PERSDOSSIER solotentoonstelling
Hugo Roelandt – Post(ume) Getuigenis ZA 23.04 — ZA 18.06 2016
Openingsevent ZA 23.04 2016 20:00 + re-enactment van de performance Creatie van een Stuk, 1978 + getuigenissen van Roger D’Hondt en Marc Holthof en Anne-Mie Van Kerckhoven.
Hugo Roelandt, zelfportret, 1976 Courtesy: New Reform Archive
Netwerk brengt i.s.m. New Reform Archive een hommage aan performance kunstenaar Hugo Roelandt (°1950, Aalst), die op 21 juli 2015 overleed. De tentoonstelling focust op de kunstactiviteiten die hij in de jaren ’70 en ’80 realiseerde in zijn geboortestad Aalst. Naar aanleiding van deze tentoonstelling biedt Netwerk een gestencilde publicatie aan, in beperkte oplage, met o.a. een interview met Hugo door Roger D’Hondt uit het weekblad De Voorpost, 1977. Deze tentoonstelling toont werk, filmmateriaal, dia’s, affiches en de restanten van de re-enactment.
Hugo Roelandt studeerde aan de kunstacademies van Aalst en Antwerpen en werd er later ook leraar fotografie. In de jaren zeventig leverde hij baanbrekend werk als performance- en installatie kunstenaar. Hij werd opgepikt door het Aalsterse avantgarde kunstencentrum New Reform, dat de richting van de persformance en installatiekunst had gekozen. In 1974 debuteerde hij er als performance kunstenaar. In 1973 nam hij deel aan de rondreizende groepstentoonstelling “Kreatieve Prentbriefkaarten” met New Reform, die ondermeer ook in de Universitaire Instelling Antwerpen (UIA) werd getoond. Vervolgens realiseerde hij ondermeer performances in Düsseldorf (1976), Kassel (Stadtarchiv, 1977), Barcelona (Fundacio Juan Miro, 1986), Antwerpen (ICC, meermaals), tijdens het performance Art Festival in de Beursschouwburg te Brussel (1978), Kaaitheater (1979), en tientallen andere plaatsen. In 1987 werd hij geselecteerd voor de Biennale van het Middelheim Antwerpen. Het oeuvre van Hugo Roelandt heeft wetenschappelijke en technologische invalshoeken. Zijn allereerste fotowerken waren zelfportretten waarin hij als travestie staat afgebeeld. Ze zijn de voorloper van zijn latere live performances. Voor het Middelheim maakte hij een installatie met ruitenwissers van auto’s die in een vijver van het park in beweging werden gebracht. Verschillende bekende musici en beeldende kunstenaars werkten met hem samen. De laatste jaren werden enkele van zijn performances heruitgevoerd.
openingsevent
Creatie van een Stuk
een re-enactment van een performance van Hugo Roelandt uit 1978 ZA 23.04 2016 – 20:00
© Marie-Hélène Van Audenhove / Courtesy: New Reform Archive
Een re-enactment van de performance van Hugo Roelandt uit 1978, Creatie van een Stuk, en getuigenissen van Roger D’Hondt, Marc Holthof en Anne-Mie Van Kerckhoven. De re-enactment wordt uitgevoerd door performance-kunstenaar Maria Degrève en muzikanten Kwinten Callens, David De Corte en Nikolaas Van Droogenbroeck. -Creatie van een Stuk – origineel Hugo Roelandt, Herwig Bomon, Johan Bronder, Peter Bronder 24 maart 1978, New Reform, Aalst De kleine ruimte van de New Reform Gallery werd bekleed met een zwarte plastiek. Daarbinnen plaatst Hugo Roelandt drie sterk gebundelde licht-stralen. Deze worden gericht tegen aan de grond liggende muzikanten. Ze zijn zo ingesteld dat het publiek doorheen de lichtbundels moest lopen. De muzikanten speelden twee bestaande muziekstukken en een vrije improvi-satie, telkens met een duurtijd van 7 minuten. Telkens het publiek dat in de zaal rondwandelt een lichtstraal blok-keert, spelen ze niet. Elke partici-perende toeschouwer verwezen-lijkt zo zijn eigen harmonie. Het publiek heeft dus zelf de beslissende macht over het geluid en creeert in feite een nieuw muziekstuk. Hugo zelf bepaalt het tijdslimiet met een klok en kleeft tape rond en over de muzikanten. De res-tanten blijven na de performance zicht-baar als installatie.
Hugo Roelandt Research Project Gezamenlijk met Netwerk nemen ook verschillende andere organisaties het intitiatief om Roelandts werk onder de aandacht te brengen: Er verschijnt een eerste monografie gewijd aan Hugo Roelandt, ge-edit door Marc Holthof en uitgegeven door Occasional Papers. In overleg met Lydia Van Loock, Hugo’s echtgenote, besloot de Antwerpse Academie het archief van de kunstenaar bij elkaar te houden en in te zetten als een platform voor onderzoek over de kunstenaar en performance-kunst in België. M HKA zal het archief bewaren en openbaar maken. Er wordt een website gelanceerd waar diepgaand onderzoek door verschillende partners gepresenteerd wordt. Dit initiatief wordt ondersteund door de archieven van New Reform. Objectif Exhibitions toont twee tentoonstellingen met werk van Hugo Roelandt. De eerste tentoonstelling Hugo Roelandt: Let’s Expand the Sky – in Black and White loopt van 16 april tot 4 juni 2016, Antwerpen. Argos neemt intiatief voor de digitalisering en de verdeling van een enorme hoeveelheid videobanden. Ook het Middelheim Museum en Performatik Festival zijn van plan om enkele presentaties van Hugo Roelandt te realiseren. Montevideo Archief en M HKA organiseren (in dezelfde periode als de tentoonstellingen in Objectif), twee documentaire tentoonstellingen over Montevideo, de alternatieve ruimte waar hij één van de oprichters van was.
Persconferentie en book launch monografie Beursschouwburg, Brussel WO 13.04.2016 > 11.30 i.s.m.
Publicatie Hugo Roelandt door New Reform (Roger D’Hondt) – Netwerk met o.a. - een interview uit 1977 met Hugo Roelandt, door Roger D’Hondt - een essay over Hugo Roelandt, door Roger D’Hondt - het volledige CV van Hugo Roelandt, naar de stijl van de kunstenaar
© Jan Strickx / Courtesy: New Reform Archive
In preview:
INTERVIEW HUGO ROELANDT, LAATSTE VAN EEN GENERATIE ECHTE AALSTERSE KUNSTENAARS.
(Dit interview werd voor het eerst gepubliceerd in het regionale weekblad De Voorpost van 24/6/1977. Het verschijnt hier met een gereviseerde inleiding. De vragen en antwoorden zijn gelaten zoals ze waren). De Aalsterse Academie voor Schone Kunsten1 heeft een rijke traditie in het opleiden van kunstenaars met een neus voor vernieuwing. Zij geven niet enkel gestalte en 1
Nu Academie voor Beeldende Kunsten Aalst (ABKA)
waarde aan de academie maar liggen tevens aan de basis van talrijke plaatselijke innoverende initiatieven 2 . Hugo Roelandt behoorde einde van de jaren ’60 tot het enfant terrible van de school, gemotiveerd en bewust van zijn artistieke mogelijkheden als toekomstig beeldend kunstenaar. Hij stelt zich niet tevreden met het label van de betere “regiokunstenaar” die zich op lokaal vlak manifesteert maar voelt het ontluikend talent om zich in het internationaal kunstgebeuren te onderscheiden. In 1976 neemt hij, onder impuls van het Aalsters kunstencentrum New Reform, deel aan drie exposities met internationale uitstraling. Tijdens de Internationale Kunstmarkt van Düsseldorf, die als progressieve tegenhanger wordt beschouwd van de kunstmarkt in Keulen, realiseert hij een optreden ‘extra muros’ in de afdeling performance kunst geleid door de vermaarde Duitse kunsthistorica Elisabeth Jappe. In de galerie Maki te Tokyo toont hij zijn ontwerpen voor een “experimenteel plastisch gebeuren”, schetsen voor installaties en live uit te voeren performances3. In 1977 is zijn werk te zien in Montreal tijdens de expositie 03.23.03. Een expositie die een stand van zaken toont met de ‘internationale avant-garde’ en ‘kunstenaarsinitiatieven’ als uitgangspunt. Zij is later ook in The National Museum of Canada te Ottawa getoond. … Dit als aanloop tot een uitgebreid interview met Hugo Roelandt. Welke betekenis heeft performance in je werkzaamheid als beeldend kunstenaar? Voor mij heeft performance de betekenis van een totaler medium. Ik ben daartoe gekomen omdat de technieken welke ik vroeger gebruikte te beperkt waren om mee te werken. Performance is een meer uitgebreid medium. Het geeft mij de mogelijkheid om meer bij de technische actualiteit aan te sluiten. Medium kunst? Ik hecht weinig geloof aan de kunstenaar die eenzaam zieltogend op zijn atelier een 'kunstwerk' zit te creëren. Het creëren van een kunstwerk is de belangrijkste fase, zelfs belangrijker dan het eindproduct dat enkel maar een historische of economische waarde heeft. Performance legt direct contact met het publiek. Voor mij is dit het resultaat van jaren kritisch onderzoek in het medium kunst. …
2
Oa de oprichting van de Galerie Vertikaal in 1967 door de oud studenten Walter Schelfhout en Dirk Van der Elst en in 1966 groep Takel en provotijdschrift Bom 3 Waarvan een aantal te zien zijn op de tentoonstelling ‘Hugo Roelandt(Post)ume Getuigenis’, Netwerk 2016
In preview:
ESSAY
… We hebben elkaar veel vroeger, einde van de jaren ’60 , voor ’t eerst ontmoet toen wij geregeld samenhokten in de bar van de experimentele toneelgroep PAN, een bovenzaaltje van de fuifzaal De Madelon op de Grote Markt en in een aantal café’s , zoals ’t Pompierken, waar progressief en kunstzinnig Aalst aan de toog hing. Zowel Hugo, ikzelf als William Flips zijn opgegroeid in dezelfde buurt van de wijk Mijlbeek. Ik was voornamelijk bedrijvig als organisator van tentoonstellingen en cultuur/politiekactivist en Hugo studeerde aan de kunstacademies van Aalst en Antwerpen4. Mei ’68 was ook in onze stad voelbaar met sit-in’s voor een beter leefmilieu, een progressief cultuurbeleid, betogingen voor autovrije straten en behoud van het historisch erfgoed. Hugo nam er aan deel maar was vooral actief bij Experimenteel Werktheater PAN als gelegenheidsacteur in het stuk ‘Andante Mortale’, waarin geen woord werd gesproken, en als ontwerper van decors en affiches5. De opleiding grafiek die hij volgde in de academie van Aalst werd meteen in de praktijk toegepast. Samen met kunstenaar en binnenhuisarchitect Paul Gees uit het naburige Mere klaagden wij in het manifest “Schande” de commercialisering aan van de stedelijke tentoonstellingszalen! We vonden dat de bevolking wordt misleid door pseudo-kunstenaars en dat elke objectieve informatie over de avant-gardistische ontwikkelingen in de kunstwereld ontbrak. Toen ik in 1973, drie jaar na de oprichting van New Reform6, de mail-art7 tentoonstelling “Creatieve prentbriefkaarten”8 organiseerde, nam Hugo voor ’t eerst deel aan een van mijn projecten met 2 prototypes voor prentbriefkaarten. Het zijn foto’s met de camera vanaf borsthoogte, naar de grond gericht, waarop Hugo’s benen en ‘bottines’ te zien zijn. Het is het begin van een ongeremde samenwerking die tot het einde van de jaren ’70 zal duren. Het interesseerde Hugo niet meer, na zijn opleiding fotografie aan de Academie van Antwerpen, om nog verder te werken met het “fotografisch cliché” zoals hij fotografie benoemde. Hij studeerde af met een reeks familieportretten die tot vandaag de tijdsgeest kunnen doorstaan. Kort daarop begon hij bewust “oerslechte” 9 foto’s te maken maar toen zijn omgeving ook daaraan een artistieke waarde begon te hechten stopte hij. Fotografie blijft echter een bruikbare materie al was het maar om ze te misbruiken in de context van de traditie. Toen hij tijdelijk als leraar fotografie10 aan de Aalsterse kunstacademie werd aangesteld vroeg hij zijn leerlingen om met gelijk welk fototoestel naar de les te komen. Vervolgens vroeg hij hen om op de binnenkoer van de 4
Van 1966 tot 1970 in Aalst – grafiek en publiciteit, van 1970 tot 1974 fotografie in Antwerpen Samen met Anne-Mie Van Kerckhoven en/of met Tin Jacobs 6 Kunstencentrum voor performance, konkrete poezie, experimentele muziek, theater, film, plastische kunst, video en conceptuele werken. 7 Mail-art is een kunstvorm ontstaan in de zestiger jaren waarbij kunstenaars met elkaar corresponderen door middel van brieven, prentkaarten en andere kunstzinnige postzendingen, soms rond een thema 8 Reizende tentoonstelling: New Reform Aalst, Cultureel Centrum Velzeke en Universitaire Instelling Antwerpen. 9 Zijn eigen woorden 10 Van 1 september 1977 tot 30 juni 1979, 2 uur per week + occasioneel interims aan academie Aalst en vanaf eind 1977 ook aan academie Antwerpen. 5
school op hun as rond te draaien en zoveel mogelijk foto’s te schieten tijdens de draaiende beweging. Sommigen deden dat met een eenvoudige huishoudelijke ‘Kodak Instamatic 50’! De schooldirectie kon er niet mee lachen, ze hadden verwacht dat Hugo zijn leerlingen met de ‘enige’ professionele camera van de school zou leren omgaan. Maar het was duidelijk dat Hugo meer beoogde dan het doorgeven van technische instructies over fotografie. Ik werd prompt, als lid van de bestuurscommissie en promotor van de foto- en video afdeling, bij de directie geroepen. …
> persbeelden > www.netwerk-art.be > http://newreformarchive.blogspot.be > http://welkunst.skynetblogs.be Voor bijkomende vragen of een afspraak met één van de deelnemers, gelieve contact op te nemen met pers-verantwoordelijke Lies Caeyers via
[email protected] of +32 53 709 773.
