Spreek ouders aan, stap op ze af!

“Spreek ouders aan, stap op ze af!” In dit boekje vindt u succesvolle ervaringen van Haagse collega’s bij het werven voor de voorschool. Peuterleidsters, jeugdverpleegkundigen en andere beroepskrachten komen aan het woord. Succesvolle werving is essentieel om kinderen te laten profiteren van de extra aandacht en stimulans die de voorschool biedt. Uit de interviews in dit boekje blijkt dat juist een persoonlijke benadering succes oogst: “Spreek ouders aan, stap op ze af!” luidt de boodschap. De verhalen van de werkvloer inspireren om zelf aan de slag te gaan met werving. U zult ongetwijfeld het een en ander in de verhalen herkennen en veel nieuwe ideeën opdoen. De voorbeelden en tips in deze uitgave zijn praktisch en eenvoudig uit te voeren.

Werven voor de voorschool met een persoonlijke benadering

“Spreek ouders aan, stap op ze af!” Werven voor de voorschool met een persoonlijke benadering November 2009 Door: JSO expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding In opdracht van: Gemeente Den Haag Vormgeving: Scherpontwerp, Eindhoven Drukkerij: Greve Offset, Eindhoven

Inhoud

Voorwoord

2

Inleiding

3

Interviews

4

Het enige wat werkt, is het persoonlijk benaderen van ouders. (Segbroek) 4 Je moet het vertrouwen van ouders winnen. (Centrum) 6 De buitengroep. (Scheveningen) 8 Laat de buurt zien dat je aan de weg timmert. (Haagse Hout) 10 In de wachtkamer van het consultatiebureau. (Schilderswijk) 12 Wij laten moeders eerst wennen. (Laak) 16 Organisaties zitten dicht bij elkaar en kennen elkaar goed. (Laak) 18 Het is de kunst om de juiste toon te vinden. (Schilderswijk) 20 Wij bereiken de meest geïsoleerde gezinnen. (Centrum, Laak, Segbroek) 22

Tips

24

Voorbeelden uit andere gemeenten

32

Brochures en andere publicaties

36

Interessante websites

48

Voorwoord “Spreek ouders aan, stap op ze af!”, de titel van deze brochure laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Alle kinderen in deze stad verdienen optimale kansen. Helaas constateer ik dat te veel kinderen op achterstand staan, nog voordat hun schoolleven begonnen is. En kinderen die de basisschool met een taalachterstand beginnen, lopen die achterstand niet meer in. We moeten ook in Den Haag alle zeilen bijzetten om te voorkomen dat het zo ver komt.

VOORWOORD

Daarom stimuleert de gemeente Den Haag de voorschool: een samenwerkingsverband tussen de peuterspeelzaal en basisschool. Kinderen leren er spelenderwijs omgaan met de Nederlandse taal. De voorschool is er voor alle kinderen van 2,5 tot 6 jaar. Met name voor kinderen met een taalachterstand is de voorschool belangrijk. Ik waardeer uw inzet om ouders en peuters te motiveren voor de voorschool. Uw werk werpt vruchten af. Het aantal Haagse (doelgroep)kinderen dat de voorschool bezoekt is de afgelopen vier jaar toegenomen met wel 75%! Maar we kunnen niet tevreden zijn voordat we alle kinderen die de voorschool nodig hebben, binnen boord hebben. Deze brochure schetst de ervaringen van professionals die ouders en kinderen proberen te overtuigen van nut en noodzaak van de voorschool. Als we willen laten zien dat ieder kind telt, dan is het van belang om samen te werken, ervaringen uit te wisselen en elkaar voortdurend scherp te houden. Dat is de waarde van deze brochure die ik dan ook graag onder uw aandacht breng. In de hoop dat u zelf en Haagse kinderen die de voorschool dringend nodig hebben daarvan zullen profiteren. Sander Dekker Wethouder Onderwijs, Jeugdzaken en Sport Gemeente Den Haag

2

Inleiding Beroepskrachten die voor hun voorschoollocatie of project wervingsactiviteiten verzorgen, hebben duidelijk iets gemeen: toewijding en enthousiasme. Ze zijn geïnteresseerd in en leven mee met de - meestal allochtone - doelgroep waarmee ze werken. Ze kiezen voor een persoonlijke benadering, omdat persoonlijk contact met ouders de beste resultaten oplevert. Uit mijn interviews met beroepskrachten kwam die persoonlijke benadering steeds weer naar voren: of het nu in de vorm van een koffieochtend is of in een persoonlijk gesprek. Daarom draagt dit boekje de titel: “Spreek ouders aan, stap voorbeelden uit andere gemeenten en verwijzingen naar meer informatie. Ik hoop dat de persoonlijke verhalen, die blijk geven van een gepassioneerde inzet, ook andere beroepskrachten enthousiast zullen maken. Dat zij er de inspiratie in vinden om op hun beurt, op een creatieve manier, de stap naar ouders te zetten. En daarmee ouders ervan te overtuigen hoe belangrijk de

INLEIDING

op ze af!”. Naast inspirerende interviews biedt deze uitgave tips voor werving,

voorschool is voor de ontwikkeling en verdere schoolcarrière van hun kind. Hierbij wil ik alle mensen die hebben meegewerkt aan dit boekje hartelijk bedanken voor de tijd die ze hebben vrijgemaakt en het vertrouwen om hun verhaal met mij - en met de rest van Den Haag - te delen. Anneke Roozen Regioconsulent/coördinator netwerken 0-6 jaar JSO expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding

3

Het enige wat werkt is het persoonlijk benaderen van ouders

Ze zit kaarsrecht in haar stoel en gebaart druk met

INTERVIEWS

haar handen als ze praat. Hier zit een bevlogen beroepskracht, die weet waar ze het voor doet. Joyce Kasi 44 jaar

Haar naam: Joyce Kasi, 44 jaar, van Surinaams-

peuterspeelzaalleidster

Hindoestaanse komaf en sinds 2005 werkzaam

peuterspeelzaal/voorschool de

als peuterspeelzaalleidster bij de welzijnsorganisatie

Dondersteentjes

Vóór Welzijn. Eerst als leidster bij Samenspel*, nu bij

welzijnsorganisatie Vóór Welzijn

peuterspeelzaal/voorschool de Dondersteentjes in

stadsdeel Segbroek

de Gaslaan (stadsdeel Segbroek).

Ooit was zij zelf een moeder die haar kind naar de peuterspeelzaal bracht. Leidsters hebben haar toentertijd gestimuleerd om een opleiding te gaan doen, en nu werkt ze hier. Ze mist Samenspel, dat naar een andere locatie is verhuisd. Het werven van ouders voor Samenspel was makkelijker. Ouders staan er in die fase meer open voor. Bovendien doen zij dan mee met hun kind in de groep en kunnen er naar toe groeien dat ze straks, op de peuterspeelzaal, hun kind helemaal overdragen aan de zorg van een leidster. Kinderen stroomden vanzelfsprekend door van Samenspel naar de peuterspeelzaal.

* Samenspel of Samentaal is een programma voor ouders met kinderen vanaf 2 jaar gericht op ontwikkelingsstimulering van het kind en opvoedingsondersteuning voor de ouders.

4

“Kom maar binnen kijken!”

INTERVIEWS

Joyce vertelt dat ze ouders aanspreekt die staan te kijken als de kinderen buitenspelen op de speelplaats. “Kom maar binnen kijken!” zeg ik dan. En ik spreek ouders aan die ik tegenkom op het schoolplein en vraag of ze de peuterspeelzaal kennen. Binnenkort is er een braderie in de Weimarstraat. Daar gaan we met twee leidsters rondlopen en ouders met kleine kinderen aanspreken. We maken voor die gelegenheid nieuwe folders en misschien iets opvallends om aan te trekken: een hesje of T-shirt met de naam van De Dondersteentjes er op.” Een persoonlijke benadering van ouders die al komen, is ook belangrijk. Dat wekt vertrouwen. Ze brengen dan later ook hun andere kinderen. En tevreden ouders zorgen voor goede mond-tot-mond reclame naar andere ouders. “Die persoonlijke benadering van de ouders die we al kennen, betekent bijvoorbeeld dat ik ouders soms help met het aanvragen van de Ooivaarspas*, het invullen van een formulier, of dat ik help bij een moeilijk telefoontje,” aldus Joyce. Persoonlijk benaderen betekent ook: altijd mondelinge toelichting geven bij schriftelijke informatie.

* Met de Ooievaarspas krijgen inwoners van Den Haag met een laag inkomen korting op allerlei cursussen, sport en culturele activiteiten.

6

“Nooit zomaar een folder of nieuwsbrief in handen duwen! Altijd óók mondeling het verhaal erbij: wat staat er in, waarom is het belangrijk. We nemen ouders dan even apart op de gang, vlak voor het ophalen. Dan kunnen we even rustig uitleg geven bij de nieuwsbrief die we uitdelen. Ouders worden dan niet afgeleid doordat hun kind al op hen af komt rennen en om aandacht vraagt.” Soms verwijst Joyce moeders door naar activiteiten die belangrijk zijn voor henzelf: een taalcursus of voorlichting. Of ze stimuleert hen om lid te worden van de ouderraad van de basisschool: “Dat is goed voor hun zelfvertrouwen!” Er wordt nauw samengewerkt met de basisschool de Klimop, die om de hoek zit. Joyce: “We maken gebruik van het speellokaal van de onderbouw, doen mee met de Sinterklaasviering en staan altijd met een stukje op de achterpagina van de nieuwsbrief van de school. Basisschool en peuterspeelzaal horen echt bij elkaar!”

7

INTERVIEWS

Je moet het vertrouwen van ouders winnen

Rishma Jabbar is 27 jaar, heeft een SurinaamsRishma Jabbar 27 jaar

Hindoestaanse achtergrond en zit al 8 jaar in dit

Souad Ouled M’hand 23 jaar

werk. Sinds drie jaar werkt ze bij de welzijns-

peuterspeelzaalleidsters

organisatie Zebra op peuterspeelzaal/voorschool

peuterspeelzaal/voorschool de Veldmuisjes

De Veldmuisjes (stadsdeel Centrum). Souad Ouled

welzijnsorganisatie Zebra

M’hand is 23 jaar, heeft een Marokkaanse

stadsdeel Centrum

achtergrond en werkt hier ook sinds drie jaar.

De twee leidsters stralen uit dat ze samen voor dezelfde klus staan: kwaliteit leveren voor de kinderen en de ouders. Maar hoe doe je dat en hoe trek je ouders over de streep? De Veldmuisjes had een aantal jaren geleden geen goede naam. Met de kinderen die er waren werd niet veel ondernomen. Ouders bleven weg. Onder die omstandigheden zijn Rishma en Souad bij De Veldmuisjes gestart. Het is hen gelukt het tij te keren en opnieuw het vertrouwen van ouders te winnen. Wat is hun geheim? Rishma vertelt dat in de eerste plaats de samenwerking met Basisschool Max Velthuis een rol speelt. Rishma: “Samen moet je gaan voor de voorschool! De peuterspeelzaal zit in hetzelfde gebouw als de basisschool en we doenheel veel samen: uitstapjes met de onderbouw, het zomerfeest, de school fotograaf, open dagen, samen een kraampje op de braderie in de buurt, enzovoort.”

8

“We luisteren goed naar de wensen van ouders.”

“Wat ook heel belangrijk is,” voegt Souad toe, “is dat we goed luisteren naar de wensen van ouders. Ouders wilden dat er in de peuterspeelzaal meer activiteiten werden gedaan met de kinderen. En ouders hadden behoefte aan onderling contact. Op beide punten is actie ondernomen. Met de ondersteuning van de voorschoolmethode wordt er heel concreet met de kinderen gewerkt. En wat betreft de onderlinge contacten van ouders: dat kan iedere donderdagmiddag op het ouderuurtje van de voorschool. Dus ook de ouders van de peuterspeelzaal zijn daar welkom.” Saoud vervolgt: “Toen ouders merkten dat er echt naar hen werd geluisterd en er allerlei activiteiten werden ontwikkeld met de kinderen en er goed werd samengewerkt met de school, begon het vertrouwen te herstellen. Nu melden ouders hun kinderen weer aan; het loopt goed. Ouders vertellen het voort en nemen familie en kennissen mee, die ook kleine kinderen hebben.” De Samenspelgroep - gesitueerd op dezelfde locatie - is nog in opbouw, maar zal zeker kunnen profiteren van de huidige samenwerking met de basisschool en de goede naam van de peuterspeelzaal. Er ontstaat straks een makkelijke doorstroom van Samenspel naar de peuterspeelzaal en naar groep 1 van de onderbouw.

9

De buitengroep

Basisschool Het Volle Leven met in het gebouw peuterspeelzaal Gompie (stadsdeel Scheveningen) van de organisatie Welzijn Scheveningen ligt

INTERVIEWS

verscholen tussen de bomen. Samen vormen de twee een voorschool. Er is veel groen in de buurt: een park, een bos, het strand. Zo’n groene Wilma Ebregt 52 jaar

omgeving, en dan tóch constateren dat peuters

peuterspeelzaalleidster

te weinig bewegen en te weinig naar buiten

peuterspeelzaal Gompie

gaan! Dat inspireerde peuterleidster Wilma

Welzijn Scheveningen

Ebregt, 52 jaar, om naar Scandinavisch voorbeeld

stadsdeel Scheveningen

een zogenaamde buitengroep te starten.

Wilma werkt al elf jaar voor Welzijn Scheveningen als peuterleidster bij Gompie. Ze laat op de computer een fotoserie zien: de peutergroep op stap in het bos. Allemaal zijn ze goed aangekleed en hebben ze blosjes op de wangen. Ze drinken een bekertje thee, zittend op een grote boomstronk. Van de 4 dagdelen dat de peuters komen, zijn ze 2 dagdelen buiten en 2 dagdelen binnen bezig. Als de peuters een buitendag hebben, beginnen ze met kiezen: Gaan we vandaag naar het bos, de kinderboerderij, het park of het strand? De meeste stemmen gelden. Veel buiten zijn komt de gezondheid van de peuters ten goede: het verhoogt hun weerstand en ze zijn er meer in beweging. De natuurlijke omgeving daagt de kinderen uit en stimuleert de creativiteit in het spel. Ook zal de woordenschat van de peuters vergroten, omdat de ervaringswereld gevarieerder wordt.

10

“Een kopje koffie en een praatje, dat kan altijd.”

INTERVIEWS

Wilma: “Dit nieuwe aanbod is op zichzelf al een grote trekker voor ouders. Er zijn veel ouders die vanwege de buitengroep graag hun kind hier plaatsen.” Wilma zou het geweldig vinden als hun succesvolle concept ook navolging vindt in andere peuterspeelzalen/voorscholen. Maar kan iets dergelijks ook in de Schilderswijk of Transvaal? Wilma ziet volop mogelijkheden: “Natuurlijk! Je hebt daar toch een prachtig park: het Zuiderpark! Daar zou je heel veel kunnen doen. En er is in bijna ieder stadsdeel wel een kinderboerderij. Verder is de Scandinavische methode goed uitgedacht en helemaal niet moeilijk om uit te voeren. Over de veiligheid van de kinderen is goed nagedacht.” Een ander belangrijk punt voor ouders is volgens Wilma het opgebouwde vertrouwen. Zij en haar collega Astrid Mooijman, 47 jaar, doen dit werk bij Gompie al 11 jaar. Wilma: “We zijn er altijd. Ouders en kinderen staan te allen tijde voorop. Ouders kunnen van ons op aan. En dat voelen ze.” Wilma toont veel persoonlijke interesse. Bijvoorbeeld als iemand uit een gezin naar het ziekenhuis moet of als er thuis problemen zijn. Als ze denkt dat een moeder een luisterend oor nodig heeft, stapt ze daar op af. Dan neemt ze die moeder even apart met een kopje koffie en een praatje, dat kan altijd. Vertrouwen genieten bij ouders levert ook weer nieuwe aanmeldingen op, want deze ouders delen hun positieve ervaringen in de buurt en met kennissen.

12

Ook de nauwe samenwerking met de basisschool werkt positief. Er vinden diverse activiteiten plaats in samenwerking met de onderbouw. Dat heeft een positieve uitstraling. De Samenspelgroep zorgt voor een vanzelfsprekende doorstroming. De buitengroep, het vertrouwen in de leidsters en de nauwe samenwerking met de basisschool zorgen voor een sterke presentatie van peuterspeelzaal Gompie: “Eigenlijk hoeven Astrid en ik ons niet extra in te spannen om ouders te werven. Het gaat vanzelf!” Voor meer informatie over ‘De Buitengroep’: Welzijn Scheveningen, Wilma Ebregt, T 06 41018796, E [email protected]

13

Laat aan de buurt zien dat je aan de weg timmert Peuterspeelzaal ’t Leeuwerikje vormt samen met de onderbouw van Basisschool De Leeuwerikhoeve een voorschool in de wijk Mariahoeve;

INTERVIEWS

een wijk van Haagse Hout met veel allochtone bewoners. Ingrid Knaapen is 57 jaar en sinds 6 jaar leidster op deze peuterspeelzaal. Ingrid Knaapen 57 jaar Ingrid Knaapen 57 jaar

Haar collega is Sylvia Bos, 40 jaar en al 15 jaar

Sylvia Bos 40 jaar Sylvia Bos 40 jaar

werkzaam in het peuterwerk. In januari van dit

peuterspeelzaalleidsters

jaar hadden zij voldoende kinderen om een

peuterspeelzaal ’t Leeuwerikje

tweede groep te starten. Wat hebben zij

stadsdeel Haagse Hout

ondernomen om ouders te trekken?

De eerste activiteit die Ingrid en Sylvia noemen is een open dag met de basisschool. Die vond plaats op een zaterdagochtend en was kort en krachtig: niet langer dan tweeënhalf uur met als hoogtepunt een optreden van Kindertheater Kijk Haar Nou uit Rotterdam. De theatergroep bracht een stuk speciaal voor tweejarigen over een beertje. Aan het einde van de open dag kregen alle kinderen een lieve knuffelbeer mee naar huis. Die had een jasje aan met naam en telefoonnummer van de school en de peuterspeelzaal. Er was veel belangstelling voor de theatervoorstelling en het gaf een gezellige sfeer. Een andere concrete activiteit met positief effect was de Kikkermiddag, een paar maanden na de open dag. De Kikkermiddag vond plaats op een woensdagmiddag als onderdeel van de Kikker-10-daagse, naar aanleiding van prentenboekenschrijver Max Velthuijs. De basisschool en peuterspeelzaal deden hier samen aan mee. Ook buurtbewoners werden -via postersuitgenodigd om te komen.

14

Ingrid Knaapen: “Je moet aan de buurt laten zien dat je aan de weg timmert. Dat betekent ook dat je jezelf als peuterspeelzaal op allerlei evenementen in de buurt presenteert: op de markt, de braderie, een buurtevenement, meelopen met een optocht, enzovoort. Voor de herkenbaarheid dragen we dan een T-shirt met het logo van onze organisatie en delen we folders uit. Belangrijk is om gezellige, kleurige folders te hebben met weinig tekst en heldere informatie.” Sylvia Bos benoemd als laatste dat je als peuterspeelzaal een goed netwerk moet opbouwen met andere beroepskrachten. “Dus doen we mee in het Netwerk 0 tot 6 jaar*. We hebben daardoor een prettig en vanzelfsprekend contact met het consultatiebureau, dat ook goed naar ons doorverwijst. En als er zorgen zijn over een kind overleg je met elkaar.”

“Belangrijk is om gezellige, kleurige folders te hebben met weinig tekst en heldere informatie.” * In de gemeente Den Haag ondersteunen de Netwerken 0 tot 6 jaar het lokale beleid. In elk stadsdeel is een netwerk actief, waarin instellingen, die een aanbod leveren ten behoeve van 0-6 jarigen en hun ouders/verzorgers, met elkaar afstemmen en samenwerken.

15

INTERVIEWS

In de wachtkamer van het consultatiebureau

Buurthuis SamSam heeft meerdere peuterspeelzalen die een voorschool vormen met o.a. de Ingrid Kloos 49 jaar Ingrid Kloos 49 jaar

Van Ostadeschool (tegenover het buurthuis) en

coördinator voorschool

de Al Qoebaschool. De coördinator van de

Buurthuis SamSam

voorschool is Ingrid Kloos, 49 jaar, en op dit

stadsdeel Schilderswijk

moment al 28 jaar werkzaam in de Schilderswijk.

“Zo’n 5 à 6 keer per jaar geef ik samen met een peuterleidster voorlichting in de wachtkamer van het consultatiebureau. Als wij het vanuit SamSam nodig vinden om te gaan werven voor de voorschool, voor Samentaal en soms voor Kindersymfonie*, dan bellen we eerst met de verpleegkundige van het consultatiebureau. Zij kijkt wanneer het een goed moment is om te komen. Dat wil zeggen: als er veel ouders komen met kinderen van 6 maanden tot 2 jaar. Als we de wachtkamer van het consultatiebureau bezoeken, nemen we allerlei materiaal mee: fotomappen, een folder, een informatiebrief en inschrijfformulieren voor als de ouders zich meteen willen inschrijven. Vooral een fotomap werkt goed. Ouders kunnen dan zien hoe gezellig het is: liedjes zingen met je

* Kindersymfonie is een cursus van 20 tot 25 bijeenkomsten voor ouders met baby’s en jonge kinderen van 6 tot 18 maanden, met aandacht voor voeding, beweging, taalontwikkeling,

16

interactie tussen ouder en kind om kans op achterstand te verminderen.

“Vooral een fotomap werkt goed. Ouders kunnen dan zien hoe gezellig het is.”

INTERVIEWS

kind op schoot, ouders en kinderen die samen bezig zijn bij Samentaal, kinderen die spelen. Wanneer de ouders nog twijfelen, vragen wij of we nog een keer mogen bellen. Of we nodigen ze uit om een kijkje te nemen op de locatie. Of je succes hebt met deze benaderingswijze hangt er van af of je de situatie van de ouder goed kunt inschatten. Je zoekt een geschikt moment om de ouder aan te spreken: Mag ik u wat vertellen over de voorschool? Je vraagt ook waar ouders wonen. Soms verwijs je ze dan naar een andere voorschool, die dichter bij huis is. Als een kind al geplaatst is, vertellen we over andere activiteiten van het buurthuis, zoals oudercursussen, kinderwerk of vakantieactiviteiten. Belangrijk is ook dat de leidster een enthousiast verhaal kan vertellen. Je moet de tijd nemen. Ook kunnen luisteren. En niet teveel informatie tegelijk geven.

18

Ouders reageren over het algemeen heel positief. Zij vinden het belangrijk dat hun kind met andere kinderen kan spelen, dat ze zelf andere moeders kunnen ontmoeten en dat ze informatie krijgen over opvoeding. En het levert veel op. Wel 50% van de ouders van Kindersymfonie wordt op deze manier geworven. Voor de voorschool en Samenspel iets minder, maar genoeg om deze activiteit voort te zetten.” Ingrid voegt nog toe dat er wel écht plek moet zijn in de Samenspelgroepen en voorschoolgroepen, want een kind op een wachtlijst plaatsten is erg ontmoedigend. Ingrid: “Als organisatie heeft het ons weinig moeite gekost om deze samenwerking op te zetten. We kennen elkaar al jaren uit het Netwerk 0 tot 6 jaar Schilderswijk. We ontmoeten elkaar geregeld in overleggen en we kennen elkaars werk goed.”

19

Wij laten moeders eerst wennen

INTERVIEWS

Het Moedercentrum de Koffiepot ligt aan een gezellig pleintje met speelplaats, bomen en bankjes. Coördinator van het moedercentrum Truus Smidt 60 jaar

is Truus Smidt, 60 jaar en al ruim 20 jaar actief

coördinator moedercentrum

in het peuterspeelzaalwerk en vrouwenwerk.

Moedercentrum de Koffiepot

Eerst in de Schilderswijk en nu alweer jaren in

welzijnsorganisatie MOOI

Laak, als coördinator van dit Moedercentrum

stadsdeel Laak

van welzijnsorganisatie MOOI.

Truus gaat in haar verhaal over werving meteen naar de kern: “Wij laten moeders eerst wennen. Dat wil zeggen, wennen aan de activiteiten van het Moedercentrum zelf. Andere moeders leren kennen. Maar ook wennen aan de omgeving, de andere beroepskrachten in de wijk ontmoeten via gezamenlijke activiteiten. Je neemt moeders aan de hand: Kom, we gaan kijken in de peuterspeelzaal, dan stel ik je voor aan de leidster. Diezelfde leidster is dan ook aanwezig bij feesten van het Moedercentrum. Zo wordt dat voor de moeders een bekend gezicht. Je bouwt langzaam het vertrouwen op. In dat proces maak je moeders warm voor de voorschool. En dat lukt heel goed!” De medewerksters van De Koffiepot werken allemaal al heel lang op deze plek, sommigen al 15 jaar. Net als Truus zijn zij voor de wijk vertrouwde figuren. Zij zijn van verschillende afkomst: Nederlands, Marokkaans, Turks en Surinaams; een goede afspiegeling van de bewoners in de wijk.

20

Ook werkt De Koffiepot met buurtconsulenten, die de taak hebben om geïsoleerde ouders te bereiken. Zij geven onder andere voorlichting over de voorschool. Truus: “Onze kracht is dat we integraal werken. We bieden moeders een plek voor ontmoeting, opvang, oudercursussen en praatlessen, we helpen met formulieren invullen, we bieden een plek waar ze zich verder kunnen ontwikkelen. Als we problemen signaleren bij moeders of in gezinnen, dan verwijzen we door. Als het nodig is gaan we mee, bijvoorbeeld naar het eerste gesprek op het opvoedsteunpunt. En heel belangrijk: activiteiten organiseren wij zo veel mogelijk onder schooltijd. Voor de allerkleinsten hebben we dan kinderoppas. Zonder kinderoppas zou het niet lukken!”

“Zonder kinderoppas zou het niet lukken!” Verder zitten organisaties hier dicht bij elkaar. Ze kennen elkaar goed en werken op een vanzelfsprekende manier met elkaar samen. We hebben hier drie basisscholen en drie peuterspeelzalen in de buurt, een kinderboerderij en een speelplein met het project Vrouwen aan zet. Dit laatste is een speelgoeduitleen op het plein voor buitenspelen onder toezicht,” legt Truus uit. “De uitleen wordt beheerd door moeders uit de wijk.” “We wijzen moeders ook op de koffieochtenden op de scholen en de ouderavonden van de peuterspeelzaal. De ouderavonden op peuterspeelzaal ‘t Musje lopen steeds beter.” Volgens Truus is de grootste barrière nog steeds de taal. “Maar dat wil niet zeggen dat moeders niet willen of niet kunnen. Daarom geven we ook praatlessen: veel oefenen met alledaagse situaties. Taal is vaak de drempel waar ouders overheen moeten, want als ze hier eenmaal binnen zijn bloeien ze op. Als je vraagt wat ouders voor hun kind willen is het altijd: een goede gezondheid en een goede opleiding. Daar moet je op voortbouwen. Als je een vertrouwensband wil krijgen met ouders, moet je goed luisteren en hen in hun waarde laten. Dan kun je heel veel bereiken!”

21

Organisaties zitten dicht bij elkaar en kennen elkaar goed

INTERVIEWS

Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) van het Mirugia de Heer 50 jaar

stadsdeel Laak is gevestigd in een prachtig,

Monique Otten 36 jaar

kleurig gebouw aan de Thijssestraat. Daar

jeugdverpleegkundigen consultatiebureau

werken Mirugia de Heer, 50 jaar met een

Centrum voor Jeugd en Gezin

Antilliaanse achtergrond en Monique Otten,

Anita Vos 47 jaar

36 jaar. Zij zijn beide jeugdverpleegkundigen

peuterspeelzaalleidster

van het consultatiebureau. Anita Vos, 47 jaar,

peuterspeelzaal De Kleine Prins

werkt als peuterleidster bij welzijnsorganisatie

welzijnsorganisatie MOOI

MOOI in peuterspeelzaal De Kleine Prins dat

stadsdeel Laak

direct naast het CJG gelegen is.

Ze stelden zelf voor om samen geïnterviewd te worden, want samenwerking, dát ligt aan de basis van het succes in hun werk. Alle drie zijn zij ervaren krachten. Mirugia en Monique zitten al respectievelijk 19 en 8 jaar in het vak van jeugdverpleegkundige; Anita werkt al 15 jaar met peuters. Mirugia en Monique: “In Laak heeft het consultatiebureau in april 2008 een overleg opgezet met managers, enkele peuterleidsters en intern begeleiders van basisscholen (IB-ers). Doel is om vroegsignalering beter vorm te geven en de samenwerking tussen de disciplines te verbeteren. In het overleg, dat twee keer per jaar plaatsvindt, worden knelpunten geïnventariseerd en concrete afspraken gemaakt. Zowel medewerkers van peuterspeelzalen als van het consultatiebureau ervaren dat het uitwisselen van informatie over een kind zo beter verloopt.”

22

Mirugia: “Als een jeugdverpleegkundige zich zorgen maakt over een kind is observatie door een peuterleidster of IB-er in de peuterspeelzaal/voorschool voor het consultatiebureau belangrijk. Een peuterleidster ziet het kind immers vaker dan de jeugdverpleegkundige. Het consultatiebureau stimuleert de ouders om het kind op de voorschool in te laten schrijven. Vooral aan ouders van kinderen met een achterstand in de ontwikkelingsfase, zoals spraak- en taalontwikkeling, wordt er meer tijd besteed om uitleg te geven over de toegevoegde waarde van een voorschool. Als een kind eenmaal is geplaatst op de voorschool, neemt de jeugdverpleegkundige contact op met de peuterleidster of IB-er. Voor de continuïteit informeert zij naar de ontwikkeling van het kind. Soms leggen we een extra huisbezoek af. Dan kun je meer tijd besteden aan de voorschool.” Anita geeft aan dat persoonlijke informatie niet zomaar gedeeld wordt: “De werkwijze die we hebben afgesproken, brengt met zich mee dat je toestemming aan ouders moet vragen om informatie uit te wisselen met het consultatiebureau. Het consultatiebureau doet dat mondeling en wij schriftelijk. Als ouders hier niet voor tekenen, kunnen wij geen informatie uitwisselen.”

23

Anita: “Iedereen zit hier dicht bij elkaar. Niet alleen de organisaties die in het CJG zitten, maar ook de Speel-o-theek, de peuterspeelzaal, Samenspel en de twee locaties van Basisschool Prins Willem Alexander. Met de basisschool doen we veel samen. Als er een informatiebijeenkomst plaatsvindt, zijn onze ouders

INTERVIEWS

ook welkom. Daarnaast werken we samen met de projectweek. Met de schoolfotograaf hebben wij een aparte afspraak op de peuterspeelzaal. Dan nodigen we ook de ouders en kinderen van Samenspel uit, net als op ouderavonden en bij de feestelijke jaarafsluiting. Zo voelen ouders van Samenspel zich ook serieus genomen. Ze horen er dan echt helemaal bij.”

“Dat trekt veel aandacht, zo’n gezellige groep in de speeltuin.” Doordat organisaties samen bezig zijn met het verfijnen van de doorverwijzing, merkt de peuterspeelzaal dat er een andere groep ouders binnenkomt. Een groep die wel wat extra aandacht nodig heeft. Ze zijn blij dat ze deze groep nu bereiken en hebben de extra inspanning er graag voor over. “Dat betekent: veel persoonlijke aandacht. Je vraagt ouders meteen naar binnen,” legt Anita uit. “Blijkt dat ze verder weg wonen, dan zoek je samen naar een peuterspeelzaal die dichter bij huis is. In het bijzijn van de moeder bel en regel je direct dat ze daar langs mag komen.”

24

Beroepskrachten proberen aan te sluiten bij wat ouders belangrijk vinden: dat hun kind de Nederlandse taal goed leert, dat het kan spelen met andere kinderen. Maar ook ouders hebben behoefte aan ontmoeting met andere ouders. Dat vinden ze binnen Samenspel. Later stromen de kinderen dan vanzelf door naar de peuterspeelzaal/voorschool. “In het programma van Samenspel wordt ook gewerkt met certificaten: per 4 weken wordt 1 thema behandeld. Als ouders en kind alle keren zijn geweest, ontvangen zij een certificaat. Dat werkt heel goed; het verhoogt de opkomst.” Ook is peuterspeelzaal De Kleine Prins actief en zichtbaar in de wijk: als ze op stap zijn met de peuters, heeft iedereen veiligheidsvestjes aan met de naam van de peuterspeelzaal. Dat trekt veel aandacht, zo’n gezellige groep in de speeltuin. Verder zijn leidsters aanwezig bij buurtevenementen en schrijven ze in wijkkrantjes. “Eigenlijk loopt het nu zo goed in alle groepen, dat we niet echt meer een speciale activiteit hoeven te doen om te werven,” zo vat Anita het succes samen, “het zit al helemaal als houding in onze werkwijze verweven.”

25

INTERVIEWS

Het is de kunst om de juiste toon te vinden

“Al van oudsher stimuleren wij ouders om hun kinderen naar de peuterspeelzaal te brengen, nu de voorschool.” Aan het woord is Urmila Urmila Khodabaks

Khodabaks, van Surinaams-Hindoestaanse

coördinator ‘Opstapje’

komaf. Zij werkt voor de welzijnsorganisatie

welzijnsorganisatie Zebra

Zebra, als coördinator van Opstapje in het

stadsdeel Centrum

stadsdeel Centrum. Dit werk doet zij al 20 jaar.

Opstapje is een programma voor opvoedingsondersteuning en is vooral bedoeld om ouders voor te bereiden op de basisschool. Maar ook de gang naar de voorschool wordt bij Opstapje gestimuleerd. Het is de bedoeling dat de ouders bij Opstapje blijven, ook als het kind naar de voorschool gaat. Momenteel heeft het programma in het stadsdeel Centrum 1 Marokkaanse en 1 Turkse groep. Ouder en kind komen er een keer per week. De groep wordt geleid door een buurtmoeder uit dezelfde allochtone groep. De voertaal is Nederlands, maar als een moeder daar moeite mee heeft, is er ook een aanbod in de eigen taal. Urmila vertelt dat het team van Opstapje een brede ervaring heeft met het werven van ouders uit allochtone groepen: “Er wordt gewerkt met een vaste methode. Buurtmoeders, die uit dezelfde doelgroep komen, vertellen aan ouders over Opstapje en de voorschool. Ouders worden persoonlijk aangesproken op verschillende plekken: in de wachtkamer

26

“Je moet oog hebben voor de vaak moeilijke en onzekere positie van allochtone ouders.” van het consultatiebureau, op het schoolplein, bij vrouwenorganisatie Yasmin, binnen het sociale netwerk van de buurtmoeder en op vindplaatsen zoals de moskee, naailes en taalles.” Buurtmoeders gaan zoveel mogelijk op huisbezoek. “Zo kunnen ze persoonlijke aandacht geven aan de ouders. Je moet in korte tijd het vertrouwen van de ouder winnen. Het is van belang om geen druk uit te oefenen, maar aan te sluiten bij de situatie van die ene ouder, dat ene gezin.” “Een goede voorbereiding van het huisbezoek is essentieel,“ vervolgt Urmila. “De buurtmoeder moet de tijd nemen, goed luisteren en goed observeren. Ziet zij geen speelgoed in huis, dan vertelt zij hoe belangrijk spelen is voor de ontwikkeling van een kind. In aansluiting daarop kan zij uitleg geven over de mogelijkheden die Opstapje en de voorschool te bieden hebben. Ook is het belangrijk om ouders te laten weten dat je hen ziet als de spil van het gezin en dat je niet bent gekomen om te zeggen dat zij het niet goed doen. Je moet niet oordelen; laat mensen in hun waarde. Je moet oog hebben voor de vaak moeilijke en onzekere positie van allochtone ouders. Die houding schept vertrouwen. Ouders willen echt wel dat hun kind zich goed ontwikkelt en de Nederlandse taal leert. De kunst van werving is om de juiste toon te vinden.”

27

Wij bereiken de meest geïsoleerde gezinnen

INTERVIEWS

Naïma Oulad-Ali is 42 jaar en heeft een Marokkaanse achtergrond. Zij is coördinator van Spel aan Huis. Selina Plaat is 21 jaar en derdejaars Naïma Oulad-Ali 42 jaar

stagiaire HBO-pedagogiek en momenteel

coördinator ‘Spel aan Huis’

spelbegeleidster van Spel aan Huis. Naïma heeft

Selina Plaat 21 jaar

al 16 jaar ervaring in het werken met moeilijk

spelbegeleidster ‘Spel aan Huis’

bereikbare, allochtone groepen. Vroeger bij

stadsdelen Centrum, Laak en Haagse Hout

Opstapje en nu bij het programma Spel aan Huis.

Naïma: “Spel aan Huis richt zich met name op geïsoleerde gezinnen die weinig of geen gebruik maken van voorzieningen in de wijk. Via spelbegeleiding in de thuissituatie stimuleren we de spelontwikkeling van kinderen en ondersteunen we de ouders als opvoeders. Spel is een middel om met ouders in gesprek te komen. Dat is een ‘veilig’ onderwerp, waar ouders interesse voor hebben. Het gaat niet meteen over de opvoeding. In de loop van de zes maanden tot een jaar dat de spelbegeleidster bij het gezin over de vloer komt, wordt er een bepaald vertrouwen opgebouwd. Dan is het mogelijk om ook wat moeilijkere onderwerpen aan te roeren. Bij Spel aan Huis is het van belang om problemen in een gezin te signaleren en de ouders effectief door te verwijzen. Naar allerlei voorzieningen in de wijk. En natuurlijk ook naar de voorschool. Spel aan Huis zorgt binnen de training van de spelbegeleidsters voor uitgebreide informatie over de voorschool. Aan het begin van het traject is er

28

“Spel is een middel om met ouders in gesprek te komen.”

een themabijeenkomst over de voorschool en gedurende het jaar krijgen de begeleidsters informatie over actuele ontwikkelingen. Bijvoorbeeld over de voorlichtingscampagne van de gemeente en de open dag voor alle

INTERVIEWS

voorscholen van Den Haag. Wanneer een spelbegeleidster een gezin met een kind van 1,5 à 2 jaar oud begeleidt, dan bekijken we samen de mogelijkheden van doorverwijzing naar de voorschool. Ook de wijze waarop ze dit met de ouders bespreekt nemen we van tevoren door. Ik bespreek met haar na hoe de ouders hebben gereageerd en wat de volgende stap zou kunnen zijn. De spelbegeleidsters zijn zich er goed van bewust dat toeleiding naar de voorschool één van de speerpunten is van de gemeente.”

“Combineer gezelligheid en nuttige informatie.” Selina begeleidt momenteel een gezin met een kind van ruim een jaar. Ze licht Naïma’s verhaal aan de hand van de praktijk toe: “Ik probeer eerst een vertrouwensband op te bouwen met de ouders. Dan probeer ik erachter te komen wat het gezin nodig heeft. In dit geval informatie over de voorschool. Met mijn coördinator zoek ik een voorschool in de buurt en regelen wij folders. Dit neem ik mee naar mijn gezin. De folders licht ik mondeling toe, anders weten ze vaak niet wat ze er mee aan moeten. Als de ouders een bezoek willen brengen aan de voorschool, ga ik de eerste keer mee.”

30

Selina: “Wij bereiken met Spel aan Huis dus juist de meest geïsoleerde gezinnen, omdat we zo’n laagdrempelige manier hebben van ouders benaderen: via spel. Wat ook goed werkt, is het organiseren van gezellige, feestelijke bijeenkomsten voor de ouders en kinderen. Ieder jaar is er een feestelijke afsluiting en dit jaar hebben we ook een voorjaarsfeest georganiseerd. Op zulke momenten is er ook altijd iets leerzaams voor ouders: iets over de voorschool bijvoorbeeld. En ouders vinden het fijn om elkaar te ontmoeten. Wij combineren gezelligheid met nuttige informatie.” Selina: “Op dit moment organiseren we een buurtfeest in het stadsdeel Segbroek. We hebben een programma met een clown en het consultatiebureau komt wat vertellen over gezonde voeding. Daarna maken we zelf gezonde hapjes met de ouders. We hebben een masseuse geregeld voor de moeders en de kinderen spelen spelletjes. Het wordt dus heel leuk!”

31

TIPS Aandacht voor andere culturen

TIPS

• Richt de voorschool in met intercultureel speelgoed en spelletjes. Dat geeft allochtone ouders het gevoel dat zij ook welkom zijn. • Neem meertalige leidsters aan. Zij kunnen er aan bijdragen dat ouders hun taalproblemen leren overwinnen. • Combineer met inburgering door ouders gedurende één van de dagdelen dat hun kind op de voorschool is, taallessen of inburgeringstrajecten te laten volgen. • Train leidsters in het omgaan en communiceren met ouders van verschillende culturen en religies.

Informatie en voorlichting • Gebruik de Haagse voorlichtings-DVD over de voorschool. De gemeente Den Haag heeft een DVD laten maken met een voorlichtingsfilmpje over de voorschool. Deze is beschikbaar op iedere voorschoollocatie in Den Haag. De DVD is te gebruiken bij voorlichting aan ouders of andere beroepsgroepen. • Maak een folder met routebeschrijving (met een duidelijk kaartje) en foto’s van het gebouw waarin de voorschool is gevestigd. Plaats ook foto’s van de groep en de leidsters, zodat ouders een concreet beeld krijgen. • Zorg voor een gezellige, vrolijke folder. Gebruik niet teveel tekst en geef nuttige informatie.

Speciale acties en cadeautjes • Zet cadeaubonnen in om een kind gratis een dagdeel mee te laten draaien in de voorschool. Verspreid de bonnen via de bibliotheek, de speel-o-theek of het consultatiebureau. • Voer een campagne Deze maand gratis inschrijven! door een keer per jaar een folder huis-aan-huis te verspreiden en posters op te hangen op diverse locaties. • Organiseer een ruilbeurs of markt voor speelgoed of kinderkleding in de wijk, om ouders letterlijk over de drempel te krijgen. • Sta met een marktkraampje op de braderie in de wijk. Trek extra aandacht

32

met de actie Met je familie op de foto. De foto krijgt de ouder gratis mee als het kind ingeschreven wordt bij de voorschool. • Geef tijdens een open dag als cadeautje voor peuters een knuffeldiertje dat een T-shirt draagt met naam, logo en telefoonnummer van de voorschool.

Laat jezelf zien! • Laat materialen bedrukken met het logo van de voorschool, zoals tassen, pennen, mappen, buttons of T-shirts in een opvallende kleur. Dit geeft de voorschool een gezicht en maakt het herkenbaar. • Zorg dat kinderen tijdens een buitenactiviteit herkenbaar zijn met opvallende verkeershesjes met naam en logo van de voorschool erop. • Maak de voorschool zichtbaar tijdens activiteiten en evenementen in de wijk, zoals braderieën, straatspeeldagen, wijkfeesten, informatieavonden van school of lessen Nederlands. Sta er met een kraam met herkenbare materialen. • Toon tijdens gelegenheden wat de kinderen op de voorschool doen, zoals de werkjes die de kinderen hebben gemaakt. • Maak een map met foto’s van activiteiten met peuters binnen de eigen voorschool en laat die map rondgaan onder ouders tijdens een voorlichting of huisbezoek.

Betrek actief de ouders erbij • • • •

Zorg tijdens ouderbijeenkomsten voor kinderopvang van de allerkleinsten. Leg goed uit wat de voorschool inhoudt en waarom het belangrijk is. Houdt ouders goed op de hoogte van activiteiten die gepland zijn. Combineer nuttig en leuk: het is belangrijk dat de ouderbijeenkomsten leerzaam én gezellig zijn. Af en toe samen knutselen of een uitje werkt stimulerend. • Deel een certificaat uit aan ouders als ze een minimaal aantal keren zijn geweest, of na ieder afgerond thema. • Organiseer jaarlijks een feestelijke afsluiting met een programma dat aansluit bij zowel ouders als kinderen. Mogelijke programmaonderdelen zijn een theater en een toespraakje van iemand van de gemeente.

33

Voorbeelden uit andere gemeenten Alphen aan de Rijn JSO expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding werft in opdracht van de gemeente Alphen aan den Rijn voor de voorschool zoveel mogelijk kinderen die tweetalig worden opgevoed. JSO heeft Turkse, Marokkaanse en Somalische consulenten in dienst. Aan de hand van geboortedata (gegevens van de gemeente) worden kinderen geselecteerd. Ouders krijgen op het consultatiebureau informatie

VOORBEELDEN

over de voorschool. Met het consultatiebureau is afgesproken dat zij - met toestemming van de ouders - de ontbrekende telefoonnummers doorgeven en terugkoppelen wat hun acties naar ouders hebben opgeleverd. Ouders worden door de consulent zoveel mogelijk in de eigen taal benaderd. Ze krijgen uitleg over de voorschool en vooral het belang ervan. Doordat de consulenten zelf al jaren Alphenaren zijn, kennen ze ook veel mensen uit hun eigen netwerk. Bij de Somalische doelgroep leidt deze insteek tot een maximaal bereik. De consulent bereikt echt alle Somalische ouders. Voor de andere doelgroepen vraagt het vaak extra investering om ouders te bereiken en hen te overtuigen van de noodzaak van de voorschool. Meestal vinden ze hun peutertje nog veel te jong. Samenwerking met bijvoorbeeld de moskee is erg belangrijk, maar niet eenvoudig. Voor doelgroepen die onvoldoende Nederlands spreken en waar geen consulent voor beschikbaar is die de moedertaal van de ouders beheest, is het “ambassadeursproject” gestart. Van 10 nationaliteiten zijn moeders gevraagd of ze in het belang van de kinderen en tegen onkostenvergoeding willen helpen met werven. Veel moeders hebben zelf een kind op de voorschool gehad. Zij gaan de ouders benaderen en in hun eigen taal informeren. Zij zijn aanwezig als ouders informatie krijgen en als ouders hun kind inschrijven. Zo zijn onlangs in korte tijd 6 Afghaanse peuters ingeschreven, die anders niet waren bereikt. Informatie: JSO, Monique Haveman, coördinator VVE, T 0172 498093, E [email protected] 34

Rijswijk en Leidschendam-Voorburg In zowel Leidschendam-Voorburg als in Rijswijk heeft Florence (jeugdgezondheidszorg) een VVE-coördinator Toeleiding aangesteld om de toeleiding naar de VVE te bevorderen. Het doel is om alle doelgroepkinderen in beeld te hebben, van alle kinderen te weten of zij daadwerkelijk een (VVE-)peuter speelzaal bezoeken en welke redenen er voor ouders zijn om van peuterspeelzaalbezoek af te zien. De VVE-coördinator Toeleiding is een jeugdverpleegkundige of maatschappelijk werker werkzaam vanuit het JGZ-team. Dit team heeft hiervoor extra formatie gekregen. Bij 18 maanden krijgen alle kinderen een taaltas. Ouders worden hiermee gestimuleerd om hun kind op te geven voor een peuterspeelzaal. Met name bij doelgroepkinderen wordt dit extra benadrukt. Van ieder doelgroepkind wordt een verwijzingsformulier gemaakt voor de VVE-coördinator Toeleiding. De coördinator verzamelt op deze manier alle doelgroepkinderen en neemt contact op met de peuterspeelzaal of de ouders hun kind ingeschreven hebben. Dit gebeurt voordat het kind 2 jaar is. Is het kind niet ingeschreven, dan zal de jeugdarts bij het 2-jarig consult nogmaals terugkomen op het belang van de VVE-peuterspeelzaal. Tevens wordt ouders verteld dat de VVE-coördinator Toeleiding contact opneemt om eventueel verdere uitleg te geven, te ondersteunen bij het invullen van formulieren of mee te gaan naar de peuterspeelzaal voor kennismaking. Het is de bedoeling dat voor het contact met allochtone ouders buurtambassadeurs ingezet gaan worden. Dit zijn vrijwilligers die uit dezelfde cultuur/etniciteit van de betreffende ouders komen en de taal en cultuur kennen. Informatie: Adri Westmaas, beleidsmedewerker Florence JGZ, T 070 7544444, E [email protected]

35

Rotterdam De gemeente Rotterdam financiert 50 ouderconsulenten bij de welzijnsinstellingen. Dit zijn ouders die zelf jonge kinderen hebben. De ouderconsulenten geven voorlichting aan huis over alle wijkvoorzieningen voor jonge kinderen en hun ouders, waaronder de VVE-voorzieningen. Desgewenst brengt de ouderconsulent samen met het gezin een bezoek aan de voorschool.

VOORBEELDEN

Informatie: www.stichting-wgi.nl (via ‘Ouderconsulenten’)

Weert De gemeente Weert streeft ernaar om alle doelgroepkinderen te bereiken door gebruik te maken van een intensieve wervingsmethode. Het huisbezoek staat hierbij centraal. De gemeente krijgt twee keer per jaar de namen en adressen van alle peuters die op een kinderdagverblijf en op een peuterspeelzaal zitten. Lees hierover meer in: ‘Allemaal naar de peuterspeelzaal, Een planmatige aanpak van werving en toeleiding naar voor- en vroegschoolse educatie’ (pag. 27), Sardes, 2006. Deze brochure is te downloaden van de website www.vversterk.nl (zoekterm: Allemaal naar de peuterspeelzaal).

36

Dordrecht In Dordrecht werkt men met het Stap-in project. Dit is een programma waarbij ouders van jonge doelgroepkinderen (onder de 2 jaar) thuis worden bezocht door een medewerker die de taal van de ouders spreekt. Deze medewerker geeft de ouders informatie over alle activiteiten die er in de eigen wijk zijn, voor jonge kinderen en hun ouders. Lees hierover meer in: ‘Voorschoolse educatie: doelgroepbepaling en toeleiding. Een handreiking voor gemeenten’ (pag. 25), Oberon en Sardes, 2009. Deze brochure is te downloaden van de website www.oberon.eu via ‘Publicaties’ > ‘VVE’.

Boxtel Van het traject in Boxtel is een wervingsschema gemaakt. Er is rekening mee gehouden dat ouders kunnen weigeren. Daarvoor staan alternatieve stappen aangegeven in het schema. Voor weigering in een latere fase is er een traject afgesproken met de huisartsen. De wijkverpleegkundige meldt aan de huisarts de naam van deze gezinnen. De huisartsen spreken deze gezinnen tijdens een huisbezoek of consult aan op het belang van peuterspeelzalen voor de ontwikkeling van peuters. De wijkverpleegkundige houdt deze trajecten bij en rapporteert hierover aan de coördinator van het peuterspeelzaalwerk. Als ook de werving via de huisartsen geen succes oplevert, houdt de werving op. Lees hierover meer in: ‘Allemaal naar de peuterspeelzaal, Een planmatige aanpak van werving en toeleiding naar voor- en vroegschoolse educatie’ (pag. 31), Sardes, 2006. Deze brochure is te downloaden van de website www.vversterk.nl (zoekterm: Allemaal naar de peuterspeelzaal).

37

Brochures en andere publicaties • ‘Ouders & VVE; meer effect door ouders bij het VVE-programma te betrekken’, JSO (2007). Gratis te bestellen bij JSO. T 0182 547888 of te downloaden van www.jso.nl.

BROCHURES

• ‘Allemaal naar de peuterspeelzaal; Een planmatige aanpak van werving en toeleiding naar voor- en vroegschoolse educatie’, Sardes (2006), te downloaden van www.sardes.nl. • ‘Ouderbetrokkenheid thuis: sleutel van schoolsucces. Over de invloed van ouders op het schoolsucces van hun kind en de rol van (voor)schoolse voorzieningen’ Spectrum, T 026 3846200. • ‘Over de drempel. Ideeën, tips en voorbeelden om ouders te werven voor Voor- en Vroegschoolse Educatie’, PJ Partners (2005), T 010 4362166 of te downloaden van www.pjpartners.nl. • ‘TOP, Voor- en vroegschoolse educatie en ontwikkelingsstimulering thuis: een effectieve combinatie’. TOP staat voor Thematisch Ouderprogramma en is ontwikkeld door het Nederlands Jeugdinstituut (NJi), i.s.m. JSO. Onlangs is de naam TOP gewijzigd in VVE Thuis. Met VVE Thuis gaan ouders thuis met hun peuter activiteiten doen. VVE Thuis sluit aan bij VVE-programma’s zoals Kaleidoscoop en Piramide. NJi, T 030 230 65 64, www.nji.nl of www.stapprogramma.nl > Programma’s > VVE Thuis. • ‘Voorschoolse educatie: doelgroepbepaling en toeleiding. Een handreiking voor gemeenten’, Oberon en Sardes (2009). Info: www.oberon.eu en www.sardes.nl.

38

Interessante websites • www.haagsevoorschool.nl Website van de Gemeente Den Haag waarop de folder over de voorschool is te vinden, evenals alle adressen van voorscholen per stadsdeel, over de ouderbijdrage, kwaliteitsregels en doorklikmogelijkheden naar informatie over kinderopvang en de Haagse netwerken 0 tot 6 jaar.

• www.ontwikkelingsstimulering.nl Dossier ontwikkelingsstimulering van het NJi voor professionals met stukken over beleid, beschrijvingen van programma’s, agenda, literatuur en links.

WEBSITES

• www.onderwijsachterstanden.nl Website bestemd voor alle beleidsmakers en uitvoerders in scholen, schoolbesturen en gemeenten met informatie over het onderwijsachterstandenbeleid en de uitvoering daarvan. Met achtergrondinformatie, nieuws, wet- en regelgeving, praktijkvoorbeelden en nog veel meer.

• www.netwerken0tot6.nl Informatie over de Netwerken 0 tot 6 jaar in Den Haag. De website biedt alle nieuwsbrieven voor beroepskrachten en informatieboekjes voor ouders met jonge kinderen per stadsdeel. • www.hco.nl Het HCO is het onderwijsadviesbureau voor scholen in Den Haag en omgeving. Het HCO richt zich op professionals in het onderwijs, de kinderopvang en peutercentra. Op de website vindt u producten en publicaties. • www.stapprogramma.nl Website van het NJi met beschrijvingen van alle Stap-programma’s, publicaties en nieuws.

39

WEBSITES

• www.vversterk.nl Vversterk is een landelijk project dat de kwaliteit van de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) wil versterken met nascholing en coaching voor professionals. De website bevat informatie voor managers van instellingen en gemeenteambtenaren die te maken hebben met de ontwikkeling van VVE-beleid, de producten, werkconferenties, E-learning en inschrijving. • www.sardes.nl Sardes ontwikkelt diensten en producten die bijdragen aan het verbeteren van ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren. Taal en VVE zijn voor Sardes belangrijke thema’s. De website bevat beschrijving van projecten, thema’s en publicaties. • www.jso.nl JSO is het expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding in Zuid-Holland. Op de website van JSO vindt u beschrijvingen van projecten, producten, trainingen en publicaties, nieuwsbrieven per doelgroep of project en diverse downloads. • www.nji.nl Het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) is het landelijke expertisecentrum over jeugd en opvoeding. De website biedt beschrijvingen van projecten, producten, nieuws, congressen, publicaties en diverse downloads.

40