S TA G G 2 0 0 7 Stichting voor ambulante geestelijke gezondheidszorg
INHOUD
*
Terugkijken en vooruitzien
*
Hulp bij psychische problemen
*
Toerusting van de gemeente
*
Mensen en middelen
*
Bestuur en contact
Terugkijken en vooruitzien Dit verslag van de STAGG over 2007 ziet er anders uit dan in voorgaande jaren. Naast het uiterlijk is ook de inhoud aangepast. Er staan minder tabellen en grafieken in. In beknopte vorm willen we u een indruk geven van wat we dit jaar hebben gedaan en hoe we proberen in te spelen op nieuwe ontwikkelingen in de zorg en in de samenleving. Zorginstellingen moeten steeds meer verantwoording afleggen over de besteding van de toegewezen gelden. Ook de psychosociale hulpverlening door de STAGG werd al enkele jaren bijna volledig uit de AWBZ gefinancierd. Dat brengt kwaliteitseisen en verantwoordingsplicht met zich mee, waaraan wij door het niveau van onze medewerkers goed kunnen voldoen. In het afgelopen jaar zijn we gestart met de procedure voor het krijgen van een HKZ-certificering. Dit is een keurmerk voor de gezondheidszorg. We doen dat in samenwerking met de organisatie Mentaal Beter. Deze samenwerking richt zich ook op het systeem van
declaraties voor consulten en het verkrijgen van voldoende budget. Per 1 januari 2008 is de financiering van de zorg overgegaan van de AWBZ naar het basispakket van de zorgverzekering. Deze ontwikkelingen en de ermee samenhangende eisen die verzekeraars stellen, hebben in 2007 veel tijd en inzet van onze medewerkers gevraagd. We verwachten het beoogde kwaliteitscertificaat in de loop van 2008 te mogen ontvangen. Hulpverlening vormt één pijler van ons werk, de toerusting van gemeenten is de andere. Minder spectaculair, kleinschaliger, maar niet minder belangrijk. En hiervoor is natuurlijk geen overheidsfinanciering beschikbaar. De band met de Centrale Diaconale Commissie van de Nederlands Gereformeerde Kerken werd het afgelopen jaar verstevigd. Wij verwachten dat dit zal bijdragen aan een heldere visie op de plaats van de STAGG binnen die kerken.
Terugkijken en vooruitzien
In de loop van 2007 werd aan 283 cliënten hulp verleend. In antwoord op de toenemende vraag kon de capaciteit iets worden uitgebreid. Voor versterking van de administratieve en secretariële ondersteuning werd een parttime bureaucoördinator aangetrokken. Het bestuur is alle medewerkers zeer erkentelijk voor hun enthousiaste inzet. De samenstelling van het bestuur veranderde in 2007 door het vertrek van Jolanda Pol, Connie van der Dussen, Andries Mak en Leo Eland. Zij werden opgevolgd door Sarien de Groot (Zeewolde), Evelien van Dijken (Zwolle) en Leo Douw (Maassluis). Helaas moest Sarien de Groot rond de jaarwisseling haar werk al stoppen. In deze vacature en die van voorzitter, ontstaan door het vertrek van Leo Eland, kon tot begin april 2008 nog niet worden voorzien.
Voor 2008 richten we onze aandacht ondermeer op vernieuwing van het strategisch beleidsplan. Versterking van het toerustingswerk is een van de speerpunten. Hoe kunnen we ambtsdrager en andere groepen in de gemeente nog beter ondersteunen bij hun werk? Een ander aandachtspunt vormt de organisatie van de STAGG, met een heldere taakverdeling tussen bestuur en uitvoering. Met daarbij als eerste doel dat de mensen voor wie de hulp en toerusting zijn bedoeld zo goed mogelijk worden geholpen. Dit zijn taken die de nodige inzet vragen. Als team en bestuur mogen we ze oppakken in de wetenschap dat onze Hemelse Vader ons kent en leidt. Namens het bestuur, Rob van der Plas waarnemend voorzitter
1
Hulp bij psychische problemen De STAGG biedt professionele hulp aan (jong) volwassenen en ouderen met psychosociale problemen. Zoals depressieve klachten, angstklachten, traumatische ervaringen, (partner)relatieproblemen, persoonlijkheidsproblematiek, en levensfaseproblematiek. De hulp wordt verleend door psychologen en psychotherapeuten met ruime ervaring op deze gebieden. Om de kwaliteit van de behandelingen hoog te houden zijn zij aangesloten bij beroepsverenigingen, waardoor ze op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen in het vakgebied.
Maar nieuwe inzichten en toepassingen worden wel kritisch tegen het licht gehouden. Een cliënt mag nooit gezien worden als iemand waarvan ‘defecte onderdelen even gerepareerd moeten worden’. De STAGG wil in haar hulpverlening de hele persoon én zijn of haar omgeving in het oog houden. Bij de eerste gesprekken (de intake) wordt dan ook zorgvuldig gevraagd naar het ontstaan en verloop van de klachten, maar ook naar iemands levensgeschiedenis, zijn sterke kanten en belangrijke relaties. Heeft iemand een langdurige relatie, dan betrekken we ook de partner bij de intake. En de cliënt moet zelf verwoorden wat hij of zij met de hulpverlening wil bereiken.
Tevreden cliënten De STAGG biedt hulp vanuit de hoofdvestiging in Houten, en (op bepaalde dagen van de week) nevenvestigingen in Zwolle en Rotterdam. In 2007 hebben zich 160 nieuwe cliënten gemeld, dat is iets meer dan in het voorgaande jaar. Een aantal aanmeldingen werd ingetrokken voordat met de behandeling kon worden begonnen, onder andere door een oplopende wachttijd. Meer dan vroeger melden hulpvragers zich bij verschillende instellingen, en wachten af waar ze het eerst worden uitgenodigd. In totaal is over 2007 aan 283 cliënten hulp verleend, dat is 10% meer dan in 2006. Aanleiding voor het hulpverzoek waren vooral stemmings- en angstklachten, maar ook relationele problemen, zoals moeilijkheden binnen huwelijk en gezin, en opvoedingsproblemen. Onder de hulpvragers is een aanzienlijke groep adolescenten en jongvolwassenen, die moeite hebben om hun plaats in het leven te vinden. Ruim de helft van de hulpvragen komt uit de Nederlands Gereformeerde Kerken, een toenemend aantal uit de PKN en evangelische gemeenten. De cliënten worden vooral door familie en vrienden op het bestaan van de STAGG gewezen.
Op grond van al deze informatie wordt een behandelvoorstel gedaan. Dit kan een kortdurende behandeling inhouden, gericht op een specifieke klacht. Maar de klacht kan ook een signaal zijn van een bredere verstoring van het innerlijk evenwicht van de cliënt. In dat geval kan een therapie van langere duur nodig zijn. Ons motto is: kortdurend waar mogelijk en langer durend waar nodig! Het uiteindelijke doel is dat de cliënt als beelddrager van God weer optimaal kan functioneren.
We vragen (oud-)cliënten altijd hoe zij de behandeling bij de STAGG hebben ervaren. Uit de antwoorden in 2007 komt naar voren dat 85% tot 95% van de cliënten redelijk tot zeer tevreden is. Dan gaat het over de intake en de behandeling en bejegening door de hulpverleners, maar ook over de mate waarin de geloofsovertuiging ter sprake kon komen. De STAGG beschikt over een onafhankelijke klachtencommissie, die in 2007 niet in actie hoefde te komen.
Meerwaarde door samenwerking De kosten van de behandeling van een cliënt werden in 2007 (binnen zekere grenzen) vergoed uit de AWBZ. Met het oog daarop heeft de STAGG in het verleden een zelfstandige AWBZ-erkenning gevraagd en gekregen. Om aan de daarmee samenhangende eisen te blijven voldoen, is een voortdurende investering in de kwaliteit van de dienstverlening en de organisatie nodig. De STAGG heeft in dit verband gekozen voor samenwerking met Mentaal Beter, een organisatie van professionals in de geestelijke gezondheidszorg, die streeft naar een goede kwaliteit van dienstverlening. Mentaal Beter levert ons bijvoorbeeld de soft-
2
Hulp bij psychische problemen voor de administratie van de Diagnose Behandeling Combinaties (DBC) volgens de eisen van de overheid. Ook onderhandelt de organisatie namens ons met de zorgkantoren. Zo kunnen we ons zelf zoveel mogelijk toeleggen op de echte hulpverlening met behoud van eigen identiteit.
Naar een kwaliteitscertificaat Voor de kwaliteit in de zorg bestaat een keurmerk: het HKZ-certificaat. HKZ staat voor Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector. In 2007 zijn we als STAGG begonnen met de procedure om dit certificaat te verkrijgen, en we verwachten dat het ons in 2008 zal worden verleend. Om het HKZ-certificaat te krijgen en te houden moeten we een kwaliteitshandboek opstellen waarin de procedures, protocollen en werkinstructies zijn vastgelegd die de STAGG bij de zorgverlening hanteert. Door regelmatige controles (audits) van buitenaf wordt gewaarborgd dat we ons ook aan deze regels houden, en dat ze waar nodig nog worden verbeterd. Ook bij de ontwikkeling van dit kwaliteitssysteem werken we samen met Mentaal Beter.
Aantal cliënten
Eigentijds en eigen-wijs Sinds 1980 werk ik bij de STAGG als psychotherapeut. Mijn voorkeur gaat uit naar relatietherapie en naar traumaverwerking: leren leven met de gevolgen van ingrijpende gebeurtenissen. Door het goede collegiale overleg kan ik complexe situaties bespreken. Zo kan ik mensen die hulp zoeken een optimale behandeling bieden en voorkom ik een burn out bij mezelf. Bij de therapeutische aanpak die we als STAGG hanteren is er ruimte om ook levensvragen aan de orde te stellen, bijvoorbeeld over geloof, identiteit, autonomie. Dat doet recht aan de hele mens. Samenwerking met het pastoraat neemt daarbij een belangrijke plaats in. Ik blijf me ook in de toekomst graag inzetten voor identiteitsgebonden hulp vanuit de STAGG, op eigen wijze. Anneke Kaldeway-Jansen
2007
2006
per 1 januari al onder behandeling behandeling gestart in de loop van het jaar behandeling afgesloten in de loop van het jaar per 31 december nog onder behandeling
156 127 125 158
146 112 102 156
totaal aantal behandelde cliënten
283
258
23
26
2007
2006
46 30 10 14
37 31 21 11
wachtlijst per 31 december
Aard van de klachten ( %) stemmingsklachten relationele problemen gedragsproblemen traumatische ervaringen
35
8
Naar STAGG verwezen door….. (%) familie/vrienden (incl. heraanmeldingen) informatieboekjes kerk, folders en internet pastor huisarts, maatschappelijk werk of GGZ
2007
2006
64 13 9 14
55 23 7 15
2007
2006
58 13 15 14
64 12 12 12
Kerkelijke herkomst (%) nederlands Gereformeerd andere gereformeerde kerken PKN evangelische gemeenten en overig
Duur van de behandeling (%) hoogstens 5 gesprekken 6-15 gesprekken 16-40 gesprekken meer dan 40 gesprekken
Tevredenheid cliënt over behandeling (%) tevreden redelijk tevreden ontevreden n.v.t./niet beantwoord
2007
2006
22 37 35 6
28 34 32 6
2007
2006
70 24 0 6
77 15 4 4
4
Tevredenheid cliënt over aandacht voor geloofsovertuiging (%)
tevreden redelijk tevreden ontevreden n.v.t./niet beantwoord
2007
2006
82 14 0 4
57 39 0 4
Stevig verankerd Ik kijk naar de STAGG als een organisatie voor geestelijke hulp, met zijn wortels stevig verankerd in de bijbel en in de Nederlands Gereformeerde gezindte. In een versnipperde wereld met vaak verknipte opvattingen is het bijzonder waardevol dat mensen met een geestelijke of andere hulpvraag terecht kunnen bij een organisatie die hulp geeft op een stevige christelijke basis. Natuurlijk is de STAGG niet de enige christelijke hulporganisatie. Maar het is heel belangrijk dat een cliënt kan kiezen voor hulp van een organisatie die past bij zijn of haar geloofsleven en kerkelijke omgeving. Daarom is het ook goed om de binding met de Nederlands Gereformeerde Kerken te behouden. Voor die kerken is trouwens niet alleen de persoonlijke therapeutische hulp door de STAGG van belang. Ook het toerustingswerk in de gemeenten is van grote waarde, bijvoorbeeld door het overdragen van kennis en vaardigheden aan (beginnende) ouderlingen en diakenen. Leo van de Koppel Voorzitter Centrale diaconale commissie (CDC)
Toerusting voor de gemeente De STAGG verzorgde in 2007 in vijf Nederlands Gereformeerde kerken een toerustingcursus van 4 dagdelen. Ongeveer 75 ouderlingen, diakenen, pastoraal werkers en belangstellenden hebben de cursus gevolgd. Drie van deze cursussen zijn gegeven door Arine Brouwer, de twee andere werden verzorgd door Hans van der Veen. Daarnaast werd in één gemeente een cursusdag georganiseerd voor kringleiders. Drie gemeenten hebben een zogenaamde terugkomavond georganiseerd: een vervolgavond na een cursus, waarop men met elkaar deelt waar men dankbaar voor is en waar men tegenaan loopt. Zulke terugkomavonden bieden gelegenheid om dieper op vragen in te gaan en de geoefende vaardigheden aan te scherpen. Voor stagebegeleiders van de Nederlands Gereformeerde Predikantenopleiding werd een studiedag verzorgd. Hier werd ingegaan op verschillende begeleidingsvormen, op ervaringsleren en het belang van reflectie, en het geven en ontvangen van feedback.
Een nieuwe waardevolle ontwikkeling in 2007 was het beroep dat predikanten in twee regio’s op de STAGG deden om hun intervisiebijeenkomsten te begeleiden. Naast de directe procesbegeleiding was er daarbij ook gelegenheid voor een minicursus aan de hand van een ingebrachte casus. Deze bijeenkomsten worden benut om met en van elkaar te leren, wat zowel de predikant als indirect de gemeente ten goede komt. Een intervisiegroep bestaat uit 6 tot 10 predikanten. De eerste drie begeleidingssessies van een intervisiegroep door de STAGG zijn gratis. Een aantal malen werd door ambtsdragers advies gevraagd in een situatie die in de gemeente gevoelig lag. In één gemeente is aansluitend op het advies ook een gesprek in de gemeente gevoerd. Vaker is er aansluitend telefonisch contact of contact per e-mail geweest. In 2007 werd ook de organisatie van een predikantsvrouwendag weer opgepakt. In het ochtendprogramma van die dag, op 1 februari 2008, verzorgde Arine Brouwer als toerustingsmedewerker van de STAGG het inhoudelijk deel van het programma.
5
Toerusten is dankbaar werk Als je met broeders en zusters op zoek mag gaan hoe zij hun taak in de gemeente tot Gods eer, tot opbouw van de gemeente en met vreugde kunnen doen…. Als je mag meemaken hoe deelnemers aan een cursus elkaar bemoedigen, met en van elkaar leren…. Als je een bijdrage mag leveren aan de professionele ontwikkeling van predikanten in intervisiebegeleiding…. Als je een luisterend oor mag hebben voor ambtsdragers die zich afvragen hoe zij met een kwestie moeten omgaan die wijsheid en fijngevoeligheid vereist….. Als je een enkele keer advies mag geven….. Dan raak je onder de indruk van moeite en strijd, maar nog meer van de grootheid en trouw van onze God en de inzet en liefde van veel van Zijn kinderen. Daarom vind ik het een voorrecht al 5,5 jaar als toerustingmedewerker van de STAGG te mogen werken. En er is nog veel te doen!
Arine Brouwer-Holwerda
Mensen en middelen Het team Eind 2007 bestond het team van de STAGG uit 12 medewerkers, dat is één meer dan aan het begin van het jaar. De uitbreiding betrof een nieuwe functie, die van bureaucoördinator. De ontwikkelingen in de financiering van de zorg en het kwaliteitsbeheer maakten extra capaciteit noodzakelijk. Aan de zorg zelf kon ook meer aandacht worden besteed doordat het aantal uren dat de teamleden inbrachten, toenam. De meeste van hen werken parttime. Voor de directe psychosociale hulp waren 6 bevoegde therapeuten inzetbaar: Anneke Kaldeway, Herman van Riessen, Ineke Tack, Simone Oerlemans, Bastiaan Visser en Corinne Limbeek. Het toerustingswerk in gemeenten werd op freelance basis verzorgd door Arine Brouwer en Hans van der Veen.
Al deze activiteiten werden administratief ondersteund door het bureauteam, bestaande uit Tinie Druijf (coördinator), Ellen Bakker, Ans Boshuis en Anneke van Steenbergen. Voor de kwaliteit van de dienstverlening is het belangrijk dat de therapeuten hun werk regelmatig onderling toetsen en dat er in Houten wekelijks overleg is van het team. Daarnaast werd ook in 2007 de kennis geactualiseerd door nascholing via cursussen en opleidingen en het bijwonen van externe voorlichtingsbijeenkomsten. Bijscholing was ook nodig door de wijzigingen in het zorgstelsel per 1 januari 2008. Daarbij is de financiering van de GGZ overgeheveld van de AWBZ naar het basispakket van de zorgverzekering. De administratie en bijbehorende software moesten ingrijpend worden aangepast. Voor de medewerkers betekende dit veel extra werk aan het eind van het jaar, om zo volledig voorbereid te zijn op de stelselwijzigingen.
6
Huisvesting Het bureau van de STAGG met bijbehorende praktijkruimten is gevestigd in Houten. Cliënten kunnen hier dagelijks op afspraak terecht. Daarnaast zijn er praktijkruimten beschikbaar in Zwolle en Rotterdam, die enkele dagen per week worden gebruikt voor gesprekken met cliënten. In beide plaatsen kon de benodigde ruimte eind 2007 worden gevonden in de gebouwen van stichting ‘De Driehoek’. In de eerste helft van het jaar werd in Rotterdam gebruik gemaakt van het gebouw van de Stichting GCW. De STAGG is beide instellingen zeer erkentelijk voor de geboden mogelijkheden.
13
Financiën Het jaar 2007 kon worden afgesloten met een bescheiden positief saldo van ruim € 9.000. De belangrijkste inkomstenbron (70%) vormden de vergoedingen op basis van de AWBZ. Ten opzichte van 2006 namen deze met bijna 14% toe. Door de kerken werd ruim € 83.000 (22%) bijgedragen, wat neerkomt op € 2,55 per lid. Vergeleken met voorgaande jaren kon deze bijdrage laag blijven door het groter beroep op de AWBZ. Aan de kostenkant vormen de personeelslasten van ruim € 300.000 veruit de grootste post. Ze stegen ten opzichte van 2006 met 15%, zowel door uitbreiding van het aantal gewerkte uren als door de algemene loonsverhoging. De STAGG beschikte eind 2007 over een eigen vermogen van € 302.000. Dit betreft voorlopige cijfers. Een definitief en gedetailleerd overzicht wordt opgenomen in de uitvoerige versie van het jaarverslag op de website van de STAGG. Dit overzicht komt eind mei beschikbaar, na het afgeven van de accountantsverklaring.
Baten en lasten (in euro’s)
2007
2006
opbrengsten uit de AWBZ eigen bijdrage cliënten bijdrage van de kerken opbrengst toerustingswerk overige opbrengsten totaal baten
264.500 3.100 83.100 7.800 16.800 375.300
232.300 4.400 93.900 7.000 15.700 353.300
personeelskosten overige lasten totaal lasten
300.500 65.400 365.900
260.500 73.000 333.500
9.300
19.800
positief saldo
7
Een hart voor hulp
Zorgen dat de zorg werkt Bijna vijftien jaar geleden werd ik gevraagd de therapeuten van de STAGG te ondersteunen bij hun administratieve papierwinkel. Samen met de penningmeester begon ik met het opzetten van een geautomatiseerde cliënten- en rekeningenadministratie. Door de jaren heen is er heel veel veranderd in de regelgeving en financiering van de geestelijke gezondheidszorg. De administratieve organisatie moest daardoor steeds worden aangepast. Ik werkte parttime (nog steeds) en kreeg er na een paar jaar gelukkig een parttime collega bij. Samen proberen we de groei in het werk het hoofd te bieden en zo een zorgvuldige dienstverlening te garanderen, zowel naar de cliënten als naar de therapeuten en de partijen in de zorgfinanciering. Ik doe dit werk met veel plezier, omdat het een steentje bijdraagt aan een goede hulpverlening en omdat er een goede collegiale samenwerking is met de therapeuten.
De reden waarom ik destijds toegestemd heb om bestuurslid van de STAGG te worden was kort en goed deze: Ik had meer vrije tijd vanwege mijn emeritaat. Maar de voornaamste reden was toch wel het christelijk-sociale gezicht van de STAGG: oog hebben voor wat zwak is en hulp behoeft. Toen ik de eerste vergaderingen van het bestuur meemaakte, rolden er cijfers over de tafel en viel het woord “productie”enkele keren. Ik dacht: Waar ben ik nu in verzeild geraakt? De STAGG heeft toch alles te maken met barmhartigheid en hulpverlening ? Het duurde niet lang of ik keek achter de koele cijfers en begrotingen en ik zag mensen met een hart. Ik zag het bij bestuursleden, maar ook bij de medewerkers. Zeker, de STAGG moet financieel de zaak rond zien te krijgen, maar alles is wel dienstbaar aan het doel van de stichting: mensen die in nood zijn op christelijke wijze helpen. Wat is het belangrijk voor onze gemeenteleden en ook voor anderen, dat de STAGG haar werk verricht in diepe afhankelijkheid van onze God. Moge Hij dit werk zegenen. ds Wim van der Linde
Ellen Bakker-Smit
team met oude en nieuwe bestuursleden, mei 2007
8
Bestuur en contact Bestuur per 31 december 2007 Rob van der Plas, Houten (waarnemend voorzitter) Leo Douw, Maassluis (secretaris) Bas Verheij, Amersfoort (penningmeester) Evelien van Dijken, Zwolle Henk Keppel, Kampen Ds. Wim van der Linde, Barneveld
Contact STAGG Pelmolen 8, Postbus 406, 3990 GE Houten Tel. 030 6377071 E-mail :
[email protected] www.stagg-ngk.nl
Meer documentatie Een uitgebreide versie van dit jaarverslag, met meer gedetailleerde cijfers en een accountantsverklaring, is vanaf eind mei 2008 te vinden op onze website: www.stagg-ngk.nl
Colofon gepubliceerd april 2008 eindredactie : Leo Douw vormgeving : Frank Lienaerts druk: Jansen & van Driel, Houten
9
