SOA SURVEILLANCE RAPPORT

HIV/AIDS/SOA SURVEILLANCE RAPPORT 1983 - 2003

MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID SURINAME november 2005

HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

V O O RW O O R D Sinds de registratie van het eerste geval van HIV/AIDS in Suriname in 1983 is er een stijgende trend in de jaarlijks geregistreerde HIV-positieve gevallen en hospitalisaties en sterfte ten gevolge van HIV/AIDS. Momenteel is het niet mogelijk aan te geven in welke mate deze stijging wordt veroorzaakt door verergering van de epidemie in Suriname of door verbetering van de dienstverlening en dataverzameling. Daarvoor zijn meer gegevens nodig. Het voornaamste doel van deze publicatie is om een overzicht te geven van de beschikbare informatie betreffende de HIV/AIDS-epidemie over de afgelopen twintig jaar.

In Suriname zijn verschillende organisaties betrokken bij de verzameling van HIV/AIDS/SOA-data en bij de uitvoering van activiteiten gericht op preventie, zorg en behandeling. In mei 2003 werd het Nationaal HIV/AIDS/SOA Surveillance Team opgericht als multidisciplinair forum om de dataverzameling te coördineren en waar nodig te verbeteren. Enkele specifieke taken van het Nationaal HIV/AIDS/SOA Surveillance Team zijn: 1) Fungeren als een platform voor: a) regelmatig overleg met betrekking tot HIV/AIDS/SOA surveillance; b) verbetering van de samenwerking tussen partners; c) plannen en ondernemen van acties voor verbetering van de HIV/AIDS/SOA surveillance 2) Samenstelling en publicatie van een periodiek (jaarlijks) HIV/AIDS/SOA surveillancerapport. Deze uitgave is het eerste HIV/AIDS/SOA surveillancerapport samengesteld door het Surveillance Team. Bij de samenstelling is gebruik gemaakt van het ‘CAREC/PAHO Annual HIV/AIDS Epidemiological Profile Template’. Dit eerste rapport presenteert een overzicht van beschikbare data van de periode 1983 – 2003. Het streven is om op jaarbasis een surveillancerapport samen te stellen van het daaraan voorafgaande jaar, waardoor de gemeenschap tijdig kan beschikken over actuele informatie met betrekking tot HIV/AIDS/SOA. Het HIV/AIDS/SOA Surveillance Team dankt een ieder die een bijdrage heeft geleverd aan de samenstelling van dit rapport. Onze hoop en verwachting is dat de informatie in dit document gebruikt zal worden om duidelijke richting te geven aan de strijd tegen HIV/AIDS/SOA in Suriname, voor strategische planning en optimale besteding van financiën en menskracht. Drs. M. Mohan-Algoe National Health Information System Ministerie van Volkgezondheid in Suriname November 2005



I N H O U D S O P G AV E

Blz.

Lijst van afkortingen ................................................................................................

6

Lijst van figuren ........................................................................................................

7

Lijst van tabellen ....................................................................................................

7

S uu rr ii nn aa m S m ee HH II VV // AA II DD SS QQ uu ii cc kk RR ee ff ee rr ee nn cc ee SS hh ee ee tt 22 00 00 33 .......................................

8

II n n ll ee ii dd ii nn gg ................................................................................................................

9

1 .. HH II VV // AA II DD SS gg ee vv aa ll ll ee nn 11 99 88 33 –– 22 00 00 33 .............................................................. 1

10

1.1 HIV/AIDS-gevallen naar geslacht en leeftijd ............................................

10

1.3 HIV/AIDS en etniciteit ..............................................................................

13

1.2. HIV/AIDS-transmissiecategorieën ...........................................................

13

1.4 HIV/AIDS en bloeddonoren .........................................................................

15

1.6. Speciale studies 1983 – 2003 ..................................................................

16

1.5 HIV/AIDS en tuberculose ..........................................................................

1.6.1 Resistentie en serotypering ........................................................... 1.6.2 HIV-seroprevalentiestudies ..........................................................

2 .. AA II DD SS -- ss tt ee rr ff tt ee ee nn dd ii aa gg nn oo ss ee ss .... ...................................................................... 2

2.1. AIDS-sterfte 1983 – 2003 ..................................................................... 2.2. AIDS-hospitalisatie 2001-2003 ...............................................................

15 16

16

18

18

21

2.3. Anti-retrovirale behandeling (ARV) .........................................................

22

4 .. GG ee dd rr aa gg ss ss tt uu dd ii ee ss 11 99 88 33 –– 22 00 00 33 ....................................................................... 4

25

3 .. SS ee kk ss uu ee ee ll OO vv ee rr dd rr aa aa gg bb aa rr ee AA aa nn dd oo ee nn ii nn gg ee nn (( SS OO AA )) .......................................... 3 5 .. CC oo nn cc ll uu ss ii ee ee nn aa aa nn bb ee vv ee ll ii nn gg ee nn ........................................................................... 5

23

26

6 .. VV oo oo rr m 6 m ee ee rr ii nn ff oo rr m m aa tt ii ee ....................................................................................

27

6.2. Contactpersonen ......................................................................................

28

6.1. Documenten ............................................................................................. 6.3. Het secretariaat van het HIV/AIDS/SOA Surveillance Team .....................

B ii jj ll aa gg ee nn B

Bijlage 1: Demografische data per district ................................................................

Bijlage 2: De bevolking van Suriname naar geslacht en leeftijd volgens CBB ................ Bijlage 2: MICS 2000 resultaten met betrekking tot HIV/AIDS ...................................


27

28 29

30

31

6 L ii jj s L st t v va an n a af fk ko or rt t ii n ng ge en n

AIDS

Acquired Immuno Deficiency Syndrome

BOG

Bureau voor Openbare Gezondheidszorg

ARV

CAREC

Anti Retro Viral Therapy

Caribbean Epidemiology Center

CCSW

Commerciële club-sekswerkers

CSW

Commerciële sekswerkers

CSSW DD

HIV

KAPB

Commerciële straat-sekswerkers Dienst Dermatologie

Human Immuno-deficiency Virus

Knowledge, Attitude, Practice and Behavior

LH

's Lands Hospitaal

MICS

Multiple Indicator Cluster Survey

NHIS

National Health Information System

MH

MSM

Militair Hospitaal

Men who have sex with men

PAHO

Pan American Health Organization

RGD

Regionale Gezondheids Dienst

PCR

Polymerase Chain Reaction

RKZ

Rooms Katholiek Ziekenhuis

STI

Sexually Transmitted Infections

SOA TBC

Seksueel Overdraagbare Aandoening Tuberculose


7 L ii jj s L st t v va an n f f ii g gu ur re en n e en n t ta ab be e ll ll e en n F ii g F gu ur re en n

Figuur 1: Figuur 2:

Aantal jaarlijkse HIV-testen naar geslacht 1997-2003

Nieuw geregistreerde HIV/AIDS-gevallen naar geslacht 1983 – 2004

Figuur 3:

Cumulatief aantal nieuwe HIV/AIDS-gevallen naar geslacht en leeftijd, 1983-1992

Figuur 5:

HIV-test aanvragen naar etnische groep 1998-2002

Figuur 4:

Figuur 6:

Cumulatief aantal nieuwe HIV/AIDS-gevallen naar geslacht en leeftijd, 2000-2003 AIDS-sterfte naar geslacht 1997-2003

Figuur 7:

AIDS-sterfte naar leeftijd 2000-2002

Figuur 9:

AIDS-sterfte naar woondistrict 2000- 2002

Figuur 8:

AIDS-sterfte naar etnische groep, 2000-2002

Figuur 10: AIDS-hospitalisatie naar leeftijdsgroep 2000 – 2003 Figuur 11: AIDS-hospitalisatie naar etnische groep 2001- 2003

Figuur 12: Aantal nieuw geregistreerde ARV-patiënten naar leeftijdsgroep 2002-2003 Ta T ab be e ll ll e en n

Tabel 1:

Nieuwe HIV/AIDS-gevallen naar geslacht 1983-2003

Tabel 3:

HIV-positieve bloeddonaties in de periode 1994-2003

Tabel 5:

HIV-screening van zwangeren bij de Medische Zending 2001 – 2003

Tabel 2: Tabel 4:

Tabel 6: Tabel 7:

Nieuwe gevallen van HIV/AIDS onder kinderen jonger dan 5 jaar 1997-2003

HIV/AIDS en tuberculose 2000-2003

AIDS-sterfte naar geslacht en leeftijd en de rangorde op de lijst van 10 voornaamste doodsoorzaken in Suriname 1997 – 2003

AIDS-sterfte naar geslacht en leeftijdsgroep 2000- 2002

Tabel 8:

AIDS-hospitalisatie naar geslacht 2001 – 2003

Tabel 10:

Syndromale SOA, Dienst Dermatologie 1998 -2003

Tabel 9:

Tabel 11: Tabel 12:

Tabel 13:

Aantal personen onder ARV-behandeling 2002 – 2003 Syndromale SOA, Sentinel Surveillance BOG 1998-2003

Syndromale SOA, Medische Zending 1998- 2003 HIV/AIDS/SOA-gedragsstudies 1983-2003


8

S UU RR II NN AA M S M EE HH II VV // AA II DD SS Q Q UU II CC KK RR EE FF EE RR EE NN CC EE SS HH EE EE TT 22 00 00 33 HIV-positief geteste personen 1983 – 2003 (cumulatief)

Vrouwen

HIV-positief geteste personen in 2003

1338

Vrouwen

196

Vrouwen

Mannen

AIDS-hospitalisaties in 2003

Onbekend

Vrouwen

Mannen

Gecertificeerde AIDS-sterfte 1997 – 2003 (cumulatief)

Onbekend

Vrouwen

Mannen

AIDS-sterfte 2003

Vrouwen

HIV-seroprevalentie onder zwangeren bij de MZ 2003

1157

Mannen

Mannen

AIDS-hospitalisaties 2001 - 2003 (cumulatief)

2495

Mannen

371

175

557

234

320

3

264

112

151

1

745

272

473

145

45

100

2%

HIV-seroprevalentie onder zwangeren in het LH 1998

1,4 %

HIV-seroprevalentie onder commerciële club-sekswerkers - 1990

2,5 %

HIV-seroprevalentie onder tuberculose patiënten 2003

HIV-seroprevalentie onder commerciële straat-sekswerkers - 1996

HIV-seroprevalentie onder vrouwelijke commerciële sekswerkers in de goudvelden en hun clienten – 1998 HIV-seroprevalentie onder commerciële straat-sekswerkers – 2003

HIV-seroprevalentie onder mannen die seks hebben met mannen – 1998* Geschat HIV-prevalentiecijfer onder volwassenen (15-49 jaar) 2001-UNAIDS

Geschat HIV prevalentie cijfer onder volwassenen (15-49 jaar) 2003-UNAIDS

* Inclusief mannelijke commerciële sekswerkers (MCSW)


18 % 22 %

22 %

24,1 % 18 %

1,3 % 1,7 %

9

INLEIDING De Republiek Suriname ligt aan de noordkust van Zuid-Amerika en grenst in het oosten aan Frans Guyana, in het westen aan Guyana, in het zuiden aan Brazilië en in het noorden aan de Atlantische Oceaan. Administratief is Suriname onderverdeeld in tien districten. Ongeveer 70 procent van de bevolking woont in de urbane gebieden, ongeveer 20 procent in rurale gebieden en de resterende 10 procent in het binnenland. Nederlands is de officiële taal. Volgens de 2003 Census bestaat de Surinaamse bevolking uit 481.146 personen, waarvan 239.292 vrouwen

(49%) en 241.837 mannen (51%)1. De bevolking van Suriname heeft een

multi-etnische samenstelling met meer dan 16 verschillende subgroepen met eigen talen en etniciteiten. De drie grootste etnische groepen zijn de Creolen (35%), Hindostanen (34%) en Javanen (16%). Overige groepen zijn de Marrons (10%), Inheemsen (2%), Chinezen (2%), Libanezen en anderen (1%). In de afgelopen jaren is er een groeiende arbeidsmigratie, in het bijzonder uit Brazilië, Haïti, Guyana en China. Deze nieuwe migranten werken vooral in respectievelijk de goudsector, landbouw, visserij en wegen- en huizenbouw.

Suriname staat op de lijst van de Wereldbank gerangschikt als het zeventiende rijkste land ter wereld, gegeven de natuurlijke rijkdommen. Tegelijkertijd is Suriname, na Haïti en Guyana het derde armste land van de achtentwintig landen in de Caribische regio, uitgaande van het inkomen per hoofd van de bevolking. De situatie van de Surinaamse economie heeft zich in de laatste twintig jaar gekenmerkt door sterk verminderde deviezeninkomsten, als gevolg van dalende inkomsten uit export en Nederlandse ontwikkelingshulp. Het tekort aan deviezen, gecombineerd met achteruitgang in de productiesectoren, heeft uiteindelijk geresulteerd in grote inflatie en snelle devaluatie van de Surinaamse gulden. Bedroeg de wisselkoers voor de Amerikaanse dollar in 1980 nog 1,80 Surinaamse guldens, in het jaar 2000 devalueerde deze naar een dieptepunt van 3000 Surinaamse guldens voor één Amerikaanse dollar. In 2001 daalde de wisselkoers naar 2.200 Surinaamse guldens voor één Amerikaanse dollar, waarna deze weer steeg naar 2.800 in 2003.2

Het eerste HIV/AIDS-geval in Suriname werd geregistreerd in 1983. De HIV-positieve gevallen, -hospitalisaties en -sterfte vertonen sindsdien een stijgende trend. De beschikbare data zijn echter nog onvoldoende specifiek en consistent om een gedetailleerde beschrijving te kunnen geven van de ontwikkeling van de epidemie in het algemeen en in specifieke subgroepen. In Suriname zijn verschillende organisaties betrokken bij de verzameling van HIV/AIDS/SOAdata, en bij de uitvoering van activiteiten gericht op preventie, zorg en behandeling. In mei 2003 werd het HIV/AIDS/SOA Surveillance Team opgericht als instrument om de dataverzameling te coördineren en waar nodig te verbeteren. In de komende jaren zal gestreefd worden naar optimalisering van de dataverzameling met betrekking tot HIV/AIDS en het presenteren van deze data in jaarlijkse surveillancerapporten.

1 2

General Bureau of Statistics (2003). Suriname Census 2003, Preliminary Report.

General Bureau of Statistics (2003). Statistical Yearbook Suriname 2003.


10

1. HIV/AIDS-GEVALLEN 1983 – 2003 1 .. 11 HH II VV // AA II DD SS -- gg ee vv aa ll ll ee nn nn aa aa rr gg ee ss ll aa cc hh tt ee nn ll ee ee ff tt ii jj dd 1 Volgens de CAREC definitie is een HIV-geval een persoon met tenminste twee positieve screeningtests voor HIV-antilichamen. De laboratorium confirmatie kan ook verkregen worden door cultivering of isolatie van het virus middels PCR (Polymerase Chain Reaction). Aangezien kinderen nog tot achttien maanden de antilichamen van de moeder kunnen meedragen, kan een definitieve positieve diagnose voor kinderen jonger dan achttien maanden ook middels PCR geschieden. Deze technologie is in Suriname nog niet beschikbaar. In Suriname kan momenteel een positieve diagnose pas gesteld worden als het kind achttien maanden of ouder is, middels de antilichamentest. Informatie over HIV-gevallen wordt verkregen uit laboratorium testuitslagen. Een klinische diagnose wordt geclassificeerd als “suspect” totdat laboratoriumconfirmatie is verkregen. Verschillende laboratoria zijn betrokken bij HIV-testen. Het laboratorium van de Dienst Dermatologie/NAP fungeert als nationaal referentielaboratorium voor HIV-testen. Momenteel sturen de overige laboratoria alle positieve testuitslagen naar het referentielaboratorium voor confirmatie. Hierdoor is de informatie met betrekking tot positieve testuitslagen redelijk betrouwbaar. De cijfers met betrekking tot aantallen en verdeling van HIV-positieve gevallen moeten geplaatst worden tegen de achtergrond van het HIV-testgedrag van de afgelopen 21 jaar. Zoals aangegeven in onderstaande figuur is het jaarlijks aantal uitgevoerde HIV-testen gestadig gestegen in de afge-

lopen jaren en zijn er wijzigingen opgetreden in de man-vrouwverdeling van het aantal geteste personen. Tussen 1997 en 2003 steeg het aandeel van vrouwen van 53 procent naar 70 procent. De snellere proportionele stijging van het aantal vrouwen dat getest wordt, is mede het gevolg van de toename in het screenen van zwangeren. In 2002 en 2003 werden respectievelijk 5.625 en 7.146 personen getest op HIV.

Aantal

F ii gg uu uu rr 11 :: Aantal jaarlijkse HIV-testen naar geslacht 1997 - 2003 F 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0

1997

1998

Bron: NAP / Dienst Dermatologie, 2004

1999

2000

Mannen

2001


2002

Vrouwen

2003

Jaar

11 Het eerste geval van HIV/AIDS in Suriname werd geregistreerd in 1983. In 1988 was het aantal nieuwe gevallen gestegen tot 24. In 1993 werden er 73 nieuwe gevallen geregistreerd en in 2003 waren er 371 nieuwe gevallen. Het cumulatieve aantal positieve testuitslagen tussen 1983 en 2003 bedraagt 2.495.

Aantal

F ii g F gu uu ur r 2 2 :: Nieuwe geregistreerde HIV/AIDS-gevallen naar geslacht 1983 – 2003

400 350 300 250 200 150 100

Bron: NAP/Dienst Dermatologie 2004

2003

2002

2001

Totaal

2000

1999

1998

1997

Vrouw

1996

1995

1994

1993

Man

1992

1991

1990

1989

1988

1987

1986

1985

1984

0

1983

50

Jaar

Tot en met 2002 waren er geen significante verschillen in de man-vrouwverhoudingen bij de nieuwe HIV/AIDS-gevallen. In 2003 waren er voor het eerst meer vrouwen dan mannen HIV-positief. Deze

stijgende trend onder vrouwen is zichtbaar in het totale Caribisch gebied3. Tussen 1983 en 2002

steeg het aandeel van met HIV/AIDS besmette vrouwen ten opzichte van het aantal besmette mannen in het Caribisch gebied. Betrof in 1983 nog één op de vier besmettingen een vrouw, in 2002 was dat al opgelopen naar twee op de vier besmettingen. Ter vergelijking: In Nederland zijn 3 1/2 maal Man Vrouw Totaal 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

1 0 3 6 19 19 32 37 33 36 52 38 46 65 96 97 131 159 131 162 175

0 1 1 4 2 5 15 23 23 22 21 36 34 39 86 89 136 150 124 150 196

1 1 4 10 21 24 47 60 56 58 73 74 80 104 182 186 267 309 255 312 371

zoveel mannen als vrouwen besmet4.

Ta T ab be e ll 1 1 :: Nieuwe HIV/AIDS-gevallen naar geslacht 1983 - 2003


3

CAREC (2004). Status and trends. Analysis of the

4

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2003).

Caribbean HIV/AIDS epidemic 1982-2002.

HIV en AIDS in Nederland; Report 441100018/2003.


12 Bij indeling naar leeftijdsgroep blijkt dat sinds de aanvang van de HIV/AIDS-epidemie in Suriname ongeveer zestig tot tachtig procent van de HIV-positieven in de leeftijdscategorie van 15-49 jaar is, waarbij de vrouwen gemiddeld jonger zijn dan de mannen.

Aantal

F ii g F gu uu ur r 3 3 :: Cumulatief aantal nieuwe HIV/AIDS-gevallen naar geslacht en leeftijd, 1983 – 1992

35 30 25 20 15 10

5 0

<1

1-4

5-14

15-19

20-24

Man

25-29

30-34

Vrouw

35-39

40-44

45-49

>50

Leeftijd

Bron: NAP/BOG 1992

Figuur 4 geeft een wijziging aan in het verloop van de epidemie in de afgelopen tien jaar. Opvallend is dat in de afgelopen jaren het aandeel van vrouwen in de leeftijdsgroep 20-29 relatief sterker is gegroeid vergeleken met de periode 1983-1992. In de afgelopen drie jaren is hun aandeel zelfs groter dan dat van de mannen. De relatief snellere stijging van het aantal jonge vrouwen in de nieuwe HIV-positieve gevallen is een wereldwijde trend. Volgens CAREC is de incidentie van HIV onder vrouwen in de leeftijdsgroep 15-24 jaar drie tot zesmaal hoger dan mannen in dezelfde leeftijdsgroep.5

Aantal

F ii g F gu uu ur r 4 4 :: Cumulatief aantal nieuwe HIV/AIDS-gevallen naar geslacht en leeftijd 2000 – 2003

140 120 100

80 60 40 20

0

<1

1-4

5-14

15-19

20-24

Man

25-29

30-34

Vrouw

35-39

40-44


5

CAREC (2004). Status and trends. Analysis of the Caribbean HIV/AIDS epidemic 1982-2002. HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

45-49

>50

Leeftijd

13 Een opvallend verschijnsel in de Surinaamse epidemie is het relatief hoog percentage nieuwe HIVpositief geteste personen die ouder dan vijftig jaar zijn. In de periode 2000 – 2002 was dit gemiddeld

13 procent. Ter vergelijking: in Trinidad was gemiddeld 9 procent6 van de nieuwe HIVpositief geteste personen ouder dan 50 jaar. In Nederland was dit per 1 augustus 2003 8,4 procent.7

Tabel 2 geeft een overzicht van het aantal HIV-positieve kinderen in de leeftijdsgroep 0-4 jaar over de periode 1997 – 2003. De stijging in het aantal geregistreerde kinderen dat geboren wordt met HIV kan mede veroorzaakt zijn door verhoogde screening van zwangeren en zuigelingen in de afgelopen jaren.

T aa bb ee ll 22 :: Nieuwe gevallen van HIV onder kinderen jonger dan 5 jaar 1997-2003 T < 5 jr Man Vrouw Totaal

1997 3 3 6

1998 3 2 5


1 .. 22 .. 1

1999 1 4 5

2000 5 9 14

2001 5 5 10

2002 8 6 14

2003 9 15 24

H II VV // AA II DD SS -- tt rr aa nn ss m H m ii ss ss ii ee cc aa tt ee gg oo rr ii ee ëë nn

Met betrekking tot de wijze waarop het HIV-virus wordt overgebracht (transmissiecategorieën) zijn er geen betrouwbare data beschikbaar over de totale periode 1983 - 2002. De beschikbare data geven de indruk dat heterosexueel contact de meest voorkomende transmissiewijze is. In 1997 veranderde het aanvraagformulier en werden er zes categorieën ingevoerd, namelijk beurs, zwangerschap, medische indicatie, verzekering, walk-in en onbekend. Een overzicht van de reden voor testaanvraag geeft aan dat in 1995 de meerderheid van de testen (61%) werd uitgevoerd op medische indicatie. In 1998 daalde dit percentage naar 37 procent en in 2002 werd 22 procent getest op medische indicatie.Cumulatief werd in de periode 1997 – 2002 ongeveer 15 procent van de testen uitgevoerd op medische indicatie. Ongeveer 5 procent werd getest vanwege zwangerschap. Bij het grootste deel (73%) van de testen werd op het aanvraagformulier de reden voor de test niet ingevuld. In 2003 kwam er verbetering in de invulling van de aanvraagformulieren, waarbij het percentage niet volledig ingevulde formulieren sterk daalde naar 0,04 procent. In 2003 waren de voornaamste redenen voor testaanvraag medische indicatie (46%) en zwangerschap (41%).

1 .. 33 .. HH II VV // AA II DD SS ee nn ee tt nn ii cc ii tt ee ii tt 1 Zoals aangegeven in figuur 5 vormden de Creolen de grootste etnische groep van geteste personen gedurende de afgelopen twintig jaar. Vergeleken met 1998 en 2000 steeg het jaarlijks aantal geteste Marrons vanaf 2002, terwijl de percentages Hindostanen en Javanen ongeveer hetzelfde bleven. De absolute en relatieve stijging van Marrons is mede veroorzaakt door de verhoogde screening van zwangeren door de Medische Zending sinds 2001. 6 7

CAREC (2004). Status and trends. Analysis of the Caribbean HIV/AIDS epidemic 1982-2002. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2003). HIV en AIDS in Nederland.


14

Percentage

F ii g F gu uu ur r 5 5 :: HIV-testaanvragen naar etnische groep 1998 – 2003

100%

90% 80% 70%

4%

16%

7%

2%

11%

8%

2%

1%

17%

18%

1%

8% 9% 3%

17%

60% 50%

9%

14%

46%

45%

1998

2000

6% 9% 2% 17%

23% 25%

40% 30% 20%

37%

44%

10% 0%

Anders Onbekend

Javaan Indiaan

2002

Hindostaan Marron Creool

2003

Jaar


De Creolen en Marrons waren ook de meest voorkomende etnische groepen onder de HIV-positieve personen in de afgelopen jaren. In totaal vormden de Creolen en Marrons ongeveer 70 procent van de geregistreerde HIV-positieve personen in 2003. Dit is een reflectie van het testgedrag. Conclusies met betrekking tot etnische verdeling zouden slechts op basis van een populatiesurvey getrokken kunnen worden. HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

15

1 .. 44 .. HH II VV // AA II DD SS ee nn bb ll oo ee dd dd oo nn oo rr ee nn 1 In verschillende gebieden in de wereld vormde bloedtransfusie een belangrijke bron van besmetting aan het begin van HIV/AIDS-epidemie. Als gevolg hiervan is het monitoren en bevorderen van veilig bloed een belangrijk onderdeel geworden van de strijd tegen HIV/AIDS. Het beleid van de Bloedbank in Suriname is om middels een focus op vaste donoren, en screenen van elke donor, te zorgen voor optimale veiligheid van de bloedvoorraad.

T aa bb ee ll 33 :: HIV(+) bloeddonaties in de periode 1994-2003 T 1994

1995

1996

4

5

Bloeddonaties

4511

4519

% HIV(+)

0,13

0,08

Aantal HIV(+)

6

1997

1998

5

10

4800

4530

0,10

0,11

1999

2000

2001

7

0

4804

5043

5247

0,21

0,08

0,13

4

2002

2003

6

4

5657

6163

0,00

0,09

6240 0,06

Bron: Bloedbank, Rode Kruis 2004

Van de zes positieve donaties in 2002 kwam één van een actieve donor, één van een niet-actieve (lapsed) donor en vier van nieuwe donoren (first time donors). In 2003 waren alle vier positieve donaties van first time donors. In 2003 werd de database van de bloedbank aangepast waardoor het mogelijk werd om het verloop van de verschillende categorieën donoren bij te houden. Uit de data blijkt dat de donaties in 2003 afkomstig waren van 2.571 donoren. Met vier HIV-positieve donoren was de HIV-seroprevalentie onder donoren dus 0,16 procent in 2003. Aangezien van de voorgaande jaren geen data beschikbaar zijn met betrekking tot het aantal donoren, is het niet mogelijk de prevalentie van deze jaren te berekenen.

1 .. 55 HH II VV // AA II DD SS ee nn tt uu bb ee rr cc uu ll oo ss ee 1 In 2003 werden er in totaal 111 nieuwe tuberculosegevallen geregistreerd door het Nationaal Tuberculose Programma, waarvan 20 personen HIV-positief getest werden.

T aa bb ee ll 44 :: HIV/AIDS en tuberculose 2000 – 2003 T Nieuwe TB gevallen

Aantal HIV+

Jaar

Man

Vrouw

Totaal

Man

Vrouw

Totaal

2001

48

32

80

7

2

9

2000 2002 2003

57 67 72

33 33 39

90

100 111

Bron: BOG, Nationaal Tuberculose Programma, 2004

7

19 13

6

2 7


Percentage HIV+ Totaal

13

14,4 %

21

21,0 %

20

11,3 %

18,0 %

16 1 .. 6 1 6 .. S Sp pe ec c ii a a ll e e s st tu ud d ii e es s 1 19 98 83 3-2 20 00 03 3

1 .. 6 1 6 .. 1 1 .. R Re es s ii s st te en nt t ii e e e en n s se er ro ot ty yp pe er r ii n ng g

In 2002 verrichtte CAREC in samenwerking met de Universiteit van Londen een HIV-Moleculaire Survey in tien lidlanden. Suriname maakte ook deel uit van deze studie. De studie heeft uitgewezen dat: in Suriname nog geen indicaties gevonden zijn voor de aanwezigheid van circulerende HIVresistente stammen tegen ARV medicamenten; HIV I Subtype B het meest voorkomt in Suriname, evenals in de overige CAREC lidlanden. 1 .. 6 1 6 .. 2 2 H H II V V s se er ro op pr re ev va a ll e en nt t ii e e s st tu ud d ii e es s

Aanvullende bronnen van informatie over de HIV/AIDS-epidemie zijn de HIVseroprevalentiestudies onder subgroepen. Sinds het begin van de epidemie zijn studies uitgevoerd onder zwangeren en andere speciale groepen waaronder commerciële sekswerkers (CSW), mannen die seks hebben met mannen (MSM) en cliënten van de SOA-kliniek van de Dienst Dermatologie. Se S er ro op pr re ev va a ll e en nt t ii e es st tu ud d ii e es s o on nd de er r z zw wa an ng ge er re en n

Bij vergelijking van de verschillende studies die onder zwangeren verricht zijn, werd de hoogste seroprevalentie gevonden onder een groep cliënten van het ‘s Lands Hospitaal. Aangezien dit echter geen aselecte steekproef was, kunnen hier verder geen conclusies uit getrokken worden . In de periode 1983 – 2003 zijn de volgende HIV-seroprevalentiestudies onder zwangeren uitgevoerd:

Jaar

Prenatale polikliniek(en)

Clienten (n)

1990

Landelijk *

1998

Roomskatholiek Ziekenhuis (RKZ)*

300

Militair Hospitaal (MH)*

528

1998 1999

1999 1999

’s Lands Hospitaal (LH)*

Roomskatholiek Ziekenhuis (RKZ)*

Medische Zending **

2685

HIV+

290

304

528

7 4

0 0

4

4

HIV prevalentie

0,3 % 1,4 % 0,0 % 0,0 %

0,75 % 0,8 %

* Bron: NAP/Dienst Dermatologie, 2003 ** Bron: Medische Zending, 2003

In 2001 introduceerde de Medische Zending het screenen van zwangeren op haar poliklinieken. In het eerste jaar werden 332 zwangere vrouwen getest. In totaal werden twee vrouwen (0,6%) HIV-positief bevonden, waarvan één woonachtig in de regio Oost Suriname en één in Boven Suriname. In 2002 werden in totaal 804 zwangere vrouwen getest door de Medische Zending, van wie één procent positief bleek. HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

17 Ta T ab be e ll 5 5 :: HIV-screening van zwangeren bij de Medische Zending 2001- 2003

Regio

OostSuriname

Brokopondo

# Getest

2001 # HIV+

39

0

92

BovenSuriname

165

Centraal Suriname

6

WestSuriname

Totaal

% HIV+

# Getest

2002 # HIV+

0,0 %

216

2

1

1,1 %

1

0,6 %

377

0,0 %

23

30

0

0,0 %

332

2

0,6 %

0

163

% HIV+

# Getest

2003 # HIV+

0,9 %

327

10

2

1,2 %

2

0,5 %

8,7 %

25

0

0,0 %

804

8

1,0 %

2

209

% HIV+

0

0,0 %

497

10

2,0 %

14

2

34

1081

0

22

3,1 %

0,0 %

14,3 %

2,0 %

Bron: Medische Zending, 2004 Ov O ve er r ii g ge e s se er ro op pr re ev va a ll e en nt t ii e es st tu ud d ii e es s

In de periode 1983 – 2003 werden de volgende HIV-seroprevalentiestudies uitgevoerd:

Jaar 1986 1986 1989 1989 1990 1991 1992 1996 1998 1999

Populatie Bezoekers SOA-poli Dienst Dermatologie.

Aantal geteste personen

Aantal HIV +

HIV prevalentie

490

0

0,0 %

Bezoekers SOA-poli Dienst Dermatologie

74

0

0,0 %

2000

12

0,6 %

Geregistreerde commerciële clubsekswerkers (CCSW)

97

1

1,0 %

157

4

2,5 %

Gevangenen in Santo Boma

Geregistreerde commerciële straatsekswerkers (CSSW)

146

0

189

42

22,2 %

Militairen

78

140

14

18,0 %

Geregistreerde commerciële clubsekswerkers (CCSW) Geregistreerde commerciële clubsekswerkers (CCSW) Bezoekers SOA-poli Dienst Dermatologie

Mannen die seks hebben met mannen (MSM)

Bron: NAP/Dienst Dermatologie, 2003

4236

44

2

1,03 % 0,0 %

1,4 %

Bij de verschillende studies onder specifieke groepen werd de hoogste HIV-prevalentie gevonden onder commerciële straat-sekswerkers en mannen die seks hebben met mannen. HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

18

2. AIDS-STERFTE EN DIAGNOSES 2 .. 11 AA II DD SS -- ss tt ee rr ff tt ee 2

1 99 88 33 –– 22 00 00 33 1

De afdeling Epidemiologie/Biostatistiek van het Bureau voor Openbare Gezondheidszorg (BOG) coördineert de verzameling en verwerking van mortaliteitsdata. Sterftecijfers ontleent de afdeling aan de overlijdenscertificaten die vanuit het hele land opgestuurd worden naar deze afdeling. In Suriname is er onder de medici weinig tot geen terughoudendheid om als doodsoorzaak ‘AIDS’ te vermelden, omdat op het overlijdenscertificaat de naam van de overledene niet vermeld staat. Dit in tegenstelling tot de Engels-sprekende Caribische landen. Hierdoor is er in Suriname geen specifieke onderrapportage van AIDS-sterfte. Voor de periode 1995 t/m 1999 was sprake van onderrapportage door het lage aantal overlijdenscertificaten dat de afdeling bereikte (58 % in 1995). Door de inzet van de mortaliteitswerkgroep is het percentage daarna gestegen naar gemiddeld 85 procent voor 2001 en 96 procent voor 2002. Als gevolg hiervan zijn in Suriname de AIDS-sterftecijfers vrij betrouwbaar, zeker indien de onderrapportage van de overlijdenscertificaten wordt gecorrigeerd.

Aantal

F ii gg uu uu rr 66 :: AIDS-sterfte naar geslacht 1997 – 2003 F 120 100 80 60 40 20 0

1997

1998

1999

Man

2000

Vrouw

2001

2002

2003

Jaar

Bron: BOG, Afdeling Epidemiologie / Biostatistiek, 2004

In korte tijd is HIV/AIDS een van de belangrijkste doodsoorzaken geworden in Suriname. In 1997 bezette HIV/AIDS nog de tiende plaats op de ranglijst van de tien voornaamste doodsoorzaken in Suriname. In 1999 steeg het naar de achtste plaats. In 2000 en 2001 was het reeds de zesde voornaamste doodsoorzaak. Respectievelijk stierven in deze jaren 117 en 132 personen ten gevolge van HIV/AIDS. Ook in 2002 en 2003 bleef HIV/AIDS op de zesde plaats van voornaamste doodsoorzaken. De HIV/AIDS-sterfte als percentage van de totale sterfte steeg echter wel naar meer dan vijf procent. Vergeleken met voorgaande jaren vertonen de voorlopige sterftecijfers voor 2003 een lichte daling, met name bij de vrouwen.


19 Ta T ab be e ll 6 6 :: AIDS-sterfte naar geslacht en leeftijd en de rangorde op de lijst van tien voornaamste doodsoorzaken in Suriname 1997 – 2003

Percentage

Aantal AIDS-sterfgevallen

van de

Alle leeftijden

totale

Jaar

Man

Vrouw

Totaal

sterfte

1997 1998

30

41

2,0 %

1999

48

11

46

38

84

3,5 %

2000

20

74

2001

77

2002

43

117

61

160

55

99

2003

68

100

10

3,1 %

9 8

4,1 %

132

45

Rangorde

6

5,0 %

6

5,3 %

145

6

4,9 %

5

Bron: BOG, Afdeling Epidemiologie/Biostatistiek, 2005

Proportioneel stierven meer mannen dan vrouwen ten gevolge van HIV/AIDS in de afgelopen jaren (1,75:1 in 2000 en 1,6:1 in 2002). Dit geldt ook voor 2003 (2,2:1). Ta T ab be e ll 7 7 :: AIDS-sterfte naar geslacht en leeftijdsgroep 2000 - 2002

Leeftijd 0-4 5-9

10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44

2000

2001

Vrouw

Totaal

Man

Vrouw

Totaal

Man

Vrouw

Totaal

Man

Vrouw

Totaal

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

1 0 0 5 9

13 17 8

2 0 4 4 5

5 5

6

3 0 4 9

14

17 22

14

5 1 1 1 9

20 14 7

5 1 1 7 5

12

3

4

2

6

8

1

3

Onbekend Totaal

1

74

0 1

43

6 2

117

7 0

77

7

5

11

4

11

55

132

0

4 0

24 6

2 8 0

99

9

5

12

22

3

5

14

55-59

6

4

12

0

2

7

2

6

8

14

1

10

0

12

5

5

2

0

5

22

12

3

2

5

27

8

2

2

10

7

10

>= 60

2003

Man

45-49 50-54

2002

17

3 0 1 0

9

3

12

3

1

4

7

11

4

12

4

61

160

3 1

5 1

1

11

20

7

1

3

21

24

1

2

0

12

17

31

0

5

9

34

7

2

1

100

7

2

3 0 0

45

21

24 32

22

14 4 1

145


Volgens de voorlopige cijfers stierven in 2003 100 mannen en 45 vrouwen ten gevolge van HIV/AIDS. Bij zowel mannen als vrouwen kwamen in de afgelopen jaren de meeste sterfgevallen voor in de leeftijdsgroep 20-49 jaar. HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

20

Aantal

F ii g F gu uu ur r 7 7 :: AIDS-sterfte naar leeftijd 2000 – 2003

40 35 30 25 20

Aantal 15 10 5 0

Bron:

0-4

2000

10-14

20-24

30-34

40-44

2002

2001

50-54

2003

>= 60

Leeftijdsgroep

BOG, Afdeling Epidemiologie / Biostatistiek, 2003

Wat betreft etniciteit kwam in 2000 - 2003 de meeste HIV/AIDS-sterfte voor bij Creolen en Marrons.

Aantal

F ii g F gu uu ur r 8 8 :: AIDS-sterfte naar etnische groep 2000 - 2003 80

70 60 50 40 30 20 10 0

l oo re

C

M

r ar

2000

on

n aa st e an o va nd a i J H

2001

C

s

ee

n hi

2002

I

n

aa

i nd

G

d

ng

e em

2003

Bron: BOG, Afdeling Epidemiologie / Biostatistiek , 2005 HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

O

e

ig

r ve

O

nd

ke

e nb

Etnische groepen

21 De meeste sterfgevallen deden zich voor in de districten Paramaribo en Wanica. Proportioneel was het district Sipaliwini oververtegenwoordigd in 2000 en 2001.

Aantal

F ii gg uu uu rr 99 :: AIDS-sterfte naar woondistrict 2000 – 2002 F 120 100 80 60 40 20 0

bo

ri

ma ra Pa

Wa

ca ni

2000

Pa

ra

ar

S

ca

ac am

2001

C

om

ne

ij

w me

c

Ni

r ke

ie

2002

r

Co

e

i on

r

Ma

i ow

e

jn

2003

o

Br

p ko

on

do

Si

ni

wi

i al

p

On

d

en

k be

Districten


2 .. 22 .. 2

A II DD SS -- hh oo ss pp ii tt aa ll ii ss aa tt ii ee 22 00 00 11 -- 22 00 00 33 A

In Suriname bestaat er nog geen systeem voor centrale rapportage van AIDS-diagnoses. De afdeling Epidemiologie/Biostatistiek van het BOG coördineert een actieve surveillance in de vijf ziekenhuizen in Suriname en heeft daardoor een registratie van alle met AIDS opgenomen patiënten. Suspecte gevallen worden bevestigd middels een HIV-test. De ziekenhuissurveillance is gestart in 2001. De surveillancegegevens worden zoveel mogelijk wekelijks door de infectieverpleegkundigen van de ziekenhuizen aan de afdeling Epidemiologie gerapporteerd. Door deze surveillance beschikt de afdeling sedert 2001 over data van AIDS-patiënten die opgenomen zijn geweest in een ziekenhuis.

A II DD SS -- hh oo ss pp ii tt aa ll ii ss aa tt ii ee nn aa aa rr gg ee ss ll aa cc hh tt 22 00 00 11 –– 22 00 00 33 Tabel 8: A

Man

Vrouw

Onbekend Totaal

Gehospitaliseerde gevallen AIDS in 2001



57

65

151

68 0

125

101 2

168

Bron: BOG, Afdeling Epidemiologie/Biostatistiek, 2004 HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

112 1

264

22

Aantal

F ii gg uu uu rr 11 00 :: AIDS-hospitalisatie naar leeftijdsgroep 2001 – 2003 F 50 45 40 35 30 25 20

15 10 5 0

0-4

5-9

10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 >60

2001

2002

2003

Leeftijd


Evenals bij HIV-gevallen en AIDS-sterfte was de AIDS-hospitalisatie het hoogst in de leeftijdsgroep 25 – 40 jaar. In 2000 en 2001 was er een lichte stijging in de leeftijdsgroep van 55 en ouder. Het aantal hospitalisaties onder mannen was hoger dan onder de vrouwen in de leeftijdsgroep ouder dan 55 jaar. De meest frequent voorkomende etnische groepen waren Creolen en Marrons.

Aantal

F ii gg uu uu rr 11 11 :: AIDS-hospitalisatie naar etnische groep 2001 – 2003 F 160 140 120 100 80 60 40 20 0

e Cr

l oo

r Ma

n ro

an

ta os d n Hi

2001

an

In

a di

an

a av

J

2002

en

On

k be

d

2003

e Ov

ge

ri

gd

en

m Ge

Etnische Groep

Bron: Afdeling Epidemiologie/Biostatistiek: ZH-surveillance, BOG

Wat betreft woonplaats was het grootste deel van gehospitaliseerden woonachting in Paramaribo, gevolgd door Wanica, Para en Sipaliwini.

2 .. 33 .. AA nn tt ii -- rr ee tt rr oo vv ii rr aa ll ee bb ee hh aa nn dd ee ll ii nn gg (( AA RR VV )) 2

Een aanvullende databron met betrekking tot AIDS-gevallen is het bestand van de patiënten onder anti-retrovirale behandeling. Het ARV Noodfonds werd opgericht in 2002 en fungeert als coördinatiepunt voor de HIV/AIDS-zorg en -behandeling. Per 31 december 2002 waren in totaal 37 patiënten onder behandeling en in 2003 werden in totaal 110 nieuwe personen geregistreerd. HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

23 Van deze 147 waren op 31 december 2003 nog 91 onder behandeling en waren de overige 56 daarmee gestopt.

T aa bb ee ll 99 :: Aantal personen onder ARV-behandeling 2002-2003 T Jaar

Nieuwe registraties

Overleden

Lost in follow-up (LIF)

# personen onder ARV behandeling 31 december 2003

2003

110

30

7

73

2002 Totaal

37

147

10

9

40

18

16

91

Bron: ARV database HIV/AIDS Behandelarengroep, 2004

In 2002 varieerden de leeftijden nog tussen 29 en 65 jaar, terwijl in 2003 de oudste persoon onder behandeling 70 jaar oud was en de jongste 19.

Aantal

F ii gg uu uu rr 11 22 :: Aantal nieuw geregistreerde ARV-patiënten naar leeftijdsgroep 2002 -2003 F 25 20 15 10 5 0

15-19

20-24

25-29

30-34

2002

35-39

40-44

2003

45-49

50-54

55-59

>59

Leeftijdsgroep

Bron: ARV database HIV/AIDS Behandelarengroep, 2004

3 .. SS ee kk ss uu ee ee ll oo vv ee rr dd rr aa aa gg bb aa rr ee aa aa nn dd oo ee nn ii nn gg ee nn (( SS O 3 O AA )) Binnen de context van het monitoren van de HIV/AIDS-epidemie, kunnen de trends met betrekking tot seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) belangrijke informatie verschaffen over gedragspatronen en andere relevante factoren die van invloed kunnen zijn op de HIV/AIDSepidemie, zoals seksualiteit en toegang tot zorg, Een belangrijke bron voor SOA data is de Dienst Dermatologie van het Ministerie van Volksgezondheid. Naar schatting wordt ongeveer 20 procent van alle SOA behandeld door de SOA kliniek van de Dienst Dermatologie. De trends waargenomen onder cliënten van deze kliniek geven aan dat gonorroe de meest voorkomende SOA is. In 1995 bedroeg het aantal SOA-consulten 7750 en de screening van commerciële club-seks werkers 3220, respectievelijk 48 procent en 20 procent van het totaal aantal consulten van de Dermatologische Dienst. In dit jaar betrof het bij meer dan 50 procent van de consulten gonorroe. Meer dan 70 procent van de gonorroepatiënten waren in de leeftijdsgroep 20-29 jaar. Sinds 2000 onderhoudt de Dienst Dermatologie ook de syndromale rapportage van SOA. HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

24 Ta T ab be e ll 1 10 0 ::

Jaar

Syndromale SOA Dienst Dermatologie 1998 – 2003

Genitale ulcus

Genitale afscheiding

1999

334

947

2001

103

1098

2003

NA

NA

1998 2000 2002

NA NA

128

Bron: Dienst Dermatologie, 2004

NA NA

825

De afdeling Epidemiologie van het BOG verzamelt sinds 1998 SOA-data als deel sentinelsurveillance (telefonade) van deze afdeling. De dataverzameling van de surveillance van de afdeling Epidemiologie van het BOG is syndromaal, onderverdeeld in ulcus, vaginale en urethrale afscheiding. Wekelijks worden data verzameld van sentinelsites (RGD en particuliere poliklinieken in de kustvlakte).

van de sentinel genitale de 40

Ta T ab be e ll 1 11 1 :: Syndromale SOA sentinelsurveillance 1998 – 2003

Jaar

Genitale ulcus

1999

43

1998 2000 2001 2002 2003

83 55 50 58 21

Genitale afscheiding 1460 1235 1541 1658 1453 1476


In 1998 werd de syndromale benadering voor SOA-casemanagement geïntroduceerd bij de Medische Zending. Zij rapporteert eveneens apart nog de genitale wratten. Ta T ab be e ll 1 12 2 :: Syndromale SOA Medische Zending 1998 – 2003

Jaar

Genitale ulcus

Genitale afscheiding

1999

98

750

1998 2000 2001 2002 2003

NA

93 90

100 84

454*

Genitale wratten

763 909

763

814

Bron: Medische Zending, 2004 * In 1998 werd alleen de genitale afscheiding bij mannen geregistreerd. HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

NA

40 22 17

29

21

25

4. GEDRAGSSTUDIES 1983 – 2003 Met uitzondering van een aantal incidentele KAPB-onderzoekingen onder verschillende doelgroepen, is er nog geen systematisch onderzoek gedaan naar de gedragsaspecten van HIV/AIDS en SOA in Suriname. In de loop der jaren hebben verschillende instanties KAPB-surveys gedaan op kleine schaal met betrekking tot seksualiteit en andere relevante gedragsfactoren. Vanwege de verschillen in steekproefbepaling en onderzoeksmethoden is het echter niet mogelijk de resultaten van deze studies te relateren, waardoor de bruikbaarheid zeer beperkt is. Ta T ab be e ll 1 13 3 :: HIV/AIDS/SOA-gedragsstudies 1983 – 2003

Jaar

Organisatie/auteur

Populatie

Titel/ Aanvullende informatie

1990

NAP Terborg, J.

Geregistreerde commerciële club sekswerkers N=154

“AIDS and prostitution – study part 1”

1991

NAP Terborg, J.

“AIDS and prostitutionStudy part 2”

1994

O’Caroll, C. et.al.

Mannelijke cliënten Dermatologie SOA kliniek N=128

“Needs Assessment Study Commerciële straat-sekswerkers among street-based female commercial sex N=67 workers in Paramaribo, Suriname”

1998

Anton de Kom University of Suriname

Mannen die seks hebben met mannen N= 144

1999

Medische Zending Terborg, J.

Indianen and Marrons N=235

2001

Ministerie van Sociale Zaken en UNICEF

N= 4555 vrouwen tussen 12-49 jaar

Qualitative study

“AIDS and Behavior Change” KABP study

“Sexual behavior and Sexually Transmitted Diseases among Saramaka and Njduka Maroons in the Hinterland of Suriname” Survey + focus group onderzoek

Suriname Multiple Indicator Cluster Survey 2000


26

5. CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN De beschikbare HIV/AIDS-data geven aan dat er een stijgende trend is in de geregistreerde aantallen HIV-positieven, AIDS-hospitalisaties en HIV/AIDS-sterfte. Groepen met relatief hoge HIV-prevalenties zijn MSM, CSW, TB-patiënten en jonge volwassenen (20-44 jr.). Zoals eerder aangegeven kan slechts bevolkingsonderzoek aangeven in hoeverre er verschillen zijn in het voorkomen van HIV/AIDS onder de verschillende etnische groepen. Bij de uitvoering van bevolkingsonderzoek is het van belang te voldoen aan de ethische voorwaarden waaronder confidentialiteit, afwezigheid van dwang en de beschikbaarheid van begeleiding en behandeling voor personen die HIV-positief testen. Gebaseerd op de beschikbare data en ontwikkelde rekenmodellen is naar schatting van UNAIDS de adulte (15-49 jaar) prevalentie 1,3 procent voor 2001 en 1,7 procent voor 2003. De hoge prevalentie van HIV/AIDS onder kwetsbare groepen, gecombineerd met de geschatte adulte prevalentie van boven 1 procent plaatst Suriname in de categorie landen met een algemene epidemie, hetgeen inhoudt dat de epidemie niet meer beperkt is tot specifieke groepen, maar zich verspreid heeft naar alle groepen binnen de samenleving.

Vooralsnog is het niet mogelijk vast te stellen in hoeverre de vastgestelde trends gerelateerd zijn aan verbeterde diensten, effectievere dataverzameling, een uitbreidende epidemie of een

combinatie van deze en andere factoren. Teneinde een effectieve respons tegen de HIV/AIDSepidemie te ontwikkelen, is het van belang verder onderzoek te doen naar de factoren, inclusief sociaal-culturele praktijken en gedragingen, die bijdragen aan de huidige trends. Verder is het van belang dat ernaar gestreefd wordt de surveillance van HIV/AIDS-gevallen te verbeteren, in overeenstemming met de ‘third generation guidelines’ ontwikkeld door CAREC. Aanbevolen wordt om bij versterking van HIV/AIDS-datasystemen bijzondere aandacht te geven aan verbetering van de dataverzameling met betrekking tot zwangeren, gedragsstudies en onderzoek met betrekking tot HIV/AIDS gerelateerde ziekte en aandoeningen. De datasystemen moeten erop gericht zijn om nationaal relevante en betrouwbare gegevens te genereren die gebruikt kunnen worden als basis voor de ontwikkeling en monitoring van HIV/AIDS-interventies.


27

6. VOOR MEER INFORMATIE 6 .. 11 .. DD oo cc uu m 6 m ee nn tt ee nn - Doodsoorzaken in Suriname 2003- 2004

W. Punwasi, Epidemiology & Biostatistics, BOG, oktober 2005

- Doodsoorzaken in Suriname 2002

W. Punwasi, Epidemiology & Biostatistics, BOG, december 2004

- Doodsoorzaken in Suriname 2001

W. Punwasi, Epidemiology/Biostatistics, BOG, november 2003

- Epidemiologie data 2001 – 2002

R. Ori, Epidemiologie/Biostatistiek, BOG, december 2003

- Epidemiologie data 2003

R. Ori, Epidemiologie/Biostatistiek, BOG, december 2004

- Rapportages van Nationaal AIDS Programma (NAP) L. Sabajo, Dienst Dermatologie

- Rapportages van Nationaal Tuberculose Programma (NTP) R. Mahabier, BOG

- 4th Global Report: Report on the global AIDS epidemic, UNAIDS 2004 - Suriname Multiple Indicator Cluster Survey 2000, March 2001 Government of Suriname & UNICEF

- Suriname Census 2003 – Preliminary Report – Suriname in Cijfers no 208 – 2003/03 - ABS, september 2003

- Demografische data Suriname 2001 en 2002 M. Murli, Civil Registry – CBB, januari 2004


28 6 .. 2 6 2 .. C Co on nt ta ac ct tp pe er rs so on ne en n

De leden van het HIV/AIDS/SOA Surveillance Team, tevens de samenstellers van het HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983 - 2003:

1 Drs. Maltie Mohan- Algoe

2 Drs. Leslie Sabajo 3 Dhr. Mahesh Algoe

4 Dhr. Winston Roseval 5 Drs. Widya Punwasi 6

Ministerie van Volksgezondheid

Coördinator National Health Information System, tevens voorzitter Nationale HIV/AIDS/SOA Surveillance Team Ministerie van Volksgezondheid Hoofd Dienst Dermatologie Ministerie van Volksgezondheid Dienst Dermatologie

Hoofd HIV Referentie Laboratorium

Ministerie van Volksgezondheid Coördinator Nationaal AIDS Programma Bureau Openbare Gezondheidszorg Hoofd afdeling Epidemiologie/ Biostatistiek

Bureau Openbare Gezondheidszorg Program manager National Tuberculosis Program

7 Drs. Marjolein Jubitana

Stg. Regionale Gezondheidsdienst

8 Drs. Edward van Eer

Stg. Medische Zending

9 Drs. Ingrid Krishnadath 10 Dr. Sonja Caffe

Coördinator RGD – HIS

Primary Health Care Suriname Algemeen Directeur

ADEK Universiteit van Suriname Docent Medische Faculteit CAREC/PAHO Suriname

CAREC Epidemioloog

Het secretariaat van het HIV/AIDS/SOA Surveillance Team: MINISTERIE van VOLKSGEZONDHEID in SURINAME National Health Information System Henck Arronstraat 64, Paramaribo, Suriname Tel : 41 04 41 ext. 245 /Fax : 47 69 23 Email : [email protected]


29

B ii jj ll aa gg ee 11 :: DD ee m B m oo gg rr aa ff ii ss cc hh ee dd aa tt aa SS uu rr ii nn aa m m ee pp ee rr dd ii ss tt rr ii cc tt 22 00 00 33 1: Paramaribo 2: Wanica 3: Para 4: Brokopondo 5: Commewijne 6: Saramacca 7: Coronie 8: Nickerie 9: Marowijne 10: Sipaliwini

Inwoners per district

Districten Urbane districten 1. Paramaribo

Oppervlakte (km2) per district

Bevolkingsdichtheid (inh/km2)

243 556

182

1 338.2

3. Para

16 851

5 393

3.1

5. Commewijne

23 555

2 353

10.0

3 902

0.8

2. Wanica

85 526

Rurale districten

4: Marowijne

14 416

6. Saramacca

15 369

7. Coronie

2 957

443

4 627 3 636

193.1

3.1 4.2

8. Nickerie

37 890

5 353

7.1

9. Brokopondo

11 669

7 364

1.6

163 820

2.9

Districten binnenland

10. Sipaliwini Totaal

29 357

481 146

130 567

Bron: Suriname Census 2003 Preliminary Report: Suriname in cijfers no. 203-2003/03-ABS HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003

0.2

30

B ii jj ll aa gg ee 22 :: DD ee bb ee vv oo ll kk ii nn gg vv aa nn SS uu rr ii nn aa m B m ee nn aa aa rr gg ee ss ll aa cc hh tt ee nn ll ee ee ff tt ii jj dd vv oo ll gg ee nn ss CC BB BB (( 22 00 00 22 )) Vrouw

Leeftijdsgroep

Man

4 964

<1

Totaal

5 076

10 140

1-4

15 612

13 174

31 686

5-9

20 266

21 385

41 651

20 576

0-4

21 250

18 985

10-14

19 678

22 077

15-19

11 064

45-49

44 991

25 288

75 000

25-44

38 663

22 914

24 919

20-24

41 826

50 207

78 871

153 871

11 013

22 077

50 -59

15 467

14 325

29 792

≥ 65

14 836

12 801

27 637

6 254

60-64

Totale bevolking 2002

5 451

229 444

11 705

232 976

462 420

Bron: Demografische data Suriname 2001 en 2002. Centraal Bureau voor Burgerzaken (CBB) Ministerie van Binnenlandse Zaken, 2004

B ee vv oo ll kk ii nn gg ss pp yy rr aa m B m ii dd ee SS uu rr ii nn aa m m ee 22 00 00 22 80+ 70-74 60-64 50-54 40-44 30-34 20-24 10-14 14

12

10

8

mannen

6

4

2

0

0-4

0

2

4

6

8

vrouwen


10

12

14

31

B ii jj ll aa gg ee 33 :: M B M II CC SS 22 00 00 00 rr ee ss uu ll tt aa tt ee nn m m ee tt bb ee tt rr ee kk kk ii nn gg tt oo tt HH II VV // AA II DD SS 2000 (By Residence)

Indicator

Knowledge of all 3 ways of preventing HIV/AIDS - transmission

Knowledge of all 3 misconceptions about HIV/AIDS

Knowledge of all 3 ways of mother to child transmission (MTCT) of HIV

National: 35.6%

Knowledge of all 3 ways & identify all 3 misconceptions of preventing HIV/AIDS - transmission

None: 6.0%

Interior: 16.4%

Secondary+level: 46.4%

Rural: 31.5%

National: 35.3%

Primary level: 22.4% Missing/DK: 34.6% National: 31.3%

Urban: 46.1%

None: 30.2%

Interior: 13.2%


Rural: 28.5%

National: 31.3%


Urban: 31.6%

None: 30.2%

Interior: 26.6%

Secondary+ level: 32.8%

Rural: 33.1%


Urban: 59.9%

None: 26.5%

Interior: 30.0%


Rural: 41.7%

National: 20.2%

Primary Level: 27.5% Missing/DK: 35.4% National: 20.2%

Urban: 27.0%

None: 1.9%

Interior: 7.8%


Rural: 15.2%

National: 56.1%

Women who know where to be tested for HIV

National: 35.6%

Urban: 43.9%

National: 49.3%

Discriminatory attitude to people with HIV/AIDS

2000 (By education level)

Primary Level: 9.2% Missing/DK: 16.5% National: 56.1%

Urban: 66.4%

None: 18.6%

Interior: 32.3%


Rural: 51.0%

Primary Level: 39.0% Missing/DK: 42.7%

Bron: MICS 2000 Tabellen 31 t/m 35 HIV/AIDS/SOA Surveillance Rapport 1983-2003


SOA SURVEILLANCE RAPPORT

Recommend Documents