CONGRES 31 MEI EN 1 JUNI 2002
RESOLUTI E Het Congres bevestigt de resoluties « Meer kwaliteit in werk en samenleving » en “Europa” die op 25 en 26 oktober 2001 werden goedgekeurd. Rekening houdend met de evolutie van de jongste maanden, wil dit Congres hier toch een aantal verduidelijkingen en accenten aan toevoegen.
SOCIALE ZEKERHEID Welvaartskoppeling vanaf 2003 De hervorming van de personenbelasting - waarvan iedereen maar vooral de hoge inkomens en de zelfstandigen zullen genieten – werd gerealiseerd. Ondanks een vandaag minder zekere conjunctuur wordt er ook aan de hervorming van de vennootschapsbelasting gewerkt. Alleen de sociaal uitkeringstrekkers blijven in de kou staan: de geringe vooruitgang – hoe belangrijk ook voor de begunstigden - die verkregen werd beantwoordt immers niet aan de verzuchtingen van de betogers van 20 mei 2001, noch aan de beloften van de regering. Voor het ABVV moet de Ronde Tafel sociale zekerheid bij voorrang een mechanisme invoeren voor jaarlijkse automatische koppeling aan de welvaartsvastheid van de pensioenen en de sociale uitkeringen evenals van de loonplafonds die gebruikt worden bij de berekening van deze uitkeringen en van diverse sociale voordelen (zoals het WIGW plafond). Vanaf 2003 moet er een welvaartsaanpassing toegekend worden. In 2003 moet er een inhaalbeweging komen om het niveau van de uitkeringen te verbeteren o.m. . door een nieuwe aanpassing van de oudste pensioenen. Er moet ook een einde gesteld worden aan sommige onrechtvaardigheden of anomalieën door o.m. : -
het afstemmen op het bestaansminimum (beloofd maar niet uitgevoerd) van de forfaitaire uitkering aan samenwonende werklozen, deze zou dan van 374,14 euro op 389,11 euro gebracht worden ;
-
het afschaffen van de discriminatie tussen oude en nieuwe werklozen : het loonplafond waarmee rekening gehouden wordt bij de berekening van de uitkeringen werd verhoogd, wat het ABVV verheugt. Deze maatregel komt echter slechts ten goede aan werknemers die na 1 januari 2002 werkloos geworden zijn en die voordien gedurende een periode van 24 maanden niet werkloos waren. Voor een werkloos gezinshoofd kan het verlies zo’n 50 euro per maand bedragen ;
1
-
de herwaardering van de uitkeringen en de toepassing van het meer realistische plafond van het RIZIV voor de werknemers die, omwille van ziekte, arbeidsongeval of beroepsziekte, gedwongen inactief werden;
-
het WIGW-statuut voor langdurig werklozen.
De stellingen van het VBO zijn onaanvaardbaar Voor het ABVV moet de ronde tafel de sociale zekerheid bevestigen als een federale solidaire sociale verzekering. Het stelsel van de loontrekkenden, stoelend op een sterke solidariteit, moet zijn eigenheid bewaren. De uitkeringen moeten aan de index gekoppeld en ook welvaartsvast zijn. Het ABVV verwerpt dan ook de VBO-stellingen m.b.t. : -
een organisatie in ‘pijlers’, waarbij gezondheidszorg en kinderbijslag via belastingen gefinancierd worden, rekening houdend met het risico op communautarisering en privatisering ; het VBO is trouwens van mening dat de via de belastingen gefinancierde gezondheidszorgverzekering beperkt zou moeten blijven tot de ‘levensnoodzakelijke’ zorgen, waarbij de dekking van de ‘niet levensnoodzakelijke’ zorgen tot de bevoegdheid van de privé verzekering moet behoren ;
-
het innen van bijdragen op een geplafonneerd loon, maatregel die een omgekeerde solidariteit zou betekenen ;
-
het afschaffen van de voor het pensioen gelijkgestelde periodes, d.w.z. bij de berekening van het pensioen in rekening nemen van de jaren werkloosheid, ziekte of brugpensioen op basis van het laatste verdiende loon ;
-
het in vraag stellen van werkloosheidsuitkeringen voor jonge werkloze schoolverlaters.
Barcelona : opgepast, gevaar ! Het ABVV is van mening dat ook volgende grote lijnen van de Top van Barcelona onaanvaardbaar zijn : -
-
het verhogen, tegen 2010, van de gemiddelde pensioenleeftijd met 5 jaar : dit is een bijkomende druk op de brugpensioenen, die echter onmisbaar zullen blijven zolang de bedrijven overgaan tot massale ontslagen en zolang de arbeidsomstandigheden oorzaak zijn van vroegtijdige veroudering van werknemers; Werknemers moeten na een loopbaan van 40 jaar sowieso recht hebben op brugpensioen, bovenop de bestaande brugpensioenregelingen. het in vraag stellen van de voorwaarden en de duur inzake de toekenning van werkloosheidsuitkeringen, evenals van de specifieke belastingstelsels waaraan deze onderworpen zijn .
2
-
Het ABVV verzet zich tegen de permanente oproep voor loonmatiging en meer flexibiliteit door de Europese instanties Het ABVV zal zich verzetten tegen elk voorstel tot optrekking van de wettelijke pensioenleeftijd en zal een versterkte controle op toegelaten arbeid vragen.
Rekening houden met de maatschappelijke evoluties Het ABVV is van mening – en zal dit op de Ronde Tafel ook zeggen – dat de sociale zekerheid rekening moet houden met de maatschappelijke evoluties, meer bepaald met de veralgemening van het tweeverdienersgezin, de vooruitgang van de geneeskunde, de vervrouwelijking van de arbeidsmarkt en van de vergrijzing van de bevolking. Dit leidt tot groeiende behoeften waaraan tegemoetgekomen moet worden. Dit impliceert onder meer : -
de individualisering van de rechten, te verwezenlijken : • •
in etappes, met voorrang voor een verbetering en daarna de afschaffing van het statuut van samenwonenden met een overgangsperiode om de huidige verworvenheden inzake afgeleide rechten niet in vraag te stellen en tijdens dewelke dynamische en solidaire oplossingen moeten bestudeerd worden
Artikel 80, dat toelaat om samenwonenden langdurig werklozen werkloosheidsuitkering te ontnemen, moet onmiddellijk afgeschaft worden. -
-
hun
dat voor de behoefte aan kinderopvang kan blijven gerekend worden op het Fonds voor Collectieve Uitrustingen waarvan de financiering moet blijven gebeuren via een geaffecteerde bijdrage van 0,05% van de loonmassa en dit alles onder paritair beheer dat de terugbetaling van de gezondheidszorgen gewaarborgd blijft binnen onze federale sociale zekerheid en meer bepaald dat de eigenschap ‘solidaire verzekering’ van de sector gezondheidszorg moet bewaard blijven of hersteld worden (bijvoorbeeld m.b.t. de tandheelkunde). Het zou ondermeer onaanvaardbaar zijn dat de ‘maximumfactuur’ (voor personen die lijden aan een zware of een chronische ziekte is dit een zeer positieve maatregel) zou dienen ter rechtvaardiging van een steeds maar meer afnemende dekking van de gewone ziekten.
Het gebruik van steeds maar meer gesofisticeerde en ook duurdere medische technieken en ook de vergrijzing van de bevolking (immers, wie 80 is besteedt meer aan gezondheidszorg dan wie 20 is) maken een strikte controle op de evolutie van de uitgaven van deze sector meer dan ooit noodzakelijk : verspillingen of misbruiken moeten verdwijnen, via een betere gezondheidsopvoeding maar ook via een betere aanwending van de bestaande middelen in de strijd tegen overdreven voorschrijfgedrag en overfacturatie. De toegang tot een kwaliteitsvolle gezondheidszorg moet gewaarborgd worden zowel financieel als qua wachttermijnen.
3
Het Europees Hof van Justitie verplicht de EU-landen waar de gezondheidszorg performant gebleven is, ook zieken te verzorgen uit EU-landen waar de gezondheidszorg ontoereikend is (ondermeer Engelse patiënten die in België verzorgd worden). Het ABVV verwacht van Europa dat het alle EU-lidstaten verplicht tot het organiseren van performante en toegankelijke verzorging.
De bijzondere bijdrage en de solidariteitsbijdrage afschaffen Wat de financiering hiervan betreft, vraagt het ABVV dat : -
de regering zou voorzien in een alternatieve financiering waardoor het mogelijk wordt de bijdrageverlagingen aan bedrijven integraal te compenseren en ook, zoals voorzien in de regeringsverklaring, de dekking van ‘nieuwe noden’ mogelijk te maken ;
-
het stelsel van de loontrekkenden een toelage zou krijgen die proportioneel gelijk is aan die welke het stelsel van de zelfstandigen krijgt ;
-
er voldoende middelen naar het Zilverfonds zouden gaan, met name een deel van de intrestlast die uitgespaard wordt omwille van de daling van de overheidsschuld ;
-
er een eind gesteld wordt aan de abnormale transfers van het stelsel van de loontrekkenden naar het stelsel van de zelfstandigen en dat van de sociale bijstand : de sociale zekerheid van de loontrekkenden neemt immers zowel de kinderbijslag als de gezondheidsuitgaven van kinderen uit gemengde gezinnen (loontrekkende / zelfstandige) ten laste als de kostprijs van meerdere sociale bijstandsmaatregelen (gezondheidszorg bestaansminimumtrekkers, gewaarborgde kinderbijslag…).
Het spreekt vanzelf dat het ABVV het huidig niveau van de sociale bijstand niet in vraag stelt - integendeel, het ABVV wil hier een verbetering – maar het is wel van mening dat de sociale bijstand door iedereen – d.w.z. via de belastingen – moet worden gefinancierd. Het ABVV is ook van mening dat de sociale kostprijs voor gemengde gezinnen billijk verdeeld moet worden tussen het stelsel van de loontrekkenden en dat van de zelfstandigen. Het ABVV is trouwens voorstander van een verbetering van de sociale situatie van de kleine zelfstandigen, die soms echt schrijnend is. Maar deze verbetering moet worden gefinancierd via een betere solidariteit tussen de zelfstandigen onderling, ondermeer door het deplafonneren van hun bijdragen (voor de inkomensschijven boven de 73.100 euro is geen enkele bijdrage voorzien).
4
Een bijdrage voor de alternatieve financiering Het ABVV opteert voor de afschaffing van de erg onrechtvaardige bijzondere sociale zekerheidsbijdrage ten laste van de werknemers (opbrengst 24 miljard BEF). Wij stellen ons echter verantwoordelijk op. Om de financiering van de sociale zekerheid niet in het gedrang te brengen, willen wij in een eerste fase onderhandelen over een rechtvaardiger bijdrage voor de alternatieve financiering, geheven op : -
de inkomsten van bedrijven en vennootschappen, de inkomsten uit vermogens de inkomsten van zelfstandigen.
Als men ook de lonen en de pensioenen wil betrekken, moet men zich prioritair richten naar de hoogste looncategorieën. Bij het berekenen van het plafond mag men zeker de premies voor zwaar werk en ploegwerk niet in rekening nemen. Deze bijdrage voor de alternatieve financiering (BAF) moet in een eerste fase de bijzondere sociale-zekerheidsbijdrage en de solidariteitsbijdrage op de pensioenen vervangen.
Het ABVV eist meer in het algemeen dat er werk wordt gemaakt van een alternatieve financiering van de sociale zekerheid die de lasten herverdeelt zodat arbeidsintensieve sectoren minder en kapitaalintensieve sectoren meer bijdragen. Het hekelt de beslissing van de Europese instanties om de regeling die binnen de diamantsector werd getroffen te veroordelen. In deze sector werd een plan uitgewerkt waarbij een herverdeling kwam van de sociale bijdragen tussen distributie en nijverheid. Zulk plan moet ook haalbaar zijn voor andere sectoren op Europees niveau.
5
BETERE COMBINATIE ARBEID - PRIVÉ LEVEN - GEZIN Kinderopvang Kinderopvang is een verantwoordelijkheid van de federale Staat, de Gemeenschappen en de werkgevers. Die laatsten, die met hun flexibiliteitseisen de opvangproblemen danig bemoeilijken, zouden meer moeten bijdragen aan het oplossen van het probleem. Daarom - moeten er meer middelen uitgetrokken worden om het aantal en de kwaliteit van de aangeboden opvangplaatsen te verhogen. Deze kwaliteit impliceert een degelijke opleiding van het personeel dat tewerkgesteld is in het kader van een arbeidsovereenkomst of in het kader van het statuut van openbaar ambt; - moet gezorgd worden voor een grotere toegankelijkheid zowel financieel als geografisch en ook qua uurregeling; - moet voorzien worden in de fiscale aftrekbaarheid van de buitenschoolse opvang van kinderen tot 12 jaar, bovenop het verbeteren van de rechtstreekse financiële toegankelijkheid.
Zorgverzekering Naast een betere gezondheidszorg voor de bejaarden, stelt het ABVV voor een federale zorgverzekering in te voeren, vanuit de bestaande regeling van de tegemoetkoming voor bejaarden. Het bedrag van die tegemoetkoming hangt nu af van de afhankelijkheidsgraad en het inkomen. De volledige tegemoetkoming wordt voorbehouden voor mensen met een inkomen dicht bij het bestaansminimum. In een eerste fase eist het ABVV dat de inkomensgrens minstens wordt opgetrokken tot op het peil van het minimumpensioen der werknemers (38.900 BEF voor een gezin, 31.100 BEF voor een alleenstaande). Het ABVV vraagt dat die tegemoetkoming op termijn toegekend wordt zonder inkomensbeperking; het optrekken van het vrijgesteld plafond tot op het niveau van het minimumpensioen van een werknemer met een volledige loopbaan (maatregel die de regering heeft aangekondigd voor 1 januari 2003) is ontegensprekelijk een stap in de goede richting. Het ABVV vraagt ook een verhoging van het aantal beschikbare plaatsen in rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen, die financieel toegankelijk gemaakt moeten worden. Tevens moet toegezien worden op de kwaliteit, onder meer via een versterkte overheidscontrole. We moeten immers de herhaling voorkomen van ontoelaatbare toestanden zoals brutaliteiten tegen bejaarden. Om de commercialisering van dit soort activiteiten te beperken, moeten de overheidssubsidies voorbehouden blijven aan die instellingen die door de overheid of onder de vorm van een v.z.w. georganiseerd worden.
6
FISCALITEIT Vennootschapsbelasting : compensatie voor de verlaging van de aanslagvoet Ondanks de ommezwaai van de conjunctuur met als gevolg een daling van de verwachte inkomsten, besloot de regering : -
de timing aan te houden voor de verlaging van de personenbelasting, met inbegrip van de verlaging van de aanslagvoeten in de hoogste inkomensschijven. Dit knaagt verder aan de progressiviteit van de belastingen die al aangevreten was door de belastingontduiking, het niet langer samenvoegen van de inkomens en de invoering van een reeks forfaitaire belastingen die in realiteit degressieve belastingen zijn;
-
de vennootschapsbelasting te verlagen, waarbij de weggevallen inkomsten gecompenseerd worden door de schrapping van een aantal vrijstellingen. Het ABVV heeft steeds sterk getwijfeld aan het neutrale karakter van die operatie en wordt hierin gesterkt door het advies van de inspectie van financiën die schat dat de geplande hervorming tot een netto begrotingstekort van minimum 445 miljoen euro (ongeveer 18 miljard BEF) zal leiden. Bovendien zou dit tekort achteraf nog toenemen. In het licht van dit alles eist het ABVV dat de hervorming bijgestuurd wordt zodat ze geen nadelige invloed heeft op het overheidstekort. Voor het ABVV is het uitgesloten dat de sociale zekerheid in het algemeen en de sociale uitkeringstrekkers in het bijzonder, moeten opdraaien voor de belastingsverlaging van de ondernemingen.
Rechtvaardiger belastingen Het ABVV herinnert aan zijn tegenkanting bij talrijke aspecten van de fiscale hervorming van de paars-groene regering. Het ABVV is daarentegen voorstander van een hervorming gericht op een grotere fiscale rechtvaardigheid, waarbij aan de Staat de nodige middelen gewaarborgd worden zodat die zijn opdrachten kan vervullen, m.n. een toereikend aanbod van kwaliteitsdiensten die voor iedereen toegankelijk zijn. Behalve de invoering van een bijdrage voor alternatieve financiering ter vervanging van de sociale ‘crisisbijdragen’, vraagt het ABVV ook : -
dat de verlaging van de personenbelasting dus gecompenseerd wordt door een belasting op de meerwaarden, een vermogensbelasting, de schrapping van de forfaitaire belasting van sommige zelfstandigen, de afbouw van de belastingvoordelen van de coördinatiecentra, …
-
het wegwerken van de fiscale discriminaties, het invoeren van de fiscale decumul voor alle sociaal uitkeringstrekkers
7
-
dat de belastingadministratie de nodige menselijke en materiële middelen krijgt zodat de belastingen op een correcte wijze geïnd kunnen worden, ook bij de zelfstandigen en de bedrijven
-
dat wettelijke maatregelen zorgen voor een betere kennis van de inkomens : afschaffing van het fiscale bankgeheim, ondersteuning van het wetsvoorstel PS / Ecolo tot invoering van een parlementaire commissie belast met een onderzoek naar het gebruik van internationale rekeningen met de bedoeling de belastingen te ontduiken of geld wit te wassen ("routing" en "clearing");
- België de invoering op Europees vlak eist van een minimumbelasting op de vennootschapswinsten;
- het invoeren van een belasting op de kapitaaltransacties (Tobin-taks)
8
INTERPROFESSIONELE ONDERHANDELINGEN Het ABVV is voorstander van een interprofessioneel akkoord rond zijn echte bestaansreden: de solidariteit tussen de werknemers uit de sterke sectoren en deze uit de zwakke sectoren, de werknemers uit de grote en de kleine bedrijven, de actieve en de niet-actieve werknemers. Wij willen bijgevolg onderhandelen over een solidariteitsakkoord, een minimumsokkel voor alle werknemers. Het ABVV verdedigt het principe van vrije en verantwoordelijke onderhandelingen en eist: 1) De afschaffing van de loonnorm 2) Het behoud van de index en de automatische indexatie van lonen en sociale uitkeringen en het herhaalt zijn verzet tegen ingrepen die afbreuk doen aan deze automatische koppeling 3) Dat de voltijdse arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur de regel blijft ; 4) De responsabilisering van de werkgevers voor : -
het optrekken van de werkgelegenheidsgraad: ñ door controleerbare tewerkstellingsengagementen zonder bijkomende bijdrageverlaging voor de bedrijven; ñ door het zoeken naar alternatieven voor de massale afdankingen ingevolge herstructureringen; ñ door oudere werknemers die dit willen betere arbeidsvoorwaarden te geven, meer vormingsmogelijkheden en meer individuele keuzemogelijheden – mits een collectieve omkadering - om korter te werken (o.m. vierdagenweek met werktijdverkorting en behoud van het loon). De bestaande brugpensioenregelingen moeten behouden blijven.
-
de verhoging van de vormingsinspanningen zoals geprogrammeerd sedert het IPA van 1998 : levenslang leren moet voor de werknemers een individueel recht worden voor de totaliteit van de werknemers (uitzendkrachten inbegrepen), uitgebouwd en gestuurd door de sociale partners, met concrete vormingsplannen te onderhandelen op het bedrijfsniveau in het raam van bedrijfsplannen inzake beroepsopleiding die dienen uitgewerkt op het niveau van sectorale vormingsfondsen, de organisatie van vorming binnen de werktijd, bijzondere aandacht voor risicogroepen…
Het ABVV wil een IPA met inhoud dat de solidariteit tussen de werknemers versterkt, discriminaties wegwerkt en zowel het niveau als de kwaliteit van het leven verbetert. Het gedetailleerd interprofessionele eisencahier zal vastgelegd worden na een ruim debat in de instanties van het ABVV.
9
Nu al stelt het congres dat de eisenbundel in elk geval volgende punten moet bevatten : -
-
-
-
-
-
de verhoging van de bruto minimumlonen, de verdere uitwerking en uitvoering – zo spoedig mogelijk - van de programmering van een harmonisering naar omhoog toe van het arbeiders- en het bediendenstatuut (hetgeen verbeteringen impliceert zowel voor de arbeiders als voor de bedienden en moet uitmonden op een gelijkwaardige behandeling van alle werknemers met, als eerste etappe, de afschaffing van de carensdag); het ABVV wil de solidariteit niet inruilen voor flexibiliteit. Het stelt zijn eigen eisen (cfr. de resolutie van oktober 2001) op de voorgrond en zal in elk geval een evaluatie eisen rond de versoepeling van de ter beschikking stellen, op basis van de eigen ervaringen op het terrein ; een betekenisvolle doorbraak inzake het statuut van de ploegenarbeiders; maatregelen voor de verbetering van de mobiliteit en een betere combinatie van arbeidsen privéleven: collectieve werktijdverkorting met als eerste doelstelling de 35-urenweek (op termijn 32 uur) in een vierdagenweek met loonbehoud en een verbetering van het tijdskrediet (verhoging 5 % drempel, vervanging). een duidelijke verbintenis ten voordele van een analytische functieclassificatie ; het behoud van het huidig brugpensioenstelsel ; zoals voorzien in het IPA 2001-2002, moet er een einde komen aan de situatie waarbij, door het getouwtrek tussen de RJV en de RVA, aan de arbeiders een deel van het vakantiegeld ontzegd wordt op grond van zogezegde “structurele” werkloosheid invoering van de problematiek van de verhoging van de plafonds inzake tussenkomst van het fonds voor sluiting van ondernemingen (maandelijks plafond voor de tussenkomst voor de opzeggingen en globaal plafond voor de tussenkomst) alsmede een uitbreiding tot de werknemers van de KMO’s. de kwesties m.b.t. de vakbondsafvaardiging, de zonedelegees of de toegang voor vakbondsbestendigen bij ontstentenis van vakbondsafvaardiging, moeten worden aangesneden in het kader van de eisenbundel voor de volgende interprofessionele en sectorale onderhandelingen.
10
DE INDEX EN DE INDEXERING VERDEDIGEN Het ABVV waarschuwt de regering en het patronaat dat het niet zal dulden dat er geraakt wordt - aan de prijzenindex - aan de indexering van de lonen - aan de indexering van de pensioenen en de sociale uitkeringen.
BANKUITSLUITING Bankuitsluiting is een onomstotelijke realiteit die zeker niet marginaal is : tussen 5.000 en 10.000 mensen, vooral bestaansminimumtrekkers en werklozen, zouden er jaarlijks slachtoffer van zijn. Dit is een onthutsende vaststelling. We moeten dan ook met de middelen die te onzer beschikking staan deze vorm van sociale uitsluiting bestrijden. Het charter van de BVB volstaat niet. Het ABVV zal blijven ijveren om duurzame oplossingen voor dit probleem te vinden.
11
BEHOUD VAN DE FEDERALE SOLIDARITEIT Het ABVV herhaalt zijn gehechtheid aan het behoud van de federale solidariteit. Het beklemtoont- zoals overigens voorzien in het intern protocol- dat er 3 materies zijn die federaal moeten blijven : -
de wet van 1968 m.b.t. de paritaire comité’s en de collectieve arbeidsovereenkomsten het arbeidsrecht de sociale zekerheid
Het ABVV heeft minister L. Onkelinx aangeschreven met de vraag de preventieve overlegprocedure in de schoot van de Interministeriële Conferentie op gang te brengen, teneinde de federale loyaliteit te doen respecteren na het advies van de Raad van State over het ontwerpdekreet Landuyt inzake de gewestelijke CAO’s.
12
SOCIALE VERKIEZINGEN : VERLAGING VAN DE DREMPELS
•
Elk jaar worden vele werknemers het slachtoffer van arbeidsongevallen : 250.000 arbeidsongevallen, waarbij 200 werknemers om het leven kwamen en 40.000 blijvend arbeidsongeschikt werden. De statistieken m.b.t. arbeidsongevallen tonen aan dat er zich, in bijna alle sectoren in de KMO’s meer arbeidsongevallen voordoen dan in de grote ondernemingen : 45 % van de arbeidsongevallen gebeuren in ondernemingen met minder dan 50 werknemers, alhoewel deze ondernemingen maar 42 % van de totale tewerkstelling vertegenwoordigen. Bovendien, gebeurden in 2000, 64 % van de dodelijke ongevallen eveneens in deze categorie ondernemingen.
•
Het ABVV stelt vast dat de evaluatie van de externe syndicale vertegenwoordiging blijkt aan te geven dat de verwachte resultaten niet bereikt werden. Er moeten dus andere mechanismen aangewend worden vakbondsvertegenwoordiging te vragen voor werknemers in KMO’s.
om
een
Het is immers niet de bedoeling van het ABVV om nieuwe organen op te richten. Het ABVV vraagt integendeel de oprichting van een CPBW in de ondernemingen met 20 werknemers. Een dergelijke uitbreiding kan via KB gebeuren en vereist dus geen wetswijziging. •
Het ABVV vraagt ook het behoud van de sociale overlegorganen na faling, indien de activiteit wordt verder gezet onder curatele.
•
De sociale verkiezingen moeten in 2004 gehouden worden. Voor het ABVV kan er geen sprake zijn van enig uitstel. Het ABVV vraagt dat de nodige schikkingen getroffen worden opdat de verkiezingsresultaten die het Ministerie publiceert, aan de werkelijkheid beantwoorden. Het komt er immers op aan de onaanvaardbare fouten die in het jaar 2000 gemaakt werden, niet te herhalen.
•
Het ABVV vraagt een syndicale omkadering van werknemers tewerkgesteld in PWA’s.
13
SYNDICALE VRIJHEDEN : AFSCHAFFING ARTIKEL 66 Het congres nam akte van de "plechtige aanbeveling" waarmee de werkgeversorganisaties hun leden vragen het inleiden van rechtsprocedures voor aspecten die verband houden met collectieve geschillen te vermijden. Het zal erop toezien dat die aanbeveling effectief op het terrein wordt nagekomen. Het congres vraagt bovendien de onmiddellijke afschaffing van artikel 66 § 4 van het Strafwetboek en neemt er akte van dat parlementsleden PS en SP.a een wetsvoorstel in die zin zullen indienen. Dit artikel van een wet die in 1887 werd aangenomen door een op basis van het cijnskiesrecht verkozen parlement (in reactie op de hongeropstand van 1886) diende als basis voor het Clabecq-proces. Dit artikel veroordeelt iedere menner die door toespraken, geschriften of symbolen de vrijheid van arbeid aantast. Het Congres vraagt een wetgevend initiatief om discriminatie van beschermde werknemers, ingeval van overname na faillissement, uit te sluiten. Het Congres eist bovendien dat : -
de bescherming van de vakbondsafgevaardigden afgestemd wordt op die waarvan de kandidaten bij de sociale verkiezingen genieten en dat ook het recht op reïntegratie gewaarborgd wordt;
-
er bijzondere sociale beschermingsmaatregelen bedacht worden voor afgevaardigden die geknoei, lacunes of ook laksheid aanklagen bij de bevoegde organen, wanneer de gevolgen ervan de collectiviteit kunnen raken;
-
de meer en meer voorkomende praktijk, waarbij een beroep gedaan wordt op advocaten die de werknemers individueel verdedigen en waardoor de onderhandelde collectieve arbeidsovereenkomsten in vraag gesteld worden, verhinderd wordt. Zoniet moeten de collectieve overeenkomsten voorzien in een clausule, waarbij voordelen, die via het gerecht verkregen werden, voor een deel van de werknemers, uitgebreid worden tot alle werknemers van de onderneming.
14
EUROPA De socialistische partijen moeten zich herpakken … Het congres stalt vast dat overal in Europa de grote politieke partijen zogezegd centristische programma's verdedigen waarvan de steeds vagere inhoud duidelijke keuzes onmogelijk maakt. Bondgenootschappen tussen politieke vooraanstaanden van uiteenlopende horizonten, zoals de as Aznar – Blair – Berlusconi, vergroten de verwarring. Dit beleid waarmee ze hun kiezersaanhang willen verbreden, leidt in feite tot de versterking van extremistische en populistische formaties. Het succes van de lijst Le Pen tijdens de presidentsverkiezingen in Frankrijk en van de lijst Fortuyn in Nederland zijn hier nogmaals een bewijs van. Het ABVV vraagt meer duidelijkheid en richt een oproep, in het bijzonder tot PS en SPa, opdat ze zich duidelijker links zouden opstellen: zowel bij de uitwerking van hun programma's als van hun acties binnen de Europese Socialistische Partij en in de schoot van de regeringen waaraan ze deelnemen. Op die manier zouden die partijen een antwoord geven op de verzuchtingen van de honderdduizenden mensen die regelmatig betogen voor een "ander Europa" en een "andere" wereld, m.a.w. voor meer sociale accenten, meer regulering en meer democratie. Het ABVV is blij met de zichtbaarheid die deze betogingen aan de Europese vakbeweging gegeven hebben en wil ook nadenken over andere actievormen. Het huidige Europa lijdt onder een democratisch en een sociaal deficit : het beslist bij meerderheid over alles wat betrekking heeft op deregulering en concurrentie, maar eist eenparigheid van stemmen voor materies die met de solidariteit verband houden. Het ABVV wil dat het liberale, technocratische Europa een echte Unie wordt die democratisch bestuurd wordt, die de sociale rechten eerbiedigt en de werkgelegenheid en een duurzame economische groei bevordert. De vakbeweging moet dus bij de Europese instellingen en de Europese werkgeversorganisaties gesprekspartners vinden die via de wet of via CAO's vooruitgang willen boeken in de sociale aangelegenheden : minder dwingende maatregelen ("open coördinatie", "goede praktijken") hebben hun beperkingen bewezen!
Rekening houden met de sociale impact van herstructureringen en concentraties In het licht van de honderdduizenden ontslagen (alleen al in 2001) in Europa, wil het ABVV zich inschrijven in de Europese strategie voor volledige werkgelegenheid, waartoe door de Raad van Lissabon beslist werd, en in het initiatief van de Commissie, bedoeld om te anticiperen, om de veranderingen te beheren en om een dynamische benadering van de sociale aspecten van bedrijfsherstructureringen te ontwikkelen.
15
Het ABVV benadrukt het feit dat veel herstructureringen slechts betrekking hebben op volkomen “winstgevende” ondernemingen en het maximaliseren van de aan de aandeelhouders uit te keren winsten tot enig doel hebben. Het ABVV eist dat wettelijke en reglementerende maatregelen op Belgisch en Europees vlak genomen worden om dergelijke operaties tegen te gaan. Het ABVV eist eveneens dat voor elke werknemer, ongeacht de sector, welke ook de grootte van het bedrijf weze, of het statuut, het recht op sociale begeleiding wordt gewaarborgd. Het ABVV wenst dat er op Europees niveau zo snel mogelijk instrumenten goedgekeurd worden, van wetgevende of conventionele aard, zodat de beslissingen inzake herstructureringen op een sociaal aanvaardbare manier gebeuren. Er moeten dan ook meer bepaald op volgende terreinen maatregelen getroffen worden, dit om de rol van de werknemers en van hun vertegenwoordigers te versterken : -
het recht op voorlichting en raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers, dit van bij de fase waarin de herstructurering, de delocalisatie, de fusie, de concentratie, … gepland wordt en aan de hand van een geharmoniseerde en ambitieuze definitie inzake voorlichting en raadpleging, definitie zoals die in de richtlijn over de Europese vennootschap vermeld staat ;
-
een herziening van de verordening m.b.t. de controle op concentraties met de bedoeling de werknemersvertegenwoordigers een adequate rol te verlenen in de procedure m.b.t. controle op de concentraties en om de toestemming tot concentratie afhankelijk te maken van de controle op de verplichting tot voorlichting en raadpleging van de werknemers en op het feit of er al dan niet rekening gehouden werd met de sociale impact en met het advies van de werknemers ;
-
het valoriseren van de rol van de Europese ondernemingsraden en een verbetering van de richtlijn die deze raden invoert, meer bepaald m.b.t. de verlaging van de drempels, bijkomende financiële middelen ter verbetering van de communicatie tussen de afgevaardigden, de mogelijkheden om op vraag van de Europese ondernemingsraden een beroep te kunnen doen op onafhankelijke deskundigen. De Europese richtlijn m.b.t. de Europese Ondernemingsraden overal doen naleven, de rol van de EOR valoriseren en de richtlijn, die de EOR invoert, verbeteren ;
-
de mogelijkheid om een Europese vakbondsdelegatie op te richten op het niveau van de groepen van ondernemingen
-
erkennen van het stakingsrecht op transnationaal niveau, wat een versterking impliceert van het Handvest van de grondrechten nog vóór dit in het Verdrag ingelast wordt ;
-
het aanduiden van een Europees Commissaris voor herstructureringen als sociaal tegenwicht voor de Commissaris voor mededinging.
16
Onze wet op de havenarbeid stelt dat enkel “erkende” havenarbeiders havenarbeid mogen verrichten. Erkende havenarbeiders dienen in België te voldoen aan bepaalde voorwaarden zoals: voldoende talenkennis bezitten, voldoende veiligheidslessen volgen, voldoende technische bekwaamheid hebben, … Al deze erkenningsvoorwaarden zijn omwille van sociale en veiligheidsredenen ingevoerd. Een Europese richtlijn wil deze verworvenheden in teniet doen. Schepen zouden voortaan ook met eigen personeelsleden kunnen geladen en gelost worden. Het ABVV zal dit nooit aanvaarden. In het kader van dezelfde richtlijn verzet het ABVV zich eveneens tegen het invoeren van concurrentie in de loods- en sleepdiensten en dit omwille van veiligheids- en milieuredenen.
Openbare sector en diensten van algemeen belang Daar waar de openbare sector zich inspant om de noden van alle burgers te voldoen, interesseert de "markt" zich enkel en alleen voor de noden van haar kredietwaardige klanten. Het ABVV stelt dus nogmaals dat het de openbare sector wil verdedigen en verder uitbouwen. De door Europa opgedrongen liberalisering leidt tot privatiseringen waartegen het ABVV fel protesteert. Onder het mom van bestrijding van de concurrentievervalsing kan die liberalisering de Lidstaten ook verhinderen aan hun ondernemingen en diensten de nodige financiële middelen te verstrekken voor het vervullen van hun opdracht. Het ABVV vraagt dan ook de spoedige goedkeuring van een Europese kaderrichtlijn over de diensten van algemeen belang die : -
de financiering ervan waarborgt, want die mag niet in het gedrang komen ten gevolge van de toepassing van de concurrentieregels;
-
ze een grotere rechtszekerheid biedt door er één van de pijlers van het Europees sociaal model van te maken;
-
voorziet in een regelmatige evaluatie van de wijze waarop hun opdrachten verzekerd worden (kwaliteit, continuïteit, toegankelijkheid, zekerheid, kostprijs) en van de kwaliteit van de geboden tewerkstelling.
Hoewel die richtlijn lang niet tegemoetkomt aan de eis van het ABVV inzake de voorrang van de openbare sector, zou ze toch een ruimte scheppen waarbinnen de openbare sector zich verder zou kunnen ontplooien.
17
Onderwijs, gezondheid, water en cultuur : geen koopwaar ! De onderhandelingen over de liberalisering van de diensten worden voortgezet. De Lidstaten van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) zouden tegen eind juni ten laatste de lijst moeten bekendmaken van de diensten die ze willen voorleggen op de volgende onderhandelingsronde van het General Agreement on Trade in Services (GATS) die in de lente van 2004 zou moeten worden afgerond. Enkel de diensten die "geleverd worden in het kader van de uitoefening van de regeringsmacht, en dan nog op voorwaarde dat ze "noch op een commerciële basis noch in concurrentie met een of meerdere privéleveranciers verstrekt worden", vallen niet onder dat GATS. De meeste openbare diensten zitten dus in het vizier van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) die bovendien rechter en partij is aangezien zij de geschillen over de regels die zijzelf uitvaardigt, moet beslechten. Het ABVV eist van de Belgische regering dat zij Europa – dat ons in de WHO vertegenwoordigt - duidelijk laat weten dat gemarchandeer met onderwijs, gezondheid, water en cultuur uit den boze is.
De Conventie: een kans voor een democratisch en een sociaal Europa De Conventie – waarin het EVV het mandaat als waarnemer dat het eiste verkregen heeft – is een kans om een sociaal en democratisch Europa op te bouwen. De uitbreiding tot de landen van Oost- en Centraal-Europa – die een historische kans biedt die we niet mogen vergooien – moet absoluut gepaard gaan met een hervorming van de instellingen (waaronder de afschaffing van de stemmingen bij eenparigheid) en voorafgegaan worden door de overname van de sociale verworvenheden van de Gemeenschap door de nieuwe toetredende landen. Het ABVV wil dat de nodige budgettaire middelen voorzien worden voor dergelijke harmonieuze integratie. Anders zou die uitbreiding van Europa voor lange tijd een vrijhandelszone maken zonder enige politieke, sociale en milieudimensie. Voor het ABVV, dat de werkzaamheden van de Conventie aandachtig zal volgen en bespreken, moet Europa de nodige coherentie en dimensie bereiken zodat het een alternatief vormt voor het minder solidaire Amerikaanse model en zodat het ook kan bijdragen tot het uitwerken van een alternatief model van sociale en economische organisatie dat democratisch, solidair en duurzaam is en de belangen van de bevolking terug centraal stelt.
Europese Naamloze Vennootschap Het ABVV zal een grondige discussie organiseren over deze problematiek om vast te leggen welke syndicale strategie, rekening houdend met onze ideologische principes, we moeten volgen in de Europese NV. Nu reeds weten we dat het land waarin de maatschappelijke zetel van de Europese NV werd gevestigd een feitelijk gegeven zal zijn waarmee onze syndicale doctrine van arbeiderscontrole – die we wensen te behouden – zal geconfronteerd worden.
18
GLOBALISERING Fundamentele arbeidsnormen : de naleving ervan afdwingen De economie wordt globaal. De internationale gemeenschap moet dan ook haar verantwoordelijkheid nemen en ervoor zorgen dat de markt niet het enige referentiekader blijft. Daarom -
moet het internationaal handelsverkeer ondergeschikt gemaakt worden aan de naleving van de fundamentele internationale arbeidsconventies : -
-
recht op aansluiting bij een vakbond recht op collectieve onderhandelingen verbod op kinderarbeid verbod op dwangarbeid niet-discriminatieprincipe.
moeten het Internationaal Muntfonds, de Wereldbank en de Wereldhandelsorganisatie rekening houden met de normen en aanbevelingen inzake sociale en milieugebonden aangelegenheden en inzake volksgezondheid van de Internationale Arbeidsorganisatie, de Wereldgezondheidsorganisatie en de Verenigde Naties-Commissie voor Handel en Ontwikkeling. Het IMF, de Wereldbank en de WHO moeten doorzichtiger en democratischer worden.
Het ABVV verwacht van de "sociale commissie m.b.t. de sociale dimensie van de globalisering" die op initiatief van de Directeur-generaal van de Internationale Arbeidsorganisatie bijeengeroepen werd, dat zij leidt tot concrete voorstellen. Het ABVV betreurt echter dat de vakbondseis om een daadwerkelijk multi-institutioneel forum op te richten niet waargemaakt werd. De huidige formule maakt het de financiële instellingen mogelijk invloed uit te oefenen op de debatten waarbij ze echter niet verplicht zijn verbintenissen aan te gaan ten voordele van de fundamentele normen. De rijke landen moeten bovendien hun ontwikkelingshulp opvoeren, de schuld van de Derde Wereld kwijtschelden en de invoering van een Tobin-taks aanvaarden.
19
De vakbonden, onontbeerlijk als actoren van de mondiale ontwikkeling Ons land zou 0,7% van zijn BBP moeten besteden aan ontwikkelingshulp, waarvan een deel bestemd is voor initiatieven ter verbetering van de eerbiediging van de fundamentele internationale arbeidsconventies. De beslissing van de Belgische regering om de vakbonden te erkennen als belangrijke actoren van de ontwikkeling is een eerste positieve stap. De vakbeweging is van bij haar ontstaan internationalistisch. Door de globalisering van de economie moet die dimensie van haar werking absoluut versterkt en eengemaakt worden. Het ABVV wenst dat het IVVV een stuwende rol in dit proces vertolkt en een grotere zichtbaarheid heeft aan haar actie op dit vlak. Het ABVV staat trouwens open voor een samenwerking met de NGO's en met andere bewegingen die zijn waarden delen.
De vakbondsrechten in de wereld Het ABVV klaagt aan dat in verschillende landen syndicalisten nog steeds vervolgd of verdrukt worden: in Columbia “verdwenen” recent 120 vakbondsleiders, Chileense vakbondsleden hebben nog steeds angst openlijk te zeggen dat ze aangesloten zijn bij een vakbond, in Myanmar (Birma) zijn vakbonden gewoonweg verboden,... - in China is er een staatsvakbond. Vakbondsrechten zijn mensenrechten. Deze rechten moeten gewaarborgd worden door Internationale organismen en nationale regeringen. De middelen waarover de lokale vakbonden beschikken zijn dikwijls onvoldoende om een efficiënte werking op te zetten. Het ABVV wil deze vakbond ondersteunen. Om tot een gestructureerde ondersteuning te komen zijn we voorstander om 0,1% van de loonmassa te voorzien voor projecten van internationale solidariteit (via de interprofessionele onderhandelingen of indien dit niet lukt via sectorale afspraken).
20
EEN VAKBOND IN BEWEGING Vrouwen : op weg naar de paritaire vertegenwoordiging De pariteit tussen mannen en vrouwen wordt stilaan de regel. Het ABVV, dat in de vuurlijn stond voor de strijd voor gelijkheid, moet zijn structuren aan die realiteit aanpassen. Het ritssysteem man / vrouw op de lijsten voor de sociale verkiezingen van 2004 moet de doelstelling worden. In de sectoren waar meer mannen dan vrouwen of omgekeerd werken en waar die doelstelling logischerwijze niet gehaald kan worden, moet gestreefd worden naar een proportionele vertegenwoordiging. Het Federaal ABVV van zijn kant besluit minimum 1/3 vrouwen in zijn Bureau op te nemen.
Werklozen Voor de werkloze leden wil het ABVV een echt beleid voeren inzake begeleiding en ondersteuning op intergewestelijk, gewestelijk en plaatselijk vlak. Bijzondere aandacht moet hierbij gaan naar werklozen tewerkgesteld door PWA’s, de oudere werklozen en de jongeren met wachtvergoeding, de geschortste werklozen (art. 80), de jongeren die een beroep doen op het OCMW,... Ze moeten hulp krijgen bij het zoeken naar werk, steun en begeleiding krijgen om te vermijden dat ze in de marginaliteit terecht komen of gerecupereerd worden door nietdemocratische organisaties. Ook onze syndicale dienstverlening moet gericht worden op de sociale integratie van deze groepen ! De sociale integratie door volwaardig werk is een principe dat het ABVV kan onderschrijven, op voorwaarde dat zij die geen werk vinden of aankunnen, een decente uitkering krijgen. Om de cohesie en de solidariteit tussen actieven en inactieven te versterken wil het ABVV aanwezigheid en inspraak voorzien van de werklozen op professioneel en interprofessioneel vlak.
Gepensioneerden en bruggepensioneerden Het aantal gepensioneerden stijgt in onze samenleving. Goede en betaalbare verzorging en degelijke sociale uitkeringen (pensioen en tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden) voor senioren zijn fundamentele bekommernissen van vandaag en meer nog voor morgen. Het ABVV wil een belangrijke rol spelen in de belangenverdediging van de senioren. In plaats van op 60 of 65 jaar afscheid te nemen van hun vakbond moeten we onze oudere leden in de vakbond kunnen behouden zoals dit in sommige centrales overigens al gebeurd. Het ABVV wil werken aan de uitbouw van een massabeweging van ABVV-gepensioneerden die haar stem kan laten horen en die kan wegen op het beleid.
21
De gepensioneerden, die lid blijven van hun centrale, zouden georganiseerd moeten worden in een echte beweging van ABVV-gepensioneerden. Op die manier zouden de gepensioneerden, beter kunnen deelnemen aan het vakbondsleven en ook rechtstreeks uiting kunnen geven aan de verzuchtingen en de noden van de oudere personen, dit in volledige solidariteit met de actieven, zowel binnen als buiten het ABVV.
Jongeren De jongerenbeweging van het ABVV is en blijft actief op het vlak van de syndicale interessevelden van de jongeren en draagt de specifiek-syndicale jongereneisen uit. Het ABVV moet aldus haar naambekendheid, profiel en dienstverlening propageren onder de jongeren. De noodzakelijke, solidaire investering van het ABVV in haar jongerenbeweging is de wissel op de toekomst voor een nieuwe generatie militanten die een andere wereld willen.
Immigratie en racisme Racisme, vreemdelingenhaat en antisemitisme zijn onaanvaardbaar en moeten dus bestreden worden. Zij effenen immers de weg voor het fascisme. Het ABVV komt op voor een open, humanistische samenleving die het anderszijn respecteert, een maatschappij die de persoonlijke ontplooiing van de mens ten doel heeft. Dit humanistisch project stoelt op het beginsel van de universaliteit, wat voor eenieder en zonder enige discriminatie, de erkenning impliceert van de politieke, economische, sociale en culturele rechten, dit op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau. Dit project integreert de dimensie opvoeding tot vredescultuur waarbij, inzake conflictbeheersing, het overleg gepromoot wordt als alternatief voor geweld. De doelstelling m.b.t. gelijkheid moet doorheen alle beleidslijnen lopen. De strijd tegen elke vorm van discriminatie moet, in alle domeinen, een niet aflatende bezorgdheid zijn. In de strijd tegen racisme en vreemdelingenhaat en antisemitisme verbindt het ABVV zich samen met zijn centrales tot het volgende : -
-
-
het aanzetten tot het uitwerken van gemeenschappelijke strategieën voor de socialistische beweging in haar geheel en ruimer gezien voor alle sociale bewegingen (progressieve partijen, verenigingen actief in de vierde wereld,…). zorgen voor een efficiënte informatiedoorstroming naar de leden en de militanten toe i.v.m. de verschillende middelen om extreem-rechts te bestrijden en de democratie te propageren. De opgedane kennis zou in deze informatie moeten worden verwerkt. de ontwikkeling van een basisgerichte werking ondersteunen. de inspanningen voor de syndicale vorming voortzetten.
Dankzij een echt integratie- en non-discriminatiebeleid moet iedereen, ongeacht zijn afkomst, een volwaardig burger kunnen worden. Het ABVV vraagt een debat ten gronde over de immigratieproblematiek, een debat waaruit antwoorden voortvloeien die aan alle personen die op ons grondgebeid verblijven, een menswaardig bestaan waarborgen evenals het respect van hun grondrechten. Het recht op een ‘identiteit’ is een grondrecht dat de toegang tot de sociale beleidslijnen voorafgaat.
22
Het ABVV wil de democratie verdedigen door het algemeen stemrecht uit te breiden tot migranten, of ze nu van binnen en van buiten de EU komen. Het asielrecht mag niet beknot worden. Het is hoog tijd dat België de conventie van Genève op een menselijker manier toepast. Er is duidelijk nood aan een Europees beleid terzake. Het ABVV stemt dan ook in met elk initiatief van het EVV naar de Europese Commissie toe.
Een moderne en doeltreffende vakbondsorganisatie De veranderingen op de arbeidsmarkt, de verschuiving van industriële tewerkstelling naar tertiaire tewerkstelling, de verschuiving van de tewerkstelling van grote bedrijven naar KMO’s, de privatisering van traditionele openbare bedrijven of instellingen, de verschuiving van arbeidersstatuut naar bediendenstatuut en het onderbrengen van bedienden onder de kadergroep, stellen ons voor de uitdaging om de interne vakbondsorganisatie te optimaliseren. De centrales zullen, binnen een termijn van 3 maanden, een inventaris moeten opmaken van de problemen die zich stellen, dit om een werkplan op te stellen met de bedoeling concrete voorstellen uit te werken. In functie van die inventaris zullen de centrales en het interprofessionele ABVV een werkschema uitwerken met algemene krachtlijnen. We kunnen nu al de nadruk leggen op volgende elementen :
• de modernisering van het ABVV, in het bijzonder van zijn organisatie in de bedrijven, de • •
• • •
kantoren en op de werven moet worden voort gezet, maar ook op intern niveau met de centrales en de gewesten ; het debat voor een moderne en doeltreffende vakbondsorganisatie moet berusten op samenwerking en in de eerste plaats op samenwerking van de ABVV-teams in de bedrijven ; de centrales - geconfronteerd met fundamentele omwentelingen (achteruitgang van traditionele sectoren en beroepen; ontstaan van nieuwe sectoren, producten en beroepen ; ontwikkeling van onderaanneming en uitzendwerk, netwerkbedrijven, …) - herbevestigen de wil (waarvan ze op het congres van 1997 blijk gaven) om de problemen inzake syndicale grenzen te regelen in het belang van werknemers en leden ; het ABVV zal alles in het werk stellen om het aanvullend paritair comité voor de arbeiders effectief te laten werken ; bij blokkering moet dit PC afgeschaft worden en zullen de bedrijven vallen onder de bestaande paritaire comités ; er dient een strategie bepaald te worden m.b.t. de vakbondsvertegenwoordiging in de KMO’s en in de onderaannemingsbedrijven ; er moet een bijzondere inspanning gebeuren om, in de non-profit sectoren waar we nog veel vooruitgang kunnen boeken, het aanwezigheidsbeleid van het ABVV voort te zetten en op te drijven. In dit opzicht dient de samenwerking te worden versterkt tussen de interprofessionele vertegenwoordigers die in de beheersorganen van de sociale zekerheid zetelen en de verantwoordelijken van de betrokken beroepssectoren.
23