Statistisch Bulletin Jaargang 70 | 2014 | 47
20 november 2014
Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid
3
2. Macro-economie
5
Iets meer banen en vacatures in het derde kwartaal Werkloze beroepsbevolking
3 4
Koerswaarde van aandelen
5
Verklaring van tekens 6 Colofon6
Meer recente gegevens Het Statistisch Bulletin biedt cijfers over slechts een beperkt aantal onderwerpen. In onze databank StatLine staan gegevens van alle beschikbaar gekomen CBS-statistieken. U vindt daar ook een overzicht van statistieken waarvan de cijfers de laatste zeven dagen zijn geactualiseerd.
CBS | Statistisch Bulletin 2014 | 47 2
1. Arbeid en sociale zekerheid Iets meer banen en vacatures in het derde kwartaal Het voorzichtige herstel van de arbeidsmarkt is in het derde kwartaal van 2014 voortgezet. Er was een bescheiden groei van het aantal banen en vacatures. Voor het tweede kwartaal op rij daalde de werkloosheid. Wel nam de langdurige werkloosheid verder toe. Bijna 40 duizend werklozen minder dan in het tweede kwartaal De werkloosheid is in het derde kwartaal verder gedaald. Gecorrigeerd voor seizoen invloeden waren er 635 duizend mensen werkloos, 37 duizend minder dan een kwartaal eerder. In het tweede kwartaal daalde de werkloosheid ook al, met 12 duizend, maar begin dit jaar steeg de werkloosheid nog. Dat de werkloosheid is gedaald, komt doordat er meer werklozen werk hebben gevonden. Eind vorig jaar daalde de werkloosheid eveneens, maar toen kwam dat doordat mensen zich terugtrokken van de arbeidsmarkt. Het aantal werklozen in Nederland bereikte begin van dit jaar de hoogste stand van deze eeuw. Europees gezien is de werkloosheid in Nederland laag. Langdurige werkloosheid neemt nog toe De werkloosheid is vooral afgenomen onder 25- tot 45-jarigen. Ook bij jongeren en 45-plussers daalde de werkloosheid, maar minder sterk. Zoals het CBS eerder deze maand meldde, kwamen in de afgelopen tien jaar nog nooit zo weinig werkloze jongeren snel aan de slag. Hoewel de kortdurende werkloosheid inmiddels afneemt, blijft het aantal mensen dat langdurig werkloos is toenemen. In het derde kwartaal was 45 procent van alle werklozen minimaal een jaar werkloos. Een jaar eerder was dat nog 35 procent. Bij 45-plussers is de werkloosheid vaak langdurig: ruim 60 procent van de oudere werklozen was ten minste een jaar werkloos. Meer banen voor werknemers en zelfstandigen Het aantal banen van werknemers en zelfstandigen nam in het derde kwartaal van 2014 iets toe. In totaal waren er 5,5 duizend banen meer dan in het tweede kwartaal. De banengroei in de afgelopen twee kwartalen volgde op ruim twee jaar banenverlies. In totaal gingen in die periode ruim 200 duizend banen verloren. Het aantal banen van werknemers nam in het derde kwartaal met 2 duizend toe en het aantal banen van zelfstandigen met 3,5 duizend. Het is het tweede kwartaal op rij dat het aantal banen van werknemers is gestegen. Ongeveer een op de veertien werknemers heeft twee banen. Dit aandeel is de afgelopen tien jaar geleidelijk toegenomen. Grootste banenstijging in de zakelijke dienstverlening Het snelst steeg het aantal banen in de zakelijke dienstverlening. Het ging hier voornamelijk om uitzendkrachten. Ook in de handel, waar in voorgaande kwartalen het aantal vacatures toenam, waren er meer banen. Er zijn echter ook sectoren waar de werkgelegenheid nog steeds daalt, zoals de zorg en de bouw. Sinds begin 2013 zijn er in de zorg 50 duizend banen verloren gegaan, vooral door bezuinigingen in de kinderopvang en de thuiszorg. Het aantal vacatures binnen de zorg nam de laatste vier kwartalen wel voortdurend iets toe, maar met 13 duizend is de toename nog steeds gering.
CBS | Statistisch Bulletin 2014 | 47 3
Meer vacatures Het aantal vacatures is in het derde kwartaal van 2014 weer toegenomen en kwam eind september uit op 113 duizend. Dit zijn er 5 duizend meer dan een kwartaal eerder. Het aantal vacatures neemt hiermee voor het vijfde kwartaal op rij toe. De groei van het aantal vacatures manifesteerde zich over de gehele linie, maar was het duidelijkst bij de handel en in de industrie. Dit is in lijn met de groei van beide bedrijfstakken dit jaar. Dynamiek op de arbeidsmarkt neemt toe Het aantal openstaande vacatures aan het einde van een kwartaal wordt onder meer bepaald door de nieuwe vacatures die gedurende het kwartaal zijn ontstaan en de vacatures die zijn vervuld. Hoe hoger beide zijn, hoe meer beweging er is op de arbeids markt. De afgelopen vijf kwartalen groeiden zowel het aantal nieuwe als het aantal vervulde kwartalen gestaag. In het derde kwartaal van 2014 kwamen er 179 duizend nieuwe vacatures bij en werden er 174 duizend vervuld. Het aantal vervulde vacatures is sinds eind 2011 niet meer zo hoog geweest. Beroepsbevolking minder sterk gekrompen De totale beroepsbevolking (werkzaam én werkloos) is ook in het derde kwartaal van 2014 kleiner geworden, maar minder dan in het tweede kwartaal. De werkzame beroepsbevolking nam toe, maar daar stond een sterkere afname van de werkloze beroepsbevolking tegenover. De krimp van de totale beroepsbevolking gedurende dit jaar kwam deels doordat de potentiële beroepsbevolking – dat zijn alle mensen van 15 tot 65 jaar – kleiner is geworden. Daarnaast bieden minder jongeren zich aan op de arbeidsmarkt vanwege een opleiding of studie. Eind vorig jaar en begin dit jaar hing de afname van de beroeps bevolking ook samen met een toename van het aantal mensen dat niet meer naar werk zocht, bijvoorbeeld omdat ze daarvan weinig resultaat verwachten. In het tweede en derde kwartaal was het aantal ontmoedigden echter weer even groot als een jaar eerder.
Werkloze beroepsbevolking 1) (42) Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
x 1 000
2003
332
369
384
373
378
426
423
397
422
409
430
412
2004
470
491
504
484
474
508
492
452
457
457
471
451
2005
493
514
522
490
484
506
501
462
465
454
464
427
2006
460
473
465
422
415
413
420
363
376
380
384
346
2007
389
407
393
346
348
353
364
305
307
312
312
286
2008
324
336
327
302
299
311
315
264
278
278
287
279
2009
324
354
354
360
363
385
412
370
389
395
417
404
2010
456
478
468
437
432
441
449
386
396
394
403
373
2011
409
430
415
392
401
400
447
392
427
444
448
427
2012
480
490
482
490
485
498
544
483
508
529
547
543
2013
608
638
661
650
654
678
725
644
670
662
641
642
2014
695
717
700
690
668
659
680
595
615
614
CBS | Statistisch Bulletin 2014 | 47 4
(slot) Werkloze beroepsbevolking 1) (42) Jan Verandering t.o.v.
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
x 1 000
een jaar eerder 2004
138
121
120
112
96
82
69
55
35
48
41
40
2005
23
24
18
5
9
−2
9
10
8
−2
−7
−24
2006
−34
−41
−57
−67
−69
−93
−81
−98
−88
−75
−80
−81
2007
−71
−66
−71
−76
−67
−61
−56
−58
−69
−68
−72
−61
2008
−65
−71
−66
−44
−48
−42
−49
−41
−30
−34
−25
−6
2009
0
18
27
58
64
74
97
105
111
118
130
125
2010
132
124
114
77
69
56
37
17
7
−2
−14
−31
2011
−47
−48
−53
−45
−31
−41
−2
6
31
50
44
54
2012
71
60
67
98
84
98
97
91
82
86
99
116
2013
128
148
179
160
169
180
181
162
162
133
93
98
2014
86
79
39
39
14
−19
−45
−49
−55
−48
2003
326
333
352
379
390
399
406
413
419
430
437
453
2004
468
467
476
487
489
484
478
472
461
475
479
490
2005
489
490
490
490
493
483
486
483
475
473
472
466
2006
457
449
436
424
422
396
399
385
384
392
390
383
2007
382
380
367
349
351
340
343
331
320
322
318
321
2008
316
308
300
304
303
298
293
290
291
288
292
310
2009
315
325
328
358
366
373
389
397
404
409
423
435
2010
448
452
446
436
435
430
426
414
412
410
409
401
2011
398
400
395
392
400
392
413
421
438
455
455
456
2012
468
463
465
489
489
495
510
514
519
536
552
571
2013
592
613
643
650
659
675
694
683
685
674
653
668
2014
678
691
684
687
673
657
645
632
628
627
Na verwijdering van seizoeninvloeden
1)
Werkloze beroepsbevolking van 15–64 jaar.
2. Macro-economie Koerswaarde van aandelen
(43) 2013
2014
dec
juni
juli
aug
sept
okt
mln euro
Officiële Markt Internationale concerns
189 731
209 610
209 448
210 425
210 382
198 337
Lokale fondsen
229 973
231 837
231 399
240 704
248 851
249 036
Waarvan financiële instellingen
58 269
59 797
64 142
67 493
72 350
72 392
171 704
172 041
167 256
173 211
176 501
176 643
Totaal
419 704
441 447
440 846
451 129
459 233
447 372
Totaal, excl. Royal Dutch Shell
318 726
321 877
319 173
329 920
339 914
335 950
52 244
48 590
48 814
49 188
49 146
48 386
Vastgoedfondsen
7 860
9 004
9 283
9 448
8 951
9 019
Overige fondsen 1)
27 436
38 079
37 014
39 322
37 237
38 627
507 243
537 121
535 958
549 087
554 566
543 404
275
113
117
118
112
110
niet-financiële instellingen
Beleggingsmaatschappijen
Alle genoteerde ondernemingen Overige markten Alle genoteerde ondernemingen 1)
Maatschappijen die als nagenoeg enig actief aandelen van een andere ter beurze genoteerde onderneming bezitten of aandelen van een onderneming die in het buitenland is gevestigd.
CBS | Statistisch Bulletin 2014 | 47 5
Verklaring van tekens . Gegevens ontbreken * Voorlopig cijfer ** Nader voorlopig cijfer x Geheim – Nihil – (Indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met 0 (0,0) Het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid Niets (blank) Een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen 2013–2014 2013 tot en met 2014 2013/2014 Het gemiddelde over de jaren 2013 tot en met 2014 2013/’14 Oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2013 en eindigend in 2014 2011/’12–2013/’14 Oogstjaar, boekjaar, enz., 2011/’12 tot en met 2013/’14 In geval van afronding kan het voorkomen dat het weergegeven totaal niet overeenstemt met de som van de getallen. Colofon Uitgever Centraal Bureau voor de Statistiek Henri Faasdreef 312, 2492 JP Den Haag Inlichtingen Tel. 088 570 70 70, fax 070 337 59 94 Via contactformulier: www.cbs.nl/infoservice Internet www.cbs.nl Teletekst conjunctuur: pag. 506 en 507 ISSN 0166-9680 03001201447 A-1 © Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen, 2014. Verveelvoudigen is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.
CBS | Statistisch Bulletin 2014 | 47 6