NEDERLANDS
Spreken en gesprekken voor 1F Deel 3 van 5
9037212594.indd 1
29-09-14 09:30
Colofon Auteur: Hanneke Molenaar Inhoudelijke redactie: Ina Berlet Redactie: Edu’Actief b.v. Vormgeving: PPMP Prepress, Wolvega Illustraties: Edu’Actief b.v. Titel: Nederlands – Spreken en gesprekken voor 1F – Deel 3 van 5 ISBN: 978 90 3721 259 4 NUR: 100 Trefwoord: Nederlands, spreken Copyright © 2014 Edu’Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel telefoon: 0522-235 235 telefax: 0522-235 222 e-mail:
[email protected] internet: www.edu-actief.nl Eerste druk/eerste oplage © 2014 Uitgeverij Edu’Actief b.v. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
2
9037212594.indd 2
29-09-14 09:30
Inhoud Voorwoord 4 Hoofdstuk 1 Spreken en gesprekken voeren op school
6
Hoofdstuk 2 Spreken en gesprekken voeren voor praktijk, stage en werk
26
Hoofdstuk 3 Spreken en gesprekken voeren in het dagelijks leven
43
Hoofdstuk 4 Herhaling
56
Hoofdstuk 5 Eindopdracht en reflectie
65
3
9037212594.indd 3
29-09-14 09:30
Voorwoord Dit leer-werkboek gaat over spreken en gesprekken voeren. Je geeft een presentatie over een eigen onderwerp. Je doet mee aan een discussie met je groepsgenoten. Je beschrijft een bijzondere gebeurtenis op jouw stage. Daarbij vertel je ook over jouw eigen rol. Je doet mee aan een werkoverleg. Je voert een sollicitatiegesprek. Je leert hoe je een medische klacht kunt omschrijven. En hoe je advies kunt vragen in de apotheek. Je oefent hoe je jezelf ziek meldt op school of stage. Dit werkboek gaat over: spreken en gesprekken voeren op school spreken en gesprekken voeren bij praktijk, stage en werk spreken en gesprekken voeren in het dagelijks leven en in je vrije tijd.
• • •
In dit boek zie je bij sommige opdrachten een pictogram. Een pictogram geeft informatie over de opdracht. Hierna lees je wat de picto’s betekenen. Picto In dit boek zie je bij sommige opdrachten een picto. Een pictogram geeft je informatie over de opdracht. Hierna lees je wat de picto’s betekenen.
Bij dit picto ga je nadenken over een opdracht. Je denkt na over wat je straks gaat doen. Je gaat de opdracht voorbereiden.
Bij dit picto ga je de opdracht uitvoeren. Je gaat bijvoorbeeld iets maken. Of je gaat iets doen.
4
9037212594.indd 4
29-09-14 09:30
Bij dit picto ga je evalueren. Je controleert of je de opdracht goed hebt gedaan. Wat ging er goed en wat ging er minder goed? Wat vond je van de opdracht? Wat kon je eerst niet, wat je nu wel kunt? Wat ga je de volgende keer anders doen?
Bij dit picto ga je reflecteren. Je denkt na over wat je hebt geleerd. En wat dat betekent voor je toekomst. Wat ga je nu doen? Hoe gaat het verder?
Bij dit picto ga je in gesprek. Om een opdracht na te bespreken gebruik je de StruX-kaarten.
Bij dit picto ga je iets bekijken op de website van StruX. Dit kan bijvoorbeeld een foto, formulier of film zijn. Volg deze stappen. 1. Ga naar www.strux.nl. 2. Klik op de knop deelnemer. 3. Klik op Nederlands. 4. Klik op de foto van dit leer-werkboek. 5. Klik op de link bij de opdracht.
Misschien werk je met een portfolio. In je portfolio stop je bewijsstukken. Als je dit picto ziet kun je een bewijsstuk toevoegen. Bespreek dit met je begeleider. 5
9037212594.indd 5
29-09-14 09:30
Hoofdstuk 1
Spreken en gesprekken voeren op school Dit hoofdstuk gaat over spreken en gesprekken voeren op school. Je leert hoe je: een presentatie geeft met een goede indeling een discussie voert over een actueel onderwerp. Daarbij oefen je hoe je: informatie begrijpelijk onder woorden brengt jouw gedachten begrijpelijk onder woorden brengt materialen gebruikt om je presentatie te ondersteunen goed gebruikmaakt van lichaamstaal en toon het verschil aangeeft tussen een feit en een mening in een discussie een standpunt onderbouwt met argumenten.
• •
• • • • • •
Weet je? actueel = een onderwerp dat op dit moment belangrijk is. Bijvoorbeeld: pesten is een actueel onderwerp op scholen.
Opdracht 1 Ga naar www.strux.nl en klik op de link van deze opdracht. Print Werkblad: ‘Puzzel’ uit. Bij een goede presentatie horen enkele dingen. Kun je ze bedenken? Schrijf ze op in de puzzel. Heb je ze allemaal gevonden? In de dikgedrukte kolom lees je de oplossing. De opbouw van een presentatie In een presentatie geef je informatie over een onderwerp. Zo probeer je de luisteraars iets over het onderwerp te leren. Dat betekent dat je goede informatie geeft. En dat je die in een logische volgorde vertelt.
6
9037212594.indd 6
29-09-14 09:30
Hoofdstuk 1 Spreken en gesprekken voeren op school
Let op! Een goede presentatie heeft: een inleiding Dit zijn de beginzinnen. Je vertelt over welk onderwerp je presentatie gaat. een kern Dit is het middenstuk. In dit deel geef je alle informatie in logische volgorde. een afsluiting Dit zijn de slotzinnen. Hierin vat je samen wat je hebt verteld. Ten slotte bedank je de luisteraars voor hun aandacht.
• • •
Opdracht 2 Dit zijn aantekeningen voor een presentatie. De presentatie gaat over de aanschaf van een hond. Lees de 5 onderdelen die bij de presentatie horen. Ze staan nu niet in de goede volgorde. Dat ga jij doen. Nummer de onderdelen van 1 tot en met 5 in de goede volgorde. Goede verzorging, wat hoort erbij? *uitlaten, *goede voeding, * goede opvoeding - waar mag hond wel/niet mee naartoe?, *verzorging! Waarom deze presentatie? nadenken over aanschaf! belangrijk: goede verzorging + aandacht! Niet alleen verzorging en opvoeding. tijd! 3 × per dag uitlaten, rennen, spelen! Huisdier: leuk! NIET makkelijk! dus: nadenken voor je beslist! Wat hoort er ook bij? dierenarts: inentingen, ziekte. Kost GELD!
Een presentatie ondersteunen met materialen
Een presentatie over winkelpraktijk. 7
9037212594.indd 7
29-09-14 09:30
Hoofdstuk 1 Spreken en gesprekken voeren op school
Op de foto zie je een presentatie over winkelpraktijk. Je ziet dat de spreker allerlei spullen klaar heeft staan. Deze spullen geven extra informatie bij het verhaal. Dit zijn ondersteunende materialen bij een presentatie. Ondersteunende materialen: maken de inhoud van je presentatie duidelijker maken het verhaal interessanter maken het verhaal leuker om naar te luisteren en kijken.
• • •
Opdracht 3 Op de foto hiervoor staan enkele ondersteunende materialen. Stel dat jij een presentatie geeft over werken in een supermarkt. Met welke materialen ondersteun je dan jouw presentatie? Welke materialen zijn niet geschikt? Zet een kruis in de goede kolom. wel ondersteunend
niet ondersteunend
kassa cadeaupapier linnen draagtas plastic draagtas kassarol plakband met houder scanapparaat prijsmachine spiegel foto van etalage bakker reclamefolder
8
9037212594.indd 8
29-09-14 09:30
Hoofdstuk 1 Spreken en gesprekken voeren op school
Opdracht 4 Stel, je geeft een presentatie over een sport. Welke sport kies je daarvoor? Welke ondersteunende materialen ga je daarbij gebruiken? Schrijf 3 ondersteunende materialen op. 1. 2. 3.
Opdracht 5 Deze opdracht doe je samen met een ander. Kies of overleg met wie je dit doet. Lees wat jullie hebben opgeschreven bij opdracht 4. Bespreek met elkaar: Helpen deze materialen bij het duidelijk maken van het verhaal? Kruis jullie antwoord aan en vul de zin aan. Nr. 1 helpt: {{ Wel {{ Niet, want Nr. 2 helpt: {{ Wel {{ Niet, want Nr. 3 helpt: {{ Wel {{ Niet, want Bedenk samen nog 2 geschikte ondersteunende materialen. 1. 2.
9
9037212594.indd 9
29-09-14 09:30
Hoofdstuk 1 Spreken en gesprekken voeren op school
Weet je? Je presentatie ondersteun je ook met: duidelijk en verstaanbaar spreken een goede toon lichaamstaal houding en gebaren.
• • • •
Opdracht 6 Lees het verhaal hierna. Bedenk welke toon en lichaamstaal je voor dit verhaal gebruikt. Oefen het verhaal een keer met deze toon en lichaamstaal. Denk ook om je houding en de gebaren. Je mag dit verhaal ook in je eigen woorden vertellen. Je mag ook zelf een verhaal bedenken. Vanmorgen kreeg ik de schrik van mijn leven. Het is januari. Maar ik had niet verwacht dat het glad zou zijn. En er was mist. Je zag ook helemaal niks. Het is mijn taak om de kliko aan de weg te zetten. Dus dat deed ik vanmorgen ook. Dat is wel een heel vervelend karwei, want die kliko is altijd zo zwaar. Maar goed, ik wil die kliko dus wegrijden. Het is spekglad. Maar dat had ik niet in de gaten. Dus ik val zo, met kliko en al, achterover. Keihard op mijn stuit. En … de troep uit de kliko half over mij heen. Smerig! En pijnlijk!!!! Gelukkig kwam de buurman langs. Die had alles gezien. Hij lachte me keihard uit. Maar hij wilde me wel helpen. Hij stak zijn hand naar mij uit en gleed zo zelf tussen de troep. Lagen we allebei op de grond bij het afval. Het was wel een superkomisch gezicht!
10
9037212594.indd 10
29-09-14 09:30
