Jeugdkerkdienst over materialistische kikkers Bron: Timetoturn.nl Auteur: Frank Mulder
Doelgroep: 15-30 jaar Opzet en inhoud: sketch en verhaaltje, interactie (stellingen), preek over rijkdom, praktische tips Tijd: 0,5 uur Take-home message: We zijn zo druk met ons eigen leventje, dat we niet doorhebben dat de aarde kapot gaat. Jezus roept ons op hem te volgen en niet vast te zitten aan ons geld en onze spullen. Dan word je pas echt vrij om eerst het koninkrijk en zijn gerechtigheid te zoeken. Hoe je dat doet? Door kritisch te blijven kijken naar je eigen leven en te gaan genieten van genoeg.
Sketch – Hoe kook je een kikker? Optie 1 Aan het begin van de dienst: een sketch waarvan de clou nog niet helemaal duidelijk mag zijn. Hier moet gewoon het biologische feitje worden uitgelegd dat je een kikker kunt koken. Heel simpel: niet in heet water doen (dan springt-ie eruit) maar in koud water stoppen en dan langzaam opstoken tot 100 graden. De kikker heeft niks door en uiteindelijk kook je hem dood. Dat is echt waar! Dus dit moet worden uitgelegd door bijvoorbeeld een kok, die het gewoon even voordoet. Boven een brandertje. Het liefst laten zien met iets wat echt op een kikker lijkt, want dan weet je zeker dat niemand het ooit nog vergeet! Maar ook met een rubberen nepkikker kan je een lollige sketch verzinnen. Optie 2 Je kookt een kikker tijdens je preek. Dan blijft iedereen zeker weten opletten! Je begint met onderstaand sprookje en met stellingen, en daarna ga je doodleuk een goed lijkende nepkikker koken. Je begint met je verhaal, en wanneer er flink stoom uit het pannetje komt, vertel je de moraal: dat wij soms ook lijken op christenen die het allemaal niet zo egoïstisch bedoelen, maar dat we zonder het door te hebben langzaam materialistisch zijn geworden. Doordat onze omgeving dat is. We moeten dus uit die pan springen!
Sprookje – Over de kikker die niet doorhad dat hij gekookt werd In een land, hier niet ver vandaan, woonde eens een kikker. Het was een aardige kikker, vriendelijk en hij had goede normen en waarden. Maar hij had één probleem: hij woonde aan een sloot, vlakbij een hele grote, lelijke fabriek. Deze fabriek loosde zo veel heet water dat de sloot erdoor opwarmde. In feite zat onze kikker in een grote pan, op een hoog vuur, en zonder dat hij het doorhad, werd hij gekookt. De kikker vond vrijheid erg belangrijk. Vrijheid, dat was voor hem zijn levensdoel. Vroeger, in de tijd van zijn ouders, was vrijheid misschien één dagje per jaar een uitje, naar Duinrell bijvoorbeeld (…). Maar de kikker leefde in een rijk land, dus zijn idee van vrijheid was wel een beetje meeveranderd. Zoals je weet houden kikkers erg van vliegen. Zo ook onze groene vriend. Vliegen, naar verre landen. En iedere winter op wintersport.
Zelf vliegen vangen daar hield hij niet zo van. Hij had liever fastfood. Zelf naar school springen had hij ook een enorme hekel aan, hij zat liever in een motorbootje. En merkkleding vond hij echt superkicken. Jaja, jongens en meisjes, onze groene vriend was een typische breedbekkikker, die leefde op grote voet, in een heel modern kikkerlandje. De fabriek die het kikkerland zo in gevaar bracht, was gewoon hun eigen fabriek die gewoon hun eigen kikkerspullen stond te produceren. Al dat moois kostte natuurlijk wel geld. Daarom werkte de kikker hard. Voor zijn vriendjes had hij niet zo heel veel tijd meer over. Om wel contact te houden kocht onze groene vriend een snelle kikkerSiemens M55 met I-mode functie, vol toeters en bellen, meer toeters dan bellen overigens. Werkelijk waar, sms-en was zijn lust en zijn leven. Dat de sloot waaraan hij woonde langzaam werd heetgestookt, had hij niet door. Kikkers die er voor het eerst insprongen, brandden hun pootjes en sprongen er meteen weer uit, maar dat vond hij maar rare vogels, rare kikkers. Het was juist wel lekker warm. En bovendien: bijna alle 16 miljoen kikkers in zijn kikkerlandje leefden zoals hij. Dus waarom zou er dan iets mis zijn? De kikker voelde zich het allervrijste wezen op aarde. Hij kon immers kopen wat hij wilde. Maar hij zag niet dat hij langzaam werd gekikkerdrild door de kikkerbedrijfjes en door de kikkerreclame. Telkens als hij iets had gekocht, diende zich het volgende al weer aan dat hij moest hebben. Als hij nou eens één keer goed zou nadenken over wat hij het aller- allerliefst zou willen doen, dan zou hij tijd vrijmaken voor zijn vriendjes en lekker gaan rondspringen de hele dag. Maar in plaats daarvan liet hij zich telkens weer verleiden en hij besteedde zijn tijd aan ongeveer twee dingen: werken voor zijn belbundel, en het opbellen ervan. Nee, onze tragische held had voor belangrijke dingen geen tijd. Op een dag stond er in de kikkerbode dat er in zijn kikkerlandje 480.000 kikkers woonden die zich vaak eenzaam voelden. Maar onze groene vriend bleef een koele kikker, hij lag er niet van wakker. Hooguit zette hij nog een extra stichtelijk muziekje op, van Elly & Kikkert. En het water werd heter. Een week later stond er in de kikkerbode dat het bos opraakte. Om precies te zijn, er verdween jaarlijks een oerwoud ter grootte van Portugal omdat de kikkers zo veel papier verbruikten en hout. En de fabriek? Die werkte op volle toeren. Die raakte steeds meer oververhit en moest meer en meer kokend water lozen. Het waterpeil steeg en langzaam liepen er al een paar laaggelegen kikkerholletjes onder. Vooral de arme kikkertjes hadden hier onder te lijden. Maar hoe heter het water, des te koeler onze kikker. Onze kikker gaf wel eens geld aan een goed doel. Gemiddeld 97 cent per maand, net als zijn leeftijdsgenootjes op school. Terwijl hij honderden euro’s uitgaf aan mooie spullen en dure kleding. Verdienden de arme kikkertjes hieraan? Zij maakten toch al die mooie spullen? Niet echt, ze moesten soms wel 14 uur per dag werken voor een hongerloontje. Als onze kikker eens goed in de kikkerbode zou kijken, zou hij ontdekken dat er 1,2 miljard kikkertjes waren die minder dan een euro per dag verdienden. Erger nog, iedere 3,5 seconde ging er eentje dood aan de honger. Maar ook hier het motto: hoe heter het water, des te koeler onze kikker. Hoe het op dit moment is met de sloot? Ik weet het niet. Langzaamaan worden de kikkers klaargestoomd, maar de meesten hebben het niet door. Soms wel hoor, er springen wel eens kikkers uit. Die weigeren om nog langer mee te doen met die onzin. Ze gaan voor elkaar zorgen, aan de waterkant, en ze gaan lekker vrij rondspringen. Of onze vriend nog op tijd voor de echte vrijheid gaat kiezen… we kunnen het alleen maar hopen!
Interactie – paar stellingen Het wordt interactief vandaag! Ik ga een paar vragen stellen, en als je antwoord ja is, dan ga je in de linkerhoek staan, en als je antwoord nee is, ga je in de rechterhoek staan. [of: opstaan als je antwoord ja is, blijven zitten als je antwoord nee is] -
wie komt hier voor het eerst? [of andere opwarmertjes die nog niet zo serieus zijn] wie weet er welk kikkerlandje er wordt bedoeld in het sprookje? wie heeft er vrienden?
-
wie wist er dat (volgens het Leger des Heils) 1 miljoen mensen in NL zeggen dat ze geen vrienden hebben? wie heeft er een auto? wie koopt er wel eens koffie met het Max Havelaar-keurmerk? wie wist er dat er jaarlijks een stuk regenwoud verdwijnt ter grootte van Portugal? wie gelooft dat je God kunt dienen én de Mammon? wie wist er dat de Noordpool volgens wetenschappers over 100 jaar is gesmolten? wie ligt er wel eens wakker van armoede of milieuvervuiling? wie heeft er een NEE-NEE-sticker op de brievenbus? wie wist er dat er in de laatste 5 minuten al 60 kinderen zijn overleden aan de gevolgen van ondervoeding? Wie weet hoe je een kikker kookt?
-> voordoen; zie sketch
Preek – Ben jij zo’n kikker? Sommigen van jullie vragen zich nu af: is dit serieus of is dit een grap? Om eerlijk te zijn, het is een serieuze grap. Het kikkerlandje met die 16 miljoen kikkers, dat bestaat echt. En dat landje leeft vaak gewoon door alsof er niets aan de hand is. We denken dat we vrij zijn, maar we berokkenen schade aan de natuur doordat we te veel consumeren, aan de armen, doordat we producten kopen die niet eerlijk verhandeld worden, en ook gewoon aan onszelf en onze eigen samenleving doordat spullen belangrijker zijn geworden dan mensen. Ook christenen zijn zich er niet zo van bewust. We zijn kikkers geworden die niet doorhebben dat het water heet is geworden. We bidden met elkaar tot God om te vragen of Hij voor een opleving in Nederland kan zorgen. Er zijn 16 miljoen mensen om ons heen die heel hard Gods liefde nodig hebben! Maar ondertussen zitten wij met elkaar lekker in de kerk, op christelijke verenigingen en wonen we in een christelijk huis. Niet erg, als we daarnaast ook maar tijd hebben om mensen te ontmoeten en te zoeken waar we kunnen helpen. Helaas. We hebben geen tijd. Want we zijn druk bezig met onze spullen, ons gemak, onze zorgjes. Een soort bubbelbadchristenen. Als je echt je ogen open doet en de temperatuur opneemt, weet je dat je er uit moet springen en iets moet doen! Oké, nu de meest interessante vraag: wat dan? De oplossing is niet heel complex, maar wel moeilijk: we moeten niet zo veel willen. Maar lukt dat? Dat is toch juist onvrij? We leven toch niet in een dictatuur? Toch zegt de Bijbel: gij zult niet begeren. 10 geboden! Dat betekent niet: begeren is iets moois waar we helaas af moeten blijven van God. Niet begeren is juist iets moois en bevrijdends maar we zijn het verleerd. Wat zegt Jezus over rijkdom We gaan eens kijken wat Jezus zegt over rijkdom. Heel veel! Hij spreekt meer over geld dan over seks. Blijkbaar vond hij dat gevaarlijker. Waarom horen we in de kerk dan zo weinig over geld? We gaan eens lezen: Matt.6:19-34 - De ware schat + bezorgdheid. o o
o
o
Jezus zegt dat we geen schatten op aarde moeten verzamelen: we moeten dus niet zo veel bezig zijn met geld en spullen. Je kunt ze zo weer kwijt raken. En ze maken je niet echt gelukkig. Misschien lijkt het wel even zo, maar je went snel. En is dat alles? En is dat uiteindelijk echte rijkdom? Nee, sterker nog: spullen kunnen je van God afhouden. Je kunt niet God dienen en de Mammon zegt Jezus. Eigenlijk betekent Mammon: rijkdom, of meer. Het is geldzucht, die altijd meer wil. En dat gaat niet samen met het echt zoeken naar God. Het volgen van God betekent dat je alles loslaat en je overgeeft aan Hem. Je kunt zijn liefde en genade niet aannemen als je je handen vol hebt aan je bezit. Je moet kiezen. Hoe belangrijk zijn die spullen voor je? Vind je het moeilijk om geld weg te geven aan een ander? Vind je het vervelend om iets te delen? Jezus zegt: Zoek nou eerst Gods Koninkrijk en Zijn gerechtigheid. Wat is dat?
o o
o
Zijn koninkrijk: hoe het eruit ziet als Jezus koning is. Een rijk van vrede, een rijk van liefde. Ik denk dat als iedereen zich aan het grote gebod houdt: ‘God liefhebben boven alles en zijn naaste als zichzelf’ dat je dan al aardig in de praktijk ziet hoe dit koninkrijk is. En het tweede: gerechtigheid. Daar zit het woordje ‘recht’ in. Ook daar staat ontzettend veel over in de Bijbel. Omdat God niet tegen onrecht kan. Het doet God verdriet als hij ziet mensen honger lijden, omdat andere mensen te hebzuchtig zijn en niet willen delen. De verdeling die ik in het begin liet zien (…) dat is het tegenovergestelde van gerechtigheid. Gerechtigheid is dat je ziet dat een ander honger heeft en dat je deelt van je rijkdom. Dat je opkomt voor iemand die onrecht wordt aangedaan. Dat je eerlijk met dingen omgaat. Zoek eerst Gods koninkrijk en zijn gerechtigheid. En dan krijg je alles wat je nodig hebt. Want God weet wat je nodig hebt. Maak je dus geen zorgen.
Ja, dat kan betekenen dat je misschien minder geld hebt dan waar je van droomt. Of dat je niet drie keer per jaar op vakantie naar de Bahama’s gaat. Maar de ‘schat in de hemel’ gaat daar ver bovenuit. Dat is een hele andere rijkdom. De liefde van God voor jou is veel meer waard dan 10 broeken van Levi’s bij elkaar. Of die mooie computer. En je zult niets tekort komen belooft Jezus zelf: zoekt Gods koninkrijk en die dingen (eten, drinken, kleren) zullen u bovendien geschonken worden. Het vraagt wel dat je durft te vertrouwen op God. Dat je alles overgeeft: je geld en je hele leven. Maar je krijgt er een ontzettend rijk leven voor terug. Kies jij voor vrijheid? Misschien zie je niet zo goed in waarom je God daarvoor nodig hebt. Zo is het toch ook goed? Nou, ik denk dat wel duidelijk is wat de gevolgen zijn van ons materialisme. Materialisme maakt onze samenleving kapot, de natuur, en het houdt arme mensen arm. En ook christenen hebben zich te lang voor de gek laten houden. Het is tijd dat wij met z’n allen radicaal Jezus gaan volgen en anders gaan leven! Het is Time to Turn! Hoe doe je dat? Als je God nog niet kent - ga Hem zoeken. Jezus zegt niet: zodra je alles zeker weet, zit je gebakken. Nee. Hij zegt, als je op zoek gaat naar Gods Koninkrijk en naar zijn gerechtigheid, dan zorgt Hij voor de rest. Als je meer wilt weten over hoe je God moet zoeken, of als je het idee hebt dat je dat de laatste tijd bent vergeten en je wilt opnieuw beginnen met God, stap naar straks naar het team toe dat achterin staat. Als je al weet dat je met God wil leven: mooi, super! Maar blijf kritisch. Steek af en toe je thermometer uit. Weet je zeker dat je in goed water zit? Zijn er dingen waar je uit moet springen? Bid ervoor, vraag vergeving voor de momenten dat je meer voor spullen ging dan voor God. En keer je om, neem concrete stappen! Allereerst: ga genieten van genoeg. Als je oog krijgt voor wat je allemaal van God krijgt, en ziet hoe mooi het is wat God geeft in de natuur, en je beseft dat het van Hem is, dan wil je er alleen maar goed mee omgaan. Als je ziet wanneer je genoeg hebt, ontdek je gek genoeg dat je veel meer dan dat krijgt. Genieten van genoeg, is de eerste stap. - TIP 1: Gebruik eens niet zo veel. Autorijden is niet een ramp, maar wel als we dat zo veel doen als nu. Dan ontstaat het broeikaseffect en arme landen worden daar de dupe van. Vlees eten, hetzelfde, dat is niet zo erg, maar we eten nu zo veel vlees dat 1/3 van het e graan in de 3 wereld opgaat aan veevoer voor het rijke westen. - TIP 2: Vermijd verspilling. We gebruiken zo veel grondstoffen, zo veel hout, water, schone lucht, dat de natuur eronder lijdt. Koop geen nutteloze verpakkingen. - TIP 3: Koop producten met het Max Havelaar-keurmerk. - Voor meer tips zie nieuwe website timetoturn.nl en geef je op voor de elektronische nieuwsbrief met tips en actiemogelijkheden. Heeft het eigenlijk wel zin? Ik kan in mijn eentje toch niks veranderen? 1. Het gaat erom dat jij Jezus Christus volgt. Niet dat je de wereld redt. Het gaat er niet om dat jij je aan zo veel mogelijk regeltjes houdt, maar dat je ruimte maakt in je hart voor de Heilige Geest. Hij zal je helpen om minder materialistisch te worden. 2. En: de gevolgen zullen vanzelf merkbaar zijn. Als meer mensen dit doen, dan heeft dat invloed op de cultuur, op de politiek, op het bedrijfsleven. Kijk maar eens naar Max Havelaar, opgezet door een kerkelijke stichting: nu gaat zelfs AH en DE dingen verbeteren
3.
in de koffiehandel, omdat zoveel consumenten klagen. Het heeft zin als we met z’n allen onze mond opendoen en tegen de kikkers om ons heen gaan vertellen dat het water heet is. e Dat deden evangelische christenen in de 19 eeuw ook toen er nog slavenhandel was. Ze zijn er mee gestopt om mee te gaan met de rest en uiteindelijk kregen ze andere mensen mee en is het overal afgeschaft! Misschien verander je niets, maar steek je één persoon aan om Jezus ook te gaan volgen. Voor die persoon zijn de gevolgen niet te overzien...
Nogmaals: je hoeft niet alles in één keer te doen. Stapje voor stapje. Maar als je Jezus gaat volgen en niet je geld, dan word je pas echt vrij om je langzaam op andere dingen te richten. Misschien wil Hij wel dat je alles weggeeft, zoals de rijke jongeling in Lucas. Of dat je je spullen deelt met anderen, of dat je econoom wordt om in een bedrijf dingen te gaan verbeteren. Of dat je daklozen gaat helpen in de stad. Zoek wat bij je past. Maar denk goed na: ben ik een kikker die niet doorheeft dat-ie langzaam gekookt wordt? Het is tijd om je om te keren. Time to Turn!
Eind van de dienst – iets meegeven Aan het eind van de dienst kun je iets meegeven, een snoepkikkertje bijvoorbeeld. Eventueel in combinatie met een bijbeltekst, zoals Mattheüs 6:34, Micha 6:8 of iets anders wat bij de preek past. Of de tips die we hebben genoemd.
