Snoezelen in het kinderdagverblijf vorming 2008
snoezelen in het kinderdagverblijf
1
Snoezelen snuffelen ontdekken
doezelen genieten
snoezelen in het kinderdagverblijf
2
Snoezelen is: Het selectief aanbieden van zintuiglijke prikkels, in een sfeervolle omgeving, op het tempo van het kind. Horen Zien Voelen Ruiken
snoezelen in het kinderdagverblijf
3
Waarom zintuiglijke prikkels selectief aanbieden in een snoezelruimte? In de leefgroep worden kinderen vaak overspoeld door talrijke prikkels (vallend speelgoed, wenend kind, telefoon, deurbel, enz.). Dit zorgt voor ‘overprikkelen’ van de zintuigen. In de snoezelruimte kan je storende geluiden elimineren waardoor je als begeleider de zintuiglijke prikkels afzonderlijk en intens kan aanbieden. Dit geeft jonge kinderen rust en laat hen intens genieten. Belangrijk hierbij is dat je met een beperkt aantal kinderen op hetzelfde moment gaat snoezelen.
snoezelen in het kinderdagverblijf
4
Snoezelen op tempo van het kind. Om erachter te komen welke prikkel je best op welk moment aanbiedt is de observatie van het kind tijdens het snoezelen belangrijk. De rust van het doezelen geeft een kind vertrouwen om te ontdekken. Snoezel als begeleider mee met het kind zodat je samen tot rust komt. Geef het kind de tijd om prikkels selectief op te nemen en ervaringen op te doen: - Als een baby gefascineerd blijft kijken naar de lichteffecten voeg daar dan geen nieuwe prikkels aan toe. - Als een peuter aangeeft dat hij niet languit wil liggen en naar lichteffecten kijken, ga daar dan op in door samen andere zintuiglijke prikkels ontdekken. - Een kind dat voor het eerst in de duistere snoezelruimte komt kan zich daar niet goed bij voelen. Daar kan je aan tegemoet komen door heel zorgvuldig de zintuiglijke prikkels aan te bieden. Bijv. starten met toevoeging van daglicht.
snoezelen in het kinderdagverblijf
5
Locatie van een snoezelruimte. Snoezelen doet men in de kinderopvang meestal in een afzonderlijk, daarvoor ingerichte ruimte. Maar het kan ook in een snoezelruimte in de leefgroep.
aparte snoezelruimte: Het voordeel van een aparte snoezelruimte is dat alle storende prikkels buitengesloten worden en je in alle rust kan snoezelen. In een leefgroepwerking heb je echter niet altijd de mogelijkheid om met één of enkele kinderen naar de ruimte te gaan. Het vraagt een beetje organisatie. Snoezelmateriaal dient niet telkens opgeborgen te worden na gebruik.
snoezelhoek in de leefgroep: Een snoezelhoek in de leefgroep is altijd beschikbaar voor kinderen die zich even wensen terug te trekken uit de drukte van de leefgroep. Wanneer je er met kinderen echt gaat snoezelen dan kan je de leefgroep geluiden echter niet buitensluiten. Klein snoezelmateriaal dient tijdens het vrij gebruik opgeborgen te zijn. Een snoezelhoek is ideaal in een babygroep waar het verplaatsen van de kinderen naar een afzonderlijke ruimte vaak een hele klus is.
snoezelen in het kinderdagverblijf
6
Inrichten van een snoezelruimte. Samen met ouders:
Een snoezelruimte inrichten is een project waar ouders graag in betrokken worden. Dit kan op verschillende manieren: - samen met het team nadenken over de inrichting van de snoezelruimte - samen met het team de snoezelruimte inrichten - materiaal verzamelen - materialen maken.
Samen met de kinderen van de buitenschoolse kinderopvang:
Het kleine materiaal dat nodig is om te snoezelen kan gerust samen met kleuters gemaakt worden. Het vullen van flesjes en zakjes is een leuke activiteit voor kinderen. Stoffen naaien kunnen kinderen van 8 à 10 jaar zeker en vast!
snoezelen in het kinderdagverblijf
7
Snoezelruimte gemaakt in samenwerking met Turkse ouders.
snoezelen in het kinderdagverblijf
8
Materiaal in een snoezelruimte. Horen Een CD met zachte muziek is ideaal om tot rust te komen. Wanneer je het gehoor van kinderen echt wil gaan prikkelen dan is een CD met wisselende geluiden goed, bijv. vogelgeluiden, geluiden vanuit de zee. Daarnaast kan je actief het gehoor van kinderen prikkelen door materiaal toe te voegen waarmee kinderen zelf geluid kunnen maken: schudflessen, Hoe een regenpijp maken? belletjes, regenpijp,… Vul een karton koker met kippengaas en kleine steentjes. Maak de bovenen onderkant stevig dicht en versier naar wens.
snoezelen in het kinderdagverblijf
9
Zien Lichteffecten, zoals een discobal en gekleurde lichtjes, zijn dankbare middelen om visuele prikkels te geven aan kinderen. Voor een baby is het kijken naar de lichteffecten van een discobal een bijzondere ervaring. Oudere kinderen zijn dan weer gefascineerd door black-light en fluo materiaal in de snoezelruimte. Het is niet aangewezen om alle lichteffecten in een snoezelruimte op hetzelfde moment te gebruiken omdat dit snel tot overprikkelen zal leiden. Kleine flesjes, gevuld met fluo materialen, zijn gemakkelijk zelf te maken. Dit kan met ‘fluo-water’ dat je bekomt wanneer de vulling van een markeerstift een nachtje in het water ligt. Fluo rietjes, strijkparels of glinstertjes in helder water laten dwarrelen, geeft ook een leuk effect wanneer het flesje helemaal vol met helder water gevuld is. Dat al deze flesjes goed dichtgekleefd moeten worden voor de veiligheid van de kinderen spreekt voor zich. Spiegels met vervorming van het beeld zorgen ook voor heel wat verwondering bij jonge kinderen. snoezelen in het kinderdagverblijf
10
snoezelen in het kinderdagverblijf
11
Voelen Voelen kunnen kinderen met hun volledige lichaam doen door bijvoorbeeld op een zachte of harde ondergrond te liggen. Dit kan een waterbed zijn, maar evengoed een matras waar een zacht deken over ligt of een ‘ballonnenbed’ (= dekbedovertrek gevuld met ballonnen die niet te hard opgeblazen zijn). Voelen kan ook gebeuren door op blote voeten op verschillende ondergronden te kruipen. Bijv. zacht, hard, prikkelend. En uiteraard het actief voelen van allerlei materiaal met de handen. Bijv. voelpanelen, voelzakjes, voelknuffels, voeldozen. Voor baby’s is de gewaarwording van verschillende materialen voldoende. Terwijl peuters graag actief bezig zijn en graag iets doen met wat ze voelen. Bijv. iets in en uit een doos halen, voorwerpen laten vallen en rollen, een voorwerp openen en sluiten.
snoezelen in het kinderdagverblijf
12
snoezelen in het kinderdagverblijf
13
Ruiken Ook de geur kan perfect aan bod komen in een snoezelruimte. Dit kan door etherische olie op een doekje te doen en kinderen te laten ruiken. Zéér handig met ontdekkende peuters is het gebruik van kleine plastiek flesjes waar je sterk geurende materialen instopt. Bijv. wattenpropjes gedrenkt in etherische olie, losse kruidnagel, koffiebonen, … Prik vervolgens een paar gaatjes in de fles en peuters ontdekken bijzonder snel dat het duwen op de fles een bijzondere gewaarwording is in de neus! Gesloten doosjes van filmrolletjes waarin geurende stof zit zijn ook bruikbaar. Prik daar een gaatje in waaraan kinderen kunnen ruiken. Je kan ouders vragen om de stof te besprenkelen met een geur die vaak gebruikt wordt thuis, bijv. parfum.
snoezelen in het kinderdagverblijf
14
Adressen waar je professioneel materiaal kan aankopen: www.nenko.info www.barryemons.nl
Contactpersoon vorming snoezelen: Sabrine Mortier Pedagogische Begeleidingsdienst Jubileumlaan 215B 9000 Gent 09/235 09 74
[email protected]
snoezelen in het kinderdagverblijf
15