Soa: de koudwatervrees voorbij

onderbouwt it-beslissingen 4

j u l i

2 0 0 7

•

n u m m e r

6

•

j a a r g a n g

1

•

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

Soa: de koudwatervrees voorbij

IN HET NIEUWS KPN SERIEUS MET IT-POOT Telecombedrijf KPN investeert flink in zijn it-tak. De aanstelling van ex HP-topman Erik van der Meijden tot directeur ict-services illustreert de ambities. p. 6

MANAGEMENT DENKFOUTEN BIJ UITBESTEDEN Organisaties verwachten met uitbesteden kosten te besparen en flexibiliteit te winnen. Dat vaak valt tegen. Geen wonder, want er worden grove denkfouten gemaakt. p. 18

TECHNOLOGIE VIRTUALISATIE Servervirtualisatie geeft zicht op kostenbesparingen, efficiëntieverbeteringen en meer flexibiliteit. Maar bij een te snelle invoering kan er flink wat misgaan. p. 28

IT Executive vroeg vijf deskundigen aan tafel om van gedachten te wisselen over soa’s. Zij waren het in ieder geval over een ding eens: de kans op succesvolle implementatie is groter als niet de it maar de bedrijfsprocessen leidend zijn.

O

p donderdag 21 juni organi seerde IT Executive een ronde tafel discussie over Service Oriented Architecture. De aanwezige gebruikers en leveranciers discussieerden vooral over de procesmatige kant. Als er één ding duidelijk werd, dan is het wel dat een soa-project

de meeste kans van slagen maakt als bedrijfsprocessen leidend zijn en niet de IT. Het nieuwe architectuurconcept is nog lang niet uitgekristalliseerd, maar zowel leveranciers als gebruikers zien er een kans in om complexe interne processen een nuttige opfrisbeurt te geven. p. 12

LEVE DE HIELENLIKKER De ellebogenwerker die carrière maakt met slijmen en te konkelen, blijkt over vaardigheden te beschikken die ook voor het bedrijf uiterst nuttig zijn. p. 32

1 0 1 0 3 8 5

IT Executive organiseert samen met Media Plaza op donderdag 13 september een debat over enterprise content management. Meer informatie in IT Executive 7. Geïnteresseerde it-managers kunnen zich aanmelden op [email protected].

MENS & WERK

0

Dell’s schaalbare datacenter-oplossingen besparen u een hoop tijd en geld. Dell vereenvoudigt de dagelijkse handelingen die uw datacenter draaiende houden en benut de aanwezige hard- en software optimaal. Dat doen we door u maximale keuzevrijheid te bieden als het gaat om services, eenvoud, consolidatie, energiezuinigheid en intelligente data-opslag. Op basis van deze 5 bouwstenen creëren we voor u een oplossing die perfect past bij de wensen en eisen van uw organisatie. En als uw organisatie groeit, groeit de capaciteit van uw Dell datacenter net zo makkelijk met u mee.

Kijk dan op www.dell.nl/buy2pay1server voor onze speciale aanbieding:

www.dell.nl/buy2pay1server * Deze aanbieding is gelimiteerd tot 2 servers per klant en slechts geldig voor de 3 configuraties zoals vermeld in de voorwaarden op de Dell website. De uiteindelijke prijs wordt bepaald door de prijs van de duurste server. Deze aanbieding is niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen en is geldig tot en met 20 juli 2007. Additionele opties of upgrades zijn beschikbaar tegen webprijzen. Dell is niet aansprakelijk voor fouten in typografie en fotografie. Dell en het Dell logo zijn handelsmerken van Dell Inc. ©2007 Dell Inc. Alle rechten voorbehouden.

REDACTIONEEL

INHOUD KORT IN HET NIEUWS 4-11 Nieuwsoverzicht 5 Weekmakers 7 Trends en feiten 9 Wannahave 11 Column Dominique Deckmyn

Aan tafel!

MANAGEMENT 12 16 17 18

Verslag soa ronde tafel debat Management Kort 1 Column Charles Groenhuijsen Outsourcing-praktijk bevat denkfouten 21 Management Kort 2 23 Column George Ataya

Het was geen alledaags tafereeltje vorige week aan de Amsterdamse Gaasperplas. Op een steiger langs het conferentiecentrum Regardz zochten zes heren in pak met blote voeten een plekje voor de foto die geschoten zou worden. Het resultaat zag u op de voorpagina. De redactie van IT Executive probeerde de vorm van een ronde tafel discussie uit om de lezersgroep van it-managers in direct contact te brengen met vertegenwoordigers van leveranciers met als doel een actueel onderwerp uit te diepen. Deze keer was het onderwerp van gesprek service oriented architectures en wat organisaties aan deze nieuwigheid kunnen hebben.

TECHNOLOGIE 24 Case-story: ROC Amsterdam 27 Column Ron Tolido 28 Virtualisatie kent voordelen én risico’s 30 Standaard verhoogt kwaliteit software

René Hoogendoorn, coördinator Informatievoorziening van de gemeente Ridderkerk, stelde in de discussie dat het praktisch onuitvoerbaar is om organisatieprocessen tegelijkertijd met de invoering van nieuwe it-systemen te veranderen. Hij stond daarin lijnrecht tegenover Andre Rottier, principal consultant bij Capgemini, die vond dat de invoering van een soa-infrastructuur juist het moment is om de bezem door de eigen processen te halen. De meerwaarde van soa zit er volgens hem in dat je met een beperkt aantal herbruikbare softwarecomponenten de bestaande informatiesilo’s in organisaties afbreekt. De meningen waren soms verdeeld, maar iedereen onderschreeft de slotconclusie dat het moment voor een soa-implementatie voor veel organisaties aangebroken is.

MENS & WERK 32 33 36 37

Korte berichten Banencaroussel Portret van een it-manager Column René Diekstra

ESCAPE 46 Nerdville 46 Colofon

Deze eerste editie van Het IT Executive Ronde Tafel Debat is wat betreft de redactie geslaagd. Het debat blijkt een goede gelegenheid om visies en ervaringen van gebruikers, adviseurs en leveranciers met elkaar te confronteren. Dit kan u wellicht ook goed van pas komen als er een vergelijkbaar thema binnen uw organisatie speelt of heeft gespeeld. We willen u dan ook graag uitnodigen om bij een van onze evenementen in het najaar aan te schuiven die we in het vervolg samen met Mediaplaza gaan organiseren.Voor donderdag 13 september staat een discussie over enterprise content management op de rol. Mag ik u bij deze uitnodigen om plaats te nemen aan tafel?

ADVERTEERDERSINDEX 01 A2 Networks 34-35 Belastingdienst 02 Dell 08 Focus Conferences 40 KPN 10 Werken bij het Rijk 20 SLTN

Sytse van der Schaaf

nr 6 • 4 juli 2007

3

Capital Photos/PResslink

IN HET NIEUWS STERKERE GROEI PCMARKT DOOR LAPTOPS Marktonderzoeker iSuppli heeft zijn schattingen voor de groei van de pc-markt voor dit jaar verhoogd van 10,7 naar 11,2 procent. Dat is vooral gebaseerd op de sterk groeiende vraag naar notebooks in het eerste kwartaal van dit jaar. In het eerste kwartaal van 2007 werden 23 procent meer notebooks verkocht dan in dezelfde periode vorig jaar. Naar aanleiding van deze zeer forse toename verwacht de marktonderzoeker dat er dit jaar in totaal 264 miljoen pc’s wereldwijd worden verkocht.

KPN-directeur ict-services Erik van der Meijden en mkb-voorzitter Loek Hermans (rechts) kijken naar computerkasten in het Cybercenter van KPN bij Schiphol. Hermans riep bij de persconferentie in het Cybercenter op 18 juni ict-aanbieders als KPN op om de informatievoorziening aan mkb-ondernemers drastisch te verbeteren. Uit een onderzoek van KPN onder deze doelgroep blijkt dat een aanzienlijk deel (16 procent) van de kleine zelfstandigen geen backup maakt, omdat het te ingewikkeld is of vergeten wordt.

KPN maakt nieuw begin met IT-tak Dat het telecombedrijf KPN menens is om zijn it-activiteiten uit te breiden blijkt uit de aanstelling van zwaargewicht Erik van der Meijden als nieuwe directeur ICT Services binnen het concern. IT Executive sprak met hem tijdens een bezichtiging van het datacentrum van KPN bij Schiphol.

RELATIONELE DATABASES IN DE LIFT Vorig jaar is voor 15,2 miljard dollar aan relationele databasesoftware verkocht. Dat is ruim 14 procent meer dan in 2005, meldt marktonderzoeker Gartner. Uit het rapport van Gartner blijkt dat drie grote aanbieders de markt voor relationele databasemanagementsystemen (rdbms) domineren: Oracle, IBM en Microsoft. Oracle heeft een marktaandeel van 47,1 procent, IBM staat op 21,1 procent en Microsoft 17,4 procent.

Door Sytse van der Schaaf Je was bij HP verantwoordelijk voor 13 landen en 7,5 miljard dollar omzet op jaarbasis. Telecombedrijf KPN moet zich in de it opnieuw gaan bewijzen. Waarom deze overstap? “Ik heb 18 jaar bij HP gewerkt. De laatste jaren werden processen steeds meer gecentraliseerd, waardoor ik meer bezig was met spreadsheets en cijfers dan met ondernemen. De uitdaCapital Photos/PResslink

TEKORT AAN IT-AUDITORS Er is een groot tekort aan gekwalificeerde it-auditors. Dat blijkt uit de jaarlijkse opgave van gekwalificeerde it-auditors (RE’s), ingeschreven in het Norea-register. Er is met name een tekort aan itauditors bij (externe) audit- en accountancy-firma’s.

CRM NIET STRATEGISCH Crm wordt nog altijd niet gezien als een strategisch instrument. Uit onderzoek van MarketCap en SuperOffice blijkt dat minder dan de helft van de bedrijven een duidelijke crm-strategie heeft geformuleerd. Deze moet zich richten op het behoud van klanten, maar ook op het werven van nieuwe klanten.

CV Erik van der Meijden 2007 Directeur KPN ICT Services 2005-2007 Managing director & vice president customer solutions group HP General Western Europe 2002-2005 Algemeen directeur HP Nederland 1999-2002 Algemeen directeur Compaq Nederland 1989-1999 Account manager Compaq 1987-1989 Management Consultant Accenture

4

nr 6 • 4 juli 2007

ging werd daardoor een stuk minder. HP blijft een fantastisch bedrijf, maar ik was duidelijk aan iets anders toe. Vorig jaar september hebben KPN-

Deze activiteiten gaan dit jaar al een groei laten zien van meer dan 10 procent. De Software Online dienst van KPN met backupmogelijkheden, beveiliging en een extra harde schijf heeft nu tienduizend afnemers in het mkb. Van deze dienst die in de toekomst uitgebreid wordt met tal van online-applicaties verwacht ik veel. Daarnaast gaat KPN ook itdiensten op locatie aanbieden

hp blijft een fantastisch bedrijf, maar ik was duidelijk aan iets anders toe topmannen Eelco Blok en Ad Scheepbouwer mij benaderd om de it-activiteiten van KPN in de markt te zetten.” Het is nu juni 2007. Je hebt een lange bedenktijd nodig gehad? “Het vertrouwen van mij in KPN als een it-bedrijf heeft inderdaad tijd nodig gehad om te groeien. Het is me nu duidelijk dat het concern als het puntje bij paaltje komt de juiste investeringen gaat doen. Er ligt nu een hele duidelijke strategie hoe de it-activiteiten aan belang gaan winnen binnen het concern.” Wat zijn de ambities precies? “Ongeveer een half miljard van de 12 miljard euro die het concern jaarlijks omzet komen op dit moment uit it-diensten.

waaronder werkplekbeheer. Op dit moment beheert het concern tweeduizend werkplekken. Door acquisities en het binnenhalen van outsourcingsovereenkomsten moeten dit enige honderdduizenden worden.” Outsourcing? Wil KPN het opnemen tegen Indiase prijsvechters? “Het beheer van de backofficeprocessen zal daar terechtkomen waar deze tegen de laagste prijs uitgevoerd wordt. Lees het boek van Thomas Friedman ‘The world is flat’ er maar op na. Dat is nu al een feit. Toch zie je dat deze bedrijven de Nederlandse markt niet rechtstreeks bedienen. Er is en blijft een vertaalslag nodig om deze beheerdiensten aan te bieden in de Nederlandse markt. Dat gaat KPN doen.”

•

WEEKMAKERS

Vereenvoudiging bij Belastingdienst De Belastingdienst kwam meermaals in het nieuws dankzij ictproblemen. Staatssecretaris Jan-Kees De Jager heeft nu een plan van aanpak.

A

ls gevolg van computerproblemen moeten belastingplichtigen en bedrijven opnieuw gegevens inleveren over te veel betaalde premies volksverzekeringen en zorgkosten.

tiek van de Belastingdienst niet volledig met ict-gerelateerde maatregelen valt op te lossen. Al te fijnmazige wettelijke bepalingen kunnen de complexiteit van de uitvoering

fijnmazige wettelijke bepalingen maken de uitvoering complex Het gaat om gegevens over 2006. De ingediende gegevens zijn niet weg, maar zijn door de verwerking bij uitkeringsinstantie UWV niet meer bruikbaar voor de Belastingdienst, legde minister Donner van Sociale Zaken in de Tweede Kamer uit. Het bedrijfsleven reageerde door tweehonderd miljoen euro aan compensatie te eisen van het ministerie van Financiën. Dit bedrag moet de extra kosten vergoeden die vierhonderdduizend bedrijven hierdoor gaan maken. Staatssecretaris De Jager heeft al een plan van aanpak voor vereenvoudiging bij de Belastingdienst naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin staat dat de Belastingdienst de komende tijd geleidelijk overschakelt op standaardsoftware. Op korte termijn worden knelpunten aangepakt, zoals het systeem voor de zorg- en de huurtoeslag, het afhandelen van VAR-verklaringen voor freelancers en het vervangen van de huidige drie loonaangiftecontroles door één controle. De belangrijkste verandering is de ombouw van de systemen van de huidige belastingwetgerichte maatwerksystemen naar een soagebaseerde infrastructuur met gescheiden data en applicaties. De Jager waarschuwde er al voor dat de huidige problema-

onnodig vergroten. Daarnaast wil de Tweede Kamer dat de Algemene Rekenkamer nagaat of en hoeveel geld verspild wordt met mislukte ict-projecten binnen de overheid. Minister Guusje ter Horst van Binnenlandse Zaken zet bovendien op verzoek van de Kamer de lopende ict-projecten op een rij en bekijkt of er nu nog problemen zijn. Schattingen over de jaarlijkse kosten van mislukte automatiseringsprojecten bij de overheid lopen uiteen van enkele honderden miljoenen, tot miljarden.

•

Staatssecretaris Jan Kees de Jager wijst er fijntjes op dat de problemen bij de Belastingdienst niet alleen aan de it-systemen liggen. Fijnmazige wettelijke bepalingen vergroten de complexiteit van de uitvoering onnodig veel.

MAG IK EEN IPHONE? …nee, geen sprake van. De Apples iPhone is uit! Tenminste in de Verenigde Staten. Gezien de stormachtige voorpubliciteit wordt dit machientje hét hebbeding van 2007, ongeacht de prijs van 500 dollar en het maandabonnement van minimaal 60 dollar bij leverancier AT&T. Het kleinood zal op een gegeven moment ook naar Europa komen. Ik wil alle ict-managers bij voorbaat waarschuwen: talloze werknemers zullen zich bij u vervoegen om deze ‘telefoon’ via de baas in bezit te krijgen. NIET DOEN. Natuurlijk zal men aanvoeren dat zij absoluut zo’n duur ding nodig hebben om hun werk nog goed te doen. Trap er niet in! Zeker, de interface is prachtig, maar wat moet een werknemer professioneel met de ingebouwde video- en muziekspeler? Natuurlijk, de ingebouwde Safari-browser en het navigatieprogramma Google Maps mogen er zijn, maar wat moet je met een internetapparaat dat geen snelle 3G netwerken ondersteunt? En dan uw troefkaart: de grootste tekortkoming is dat de iPhone niet kan communiceren met de dominante bedrijfscommunicatieplatforms Exchange, Lotus Notes en de Blackberry. Zolang dat niet voor elkaar is, moet u de discussie niet eens aangaan. Maar ze zullen komen. HALF VOL OF HALF LEEG? ..het is maar hoe je het bekijkt. Als meer dan de helft van alle ict-projecten mislukt, zoals Ernst&Young vorige week liet weten, is dat dan goed of slecht nieuws? Het lijkt mij reden voor zware onderzoekscommissies en taskforces, maar volgens de branche-vereniging ICT~Office moeten we het allemaal niet zo somber zien. De trend is namelijk positief. Vroeger was het namelijk nog beroerder. Geeft in het E&Y-onderzoek nu 1 op de 3 respondenten aan dat projecten succesvol zijn geïmplementeerd, vorig jaar was dat nog 1 op de 4! Een forse verbetering dus. Toch nog een zonnig bericht na weken van slechte pers over de effectiviteit van automatiseringsprojecten. OVERNEMEN LOONT TOCH WEL? ... tenminste bij Oracle. Het bizarre overnamegevecht rond Peoplesoft beloofde destijds niet veel goeds, maar alle criticasters -waaronder ikzelf - moeten gewoon toegeven: de uiterst agressieve overnamestrategie van Oracle loont. Meestal verslikken ondernemingen zich in grote overnames, maar Larry Ellisson c.s. lijken alle prooi moeiteloos te verteren. Klanten zijn niet massaal weggevlucht, een verlammende interne machtsstrijd bleef uit en het concern vertilde zich evenmin aan de integratie van de verworven applicatie-spaghetti. Financieel is het concern altijd op koers gebleven en de laatste kwartaalresultaten klinken met een winst van 1,6 miljard dollar op een omzet van 5,83 miljard als een klok. Ooit zei Ellison zelf dat alleen softwarebedrijven in problemen liever cheques schrijven dan software. Oracle is cheques gaan schrijven voordat het in problemen kwam. Dankzij deze nieuwe strategie is Oracle nu – inclusief Peoplesoft, Siebel, JD Edwards, Stellent, Hyperion en al die andere bedrijfsapplicaties – het derde softwarebedrijf ter wereld. Verrassend genoeg is er echt sprake van synergie en een win/win-situatie. Overnemen loont dus wel, soms. Fred van der Molen nr 6 • 4 juli 2007

5

IN HET NIEUWS KENDER THIJSSEN INCORPOREERT DEEL VERION Kender Thijssen neemt alle Sun-activiteiten van het eind mei failliet verklaarde Verion over. Volgens de overeenkomst gaan ook de betrokken medewerkers naar Kender Thijssen. Het Sun-productportfolio is een belangrijke focus van Kender Thijssen. “De overname past in onze groeidoelstellingen en maakt het mogelijk de activiteiten op het gebied van de Sun-oplossingen uit te breiden,” aldus Harm Altena, algemeen directeur van Kender Thijssen.

‘LANDIS MISLEIDDE BELEGGERS’

Loonstijging it’ers vlakt af

Het failliete beursfonds Landis heeft het merendeel van haar kapitaal aangetrokken op basis van misleidende jaarcijfers. Dat is een van de conclusies van curatoren. Landis ging in 2002 failliet. Het Openbaar Ministerie (OM) sleepte de top van Landis in 2004 zonder succes voor de rechtbank.

Gemiddeld genomen over alle functies en niveaus krijgt de Nederlandse it-professional 4 procent meer inkomen dan een jaar geleden.

D

at blijkt uit de AG Salary Survey 2007, het jaarlijkse salarisonderzoek onder 2000 Nederlandse ict-professionals van Automatisering Gids in samenwerking met organisatieadviesbureau Berenschot. In 2006 bedroeg de gemiddelde stijging van het inkomen van it’ers 6,3 procent, in 2005 4,7 procent en in 2004 5,0 pro-

GETRONICS VERKOOPT IBERISCHE ACTIVITEITEN Getronics heeft een overeenkomst gesloten met het Spaanse Tecnocom voor de overname van alle activiteiten van Getronics in Spanje en Portugal. Tecnocom heeft er 95 miljoen euro voor over. Tegelijk sluiten beide bedrijven een strategisch samenwerkingsverband.

cent. Voor heel Nederland verwacht Berenschot dit jaar een loonstijging van 1,8 procent. De ‘overall’ stijging van vier procent valt vergeleken met voorgaande jaren tegen, maar dat neemt niet weg dat veel it-functiegroepen in het afgelopen jaar salarisstappen hebben gemaakt waar zeven jaar lang niet van kon worden gedroomd. Zo krijgen it-consultants gemiddeld 10 procent meer vast salaris dan een jaar geleden. Netwerkbeheerders gingen er ten opzichte van vorig jaar

11,8 procent op vooruit en webdesigners zelfs 12,3 procent. Projectleiders (+ 8,3 procent), projectmanagers (+ 5,5 procent) en programmamanagers (+8,1 procent) hebben nu ook de wind in de rug. Informatiemanagers (- 1,8 procent), systeembeheerders (- 1,7 procent), technische-infrastructuurspecialisten (- 1,7 procent) en pc-beheerders (- 5,8 procent) gingen er als functiegroep in vast salaris fl ink op achteruit in het afgelopen jaar. (Bron: Automatisering Gids)

•

Vooral crm-projecten riskant De invoering van crm-systemen is bijna nergens een succes. De meest gehoorde klacht is dat de toepassing niet aan de verwachtingen voldoet.

IBM KOOPT TELELOGIC VOOR 557 MILJOEN EURO IBM biedt 557 miljoen euro voor Telelogic, de Zweedse specialist in ‘enterprise lifecycle management’ (elm). Telelogic levert oplossingen die klanten helpen complexe software te ontwikkelen voor bijvoorbeeld vliegtuigradars of anti-inbraaksystemen voor wagens. Het Zweedse bedrijf heeft rond de achtduizend klanten in de luchtvaart-, telecom-, auto- en wapenindustrie. Er werken 1100 mensen in 22 landen.

U

it de meest recente ICT Barometer van Ernst & Young blijkt dat 48 procent van de ictprojecten succesvol te noemen is. Vier procent van de projecten faalt volkomen en 48 procent loopt gedeeltelijk verkeerd af. Jacob Verschuur, directeur ICT Leadership: “Als je dat doortrekt, stel je voor dat 4 procent van alle grote bedrijven hierdoor om zouden vallen. En ik garandeer u dat er een heleboel bedrijven zijn die met

6

nr 6 • 4 juli 2007

mislukte ict-projecten fi nancieel in hun maag zitten en waarin de continuïteit wel degelijk is aangetast”. De invoering van crm-systemen blijkt het minst succesvol. Van deze crm-projecten faalt 9 procent volledig. Een Office-migratie verloopt meestal zonder problemen en ook een systeemmigratie gaat bij driekwart van de bedrijven succesvol. De meest gehoorde klacht is dat de toepassing niet aan de ver-

wachtingen voldoet. Bij 28 procent van de projecten is dat het geval. Volgens brancheorganisatie ICT~Office laten de cijfers van E&Y ook een ander beeld zien: ict-projecten zijn steeds vaker succesvol. Gemiddeld geeft 1 op de 3 ondervraagden aan dat projecten vaker succesvol zijn. Vorig jaar was dat nog 1 op de 4 bedrijven. Met name ict-projecten bij grote bedrijven scoren beter. Systeemmigratie en Office-migratie blijven de meest succesvolle ict-projecten. De projecten worden vaker succesvol genoemd dan vorig jaar.

•

TRENDS EN FEITEN

Interesse in IT-opleiding daalt verder Voor het vierde opeenvolgende jaar daalde het aantal aanmeldingen voor hogere ict-opleidingen. Dat blijkt uit cijfers van de Informatie Beheer Groep. De vraag naar ict’ers blijft ondertussen stijgen.

O

pnieuw hebben minder studenten zich aangemeld voor een ict-opleiding op hbo- of wo-niveau. Vorig jaar hadden zich rond deze tijd nog 2741 studenten aangemeld voor een ict-opleiding op hbo-niveau, nu 2560 aanmeldingen. Vooral de opleiding Informatica trok minder geïnteresseerden. Ook het aantal inschrijvingen voor wetenschappelijke informaticastudies daalde licht van 500 naar 481. Eerder waarschuwde de branche-organisatie ICT~Office al voor een toenemend tekort aan ict-ers. Het lonkende loopbaanperspectief is kennelijk niet voldoende om studenten aan te trekken. Jan Friso Groote, hoogleraar Informatica aan de TU Eindhoven en voorzitter van de Informatieka-

mer van de Vereniging Samenwerkende Universiteiten, spreekt in Computable Online het vermoeden uit dat de dalende belangstelling het gevolg is van het informaticaonderwijs op het voortgezet onderwijs: “Toen dit vak werd opgezet is de fout gemaakt om bestaande docenten om te scholen en dus geen aparte lerarenopleiding op te richten. Docenten zijn heel enthousiast bezig om het vak over te brengen, maar scholieren merken het verschil. Er zit een kwalitatief verschil tussen omgeschoolde docenten en docenten met een volledige opleiding.” Uit diverse onderzoeken blijkt dat het imago van de informatie-opleidingen slecht is. Zeker meisjes verbinden informatica met ‘saai’.

•

Het TU Eindhoven-studententeam presenteerde begin juni de nieuwe Formula Student raceauto. Het project wordt gebruikt in de opleiding van studenten werktuigbouwkunde en informatica aan de TU Eindhoven. Het team neemt deel aan de internationale Formula Student ontwerpcompetities in Engeland en Italië.

1 OP 3 CIO’S HEEFT GEEN SOA-PLANNEN Hoewel 25% van de ondervraagde Amerikaanse CIO’s al meer dan een jaar ervaring heeft met Service Oriented Architecture (SOA), vindt zeker 1 op 3 van hun CIO-collega’s dat hun bedrijf hier niet mee gebaat is. Dat schrijft het Amerikaanse CIO Magazine op basis van een rondvraag bij meer dan 500 CIO’s. Bent u van plan om een Service Oriented Architecture (SOA) te implementeren? geen idee geen plannen - niet nodig op langere termijn van plan volgend jaar op de agenda net gestart minder dan 1 jaar ervaring al gestart meer dan 1 jaar ervaring 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Bron: CIO Magazine’s ‘State of the CIO Survey’

WEINIG KENNIS OVER OPKOMENDE ECONOMIEËN Westerse bedrijven onderschatten de groeiende invloed van opkomende markten sterk, meldt BT dat Datamonitor een groot onderzoek liet uitvoeren onder 800 managers in Duitsland, Frankrijk, Engeland en de VS. Meer dan 60 procent van de respondenten verwachten wel dat landen als India, China, Rusland en Brazilië meer invloed krijgen, maar ze kunnen niet aangeven welk effect dit op de sectoren in hun eigen land zal hebben. Ook is de kennis van deze landen bedroevend slecht. Bijna negen van de tien managers weet niet welke munteenheid Brazilië heeft en 14 procent denkt dat wodka het belangrijkste exportproduct van Rusland is. De studie wijst uit dat vier van de vijf managers (80 procent) ervan overtuigd is dat de ict-middelen om samen te werken met organisaties uit deze landen inmiddels inmiddels goed genoeg zijn. Toch vrezen managers vooral voor het onveilige dataverkeer met deze landen. Wet- en regelgeving en politieke inmenging worden als minder belangrijke issues aangemerkt. India is veruit het populairste land om zaken mee te doen. Voorkeur Westerse bedrijven voor opkomende economieën 50%

Biometrie geaccepteerd

40%

U

20%

it een internationaal onderzoek van dienstverlener LogicaCMG blijkt dat het grote publiek biometrie als een goede remedie ziet tegen identiteitsfraude. Europese burgers staan positief tegenover de introductie van biometrie in identiteitsbewijzen zo bleek uit het onderzoek. Een groot deel (77 procent) heeft er geen be-

zwaar tegen om altijd een biometrisch identiteitsbewijs op zak te dragen. De overgrote meerderheid van de ondervraagde personen is bereid biometrische gegevens vast te laten leggen bij het aanvragen van een identiteitsbewijs: 83 procent wil wel een vingerafdruk afstaan en 66 stemt in met een irisscan.

30%

10% 0%

Brazilië Amerika Engeland Bron: Datamonitor

Rusland

India Frankrijk Duitsland

•

nr 6 • 4 juli 2007

7

China

Zuid-Afrika

IN HET NIEUWS SEAGATE EN SAMSUNG MET TB-SCHIJF

‘Nederland koploper met telewerk’

Samsung en Seagate komen met harddisks met een capaciteit van 1 terabyte. Het gaat om de Seagate Barracuda 7200.11 en de Samsung SpinPoint F1 die binnen enkele weken te koop moeten zijn. Hitachi was de eerste fabrikant die met een 1 TB-schijf kwam.

Een op de vijf Nederlanders werkt met enige regelmaat thuis. Daarmee is ons land internationaal koploper op het gebied van telewerken.

D

ie conclusie trekt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in zijn vijfde ict-jaarboek. Het gemiddelde cijfer voor telewerken in de EU bedraagt 7 procent. Naast Nederland scoren ook landen als Denemarken (18 procent) en Finland (16 pro-

R&D VOOR LIFESTYLE EN WELL-BEING Het Telematica Instituut, Royal Philips Electronics, LogicaCMG, NEC Europe en het Duitse Institut für Rundfunktechnik (IRT) zijn een internationaal r&d-programma begonnen. Het onderzoekproject ‘Assisted well-being for the elderly’ moet producten opleveren die het welzijn van ouderen verhoogt en het project ‘Interactive TV Together’ kijkt naar de beleving van interactief tv-kijken.

cent) hoog, terwijl in zuidelijke landen als Spanje en Italië slechts enkele procenten van de beroepsbevolking regelmatig telewerken. In Nederland wordt telewerken overigens zelden bewust gebruikt als strategie om arbeid en zorg makkelijker te kunnen combineren, maar eerder als vorm van crisismanagement om tijdnood in het werk het hoofd te bieden. Een andere conclusie uit het Jaarboek ICT en Samen-

leving is dat het werk interessanter wordt door ict. Werkenden vinden bovendien dat het leven door ict ‘minder ingewikkeld’ is geworden, al is de vrije tijd niet toegenomen en de werkdruk niet afgenomen. Werkenden verwachten wel dat ict in de toekomst een beetje kan bijdragen aan een ‘aangenamer en overzichtelijker’ leven. Het SCP-rapport geeft verder aan dat internet als informatiebron aan betekenis wint. In 2000 gebruikte 23 procent van de Nederlanders internet om informatie over vele verschillende onderwerpen te zoeken, in 2005 was dat opgelopen tot 38 procent. Toch kan internet als informatiebron nog niet tippen aan de televisie (92 procent), de dagbladen (77 procent) en de radio (47 procent). Bron: Automatisering Gids

Collegereeks  van 2 oktober t/m 27 november 2007

Strategisch informatiemanagement Nieuwe inzichten over ict-strategie en organisatie

Voor meer informatie: www.it-executive.nl/ontwikkeling of 020-5733641 GEORGANISEERD DOOR

8

nr 6 • 4 juli 2007

•

WANNAHAVE

Pen voor BlackBerry Mobiel datacenter in zeecontainer Het mobiel datacenter in een standaardmaat zeecontainer van Sun is overal inzetbaar. De apparatuur is zo ontworpen dat het volledig onbemand functioneert en remote kan worden beheerd. Dat moet ook wel, want een mens houdt het niet lang uit in de afgeschermde ruimte die voorzien is van een ingenieus koelingssysteem. door Mirjam Hulsebos

W

aar Sun net als veel andere leveranciers vroeger de betrouwbaarheid volledig aan de hardwarekant oploste, is het nu software die de betrouwbaarheid van het systeem moet garanderen. Sun plakt de term ‘predictive self healing’ op deze eigenschap, die natuurlijk best handig is als er rekenkracht nodig is op een onverwachte locatie ver weg. En juist daarvoor zijn deze datacenters in container ontworpen, zo vertelt CTO Market Development Brian Wilson in het hoofdkantoor van Sun te Menlo Park in Silicon Valley. “Je kunt dit datacenter oppakken en neerzetten op iedere plaats die je wilt. Bijvoorbeeld dicht bij een energiecentrale omdat de stroom daar goedkoper is; in een staat of land waar de energiekosten lager zijn; of op een geheime plaats zodat het datacenter onvindbaar is voor kwaadwillenden. Je kunt dan een heleboel fysieke beveiligingsmaatregelen achterwege laten”, lacht Wilson. Het enige wat je nodig hebt om het rekencentrum te laten functioneren is een breedbandverbinding en stroom eventueel via een eigen generator.

KATRINA Toepassingsmogelijkheden voor de Black Box zijn volgens Sun divers. “Als we dit een twee jaar eerder hadden ontworpen, was de hulpverlening in New Orleans na de orkaan Katrina een stuk sneller op gang gekomen”, meent Wilson. Een meer alledaagse toepassing is als aanvulling bij gebouwen waar eigenlijk geen uitbreidingsmogelijkheid meer is van het rekencentrum. Maar ook bedrijven die hun energierekening op termijn willen verlagen, kunnen een mobiel datacenter overwegen, meent Wilson. “De wet van Moore is ook van toepassing op het energieverbruik. Over twee jaar kun je twee keer zoveel processorkracht genereren tegen de helft van de hoeveelheid energie. Sun biedt een Refresh Service om de hardware na een bepaalde periode – vaak de standaardleasetermijn van drie jaar – volledig te vernieuwen. Dat gaat met een mobiel datacenter natuurlijk een stuk gemakkelijker. De nieuwe container laat je brengen en de oude kan gelijk weer mee. De containers hebben niet voor niets een standaardafmeting.” De Black Box wordt op maat van de klant geconfigureerd. Dat geldt ook voor de kleur. De container is niet alleen in zwart maar in elke kleur van de regenboog leverbaar. “Midden in de woestijn zou ik persoonlijk liever voor wit kiezen”, besluit Wilson. De Black Box is per direct leverbaar. Op 5 en 6 juli doet de Black Box de vestiging van Sun in Nederland in Amersfoort aan.

•

Schrijven is knoppen drukken en muisschuiven. Velen krijgen al kramp in hun hand bij het idee ze een echte handtekening moeten zetten. Onze handen zijn geen schrijfhanden meer. Toch introduceert e-office in Nederland de BlackBerry Digital Pen-oplossing van PaperIQ. Dat bedrijf ontwikkelde met het Zweedse Anoto een ballpoint die zijn eigen schrift digitaliseert en via Bluetooth doorstuurt naar de BlackBerry. Langs de ballpoint ‘kijkt’ een camera mee, hij leest schrift en locatie op het papier. De pen of de BlackBerry kunnen als tijdelijke opslag fungeren, de BlackBerry fungeert als veredeld modem om het gedigitaliseerde document door te sturen. De eindbestemming van dat uploaden is afhankelijk van de penversie die wordt aangeschaft. De professionele uitvoering stuurt via de Blackberry door naar een beschermde website, de bedrijfsversie transporteert alle gedigitaliseerde informatie naar de bedrijfsserver. Dan de hamvraag: wat moet je er mee? Volgens de makers is het bij sommige beroepen – artsen, juristen – wenselijk of zelfs noodzakelijk alle aantekeningen van klant- of patiëntcontacten vast te leggen. In die gevallen vergemakkelijkt de pen de verwerking en archivering in het digitale domein. Digitaliseren kan de pen overigens alleen als het bijbehorende papier wordt gebruikt. Het papier is voorzien van een ragfijn lichtblauw raster van hulplijnen. Dat raster geeft iedere pagina een uniek kenmerk mee, dat is gekoppeld aan een tijdregistratie. Wijzigingen na het zetten van de handtekening zijn direct zichtbaar in de tijdregistratie, veranderingen zijn ook direct te verifiëren aan de hand van de pdf van het origineel. Engelse parkeerwachten en verzekeringsartsen werken er al mee en op Schiphol loopt een pilot. De oplaadbare batterij van de pen heeft een ‘levensverwachting’ van drie jaar bij intensief gebruik. Daarna wordt het tijd een nieuwe pen aan te schaffen. De combinatie Blackberry plus pen kan een ‘lite’ alternatief zijn voor de Tablet-pc. De combi is in ieder geval een stuk goedkoper,kleiner en lichter. Bovendien bewaar je een echt geschreven notitie. Meer informatie > www.e-office.com

Specificaties: De Digital Pen Professional kost 285,- euro, inclusief een jaar abonnement op de website. Een losse pen zal ongeveer 100,- euro kosten. Voor de Enterprise-versie wordt de prijs bepaald door de manier van implementeren

+RHYHHOLQKRXGZLOMH"

3URMHFWPDQDJHU :HUNMHELMKHW5LMNGDQZHUNMHDDQ 1HGHUODQG+HW5LMNLVGHYHU]DPHO QDDPYRRUDOOHPLQLVWHULHVHQWLHQ WDOOHQGLHQVWHQHQRQGHUGHOHQYHU VSUHLGRYHUKHWKHOHODQG'DDUZHU NHQ]RzQPHQVHQDDQPDDW VFKDSSHOLMNEHODQJULMNHYUDDJVWXNNHQ HQGHXLWYRHULQJYDQXLWHHQORSHQGH SURMHFWHQ9DQRXGHUHQ]RUJHQNLQ

)NSPECTIEå6ERKEERåENå7ATERSTAAT PROJECTDIRECTIEå% GOVERNMENT å $ENå(AAG 2SOHLGLQJZR.HQQLVYDQLQQRYDWLHYH,&7JHUHOD WHHUGHYHUDQGHULQJVSURFHVVHQ(UYDUHQDGYLVHXU 6DODULVLQGLFDWLHEUXWRPDDQGVDODULV PD[LPDDO å  ELM HHQ XULJH ZHUNZHHN :LM]LMQYHUDQWZRRUGHOLMNYRRUGHYHUQLHXZLQJYDQ RQ]HSULPDLUHSURFHVVHQPHWLQQRYDWLHYH,&7WRH SDVVLQJHQ-LMKRXGWMHEH]LJPHWGHIRUPXOHULQJ YDQVWUDWHJLVFKH XLWJDQJVSXQWHQHQEHOHLGVNDGHUV -HGRHWRQGHU]RHNHQRQWZLNNHOWLQLWLDWLHYHQ-H EHQWUHVXOWDDWYHUDQWZRRUGHOLMN-LMEHQWDGYLVHXURS VWUDWHJLVFKEHOHLGVQLYHDX-HYHUWDDOWRUJDQLVDWLH HQNODQWYUDJHQQDDURQGHU]RHNHQDGYLHV ,QIRZZZZHUNHQELMKHWULMNQO9:,(

GHURSYDQJWRWDVLHO]RHNHUV9DQ YRHGVHOYHLOLJKHLGHQ(XURSHVHUHJHO JHYLQJWRWEHODVWLQJKHUYRUPLQJHQ =DNHQGLHRQVDOOHPDDOUDNHQ'DW PDDNWKHWZHUNHQELMKHW5LMN]R ELM]RQGHU'HQNMHYHUGHUHQZLOMH YHUGHU".LMNGDQVQHORIHUKLHUQDDVW LHWVYRRUMHELMVWDDW2IJDQDDU ZZZZHUNHQELMKHWULMNQOYRRUPHHU LQIRUPDWLHHQDOOHDQGHUHEDQHQPHW LQKRXG

ZZZZHUNHQELMKHWULMNQO

3URMHFWOHLGHU,&7LQQRYDWLH )NSPECTIEå6ERKEERåENå7ATERSTAAT PROJECTDIRECTIEå% GOVERNMENT å $ENå(AAG 2SOHLGLQJZR(UYDULQJPHWLQQRYDWLHYH ,&7WRHSDVVLQJHQLQFRPSOH[HRPJHYLQJ 6DODULVLQGLFDWLHEUXWRPDDQGVDODULV PD[LPDDO å  ELM HHQ XULJH ZHUNZHHN :LMZLOOHQRQ]HSULPDLUHEXVLQHVVSURFHVVHQGLJLWD OLVHUHQYROJHQVHHQFOXVWHUJHZLM]HDDQSDNRSEDVLV YDQGH3ULQFHSURMHFWPDQDJHPHQWPHWKRGLHN-LM EHQWYHUDQWZRRUGHOLMNYRRUKHWLQLWL›UHQYRRUEHUHL GHQHQSURMHFWPDWLJXLWYRHUHQYDQYHUQLHXZLQJHQ -HUHDOLVHHUWRSORVVLQJHQRSEDVLVYDQJHQHULHNH VWDQGDDUGERXZVWHQHQHQVSHFLILFDWLHV-HNXQWMH KRRIGNRHOKRXGHQLQHHQG\QDPLVFKHRPJHYLQJ ,QIRZZZZHUNHQELMKHWULMNQO9:,(

COLUMN

DOMINIQUE DECKMYN

Vista aangepast

M

icrosoft maakt aanpassingen in de zoekfunctie van Windows Vista. De softwaregigant doet dat na klachten van Google. Volgens Google maakt Microsoft het de Vista-gebruiker moeilijk om anders dan met de ingebouwde zoekfunctie de computer te doorzoeken. Daarom overschrijdt de softwaregigant de afspraken die het vijf jaar geleden heeft gemaakt met het Amerikaanse ministerie van Justitie. Google stapte naar de rechter. Microsoft zegt nu toe de zoekfunctie in Vista zodanig aan te passen, dat gebruikers in Vista zelf het standaard desk top-zoekprogramma kunnen selecteren. De nieuwe functie wordt geïmplementeerd met het eerste service pack van Vista.

•

Groene desktop HP

D

e rp5700 Long Lifecycle Business Desktop PC van HP houdt het volgens de fabrikant op zijn minst vijf jaar uit. Verder is het apparaat milieuvriendelijk omdat de computer zuinig met energie omspringt en lage gebruiks- en IT-kwalificatiekosten heeft. Door de langere levensduur hoeven gebruikers tussentijds geen platforms over te zetten of images te herbouwen. De computer springt zuiniger met energie om door een efficiëntere stroomtoevoer met een rendement van 80 procent, 15 procent efficiënter dan gebruikelijk.

•

Een beetje nerd zijn mag Laatst viel ik in een online seminar van CSC over de ‘nieuwe, uitgebreide rol’ van de cio. Het ging om de resultaten van een studie naar deze ‘nieuwe cio’s’: it-managers die niet alleen hun afdeling beheren maar wezenlijke invloed hebben op de strategie van hun onderneming.

onderzoeker van CSC. Daarbij, wie zijn innerlijke nerd verloochent, maakt zich helemaal niet interessanter voor zijn collegae business-managers. Want laat die technologische bagage nu net datgene zijn, wat die andere directieleden ontberen.

Nu ben ik de laatste om te veel waarde te hechten aan dergelijke studies. Zeker als ze gebaseerd zijn op een steekproef van 22 nogal willekeurig geselecteerde ‘nieuwe cio’s’. Maar goed, het betreft ‘kwalitatief onderzoek’ zullen we maar zeggen. Het blijft mij overigens - los hiervan - vaak verbazen hoe in onze sector beslissingen tot stand komen. Zo vertelde een overigens bekwaam it-manager mij onlangs hoe hij tot de ‘short list’ was gekomen voor een belangrijk project: hij nam gewoon alle leveranciers rechtsboven uit het Gartner-kwadrant. Dat geldt vandaag blijkbaar als een objectief selectiecriterium. Terwijl de naam alleen al, ‘magic quadrant’, de wenkbrauwen zou mogen doen fronsen.

zonder technische kennis kom je er niet

Terug naar die studie. Daar zat tenminste één interessante vaststelling bij: de itmanagers die erin slagen een doorslaggevende rol te spelen in ‘de business’ zijn zelden of nooit mensen die zelf uit de businesskant afkomstig zijn. Deze ‘nieuwe cio’s’ zijn bijna zonder uitzondering mensen met een technische achtergrond. Mensen die, bovendien, in verschillende takken van de it-organisatie actief zijn geweest (meestal niét bij het bedrijf waar ze cio zijn geworden), zodat ze een breed zicht hebben. Zij leerden ‘de business’ meestal kennen terwijl ze een bedrijfskritisch project uitvoerden. Veelzeggend trouwens, die uitdrukking ‘de business’ in dat onderzoek. Alsof marketing, boekhouding en verkoop allemaal één pot nat zijn. Het bewijst hoe ver it-mensen nog steeds van ‘de business’ staan.

Maar dan blader ik even door de enquête van het Amerikaanse blad CIO, en wat zie ik? Cio’s noemen massaal (71%) hun communicatievaardigheid als hun persoonlijke eigenschap die het meest bijdraagt tot hun succes. ‘Strategisch denken’ wordt genoemd door 51 procent en slechts 10 procent vindt dat zijn technische kennis een noemenswaardige rol speelt! Tja. Een lesje zit hier wel in lijkt me. Natuurlijk moet it-manager vandaag de dag een mondje business kunnen praten. Maar het is wel gevaarlijk om al te onthecht te raken van die dingen die de it doen draaien: saaie dingen als switches, servers en databases. Zonder die kennis wordt het lastig, werkelijk bij te dragen aan een vernieuwende bedrijfsstrategie met behulp van soa of alignment of ‘it-enabled business innovation’. Koester de nerd in u!

De laatste jaren leek het modieus om als it-manager te kennen te geven dat je eigenlijk niet zo veel met technologie bezig bent. Zelf geen it-diploma op zak hebben, leek bijna iets om fier op te zijn. Maar zo kom je er dus niet. Tenminste, dat zegt die nr 6 • 4 juli 2007

11

MANAGEMENT

Maak het vooral niet te SOA-debat: meer kans op succes als bedrijfsprocessen en niet de door Sytse van der Schaaf met medewerking van Mirjam Hulsebos

IT Executive vroeg vijf deskundigen van it-manager tot leverancier aan tafel om de mogelijkheden van soa te bespreken. Hoewel dit nieuwe architectuurconcept in de it nog lang niet uitgekristalliseerd is, zijn er tal van mogelijkheden om interne processen en de bestaande it-systemen een nuttige opfrisbeurt te geven.

Sytse van der Schaaf, IT Executive Waarom zou je eigenlijk aan een soa beginnen? René Hoogendoorn, gemeente Ridderkerk “Ik ben ervaringsdeskundige soa denk ik. Ridderkerk is een middelgrote gemeente met 350 medewerkers. Voor de ontwikkeling van het Digitaal Loket moest de gemeente enkele jaren

“Ik ben ervaringsdeskundige soa denk ik,” constateert René Hoogendoorn coördinator informatievoorziening bij de gemeente Ridderkerk. Deze organisatie heeft enkele jaren terug starre backoffice-applicaties aangesloten op het nieuwe Digitaal Loket. “In de beginjaren is veel aandacht uitgegaan naar de techniek. Nu krijgen de processen voorrang.”

Op donderdag 21 juni organiseerde IT Executive een ronde tafel discussie over Service Oriented Architecture. Gebruikers en leveranciers discussieerden vooral over de procesmatige kant van een soa-implementatie. Van links naar rechts: hoofd van de afdeling Software Engineering CWI professor dr. Paul Klint, Robbert Haakmeester solution manager Netweaver SAP, René Hoogendoorn coördinator informatievoorziening gemeente Ridderkerk, Edwin van den Thillart manager solution development Inter Access, principal consultant Capgemini Andre Rottier en Sytse van der Schaaf adjunct-hoofdredacteur IT Executive.

12

nr 6 • 4 juli 2007

terug vervelende, starre backoffice-applicaties ontsluiten voor internet. Om dit te realiseren hebben we een soa-traject opgezet in eerste instantie met Inter Access. De gevestigde leveranciers van gemeentesoftware stonden er helemaal niet voor open om hun software in deze infrastructuur in te passen. Maar omdat een groot aantal gemeentes volop aan de slag ging met de ontwikkeling van een digitaal loket, moesten ze wel mee. In de overheidssector is de introductie van soa dus zeker geen ontwikkeling geweest die door leveranciers is gestimuleerd. Bij de invoering van soa heeft de gemeente zich heel lang geconcentreerd op de vraag hoe je technisch de ontsluiting van de backoffice moet realiseren. Er is veel minder tijd en aandacht gegaan naar het analyseren van de processen die

moeilijk! it leidend zijn

deze techniek moest gaan ondersteunen. We hebben voor ieder afzonderlijk gemeentelijk proces uitgedacht hoe een aanvraag moest verlopen, want de processen van bouwaanvraag tot een inschrijving in het bevolkingsregister zijn tot nu toe verkokerd. Nu een aantal jaren later is de herinrichting van de processen prominent op de agenda komen te staan.” Edwin van den Thillart, Inter Access “Daaruit maak ik op dat de gemeente Ridderkerk bij de invoering van een soa de techniek leidend heeft gemaakt en niet de organisatie. In mijn ogen moet je de organisatie voorop stellen. De it-architectuur moet de processen optimaal ondersteunen.”

Professor dr. Paul Klint completeert het gezelschap. Hij is hoofd van de afdeling Software Engineering bij het Centrum voor Wiskunde en Informatica en hoogleraar en opleidingsdirecteur van de master Software Engineering aan de Universiteit van Amsterdam. “Ik hoor hier dat soa per definitie als een zonnetje loopt. Alleen het management en de mensen zitten wel eens tegen. Is dat wel een terechte conclusie? Het CWI heeft op dit moment zijn handen vol aan onderzoek naar de technische beperkingen van soa.”

foto Nico Boink

René Hoogendoorn, gemeente Ridderkerk “Dat zou ik inderdaad graag willen, maar dat is nu nog geen realiteit. De herinrichting van processen is een vak apart. In eerste instantie wilde de gemeente de processen over de hele breedte van de organisatie aanpakken. Er zijn honderd processen gedefinieerd, die we allemaal begonnen uit te werken. Dit is geen goede aanpak. Collega’s werden diep ongelukkig van deze taak. We zetten nu een paar stappen terug. Vier processen worden nu door een paar specialisten, die daar volledig voor zijn vrijgemaakt, uitgediept. Eén daarvan is het postproces, dat aan het begin staat van vele andere processen. Je raakt daarmee de hele organisatie. Een andere is het bezwaarschriftenproces, dat op vrijwel alle afdelingen voorkomt en waar een tijdwinst te boeken is van enkele weken. Ik merk overigens dat techniek maar een klein onderdeel is van een soa-project. Het begeleiden van mensen vraagt veel meer inspanning.” Edwin van den Thillart, Inter Access “Je moet wel de processen volledig helder hebben. Waar komt de informatie vandaan, waar bevinden de transacties zich. Ik denk dat mensen positief reageren op een procesverandering als ze zien dat ze hun werk sneller en eenvoudiger kunnen doen. Je moet processen zo efficiënt mogelijk inrichten, pas dan kun je ze automatiseren en realiseer je een versnelling. Die versnelling is voor veel organisaties een reden om juist met soa aan de slag te gaan.” nr 6 • 4 juli 2007

ONDERZOEK NAAR SOA Het Centrum voor Wiskunde en Informatica heeft service oriented computing als één van de vier belangrijkste onderzoeksgebieden aangemerkt voor de komende jaren. Voorafgaand aan de discussie over soa gaf afdelingshoofd Software Engineering CWI professor Paul Klint aan dat soa een logische volgende stap is in de evolutie van informatica. Soa maakt it flexibeler door de coördinatie van processen te scheiden van rekentaken. Autonome softwarecomponenten zonder kennis van het proces waarin ze functioneren zijn gemakkelijker her te gebruiken en te vervangen, dan applicaties waar deze informatie integraal onderdeel uitmaakt van de softwarecode. Volgens Klint is een soa een itarchitectuur die zich kenmerkt door een losse koppeling tussen softwarecomponenten, er is een servicecontract met de inhoud en functies van componenten, verder zijn componenten autonoom en herbruikbaar, ze houden bij voorkeur geen informatie vast over eerdere processtappen, ze zijn vindbaar, er zijn vaste uitwisselingspatronen tussen berichten en er is coördinatie. Volgens Klint is soa sterk gerelateerd aan grid computing, software as a service, webservices en service oriented computing.

13

MANAGEMENT René Hoogendoorn, gemeente Ridderkerk “Ik ben het met je eens dat er veel verbeterd kan worden in de bestaande processen, maar tel even met me mee. Als je ten eerste procesmatig werken moet gaan invoeren – wat bij een doorsnee gemeente nog helemaal niet gebruikelijk is – en ten tweede nieuwe techniek inzet om die aanpak te ondersteunen dan is stap drie , de verhoging van de efficiëntie, een brug te ver. Dat trekt de gemeente Ridderkerk niet, dan ontspoor je. Bij het eerste proces – Digitaal Loket – hebben we medewerkers gevraagd: beschrijf nu eens hoe een aanvraag uittreksel uit het bevolkingsregister precies in zijn werk gaat. Toen we alle stapjes op een rij hadden, is de vraag gesteld: als je dit gaat automatiseren, hoe wil je het dan hebben? Het

“Spaghetti blijft spaghetti als je het opnieuw automatiseert zonder processen anders in te richten”, brengt Andre Rottier principal consultant Capgemini in de discussie in. “In heel veel processen zitten gigantische mogelijkheden voor hergebruik. In informatiesilo’s gebeurt exact hetzelfde. Dat moet je in een soa eruit halen. Daar kun je heel veel mee winnen.”

antwoord was dat mensen een handeling in het systeem willen op het moment dat er een overdracht plaatsvindt van een medewerker naar een andere medewerker. Een reductie van de processtappen was mogelijk maar eng en ongewenst. We zijn nog niet zover dat we al kijken of het proces op zich efficiënt in elkaar zit. Dat is de volgende fase.” “De administratieve afhandeling van een verhuizing is ook niet zo efficiënt geregeld als zou kunnen. Eigenlijk is er voor het doorvoeren van deze mutatie in het basisregister geen mensenhand meer nodig. Toch zijn er collega’s die willen controleren of het klopt. Mensen vertrouwen het systeem niet. Als ik het zo moet inschatten, dan moet de menselijke factor bij een soa-implemen-

Andre Rottier, Capgemini “Als ik het goed beluister, is dit eigenlijk een hele eigenaardige aanpak. De winst bij soa ligt juist in het efficiënter maken van de onderliggende processen, waarbij je dan dat meest efficiënte proces ook op andere plekken in de organisatie gaat hergebruiken. Ik zie daar bij de gemeente Ridderkerk weinig van terug. Je moet niet vergeten dat je een proces een spaghetti blijft als je het bestaande als basis neemt voor het nieuwe systeem. De invoering van een soa is volgens mij juist wel het moment waarop je afvraagt of dat spaghettiproces toegevoegde waarde heeft. Die is er namelijk niet. Het kost alleen maar geld. Elke organisatie die dat wil kan gigantische mogelijkheden voor hergebruik in zijn processen ontdekken. In heel veel informatiesilo’s gebeurt exact hetzelfde. Dat moet je in een soa niet meer doen. Dat moet je eruit halen. Daar kun je juist heel veel mee winnen.”

“De soa-projecten van dit moment zijn relatief eenvoudig”, stelt manager solution development Edwin van den Thillart van Inter Access. “De implementaties blijven beperkt tot één organisatie. Ketenprocessen waarbij meerdere organisaties betrokken zijn worden nog met rust gelaten. Je gaat een hele uitdaging aan als je soa over een hele keten heen wilt implementeren. Daarvoor is deze technologie denk ik nog teveel in ontwikkeling.”

Robbert Haakmeester, SAP “Ja, maar gaan mensen nu echt meewerken om hun eigen baan op te heffen? Dan geloof ik veel meer in de opzet van de gemeente Ridderkerk. Laat eerst maar eens de nieuwe technische principes op dat inefficiënte proces los. Daarna komen de procesverbeteringen wel aan bod.”

tatie tien keer zoveel aandacht krijgen als de technische uitvoering. Het is essentieel om de mensen op de werkvloer mee te krijgen. Toen wij begonnen was een aantal gebruikers heel enthousiast, anderen juist helemaal niet. Met diegenen die enthousiast waren, zijn we het gesprek aangegaan. De afdeling bouwvergunningen liet pas na een jaar wat van zich horen.”

Sytse van der Schaaf, IT Executive Waar kun je het beste mee beginnen als je de invoering van een soa overweegt?

14

nr 6 • 4 juli 2007

Robbert Haakmeester, SAP “Ik merk vooral dat grotere bedrijven met een aanzienlijke it-afdeling nu kennis opbouwen over soa. Ze letten vooral op de technische randvoor-

foto Nico Boink

Paul Klint, CWI “Als ik het gesprek zo aanhoor, lijkt het alsof soa per definitie als een zonnetje loopt. De drempels die er zijn liggen alleen bij het management en de mensen. Is dat een terechte conclusie, want het CWI moet veel van de technische mogelijkheden nog onderzoeken?” Edwin van den Thillart, Inter Access “De soa-projecten van dit moment zijn relatief eenvoudig. Ze raken altijd één organisatie. Ketenprocessen waarbij meerdere organisaties betrokken zijn, worden nog met rust gelaten. Je gaat een hele uitdaging aan als je soa over een hele keten heen wilt implementeren. Daarvoor staat de technologie denk ik nog teveel in de kinderschoenen. Dat zie je aan het ontwikkelwerk dat de leveranciers op dit moment uitvoeren. Een standaard benadering voor processen is er nog niet, de beveiliging en beheersing van soa kan en moet aanzienlijk beter.”

waarden van een soa, bijvoorbeeld wat je moet doen om een enterprise service bus goed te implementeren. Ik probeer een andere denktrant in het hoofd van it-managers te krijgen. Een SAP-implementatie gaat in Nederland gemiddeld zeven jaar mee. Een bedrijfsproces verandert veel vaker. Je kunt niet bij iedere mutatie SAP opnieuw implementeren. Ik druk organisaties op het hart om goed te kijken wat ze al hebben en wat herbruikbaar is. Neem bijvoorbeeld de ontkoppeling van applicatie en user interface die een soa mogelijk maakt. Vroeger had SAP een eigen gebruikersinterface. Tegenwoordig kan iedereen met de interface van zijn voorkeur werken – het web, Outlook of via Adobe formulieren. Je moet klanten alleen wel uit het bestaande stramien van telkens een nieuwe pakketselectie halen. Je moet de voordelen van soa gaan herkennen, analyseren welke processen aan veel wijzigingen onderhevig zijn en kijken waar de mogelijkheden liggen.” “Er zijn veel dingen mogelijk, juist omdat je de kosten voor deze vernieuwing anders kunt benaderen. Een waterbedrijf heeft een call center ingericht voor alle klantgerichte processen. Die functionaliteit bieden ze nu ook aan andere waterbedrijven aan. Op die manier verdienen ze de investering in soa snel terug. Ik zie dat kleinere bedrijven een kennisachterstand hebben waardoor ze niet profiteren van de mogelijkheden van een soa. Dat hoeft eigenlijk niet, want ook voor grote organisaties geldt dat ze beter klein kunnen beginnen. Pak een klein proces dat aan veelvuldige veranderingen onderhevig is en op diverse plaatsen in een bedrijf voorkomt, zoals bijvoorbeeld een klantgericht proces. Met name daar is veel hergebruik mogelijk. Overgenomen activiteiten, productontwikkeling zijn een andere voor de hand liggende keuze.”

Sytse van der Schaaf, IT Executive Is het juiste moment wel aangebroken om met deze technologie aan de slag te gaan? André Rottier, Capgemini “Zelfs de overheid zet soa succesvol in bij de grote vernieuwingen. Kijk naar de referentie-architectuur van de elektronische overheid. Nora is 100 procent soa. Als de meest stoffige bedrijfstak al voordelen kan halen met soa, dan moet iedere organisatie zich achter de oren krabben.

“Een SAP-implementatie gaat in Nederland gemiddeld zeven jaar mee”, zegt Robbert Haakmeester solution manager Netweaver bij SAP. “Een bedrijfsproces verandert veel vaker. Een soa maakt software herbruikbaar. Neem bijvoorbeeld de ontkoppeling van applicatie en user interface die een soa mogelijk maakt. Vroeger had SAP een vaste gebruikersinterface. Door soa kan tegenwoordig iedereen met de interface van zijn voorkeur werken – het web, Outlook of via Adobe formulieren.”

Technologie blijft zich altijd ontwikkelen, dan kun je nooit beginnen. Er is geen reden om te wachten, omdat soa nu veel organisatieproblemen op kan lossen en een duidelijke kans biedt om ict beter met de business te integreren. Je moet weliswaar zorgvuldig de risico’s uitsluiten, maar dan is het ook nu al heel goed mogelijk om te profiteren van meer flexibiliteit en het hergebruik van componenten. Houd je wel aan één regel: maak het niet te moeilijk en ga niet eerst alle technische mogelijkheden afspeuren, maar zoek een voor de hand liggend onderwerp in de organisatie dat je snel met soa kunt verbeteren.”

RONDE TAFEL DEBAT Deze tekst is de neerslag van het eerste ronde tafel debat van IT Executive. De eerste van een serie debatten. Het onderwerp van de volgende ronde tafel is Enterprise Content Management

• nr 6 • 4 juli 2007

15

MANAGEMENT DE GOUDEN REGEL VAN…

Effectief onderhandelen

... Jim Collins (auteur Good to great)

H

erb Cohen geeft in zijn boek You can negotiate anything de volgende inzichten over effectief onderhandelen: • Ben ik hier de aangewezen dealmaker? Bij twijfel: vraag een ander om het over te nemen. Twijfelaars zijn te manipuleren, willen graag tot een deal komen. En zeggen dus te snel ja. En betalen dus te veel.

“Wees niet interessant – wees geïnteresseerd. Als je interessante mensen wilt ontmoeten, wees dan geïnteresseerd in de mensen die je ontmoet. Als je iets interessants over dingen te melden wilt hebben, wees dan geïnteresseerd in dingen.” ... Steve Ballmer (ceo Microsoft) “Maak hiring tot topprioriteit: zorg ervoor dat je alleen goede mensen in dienst neemt. Alleen dat maakt een bedrijf tot een goed bedrijf.” ... Shelly Lazarus (ceo Ogilvy & Mather Worldwide) “Het allerbelangrijkst is dat je je gelukkig voelt in je werk en je baan. Happy people are better for business: ze zijn creatiever en productiever, creëren omgevingen waarin de kans op succes groter is en stappen minder snel over naar een ander bedrijf.”

• Kan de andere partij het? Wie is de tegenpartij? Kennen we de organisatie? Kennen we de onderhandelaars persoonlijk? Willen zij een deal of niet? Twijfelen ze? Gaan ze voor win-win of is het alles of niets? Verzamel zo veel mogelijk informatie voor je het gesprek aangaat. • Wat wil de andere partij werkelijk? Zoek naar verborgen agenda’s, persoonlijke stokpaardjes, enzovoort. Maak een praatje over persoonlijke dingen vóórdat de feitelijke onderhandelingen beginnen. • Neem de tijd. Snel toegeven is duur. Tijd rekken werkt altijd. Ga uitgebreid in op details. Las pauzes in. Zeg dat je moet overleggen met je meerderen. • Mik op meer doelen. Als de tegenpartij zijn poot stijf houdt over je hoofdpunt, ben je gauw uitgepraat – als je maar één enkelvoudig doel had. Heb je vooraf aanpalende wensen geformuleerd, ga dan in elk geval dáár nog voor. • Creëer een vertrouwensband en beschaam het vertrouwen niet. Vertrouwen is essentieel. Tijdens (langdurige) onderhandelingen krijg je een band, of je wilt of niet. Buit die band uit maar breng hem niet nodeloos in gevaar. Je zult nog vaker met de ander te maken krijgen. Géén valse trucs dus.

•

Eisen voor datacenters

... George Steinbrenner (eigenaar New York Yankees) “Omring jezelf met mensen die slimmer zijn dan jij.”

Technische ruimten waarin data- en communicatieapparatuur is opgesteld, moeten voldoen aan een aantal fundamentele eisen. Veel mensen zijn onvoldoende op de hoogte van die eisen. NEN stelt daarom een nieuwe normcommissie in die het werkgebied transparanter moet maken.

... Andy Grove (Intel) “Only the paranoid survive – tegenwoordig meer dan ooit. Alles wat mis kan gaan, gáát ooit mis.”

B

ij het bouwen, inrichten of wijzigen van een datacenter, computerruimte of serverruimte worden steeds vaker fundamentele eisen over het hoofd gezien. De betrokken partijen zijn onvoldoende van die eisen op de hoogte, wat door schade en schande zichtbaar wordt. Het gaat bijvoorbeeld om de bouwconstructie, vloeren, wanden, plafonds, apparatuurbehuizingen, energie- en noodstroomvoorziening, bekabelingsystemen en installaties voor klimaatbeheer en brandbeveiliging. Niet alleen binnen grote organisaties maar ook in het midden- en kleinbedrijf moet beter worden gezorgd voor technische ruimten, die meestal kri-

... Ivan Seidenberg (ceo Verizon) “Hard werken opent deuren. Werk hard, houd je normen hoog en houd je aan je waarden: er is altijd iemand die het ziet en die je ervoor beloont.” ... Brad Anderson (ceo Best Buy) “Onthoud wie je bent, niet wat je bent.” ... Michael Lewis (businessauteur) “Elk goeds bevat iets slechts, en elk slechts bevat iets goeds.” Bron: BusinessWeek

16

nr 6 • 4 juli 2007

tieke knooppunten zijn in de technische bedrijfsinfrastructuur. Daarom gaat een nieuwe normcommissie van de NEN zich buigen over het beoordelen van technische ruimten met dataen communicatieapparatuur. Inmiddels hebben zeven bedrijven

zich aangemeld om te participeren. De leden van de commissie zullen onder meer werken aan een normenwegwijzer. Die informeert verzekeraars, projectontwikkelaars, architecten, raadgevend ingenieurs, bestekschrijvers, aannemers, installateurs en toeleveranciers over risico’s, regelgeving en verzekeringsvoorwaarden en wijst de kortste weg naar de juiste norm.

•

Bron: NEN

COLUMN

CHARLES GROENHUIJSEN

Welke slapbak verdient het meest? Wat verdient die suffige collega tegenover u eigenlijk? Of die lapswans een kantoortje verderop? Hij zal toch niet.....? Kent u dat gevoel? Het grijpt je naar de keel. Ligt als een bazaltblok op je maag. Jaagt je bloeddruk op naar levensgevaarlijke hoogten. Hij verdient vast meer dan ik! Au, wat doet dat pijn. Wilt u over uw jaloezie praten? Ik tik dit allemaal fluitend op. Eigen baasje. Zonder flutcollega’s die veel meer verdienen. Lekker hoor! Zeer aan te bevelen. Goed voor bloeddruk en cholestorol. U zou vanwege uw onderbetaling een stresstoeslag moeten krijgen. Of bij uw belastingaangifte speciale stress-aftrek. Is uw baas een etterbuil? Dan krijgt u dubbele aftrek. We hebben wel gekkere belastingregels. Zullen we een briefje rondsturen waarop u en uw collega’s het eigen bruto-salaris invullen. Het lijkt me wel een geinige suggestie voor de Ondernemingsraad. Die vergaderen wel over mindere kwesties. Nog leuker: stuur eerst een enquête rond waarin je mag invullen hoeveel je denkt dat de anderen verdienen. Of – het wordt steeds gekker – hoeveel ze waard zijn. Wat is het absolute maximum dat u uw collega’s zou betalen? Enig toch? Je kunt dan bij de lunch alle getallen vergelijken. Heel leerzaam. Mag ik een tijdje bij u komen werken om dit allemaal te organiseren? Door zo’n simpel briefje met de salarissen van uw hele afdeling jaagt u alle mythes over oneerlijke beloning de wereld uit. Want misschien klopt uw hemeltergende vermoeden helemaal niet. Misschien verdient u wel méér dan die luie slapjanussen...... Dat klopt dan weer niet met uw vooroordelen. Of misschien toch even dat andere scenario. Beetje angstaanjagend en nog slechter voor de bloeddruk. U verdient minder maar verdient dat ook. U bent de luiwammes en lapswans. U loopt de kantjes er af. U staat om 16.58 als eerste bij de kapstok. “We gaan maar weer eens kalmpjes op huis aan.” Herkenbaar?

Hoe verwerk je dat? Ga je beter je best doen? Harder werken? Nee, hè? Ik reken mezelf voor ‘t gemak even tot de categorie “harde werkers”. Maar ik ken ze wel, die pathologische half-presteerders. Druk met niks en zelfs dat niet. Bloedje irritant is dat.

collega’s die het niet verdienen wel meer Ik ben nog nooit – ik herhaal: nog nooit! – een bekeerling tegengekomen. Iemand die ineens wél ijverig werd. U wel? Niet dus. Het is ongeneeslijk. ’t Zit in je genen. Ik word nooit een slapbak. Eens zo’n slapbak wordt nooit een hardwerkende Groenhuijsen. Zo is ’t nu eenmaal. Is ’t briefje met salarissen al terug? Het kan echt heel therapeutisch werken. Vergeet de baas ook niet! Het blijft natuurlijk een beetje gek. U weet van uw collega’s meer dan u wilt weten Wat hebben ze tussen de middag op hun bammetjes? Smakken, slurpen, boeren ze? Peuteren ze in hun neus, tussen hun tanden, in hun oren? Hoe vaak bellen ze hun vrouw/man/kinderen en waar hebben ze het dan over? Waar gaan ze met vakantie? Dat wilt u helemaal niet weten. Maar dat ene dat u wèl wilt weten mag u niet weten. Gek, hè? In de VS zijn er bedrijven die het werknemers verbieden over de hoogte van hun salaris te praten. Dan is het zeker geen zuivere koffie. En het is de zekerste manier om een volcontinue roddelcircuit op gang te houden. “Zou hij echt vergeleken met ons...?” “ Nee, niet hij maar die ander heeft meer, denk ik, of toch misschien.....?” Wat moet verrukkelijk zijn om je werkuren met dergelijke kwaliteitsroddel te vullen. Daar ben ík nou jaloers op. Is dat briefje nou al terug? Als er in uw bedrijf zo’n handige omroepinstallatie is, roept u de bruto-bedragen gewoon om. Direct ná werktijd graag. Moet je ’s zien hoeveel collegaatjes er ineens spontaan overwerken? nr 6 • 4 juli 2007

17

MANAGEMENT

Outsourcing-praktijk bevat fundamentele denkfouten

De kunst van het door Kees Buren, Eric ten Harkel, Petrick Pap & Joachim Vandecasteele

Een steeds groter deel van het it-budget wordt buiten de bedrijfsmuren besteed. Organisaties verwachten daarmee kosten te besparen en flexibiler te worden. Maar vaak resulteren uitbestedingsprojecten in teleurstellingen. Waardoor ontstaan die, en hoe zijn ze te vermijden?

K

rijgen organisaties die it uitbesteden, ook wat ze verwachten? Uit onderzoek blijkt steeds weer dat de meerderheid van de bedrijven negatieve ervaringen heeft met outsourcing. De kostenbesparingseffecten zijn meestal zeer beperkt. Vaak is er sprake van verborgen of additionele kosten, boven op het contract. Bedrijven die uitbesteden om de kwaliteit en innovatie te verbeteren, komen

bij het uwv bleek outsourcing de informatiemanagementfunctie te hebben uitgehold vaak van een koude kermis thuis: voor leveranciers blijkt dat vaak van ondergeschikt belang zodra het contract is getekend. De flexibiliteit en capaciteit komen vaak onvoldoende tot hun recht door de strakke opzet van outsourcing-contracten. En outsourcing om redenen van risicospreiding blijkt onvoldoende effectief: outsourcing-deals dekken lang niet alle risico’s af. De manier waarop outsourcing nu plaatsvindt, bevat enkele fundamentele denkfouten: er wordt te veel uitbesteed, uitbestede diensten worden vaag gedefinieerd, migratie naar de nieuwe omgeving wordt niet goed gemanaged en de financiële controle rammelt. VRAAGZIJDE ONTBREEKT Niet alleen rekencentrum, werkplek en netwerk worden tegenwoordig uitbesteed, veel organisaties houden zelfs regulerende onderdelen als informaOrangeWings outsourcing-piramide Informatiemanagement Zelf doen

Specifiek Bedrijfsprocessen Ondersteunende processen Infrastructuur en werkplekken

Uitbesteden

Gemeengoed

18

nr 6 • 4 juli 2007

tiemanagement niet meer in eigen huis. En daar gaat het mis. De outsourcing-partner kent de business van het uitbestedende bedrijf vaak niet goed, en veranderende of nieuwe businessinzichten worden onvoldoende vertaald naar it. De uitvoeringsinstanties van sociale-zekerheidswetgeving verkochten eind jaren negentig hun ict-afdeling aan externe partijen. Daarbij werden ook de informatiemanagementcompetenties verkocht. Na de vorming van het UWV in 2002 constateerden de diverse it-afdelingen al snel dat de informatiemanagementfunctie uitgehold was. Als it een commodity was als water, elektra of catering, zou het niet zo’n probleem zijn om deze uit te besteden zonder de business te kennen. Dan zou aansturing via service level agreements (sla’s) mogelijk zijn. Bij it is dat lastig omdat zij de primaire bedrijfsprocessen ondersteunt. Vaak op maat. Juist op dat punt gaat het fout bij de uitbesteding van informatiemanagement. Na outsourcing ontbreekt de it-vraagzijde. De outsourcingpartner vult die dan naar eigen inzicht in, en de aansluiting met de bedrijfsstrategie gaat verloren. Dit is een gevaarlijke ontwikkeling. Daar komt bij dat de mensen die de outsourcing-overeenkomst sluiten, vaak niet de mensen zijn die het contract moeten waarmaken. VAGE DEFINITIES Om outsourcing goed onder controle te krijgen, is het zaak om meetbare afspraken vast te leggen in sla’s. Zodra het lastig wordt om diensten en de dienstverlening concreet te definiëren, moeten er alarmbellen gaan rinkelen. Op dat moment moet een organisatie besluiten of uitbesteding van zulke diensten nog zinvol is. Pieter Buijs, voormalig cio bij KPN, heeft in het kader van de outsourcing van de it-services aan Atos Origin aangegeven dat vroeg in de relatie kritieke prestatie-indicatoren (kpi’s) op businessniveau moeten worden gedefinieerd.* Het definiëren, meten en sturen op deze business-kpi’s, in nauwe samenspraak met de leverancier is een belangrijk onderdeel van de bestuurstructuur. Bij de meeste outsouringtrajecten hoort ook een standaardiserings- en migratietraject. Dit traject loopt zelden zoals gepland. Is de outsourcingpartner wel bedreven in het uitvoeren van migra-

uitbesteden tietrajecten? De ervaring leert dat er in de eerste twaalf tot achttien maanden na het afsluiten van het contract ‘migratiemist’ ontstaat. Die vereist een behoorlijke aandacht van de uitbestedende partij - en die wilde men er nu juist niet aan geven. De deal is immers gesloten, de leverancier was geselecteerd om zijn goede prestatie, en we hebben toch een sla als vangnet? Maar in welke termen is de sla opgezet? En meet deze de juiste dingen? Dat laatste blijkt vaak niet het geval. Pieter Buijs vat het transitieproces bij outsourcing samen in drie fases: een korte transitieperiode (van maximaal zes maanden), een periode waarin de nadruk ligt op kostenbesparingen door efficiencyverbeteringen, en een geleidelijke overgang naar een periode waarin de nadruk ligt op innovatie en effectiviteitsverbetering. Buijs constateert dat een outsourcing-relatie vaak via een vast patroon verloopt, waarbij de verwachtingen tijdens en direct na de transitie te hooggespannen zijn. Daarna volgt onvermijdelijk een dip in de relatie. Vanuit deze situatie is het zaak om de relatie weer langzaam op te bouwen. De kunst is dan ook om niet te diep in het ‘dal’ te vallen. Dynamiek in contracten - ze eerder kunnen openbreken als de situatie daarom vraagt - is gewenst. De relatie staat of valt met vertrouwen, vertrouwen en nog eens vertrouwen. RAMMELENDE FINANCIËLE CONTROLE De financiële controle van een outsourcing-traject vertoont nogal eens lacunes. Er moeten goede, reele en zo gedetailleerd mogelijke prijs/prestatieafspraken worden gemaakt. Vaak ontbreekt een total cost of ownership-model (tco) waaraan de kosten eenduidig te relateren zijn. En als er wel een tco-model is, sluit dat vaak weer niet aan op de financiële bronsystemen. Bovendien brengt de leverancier vaak alleen niet-gespecificeerde totale kosten in rekening, waardoor financiële sturing alleen op het totaalbedrag mogelijk is. Dit ondermijnt elke vorm van prikkeling door een bonus/ malus op onderdelen van het contract. VIER TIPS Op basis van jarenlange ervaring met verbetertrajecten in it-organisaties hebben wij vier essentiële

stelregels voor succesvol outsourcen gedefinieerd: 1. Denk goed na over de uit te besteden it-systemen en -functies. Gebruik hiervoor de outsourcing-piramide (zie figuur): hoe specifieker de processen, hoe minder zinvol het is ze uit te besteden. 2. Maak heldere afspraken over afbakening van itdiensten, en leg die vast in sla’s en een dienstencatalogus. Zorg ervoor dat de mensen die het contract sluiten verantwoordelijk blijven voor het te realiseren resultaat. 3. Stel een tco-model op waarmee een heldere bonus/malus-clausule kan worden geformuleerd. Verricht uitgaand van dit model een nulmeting in de eigen organisatie. Isoleer en rapporteer de kosten na de outsourcing op dezelfde wijze als bij de nulmeting. 4. Weeg bij de selectie van een outsourcing-partner het track record va de migratie zwaar mee. Bouw de migratieresultaten in de bonus/malus-constructie in. De outsourcing van kantoorautomatisering en netwerkbeheer door het agentschap Centrale Financien Instellingen (CFI) laat zien dat je ook met succes je it kunt outsourcen. Een eerdere poging van het CFI om te outsourcen had geen succes, vanwege het all-in-contract met de leverancier: de leverancier kwam niet uit de kosten en het all-in-karakter van het contract stimuleerde niet om zaken snel op te pakken. Na evaluatie is het contract opgesplitst in een deel voor beheeractiviteiten tegen vaste prijzen per werkplek en een deel innovatie, dat voor een vaste prijs per project werd uitbesteed. Ook is besloten om bepaalde onderdelen niet meer uit te besteden. Het vervolgtraject, nu bij een andere leverancier, is een groot succes. Het heeft geleid tot een goede verdeling van strategische en tactische motieven, en lagere kosten.

DE KERN Bij outsourcing-projecten worden vier fouten gemaakt: 1. Er wordt te veel uitbesteed. 2. Uitbestede diensten worden vaag gedefinieerd. 3. De migratie naar de nieuwe omgeving wordt niet goed gemanaged. 4. De financiële controle rammelt.

•

* Alice Ferguson, Governance van outsourcing (januari 2004). nr 6 • 4 juli 2007

19

VIRTUALISATIE?

organiseert de volgende themadagen rondom virtualisatie: High Availability Backup and Restore VDI Financial Management Inschrijven of meer informatie via: www.sltn.nl of bel 036-8800222

prem ier

PARTNER

ZUINIGE LEASEAUTO’S MINDER BELAST

Vrouwelijke manager op glazen klif Vrouwen krijgen vaker riskante of complexe topposities dan mannen Het glazen plafond bestaat nog steeds, al hebben meer vrouwen dan ooit een hogere managementpositie. Hoe vergaat het de vrouwen die door het glazen plafond weten te breken? Minder goed dan hun mannelijke collega’s, blijkt uit onderzoek van de Britse psycholoog Alex Haslam (University of Exeter). Hij heeft een nieuw verschijnsel ontdekt: de ‘glazen klif’. Vrouwen komen opmerkelijk vaak in leidinggevende posities terecht die veel complexer en riskanter zijn dan de posities waarin mannen worden benoemd. Mannelijke managers krijgen vaker de makkelijke, ‘veilige’ leidinggevende banen, vrouwen de zware, precaire banen met een grote kans op falen. Dit effect is aantoonbaar in de praktijk. Ook experimentele studies bevestigen dat het zo gaat: als een man en een vrouw even goed gekwalificeerd en even geschikt zijn voor een functie, kiezen respondenten in overgrote meerderheid voor de vrouw als de functie wordt omschreven als moeilijk en riskant. Hoe komt dat? Je zou zeggen dat het vertrouwen in vrouwen

en in hun competentie blijkbaar groter is, maar de oorzaak ligt volgens de onderzoekers ergens anders. Vrouwen maken vaak geen deel uit van het informele netwerk binnen de organisatie – het old (school)boy network. Daardoor krijgen vrouwen minder sociale ‘bescherming’ en

Op 1 januari 2008 worden er – als het aan staatssecretaris Jan Kees de Jager ligt – enkele belastingmaatregelen ingevoerd die milieuvriendelijker autogebruik stimuleren. Allereerst een forse verhoging van de bpm op benzineauto’s met een uitstoot van meer dan 240 gram CO2 per kilome-

steun en gaan de lastige banen vaker naar vrouwen. Het gevolg van dit glazen-klifmechanisme is dat vrouwen in managementposities vaker last hebben van stress en dat vrouwen met senior-managementposities het vaker voor gezien houden.

•

Bron: European Business Forum

ter en op dieselauto’s met meer dan 200 gram CO2/km. Die moeten een heffing krijgen van 80 à 90 euro per extra gram CO2 uitstoot per kilometer. Dat kan snel oplopen tot duizenden euro’s. Daarnaast worden de bedragen van onzuinige labels verhoogd en krijgen zuinige labels iets meer korting. Voor zuinige auto’s kan dit een belastingvoordeel van enkele honderden euro’s betekenen. Voor zeer zuinige leaseauto’s (uitstoot tot 110 gram CO2/km) gaat ook een lagere fiscale bijtelling gelden.

INNOVATIE BEDROEVEND Nederland moet meer investeren in menselijk kapitaal, vernieuwend leiderschap en open netwerken. Dat blijkt uit onderzoek aan de RSM Erasmus University. Vooral de Nederlandse bouw en industrie scoren slecht op innovatie. De zakelijke dienstverlening is wél innovatief. Steeds meer kennisintensieve activiteiten worden verplaatst naar opkomende economieën als China, India en Brazilië. Ondanks de oplevende economie richten de meeste bedrijven zich nog steeds op kostenverlaging, herstructurering en efficiencyverbetering. En ondanks de krappe arbeidsmarkt blijven de investeringen in menselijk kapitaal achter. Het leiderschap van ondernemingen is hoofdzakelijk gericht op kortetermijnresultaten. En de mogelijkheden voor open innovatie en netwerken met kennisinstellingen worden onvoldoende benut.

‘Ik doe het wel’ Als je een carrière wilt, zul je af en toe (rot)klussen op je moeten nemen die buiten je takenpakket vallen. Hoe ga je daar slim mee om? Nu en dan zul je als manager uit eigen beweging een karwei op je moeten nemen dat buiten je reguliere takenpakket valt. Wanneer doe je dat wel en wanneer zeg je nee? Enkele richtlijnen van hr-adviesbureau The Mind Gym: • Wees gespitst op de kansen die zich voordoen. Als je je nooit vrijwillig aanbiedt, is dat slecht voor je carrièrekansen. Maar je voor de verkeerde dingen aanmelden is nog veel slechter.

• Wees selectief. Kies projecten die worden beoordeeld door de mensen waarop je indruk wilt maken. En kies projecten waaraan eer te behalen valt. Projecten waarmee in het beste geval niets verkeerd gaat, zijn niet interessant: als het misloopt krijg jij de schuld, als het goed gaat, valt dat niemand op. Daar komt bij: serial volunteers worden niet serieus genomen.

• Informeer je goed, voordat je je ergens toe verplicht: wat wordt er van je verwacht, welk rapporteringsniveau is vereist, welke middelen en ondersteuning krijg je? • Denk goed na voordat je ja zegt: wat zul je moeten opgeven als je de klus op je neemt? Als je ervoor gaat: delegeer zo veel mogelijk van je dagelijkse werkzaamheden aan anderen en geef heldere instructies aan degenen die op de winkel moeten passen.

•

Bron: Management Today nr 6 • 4 juli 2007

21

MANAGEMENT LAAT MEER EMOTIE ZIEN!

Inhoud belangrijker dan salaris

Frederic Damen heeft onderzocht wat leiders effectief maakt. Hij ontdekte dat emoties een belangrijke rol spelen bij het motiveren van medewerkers. Emoties zijn sociaal functioneel, zegt Damen. Bij crises en in reorganisaties bijvoorbeeld hebben medewerkers én managers vaak heftige emoties. Die zijn er niet voor niets: ze hebben een sterke functie op de werkvloer. Boze leidinggevenden vinden goed gehoor bij boze medewerkers. En enthousiaste medewerkers doen het goed als hun leidinggevende ook enthousiast is. Met andere woorden: managers mogen best wat meer emoties laten zien, want dat is in bepaalde situaties zeer effectief om mensen aan te sturen.

Jonge leidinggevenden bij de overheid en in het bedrijfsleven vinden het voor hun carrière belangrijker dat ze een inhoudelijk leuke baan krijgen dan dat ze veel gaan verdienen. De Y-generatie komt eraan.

V

aak wordt gedacht dat de jongere generatie managers materialistisch en carrièregericht is. Uit een onderzoek van Ordina-dochter Ormit komt een ander beeld naar voren. Volgens 75 procent van de 400 ondervraagde jonge leidinggevenden is hun carrière geslaagd als ze een inhoudelijk leuke functie hebben. Op de tweede plaats, en voor 64 procent een wezenlijk aspect van een geslaagde carrière: ‘een goede persoonlijke ontwikkeling doorgemaakt hebben’. 56 procent vindt ‘een baan met veel uitdagingen’ essentieel. Slechts 33 procent van de respondenten noemt ‘een hoog

Frederic Damen - De leiding nemen: de rol van affect in leiderschapseffectiviteit (proefschrift Erasmus Universiteit Rotterdam, juni 2007)

salaris’. 5 procent vindt het bereiken van een directiefunctie een belangrijke maatstaf voor een geslaagde carrière. Ormitdirecteur Hetty van Ee: ‘Het is een duidelijk signaal aan het establishment in de directiezetels, zelf veelal typische babyboomers. De Y-generatie, geboren na 1980, komt eraan. Ze zijn absoluut anders. Wat we al wisten, is dat ze een gezonde werk-leven-balans zoeken. Uit ons onderzoek blijkt nu dat jonge mensen de inhoud van hun werk belangrijk vinden, de ontwikkeling die ze doormaken, de uitdagingen die ze krijgen. Het salaris komt niet eens in de

top 3.’ De boodschap voor de huidige werkgevers en managers, die meestal anders denken: als je jonge succesvolle mensen aan je wilt binden, moet je niet meteen met de portemonnee rammelen maar met andere zaken komen. De jonge generatie managers gaat voor intellectuele ontwikkeling en inhoudelijke uitdagingen. Niet voor niets vindt 88 procent van de ondervraagde managers het belangrijk dat er in hun organisatie een ‘management development’-programma is. Álle ondervraagden vinden dat daarin aandacht voor hun persoonlijke ontwikkeling moet zijn. Opmerkelijk is dat slechts 16 procent van de ondervraagden ook daadwerkelijk zo’n mdprogramma volgt.

•

MANAGERS BEÏNVLOEDEN GERAPPORTEERDE WINSTEN Regelmatig duiken berichten op in de media dat managers proberen om slecht nieuws over hun bedrijf te verhullen met boekhoudtrucs. Uit promotieonderzoek (Universiteit van Tilburg) van Valeri Nikolaev onder Amerikaanse bedrijven blijkt dat zulk gedrag niet incidenteel is. Managers beïnvloeden gerapporteerde winsten stelselmatig om de overwaardering van hun aandelen te laten voortduren. In bedrijven met overgewaardeerde aandelen is vaker sprake van handel in eigen aandelen bij mensen die direct betrokken zijn bij het bedrijf, en wordt meer eigen en vreemd vermogen aangetrokken. Ook zijn deze bedrijven vaker actief op de overnamemarkt. Financieel analisten zijn zeer optimistisch over de toekomst van deze ondernemingen.

Nederlanders klagen het minst

N

ederlandse werknemers zijn het vaakst gelukkig met hun baan en zeuren het minst. Fransen en Britten klagen het meest over hun werkomstandigheden. Dat blijkt uit het onderzoek What workers want: a worldwide study of attitudes to work and work-life balance van het Britse onderzoeksbureau FDS International. Het werd gehou-

22

nr 6 • 4 juli 2007

den onder 14.000 werknemers in 23 landen. Werknemers in Frankrijk, Groot-Brittannië en Zweden klagen het meest over een gebrek aan vrije tijd en een te laag salaris. Ook Amerikanen zijn vaak ontevreden, ondanks het feit dat de lonen in de Verenigde Staten tot de hoogste ter wereld behoren. Nederlandse werknemers behoren samen met

Thaise en Ierse werknemers tot de gelukkigste werknemers ter wereld. Slechts 8 procent van de Nederlanders klaagt over te weinig vakantiedagen. Ter vergelijking: in Groot-Brittannië is dat 37 procent. Het ongelukkigst zijn werknemers in Japan - maar die klagen niet vaak.

•

COLUMN

GEORGES ATAYA

Software als dienst Evenveel verdienen als mannelijke collega? De salarisverschillen tussen mannen en vrouwen hebben slechts één hoofdoorzaak: kinderen, aldus Warren Farrell. Zijn gouden tip aan vrouwen: ga voor it in plaats van hr.

S

inds mensenheugenis wordt geklaagd over het discriminatoire feit dat vrouwen minder verdienen dan mannen. Auteur Warren Farrell heeft nog een ‘inconvenient truth’: het komt door de kinderen. Volgens zijn Amerikaans, dat wel - onderzoek verdienen vrouwen evenveel als mannen – en vaak zelfs beter. Totdat er kinderen in het spel komen. De salariskloof tussen mannen en vrouwen ontstaat pas als vrouwen zich bij hun jobkeuzes laten leiden door hun familiale omstandigheden. Warren Farrell, auteur van Why men earn more: the startling truth behind the pay gap – and what women can do about it, zegt: “De salariskloof heeft niets te maken met discriminatie door organisaties, maar alles met de werkverdeling die plaatsvindt

als mannen en vrouwen kinderen krijgen.” Vrouwen die een carrière mét mannensalarissen willen, kunnen - los van geen kinderen of een huisman nemen - volgens Farrell een paar dingen doen. Neem een baan met verantwoordelijkheid voor het eindresultaat. Vind een werkgebied waarin je financiële of emotionele risico’s moet nemen. Werk meer uren, meer weken en meer jaren. Wees bereid om je te laten overplaatsen naar onaantrekkelijke locaties als het bedrijf daarop aandringt. En ga voor it of een harde wetenschap, niet voor een culturele of sociale wetenschap. Maar, waarschuwt de auteur: wie evenwichtiger of langer wil leven, moet al deze dingen juist niet doen. Bron: Fast Company

•

TIPS VOOR CORPORATE BLOGGING Iedereen doet het. Maar wie doet het goed? Zeven tips voor corporate blogging: • Denk strategisch. Een blog moet een strategisch doel hebben, bijvoorbeeld feedback krijgen over nieuwe producten of de organisatie een bepaald imago geven. • Je moet iets te zeggen hebben. Bloggen om het bloggen werkt niet. Niemand zit te wachten op bloggers die niets interessants te melden hebben. Blog vanuit je passie. • Begin met een blog die alleen intern is. • Wees zo open en eerlijk mogelijk over de onderneming.

Als er negatieve feedback komt, verwijder die dan niet maar reageer erop. • Wees jezelf. De toon moet informeel en persoonlijk zijn. Blog zoals je praat. Geen ‘corporate-company-pr-businessprietpraat’. • Stel regels op voor medewerkers die willen bloggen onder de bedrijfsnaam: dat mag alleen met toestemming en bepaalde dingen zijn uit den boze (zoals concurrentiegevoelige informatie weggeven). • Zorg ervoor dat je gevonden wordt. Een blog zonder bezoekers is een zinloze blog. Bron: Management Today

Bij ‘Software as a Service, kortweg SaaS, wordt dezelfde softwaretoepassing online ter beschikking gesteld aan meerdere klanten. Een ideale aanpak natuurlijk voor standaard diensten. De toepassing kan snel en goedkoop geïmplementeerd, investeringen in hardware ontbreken en fouten zijn iemand anders zijn schuld. Wat je bij de aanschaf van SaaS-diensten niet moet doen, is vooraf een groot aantal licenties afnemen. Begin met een klein aantal gebruikers en ervaar dan in de praktijk hoe het voldoet. Blijkt de oplossing niet te voldoen, dan kun je naar een alternatief overstappen zonder verlies van veel geld, van gezicht of zelfs je baan. Deze voordelen hebben veel bijgedragen aan het succes van oplossingen als Salesforce.com (voor customer relationship management), Ketera (aankoopbeheer) en Everdream (pcparkbeheer). De grootste zorgen rond dergelijke oplossingen hebben steevast betrekking op de beschikbaarheid van de dienst en de beveiliging van de gegevens. De vraag is in hoeverre dergelijke angsten reëel zijn. De SaaS-marktleiders hebben in ieder geval al jarenlang trouwe klanten die, op dit gebied, blijkbaar geen problemen hebben ervaren. Maar toch. Wat kan er gebeuren met uw gegevens als de leverancier wel failliet gaat? Er zijn bedrijven die zo al de toegang tot hun gegevens hebben verloren of, wellicht nog erger, van een Amerikaanse curatoren het aanbod kregen ze te kopen! De opdrachtgever moet zeker stellen eigenaar te blijven van de gegevens. Bovendien moet de mogelijkheid bestaan werkmethodes van de leverancier te auditeren of controleren. Het is van belang toezicht te hebben en te houden op de betrouwbaarheid, de continuïteit en de prestaties van de dienst. Bovendien hoort dat de online dienst geauditeerd te kunnen worden op een vergelijkbare manier als de interne. Als u een SaaS dienst overweegt, moet u zich deze vragen altijd stellen: • Biedt de dienst de functionaliteit die ik zoek? • In hoeverre kan de dienst nu of later worden aangepast aan mijn – toekomstige - behoeften? • In hoeverre kan de oplossing samenwerken met mijn eigen systemen? • Is de dienst volwassen, betrouwbaar en veilig? • Is de dienst voorbereid op de toekomst? Onderzoek wat dat laatste betreft of er werkelijk een moderne achitectuur aan de online dienst ten grondslag legt en geen SoSaaS: Same old Software, as a Service. Georges Ataya is hoogleraar aan de Solvay Business School en vicepresident van het IT Governance Institute nr 6 • 4 juli 2007

23

TECHNOLOGIE

Consolideren en moder De lange weg van ROC Amsterdam naar een efficiënte it-organisatie De afgelopen vier jaar heeft het ROC Amsterdam op it-gebied een ingrijpend consolidatie- en standaardisatieproces doorgemaakt. Terwijl de kosten omlaag moesten, werden de eisen die aan de automatisering werden gesteld alleen maar zwaarder. Dat kwam vooral door de invoering van ‘Het Nieuwe Leren’. IT Executive sprak met ict-directeur Hans Doffegnies over dit proces, en de besparingen die het tot nu toe heeft opgeleverd. door Marco van der Hoeven

H

et ROC Amsterdam is met 40.000 leerlingen, 3.500 medewerkers en ruim 400 opleidingen het grootste Regionaal Opleidings Centrum van Nederland. De organisatie is onderverdeeld in negen werkmaatschappijen die branchespecifiek onderwijs aanbieden in de hele regio. Hier horen bijvoorbeeld ook de werkmaatschappij in Hilversum bij en de stewardessen- en vliegtuigtechniek-opleidingen in Hoofddorp. In totaal beschikt het ROC Amsterdam over ruim zeventig gebouwen waar onderwijs plaats vindt.

“de kwaliteit was niet goed en het kostte ook nog eens teveel geld”

DE KERN ROC Amsterdam heeft 70 vestigingen, de it-afdelingen zijn ingrijpend gereorganiseerd, geconsolideerd en gestandaardiseerd: • Het management is gecentraliseerd • De ict-kosten zijn nu lager dan vier jaar geleden • Het glasvezelnetwerk speelt een cruciale rol • Dankzij radioverbindingen kunnen nieuwe locaties snel worden opgenomen 24

Bij de vorming van het Regionaal Opleidings Centrum, tien jaar geleden, kreeg de nieuwe ict-poot weinig prioriteit. Alle aandacht ging uit naar de organisatie van het onderwijs zelf. Die situatie begon zich echter in deze grote en complexe organisatie te wreken. Vier jaar geleden is daarom Hans Doffegnies aangesteld als it-directeur om in Amsterdam orde te scheppen. Doffegnies: “De uitdaging was het maken van een standaardisatie- en consolidatieslag. De kwaliteit was niet goed en het kostte ook nog eens teveel geld. Dat gold zowel voor de infrastructuur, de laptops en desktops en de telefonie.” De eerste stappen die Doffegnies moest zetten waren organisatorisch van aard. Iedere werkmaatschappij van het ROC had zijn eigen ict-organisatie, zowel wat betreft mensen als systemen. De servers stonden verspreid over allerlei gebouwen, terwijl iedere werkmaatschappij ook nog eens zijn eigen systeembeheerder had die weer per werkmaatschappij werd aangestuurd door de manager bedrijfsvoering. “We hebben al die lijnen doorgeknipt, en alle ictmanagers onder de ict-directeur geplaatst”, aldus Doffegnies. Zijn afdeling sloot met de werkmaatschappijen dienstverleningsovereenkomsten waarin precies stond beschreven welke diensten ze van nr 6 • 4 juli 2007

welke kwaliteit konden verwachten. Naast de technische aspecten heeft Doffegnies het informatiemanagement vormgegeven: “We zijn uitgegaan van standaard technologie. Als werkmaatschappijen van die standaard willen afwijken dan kunnen we erover praten. Het uitgangspunt is altijd dat de ‘wat-vraag’ voorop staat: we willen eerst weten wáár op functioneel gebied behoefte aan is, daarna volgt pas de invulling met technologie. De hoofdtaak is Onderwijs. Ict is daarbij een hulpmiddel.” STRATEGISCHE ROL De strategische rol die ict heeft gekregen bij het ROC wordt weerspiegeld door de positie van de ict-directeur. Hij rapporteert rechtstreeks aan het College van Bestuur en is verantwoordelijk voor het nakomen van de dienstverleningsovereenkomsten met de werkmaatschappijen. Doffegnies: “ De informatiemanager is als het ware de haarlemmerolie tussen het strategisch bestuursniveau en de werkmaatschappijen.”

foto Cor Mooij

niseren

ict-directeur Hans Doffegnies: “studenten verwachten dat een opleiding zijn ict op orde heeft, anders kiezen ze een opleiding bij een concurrerende opleider”

In de afgelopen vier jaar is met standaardisatie en consolidatie een nieuwe basis gelegd. Daarmee gaat het ROC Amsterdam nu de ingrijpende veranderingen die in het onderwijs plaatsvinden te lijf. De belangrijkste wijziging is de veelbesproken invoering van Het Nieuwe Leren, een competentiegerichte leerfilosofie. Deze geïndividualiseerde leermethode heeft grote gevolgen voor de organisatie van de ict. Doffegnies: “De eerste experimenten maken duidelijk dat de consequenties ingrijpend zijn. We proberen nu duidelijk te krijgen welke functionaliteiten eigenlijk nodig zijn. Het onderwijs gaat van aanbodgericht naar vraaggestuurd. Dit betekent dat je ervan uitgaat dat een leerling al bepaalde competenties heeft. Vervolgens ga je kijken naar de competenties die een leerling uiteindelijk nodig heeft om een bepaald vak of beroep te leren. Het gat tussen de competenties die hij heeft en die hij nodig heeft, ga je als school invullen. In het matchingsvraagstuk van die competenties bij alle

40.000 leerlingen bij onze vierhonderd opleidingen kan ict een belangrijke rol spelen.” Daar komt bij dat de ict-inrichting niet alleen meer bepaald wordt door de interne vraag. De studenten verwachten dat een opleiding zijn zaakjes op orde heeft, anders kiezen ze een opleiding bij een concurrerende opleider. “We zijn een grote instelling, dus is het belangrijk dat we ook ieder jaar weer veel studenten krijgen. Een van de manieren waarop we dat willen bereiken is het aanbieden van plaats- en tijdsonafhankelijk leren. We zorgen ervoor dat een leerling altijd bij zijn data kan, of hij nu thuis aan het werk is of bezig is met een stage in bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Ook het contact tussen de student en de begeleiders verloopt steeds vaker via de elektronische weg.” LAGERE KOSTEN De consolidatieslag van de afgelopen vier jaar heeft niet alleen een effectievere organisatie opgeleverd, maar de kosten zijn ook een stuk lager geworden. nr 6 • 4 juli 2007

25

Effectief en doeltreffend werven van it-management vacatures doet u in

IT Executive het magazine voor 24.500 it-managers en businessmanagers met veel verantwoordelijkheid en weinig tijd

bel Erik van Heest 06 13221012 of Rob de Kleijnen 06-53403470 voor een aantrekkelijke aanbieding

www.it-executive.nl

onderbouwt it-beslissingen

COLUMN

RON TOLIDO

Vervolg van 25

Waar de ict-kosten van ROC Amsterdam vier jaar geleden opliepen tot ruim 14 miljoen euro op een totale omzet van 220 miljoen euro per jaar, bedragen deze nu bij dezelfde omzet 11,5 miljoen euro. Dit komt voornamelijk door de consolidatie en standaardisatie. Maar, tekent Doffegnies aan, ook de ict-middelen zijn goedkoper geworden. De gemiddelde prijs van een pc is bijvoorbeeld gedaald van 800 naar 500 euro. De ROC heeft flink kunnen bezuinigen op de netwerkinfrastructuur. De scholencluster gebruikt een eigen dark fiber-glasvezelnetwerk, wat aanzienlijk goedkoper is dan het huren van capaciteit bij providers. Het netwerk speelt een cruciale rol. Alle data en applicaties staan centraal opgeslagen, terwijl de organisatie over meer dan zeventig locaties verspreid zit. Bovendien komen er regelmatig nieuwe locaties bij of worden oude locaties afgestoten. Ook komt het voor dat leerlingen bij externe organisaties zijn ondergebracht, bijvoorbeeld voor een stage. In die verspreide en fluctuerende omgeving moeten studenten en medewerkers wel altijd toegang hebben tot de juiste data en applicaties. Om snel op veranderingen te kunnen inspelen, is het ROC Amsterdam voor die locaties gestart met een draadloos netwerk. In Amsterdam staan op zowel de Rembrandt-toren als het World Fashion Center zenders die verbonden zijn met het glasvezelnetwerk. Hiermee kunnen nieuwe gebouwen in de regio snel in het netwerk worden opgenomen: “In plaats van de minimaal twaalf weken die we kwijt zijn aan het aanvragen van vergunningen en het leggen van een kabel, kan het netwerk in een nieuw gebouw dankzij de radioverbinding al in een week in orde zijn.” Het draadloze netwerk past in een ip-only-strategie, waardoor ook steeds meer andere zaken via het netwerk gaan verlopen, zoals ip-telefonie en beveiliging. Op dit moment lopen er diverse grote projecten, zoals centraal elektronisch bestellen, het inrichten van een crm-systeem, het uniformeren van de studentadministratie, het organiseren van managementinformatie voor het bestuur èn het opzetten van een hrm-systeem voor de 3.500 medewerkers. De meeste van deze projecten zijn zo omvangrijk dat ze Europees moeten worden aanbesteed. Doffegnies probeert deze projecten volgens Itil-normen te structureren, waarbij de strategie van het ROC en de business case voorop staan. “We komen van ver, maar het gaat steeds beter.”

•

De eBay it’er Is het nou een gebruikelijk, conjunctureel verschijnsel of hebben we een heuse omwenteling bij de staart? Eén ding is zeker: veel it’ers verlaten de grotere organisaties. Ze beginnen een gespecialiseerd bureautje of vestigen zich als zelfstandig freelancer. Geen kunst: met de huidige, roodgloeiende markt hoef je geen doldrieste entrepreneur te zijn om zo’n stap te wagen. Waarnemers zijn dan snel geneigd de verschuivingen als iets tijdelijks te zien: als het over twee jaar economisch tegen zit, staan de vrijbuitende ondernemers weer in rijen opgesteld bij de poorten van de grote bedrijven en it-leveranciers. Toch zou de situatie deze keer wel eens anders kunnen uitpakken. Bedrijven zoeken steeds meer externe it’ers, waar het eigen personeelsbestand op zijn best stabiliseert. Reken maar dat de schrik van de Post Internet Bubble Dip er nog goed inzit. Met de nieuwe strategie kweek je een elastisch koord dat je in mindere tijden verschoont van overcapaciteit en pijnlijke ontslagrondes. Maar aan de aanbodzijde rommelt het ook. En de spannende dingen gebeuren in de leeftijdsklassen aan de uiteinden van het spectrum. De groep van oudere it’ers groeit snel. Die willen niet langer meedoen aan de opgefokte groei-eisen van ons vakgebied. Maar met hun schat aan ervaring kunnen ze in elk project van grote waarde zijn: door te leiden, te adviseren of te coachen. Typisch rollen die je vanuit een zelfstandige positie heel goed kunt invullen zonder de hijgerige adem van de HRM-manager in je nek. Aan de andere kant zien we pas afgestudeerde it-studenten. Een fladderige, YouTube-zappende diersoort die al tijdens de studie heeft geleerd dat je via internet zelf kunt kiezen wanneer je welk werk voor welke klant doet. Als ware eBay it’ers bieden ze hun diensten aan op virtuele marktplaatsen. Daarbij komt het hele spectrum van vraag en aanbod, loven en bieden en transparantie (‘hoe goed vond u deze Java-programmeur?’) voorbij. Zet het allemaal bij elkaar en je krijgt een beeld van een dynamisch ecosysteem van losser gekoppelde arbeidsovereenkomsten tussen organisaties en it micropreneurs.

Zender op WFC. Dankzij de radioverbindingen van Utelisys Communications kan het ROC een nieuw gebouw binnen een week op het interne netwerk aansluiten.

We zijn al een eind op weg, want van Open Source hebben we geleerd hoe je complexe projecten kunt uitvoeren zonder dat de teamleden op één plek zitten of voor hetzelfde bedrijf werken. Nu nog meer aandacht voor certificering van de beroepsgroep en globale standaards voor methoden, en niets houdt ons tegen om het werkveld spectaculair te moderniseren. Lopen we warempel weer eens een keer voorop.

nr 6 • 4 juli 2007

27

TECHNOLOGIE tender

OM VERNIEUWT SITES

Meer werk voor minder servers

Het Openbaar Ministerie heeft een opdracht uitgeschreven voor het ontwikkelen, onderhouden en hosten van zijn websites. Ook wil dit onderdeel van het justitieel apparaat zijn zoekmachine en contentmanagementsysteem vervangen. De opdracht heeft een looptijd van zes jaar en een geschatte waarde van 1 miljoen euro.

Virtualisatie kent grote voordelen én risico’s door Onno Breedveld

DELL IN HEERENVEEN Computerfabrikant Dell gaat het openbare scholennetwerk De Basis in Heerenveen de komende jaren van nieuwe computers voorzien. De scholen hadden ingeschat dat de opdracht een waarde van bijna vijfhonderdduizend euro zou hebben. Dell levert de apparatuur uiteindelijk voor ruim onder de 4 ton euro.

Servervirtualisatie brengt grote voordelen met zich mee: kostenbesparingen, efficiëntieverbeteringen en meer flexibiliteit. Tegelijkertijd loop je bij een te snelle invoering grote risico’s. Zeker als dit gebeurt in combinatie met de implementatie van een service-georiënteerde infrastructuur.

W

elke leverancier je vandaag de dag ook spreekt, welke grote it-gebruiker je ook naar zijn strategie vraagt, en welk vakblad je ook open slaat, het is veelal virtualisatie wat de klok slaat. De techniek die het mogelijk maakt om meerdere logische systemen op één fysieke server te laten draaien, draagt een zo sterke belofte in zich dat onderzoeksbureau Gartner voorspelt dat dit onderwerp tot het eind van dit decennium de it-agenda zal domineren. Daarnaast is het onderwerp ook verplichte kost omdat servervirtualisatie grote consequenties heeft voor de manier waarop it-organisaties de aanschaf, het beheer en de doorbelasting van hun systemen op dit moment uitvoeren.

DORDRECHT KOOPT IN De gemeente Dordrecht gaat zijn opslaginfrastructuur vernieuwen. De overheidsinstelling wil een storage area network aanschaffen. Biedende partijen moeten een programma van eisen opstellen en het technisch ontwerp van de nieuwe opslagomgeving uitvoeren. Verder moet er een migratieplan komen om het domein Microsoft en SBC (Citrix) van de oude naar de nieuwe omgeving over te hevelen. De migratie naar het nieuwe SAN wordt door gemeente zelf uitgevoerd. Verder gaat de gemeente zijn werkstations vernieuwen. Dordrecht verwacht 1600 thin clients aan te schaffen. Er moeten 400 nieuwe desktops komen en honderd laptops. Het contract voor de hardwarevernieuwing heeft een looptijd van vier jaar, waarbij het merendeel van de apparatuur in het eerste jaar vernieuwd zal worden.

PIEKBELASTING Virtualisatie wordt op dit moment vooral ingezet om de enorme hoeveelheid op Intel-architectuur gebaseerde servers terug te dringen. Behalve dat het om hele grote aantallen gaat, staan deze machines op veel momenten ook nog eens niets te doen. Ze worden bij aanschaf immers zo gedimensioneerd dat ze de grootste piekbelastingen, liefst nog ietsje meer, en de groei voor de komende jaren kunnen opvangen. Dat betekent dat de gemiddelde server een bezettingsgraad heeft die onder de 10 procent ligt. Haal je de 20 procent, dan ben je spekkoper. Ook buiten het terrein van de Intel-servers kom je virtualisatie tegen. De grote leveranciers van hardware en Unix-besturingssystemen - lees: HP, IBM en Sun - spelen op deze marktvraag in door hun systemen op alle mogelijke manieren van virtuali-

Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar [email protected]

Voordelen

Nadelen en risico’s

Lagere kosten en minder energieverbruik

Gereedschappen nog onvolwassen

Belasting milieu omlaag

Snelle invoering risicovol

Minder ruimte in het rekencentrum vereist

Veelal nieuwe infrastructuur vereist

Minder systemen te beheren

Grote veranderingen voor it-organisatie zelf

Hogere bezettingsgraad van de systemen

Complexe overstap in een slecht georganiseerde it-organisatie risicovol

Grotere flexibiliteit

28

satie-faciliteiten te voorzien. Voor hen is dat bovendien een logisch vervolg op de partitioneringstechniek, die meerdere besturingssysteem op één processor mogelijk maakt. Aan de bovenkant van de markt, in de mainframewereld, is virtualisatie al tientallen jaren beschikbaar. IBM laat zien nog helemaal bij de tijd te zijn door zijn mainframe te laatste jaren vooral te positioneren als een machine die vele servertaken tegelijkertijd aankan. Ook rond het serverplatform met de Intel-architectuur gebeurt van alles. Intel en AMD hebben vorig jaar beide hun processoren uitgebreid met virtualisatie-ondersteuning. Leveranciers als VMWare en XenSource bouwen daar op voort. De introductie van Red Hat Enterprise Linux versie 5 (RHEL5) eerder dit jaar stond geheel in het teken van virtualisatie. Van Microsoft mogen we ook het een en ander verwachten, zij het rijkelijk laat. Volgens de meest recente berichten zal het bedrijf een half jaar na de introductie van Windows Server 2008 met Windows Server Virtualization komen, gebaseerd op Xen. Hoewel het geen enkel probleem is om afzonderlijke Intel-gebaseerde servers op weer een ander Intel-systeem te laten draaien, is serverconsolisatie niet de enige reden om met virtualisatie aan de slag te gaan. VMWare kan bijvoorbeeld ook worden ingezet om testomgevingen te creëren, of om toepassingen die alleen voor Windows beschikbaar zijn als een virtuele component toch op een Linux-server te kunnen draaien. Deze laatste mogelijkheid kan goed van pas komen bij het opruimen van obstakels voor een gecombineerde WindowsLinux-omgeving.

nr 6 • 4 juli 2007

IBM is één van de leveranciers die vooroploopt in het efficiënter maken van het rekencentrum. Het concern kondigde in mei zijn project Big Green aan. Jaarlijks gaat er een miljard dollar naar het verbeteren van energie-efficiëntie in het rekencentrum. Virtualisatie is een belangrijk middel om energiebesparing te realiseren.

Inmiddels zijn alle virtualisatie-inspanningen duidelijk terug te zien in de marktcijfers. Volgens Gartner zijn door de opmars van virtualisatie vorig jaar 6 procent minder servers verkocht. Bovendien verwachten de marktvorsers dat deze daling de komende jaren nog sterker zal doorzetten. Het blijft overigens niet bij servervirtualisatie alleen. De volgende stap is de virtualisatie van de desktop om het beheer van pc’s efficiënter te maken. Door de desktop vanuit het rekencentrum te laten draaien houd je het beheer centraal. Deze techniek kan ook een middel zijn om een hardwaremigratie bij een opwaardering van het besturingssysteem te voorkomen doordat een gevirtualiseerde desktop weinig eisen stelt aan de lokale pc. INVESTERING RENDEERT De terugverdientijd van een investering in servervirtualisatie is lastig te becijferen. Dit komt omdat de invoering van deze technologie vaak deel uitmaakt van een bredere veranderingsstrategie. Leveranciers stellen dat apparatuur enkele tientallen procenten efficiënter wordt gebruikt. Volgens de Butler Group zitten de it-opbrengsten in kostenbesparingen en efficiëntieverbeteringen. Daarnaast zijn er voordelen die minder goed tot klinkende munt terug te voeren zijn. Neem bijvoorbeeld de toegenomen flexibiliteit doordat applicaties met servervirtualisatie gemakkelijker van extra rekenkracht voorzien kunnen worden, mocht dat nodig zijn. Niet voor niets noemen deze analisten virtualisatie in één adem met service-georiënteerde architecturen. Beide vernieuwingen moeten de flexibiliteit van de infrastructuur vergroten. Het komt regelmatig voor dat de overstap naar een soa gecombineerd wordt met het inrichten van een gevirtualiseerde serveromgeving. De it-industrie grijpt de komst van virtualisatie aan om hun milieu-imago op te krikken. IBM kondigde vorige maand zijn Project Big Green aan. Dat bedrijf zal jaarlijks een miljard dollar besteden aan het verbeteren van energie-efficiëntie in het rekencentrum. Virtualisatie is daar een essentieel

onderdeel van. Doordat een groot aantal fabrikanten zich zorgen maakt over zijn verkwistende imago voorspelt Gartner dat de virtualisatietechnieken straks gratis meegeleverd zullen worden met serversystemen. Dat is alleen nog een kwestie van tijd. RISICOVOL Ondanks de voordelen waarschuwt Gartner organisaties wel om servervirtualisatie niet te snel in te voeren. Een belangrijke reden om het wat rustiger aan te doen is de beveiliging. De bestaande methode om besturingssystemen te beschermen voldoet namelijk niet in een gevirtualiseerde infrastructuur. De hypervisor die de besturingssystemen en logische componenten in een fysieke server bestiert heeft ook controlemechanismen nodig, die nu nog niet uitontwikkeld zijn. Grote haast bij een overstap naar een gevirtualiseerde omgeving en gereedschappen en werkwijzen die nog niet uitontwikkeld zijn vormen een gevaarlijke combinatie.

door de opmars van virtualisatie zijn vorig jaar 6 procent minder servers verkocht De Butler Group stelt dat organisaties een te groot risico nemen als zij servervirtualisatie combineren met de invoering van een soa met als doel vergroting van hun flexibiliteit. Dat komt door de enorme risico’s die deze gecombineerde aanpak in zich draagt. Daarbij noemen ze slecht georganiseerde it-processen, legacysystemen, hard-gecodeerde business-logica en slecht project-management als belangrijkste obstakels. De nadruk moet dan ook niet liggen op technologie en technische vaardigheden maar op mensen en processen. Weet een organisatie die horden eenmaal te nemen, dan ligt de droom van elke it-manager in het verschiet: een component-georiënteerde, flexibele infrastructuur die efficiënt is en zonder mankeren meebeweegt met de wensen van de business.

•

nr 6 • 4 juli 2007

29

TECHNOLOGIE

Nuttige leidraad voor het formuleren van niet-functionele

deal

FILETRANSFER NXP Chipfabrikant NXP Semiconductors vervangt zijn zelf ontwikkelde systeem voor bestandoverdracht door de Synchrony Transfer-software van Axway. De reden voor de overstap zijn de hoge kosten voor het beheer en onderhoud van de bestaande applicatie. Het concern wil tegelijk met de vernieuwing van de software de bestandsoverdracht wereldwijd standaardiseren. Meer dan 100 servers en ongeveer 8.000 gebruikers in 12 landen worden aangesloten op de nieuwe infrastructuur, die jaarlijks 20 miljoen bestandsoverdrachten zal faciliteren. Atos Origin gaat de migratie op zich nemen en het systeem voortaan beheren. Naast het contract met Atos Origin liet NXP ook weten dat het concern de komende drie jaar een instant messaging service van Orange Business Services gaat afnemen waar 25.000 eindgebruikers mee moeten kunnen werken. Het concern zegt met deze centrale inkoop flink te kunnen besparen op zijn netwerk en it-kosten.

Standaard verhoo door Christiane Vandepitte

Bij het overleg tussen leverancier en klant gaat veel aandacht uit naar functionele eisen. Toch zijn er ook vaak onbesproken verwachtingen op andere vlakken als leerbaarheid en installeerbaarheid die in een later stadium tot ontevredenheid kunnen leiden.

Z

owel leverancier als afnemer zijn gebaat met duidelijke, expliciete, eenduidige en meetbare eisen. Een nuttige leidraad voor de kwaliteit van software is de standaard ISO 9126. De standaard ISO 9126 beschrijft algemene kwaliteitsattributen waar de makers van software aan moeten denken. De standaard vertelt niet wat het niveau is waaraan software voor die verschillende attributen moet voldoen, maar vormt wel een nuttige checklist. De standaard bestaat uit vier delen: quality model, external metrics, internal metrics, en quality in use metrics. Deel 1 van deze standaard (ISO 9126-1) beschrijft een kwaliteitsmodel dat voor softwareproducten toepasbaar is. Dit model definieert een aantal kwaliteiten, of kwaliteitsattributen, onderverdeeld in zes categorieën, die hieronder de revue passeren. FUNCTIONALITEIT De toepassing moet alles doen wat de gebruiker nodig heeft. Maar wat is alles? Welke functies moet de toepassing bevatten? Hoe moet deze precies werken? De toekomstige gebruiker gaat uit van zijn persoonlijke ervaring met software. Hoe nauwkeurig moet de toepassing zijn? Moet deze samenwerken met andere toepassingen? Wat is daarvoor nodig? Zijn er bepaalde afspraken uit

HOSTING GETRONICS Getronics PinkRoccade gaat het ontwerp, de bouw, het beheer en de hosting van de webomgeving van vier websites van de Britse uitgeverij Independent News & Media verzorgen. De dienstverlener gaat de bouw, het technischen applicatiebeheer en het hosten van een nieuw Content Management Systeem (Escenic Content Management Systeem) op zich nemen vanuit het eigen datacenter in Amsterdam. De leverancier zegt de opdracht gekregen te hebben vanwege zijn kennis van Escenic en zijn ervaring in de uitgeverswereld. Mail tips en weetjes over opdrachten naar [email protected]

30

nr 6 • 4 juli 2007

conventies, standaarden, regelgevingen, en wetten die moeten worden nageleefd? Een onbevoegd persoon mag de software of de gegevens niet kunnen gebruiken - wat zijn de vereisten op het vlak van beveiliging? BETROUWBAARHEID De toepassing mag nooit uitvallen. Of in ieder geval niet te lang. Hoe lang mag ze buiten gebruik zijn voor u hinder ondervindt? Gaat het om een facturatietoepassing, dan is het misschien geen drama als deze twee dagen buiten gebruik is. Gaat het om een toepassing die deel uitmaakt van de productieketen van een krant, dan kan een uitval van minder dan een uur er al voor zorgen dat de deadline van de drukker niet gehaald wordt – een ramp. Wat moet er gebeuren na het herstarten? Moeten er gegevens hersteld worden? Als iemand een fout begaat, gaat het systeem plat. Of mag dat niet? Welke fouten moeten worden opgevangen? BRUIKBAARHEID De software moet gebruiksvriendelijk zijn. Hoe gebruiksvriendelijk? Wat verwachten de gebruikers van deze software op dat vlak? Sommige gebruikers typen veel gegevens in. Ze hebben er een hekel aan om hun toetsenbord te moeten loslaten,

eisen

gt kwaliteit software en verplicht te worden hun muis te gebruiken. In dat geval is het het best om in de gebruikersinterface voor elk muiscommando een alternatief commando te voorzien dat met het toetsenbord gegeven wordt. De software moet gemakkelijk te leren zijn. Maar wat is gemakkelijk? Zonder handleiding? Met een handleiding, maar zonder cursus? Het verdient aanbeveling dit te preciseren. EFFICIËNTIE De software moet efficiënt zijn. Maar hoe efficiënt? De eisen kunnen per omgeving sterk verschillen. Hoe snel moet het programma reageren op input van de gebruiker? Hoe lang mag de batchverwerking duren? Wat is goed, wat is aanvaardbaar, wat is slecht? Als u dit niet specificeert, kan de leverancier er alleen naar raden. Heeft de gebruiker van de toepassing een klant aan de lijn, of voor zich in de winkel, dan verliezen zowel de klant als het personeelslid hun geduld als ze wachten op een antwoord van de toepassing. Werkt de toepassing met services, dan is het best de verwachte prestatie concreet af te spreken, op een meetbare manier. Want de architectuur moet worden aangepast aan de eisen, en dat heeft zijn weerslag op de kostprijs van het project. Wat verwacht u van andere systeembronnen? Wat moeten de database, het geheugen en de schijf aankunnen? ONDERHOUDBAARHEID U bent van plan de software lange tijd te gebruiken. De eisen zullen veranderen, de toepassing moet in die eisen mee kunnen groeien. Wat zijn de eisen op het vlak van onderhoudbaarheid? Als er een probleem is in de toekomst, moet de programmeur van dat moment in staat zijn de plaats in de toepassing te vinden waar het fout loopt; debugging moet mogelijk zijn, het systeem moet foutboodschappen teruggeven als het misloopt. Een kleine wijziging mag ook maar een kleine inspanning vragen. Ook moet het mogelijk zijn om te testen. Als het programma niet getest is, werkt het ook niet. Het duidelijkste voorbeeld wat dit beteft is het ‘jaar 2000’-probleem. Programmeurs zochten de datumvelden in de programma’s, om ze aan te passen. Als ze deze niet vonden, konden ze de programma’s niet wijzigen, en moest de hele toepassing weggegooid worden.

OVERDRAAGBAARHEID Misschien komt de toepassing in de toekomst op een ander platform terecht. Dat moet kunnen. Of niet? Ontwikkelen uw mensen in Java, dan hoopt u de afgewerkte toepassing zonder veel moeite

het is geen drama als de facturatietoepassing twee dagen buiten gebruik is over te kunnen zetten naar een andere omgeving. De Java Virtual Machine wordt geacht de verschillen op te vangen. Toch is dit niet altijd zo simpel. Hoeveel moeite mag het kosten om de software te installeren in een bepaalde omgeving? Zijn er strikte eisen op dat vlak? Zijn er standaarden, conventies of afspraken met betrekking tot de portabiliteit van de software die nageleefd moeten worden? Hoe vervangbaar moet de software zijn? Misschien moet de interface van de toepassing voldoen aan bepaalde standaarden. Hoe groot moet het aanpassingsvermogen van een applicatie zijn? ANDERE OMGEVING, ANDERE EISEN Verschillende gebruikers hebben verschillende verwachtingen; verschillende sectoren hanteren verschillende normen. Enkele voorbeelden. Voor berekenings- en simulatiesoftware zijn nauwkeurigheid en het gedrag in de tijd doorslaggevend. Dat is ook zo voor veel machinesturingen. In embedded toepassingen voor consumenten zijn naast bruikbaarheid ook aspecten als herstelbaarheid en efficiëntie belangrijk. Doordat deze producten het vaak moeten stellen met geringe rekenkracht en beperkt energievermogen, krijgt het gedrag in relatie met de aangewende middelen extra aandacht. Voor bedrijfskritische systemen is nauwkeurigheid van groot belang, maar ook stabiliteit en gedrag in de tijd. Software die in een callcenter wordt gebruikt, moet de operator in staat stellen zoveel mogelijk oproepen af te handelen. Een fout als een verkeerde tabvolgorde in de gebruikersinterface kan tijdverlies veroorzaken en dus geld kosten. Vandaar dat ook hier bruikbaarheid een belangrijke factor is.

•

nr 6 • 4 juli 2007

DE KERN ISO 9126-1 levert een gestandaardiseerde nomenclatuur voor kwaliteitsattributen voor software. Daarmee kan men de kwaliteitsverwachtingen op een meer eenduidige manier beschrijven. De relevantie van deze kwaliteitsattributen is voor elk product of project verschillend. • Functionaliteit: Zitten de gewenste functies in de software? • Betrouwbaarheid Werkt de software te allen tijde? • Bruikbaarheid Is de software gebruiksvriendelijk? • Efficiëntie Gaat de software efficiënt om met systeembronnen? • Onderhoudbaarheid Hoe makkelijk kan de software aangepast worden? • Overdraagbaarheid Kan de software gemakkelijk naar een ander technisch platform overgezet worden? 31

MENS & WERK

Solliciteren in de file

A

thlon Car Lease werft it’ers in de file. Sinds juni kunnen it’ers die vast zitten op de snelweg lotgenoten bellen die ook klem zitten in de rij. De telefoonnummers van de Athlon-medewerkers staan op hun auto’s. Zij staan vooral in de file op de A1, A9 en A27. It’ers die bellen met een Athlon-auto verderop krijgen direct informatie over het bedrijf en de beschikbare vacatures. Het bedrijf, dat onlangs Lage Landen Translease opslokte, heeft extra it’ers nodig om de groei te kunnen bijhouden.

•

Leve de hielenlikker De verachtelijke hielenlikker op kantoor is volgens Brits onderzoek juist een netwerkkracht. Allianties sluiten en bondgenootschappen aangaan bepalen in belangrijke mate het zakelijk succes van een bedrijf.

D

e nare ellebogenwerker die carrière maakt door te slijmen en te konkelen, blijkt over uiterst nuttige vaardigheden te beschikken. Sluwheid, manipuleren, slijmen, het komt van pas om netwerken te ontwikkelen en te onderhouden, ontdekte het Britse Chartered Management Institute na onderzoek. Netwerken en allianties zijn be-

langrijk voor het zakelijk succes van bedrijven. Minder dan een derde van de ondervraagde managers praat nog negatief over politieke spelletjes waar de kantoorkonkelaar in uitblinkt. Tegenwoordig herkent men dit als het smeden van strategische allianties, en daarover spreken managers heel lovend. Sociale en technische vaardigheden alleen zijn daarvoor niet genoeg. Waar men het bij slijmen vroeger vooral had over territoriumdrift, blijkt dat dit heel goed kan samengaan met het creëren van strategische samenwerking en onderlinge overeenstemming.

•

Depressiviteit grote schadepost

Z

iekteverzuim als gevolg van psychische aandoeningen kunnen oplopen tot jaarlijks 660 miljoen euro. Dat stelt GGZ Nederland op basis van onderzoek. De schade ontstaat niet alleen doordat werknemers uitvallen, maar ook doordat hun arbeidsproductiviteit daalt, zelfs al zijn zij op hun werk. Het grijze verzuim, zoals werken op een laag pitje wordt genoemd, is zelfs een groeiend probleem. Sommige deskundigen menen dat grijs verzuim een groter probleem is dan het zichtbare verzuim. In het geval van psychische aandoeningen zou

dat kunnen kloppen. Directeur Jos de Beer van de GGZ meent dat aandoeningen als depressies en stress laat worden ontdekt. Hoe langer het duurt voordat de aandoeningen worden onderkend, hoe langer de behandeling duurt. Verwaarloosde psychische aandoeningen kunnen uiteindelijk leiden tot een uitval van meer dan een jaar. De Beer pleit voor een nationaal actieprogramma van de overheid. Dat zou vooral moeten gaan over informatievoorziening betreffende psychische ziekten aan bedrijfsartsen en arbospecialisten.

andere werkgever als gevolg van een overname geen nadelige gevolgen mag hebben voor het personeel. Als dat nadeel er wel is, dan mogen werknemers weigeren om over te stappen naar de nieuwe werkgever. Wel moeten zij dan aantonen welk nadeel zij van de overstap hebben. De werknemer uit Roermond voerde aan dat zijn vrouw een huisartsenpraktijk zou moeten

opgeven, als zij zou moeten verhuizen. De kantonrechter erkende dat deze persoonlijke omstandigheden inderdaad aanleiding waren om de overstap te weigeren en de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Ook bepaalde de kantonrechter dat de werkgever een ontslagvergoeding moet betalen van 175.000 euro.

•

Niet mee met bedrijf Het personeel van een verkocht bedrijf gaat automatisch mee naar de nieuwe eigenaar. Maar een kantonrechter heeft hier onlangs een stokje voor gestoken.

D

e zaak was aangespannen door een werknemer uit Roermond, die na een bedrijfsovername in Amsterdam te werk werd gesteld. De nieuwe werkgever eiste dat hij naar de Randstad zou verhuizen. De man werkte tot de overname in 32

Den Bosch. De medewerker in kwestie weigerde akkoord te gaan met de vereiste verhuizing. Personeel van een verkocht bedrijf komt van rechtswege in dienst bij de nieuwe eigenaar. Maar in de wet staat duidelijk dat een overgang naar een nr 6 • 4 juli 2007

•

It’er eist baan op maat

Banencaroussel

“P

Uniserv heeft Rik Douwes benoemd tot directievoorzitter. Het bedrijf is gespecialiseerd in outsourcing van levensverzekeringsadministraties. Douwes legt zich toe op business development en met name op de uitbouw van de activiteiten. Hij komt van Bouwfonds Hypotheken, waar hij zich bezighield met shared service centra, business process outsourcing en ketenintegratie.

ersoneelsadvertenties en online vacaturesites inzetten om nieuwe it’ers aan te trekken? Vergeet het maar, dat werkt straks niet meer. Dat stelt de Amerikaanse recruitmentexpert Kevin Wheeler, die multinationals bijstaat in hun arbeidsmarktbeleid. Onlangs ontvouwde hij zijn visie tijdens een masterclass op het jaarcongres van de Nederlandse vereniging van wervingen selectiefunctionarissen, Recruiters United. Niet de werkgever maar de it’er bepaalt straks hoe zijn eigen baan eruit gaat zien, bijvoorbeeld als het gaat om werktijden, werkomgeving en zelfs de inhoud van de functie. Werkgevers kunnen niet anders dan banen op

maat ontwerpen. Voor veel it-bedrijven zou dat betekenen dat ouderwetse roosters en standaard arbeidsvoorwaarden bij het vuil kunnen. De nieuwe generatie hoogopgeleiden zoekt vooral professionele uitdagingen, aldus Wheeler. Hard werken hoort erbij, vindt men, zo lang men er plezier in heeft. Werken in een kleine organisatie krijgt steeds vaker de voorkeur boven werken in een groot bedrijf. “Geef kandidaten de mogelijkheid hun cv achter te laten op jouw bedrijfswebsite. Over tien jaar zul je als werkgever aan je kandidaten moeten vragen hoe hun ideale baan eruit ziet. Die moet je dan voor ze gaan maken.”

•

Taart voor de concurrent

H

et accountantskantoor Abab heeft driehonderd taartpunten uitgedeeld aan it’ers van concurrent Ernst & Young. Zowel Abab als Ernst & Young houden zich naast accountancy ook bezig met de automatisering van administratieve processen. Het ging

om it’ers op de vestigingen in Nijmegen, Tiel en Breda. Abab is gevestigd in het zuiden van het land. Het regionale kantoor dat zich vooral richt op het midden- en kleinbedrijf streeft naar een betere herkenbaarheid op de arbeidsmarkt. Ernst & Young daarentegen heeft geen probleem met haar naamsbekendheid en concentreert zich in toenemende mate op grote bedrijven. Abab hoopt met de taartactie de aandacht te hebben getrokken van it’ers die graag voor kleinere bedrijven werken. Het gebaar vloeit voort uit de krapte van it’ers op de arbeidsmarkt. Steeds openlijker hengelen it-bedrijven naar medewerkers van andere bedrijven.

•

Reorganiseren? Neem ontslag!

W

ie er voor kiest om ontslag te nemen bij een reorganisatie in plaats van zich te laten ontslaan, is er op den duur heel wat beter aan toe dan collega’s die zijn weggestuurd. Ontslag nemen verhoogt de kans op een nieuwe baan, die vaak ook goed bevalt. Dat blijkt uit onderzoek van Universiteit van Melbourne. Daaruit komt naar voren dat werknemers die zelf ontslag nemen, minder depressief zijn dan degenen die ontslagen zijn. Ook zijn degenen die de eer aan zichzelf hielden gemotiveerder om ander

werk te zoeken. Ontslagen werknemers daarentegen voelen zich vaak slachtoffer en reageren vaak machteloos. Deze gevoelens hinderen hen bij het zoeken naar een nieuwe baan. De onderzoeker ontdekte dat ontslagen werknemers in hun volgende baan tamelijk onzeker zijn, wat niet bevorderlijk is voor hun functioneren. Ze kunnen hun draai moeilijk vinden, kunnen werk en privé niet goed combineren en voelen zich matig betrokken bij de nieuwe organisatie.

•

Atos Consulting, de consultancytak van Atos Origin, heeft Ard-Pieter de Man benoemd tot Principal Consultant. De Man, voormalig hoogleraar technische bedrijfskunde aan de TU Eindhoven, gaat zich bezighouden met strategie, innovatie en allianties voor alle marktsectoren binnen Atos Consulting. Ronald Baas is business development manager geworden bij Avanade Nederland, een internationaal consultancybureau voor Microsoft-oplossingen. In deze functie is hij verantwoordelijk voor migratie, management en optimalisatie van Microsoft-infrastructuuroplossingen en applicatie- en database (beheers-) management. Baas komt van Quest Software. Hans van der Krieke is gestart als manager sourcing bij de serviceorganisatie van Kender Thijssen. In deze functie is hij verantwoordelijk voor de inzet van alle servicespecialisten van het bedrijf. Van der Krieke was hiervoor onder andere nr 6 • 4 juli 2007

33

werkzaam bij Digital Equipment, Compaq en Hewlett Packard als operationeel manager van diverse serviceafdelingen. Brocade Communications Systems heeft Piet Giesbers benoemd tot regional manager. Hij is verantwoordelijk voor de sales in de complete Benelux, alle Scandinavische landen inclusief de Baltische Staten en Zuid-Afrika. Daarnaast draagt hij zorg voor de contacten tussen Brocade en het grote aantal oempartners, distributeurs en resellers die de producten en oplossingen van Brocade aanbieden in de markt. Giesbers werkte eerder bij Brocade als territory manager Benelux en ZuidAfrika. Avocent® Corporation (Nasdaq: Avct), leverancier van beheeroplossingen voor ict en datacenters, heeft Nils ’t Hart aangesteld als country manager Nederland. Hij is verantwoordelijk voor de business development en de voortzetting van de Nederlandse groei van de Systems Management Division. Sir Tim Berners-Lee, uitvinder van het Web en directeur van W3C, is vorige week opnieuw onderscheiden door koningin Elizabeth II. Hij is benoemd tot Member of the Order of Merit.

Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

www.belastingdienst.nl/ict

Werk is niet het eerste waar je aan denkt als je net bent aangespoeld op een onbewoond eiland. Behalve als je werkt voor het Centrum voor ICT van de Belastingdienst. Hier kan je verant woordelijkheidsgevoel wel eens net zo sterk blijken te zijn als je overlevingsdrang. Zo gek is dat niet, als je bedenkt wat wij allemaal realiseren. Binnen een van de grootste en meest complexe ICTomgevingen van Nederland verzorgen we de volledige technische infrastructuur achter de heffing, controle en inning van belastingen. En zijn we inmiddels ook verantwoordelijk voor de uitbetaling van toeslagen. Omdat onze toepassingen een publiek van 16 miljoen Nederlanders bereiken, is het bijna onvermijdelijk dat er ook wel eens iets fout gaat. Juist omdat we ons ervan bewust zijn dat zelfs het allerkleinste foutje grote consequenties kan hebben, zijn we continu bezig onze dienstverlening te optimaliseren. Voor onze medewerkers brengt dat inhoudelijk interessante werkzaamheden met zich mee. Zo zijn we bijvoorbeeld bezig met het toepassen van middleware voor onze Service Oriented Architecture. Werken bij het Centrum voor ICT betekent werken met ongekende mogelijkheden. In je werk, waar je in een vooruitstrevende werkomgeving optimaal kunt presteren. Maar ook voor jezelf, in vrijwel elke gewenste richting op het gebied van ICT. Wil je meer weten over werken bij het Centrum voor ICT van de Belastingdienst? Kijk dan op www.belastingdienst.nl/ict.

Werk waar je trots op bent

MENS & WERK foto Nico Boink

Arjan van Toor

DE IT-MANAGER VAN SANYO E&E EUROPE Naam: Arjan van Toor Leeftijd: 38 Organisatie: Sanyo E&E Favoriete it-gadget: “Crimson Editor, een vrij downloadbaar programma. Daarmee maak ik engines voor websites, mijn grote hobby. Hier doe ik alles mee.”

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor deze serie portretten. Vind jij het leuk om je verhaal te doen of heb je iets bijzonders te melden stuur dan een e-mail naar [email protected].

Portret van een IT-manager (6) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen, ziet u terug in een aantal portretten van it-managers. In aflevering 6 vertelt Arjan van Toor hoe hij in zijn eentje de it managet voor Sanyo E&E, door Henk Vlaming

Sanyo E&E Europe, wat is dat? “Een Japans bedrijf met 35 medewerkers in Etten-Leur, twintig in Loughborough en tien verspreid in Frankrijk. We zijn een medische divisie, onderverdeeld in Biomedical, Dental en Healthcare. Er is ook een divisie Food Equipment. Sanyo E&E Europe is onderdeel van Sanyo Electric, dat met een groot aantal activiteiten in heel Europa zit.” Wat doet de it-manager van Sanyo E&E? “Voor Sanyo E&E Europe ben ik de Europese manager. Ik ben 36

verantwoordelijk voor de it in Nederland, Engeland en Frankrijk. Als er bijvoorbeeld in Engeland iets plat gaat, dan moet ik daar als een haas naar toe. Netwerkbeheer, applicatiebeheer, websites bouwen, ik doe het zo veel mogelijk zelf. De afdeling it bestaat namelijk uit één persoon, en dat ben ik. Anderhalf jaar geleden ben ik hier begonnen. Alle it-activiteiten werden toen nog uitbesteed, maar dat zorgde voor een ongelooflijke kostenpost. Voor alles wat er moest gebeuren werden er externen ingehuurd, van netwerknr 6 • 4 juli 2007

beheer tot systeembeheer. Die waren hier minstens een dag per week. Ik ben begonnen om zo veel mogelijk it-werk terug te halen, en dat is gelukt.” Ben je altijd it-manager geweest? “Nee, ik was hiervoor it’er in een bedrijf dat specifieke software maakte voor het testen van rubber. Heel specialistisch werk, waarvoor ik door heel Europa reisde. Mede daardoor ben ik overgestapt naar een managementfunctie binnen de it. Mijn kennis was wel een beetje verouderd, bijvoorbeeld wat betreft Microsoft. Die moest ik als een speer bijwerken.” Wat staat er de laatste tijd zoal op je agenda? “Sanyo is bezig met globalisering, een moeilijk maar interessant complex. Binnen Europa moeten alle it-managers van

Sanyo standaardiseren. Ieder van ons moet voor bepaalde tools het beste merk kiezen, die we vervolgens in heel Europa gaan gebruiken. Zo moet ik bijvoorbeeld uitzoeken wat de beste virusscanner is. Ik maak me nu sterk voor erp-software van Baan. De it-managers in een aantal andere landen gebruiken dat ook, dat is een voordeel. Maar misschien zal het bedrijf toch ooit voor SAP kiezen, dat gebruikt men in Japan en een aantal Europese vestigingen. Niet dat SAP slecht is, integendeel. Maar het is nogal een klus als je moet overschakelen van Baan naar SAP.” Levert dat problemen op? “De globalisering komt bovenop je dagelijks werk. Soms lijkt het alsof sommige Europese collega’s het product naar voren schuiven waar ze zelf aan gewend zijn. Begrijpelijk, maar dat wil niet zeggen dat je daarmee ook het beste merk hebt gekozen. Ook moet ik nu gaan werken met merken die mij minder goed liggen. Zo was ik gewend om vijf dagen na de bestelling laptops in huis te hebben. Na de standaardisatie moet ik meer dan twee weken wachten op een

COLUMN

RENÉ F.W. DIEKSTRA

offerte en vier weken op de levering. Dit kan natuurlijk niet en dat heb ik ook teruggekoppeld.” En wat houd je bezig in Nederland? “Ik probeer steeds meer bedrijfsprocessen te automatiseren, waardoor we beter presteren. Sommige processen werden nog met pen en papier gedaan. Nu kunnen we de historie van een proces ver volgen, zelfs tot in Japan. Maar zo ver wil ik niet gaan. Dan word je afhankelijk van Japanse data, en daarvan kan ik de tijdige levering niet altijd garanderen...” Hoe overtuig jij het management? “We werken veel samen. Het opstellen van protocollen bijvoorbeeld doe ik in overleg met de directie. Verder kijk ik naar wat haalbaar is. Voor elk idee maak ik eerst een afweging van de kosten en de baten. Als de terugverdientijd acceptabel is, maak ik een voorstel voor een automatiseringsproject.” Wat zijn je sterke en zwakke kanten? “Ik ben een betweter en een chaoot. Ik moet leren meer op te schrijven, dat is een verbeterpunt. Niet dat ik iets vergeet, daar is mijn hoofd te groot voor. Maar de zaken lopen wel eens een beetje door elkaar. Maar ik kan goed projecten organiseren, ik ben creatief en ik kan mij goed ontwikkelen. Mis ik bepaalde kennis, dan leer ik die snel aan. En ik ben heel loyaal, dat is ook een sterk punt.” Hang je thuis ook de manager uit? “Buiten het werk ben ik ook zo, een druktemaker. Ik ben helemaal gek met mijn twee kinderen, maar met voetballen ben ik gestopt. Dat werd mij te druk. Een manager, dat ben ik thuis niet. Mijn vrouw weet het beter, die denkt altijd eerst na voordat ze iets zegt of doet.”

•

Een kwestie van vertrouwen Een jaar of wat geleden schreef ik in mijn boek ‘De Kwestie van Geluk’ dat geluk een doel op zich is. Iets dat we rechtstreeks moeten nastreven. Nogal wat lezers en ook sommige collega’s reageerden daar kritisch op. Ze zagen er zelfs een oproep tot puur egoïsme in. Zo van, zorg dat je zelf gelukkig bent en hoe het anderen vergaat, dat is jouw zorg niet. Het merkwaardige van die reactie was dat ik in mijn boek nou juist betoogde, mede op grond van onderzoek uit mijn eigen vakgebied, de psychologie, dat een belangrijke manier om voor je eigen geluk te zorgen, is zorg aan anderen te besteden. Geluk is een medaille waar op de ene kant geschreven staat ‘zorg op een goede manier voor jezelf’ en op de andere kant ‘zorg op een goede manier voor anderen’. Wie alleen het een of het ander doet, ondermijnt zijn of haar geluk. Mensen die slechts oog hebben voor hun eigen wensen, verlangens, zorgen of noden en alleen in anderen geïnteresseerd zijn voor zover ze hen daarvoor kunnen gebruiken, hebben als gevolg daarvan slechte, ongelukkige relaties met anderen. Omdat alle mensen, en dus ook zij, sociale dieren zijn, voelen ze zich als gevolg van die houding minder gelukkig dan ze zouden kunnen. Zelfs als hun egoïstische levensstijl hen bepaalde voordelen heeft gebracht zoals een bepaald inkomen of bepaalde spullen. Want geld maakt niet gelukkig. Althans niet boven een bepaald inkomen. Zo toont de vooraanstaande Britse econoom Richard Layard in zijn boek Happiness: lessons from a new science (Geluk: Lessen uit een nieuwe wetenschap) aan dat terwijl het gemiddelde inkomen in landen als de Verenigde Staten, Groot-Brittanië en Nederland in de afgelopen decennia fors is gestegen, er geen toename is te bespeuren in hoe gelukkig mensen zich voelen. De verklaring voor dat feit is dat boven een bepaald gemiddeld inkomen (circa 20.000 euro bruto op jaarbasis) alleen nog het relatieve inkomen, dus hoeveel je verdient in vergelijking met anderen, een rol speelt. Maar als iedereen er op vooruitgaat, dan verandert het relatieve inkomensplaatje niet en neemt het gevoel van geluk niet toe.

Dat mensen die teveel voor anderen zorgen ten koste van zichzelf ook ongelukkiger zijn dan ze zouden kunnen, is gevolg van het feit dat niemand zo goed weet wat we nodig hebben om ons gelukkig te voelen als

geld maakt niet gelukkig althans niet boven een bepaald inkomen wijzelf. Wie onvoldoende voor zichzelf opkomt, komt als gevolg daarvan vaak tekort en dat veroorzaakt ongelukkig zijn. De crux van de levenshouding die gelukkig maakt is die waarbij we ons voortdurend laten leiden door de vraag ‘wat maakt zowel mij als zoveel mogelijk anderen zo gelukkig mogelijk?”. Het wordt onmiddellijk duidelijk waarom dat zo is als we bedenken hoe de wereld, hoe onze omgang met elkaar, eruit ziet als iedereen zich door die levenshouding laat leiden. Wat dat betreft is het veelbetekenend, dat, zoals Layard in zijn boek aantoont, een van de beste voorspellers van het gemiddelde geluk van mensen in een land het percentage mensen is dat zegt dat je andere mensen kunt vertrouwen. Hij trekt daaruit de conclusie dat beleid dat vertrouwen tussen mensen stimuleert daarom van het grootste belang is. Dat roept een belangrijke vraag op. Hebben we in ons land een overheid of in ons bedrijf een cultuur met als belangrijke of liefst belangrijkste doelstelling om vertrouwen tussen de mensen die daar leven en werken te bevorderen?

Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg nr 6 • 4 juli 2007

37

ESCAPE COLOFON

Laatste kabel doorgeknipt

O

nderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) hebben een manier ontdekt om stroom draadloos over te brengen. Zij lieten een lamp van 60 Watt branden op een afstand van meer dan twee meter van de stroombron. Voor deze WiTricity-technologie, kort voor ‘draadloze elektriciteit’, wordt gebruik gemaakt van gerichte elektromagnetische straling. Volgens de wetenschappers kunnen de lange golflengten die hiervoor worden ingezet geen kwaad voor mensen. Hoewel tijdens de demonstratie een lamp werd gebruikt, is deze

technologie vooral interessant voor laptops en draadloze telefoons. Door thuis en op kantoor een WiTricity-netwerk aan te leggen, hoeven we onze apparatuur nooit meer in de lader te steken. Opladen zou automatisch gebeuren zodra deze apparaten binnen het bereik van een draadloze stroombron komen te liggen. Daarmee zijn zouden we onze draadloze apparaten van hun laatste kabel kunnen verlossen. Sterker nog, draadloze apparatuur die altijd binnen een beperkt bereik wordt gebruikt – denk bijvoorbeeld aan de DECT-telefoons – hoeft zelfs

IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

helemaal geen batterij meer te hebben. Op die manier zouden deze toestellen ook nog eens veel lichter en milieuvriendelijker kunnen worden. Wat rest is het verkleinen van de technologie, het verbeteren van het rendement en het vergroten van de afstanden.

•

Wie wil een stukje Microsoft?

F

ortis, Royal Bank of Scotland en Santander kopen samen ABN Amro op, ontmantelen het zaakje en nemen de buit naar huis. Het kan iedereen overkomen. Dus waarom niet Microsoft? Hier wat zou kunnen gebeuren als een alliantie een vijandig bod uitbrengt: Het Vista opstartmuziekje gaat naar SAP, wat de gebruiksvriendelijkheid en de verkoop van MySAP ERP gevoelig zal verbeteren. De stem van Bill Gates komt in handen van Jo Lernout en een niet nader genoemde groep Koreaanse financiers, die er een nieuwe spraaktoepassing mee zullen ontwikkelen. Het zou volgens geruchten gaan over een pratende kikker, de 'Kermi'.

De pratende paperclip gaat naar Overtoom of Ahrend, dat naast de kantoormeubelen ook best wel een virtuele paperclip in de etalage willen hebben liggen. De 235 patenten op Linux gaan naar Red Hat. Als ze bestaan. Als ze niet bestaan, krijgt Red Hat alle aandelen van SCO die Microsoft nog bezit. Windows, Office, Dynamics en al de rest gaan naar Oracle. Een faire deal, vonden de andere betrokkenen, want Larry Ellison wordt wel verplicht voortaan een bureau te delen met Steve Ballmer.

•

redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e [email protected] medewerkers Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dick Simonis, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, George Attaya, Henk Vlaming, Marco van der Hoeven, Onno Breedveld, Patrick Linders, René Diekstra, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink fotografie Nico Boink, Cor Mooij en Caro Bonink redactieadres Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 e [email protected] advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t 06-53403470 e [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager t 06-13221012 e [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam e [email protected] f 020-5733603 e [email protected] (advertentiemateriaal) uitgever Patrick van Tuijl e [email protected] abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl marketing Ceesjan de Vos e [email protected] Mieke Stikkelorum e [email protected] vormgeving Twin Design, Liset Polkamp drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2007, IT Executive, ISSN 1570-6737

38

nr 6 • 4 juli 2007

DG

;>C6C8>6A B6C6<:G

=JB6C G:HDJG8: B6C6<:G

B6G@:I>C< 8DBBJC>86I>: B6C6<:G

8:D

B6C6<:B:CI HJEEDGI 6G7D B6C6<:G

;68>A>IN B6C6<:G

>I B6C6<:G

Wie het MT wil bereiken moet alle posities in beeld hebben Iederlid van het managementteam heeftzo zijn taak. Een manager overtuigen doe je daarom vanuit z’n eigen specialisme. Kluwer Bedrijfsinformatie bereikt alle MT-leden met een toptitel. En dat levert u vele mogelijkheden op om doelgericht en kostenefficiënt te communiceren. Bepaal uw eigen bereik op www.kluwer.nl/bereikhetmt

Kluwer Bedrijfsinformatie Bereik het management

Nooit meer uw bestanden kwijt met uw eigen back-up.

Back-up Online van KPN. Pc gecrasht? Laptop gestolen? En alle bestanden kwijt? U moet er niet aan denken. Daarom is er Back-up Online van KPN. Uw bedrijfsgegevens worden automatisch en veilig geback-upt, waardoor u verloren bestanden eenvoudig en snel weer terughaalt. Voor maar € 4,95 per maand per pc. Meer weten over Back-up Online en alle andere ICT-oplossingen voor ondernemers? Ga naar kpn.com/ict.

kpn.com/ict

ict-oplossingen