de Stap
Klein Raamhof 8, 9000 Gent Tel. 09 233 75 15 - Fax 09 224 15 65 mail:
[email protected] website: www.destapgent.be
Studieadviespunt Gent Handleiding bij de PowerPoint-presentatie ‘Flexibilisering’
2008-2009
De PowerPoint-presentatie Flexibilisering is een presentatie die gebruikt kan worden als leidraad of ondersteuning bij een infomoment voor laatstejaars en/of hun ouders over de invulling van flexibilisering in het hoger onderwijs. Verder kan de PowerPoint-presentatie gebruikt worden in het kader van een vorming over hoger onderwijs aan leerkrachten (o.a. als thema op een pedagogische studiedag) of professionals. De handleiding biedt uitleg bij elke dia. De presentatie en de handleiding zijn grotendeels gebaseerd op informatie die de voorbije jaren door de Stap-medewerkers werd gebruikt tijdens informatiemomenten, op websites hoger onderwijs en gesprekken met onderwijspartners hoger onderwijs. Hier en daar is de informatie aangevuld met uittreksels uit de wetgeving. We bespreken ook beknopt enkele voorbeelden vanuit hogescholen. De presentatie wordt regelmatig geactualiseerd. De laatste versie vind je steeds terug op de website van de Stap (www.destapgent.be) onder de Stap Pro (inloggen kan alleen na aanmelden). Suggesties voor het infomoment Mogelijkheden: Voor leerlingen en/of ouders Voor leerkrachten, professionals Leerlingen/ouders/leerkrachten/professionals actief betrekken via vraagstelling en voorbeelden… Je kan leerlingen/ouders/leerkrachten/professionals bij het begin eerst samen enkele vragen laten bedenken en daarop verder inspelen. Je kan je infomoment als volgt opbouwen: o De PPT laat toe te selecteren wat je wenst te bespreken. Je kan bepaalde onderdelen overslaan of kiezen. Je kan ook zelf voorbeelden vanuit eigen ervaring of regio verder toelichten. Enkele tips: o info met PPT voor maximum 1 uur o vraagstelling tussendoor of op het einde o mogelijkheid tot vraagstelling voorzien: publiek of individueel Achtergrondinformatie
Brochure ‘Bewijs je bekwaamheid’. Min. van de Vlaamse Gemeenschap
Decreet betreffende de flexibilisering van het hoger onderwijs in Vlaanderen en houdende dringende hogeronderwijsmaatregelen vna 30/04/2004 Website instellingen hoger onderwijs Website hogeronderwijsregister
Dia 1 1
Flexibilisering 2008-2009
9-3-2009
Dia 2 2
1. Situering van decreten Decreet hogescholen ‘94
Decreet universiteiten ‘91
Structuurdecreet ’03 (BAMA) Flexibiliseringsdecreet Andere decreten (decreet op lerarenopleiding, studietoelagen en sovo) Rechtspositieregeling van de student, de participatie in HO Financiering hoger onderwijs Leerkrediet 9-3-2009
2
“Het hoger onderwijs in Vlaanderen wordt grotendeels vormgegeven door de Europese ontwikkelingen in het kader van het Bolognaproces. Dit is het proces om tot een eengemaakte Europese Hogeronderwijsruimte te komen en moet het studenten en afgestudeerden vergemakkelijken om in een ander Europees land te gaan studeren en werken. De bachelor-masterstructuur is een van de meest zichtbare gevolgen van het Bolognaproces en krijgt vorm in 2003 in het structuurdecreet hoger onderwijs. Het flexibiliseringsdecreet is een aanvulling op dit decreet en gaat in voege schooljaar 2005-2006.” 1 Meer info over de geschiedenis vind je op volgende link http://studiegids.phl.be/sgids0607/algemeen/1onderwijscontext/1situerin g.htm Dia 3 3
Flexibilisering ‘een nieuw studievoortgangsysteem m.a.w. de student kan op een aangepaste wijze en aangepast tempo aan hoger onderwijs deelnemen en competenties verwerven’
sinds academiejaar 2005-2006
Toegang Leeromgeving Curriculum Organisatie
9-3-2009
Flexibilisering in het hoger onderwijs betekent onderwijs op maat van de student. De student kan op een aangepaste wijze en tempo aan het HO deelnemen. Flexibilisering heeft betrekking op 4 domeinen:
1
De toegang tot het hoger onderwijs De leeromgeving Het curriculum De organisatie van het hoger onderwijs
Bron: website hogeronderwijsregister
3
Dia 4 4
Toegang
Drie soorten contracten Inschrijving onder bindende voorwaarden MOT en GIT/GOP Flexibele overgangen voorbereidingsprogramma schakelprogramma ---> ZALMTRAPEFFECT aanvullingstraject Afwijkende toelatingsvoorwaarden toelating zonder diploma secundair onderwijs of gelijkwaardig EVC en EVK
9-3-2009
o We onderscheiden 3 soorten contracten: Diplomacontract: einddoel is het behalen van een graad of diploma. De student schrijft zich in om de volledige opleiding te volgen of schakelprogramma, voorbereidingsprogramma of postgraduaatsopleiding Creditcontract: student schrijft zich in met als doel het behalen van (één) creditbewij(s)(zen) voor een of meerdere opleidingsonderdelen, niet met het doel om de volledige opleiding te volgen. Examencontract: student schrijft zich enkel in voor het afleggen van examens. Dit met het oog op behalen van een graad of diploma van een opleiding of een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen. Let wel: hier heeft de student geen recht op begeleiding vanuit de school. De student kan zijn contract wijzigen na één semester. o Maatregelen van studievoortgangsbewaking: “1. opleggen van bindende voorwaarden voor de inschrijving. (kunnen worden opgelegd aan een onder diplomacontract ingeschreven student die na één academiejaar niet ten minste 50% van de studiepunten heeft verworven waarop het diplomacontract betrekking heeft.) 2. weigeren van de inschrijving van de student: van deze mogelijkheid wordt slechts gebruik gemaakt indien voorheen zonder positief resultaat bindende voorwaarden voor de inschrijving werden opgelegd of indien uit de gegevens van het dossier manifest blijkt dat het opleggen van dergelijke bindende voorwaarden geen positief resultaat zal opleveren (van deze mogelijkheid kan steeds gebruik worden gemaakt bij een onder
4
creditcontract of examencontract met het oog op het behalen van individuele credits ingeschreven student die zich al tweemaal voor een bepaald opleidingsonderdeel heeft ingeschreven zonder dat hij daarvoor een creditbewijs heeft behaald)” 2 o MOT = modeltrajecten GIT of GOP = geïndividualiseerde trajecten of geïndividualiseerd opleidingsprogramma (GIT = GOP) o Voorbereidingsprogramma = een programma dat kan worden opgelegd aan een student die in het bezit is van een ABA of Ma die niet op rechtstreekse wijze toelating verleent tot de opleiding waarvoor hij zich wenst in te schrijven Schakelprogramma = een programma dat kan worden opgelegd aan een student die zich wenst in te schrijven voor een masteropleiding op grond van een in het professioneel hoger onderwijs uitgereikt bachelordiploma. Aanvullingsprogramma = een programma dat kan worden opgelegd aan studenten die niet uit het hoger onderwijs komen, maar uit het volwassenenonderwijs. o Afwijkende toelatingsvoorwaarden kunnen op grond van • humanitaire redenen • medische, psychische of sociale redenen • algemeen niveau van de kandidaat • toelating zonder diploma secundair onderwijs • in aanmerking nemen van EVC en EVK” 3
2 3
Bron: flexibiliseringsdecreet 30 april 2004 Bron: flexiibiliseringsdecreet 30 april 2004
5
Dia 5 5
Toelating zonder diploma secundair
Het toelatingsonderzoek
generiek gezamenlijk voor alle instellingen van de associatie voor alle kandidaten hetzelfde geldig voor alle bacheloropleidingen van de associatie gratis voor de deelnemer slechts 1 keer per academiejaar
Associatie Universiteit Gent http://www.augent.be/Startpagina/Onderwijs/Studeren/Toelatingsonderzoek/page.aspx/1 165 Associatie K.U.Leuven http://associatie.kuleuven.be/onderwijs/procedure_bach.html
9-3-2009
Op de websites van de associaties vind je nuttige informatie over het toelatingsbeleid zonder diploma secundair. Het toelatingsonderzoek is associatiegebonden.
Dia 6 6
Eerder Verworven Kwalificaties (EVK) Creditbewijzen, attesten, getuigschriften op basis van positieve evaluatie door examen
EVK-procedure
Gratis Doel = vrijstellingen Aanvraag
9-3-2009
EVK-procedure EVK= creditbewijzen, attesten, getuigschriften die aangeven dat je geslaagd bent voor een opleiding of onderdeel van een opleiding.
6
Gratis, tenzij onderzoek op stukken onvoldoende en bekwaamheidsonderzoek (EVC) nodig Doel = vrijstellingen behalen in de opleiding die men wil starten en zo een verkort studietraject volgen. Aanvraag bij de instelling waar de opleiding wenst doorlopen te worden ->vergelijking behaalde kwalificaties (EVK) met de inhoud van de gekozen opleiding
Dia 7 7
Eerder Verworven Competenties(EVC) Geheel van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes
EVC-procedure
Niet gratis Doel = bewijs van bekwaamheid >vrijstellingen Aanvraag
9-3-2009
EVC-procedure 4 EVC= geheel van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes Niet gratis: Kostprijs afhankelijk van de omvang van het bekwaamheidsonderzoek. Intakegesprek met advies inzake zinvolheid van een EVC-procedure. Administratieve kost = 55 euro Bekwaamheidsonderzoek Max 590 euro voor het niveau van bachelor Max 770 euro voor het niveau van master als de aanvrager nog niet beschikt over een bachelordiploma Max 230 euro voor het niveau van master als de aanvrager al beschikt over een bachelordiploma
4
Bron: Bewijs je bekwaamheid, Studievoortgang op grond van eerder verworven kwalificaties (EVK) en competenties (EVC).
7
!! Bij kosten voor een bekwaamheidsonderzoek van één of meerdere opleidingsonderdelen worden de bedragen evenredig gedifferentieerd met de omvang ervan. Doel = erkennen van ervaringen (via bv beroep, vrijwilligerswerk of mantelzorg) met een bewijs van bekwaamheid. Er wordt nagegaan of de competenties waarover deze persoon denkt te beschikken, overeenstemmen met competenties van het niveau van een bachelor of master of een welomschreven opleiding, opleidingsonderde(e)l(en) of de(e)l(en) van een opleidingsonderdeel. Dit met het oog op het bekomen van vrijstellingen. ->verkort studietraject Een goede voorbereiding = belangrijk! Uitzoeken voor welke opleiding jouw competenties het meest in aanmerking komen. Instelling kiezen met desbetreffende opleiding. Informatie nagaan over de specifieke procedure. Contacteren van de EVCbegeleider. Mogelijke informatiesessies nagaan. Verloop Informatieverstrekking/Aanmelding/Bekwaamheidsonderzoek: portfolio, competentiegericht interview, beheersingsproef, directe observatie van gedragingen /erkenning. Bewijs van bekwaamheid Erkend door alle instellingen van de associatie In principe onbeperkt geldig, na 5 jaar kan er wel een actualiseringsprogramma opgelegd worden.
Dia 8 8
Leeromgeving Instellingsgebonden
Andere leervormen: elektronisch leerplatform (vb. Blackboard, Toledo) Nieuwe vormen van evaluatie Proefexamens
9-3-2009
8
Andere leervormen: projectonderwijs, afstandsonderwijs, elektronisch leerplatform, on-line coaching, … Timing en wijze van evaluatie: tussentijdse toetsen, nieuwe toets- of assessmentvormen Dia 9 9
Curriculum Instellingsgebonden
Keuzemogelijkheden in het curriculum Soms een keuze in de volgorde van de opleidingsonderdelen
9-3-2009
Bepaalde keuze in de inhoud van het curriculum Voorbeeld: vele talencombinaties in Letteren, … Bepaalde keuze in de volgorde van de opleidingsonderdelen Bv KaHo St. Lieven: het vak chemie wordt zowel in het eerste als tweede semester georganiseerd
9
Dia 10 10
Organisatie Overschakeling van een jaarsysteem naar een creditsysteem
‘Studievoortgang wordt nu bepaald door het verwerven van creditbewijzen en niet meer op grond van slagen voor alle examens studiejaar na studiejaar’
Creditbewijs: opleidingsonderdeel van minstens 10 op 20 Creditbewijs onbeperkt geldig: actualiseringsprogramma mogelijk Credits = behaalde studiepunten verbonden aan opleidingsonderdeel Geen creditbewijs bij deliberatie
9-3-2009
Actualiseringsprogramma mogelijk na 5 jaar! Credits 5 zijn een nieuwe rekeneenheid. Een opleiding bestaat uit opleidingsonderdelen (bijv. Frans, chemie, stage) en elk opleidingsonderdeel is een bepaald aantal studiepunten waard. Zo behaal je het diploma van bachelor wanneer je de 180 voorziene studiepunten hebt verzameld. Wanneer je slaagt voor een bepaald opleidingsonderdeel (bijv. Frans), dan kan je daar credits voor krijgen. Je krijgt evenveel credits als er studiepunten zijn. Bijvoorbeeld: telt Frans voor 3 studiepunten, dan krijg je ook 3 credits. Een credit mag je als een verworvenheid beschouwen. Een opleidingsonderdeel waarvoor je een credit hebt gekregen, hoef je niet meer over te doen. Credits blijven een tijd lang geldig en je kan ze in rekening brengen als je overzit, overgaat naar een ander jaar of met een andere opleiding of afstudeerrichting start. Na 5 jaar kan wel gevraagd worden om een actualiseringsprogramma te volgen. Als je gedelibereerd bent voor een opleidingsonderdeel krijg je geen creditbewijs. Gedelibereerde opleidingsonderdelen worden vermeld op het diplomasupplement.
5
Bron: website Hogeschool Gent
10
Dia 11 11
Organisatie Instellingsgebonden
Meerdere instapmomenten: volledig nieuwe start bepaalde opleidingen in februari Meerdere evaluatiemomenten Flexibele leerroutes: www.destapgent.be/wijzer (via trefwoorden, onder de letter F) Mogelijkheid van niet-bindend studieadvies
9-3-2009
Vb. Deeltijds studeren (vb. Delta AHS) Vb. Avond- en weekendonderwijs Dia 12 12
Bronnen
Brochure ‘Bewijs je bekwaamheid’, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Decreet betreffende de flexibilisering van het hoger onderwijs in Vlaanderen en houdende dringende hogeronderwijsmaatregelen van 30/04/2004 http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/ document.asp?docid=13528 www.hogeronderwijsregister.be
9-3-2009
11
