t s v a n Gods z i n i n m i j n v e r d r i e t , k o c h t i k i n V o o r b u r g nieuwe gronden en bouwde H o f w i j o k aan de V l i e t . Maar i n m i j n h a r t b l e e f i k behoren t o t de gemeenschap v a n Den Haag: w i e b i j de V i j v e r i s g e b o r e n , d i e b o e i t de V i j v e r b e r g g e s t a a g l
I k s t i e r f - maar kan u n i e t v e r h a l e n door w e l k e a n g s t en h e e r l i j l c h e i d m i j n z i e l g e l e i d werd t o t de z a l e n d i e God h e e f t u en m i j b e r e i d ; V a a r v a n i i i j n l i c h t de gouden g l o r i e ons met z i j n k o e s t e r i n g omgeeft, t o t h e t volkomen de memorie aan s c h u l d en p i j n genezen h e e f t j En waar m i j n S t e r r e m i j o n t m o e t t e i een j o n g en u i t g e l a t e n k i n d , s t ^ f e l e n d e e s s e n t i e van het zoete geheim d a t i k zo had bemind.I)e de wie die
j a r e n gingenï een g e d a c h t e , eeuwen a l s oen e n k e l u u r ; onder v l e u g l e n Gods v e r n a c h t e n , k r i j g e n d e e l aam iüjn n a t u u r .
Toen r i e p een E n g e l m i j t e r z i j d e waar onder ons de w e r e l d l a g , en wees m i j waar i k i n de w i j d e v a l l e i e n 's-Gravenhage z a ^ .
It
PI^K^
/^Stode-Troos-t j j Den Haagl i k kende u na eeuwen a l s t o e n i k v a n uw s c l i o o n i i e i d s c h r e e f , omdat h o t leringen v a n de meeuwen hoven de V i j v e r eender b l e e f ; Omdat de j a r e n e n k e l konden v e r e d e l e n a l s oude w i j n hot k o s t e l i j k s t e dat z i j vondeni uw V i j v e r , B i n n e n h o f en P i e i n l D i e z i j n h e t h a r t v a n *s-Gravenhage, waar ' t h a r t z i c h op z i c h z e l f b e z i n t , a l s h e t voor z i j n o n r u s t i g jagen de eeuwen h i e r t o t raaatsiaf v i n d t . G i n d s h e f t de oude J a c o b s t o r e n z i j n g r i j z e kantwerk aan de l u c h t , b e s c h e i d e n en w e l h a a s t v e r l o r e n temidden v a n h e t s t a d s g e r u c h t . Nog a l t i j d v o e r t n a a r Scheveningen de weg d i e r e c h t e n s R e e s t r a a t h e e t , maar waar eens w o l k e n s t u i f z a n d h i n g e n , r u i s e n de bomen, hoog en b r e e d . De B o s j e s l i g g e n e r t e dromen i n s p e e l s g e f l u i s t e r v a n de w i n d , t o t 's avonds de g e l i e v e n komen en t e e r d e r f l u i s t e r s p e l b e g i n t ; En Z o r g v l i e t aan de o v e r z i j d e , hoe o n g a s t v r i j z i j n muren doen, g e e f t aan m i j n / j e e s t r a a t t e n g e l e i d e de w i s s e l p r a c h t v a n e l k s e i z o e n . Maar w i e d r u f t d i t a l s s c h o o n h e i d ioemen b i j de v o l m a a l c t h e i d v a n h e t B o s , dat warmer k l e u r e n d r a a g t dan bloemen en z a c h t e r t i n t e n i n z i j n dos? Langs s m a l l e v i j v e r s s l i n g r e n paden, en om de bomotó b i j e e n b r u g w e e f t z o n n e l i c h t z i j n i j l e wa,ö.e^ — het water s p i e g e l t h e t t e r u g . Wie v a t t e r z i j d e a f d u r f t w i j k e n , v i n d t p l o t s e l i n g het diepe rood van beuken eüi h e t b r o n s v a n e i k e n , waar ' t l a g e hout een d o o r k i j k bood. Maar w i e d i e p r a c h t h e e f t i n g e z o g e n , k e e r t langzaam o v e r ' t I-Ialieveld en l e e s t , v e r b a a s d , i n h e r t e n - o g e n d e z e l f d e weemoed d i e hem k w e l t . -
3
Stede-Troost
Vj
Den Haag', nog zou i k w i l l e n p r i j z e n de m i l d h e i d v a n uw c o l o r i e t , en met uw brede wegen r e i z e n i n ' t u i t e r s t e v a n uw g e b i e d . In ' t Vesten, achter v e r l i e s t de Laan v a n z i c h waar h i j i n een u i t l i e e r - e n — B o s c h de
Eik-en Duinen, lieerdervoort w i j k van t u i n e n vogels hoort.
riaar o v e r a l z i j n nieuwe w i j k e n , waar ' t s t e e n r o o d v a n de i?inren b l i n k t i n * t w i t en g e e l v a n b l o e m e n r i j k e n en e l k g e l u i d nog z u i v e r k l i n i c t . Den Haagl dat i k z o z e e r beminde t o e n i k nog v/andelde op a a r d , en d a t i k zó t e r u g mocht v i n d e n ) g i j z i j t nog schoner dan g i j w a a r t l
De e n g e l h i e f en l e i z i j n handen over m i j n b e i d e ogen heen; a l s r o o d v a n r o z e n v e n s t e r s brandde h e t l i c h t dat door z i j n v i n g e r s scheen. 2 i j n stem h i e l d om m i j n h o o f d geweven een z a c h t e mantel v a n g e l u i d : "Uw h a r t i s i n Den Haag g e b l e v e n , ga dan en z i e v a n b i n n e n u i t . " Toen h e e f t Gods g e e s t m i j opgenoqien en heengedragen n a a r uw s t a d , z o a l s de w i n d v a a r t door de bomen en meevoert een v e r w e l k e n d b l a d *
Het e e r s t herkende i k de regen* s t o f r e g e n a l s een dunne m i s t d i e u i t de zee was opgestegen en a l l e k l e u r had u i t g e w i s t . A l l e e n h e t a s f a l t detoneerde door ' t d i e p e z w a r t v a n donlcer i j s , w a a r o v e r ' t l i c h t a l s v o g e l s scheerde i n v l u c h t i g spel van z i l v e r g r i j s .
/"S-tode-Troost fj Haar v/at m i j a l l e r m e e s t ontroerde» een k l e i n e w i n d d i e h e e f t £i'erild on d r u p p e l s aan m i j n l i p p e n v o e r d e d i e van de zee nog waren z i l t . Toch werd i n a l d i e n a t t e s t r a t e n langzaam m i j n h a r t onzeghaar t r i e s t ; wie ' t P a r a d i j s h e e f t te v e r l a t e n , weet dat h i j Adama d r o e f h e i d k i e s t . En wat i k had gedacht t e v/ezen een s t a d van zon en l i c h t g e l u k , b l e e k h a a s t t e d r o e f om t e genezen v a n r e g e n en v a n o o r l o g s d r u k .
B e r s t toen i k was h e t o f i k een h u i s waar en meuhels op
m i j n i e t meer v e r w e e r d e , de f e i t e n v o n d : men evacueerde een handkar bond.
Het h u i s l a g a l s een vrouw b i j * t b a r e n , d i e i n h e t u i t e r s t van h a a r nood l a a t o n v e r s c h i l l i g openbaren wat z i j a l s een geheim o m s l o o t . De kaïaers, door de k a l e r u i t e n , z a g i k o n t r e d d e r d van de p i j n , maar r u s t e l o o s d r o e g men n a a r b u i t e n wat n i e t geboren w i l d e z i j n . Dan werden h a a s t i g i n de r e g e n de meubels op de k a r g e s t r e k t , waar z i j d© dwaze s t i j f h e i d Icfegen van w i l d d a t i n de dood z i c h r e k t . Wat v e r d e r vond i k r e e d s de h u i z e n i n hun v e r l a t e n h e i d a l l e e n j i k zag s l e c h t s v l o e r e n en p l a v u i z e n door de b e s t o f t e r u i t e n heen. De deuren droegen nog de namen waarvan nu e l k een l e u g e n was, on t u s s e n a l d i e dode ramen t r i l d e de echo v a n m i j n p a s . Hon kan nog n i e t van s t r a t e n s p r e k e n a l s t a a n e r h u i z e n op een r i j ; wanneer de mensen daar o n t b r e k e n , dan i s e r n i e t s dan w o e s t e n i j .
Stede-Troost
E n e i n d e l o o s door d i e w o e s t i j n e n z o c h t i k met s t e e d s v e r h a a s t e t r e d naar de v e r l o s s i n g v a n g o r d i j n e n on "bloemen i n een raam g e z e t . Maar t o e n i k , b i j een hoek gekomen, stemmen v e r w a c h t t e en een l a c h , werd m i j de adem weggenomen v a n me'er v e r s c h r i k k i n g d i e i k z a g . Een h e l e w i j k l a g daar aan stnldcen, e l k h u i s o n t v e n s t e r d en o n t d a k t , de muren — zonder s t e u n d e r j u k k e n r e e d s t o t een wankelBieid v e r z w a k t , I n * t l a a t s t e u i t s t e l v a n hun s t e r v e n ( h e t s l o p e n l a g d i e Zondag s t i l ) l e k e n a i j aan de l u c h t t e k e r v e n de f e l h e i d v a n hun l e v e n s w i l . Aan Sodom dacht i k , waar de vlammen i n v i e l e n a l s i n dorrend gras en niemand w i s t een hrand t e dammen d i e aan Gods t o o r n o n t s t o k e n was. H i e r e c h t e r was geen spoor v a n v u r e n , geen r o e t en geen v e r k o o l d e b a l k j a l l e e n l a g o v e r a l l e muren de g r i j z e sneeuw v a n s t o f en k a l k . N i e t s b l e e f e r v a n de bloemenhoven» men w i e p r e r p u i n en planlï:en neer en ergens k w i j n d e , grauw b e s t o v e n , d© d r i e h o e k v a n een c o n i f e e r . E n dan d i e driüc v a n l a g e l u c h t e n , d i e moedeloosheid i n do m i s t l I k wendde m i j opeens - en v l u c h t t e v a n wat i k n i e t t e dragen w i s t .
H i j n m a r t e l g a n g was n i e t v o l t r e d e n . Toen vond i k aan de H o u t r u s t k a n t dwars door m i j n s t a d een v o o r gesneden t o t i n do n a a k t h e i d v a n h e t zand. Een ruwe o p e n i n g v e r n i e l d e n a a r Hanenburg n e t silhou'rft, t e r w i j l do stugge bimkers h i e l d e n de t u i n e n der S p o r t l a d n b e z e t .
["stede-Trooa-t
t'
N a a r Z o r g r l i e t toe z o c h t i k de g e v e l s vergeefs van het Stadhoudersplein; e n k e l een l e e g t e — d i e de n e v e l s w i j d e r en l e g e r deden z i j n . En t e l k e n s b i j h e t v e r d e r l o p e n l e e k p l o t s e l i n g de middag l i c h t s dan l a g e r naar do e i n d e r open de l e e g t e v a n een v e r g e z i c h t . O n t h u t s t ben i k weer s t a a n g e b l e v e n b i j ' t m i s s e n v a n de D u i n o o r d k e r k — t o t i k begreep: God wordt v e r d r e v e n waar z i c h de mens g a a t v o e l e n s t e r k . Een b r e s was i n do muur g e s l a g e n die Zorgvliet i n zichzelf besloot; d a a r b i n n e n , door h e t kappen, l a g e n v o o r i e d e r z i j n gebouv/en b l o o t . De muur was s l e c h t s een d i n g dat h i n d e r t en t i c h e l s t e n e n b a k t men v l u g ; maar wat aan ' t hoge h o u t v e r m i n d e r t , d a t geven eeuwen n i e t t e r u g l En O , dat v a l l e n vem de bomen, de m o o i s t e d i e i n H o l l a n d s t a a n l A l s h e r f s t b l a d z i j n z i j neergekomen v a n Z o r g v l i e t t o t de I-Ialiebaan. Koest onherstelbaar h e e f t geleden m i j n Haagse Bos — waar dag en nacht h e t zware h o u t werd u i t g e r e d e n n a a r ' t s c h i p aan de P r i n s e s s e g r a c h t . Z i j n e r nog v i j v e r s en nog lanen? Nog oude stammen, r u i g v a n mos? Kan men nog a l t i j d a r g e l o o s gaan en opeens dan s t a a n v o o r ' t H u i s t e n Bosch? De h u i z e n en de bomen v a l l e n , de l e e g t e g r i j p t v a n s t r a a t naar s t r a a t ; on i n huji p l a a t s s t a a n l a g e w a l l e n g e d u l d i g tegen tanks p a r a a t . Den Haagl g i j l i e f l i j k s t e der d o r p e n l dat nimmer v e s t i n g w e r k e n z a a g t , maar nu, den v i j a n d onderworpen, t o t e g e l s t e l l i n g wordt v e r l a a g d Den Haagl d a t i k z o z e e r beminde t o e n i k nog wandelde op a a r d * , on dat i k zó t e r u g moest v i n d e n : werd a l l e l e e d v o o r u v e r g a a r d ?
^ S-tede-Troost
S
Ifl/aor was i k met don E n g e l samen i n * t v o o r h o f v a n Gods hoge H u i s . H i j g l i m l a c h t e , m i j n handen kv^'araen a l s moede d u i v e n h i j hem t h u i s . Toon kon i k n i e t meer eenaaain dragen de a n g s t e n v a n m i j n s t e d e v a a r t en naar m i j n l i p p e n klommen vragenqa t e l a n g r e e d s i n m i j n h a r t bewaardi "is die Die één
d i t de' l a a t s t e v a n de beker God over m i j n s t a d gehengt? a l l e s w e e t , weet t o c h d a t aek«r d r u p p e l meer h e t s t e r v e n breaagt?
Z a l o o i t Den Haag woer gaan genezen en b l o e i e n a l s een v o o r j a a r s t u i n ? Of z a l e r s l e c h t s een puinhoop wezen, v e r l o r e n i n hot g-rijze d u i n ? " Een s p a n n i n g t r i l d e door den E n g e l j z i j n l i c h a a m r e c h t t e z i c h z6 s t r a k d a t h i j s t o n d a l s een f a l d c e l s t e n g e l waar God Z i j n woord a l s v u u r ontstalcï "Tot i n de mond v a n Z i j n p o r f e t e n bewaart H i j Z i j n g e h e i m e n i s , en hoe komt u dan toe t e weten wat i n Z i j n Raad b e s l o t e n i s ? H i j zond u t o t h e t g-rote l i j d e n waarvoor g i j i n m i j n armen v l u c h t , om a l s een akker t e b e r e i d e n uw h a r t v o o r Z i j n begeerde v r u c h t . De v r u c h t i s i ' i j p - G i j hebt e r v a r e n Gods v r e u g d e n en D e n - H a a g - d a t - l i j d t i Zo s p r e e k dan t o t de Hagpiaren het troostwoord van Z i j n eeuwigheidl" I k z e i d e : " H e e r , hoe kan i k s p r e k e n , t e r w i j l i k z e l f d a t woord nog z o e k ? " I)laar h i j : " U t r o o s t e dan d i t tekent God s c h r e e f h e t en g i j w a a r t Z i j n boek" V/at kon i k anders doen dan z w i j g e n en houden m i j n bezwaren s t i l ? Uat dan m i j a l s I-Iaria n i j g e n : d a t m i j geschiedde n a a r Z i j n w i l . . ?
j_ S t e d e - T r o o s t i n w o n e r s dan van ' s-Graveniiage, a a n h o o r t m i j n woorden met g e d u l d , opdat daardoor Gods welbehagen worde aan u on m i j v e r v u l d . 2 o a l s w i j nu, t e moe v o o r k l a c h t e n , v a n l i e f d e en v a n angat v e r t e e r d , v o o r onze s t a d h e t e i n d e wachten t e n z i j nog God do kansen k e e r t Zo wae i k aan h e t bod g e z e t e n waar h u l p e l o o s m i j n S t a r r e l a g , en w i s t w e l , maar wou t o c h n i e t weten d a t i k h a a r langzaam s t e r v e n z a g . Haar v i n g e r s r u s t t e n i n m i j n handen d i e t e d e r s t r e e l d e n l i d na l i d ; h a a r v l e c h t e n a l s t e zwaro handen raaalvten h e t k l e i n g e z i c h t zo w i t . En n i e t s d a \ o v e r b l e e f dan b i d d e n , a l s énig d i n g nog b a t e n aoui want God beschermde z e l f s i n * t raiddon des ovens w i e H i j redden wou. En daarom, wie een l i e f d e d r a g e n o p r e c h t en z u i v e r v o o r hun s t a d , d i e b i d d e n nu v o o r * s—Gravonhago z o a l s i k v o o r m i j n G t e r r e bad. I k weet h e t w e l J n i e t a l l e beden v i n d e n de haven v a n Z i j n o o r ; m i j n S t e r r e s t i e r f - maar i n h e t heden k u n t g i j nog smeken om gehoor. E:)^ i s Den Haag h e t l o t b e s c h o r e n waaraan m i j n S t e r r o onder g i n g , dan w i l i k u t e n t r o o s t doen h o r e n de b i e c h t van wat i k z e l f o n t v i n g . I k w i s t het vaag t e r w i j l i k l e e f d e ; maar e e r s t t o e n iW i n h e t P a r a d i j s m i j n S t e r r e s t r a l e n d t o t m i j zweefde, werd i k i n deze d i n g e n w i j s . I k meende dat i k God beminde en v o n d i n Hom m i j n h o o g s t e roem; maar v o o r een b i j b l i j f t h e e l de l i n d e h e t geu^ren v a n één enk*Ie bloem.
Stedo-Troost
^7
I k had hom l i o f - maar n i e t Hemzelvon i de hleosem met z i j n z o e t aroom deed m i j zo v r e u g d i g h o n i n g d e l v e n d a t i k geen oog had v o o r de boom. I k had Hem l i e f - maar s l e c h t s v a n v e r r e en t o o n i k a l s Z i j n bloesera vond de z a c h t e l i e f l i j k h e i d v a n Sterroga v e r g a t i k waar de l i n d e s t o n d . Was n i e t h e t z o e t e v a n h a a r l e d e n Z i j n b e e l d en ^ i j n g e l i j k e n i s ? Was i n h a a r ogen n i e t de v r e d e d i e boven deze w e r e l d i s ? I k had Hem l i o f - maar om de h o n i n g i n de vorriilclcing v o o r e l k a a r ; geen hemel z o c h t i k dan m i j n woningi i k had Hem l i e f — maar s l e c h t s i n h a a r l Wat i k h e t e e r s t t e r u g moest v i n d o n , t o e n z i j v a n m i j was heengegaan, was n i e t de bloesem maar de l i n d e en dat h e e f t God m i j doen v e r s t a a n . Nu h e e f t H i j m i j aan h a a r verbonden meer dan op aarde was ons d e e l , n i e t door de kus v a n onze monden, maar i n Z i j n bloesemend g e h e e l . Hem heb i k l i e f - aan Hem behoren h a a r g l i m l a c h en haar zuiv»ro sterns i k heb h a a r l i e f - m e e r dan t e v o r e n , maar nu i n Hem - a l l e e n i n HSml
Doch t u s s e n h a a r en * s—Gravenhage v i n d i k s l e c h t s l u t t e l onderscheid; ook v a n uw l i e f d e moe6 i k v r a g e n of g i j n i e t b l i n d v a n bloesem z i j t . Want nimmer moogt g i j d i t v e r g e t e n : w i j hebben h i e r geen s t a d d i e b l i j f t , maar zoeken d i e w i j eeuwig weten, omdat God z e l f ons d a a r t o e d r i j f t : De die als oen
s t a d v a n l i c h t en h e e r l i j k h e d e n a l s oen b r u i d de h o o g t i j d b e i d t , God de aarde nieuw beneden nieuwe hemel h e e f t g e s p r e i d l
En e l k e p l a a t s waar mensen wonen i s beeld van d i t Jerusalem, z o a l s de mensen ons v e r t o n e n g e l i j k e n i s en b e e l d van Hem.
/ s t e d e - T r o o s t j(
Wie houd-t v a n dorp o f s t a d op aarde h e e f t daarom meer l i e f dan h i j z i e t : z i j n h a r t d a t heimwee h e e f t , ontwaarde Jeruzalem i n het v e r s c h i e t . I k z i e w e l d a t g i j met m i j n woorden Icniidcende maar a l s uw daden n i e t wat i s dan d i t g e l o v e n
uw h o o f d e n aanvaardt; geloofden, waard?
Want hebt g i j n i e t — a l s i k ora S t e r r o t e w e i n i g God heb l i e f g e h a d Jeruzalem i n l i e f d e verre a c h t e r doen b l i j v e n b i j uw s t a d ? G i j h e b t a l s i k bemind h e t minder en ' t meerder n i e t genoeg g e a c h t ; h e e f t God, opdat H i j d i t v e r h i n d e r , de v/anhoop o v e r u g e b r a c h t ? W i l t u daarom aan m i j b e z i n n e n , i n m i j werd de e r v a r i n g steral En l e e r t v o o r t a a n Den Kaag t e minnen als s p i e g e l van Jeruzaleml Dan kan a l l e e n de s p i e g e l b r e k e n en weet g i j j hoe b e d r o e f d g i j z i j t i v e r l o r e n g i n g h e t aardse t e k e n , maar God bouwt v o o r de e e u w i g h e i d . Daar l i g t uw s t a d . G i j z u l t h a a r schouwen w i t t e r dan sneeuw, w i t t e r dan l i c h t , z o d a t g i j moet beschermend vouwen de handen v o o r uw a a n g e z i c h t — Tot weer uw ogen o n d e r s c h e i d e n h e t w i s s e l s p e l v a n k l e u r en k l e u r , en uw v e r l a n g e n u z a l l e i d e n o n f e i l b a a r n a a r uw e i g e n d e u r l Want a l l e s i s / n o o i t t e v o r e n en God woont e r i n i e d e r h u i s ; t o c h z u l t g i j V/eten daar g e b o r e n te wezen en t o komen t h u i s . Dan z u l t g i j i n de p a a r l e n p o o r t e n herkennen wat g i j j vaag en d o f , l i e f h a d t i n de Gevangenpoort en de p o o r t e n v a n h e t B i n n e n h o f . Het v^arm g e v o e l v a n v/elbehagen dat het Noordeinde of Voorhout U i n een k o r t gelulc deed d r a g e n , w o r d t h i e r g e l u k d a t g i j behoudt.
[ s t e d e - T r o o s t ii.
I n * t h a r t d e r s t a d s u l t g i j dan komen aan de r i v i e r v a n k r i s t a l l i j n , en dwalend l a n g s z i j n w a t e r dromen weer aan de V i j v e r b e r g t e z i j n . G l i m l a c h e n d e z a l God beamen dat g i j nog Hagenaren b l i j f t , t e r w i j l 2 i j n hand uw nieuwe naam en Z i j n t e k e n aan uw v o o r h o o f d s c h r i j f t . Och b r o e d e r s , z u s t e r s , d i e nu k l a g e n en om Den Kaag z o b i t t e r s c h r e i t , d i t t r o o s t w o o r d mag i k t o t u d r a g e n : God wéét d a t g i j Z i j n k i n d ' r e n s i j t l