SportKring AAIGEM JEUGDWERKING JEUGDWERKING
1995
SK AAIGEM
BLESSURE PREVENTIEPLAN 1
BLESSUREPREVENTIEPLAN Het bestuur staat achter blessurepreventie en het initiatief om er meer aandacht aan te besteden. Dit betekent niet alleen goedkeuring, maar ook dat in bepaalde situaties een beroep op het bestuur kan worden gedaan. Het blessurepreventie plan, is een taakstellend plan dat als leidraad dient voor de ontwikkeling en uitvoering van activiteiten op het gebied van blessurepreventie en –zorg. In de begroting worden de financiële middelen gepland. Coördinatie van de activiteiten in het kader van blessurepreventie worden gecoördineerd door één of meerdere personen, aangesteld door de raad van bestuur. Draagvlak van het blessurepreventie plan moet door iedereen binnen de vereniging worden gedragen. Iedereen die het uitdraagt moet zich er ook verantwoordelijk voor voelen. Een blessurepreventie plan moet zo duidelijk en concreet mogelijk zijn. Een succesvol plan is gebaseerd op de eigen verenigingspraktijk. Het maakt voor ieder lid duidelijk wat de argumenten, doelstellingen en doelgroepen zijn, maar vooral ook wanneer wat door wie wordt gedaan. Dit plan is een eerste leidraad om mee te werken , naarmate we meer tijd en middelen ter beschikking hebben zal gezorgd worden voor een gepaste opleiding van alle medewerkers, van bestuur tot vrijwilliger.
2
Medische Cel. Moet nog opgericht worden Taken: -Opstellen van een blessurepreventie plan. -Het blessurepreventie plan evalueren op regelmatige basis. -Het opstellen van het budget om op te nemen in de begroting van de club. -Organiseren van blessurepreventie activiteiten. -Analyse van de vereniging met betrekking tot informatievoorziening. -Stimuleren blessurepreventie en -zorg bij trainers en coaches. -Blessurepreventie en -zorg op toernooien. -Controle van veiligheid op en rondom de velden en accommodatie. -Ondersteuning/informatie bij aanschaf materialen en advisering (o.a. schoenen en scheenbeschermers). -Blessureregistratie. -Medische begeleiding. -Blessureherstel. Medisch Coördinator -Is de persoon voor het informeren van de clubleden over blessures en nazorgen ervan. -Verzorgt de contacten met de clubarts en clubfysiotherapeut. -Inventariseert de opgelopen blessures van de spelers. -Coördineert de medische cel binnen de club en brengt op regelmatige basis verslag uit bij het bestuur en de sportieve cel. -Staat in voor de organisatie van blessurepreventie activiteiten voor spelers, trainers, en alle andere betrokkenen van de club. -Het publiceren van de activiteiten. EHBO verantwoordelijke Is reeds aangesteld. Deze persoon heeft kennis van de inhoud van de EHBO-koffer. Is verantwoordelijk voor de inventaris en optimaal houden van de koffer. Voert zijn taak uit in overleg met de medisch coördinator. Clubarts: Is reeds aangesteld De clubarts is een persoon die in een praktijk heeft in de gemeente of in de nabije gemeente. Er wordt verondersteld dat de clubarts binnen de 20 minuten aanwezig kan zijn. Zo niet wordt de arts van dienst gewaarschuwd. Bij twijfel van of ernstige letsels, worden onmiddellijk de hulpdiensten gewaarschuwd.
3
Advisering over aanschaf van kleding en materialen Schoeisel Goede schoenen zijn van essentieel belang voor voetbalspelers, vooral ook ter voorkoming van blessures. Let bij de aanschaf van voetbalschoenen op de volgende zaken: - Een goede pasvorm. Met name in het groeistadium van de jeugdspelers is het van belang dat de schoenen groot genoeg zijn. - Voor jeugdvoetballers tot 14/16 jaar worden schoenen met vaste noppen aangeraden (hoe meer noppen, hoe beter). - Pas op latere leeftijd wordt aangeraden voetbalschoenen met schroefnoppen aan te schaffen, indien e voetbalspeler hieraan de voorkeur geeft. - Veters mogen niet te lang zijn. Er zijn voetbalspelers die de veters een aantal malen rond de voet inden, maar dit wordt sterk afgeraden omdat hierdoor de bloedsomloop belemmerd kan worden, - waardoor de voettemperatuur kan dalen. - Tijdens de warming-up wordt aangeraden de veters nog niet te strak vast te binden, omdat de voeten ij temperatuurstijging door inspanning nog zullen uitzetten. - Voetbalschoenen gaan langer mee, wanneer ze na de training of wedstrijd worden schoongemaakt en eventueel ingevet. - Vernieuw de veters tijdig om kapot trekken hiervan tijdens het spel te voorkomen. Scheenbeschermers Bij voetbal komen veel vervelende blessures voor, die voorkomen hadden kunnen worden door het dragen van scheenbeschermers. Veel voetbalspelers dragen tijdens de training of wedstrijd geen scheenbeschermers. Het dragen van scheenbeschermers bij een wedstrijd is echter verplicht. De KBVB raadt alle voetbalspelers met klem aan om ook tijdens de trainingen altijd scheenbeschermers te dragen. Het belang van scheenbeschermers dient dan ook regelmatig door de vereniging benadrukt te worden. Let bij de aanschaf van scheenbeschermers op de volgende zaken: - Een goede pasvorm, niet te groot of te klein. - De aanwezigheid van ventilatiegaatjes. - Scheenbeschermers moeten voldoende bescherming bij de enkels geven. - Om de scheenbeschermer goed op de juiste plaats te houden wordt het volgende aangeraden: plaats de scheenbeschermers onder de sok, trek de sok er overheen omhoog en plak vlak boven de hoogte van de scheenbeschermer tape, waarna de sok naar beneden omgevouwen wordt. - De scheenbeschermers dienen met regelmaat gewassen te worden om bacteriën te voorkomen. - Gebruik nooit elastiek om de kousen in positie te houden; elastiek knelt de bloedsomloop af. Voetbalsokken - De voeten en sokken met regelmaat behandelen met desinfecterend poeder. - Goede pasvorm: te grote of te kleine sokken kunnen blaren veroorzaken. - Kousen dienen met regelmaat gewassen te worden om bacteriën te voorkomen. 4
- Keeper kleding - Mouwen moeten voorzien zijn van beschermende elleboogstukken. - Het broekje moet op de heupen voorzien zijn van een beschermende dikkere stoflaag. - Keeperhandschoenen zijn nodig voor grip op de bal. - Scheen- en kniebeschermers. - Bij kou wordt aangeraden een lange broek te dragen. - Keepers die op een hoger niveau kunnen hun vingergewricht eventueel intapen tegen blessures. - Bij felle zon wordt het dragen van een zonneklep aangeraden. Overige Het wordt voetbalspelers aangeraden om zowel voor als ook na de wedstrijd en in de rust een trainingsjack aan te trekken tegen afkoeling. Draag een vocht en/of temperatuur regulerend shirt onder het wedstrijdshirt voor een betere vochtopname. Het dragen van slippers bij het douchen na de wedstrijd of training wordt aanbevolen om eventuele voetschimmel te voorkomen. Organiseren van voetbalactiviteiten Blessurepreventie bij trainingen en coachen - Help een groot aantal blessures te voorkomen door voetbalspelers positief te beïnvloeden. - Bepaal de belasting van de trainingen over kortere en langere perioden. Als deze niet goed is afgestemd op de belastbaarheid van de voetbalspelers, lopen zij een vergrote kans op een sportblessure. - Wees goed op de hoogte van de algemene gezondheid en eventueel het medicijngebruik van de spelers. - Als de trainer niet zelf begeleidt tijdens wedstrijden, is regelmatig overleg met de coach verstandig. - Stimuleren preventieve maatregelen door informatie en advies te geven aan voetbalspelers, ouders en begeleiders. - Verminder de kans op of de ernst en duur van sportblessures door het aanleren van de juiste techniek. - Zorg voor een goede trainingsopbouw. - Verstrek materiaaladviezen. - Creëer een veilige sportomgeving. - Stimuleer Fair Play.
Blessurepreventie en -zorg bij toernooien - Voldoende schone kleedkamers/douches (niet te veel teams inschrijven). - Bereikbaarheid tijdens het toernooi voor ambulance, brandweer en politie. - Goed bespeelbare velden (geen kuilen). - EHBO voorzieningen en personeel. - EHBO kist gevuld en op een centrale plaats. - Controle tijdens toernooi door de organisatie van kleedkamers, toegangspoort en hek. - Goede geluidsinstallatie die overal verstaanbaar is. - Speaker/organisatie die weet wat er moet gebeuren bij calamiteiten.
5
- Wedstrijdduur afstemmen op het aantal teams en leeftijd (kennis van belasting/belastbaarheid van spelers). - Voldoende mogelijkheid tot voeding/drinken, in samenwerking met de kantine. - Hygiëne op het complex: voldoende afvalbakken op en rond de velden, regelmatig omroepen dat het afval thuishoort in deze afvalbakken en hier toezicht op houden. - Voldoende ijsblokjes in het vriesvak. - Zorgen dat kinderen niet in lichtmasten of bijvoorbeeld op dug-outs klimmen. - Voldoende vluchtwegen (geen hekken op slot). - Niet toestaan dat flesjes en glazen mee naar het veld worden genomen. - Bij grote evenementen met veel toeschouwers meerdere verkooppunten voor eten en drinken inrichten om gedrang te voorkomen. - Bij belangrijke wedstrijden (beslissingsduels) niet meer kaarten verkopen dan de capaciteit van de accommodatie toelaat. - Toiletten voor bezoekers/toeschouwers regelmatig controleren op verstoppingen en de aanwezigheid van voldoende toiletpapier, enz. - Zorgen dat er geen ‘gooibare materialen’ liggen, zoals bakstenen, houten palen e.d. - Bij de kaartverkoop meerdere loketten open houden, anders wordt het dringen. - Herhaaldelijk toezien dat er geen publiek op de trappen gaat zitten, vluchtwegen vrijhouden (desnoods omroepen). - Genoeg medewerkers inschakelen om alles zo veilig mogelijk te laten verlopen. Deze medewerkers (stewards) moeten duidelijk herkenbaar zijn voor het publiek. - Controleren of er brandblusmiddelen hangen in de kantine en of deze regelmatig worden getest (onderhoudscontract). 5. Wat te doen als een voetbalspeler een blessure krijgt? Een aantal zaken moeten goed worden geregeld Waar liggen de ongevallenaangifteformulieren om in te vullen? - Tijdens de trainingen: is het ongevalaangifteformulier ter beschikking op het secretariaat van de club. - Tijdens de wedstrijden, zorgt de ploegafgevaardigde over een genoeg aantal ongevallenaangifteformulieren te beschikken. Waar blijven de ingevulde formulieren? - Het ingevulde ongevallenaangifteformulier wordt overhandigd aan het secretariaat en gedeponeerd in de lade van Gerechtigde Correspondent van de club. Wanneer worden de ingevulde formulieren afgeleverd. - Het ingevulde ongevallenaangifteformulier moet binnen de 14 dagen afgeleverd worden aan de KBVB via de Gerechtigde Correspondent. Wie regelt de nazorg voor voetbalspelers die geblesseerd zijn? - De Gerechtigde Corespondent kan/mag zorgen voor de contacten tussen geblesseerde en de dokter of fysiotherapeut. Wat doen we met alle gegevens? - Er wordt een administratieve inventaris bijgehouden van de opgelopen blessure met naam en ploeg van de speler, op datum van de opgelopen blessure.
6
- Het inventariseren van het medisch dossier is de bevoegdheid van de behandelde dokter en fysiotherapeut. Wat wordt verwacht van de speler, ouder of voogd? - Melden van blessureleed aan de club - De club op de hoogte te brengen en te houden van de evolutie van de blessure, in het kader van het organiseren van trainingen en wedstrijden. - De club de verplichte formulieren bezorgen i.v.m. verzekeringen, speelgerechtigdheid, … Wat wordt van de club verwacht? - De club informeert de speler, ouder of voogd i.v.m. de administratieve procedure voor het inregel zijn met de nodige documenten van verzekeringen en KBVB instantie. - De club inventariseert de opgelopen blessure.
Wat te doen bij een sportongeval? Alle aangesloten leden zijn, door een gezamenlijke polis bij de KBVB, verzekerd voor mogelijke voetbalongevallen. Hieronder een overzicht van de procedure. Stap 1: Vraag het formulier voor aangifte onmiddellijk na het ongeval. Zorg ervoor dat de gerechtigde correspondent je het formulier “Aangifte van ongeval”heeft bezorgd voor je naar de dokter gaat. Informeer goed of een aangifte bij de KBVB nodig is, want een aangifte heeft tot gevolg dat je niet mag trainen of spelen tot het dossier volledig is afgehandeld. Bespreek dit eventueel met de clubverantwoordelijken en/of dokter. Stap 2: Formulier laten invullen door de dokter De rubriek “Medisch getuigschrift” op de rugzijde van het formulier dient door de dokter te worden ingevuld. Gelieve de dokter te wijzen op het belang van punt 4 i.v.m. speciale zorgen zoals kiné. Belangrijke opmerking i.v.m .kinesist behandelingen: Indien behandelingen door een kinesist noodzakelijk zijn, gelieve de behandelde dokter dit te laten vermelden op het medische getuigschrift. De voorafgaandelijk toestemming van het federale solidariteitsfonds is vereist. De tegemoetkoming wordt uitgekeerd vanaf de datum die voorkomt op het attest van de behandelde arts. Het Federaal Solidariteit Fonds (kort FSF), verzekeringsorgaan van de KBVB, komt slechts tussen in de kosten van 'speciale zorgen' wanneer de voetbalinactiviteit 15 dagen of meer bedraagt en vanaf de datum van ontvangst van de aanvraag om toestemming in tussenkomst. Er worden slechts één behandeling per dag en slechts 60 behandelingen per kalenderjaar terugbetaald. Indien na een eerste reeks behandelingen er nog bijkomende nodig zijn, dienen deze weer eerst aangevraagd te worden bij de behandelde dokter. Een kopie van het doktersbriefje moet dan wederom goedgekeurd worden door de KBVB . Stap 3: Bezorg het formulier aan de gerechtigde correspondent van de club Bezorg het formulier zo snel mogelijk aan de gerechtigde correspondent. Dit formulier dient binnen de 14 kalenderdagen in het bezit te zijn van de KBVB anders wordt het dossier niet aanvaard. Geef de gerechtigde correspondent op een apart briefje de volgende gegevens: - Beroep van de speler - Naam + adres van de werkgever - Klever van je ziekenfonds - Bankrekeningnummer van de speler 7
- Duidelijke omschrijving van de omstandigheden van het ongeval ( datum, uur, plaats, welke wedstrijd/training en hoe het is gebeurd ) - Omschrijving van de opgelopen kwetsuur
Stap 4: Het attest van herstel Na de aangifte van het ongeval bij de KBVB, krijg je een formulier “attest van herstel”. Na volledig herstel laat je dit invullen door de dokter. Bij dit attest voeg je ofwel alle originele terugbetalingoverzichten van je ziekenfonds waarop je aanduidt welke kosten te maken hebben met je voetbalongeval ofwel ga je naar je ziekenfonds met alle betaalbewijzen en vraag je om deze die betrekking hebben op je voetbalongeval te laten noteren op een verzamelstaat geneeskundige strekkingen. Bezorg al deze papieren aan de gerechtigde correspondent. De gerechtigde correspondent zal dan het dossier indienen bij de KBVB. Indien dit attest niet is ingediend mag het voetbalspelen niet hernomen worden. Indien er zich een nieuw letsel voordoet zonder dat je dit attest hebt laten invullen, kan je voor dit nieuwe letsel nooit verzekerd zijn. Alle tussenkomsten door het FSF worden gestopt vanaf de datum van herneming van de sportactiviteit. Dus niet eerder trainen of voetballen dan de datum die de geneesheer heeft ingevuld dat er mag worden gesport. Hou er rekening mee dat je niet verzekerd bent zolang het dossier van een ongevalaangifte loopt, d.w.z. tot het “attest van genezing” bij KBVB is toegekomen. Stap 5: De terugbetaling Na het indienen van het dossier ontvangt de gerechtigde correspondent het formulier “Detail van tegemoetkoming van het FSF”. Dit omvat een overzicht van de terugbetaling door de KBVB. De gerechtigde correspondent bezorgt een kopie aan de speler en aan de penningmeester. De penningmeester zal dan van zodra de KBVB dit bedrag heeft overgemaakt aan de club, dit bedrag doorstorten op de opgegeven bankrekening van de speler. Houd er rekening mee dat de terugbetaling vanwege de KBVB tot 2 maanden kan duren. 7. Nog enkele belangrijke punten: - Voor de terugbetaling door de KBVB geldt enkel het wettelijk RIZIV tarief (bv. supplementen voor een eenpersoonskamer, speciaal gips e.d. zijn ten laste van de speler). - Voor producten die niet vermeld staan als terugbetaalbare geneesmiddelen (bv tape, huur krukken, …) is er eveneens geen tegemoetkoming. - De KBVB rekent een franchise van 8.90 € per dossier dat aanleiding geeft tot een terugbetaling (jaarlijkse index aanpassing). Indien u verwacht dat de uitgaven lager zullen zijn, heeft het geen zin om de procedure op te starten. - De verjaring van een ongeval treedt in 2 jaar na ontvangst van de ongevalverklaring of van het laatste document in het dossier. Bij een langdurige kwetsuur kan een ‘tussentijdse staat van onkosten’ opgemaakt bij je ziekenfonds opgestuurd worden naar de KBVB. Wanneer het FSF een voetbalongeval heeft geregistreerd én je brengt gedurende 1 jaar geen enkel dossierstuk in, vervalt je aanvraag en wordt geen tussenkomst voorzien. - De verplaatsingskosten wanneer het vervoer per ziekenwagen vereist is, ten belopen van 50 % van het bedrag van de factuur van de ziekenwagen, met een maximum van 125 € en na aftrek van de tegemoetkoming door het ziekenfonds. Een medisch attest is vereist. - Nog even dit: de bedragen die de Voetbalbond uitbetaald komen uit een Solidariteitsfonds. Gezien er in het verleden door alle clubs en spelers te veel misbruik werd gemaakt van dit Fonds kijkt de KBVB de aangiften strikt na. Daar het hier gaat om een Solidariteit fonds (is 8
niet gelijk te stellen aan een verzekering) dekken de bedragen die men uitbetaalt vaak niet de totaal gemaakte onkosten. - Daarom raden we iedereen die over een Hospitalisatieverzekering beschikt aan, om bij een vrij ernstig voetbalongeval, ook meteen hiervan aangifte te doen bij de Maatschappij van u - Hospitalisatieverzekering. - De verzekering van de voetbalbond komt niet tussen wanneer aangifte wordt gedaan bij politie (bv. bij opzettelijke slagen tijdens de wedstrijd). SK AAIGEM IS NIET AANSPRAKELIJK VOOR HET TERUGBETALEN VAN DE ONKOSTEN INDIEN DE BOVENSTAANDE PROCEDURE NIET IS GEVOLGD
Medische richtlijnen: informatie in geval van blessures, ongevallen, enz.
Richtlijnen voor het Hoe te handelen bij blessures, Het invullen van een ongevallen formulier Korte EHBO voor afgevaardigden Voorlichting over voeding Jeugdspelers dienen bij het oplopen van een blessure tijdens training of match altijd de trainer of afgevaardigde in te lichten. Deze geven informatie over de gang van zaken wat te doen bij een blessure. De afgevaardigde heeft een ongevallenformulier en geeft dat indien medische behandeling gewenst is aan de jeugdspeler. De afgevaardigde kent het gebruik en afhandeling van een ongevallenformulier. Dit instructieformulier staat ook ter algemene informatie op de website van de club. In meer ernstige gevallen waar medische hulp noodzakelijk is, zorgt de afgevaardigde en/of trainer al of niet via een aanwezig bestuurslid van de club dat een dokter ( nummer clubarts of dokter van wacht in de kantine) of de ambulance (101) van het dichtstbijzijnde ziekenhuis wordt gewaarschuwd. In ieder geval brengt de trainer of afgevaardigde de ouders van de situatie op de hoogte. In ieder geval zorgt hij voor elke training en match voor een correcte opwarming. Hij stimuleert het gebruik van stretchen. Elke afgevaardigde heeft een basis EHBO--‐‑kitje. Deze instructie zal steeds ter inzage liggen voor spelers, ouders, trainers of begeleiders. Bovendien zal het op de website ter inzage zijn. Verder zal de club aandacht besteden aan opleiding van trainers en afgevaardigden van de elftallen zodat ook daar primaire verzorgende handelingen verricht kunnen worden, horende bij de beginselen van EHBO. Hygiëne Om hygiënische redenen zal er enkel nog gedronken worden uit een drinkbus op naam van elke speler. Deze bus zal door de speler elke wedstrijd en training meegebracht worden . Zij zal door de afgevaardigde op gevuld worden met door de club voorziene water. Niet met de mond uit de fles drinken. Er zullen eveneens wegwerpbekers ter beschikking zijn bij zowel thuis--‐‑ als uitwedstrijden. Iedereen is vrij om zijn eigen dorstlesser mee te brengen. Bij jeugdwedstrijden zullen de tapingen en bandages alleen bij hoge uitzondering worden aangelegd. Een jeugdspeler speelt pas weer een match als hij voldoende genezen is en genezen is verklaard door de behandelende arts. 9
EHBO Instructies bij sportletsels Hieronder staan een aantal basisprincipes beschreven waarvan we verwachten dat alle jeugdopleiders en afgevaardigden deze kennen.
Algemeen De eerste stap bij een blessure zal bijna steeds gevormd worden door het gekende RICE-principe. RICE is een letterwoord voor een aantal handelingen die je best doet bij verstuikingen, kneuzingen, spier-of peesverrekkingen. Opmerking: je past de RICE--regel nooit toe bij spierkrampen! 1. R -- REST: Rust. Sport niet verder nadat je bv. je enkel verstuikte. 1. I -- ICE: Ijs Vul een zak met ijsblokjes, of neem een Coldpack, wikkel deze in een handdoek en hou dit op de bezeerde plaats gedurende een 10--tal minuutjes. De eerste 2 dagen nog regelmatig herhalen. 1. C -- COMPRESSION: Druk Druk op het letsel om zwelling tegen te gaan; Bij een enkelverstuiking kan je bv. een schoen aandoen. Let wel op: het is niet de bedoeling om de bloedtoevoer af te sluiten. Krijgt het slachtoffer tintelingen of een kloppend gevoel in de tenen, dan spant het te hard. 1. E -- ELEVATION: Hoogstand Hou het gekwetste lidmaat hoger, liefst hoger dan het hart. Bij een enkelverstuiking laat je de persoon plat op de rug liggen, en leg je het onderbeen op een stoel (knie gebogen). Instructies per type blessure Bloedneus Een bloeding in één of beide neusgaten als gevolg van een neusletsel. Behandeling Controleer eerst de vorm en de stand van de neus, want het neusbeentje kan gebroken zijn. Indien dit het geval is, moet de speler zo snel mogelijk naar het ziekenhuis worden gebracht. Ziet het er niet zo erg uit, houd dan het hoofd lichtjes voorover gebogen en knijp de neusvleugels onderaan de neus gedurende 1 minuut dicht tegen het neustussenschot. Laat daarna de neus langzaam en voorzichtig los. Als de neus opnieuw begint te bloeden, moet de speler in kwestie eens krachtig z’n neus snuiten alvorens de procedure wordt herhaald. Lukt het na 3 pogingen nog niet, dan wordt aangeraden om een arts te raadplegen. Blauwe nagel
10
Een bloeduitstorting onder de nagel als gevolg van een weefselbeschadiging door een hard voorwerp op de nagel.
Behandeling De getroffen nagel moet met een boortje of een gloeiende einde van een paperclip worden aangeprikt om het bloed af te voeren. Vervolgens moet het worden ontsmet (isobetadine, jodium) en moet een drukverband worden aangelegd met tape of pleister om de nagel nog te redden. Schaafwonden De oppervlakkige huid is afgeschuurd als gevolg van bv. een sliding. Behandeling Om het ontstaan van infecties tegen te gaan, moet de wonde direct worden schoongemaakt. Dit kan het beste worden gedaan met stromend water of een proper doekje. Na het reinigen moet een ontsmettingsmiddel (isobetadine, jodium,…) worden aangebracht op en rond de wonde. Om het genezingsproces in de meest gunstige omstandigheden te laten verlopen, wordt de wonde het best blootgesteld aan de lucht. Bij het dragen van kledingstukken moet de wonde echter wel worden afgedekt met een pleister of een steriel gaasje om zodoende infectie te voorkomen. Merk je dat de wonde niet proper te krijgen is en het gevaar op ontsteking is groot, raadpleeg dan een arts. Voorkomen Het dragen van beschermende kleding of het insmeren van de meest kwetsbare plaatsen met een laagje vaseline kan de kans op schaafwonden kleiner maken. Blaren Een opstapeling van vocht tussen de bovenste huidlaag en de onderhuid als gevolg van een overmatige wrijving en druk, met name bij de hielen, de tenen en de bal van de voet, waardoor de 2 huidlagen ten opzichte van elkaar gaan verschuiven. Behandeling Een blaar kan beter niet worden doorgeprikt, maar als het niet anders kan, dan volg je best volgende procedure: 1. Breng een ontsmettingsmiddel (jodium, isobetadine,…) aan op de blaar en de huid eromheen. 2. Steriliseer een naad (bv. in een vlam houden) en prik de blaar aan de rad door op twee tegenover elkaar gelegen plaatsen. 3. Druk met een steriel gaasje of wattenstokje het vocht vanuit het midden van de blaar naar buiten. 4. Druppel wat ontsmettingsmiddel door de opening in de blaar en druk de blaar opnieuw leeg. 5. Breng nogmaals ontsmettingsmiddel aan op en rond de blaar en dek de blaar droog en steriel af met een gaasje of een pleister en indien nodig kan een laagje “second skin” worden aangebracht. 11
Als de blaar zich op de voet onder een dikke eeltlaag bevindt, dan raadpleeg je best een arts of pedicure.
Voorkomen Bij vrees voor blaarvorming (nieuw schoeisel, keiharde ondergrond,…) kan je de binnenkant van de schoen of voet (kous) insmeren met vaseline of talkpoeder om wrijving tegen te gaan. Een blaar die nog geen hinder geeft tijdens de training of wedstrijd dek je beter af met strookjes pleister of tape. Op die manier kan die blaar op vrij korte tijd uitdrogen. De keuze van een goed passend schoeisel en het eerst inlopen van nieuw schoeisel kan blaren helpen voorkomen. Snijwonden Een snee in de huid als gevolg van bv. een ruwe nop. Behandeling Bij oppervlakkige snijwonden is alleen de huid beschadigd en komt het er dus op aan om zo vlug mogelijk de wonde proper te maken en te ontsmetten (isobetadine of jodium) en vervolgens af te dekken met een gaaspleister of hechtpleister. Bij grotere en diepere wonden kunnen onderliggende bloedvaten, zenuwbanen of spierpeesweefsel zijn beschadigd. In dergelijke gevallen moeten die behandeld worden door een arts. Kneuzingen Een bloeduitstorting in de huid en/of de onderliggende weefsels als gevolg van weefselbeschadiging door een hard voorwerp tegen het lichaam (bv. een knie op het dijbeen, een trap tegen de schenen,…). Symptomen: 1. Meestal kortdurende pijn ter plaatse. 2. Een zwelling als gevolg van een bloeduitstorting. 3. Een blauwachtige verkleuring na verloop van tijd. Behandeling Bij lichte blessures is het verstandig het beschadigde weefsel af te koelen (een plastiekzak met ijsblokjes, de koude kraan, Coldpack of ijsspray) zodat de bloedvaten in dat deel van het lichaam samentrekken. Hierdoor neemt de bloedtoevoer af en zal een minder grote zwelling ontstaan. Daarnaast zorgt koeling voor pijnstilling. Een lichte zwelling begint reeds na 48 uur af te nemen. Daarna moet de genezing worden gestimuleerd met een warme douche, een lichte ijsmassage of lichte belasting onder de pijngrens. Bij een zwaarder letsel is alleen koelen ontoereikend en moet daarom het “RICE--‐‑principe” worden toegepast. Om de ernst van een kneuzing vast te stellen, raadpleeg je best een arts. Een slechte behandeling kan namelijk leiden tot kalkafzetting in het spierweefsel met mogelijke blijvende functiebeperking tot gevolg. Voorkomen 12
Kwetsbare lichaamsdelen kunnen worden beschermd met specifiek materiaal (scheenbeschermers).
Verstuikingen Een uitrekking of scheuring van de gewrichtsbanden of aanhechting van het bot (zelfs tot de omringende spieren) als gevolg van een abnormale beweging. Bij voetballers is dat meestal de enkel of pols en vinger (doelman). De symptomen kunnen zijn: 1. Een geringe en kortdurende pijn tot een hevige langdurige pijn. 2. Geen of minimale zwelling tot een sterke zwelling door een bloeduitstorting in en rondom het gewricht. 3. Geen of geringe functiestoornis tot volledige functieverlies. 4. Een lichte drukpijn op de getroffen gewrichtsband tot het horen van een krakend geluid of het waarnemen van een knappend gevoel. Behandeling Bij een lichte verstuiking volstaat een lichte koeling en het aanleggen van een drukverband. Bij een ernstige verstuiking moet direct met de training of wedstrijd worden gestopt en is het verstandig een arts te raadplegen binnen de 24 uur. Voorkomen Versterkende oefeningen (kinesitherapeut) voor de spieren die een steunende functie hebben bij het gewricht helpen heel wat verstuikingen voorkomen. Spelers die van nature slappe banden om hun enkelgewricht hebben, lopen een verhoogd risico en combineren best hun spierversterkende oefeningen met het dragen van enkelbandages tijdens de wedstrijd of training. Spierkramp Een spontane samentrekking van de spier als gevolg van: 1. Een lichte spierscheuring. 2. Te veel vocht--‐‑ en zoutverlies (warm weer). 3. Doorbloedingsstoornissen (knellende bandages). 4. Gebrek aan fitheid van de spieren of van het hele lichaam (vermoeidheid). Behandeling 1. Actief rekken van de verkrampte spier door de antagonist aan te spannen (tenen naar de neus en het aangedane been strekken). 2. Passief rekken door een medespeler of omstaander, maar dit moet heel voorzichtig gebeuren om vezelscheurtjes te voorkomen. Voorkomen 1. Zorg voor een goede fitheid. 2. Draag de juiste (niet--knellende) kleding. 3. Controleer bandages op knellingen tijdens de opwarming. 4. Drink regelmatig bij een warme temperatuur.
13
Ernstige blessures Blessures die gepaard gaan met constante, hevige pijnen en/of waarbij wordt vastgesteld dat er volledig functieverlies is, moeten onmiddellijk behandeld worden door een arts. Een aantal voorbeelden: 1. Ontwrichting. 2. Slijmbeursbeschadiging. 3. Spierscheur. 4. Peesontsteking. 5. Botbreuk. 6. Kraakbeenaandoeningen. 7. Meniscusbeschadiging. Procedure bij ernstige sportongevallen Thuiswedstrijden Wanneer aanwezig de mensen van het Rode Kruis er snel bij roepen, anders arts waarschuwen (zie telefoonnummer clubarts ). Als de speler niet uit zichzelf opstaat, hem niet gaan optillen zonder extra voorzorg. (zie EHBO) Ouder is aanwezig Na het advies vande. arts beslist de ouder zelf over de stappen die verder genomen worden. Ouder niet aanwezig De club volgt het advies van de arts op. De ouder wordt onmiddellijk telefonisch op de hoogte gebracht. De ouder beslist zelf of de speler afgevoerd wordt naar een spoeddienst. De club tracht een familielid of andere verantwoordelijke te bereiken. Lukt dit niet, dan volgt de club het advies van het de arts op. De kledij van de speler wordt in zijn sporttas gestopt en de afgevaardigde vergezelt de speler naar de spoeddienst (eigen wagen) Daar overhandigt hij de bezittingen van de speler en een ongevallenformulier van de KBVB aan de inmiddels aangekomen ouder(s). Ouder niet aanwezig en onbereikbaar Uitwedstrijden We raden de ouders sterk aan hun zoon bij uitwedstrijden te begeleiden. Spelers die niet begeleid worden dienen eigenlijk in het bezit te zijn van hun SIS--kaart. Afwezige ouders dragen er zorg voor telefonisch bereikbaar te zijn. De speler moet onmiddellijk naar de spoed. Verplaatsing met de wagen Eigenlijk wordt er van de ouders verwacht dat ze hun zoon, in onderlinge afspraak met de club, naar de bestemming rijden. 14
Zo niet zorgen de ouders, in onderlinge afspraak met de trainer/ afgevaardigde, zelf voor voldoende vervoer. Een afwezige ouder draagt er zorg voor telefonisch bereikbaar te zijn.
De speler moet onmiddellijk naar de spoed. De afgevaardigde of een andere ouder gaat mee. De ouders worden verwittigd naar waar de speler vervoerd wordt. Persoonlijke bezittingen van de speler worden in zijn sporttas meegegeven. Indien de begeleider niet met eigen vervoer was, dan zorgen de ouders of andere verantwoordelijken voor de terugreis naar de club. De speler kan nog terug naar de club. De ploegbegeleider brengt de ouders van het ongeval op de hoogte. De ouders of andere verantwoordelijke(n) komen naar de club en beslissen zelf over de verdere medische stappen. Indien men geen enkele verantwoordelijke kan bereiken, dan zal de afgevaardigde of een andere ouder de speler als nog naar een spoeddienst begeleiden. Indien de begeleidende persoon geen eigen vervoer heeft, zorgen de ouders van de gekwetste speler voor zijn terugkeer naar de club / zijn wagen. Het ongeval aangifteformulier bestaat uit 2 luiken: voorzijde en achterzijde Naam en stamnummer van de club. (blokletters) Naam en voornaam gekwetste. (blokletters) Geboortedatum en adres. Kleefbriefje van het ziekenfonds. Datum en uur van het ongeval. In welke functie? (schrappen wat niet past) Tijdens welke officiële wedstrijd? Welke afdeling / reeks ? Tijdens welke vriendschappelijke wedstrijd? Tijdens welke training? Op welk speelveld? Omstandigheden van het ongeval Wie bracht de vrijwillige trap of slag toe? (geef naam en de club van de verantwoordelijke, indien deze door de scheidsrechter werd uitgesloten) Indien het om een eigenlijke aanranding gaat : -- schatting van de gebeurlijke stoffelijke schade. -- werd er proces verbaal opgemaakt? -- wie maakte het op en op wiens verzoek? Medisch getuigschrift in te vullen door de behandelende geneesheer. Ongeval aangeven Spoedopname ziekenhuis Wanneer u zich aanmeldt op de dienst spoedongevallen van het ziekenhuis wordt u onthaald door een verpleegkundige die : Informeert naar de reden van uw bezoek. De ernst van uw situatie inschat. Men vraagt u volgende informatie : 15
-- Uw identiteitskaart -- Uw SIS kaart -- Uw telefoon--of GSM nummer -- Naam van uw huisarts -- Verzekeringspapieren of ongeval aangifteformulier Op de spoedopname zal u door een spoedarts of assistent onderzocht en/of behandeld worden. Een aantal onderzoeken gebeurt op de spoedopname zelf (bloedafname, urineonderzoek, electrocardiogram, …) Voor andere onderzoeken (CT--‐‑scan, echografie, RX, endoscopie, electro--‐‑encefalogram, …) moet u naar de polikliniek. De arts heeft de resultaten van de onderzoeken nodig alvorens een definitieve beslissing tot opname of ontslag genomen kan worden. Na het onderzoek bespreekt de arts met u het verdere verloop : U mag het ziekenhuis verlaten. Huisarts of specialist behandelen/begeleiden u verder. Opname in het ziekenhuis. Indien moet worden opgenomen in het ziekenhuis, kunt u kiezen voor een een-- of tweepersoonskamer of een gemeenschappelijke kamer. Ontslag VERGEET bij ontslag uw identiteitskaart, SIS--kaart, geprotocolleerde röntgenfoto’s, medicatievoorschriften, verzekeringsattesten, bewijzen voor school , werk, … NIET !!! Na 2 weken De gerechtelijk correspondent (G.C.) van de club ontvangt van de bond een geneeskundig getuigschrift van herstel, samen met het dossiernummer. Dit getuigschrift dient bij genezing ingevuld te worden door de geraadpleegde (club)arts of (club)kinesist. Ouders brengen dit getuigschrift samen met de nodige bewijsstukken voor de tussenkomst (o.a. het uittreksel van tussenkomst van de mutualiteit) binnen op het secretariaat. De club stuurt het dossier naar de KNVB, dienst FSF. Pas na het versturen van het getuigschrift, wordt het verbod op spelen en trainen opgeheven m.a.w. een geblesseerde speler mag – indien een dossier sportongeval werd opgezet – pas opnieuw beginnen trainen en spelen NADAT het getuigschrift van herstel werd opgestuurd naar de KBVB. Nadien Het bedrag van de aanvaarde tussenkomst wordt op de lopende rekening van de club gestort. Nadat eerst een uittreksel van de tussenkomst aan de gerechtelijke correspondent (G.C.) werd gestuurd. De speler ontvangt dit bedrag door middel van overschrijving op de bankrekening. Het FSF houdt bij elk voetbalongeval automatisch een vast bedrag af voor administratieve kosten. Te onthouden De kosten van de behandeling (dokter, kinesist, … ) worden slechts terugbetaald na toestemming van het FSF. Het formulier “aangifte van een ongeval” moet wel binnen de 14d (poststempel geldt) worden opgestuurd. D.w.z. dat men dit formulier binnen de 8 dagen aan onze G.C. moet bezorgen. Bij hospitalisatie worden enkel de substantiële kosten terugbetaald. Vraag bij de apotheker een duidelijke factuur van (kasticket is niet voldoende ! ) 16
Het is nuttig om steeds klevertjes van de mutualiteit of SIS kaart bij de hand te hebben. Formulieren “Aangifte voor een ongeval” zijn te verkrijgen op het secretariaat of bij jouw afgevaardigde.
Bijlage EERSTE HULP : INHOUD EHBO--‐‐‑KIT Zorg ervoor dat je weet wat ermee te doen (ev. door het volgen van een EHBO-‑cursus bij het Rode Kruis) en zorg ook dat je de kit tijdig aanvult. Eenmaal op weg is je kit best waterdicht verpakt en snel bereikbaar. Ontsmettingsspray Ontsmettingsmiddel bij vuile schaafwonden Opgelet: vervaldatum Pleisters Kleine wonde afplakken na ontsmetting Steriele kompressen Afdekken van wonden Doekje met ontsmettingsmiddel vuil voorzichtig uit de wonde te wrijven Naald Blaren doorprikken om vocht af te drijven Compeed Gesloten of open blaren afplakken Sporttape Steriele kompressen vastmaken aan de huid, verbanden vastmaken (beter dan verbandklemmetjes die kunnen prikken) Huid waar wrijving plaatsvindt, beschermen (om blaren of wonden te vermijden) Drukverband Bloedstelpend verband Driehoeksverband Wonde voorlopig afdekken tot professionele hulp die kan verzorgen (brandwonden, grote schaafwonden) Indien van het sterkere type (katoen), te gebruiken als draagdoek om arm te ondersteunen Handschoenen Besmetting van jezelf voorkomen Elastische zwachtel Bloeding stelpen, afdekken wonde, letsel ondersteunen of immobiliseren Veiligheidsspelden Verbanden vasthouden Schaartje Knippen van pleisters, tape Deken Spelers op de bank warm houden Bloedstelpende watten Neusbloeding Bidon (koud, vers water) Wonde reinigen Voor het inroepen van hulp: GSM
17
Wanneer terug voetballen… Zonder schriftelijke toelating van de behandelende arts of kinesist zal Sk Aaigem de herstelde speler niet toelaten tot deelname aan trainingen en wedstrijden. Clubarts Onze clubarts is dr Quintijn tel 0476/892721 Nr dokter van wacht tel 053/ 62 40 43
Noodnummers Politie Ambulance Brandweer
101 100 100
Child Focus Antigif centrum Druglijn Dopinglijn Zelfmoord preventie
116 000 070 245 245 078 15 10 20 0800 30 201 02 649 95 55
18
