De voorbereiding
solliciteren
oefening in
doel
het goed voorbereiden van een sollicitatiegesprek
De reis en reistijd plannen
Tijd
0
gereedschap
materiaal
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Wat is belangrijk op de dag van de sollicitatie? Waarom is dat belangrijk? Waarom is het prettig om op tijd te komen en om er verzorgd uit te zien? Wat betekent dat voor de werkgever en wat betekent dat voor jezelf? Geldt dat alleen voor een sollicitatie of ook voor andere gelegenheden? Wat zegt het van iemand als hij op tijd komt?
Demonstratie
Wie heeft er al eerder gesolliciteerd? Hoe heb je dat aangepakt? Waar heb je op gelet voordat je het gesprek had? Wist je precies hoe je bij het bedrijf moest komen? Hoe is de sollicitatie verlopen? In geval van afwijzing: hoe heb je daarop gereageerd?
Oefenen
Stel tweetallen samen. Laat ieder tweetal een lijstje maken met zaken die met voorbereiding te maken hebben. Koppel het solliciteren aan andere belangrijke zaken zoals een eerste schooldag of een bezoek aan een uitzendbureau of het CWI.
Terugkijken
Vraag een cursist om alle punten op het bord te noteren. Laat de tweetallen één voor één hun punten noemen. Geef ruimte voor discussie en aanvulling. Maak duidelijk dat een goede voorbereiding de sollicitant rust geeft en dat dit niet alleen geldt voor een sollicitatiegesprek maar voor andere belangrijke gesprekken.
Registreren
Registreer deze oefening als de cursist voldoende het belang van een goede voorbereiding kan toelichten.
Vaktaal
Voorbereiden, plannen, tijdsplanning, reisinformatie openbaar vervoer, stadsplattegrond, organiseren, klaarleggen, verzorgd, representatief, under- of overdressed, eerste indruk.
© Leerwerk centrum
SO6
De afwijzing
solliciteren
oefening in
doel
informatie inwinnen naar aanleiding van een afwijzing
informatie inwinnen na een afwijzing
Tijd
0
gereedschap
materiaal
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Wat is een afwijzing? Hoe kun je een afwijzing ontvangen (telefonisch, per post, door zelf te bellen)? Hoe kun je je voelen na een afwijzing? Wat kun je doen met een afwijzing? Is een afwijzing alleen maar negatief of zijn er ook positieve kanten aan een afwijzing?
Demonstratie
Is iemand wel eens afgewezen op een baan? Hoe heeft hij dat te horen gekregen? Hoe heeft hij daarop gereageerd? Wat kun je doen na een afwijzing? Hoe doe je dat? Waarom is het goed om een sollicitatiegesprek met iemand na te bespreken? Wat is reflecteren? Waarom moet je goed naar jezelf en je handelen kunnen kijken?
Oefenen
De opdracht: Stel, je wordt afgewezen op een vacature. Je hoort dit per brief. Je wilt weten waarom je bent afgewezen dus bel je het bedrijf om navraag te doen. Maak een lijstje met tenminste vier vragen die je kunt stellen naar aanleiding van het sollicitatiegesprek en de procedure. Noteer alle vragen op het bord. Selecteer vier vragen. Vraag twee cursisten voor een rollenspel. Eén cursist speelt de sollicitant, één cursist speelt de werkgever. Laat de sollicitant de vier vragen stellen. Het is de bedoeling dat de opbrengst van het gesprek positief is. Speel eventueel zelf de werkgever.
Terugkijken
Waarom zegt men: "een afwijzing kan een positief advies zijn"? Heeft de werkgever in het telefoongesprek positieve suggesties gedaan? Is het gevoel dat er was, na ontvangst van de afwijzing, veranderd na het telefoongesprek?
Registreren
Deze oefening registreren als de cursist voldoende het belang van nabellen kan toelichten.
Vaktaal
Afwijzing, reflecteren, nabellen, suggesties, advies, nabespreken.
© Leerwerk centrum
SO8
Het sollicitatiegesprek
solliciteren
oefening in
doel
het op de juiste wijze voeren van een sollicitatiegesprek
jezelf goed presenteren
Tijd
0
gereedschap
materiaal
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
De sollicitatie begint op het moment dat je de drempel overstapt. Hoe belangrijk is de receptioniste?Hoe reageer je op de persoon waarmee je het gesprek hebt? Let je op je houding in het gesprek? Hoe belangrijk is je houding? Hoe kun je iemand beinvloeden met je houding?
Demonstratie
De eerste indruk is erg belangrijk, zowel bij de receptioniste als bij de persoon waarmee het sollicitatiegesprek plaatsvindt. Kan iemand een voorbeeld geven van een juiste of onjuiste eerste indruk en de invloed die deze kan hebben? Duurt het lang om een eerste indruk uit te wissen? Wel of niet aankijken, een stevige of een slappe handdruk, wat zegt dat van iemand? Kun je andere voorbeelden noemen zoals lichaamshouding, manier van lopen etc.
Oefenen
Vraag drie cursisten om een rollenspel te spelen. Eén cursist speelt de receptioniste, één cursist speelt de sollicitant en één speelt de werkgever. Vraag ze om de dingen die je normaliter NIET doet in een sollicitatiegesprek, nu wel te doen en dit uit te vergroten. (speel dit rollenspel eventueel nog een keer maar dan op de correcte wijze).
Terugkijken
Het rollenspel is gespeeld. Wat is er gezegd of gedaan in het sollicitatiegesprek? Waarom zou je dat nooit doen? Wat voor indruk wek je met dat gedrag? Hoe zou je het wel doen? Waarom? Wat is de rol van de receptioniste in deze?
Registreren
Registreer deze oefening als de cursist voldoende het belang van een goede presentatie kan toelichten.
Vaktaal
Introduceren, functie, vacature, interview, sollicitatiegesprek, personeelszaken, medewerker, receptioniste, uitnodiging, voorstellen, presenteren, handdruk, lichaamshouding, eerste indruk, noteren, bedrijfscultuur, procedure
© Leerwerk centrum
SO7
De raamadvertentie
solliciteren
oefening in
doel
het op correcte wijze solliciteren
reageren op een raamadvertentie
Tijd
0
gereedschap
materiaal
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Wat is een raamadvertentie? Waar zie je raamadvertenties? Wat voor bedrijven maken gebruik van raamadvertenties? Waarom doen ze dat in plaats van een advertentie in de krant? Hoe reageer je op een raamadvertentie? Doe je dat direct? Zo ja, waarom. Zo niet, waarom niet?
Demonstratie
Heeft iemand wel eens op een raamadvertentie gereageerd? Hoe is dat verlopen? Hoe was de reactie? Hoe was het om zo naar binnen te stappen? Hebe je goed nagedacht over de functie voordat je binnenstapte? Heb je je voorbereid op de sollicitatie? Heb je op je kleding gelet voordat je naar binnen stapte? Hoe is het gesprek verlopen? Was de juiste persoon aanwezig? Zo niet, wat heb je toen afgesproken?
Oefenen
Laat de cursisten ieder voor zich een lijstje maken met eisen die een werkgever zou kunnen stellen aan een verkoopmedewerker voor een slagerij. Deel de cursisten daarna in tweetallen in. Laat de tweetallen naar aanleiding van de opgeschreven eisen, een raamadvertentie schrijven.
Terugkijken
Waren er overeenkomsten in de gestelde eisen? Konden jullie die eisen goed verwoorden in de advertentie? Hoe zou je zelf reageren op een raamadvertentie?
Registreren
Registreer deze oefening als de cursist weet hoe hij moet reageren op een raamadvertentie.
Vaktaal
Raamadvertentie, representatief, presenteren, voorstellen, informeren, contactpersoon
© Leerwerk centrum
SO9
Wat wil ik, wat kan ik?
solliciteren
oefening in
doel
het bepalen wat de werkwens is, eigen sterke kanten kennen
solliciteren op de juiste vacature
Tijd
0
gereedschap
materiaal
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Waarom moet je je eigen sterke kanten kennen? Hebben die te maken met wat je leuk vindt? Waar ben je goed in? Waarvoor krijg je wel eens complimenten?
Demonstratie
Is er iemand die goed weet wat voor baan hij zoekt? Waarom vindt hij deze baan leuk? Heeft hij sterke kanten die hij kan inzetten op deze functie? Heeft hij al eerder soortgelijke dingen gedaan (hoeft niet persé werk te zijn) die succesvol waren? Waarom is het belangrijk om in een sollicitatiegesprek goed te weten wat je kunt en wilt?
Oefenen
Deel de cursisten in tweetallen in. Maak bij voorkeur tweetallen van cursisten die elkaar niet heel goed kennen. Laat iedere cursist eerst voor zichzelf een lijstje maken met onderwerpen als: Ik ben goed in.. Ik vind het leuk om.. Men vindt dat ik goed .. Na het opschrijven van deze sterke kanten en interesses worden de lijstjes gewisseld. De cursisten moet nu tenminste twee beroepen invullen die zij vinden passen bij de interesses en sterke kanten van de ander
Terugkijken
Welke interesses en sterke kanten heb je opgeschreven? Wat heeft je medecursist daar voor beroep bij gevonden? Is dit een beroep dat je leuk vindt? Heb je dit werk of iets soortgelijks al eerder gedaan? Herken je waarom dit beroep past bij jou sterke kanten?
Registreren
Registreren als de cursist zijn eigen werkwens en sterke kanten kan verwoorden.
Vaktaal
sterke kanten, interesse, hobby, zelfonderzoek, persoonlijk profiel, verstand hebben van, karakter, complimenten, zelfvertrouwen, plezier hebben in,
© Leerwerk centrum
SO1
Informatie inwinnen
solliciteren
oefening in
doel
het voorbereiden van een sollicitatie
het telefonisch verkrijgen van informatie over de vacature en het betreffende bedrijf
Tijd
0
gereedschap
materiaal
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Waarom ga je informatie inwinnen? Waarover kun je informatie vergaren? Hoe kom je aan informatie? Hoe bereid je een telefoongesprek voor? Maakt het verschil of je in je pyama belt of in nette kleding? Heb je nog andere zaken nodig behalve de telefoon en de advertentie? Heeft iemand wel eens gebeld op een vacature? Heb je de informatie gekregen die je wilde hebben? Heb je het gesprek vermeld in je sollicitatiebrief?
Demonstratie
Laat zien hoe je het gesprek voorbereidt. Zorg voor pen, papier etc. Maak eventueel een belscript. Oefen een gesprek met een curisist. Je bent zelf de sollicitant, de cursist is de werkgever. Geef aan dat de naam van de persoon die je belt, goed genoteerd wordt. Vraag de werkgever om zijn naam te spellen. Schrijf op het bord een aantal voorbeelden van beginzinnen waarin wordt gerefereerd aan het telefoongesprek.
Oefenen
Deel een voorbeeld van een vacature uit. Vraag aan de cursisten om, ieder voor zich, een aantal vragen naar aanleiding van de vacature, voor te bereiden. Deel de cursisten daarna in drietallen in. Eén cursist is de sollicitant, één cursist is de werkgever. De derde cursist heeft de lijst met vragen van de beller. Laat deze cursist observeren. Heeft de sollicitant alle vragen gesteld en voldoende antwoorden gekregen? De derde cursist geeft feedback. Na het afronden van deze oefening wordt er van rol gewisseld.
Terugkijken
Hoe is het gegaan. Had je voldoende vragen? Heb je al je vragen kunnen stellen? Hoe reageerde de werkgever? Heb je voldoende antwoord gekregen op je vragen? Hoe ga je dit gesprek verwerken in je sollicitatiebrief?
Registreren
Deze oefening registreren als de cursist voldoende het belang van informatie inwinnen kan toelichten.
Vaktaal
Voorbereiden, inwinnen, verzamelen, werkgever, contactpersoon,
© Leerwerk centrum
SO2
Mijn leven over vijf jaar
solliciteren
oefening in
doel
het maken van een wensenlijst ongehinderd door praktische bezwaren, vrije associatie
inzicht geven in wensen en mogelijkheden
Tijd
60
gereedschap
materiaal werkblad (zie bijlage)
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Heb je een beeld van hoe je leven er over vijf jaar uit kan zien als je het zelf zou kunnen inrichten? Bespreek je dit wel eens met anderen? Wat vind je dan belangrijk? Wat komt op de eerste plaats? Denk je dat het binnen vijf jaar haalbaar is? Kan het korter duren? Kan het langer duren?
Demonstratie
Reik de werkbladen uit (zie bijlage). Laat zien uit welke items de levenscirkel is opgebouwd. Bespreek deze met de cursisten. Vraag om invulling vanuit de groep en geef voorbeelden.
Oefenen
Deel de lijsten uit waarop de items van de levenscirkel staan genoemd. Vraag de cursisten om deze binnen dertig minuten in te vullen. Zij hoeven in dit stadium nog geen rekening te houden met de eventuele haalbaarheid van de wensen: alles mag, alles kan. Deze oefening kan individueel of in tweetallen worden gedaan.
Terugkijken
Bespreek in de groep hoe men deze oefening heeft ervaren. Hoe is het om zonder beperkingen een toekomstbeeld te kunnen vormen? Uiteraard hoeven de cursisten geen items te beschrijven als zij dit niet willen. Zij mogen het plan voor zichzelf houden.
Registreren
De cursisten houden het plan de rest van de lessen bij zich. Op deze oefening komt nog een vervolg.
Vaktaal
Toekomst, toekomstbeeld, levenscirkel, persoonlijk, spiritualiteit, vrije tijd inrichten, werk & opleiding.
© Leerwerk centrum
SO11
Een passende werkplek
solliciteren
oefening in
doel
het interviewen van een medecursist waarbij informatie wordt verzameld over de gewenste werkgever/werk plek
het bewust worden van de wensen en mogelijkheden met betrekking tot de werkplek
Tijd
30
gereedschap
materiaal
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Waarom is het belangrijk om te weten waar of onder welke omstandigheden je wilt werken? Aan wat voor factoren denk je dan (groot/klein bedrijf, team of alleen, vaste- of wisselende werktijden). Waarom juist bij een dergelijke instelling. Heeft er iemand prettige ervaring bij een bedrijf waardoor hij er graag terug zou willen of bij een soortgelijk bedrijf of instelling zou willen werken?
Demonstratie
Vraag een cursist naar een baan waar hij naar tevredenheid heeft gewerkt. Vraag hem naar de aspecten die het werk en het bedrijf leuk maakten. Het is ook mogelijk om je eigen functie op die manier als voorbeeld te gebruiken.
Oefenen
Laat in een brainstormsessie de cursisten aspecten noemen die belangrijk zijn bij prettig werken. Noteer deze op een bord of een flipover. Stel daarna tweetallen samen. Laat één cursist de andere cursist interviewen en de antwoorden noteren. Wissel daarna van rol. Als men klaar is met de oefening vertelt iedereen aan de groep wat de geinterviewde aan werkwensen heeft.
Terugkijken
Hoe is het om concreet over dit soort zaken na te denken? Zijn de wensen haalbaar? Komen de werkwensen overeen met de eerder benoemde kernkwaliteiten?
Registreren
Denk aan zaken als: groot of klein bedrijf, instelling of een commercieel bedrijf, individueel werken of in een team, afstand, parttime of fulltime, schoolvakanties, afwisseling of regelmaat, rustig of hectisch.
Vaktaal
Werkwens, overdenken, afwegen, voorbereiden, flexibel, parttime, fulltime
© Leerwerk centrum
SO13
Stappenplan maken
solliciteren
oefening in
doel
het in kaart brengen van eventuele belemmeringen en hiervoor oplossingen aandragen
planmatig te werk gaan.
Tijd
60
gereedschap
materiaal werkblad casus (zie bijlage)
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
Beperkingen komt iedereen tegen, maar is het glas half vol of half leeg? Kan men belemmeringen ombuigen tot mogelijkheden?
Demonstratie
In de casus wordt een situatie geschetst van een werkzoekende die te maken heeft met een aantal zaken die hem belemmeren bij het vinden van een passende baan.
Oefenen
Deel de cursisten in tweetallen in. Geef ze 10 minuten leestijd voor de casus. Geef ze daarna 10 minuten de tijd om de casus te bespreken. Vraag ze om drie belemmeringen uit de casus te halen en voor deze belemmeringen oplossingen te zoeken. Zij noteren onder de belemmeringen direct de mogelijke oplossingen. Na de oefening wordt op het bord (flipover) aan de linkerkant de belemmering opgeschreven en aan de rechterkant de oplossingen. Men mag elkaar aanvullen.
Terugkijken
Is het moeilijk om oplossingen te bedenken voor deze belemmeringen? Is er verschil tussen het oplossen van belemmeringen voor iemand anders of voor jezelf? Heb je creatief gezocht naar een oplossing?
Registreren
Vaktaal
© Leerwerk centrum
SO14
Uitwerken wens
solliciteren
oefening in
doel
het uitwerken van een stappenplan met behulp van een verandercirkel
wensen leren concretiseren
Tijd
0
gereedschap
materiaal werkblad stappenplan (zie bijlage)
Minuten
Lesvolgorde Inleiding
In een vorige oefening is een wensenlijst ontstaan: mijn leven over vijf jaar. Blijven wensen altijd een wens of zijn er ook mogelijkheden om een wens om te zetten in realiteit? Wacht je af of neem je zelf initiatief om je wensen waar te maken? Hoe kun je dat doen?
Demonstratie
Leg de zes stappen van de verandercirkel uit. Het is van belang dat de cursist weet wat hij wil en waarom hij dat wil. De kracht ligt in het doorlopen van ALLE stappen.
Oefenen
Vraag de cursisten om een wens te selecteren uit de wensenlijst: mijn leven over vijf jaar. Vraag hen om de uitgekozen wens aan de hand van het stappenplan uit te werken. Stel daarna tweetallen samen. Eén cursist legt zijn wens en het daaropvolgende stappenplan uit, de andere cursist geeft feedback. Daarna wordt er van rol gewisseld.
Terugkijken
Is het gelukt om met behulp van de zes stappen een wens uit te werken? Hoe is het om te werken met een stappenplan? Zou je een dergelijk plan ook in andere situaties kunnen gebruiken? Hoe heb je de feedback van je medecursist ervaren? Heb je iets aan de feedback van je medecursist gehad? Kwam deze met nieuwe inzichten en/of ideeën? Denk je dat je dit plan in de toekomst kunt gebruiken?
Registreren
Zie bijlage
Vaktaal
Bewust worden, veranderen, cirkel, belemmeringen, kiezen, overdenken, beeld, toekomst, doel, haalbaar, evalueren, bijsturen.
© Leerwerk centrum
SO15
