Tafelen
96 Reizen 100 Rijden 102 Eten & drinken 104 Chateau simple 106 Antiek 108 Horoscoop
Special 26
Den Haag / Scheveningen Den Haag is het grootste dorp van Europa. En het groenste. Met een internationale uitstraling. En je neemt er gewoon de tram naar zee.
34
Brighton Brighton is old fashioned en modieus, een mix van kitsch en elegantie, en de toevlucht van Londenaars in het weekend.
42
Le Touquet / Paris-Plage Paris-Plage, aan de Cöte d'Opal, lijkt wat op Blankenberge. Le Touquet, in het binnenland, is Knokke in het kwadraat met de rust van De Haan.
52
Cadiz Andalusië in onversneden versie, aan drie zijden omzoomd door de Atlantische Oceaan. Ontdek er de Moorse en Cubaanse invloeden.
58
Porto De industriële havenstad met moderne bouwsels matcht met de pittoreske binnenstad en haar rijke geschiedenis.
67
Interieuricoon De Coene De firma De Coene was bijna een eeuw lang de belangrijkste interieurbouwer van ons land, goed voor duizenden designmeubels. Een expo.
72
Stress onder het mes (deel 2) Eindeloze nachten van zorgen en gepieker? Linda Asselbergs doet verslag van een cursus stressbeheersing.
111
Lezersbrieven 112 Kruiswoordraadsel 113 Verkoopinfo 113
Colofon 113 Oplossing kruiswoordraadsel 114 Column Jean-Paul Mulders
Volgend nummer SPECIAL WIJN Vijf wijnrestaurants, het aanbod uit Toscane en Piëmont, 50 suggesties van wijnexperts.
Korte vakanties aan zee
83
5 x 5 trendy cityrestaurants Hip tafelen in Parijs, Amsterdam, Barcelona, Londen en Kopenhagen. £»> Win een citytrip naar Cadiz, zie p. 57. $£•* Kunstwerlcstede De Coene, zie p. 67.
5
ngetwijfeld een kleine minderheid die op het decor heeft gelet, maar hier was het dus dat Halle Berry in een oranje niemendalletje Ursula Andressgewijs uit de golven defileerde, in de James Bondprent DieAnotherDay. Niet in het Cubaanse Havana, zoals ze ons nochtans deden geloven. Wel hier, aan het gezapige stadsstrand La Caleta van de Zuid-Spaanse havenstad Cadiz. Dat de wissel onopgemerkt kon gebeuren, zegt veel over Cadiz. Over zijn aanblik. Ook over zijn geschiedenis. In zijn gouden eeuw, de achttiende, vormden Cadiz en het Cubaanse Havana een goed geoliede haventandem: de vloot uit de kolonies groepeerde zich in Havana, vanwaar rechtstreeks koers werd gezet naar Cadiz, de enige Spaanse haven waar die mocht binnenvaren. Dat privilege legde de stad geen windeieren. Dat is te merken aan de soms .arrogant grote koopmanswoningen en imposante Catedral Nueva met enorme koepel van flitsend gele azulejo's. Maar goed, vandaar dus dat Havana en Cadiz onvermijdelijk ook uiterlijk naar el-, kaar begonnen te knipogen, over de Atlantische Oceaan heen. En zeker de brede wandelboulevard aan het La Caletastrand, met palmbomen, fortrestanten en voluit doorleefde achttiende-eeuwse gebouwen doet Cubaans aan. OPEN VIZIER
Even aanwezig is dat andere stuk verleden: de Moorse bezetting, die eeuwenlang als eb en vloed over de plek spoelde en een mudejarspoor door de stad trok. Al is dat dan wel niet uitzonderlijk hier in Andalusië, dat tenslotte in zijn geheel eeuwenlang op de wip heeft gezeten tussen oost en west. Specifieker wellicht is deze karaktertrek: het open vizier. „Echt," benadrukt gids Dori, „de stad is altijd bijzonder liberaal geweest. Heel open minded, kosmopolitisch. Iets wat uiteraard rechtstreeks voortvloeit uit die eeuwenlange draaischijffunctie: tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee, tussen Afrika en Europa, en tussen de Oude en de Nieuwe Wereld. Het was letterlijk en dus onvermijdelijk ook figuurlijk een open stad." In 1812 werd hier de eerste Spaanse grondwet getekend, die inderdaad bijzonder liberaal was (maar helaas amper twee jaar heeft standgehouden): de macht van de vrije pers stond buiten kijf, en die van de koning 54
werd verregaand gekortwiekt. Niet onlogisch dat later, tijdens de Spaanse Burgeroorlog van 1936 tot '39, uitgerekend deze streek het verzet zou aanzwengelen tegen generaal Franco. Anno 2006 is Cadiz (het oude intra 7raz«w-stadsgedeelte toch) een hapklaar stadje. Overzichtelijk, want als een heus schiereiland aan drie zijden netjes afgezoomd door de Atlantische Oceaan. In welke richting je ook stapt, vroeg of laat wordt je de pas afgesneden door het water of door restauratiewerken. Want het lijkt erop dat de stad met man en macht en in sneltempo de afgebladderde glorie wil opboenen. Onder meer omdat het steeds openlijker toeristen wil verleiden. Tot nu toe kreeg de stad weinig buitenlandse zonnekloppers te slikken. Vreemd eigenlijk, want de Costa de la Luz biedt kilometers (138 zelfs) mooie en nog vrij maagdelijke zandstranden. Voorlopig zijn het vooral de Spanjaarden zelf, van Madrid en omstreken, die voor hun vakantie tot hier afzakken. Goed nieuws voor de buitenlanders die er wél raken, want dit is daardoor ook grofweg La Espaiïaprofunda gebleven — het Andalusische Spanje in de overtreffende trap. Zelfs de opvallend vrolijke vriendelijkheid van de inwoners is nog niet geërodeerd door toeristenstromen. Al krijgt de stad wel nogal wat buiETEN EN DRINKEN
Cadiz bulkt van de in vis gespecialiseerde tapabars. De Gaditanes zelf (altijd een betrouwbare indicator) hebben het duidelijk voor Las Flores op de Plaza las Flores. Toeristen vormen een kleine minderheid aan de tafeltjes, een mondje Spaans spreken helpt dus. Ook al heb je geen keuken bij de hand: bezoek zeker de markt nabij de kathedraal, de oudste overdekte markt van Spanje. Nooit geweten dat zoveel vissoorten bestaan. Sherry hoort hier bij het leven. De aperitiefwijn wordt gemaakt van de druiven uit de driehoek Jerez de la Frontera, Puerto de Santa Maria en Sanlücar de Barrameda. Zonde om te vertrekken zonder een bodega te hebben bezocht: in Jerez lonen die van Gonzales Byass (van de welbekende droge Tio Pepe) en Domecq de moeite. Degustatie uiteraard inbegrepen. (Info: www.gonzalesbyass.es en www.domecq.es). Vermakelijk detail: Gonzales Byass laat zijn beroemde gasten een vat tekenen. Van Orson Welles, over Winston Churchill tot ons aller prins Filip sloegen hier al een sherry achterover.
tenlandse dagjescruisetoeristen over de vloer: in de moderne, commerciële haven van Cadiz, Puerto Sherry, meert jaarlijks een driehonderdtal cruiseschepen aan. Op weg naar de Middellandse Zee, of naar Amerika pikken ze één dage Cadiz mee. O U D S T E EUROPESE STAD
Dat de stad tijdens ons verblijf bij avonduren een eerder rustige indruk maakt, heeft — ontdekken we al vlug — veel te maken met de populaire Ferm delcaballo (paardenkermis letterlijk) die net deze week aan de gang is in de nabijgelegen stad Jerez de la Frontera. De Feria heeft iets van de Gentse Feesten, maar dan met meer kleur, paarden, flamenco en sherry. Én verleiding. In het stadspark is een klein dorp nagebouwd, waar de cafés en restaurants uit de stad elk hun eigen huisje oïcasetta hebben opgetrokken. Vrouwen, j o n g en oud, heupwiegen rond in traditionele, felgekleurde en kegelvormige jurken. Mannen, vooral de oudere garde, in elegante fuiteroutfit en strakke sombrero's. Ruiters uit nabijgelegen maneges rijden rond op hun mooiste paarden met een glas sherry in de hand (waaruit zelfs geen druppel ontsnapt als het paard steigert) en al in de vroege middag worden de eerste Sevillanas — een soort basïsflamencodans — ingezet, zelfs door hippe jongelingen. D i e zelfde jeugd host overigens tot in de vroege uren rond met grote karaffen rebujito in de hand, een mix van sherry en — heus waar — Sprite. De verplichte Feriadrank, en wonder boven wonder nog best te drinken. Een waarschuwing: de charme van Cadiz en omstreken is gevaarÜjk. H e t is er een die achteloos fluitend en sluiks je hart steelt. Geen wereldwonderen, geen must sees, geen verleidingspogingen met de voeten vooruit. Cadiz is de schijnbaar koele minnaar die je doet zwichten voor je het goed en wel beseft. Eén zonsondergang op La Caleta, en je wilt er blijven. Misschien omdat je er op de een of andere vreemde manier de vele eeuwen voelt ademen. Al drieduizend jaar geleden immers stichtten Fenicische kooplui (de legende houdt het op Hercules) de stad, en daarmee zou Cadiz de oudste stad van Europa zijn. Of misschien is het de universiteit die de stad die magnetische vibe helpt te geven. Hoe ook. Je vertrekt er met een stukje hart minder. Klinkt pathetisch ? Zou kunnen, maar zoete pathos is dan ook nergens minder 'fout' dan hier, in het flamencohuilende en groothartige Anda-
lusië. 5
DANSENDE PAARDEN
In Jerez de la Frontera, in het negentiende-eeuwse 'Recreo de las Cadenas', aan de Avenida Duque de Abrantes, voert de Koninklijke Nationale Rijschool elke donderdag het paardenballet 'De dansende paarden van Andalusië' op. Zowat de Spaanse tegenhanger van het gerenommeerde Franse ruitergezelschap Le Cadre Noir en de bekendere lippizanershow in Wenen. Info: +34956318008, www.realescuela.org VECHTENDE STIEREN
Je houdt ervan of niet, maar stierengevechten blijven wel nog altijd deel van het Andalusische geheel. En de torero's blijven hoofdrolspelers in de plaatselijke tabloids. Aan stierenringen, Plazas de toros, geen gebrek in de buurt. Niet in Cadiz zelf, wel onder meer in Jerez de la Frontera of het naderbij gelegen El Puerto de Santa Maria. Programma's bij de plaatselijke toeristische dienst. DE LIEFDE VAN HERMAN PORTOCARERO
Voor zijn Europese pied-a-terre koos de Belgische schrijver-diplomaat Herman Portocarero er heel bewust Cadiz uit. Net vanwege de grote gelijkenis met zijn grote liefde Havana (hij was er vijf jaar ambassadeur). Portocarero woont er in de Calle Magistral Cabrera, aan de voet van de kathedraal. „Op de Campo del Sur, om de hoek van de kathedraal, zie ik het exacte evenbeeld van de Malecón in Havana, mijn grote liefde aan de andere kant van de oceaan. Het hele historische hart van Cadiz doet me trouwens aan Cuba denken. Tegelijk is de stad modem, met een hedendaagse vibe, én, niet te vergeten, omringd door wondermooie stranden in de stad zelf. Bijna zoals in Rio. Niet voor niets heet het de Costa de la Luz: het licht is hier prachtig, vooral 's morgens wanneer de ochtendwaas over de Atlantische Oceaan opentrekt en de stad en stranden zo beetje bij beetje zichtbaar worden." CADIZ BINNENVAREN
Wil je dat Cadiz je van bij de eerste aanblik betovert, vermijd dan de autorit door het minder charmante, moderne stadsdeel. Laat je auto achter in het nabijgelegen stadje El Puerto de Santa Maria, koop er aan de pont El Vapor de El Puerto voor een vijftal euro een ticket ida y vuelta (heen en terug), en vaar zo in alle rust rechtstreeks het oude Cadiz binnen, waar je aanmeert in de haven Puerto Sherry.
