Stadskanaal

Gemeente

Stadskanaal

Programma

2014 - 2018

maak de gemeente compleet

Inleiding De laatste twee gemeenteraadsverkiezingen hebben wij ons met enthousiasme ingezet voor een zetel in de raad van de gemeente Stadskanaal. Dit is ons helaas net niet gelukt. Nu de omstandigheden in het politieke veld en de economische situatie in Nederland in de afgelopen jaren slechter en ingewikkeld zijn geworden en ons milieu verder wordt aangetast, zijn er voor de kiezers veel goede redenen om bewust met hun stem om te gaan. GroenLinks wil rekening houden met mens en natuur, met dier en welzijn en alles wat in onze gemeente van belang is om hier gezond en plezierig te kunnen wonen. In onderstaand programma kunt u hierover lezen.

Speerpunten    

1. Een groene en veilige gemeente 2. Werkgelegenheid en solidariteit 3. Zorg en welzijn 4. Gemeentelijke herindeling

1. Een groene en veilige gemeente a) De gemeente heeft een voorbeeldfunctie bij afvalscheiding, duurzaamheid en energie. b) Geen delving van grondstoffen te koste van het milieu, waaronder schaliegaswinning. c) Geen opslag van milieuschadelijke stoffen, zoals die van kerncentrales. d) Snoeiafval gebruiken voor opwekking van energie. e) Het stimuleren van het gebruik van zonne-energie en warmtepompen. Door zowel particulieren als bedrijven en instellingen. f) Waar mogelijk de regio inrichten met windmolens , mits dit het landschap niet teveel verstoort. Overleg met de plaatselijke bewoners en natuurorganisaties is daarbij van belang. g) Ontmoedigen van intensieve veehouderij, want het is vervuilend en dieronwaardig. h) Het stimuleren van milieuvriendelijke oplossingen bevordert de plaatselijke werkgelegenheid. i)

De bevordering van de bouw van, of renovatie naar, energie-neutrale woningen.

j)

OV wordt milieuvriendelijker: in afwachting van de treinverbinding Veendam-Ter ApelEmmen, stappen bussen zoveel mogelijk af van fossiele brandstoffen.

k) De veiligheid van fietsers en voetgangers wordt ingrijpend verbeterd. Bijvoorbeeld: Voorrangsregels op rotondes worden aangepast. Bepaalde trajecten worden door aanpassing veilig voor fietsers. l)

Kernen zoveel mogelijk autovrij of autoluw maken. Daar waar voetgangers en fietsers ruimte en veiligheid vinden, kan een aantrekkelijker aanbod aan cultuur, ontmoeting, winkels en horeca bloeien. Leuker voor de eigen inwoners en dan heeft bijvoorbeeld ook een vaarrecreant meer reden om aan te leggen en van boord te gaan.

m) Aanpak van zwerfvuil krijgt prioriteit. Scholen kunnen hierin een rol spelen, zodat het nuttige met het preventieve wordt verbonden. Dit levert structureel voordelen: een schone gemeente is aantrekkelijker voor inwoners en bezoekers, nodigt uit tot respectvolle omgang met mens en omgeving en het ruimen is een zinvolle taak. Een andere kans in dit verband ligt in gemeenschappelijke opruimacties, waarin een groep vrijwilligers een bepaald gebied reinigt. Elders is al bewezen dat dit buurten bij elkaar brengt en de drempel tot vervuilen verhoogt. n) Toerisme wordt voor Stadskanaal, in de aanloop naar het samengaan van de gemeenten in Zuidoost- Groningen, nog belangrijker, i.v.m. werkgelegenheid. Onze omgeving wordt gekenmerkt door een goed milieu, veel groen, goede fietspaden en bijzondere natuurprojecten. Een plan van aanpak, dat het gezamenlijke natuurlijke potentieel als basis heeft, ligt dan voor de hand.

2. Werkgelegenheid, solidariteit en onderwijs Sociaal beleid Het werkgelegenheidsbeleid van de gemeente heeft een sociale component: de gemeente heeft ook hierin een voorbeeldfunctie en kan initiatieven stimuleren en faciliteren. De gemeente vervult een voorbeeldfunctie wat betreft: o Social return (arbeids- en leerplaatsen in ruil voor opdrachten van de gemeente) en maatschappelijk ondernemen; o Een quotum van 5 % voor het inzetten van mensen met een arbeidshandicap of werklozen (5% regeling); o Een voorrangsbeleid voor werklozen bij gelijke geschiktheid. Wind mee voor kleine ondernemers De moed van mensen om te ondernemen, hoe klein ook, verdient een degelijke ondersteuning. De voordelen van een ondernemende bevolking zijn zowel menselijk als economisch beduidend. Daarom is het niet raar om ook als overheid hier uitnodigend en versterkend in te zijn. Vooral de zogenaamde “kleine” ondernemers komen soms in de knel. Ze vormen een nieuwe groep, die noodgedwongen een beroep doet op de gemeente voor een gedeeltelijke of tijdelijke uitkering. De financiële positie van die groep (met name ZZP-ers) vraagt specifieke aandacht en aanpassing van regelgeving om hun bestaansminimum te waarborgen. Het zou bovendien goed zijn als de gemeente sociaal ondernemerschap stimuleert en faciliteert, dat tot doel heeft mensen met een arbeidsbeperking een werkplek te bieden op commerciële basis. (Goed voorbeeld is het ondernemerscentrum voor sociale economie H164 in Hengelo.) Participatie: iedereen neemt deel GroenLinks vindt het belangrijk dat iedereen naar eigen kunnen meedoet, op de arbeidsmarkt en in de samenleving. Meedoen biedt mensen een zingeving, sociale contacten en de mogelijkheid van ontwikkeling. Van mensen zonder betaald werk wordt, tegenover een uitkering, inzet gevraagd in de vorm van dagbesteding of vrijwilligerswerk. Uitgangspunt bij het verwachten en inhoudelijk bepalen van zo’n inzet is wat iemand wil en wat zijn of haar capaciteiten zijn. Delen en ruilen maakt de economie compleet Het delen van krachten en middelen gebeurt al sinds mensenheugenis, maar is de laatste decennia sterk afgenomen onder invloed van het individualisme en materialisme. Betrokken zijn met elkaar is een mentaliteitskwestie. En, moeten we wel allemaal een eigen auto, grasmaaier, kruiwagen of caravan? En, kan ik mijn bepaalde kennis en kunde eens inzetten voor een belang buiten mijn werk of huis? De voordelen zijn veelvuldig als we meer gaan delen. Minder geld uitgeven, meer ontmoeten, minder vervuilen, meer waarderen.

Toenemende tweedeling De krimp van het aantal bewoners, afname van de werkgelegenheid, een relatief lage arbeidsdeelname van onze burgers en de dubbele vergrijzing (de groep ouderen wordt groter en deze ouderen behalen een hogere leeftijd) hebben grote gevolgen voor diverse groepen bewoners binnen onze gemeente. Het sociale minimabeleid is een belangrijk instrument om de kwetsbare groepen bewoners binnen onze gemeente te ondersteunen. De gemeente heeft een zorgplicht om een menswaardig en humaan bestaan mogelijk te maken. o Tweedeling tussen arm en rijk dient bestreden te worden. Integraal beleid gericht op individuele bewoners met een minimuminkomen moet hierbij helpen. o Armoede heeft niet alleen een financieel, maar ook een psychosociaal aspect. o Gemeentelijk beleid moet erop gericht zijn dat mensen met een minimumuitkering actief aan de samenleving kunnen deelnemen. Dit betekent o.a. dat vrijwilligerswerk en mantelzorg opgewaardeerd worden en dat initiatieven ruimte krijgen en, waar nodig en mogelijk, ondersteund worden. o De uitkeringsgerechtigden worden zo nodig gestimuleerd om inzetbaar te worden op terreinen die aansluiten bij de eigen kwaliteiten, vaardigheden en werkervaring. Op deze manier behouden zij hun eigen waarde en voldoening. o Ook voor mensen die weinig mogelijkheden hebben voor herintreding in het arbeidsproces, wordt de drempel naar diverse werkvormen verlaagd. Werk naar capaciteit is daarbij het uitgangspunt. Werk is een belangrijk instrument om uit een sociaal isolement te blijven. o Voor bewoners die niet kunnen werken vanwege fysieke of mentale beperkingen, is het van wezenlijk belang dat er ruime mogelijkheden bestaan om actief op enige wijze aan de samenleving deel te nemen. o De voedselbank in Oost-Groningen is een belangrijk vangnet voor mensen die door hun financiële situatie niet of nauwelijks meer kunnen rondkomen. Het is belangrijk om diverse voedseluitgiftepunten in onze eigen en omringende gemeenten in stand te houden op een zodanige wijze, dat dit respectvol en waardig kan plaatsvinden. De opvatting van GroenLinks is, dat voedselbanken in onze maatschappij mede het gevolg zijn van een onzorgvuldig en laks overheidsbeleid en manipulaties van de financiële sector, waardoor burgers door verkeerde bestedingen en valse voorlichting in ernstige financiële problemen zijn gebracht. Hierdoor wordt een verdere tweedeling in de hand gewerkt.

Onderwijs o Onderwijs legt de fundamenten voor onze toekomst. Daarom is het belangrijk dat onderwijs álle kinderen stimuleert om zich te ontwikkelen tot sociale, verantwoordelijke en zelfredzame burgers. Voor kinderen die opgroeien in een omgeving van armoede en achterstelling kan de school de weg zijn naar vooruitgang. De gemeente faciliteert het bestrijden van achterstanden in het onderwijs. o Zelfvertrouwen en sociale vaardigheid verdienen zeker dezelfde status als de traditionele schoolvakken, of als, in een later fase, de beroepsopleiding. Daarom wordt op alle scholen voorlichting gegeven over seksuele diversiteit, (seksuele) weerbaarheid, pesten, zelfbeschikkingsrecht, (ook sociale) mensenrechten, racisme en discriminatie. De gemeente propageert de uitgangspunten van de ‘vreedzame school’: kinderen leren conflicten vreedzaam op te lossen. o De gemeente zorgt voor duurzame en aantrekkelijke schoolgebouwen, met een gezond binnenmilieu in een veilige en groene schoolomgeving. Schoolpleinen worden groen ingericht, en zijn binnen en buiten schooltijd een aantrekkelijke en veilige speelplek voor kinderen. De gemeente stimuleert educatieve voorbeeldprojecten die passen in het gemeentelijk duurzaamheidsbeleid, zoals schooldaken voorzien van zonnepanelen of groene dakbedekking. o In jaren 2013 tot 2021 wordt de Wet Passend Onderwijs ingevoerd. Scholen uit een regio moeten dan samen bekijken waar een kind het beste op zijn plek is. Een bedoeling erachter is dat de rol van speciaal onderwijs minder groot wordt. Scholen en Gemeenten vormen daartoe samenwerkingsverbanden die werken volgens een ondersteuningsplan (dat in 2014 vastgesteld moet zijn). Het is van belang dat alle betrokkenen meekijken en -werken, zodat de vorm en de uitvoering hiervan succesvol zal kunnen zijn en het niet vooral een gemis van het speciaal onderwijs tot gevolg gaat hebben. o Ouders moeten de beste school voor hun kind kunnen vinden en kosten voor vervoer (als het onderwijs verder weg is en niet aangeboden is in de gemeente) moet geregeld worden. o In de gemeente Stadskanaal wordt gestreefd naar meer complete opleidingen. Zowel op MBO als op HBO niveau.

3. Zorg & Welzijn Hulpverlening a) Aan jongeren, gezinnen en ouderen die tussen wal en schip dreigen te raken zal snel voldoende aandacht worden besteed. b) Dit kan door 'outreachend' werken, dat wil zeggen ‘pro-actief’ vanuit professionele betrokkenheid en deskundigheid en met respect voor de ander, waardoor ook de onderliggende problemen inzichtelijk worden. c) Diverse ketenpartners gaan in gezamenlijk overleg problemen in kaart te brengen en aan oplossingen te werken. d) De samenstelling van dit overlegorgaan is steeds afhankelijk van de doelgroep: jongeren, gezinnen of ouderen. Sommige overleggen zullen een overkoepelend karakter hebben. e) Het doel van deze wisselende overlegstructuren is om lijnen zo kort mogelijk te houden, naar de groep(en) die het betreft, zodat maatwerk geleverd kan worden.

Zorg voor ouderen en zieken Deze moet op een goed niveau blijven. De zorgbehoefte in de gemeente Stadskanaal is hoog, gezien de vele oudere bewoners. Goede beleidsregels zijn het uitgangspunt: onze gemeente stimuleert dat mensen weten waar ze recht op hebben. Bewoners krijgen de juiste hulp om hun aanvragen in te dienen. Ouderen die dreigen te vereenzamen worden gestimuleerd om deel te nemen aan bestaande of nieuwe activiteiten. Participatie tussen jongeren en ouderen is de sleutel tot aangenaam perspectief en welzijn; initiatieven worden door de gemeente ondersteund.

Minderhedenbeleid We kiezen voor solidariteit, gericht op onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om de omgeving waarin we verblijven, leefbaar en veilig voor iedereen te houden. Dit betekent geen onderscheid naar religie, afkomst, voorkeur, etc., maar wel samenwerking en verbondenheid, vanwege onze gezamenlijke belangen als mensen. Ouders hebben de wens de kinderen op te voeden in een respectvolle en veilige omgeving. Asielzoekers, vluchtelingen en nieuwkomers. a) We staan voor een humane opvang van mensen die in Nederland asiel aanvragen. b) We zijn ons bewust dat vluchtelingen en asielzoekers veiligheid zoeken en uit wanhoop alles hebben achtergelaten; zij komen uit gebieden waar armoede en honger heersen en mensenrechten ernstig worden geschonden. c) De gemeente Stadskanaal zal opvang bieden aan mensen die om deze reden niet meer in hun land kunnen wonen. d) Indien wenselijk zal een tweede permanente AZC in Stadskanaal mogelijk kunnen zijn. e) Nieuwkomers met een verblijfsvergunning geven wij de kans om te leren, te integreren en te werken (ook als vrijwilliger) door de inzet en het faciliteren van vrijwilligerswerk en ondersteuning door beroepskrachten van Vluchtelingenwerk.

Voor scholen die kinderen van Asielzoekerscentra in hun midden hebben, dienen meer ondersteunende functies te komen. a) De meertaligheid vraagt extra deskundigheid. Daarnaast zorgt de grote hoeveelheid mutaties voor extra belasting van de docenten. b) De noodzakelijke onderwijskundige rapportages nemen veel tijd in beslag. Daardoor dienen c) er meer uren gerealiseerd te worden, zodat deze taken naar behoren worden uitgevoerd. d) Gemeente en ketenpartners treden in overleg op welke wijze deze gelden vrijgemaakt kunnen worden, ter verbetering van het onderwijs.

Voorzieningen in kleine kernen behouden Op het Oost-Groninger platteland is het inwonersaantal aan het afnemen. Ontwikkelingen in de samenleving, zoals krimp, vergrijzing en de concurrentie van groot-winkelbedrijven hebben grote invloed op de leefbaarheid van de kleine kernen. De cultuur en leefbaarheid van kleine dorpen is daardoor in de laatste decennia wezenlijk veranderd. Jongeren trekken weg uit de kleine dorpen vanwege studiemogelijkheden en werkgelegenheid. o De gemeente draagt zorg dat de leefbaarheid in de kleine dorpen behouden blijft, door in de dorpen Alteveer, Onstwedde en Mussel een minimum aan (bestaande) voorzieningen te behouden. o De gemeente oefent zo veel mogelijk invloed uit op het behoud van het dorpshuis, de bibliotheek, de basisschool (met mogelijkheden voor kinderopvang) en de ouderenvoorzieningen. o Invloed is mogelijk bij het behoud van winkels, geldautomaten en openbaar vervoer. o Bedrijfsleven, woningbouwverenigingen, vervoersaanbieders worden betrokken bij behoud van deze voorzieningen. o Jongeren blijven in hun dorpen wonen, wanneer er voldoende mogelijkheden in de gemeente voor hen zijn op het gebied van werk, wonen en ontspanning.

Woningen en gebouwen Binnen de gemeente zijn woningbouwverenigingen, wijkraden en bewonersverenigingen in gesprek over hoe de woningmarkt te beheren. We onderschrijven de volgende aandachtspunten: o De regiefunctie van de gemeente geeft mogelijkheden tot sturing op de woningmarkt in samenwerking met de spelers op die markt. De voorraad betaalbare huurwoningen moet groot genoeg zijn om alle huishoudens, die daarop zijn aangewezen, te huisvesten. Dit voorkomt krapte en onaanvaardbare stijging van de huurprijs. o Bouwen naar behoefte betekent ook bouwen naar doelgroep, waarbij speciale aandacht voor ouderenhuisvesting en starters op de woningmarkt. o Bij sloop en buurtrenovatie moet er zicht zijn op verbetering van de situatie, waarbij de garantie voor minimale gelijke vervanging door de gemeente kan worden afgedwongen. o Verpaupering van oude gebouwen, met name aan het kanaal, moet worden tegengegaan. o Uit cultuurhistorisch oogpunt dient het oude waar mogelijk bewaard te blijven om het nieuwe te waarderen.

Overheveling van de uitvoering van de Zorg naar gemeenten Diverse taken in de zorg worden per 1 januari 2015 naar de gemeenten overgeheveld. Het is een veelomvattend en ingewikkeld proces, omdat zorg en welzijn op andere wijze zal worden aangestuurd. Het betreft met name WWB, WMO en WSNP. Vooral de transitie van de Jeugdzorg zal deskundig en zorgvuldig moeten plaatsvinden. o Actuele vakkennis en vaardigheden met betrekking tot de hulpverlening zal bij de gemeente aanwezig dienen te zijn om zorgvuldige afwegingen te kunnen maken. o Raadsleden moeten goed op de hoogte zijn om beleidsambtenaren en het college te kunnen toetsen. o Bij die overheveling van zorg en welzijn en bij bezuinigingen, is het van belang dat wijkraden, vrijwilligers en mantelzorgers geen taken over gaan nemen, die vanwege de vakkennis, vaardigheden en verantwoordelijkheid door beroepskrachten uitgevoerd moeten worden.

4. Gemeentelijke herindeling Lokale democratie versterken in samenhang met de gemeentelijke herindeling Terwijl gemeente Stadskanaal samen met de omliggende gemeenten tot schaalvergroting streeft, zijn we voorstander van grote betrokkenheid van bewoners bij ontwikkelingen in buurt of dorp. Momenteel zijn wijkraden in overleg met de gemeente en andere betrokkenen. o De wijkraden krijgen de functie van adviesorgaan en structurele overlegpartner met de gemeente en andere ketenpartners. Ze zijn daarbij autonoom in hun functioneren, o de gemeente en haar ketenpartners zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het buurtbeleid. o Bij renovatie of nieuwbouw worden gemeenschappelijke bijeenkomsten belegd. o Het bereiken van bewoners heeft prioriteit bij vragen over het verbeteren van de woon- en leefomgeving, van woningen, voorzieningen of herstructurering.

Focus op het duo-lintdorp Stadskanaal/Musselkanaal Nu het er naar uitziet dat de provinciale grenzen in de toekomst zullen wegvallen, zal de huidige gemeente Stadskanaal haar kansen dienen te benutten door goed te kijken naar haar ligging in het gebied. De gemeente Stadskanaal bestaat uit een duo-lintdorp, te weten Stadskanaal en Musselkanaal. Met daar omheen enkele kleinere dorpskernen, zoals Alteveer, Onstwedde en Mussel met landschappelijke buitengebieden. De eerder getrokken provinciale lijn Groningen/Drenthe is een priemende scheidslijn tussen een duidelijk bepaald geografisch en cultuurhistorisch gebied. De Semslinie dient dan ook losgelaten te worden. Kijkend naar de ligging van Stadskanaal en de huidige functies die zij momenteel vervuld, ligt het in de lijn haar grensgebied naar het zuidwesten op te schuiven. Ook daar ontstaat een gebied met Nieuw-Buinen pal tegen Stadskanaal en kleine dorpskernen met landschappelijk buitengebied zoals Gasselternijveensemond, Drouwenermond, 1e en 2e Exloërmond en Valthermond. Daarmee komt het duo-lintdorp centraal te liggen in het gebied, dat al vele jaren gebruik maakt van voorzieningen in de huidige gemeente Stadskanaal: het ziekenhuis, de bioscoop en het theater, de beide havens en zwembaden, de uitgaansgelegenheden en diverse verzorgingshuizen. Hiermee geven we de huidige gemeente Stadskanaal een sterke uitgangspositie voor de onderhandelingen tijdens de verdere herindeling met mogelijk de gemeenten Veendam-Pekela en/of Vlagwedde-Bellingwedde.

Versterken en aantrekken van (nieuwe) voorzieningen in het duo-lintdorp Dit betekent in eerste instantie dat het duo-lintdorp Stadskanaal en Musselkanaal versterkt dient te worden. Dit is al in gang gezet door de verbetering van de vaarroute door het Stadskanaal, de nieuwe brug in centrum Stadskanaal en de gerenoveerde sluizen in Musselkanaal. Dit komt het toerisme en daarmee de werkgelegenheid ten goede. Het is belangrijk ook op andere fronten de kracht van het duo-lintdorp te versterken. Werkgelegenheid ten bate van o.a. zorg- en dienstverlening en detailhandel kan daarmee vergroot worden. Goed openbaar vervoer in het duo-lintdorp betekent de realisatie van de treinverbinding met stations in Stadskanaal en Musselkanaal. GroenLinks Stadskanaal geeft de doorgaande trein vanuit Veendam, naast een halte in Stadskanaal, tevens een halte in Musselkanaal, om vervolgens via Ter Apel naar Emmen te rijden. Dit is acht jaar geleden in het verkiezingsprogramma van GroenLinks Stadskanaal opgenomen en binnen de huidige gemeente gelanceerd. GroenLinks provincie Groningen heeft dit standpunt ook in haar programma.

Op deze manier is het duo-lintdorp optimaal bereikbaar en zullen bedrijven zich graag vestigen. De afstand van ruim 10 km tussen beide stations leent zich er uitstekend voor om de tweede halte Musselkanaal financieel en qua tijdsbestek mogelijk te maken. Ook daarom verdient het de voorkeur dat het station Stadskanaal centraal geplaatst wordt, bijvoorbeeld ter hoogte van de Stationslaan. Het spoorverkeer voor regionaal vervoer zal dagelijks doorgang vinden en frequent gaan rijden, is daarbij ons uitgangspunt. Op deze wijze kan ook in het weekend optimaal gebruik gemaakt van de treinverbinding. Het duo-lintdorp versterkt daarmee haar bereikbaarheid en daarmee haar aantrekkelijkheid in de regio. Op beide stations zal beperkt ruimte zijn voor een korte aanrijroute voor auto's om personen van en naar de trein te brengen en voor enkele parkeerhavens betaald parkeren. Een frequent rijdende busverbinding, waarmee ook de diverse scholen bereikbaar zijn, dient gerealiseerd te worden. Het nieuwe bushalte-P&R transferium dat tussen beide stations wordt gevestigd, zal goed bereikbaar zijn met voldoende gelegenheid om te parkeren. Bij het P&R transferium is een keuze mogelijk tussen onbetaald parkeren voor korte periode en betaald parkeren voor langere periode. Vanuit dit P&R transferium gaan regelmatig bussen van en naar beide stations in Musselkanaal en Stadskanaal. De huidige busverbindingen kunnen goed blijven bestaan, want rijden door de verschillende dorpen van het buitengebied. De verbinding naar Borger, Groningen, Veendam, Winschoten en Gieten blijven belangrijke verbindingsrouten. En worden met dit plan feitelijk belangrijker om de omliggende bewoners van en naar de verschillende stations te brengen in de regio.